Eten bij Groen van Prinsterer
Vandaal
Rome verbiedt opnieuw
homofilie en masturbatie
fllsilislll
Pi
Kerk in de wereld
Nederlandse bijdrage
aan strijd tegen
het milita risme
Ondanks pleidooi voor begrip
As Tsjoe verstrooid
Sportief
gebed
Surinaamse kerk
zwaar gedupeerd
Nieuwe boeken
Ier
Er is een einde
aan eenheid in
verscheidenheid
Socialist
Burgerij
VRIJDAG 16 JANUARI 1976
KERK-BINNENLAND
TROUW KWAfcT^
door A. J. Klei
Dit jaar is het een eeuw geleden dat mr. Guillaume Groen van Prinsterer overleed. Er zullen ter gele
genheid hiervan stellig herdenkingsartikelen verschijnen, want de geestelijke nazaten van Groen, de
anti-revolutionairen, staan tenslotte nog steeds stevig op eigen benen. In afwachting van meer ernstige
beschouwingen vandaag het relaas van een maaltijd bij Groen van Prinsterer, waarbij je ook nog iets
toekreeg.
De latere professor Gunning was
predikant van de Haagse hervormde
gemeente, waartoe Groen van Prin
sterer behoorde. Beide mannen on
derhielden een uitstekende relatie.
Geliefde vriend', zette Gunning bo
ven zyn brieven aan Groen en Groen
schreef in 1860, toen Gunning nog in
Hilversum stond, dat hy getroffen
was door 'de liefelijke verschijning
van ds. Gunning'. In 1861 werd Gun
ning in Den Haag beroepen en hoe
wel Groen het niet in alles eens was
met hem, deed de komst van Gun
ning naar Den Haag hem deugd.
Groen bespeurde namelijk in hem
'eene voor mij beschamende over
gaaf met wederliefde aan Hem, Die
ons het eerst liefgehad heeft'.
Groen heeft meer dan honderd brie
ven van Gunning bewaard (en wat
kunnen wij met onze telefoons be
waren? Niets!) en ik kan niet nala
ten een paar regels te citeren uit een
brief die Gunning in 1872 aan de
bejaarde Groen schreef: kan ik U
toch soms benijden (als dit het
woord is) dat Gij zooveel nader tot
de heerlijkheid zijt naar mensche-
lijke waarschijnlijkheid. O hoe heer
lijk als wij zullen kennen, gelijk wij
gekend zijn in Jezus' liefde'.
Dr. J. H. Gunning J.Hzn., de man
van "Pnlël". heeft als zontje van do
minee Gunning, Groen van Prinster
er nog meegemaakt. Hij vertelt daar
van in zijn 'Herinneringen uit mijn
leven' en ik geef hier het desbetref
fende citaat compleet met de bijbe
horende voetnoot door:
'Een blijvenden indruk heb ik be
houden van den Heer en Mevrouw
Groen van Prinsterer. Zij waren al
heel oud toen ik hen leerde kennen
en ik was toen nog heel jong. Maar
de vriendelijkheid, die beiden mij
bewezen vergeet ik nooit.
Eens wandelde ik met hem op zijn
mooie buiten en zag toen op menige
plaats netten gespannen om woud
duiven te vangen. De kleine veertjes
op den grond bewezen hier en daar
dat zoo'n arme stakker zich daar
doorgeworsteld had. Ik betuigde mijn
afschuw over 'die akelige wreed
heid'. Met zijn fijne stem zei de Heer
Groen van Prinsterer mij toen: 'Ja,
beste jongen, het is toch maar de
vraag of wij hen dan wel of zij ons
zullen opeten'.
Toen ik een uurtje later aan zijn
lunch zat, zei hij mij. terwijl ik sma
kelijk aan een duivenboutje zat te
peuzelen: 'ben je nog boos om mijn
wreedheid dat boutje voor je te
hebben doert klaarmaken?'
Van Mevrouw kreeg ik bij die gele
genheid een bankbiljet en ze zei: 'de
gelegenheid eens ongevraagd") wat
te kunnen weggeven, is mij aange
naam. Overleg nu maar eens met je
lieve moeder wat je hiervoor koopen
zult'.
Mr Groen van Prinsterer was altoos
bij mijn vader in de kerk. Nog zie ik
zijn eerwaardige gestalte naast my,
want in de Willemskerk zat hij
steeds in de domineesbank en als
kwajongen merkte ik met eerbied op
dat hij in elke collecte een rijksdaal
der stopte. Ik vond dat toen gewel
dig.'
Zij waren heel rijk en heel mild
en werden dus onafgebroken ge
vraagd om hulp. Het record van
mildheid sloeg destijds een juffrouw
Jochems op den Wassenaarschen
weg. Die verwarmde 's winters twee
AAN DE GRENZEN
DER VERMOIDHEID
Mr. Guillaume Groen van Prin
sterer (21 augustus 1801 19
mei 1876).
kamers voor al de collectanten, die
haar dag aan dag belegerden. De
vrouwen kregen dan een warm stoof
je, opdat het wachten de dames niet
te lang zou vallen. Zij gaf vaak
1000 en veel meer weg tegelijk.
Tempi passati!
f m
maar
unse g
imen,
Het woord van Jeremia, de j ing ge'
da', hij sprak tegen Baruch,
de zoon van Neria,
toen deze de woorden
uit Jeremia's mond
opschreef op een rol,
ntjes
ld Neo
nu v
W. is
in het vierde jaar van Jojak f
- KAtl
de zoon van Josia,
koning van Juda:
Zo zegt Jahwe,
de God van Israël,
tegen jou, Baruch:
Jij zei: Ach, ik,
Jahwe voegt diepe smart
toe aan mijn lijden,
ik zucht me moe
en ik vind geen rust!
Dit moet je tegen hem zegg« jstvall
ROME Volgens de christelijke
leer zoals het Vaticaan die
opvat mag de sexuele bele
ving alleen plaatsvinden binnen
het huwelijk. Voorechtelijke om
gang en homosexualiteit en zelf
bevrediging zijn daarom niet toe
gestaan.
Dit zijn de voornaamste punten van
het door de congregatie voor de ge
loofsleer opgestelde stuk 'Over en
kele Vraagstukken van de Sexuele
Ethiek'. De verklaring is goedge
keurd door paus Paulus. Zij stelt zich
achter de leer uit de encyclieken
'Casti Coonubii' en 'Humanae Vi-
tae'.
De Nederlandse bisschoppen noe
men het document 'een wegwijzer
cn een appèl' en 'de visie, die de
christelijke kerk vanouds heeft af
gelezen uit Gods woord'. Het stuk
baseert zich op de natuurwet, vol
gens welke de sexuele beleving al
leen binnen het huwelijk echt zinvol
en moreel juist is. Daarom verwerpt
het sexuele omgang voor het huwe
lijk. ook van degenen die vast van
plan zijn met elkaar te trouwen of
die menen deze intieme relatie niet
te kunnen missen om hun liefdes
band te bewaren. Een reden die te
gen het samenwonen pleit is dat men
in deze situatie geen kinderen wil-
aldus het document.
Ook homosexuele beleving is niet
toegestaan ondanks de gangbare op
vattingen om dergelijke relaties
minstens te dulden. Het stuk pleit
wel voor begrip en pastorale zorg
envindt ook dat de schuld met voor
zichtigheid moet worden beoordeeld.
Maar dit alles is geen motief om
ait gedrag moreel te rechtvaardigen.
Homosexuele relaties druisen in te
gen de moraal. Paulus citerend, stelt
het document, dat men de homo-
sexueel in geen geval mag goed
keuren, zonder dat men echter mag
concluderen dat allen die lijden aan
deze 'afwijking' persoonlijk verant
woordelijk zijn. De verklaring
spreekt over homosexuelen die te
genezen zijn en over anderen die
vanwege 'een soort ingeboren in
stinct' zo'n ziekelijke aanleg heb
ben, dat ze ongeneeslijk zijn.
Steeds op grond van het argument
dat de sexuele beleving uitsluitend
in het huwelijk thuis hoort, wijst het
document ook de masturbatie volle
dig van de hand, ook al is gebleken
dat de zelfbevrediging veel voor
komt en dat men hiervoor vaak
slechts weinig verantwoordelijkheid
draagt.
Prof. Berkhof blijft raad van kerken leiden
AMERSFOORT De raad van kerken in Nederland heeft besloten
de aanbeveling van een van de secties van de assemblee van de we
reldraad van kerken in Nairobi inzake de opzet van een programma
tot strijd tegen het militairisme nader uit te werken.
Zo spreekt Jahwe:
Weet je wel,
dat Ik afbreek
wat Ik zelf gebouwd heb
en uittrek
wat Ik zelf plantte,
en jfj,
jij probeert 't beter te hebber
Kwaad over al wat leeft,
breng Ik,
dat is zijn woord
maar jou geef Ik
je leven als buit
waar je ook heengaat.
(Jeremia 45)
al bet«
m hot
zij en
aden
p is o:
is öc
gevolg"
AR-
ja ero\
■eenh
a zien
R. m<
Spotprent van Wibo uit de dagen van
Humanae Vitae: een bedroefde dame
voert de pil nu maar aan de kippen.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Beyers Naudé (2)
Welk een laffe aanval! Welk een
stoot onder de gordel! Deze welge
teld elf vragen met ingebouwde ve
nijnige conclusie van dr. E. D£asse-
link In Uw blad van 12 januari j.l.
naar aanleiding van de rede van dr.
Beyers Naudé.
Die alle heerlijk vrijblijvend gericht
tegen een man, die als weleer de
profeten en in navolging van zijn
Heer om des gewetens en evangelies
wil moet optornen tegen de geves
tigde machten en de heersende on
christelijke, want racistische, opvat
tingen in de kerk en ln de samen
leving, waarvan hij deel uitmaakt.
Dr. Masselink! Er zal U hier geen
uitreisvisum worden geweigerd, als
U elders in de wereld, b.v. in Zuid-
Af ka, een rede zou willen houden.
Noch staat U hier een verbod van
ontvangst van buitenlandse gelden
voor Uw activiteiten te wachten.
Wees dus een man! En geef dan in
dit blad Uw eigen echte waarheid in
liefde over de door de Nederduits
Geref. kerk verdedigde opvattingen
omtrent de scheiding van de rassen
en over de daadwerkelijke uitwer-
FAMILIEBERICHTEN
kunnen van maandag tot en
met vrijdag telefonisch tot
16.30 uur opgegeven worden
,op nummer 020-913456: en van
16.30-20.00 uur op nummer
020-220383. Dit laatste num
mer geldt ook voor ZONDAG
AVOND en dan van 18.00-20.00
uur.
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Dlrektie - commerciële
afdelingen -
administratie:
Wibautstraat 131,
tel. 020-913456,
Postbus 859.
Redaktle:
Nieuwe Zljds Voorburg
wal 280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9. Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22. Den Haag
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
ZWOLLE/GRONINGEN:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
king van die opvattingen door het op
deze kerk steunende apartheids-
regiem.
Doesburg B. J. Zwiers
Telefoonkosten
In Trouw van vrijdag 9 januari jl.
stond een bericht over een maatre
gel van staatssecretaris Meijer
(CRM), waarover Rotterdammers
niet te spreken waren. Naar aanlei
ding hiervan iets over de telefoon
kosten.
Voor bejaarden met-alleen-maar-
AOW is de telefoon duur. veel te
duur. De meesten zijn graag aan
gesloten omdat hun kinderen en fa
milie dan op elk gewenst moment
*en kunnen spreken, maar zelf ge
bruiken ze de telefoon meestal om
zo nodig hulp te kunnen vragen, en
voor enkele bestellingen. Dus hun
2-maandelijkse rekening zal mees
tentijds bestaan uit 44.abonne
mentsgeld en bijv. ƒ6,— a ƒ10,—
gesprekskosten. En hierin zit toch
een grote mate van onbillijkheid. Is
het niet mogelijk om het als volgt
te doen: stel het abonnement op bijv.
50,— of 60.— en ieder die minder
dan dit bedrag aan gesprekskosten
heeft, onverschillig hoeveel, krijgt
een gelijk bedrag aan abonnements
geld te betalen. Dat is eerlijker, en
maakt de telefoon voor de mensen
met kleinere inkomens minder duur,
terwijl de Telefoondienst er niet op
achteruit gaat waarschijnlijk.
Voorburg G. Goris
Adviseurs (10)
De heer G. den Hertog wekt in zijn
brief (7 jan.) de indruk, dat in het
westen 'vrijheid' heerst, een 'recht
staat is', en 'gelijke welvaart voor
allen', in tegenstelling tot het Rus-
sisch-communlstische systeem. Ik
wil geenszins beweren, dat in het
R sisch-communistische systeem
vrijheid heerst. Dat echter ook de
vrijheid binnen het westers-kapita-
listische systeem zeer betrekkelijk
is. wil ik duidelijk maken aan de
hand van onderstaand citaat uit het
boek 'Filosofen van de derde we
reld'. door Hans Achterhuis. 'In de
westerse klassenmaatschappij be
schikken volgens Mao de heersende
groepen over de vrijheid anderen uit
te buiten, terwijl deze laatsten ze
ker niet de vrijheid hebben zich aan
deze uitbuiting te onttrekken. Ze
ker. Mao geeft toe dat in een der
gelijke maatschappij wel de vrij
heid bestaat om zijn mening uit te
spreken, maar slechts voor zover dit
de fundamentele belangen van de
bourgeoisie niet schaadt'.
Stadskanaal Janet Steenhuis
Kinderbijslag
Men windt zich nu zo op over het
voorstel tot afschaffing van de kin
derbijslag. maar heeft men zich
weieens druk gemaakt over al die
genen die nog nimmer kindertoeslag
gekregen hebben? B.v. de zelfstan
digen met twee kinderen die maar
net boven het minimum loon uitko-
Groningen
Zedenbederf
In Rome is bekend gemaakt dat het
stuk is opgesteld door een interna
tionaal team van theologen. De of
ficiële pauselijke commissie van
theologen werd echter niet geraad
pleegd en evenmin de bisschoppen
conferenties. zoals dit de laatste ja
ren bij de voorbereiding van belang
rijke documenten gebruikelijk is.
Aanleiding tot de publikatie van het
document is het zedenbederf, dat de
laatste tijd sterk is toegenomen en
dat volgens de opstellers geleid
heeft tot het bevorderen van een on
geremde genotzucht. Hierdoor zijn
'zelfs bij christenen' de tot dusver
trouw onderhouden ethische normen
aan het wankelen geraakt. Omdat
meningen, die in strijd zijn met de
kerkelijke leer, zich wijd verbreid
hebben, vragen velen zich af waar
aan zy zich moeten houden. Dat de
kerk herinnert aan de ethische nor
men en beginselen spruit niet voort
uit een wereldvreemde houding, zo
als vaak beweerd wordt, 'maar om
dat zij zeker weet dat deze normen
overeenstemmen met de goddelijke
ordening van de schepping en met de
geest van Christus en dus ook met
de menselijke waardigheid'. Hier
bij beroept het document zich op
de natuurwet, vele bijbelteksten,
vooral van de apostel Paulus, en op
teksten van het kerkelijk leereezag.
met name van het laatste concilie.
Christopher Matthews van het pers
bureau Reuter in Rome tekent aan
dat sommige Vaticaanse deskundi
genvan het document vinden dat het
meer tolerantie tegenover homofilie
en zelfbevrediging inhoudt dan in
vroegere Vaticaanse stukken tot
uiting kwam.
PEKING (AFP) De as vam wijlen
premier Tsjoe en-Lai wiens stoffe
lijk overschot maandag werd gecre
meerd, is donderdag 'op verzoek
van de overledene verstrooid over
land en rivieren van ons moeder
land' zo meldde het persbureau
Nieuw China.
Het officiële Chinese persbureau
meldde voorts dat vice-premier
Teng Hsiao-Ping Tsjoe's waar
schijnlijke opvolger, donderdagmid
dag een herdenkingsrede heeft ge
houden tot meer dan 5000 verte
genwoordigers van alle maatschap
pelijke geledingen in Peking.
BONN (ANP) In een gebeden
boek. d at in West Duitsland door
de rooms katholieke kerk is uitge
geven, wordt sportlieden gevraagd
te bidden om God's hulp om hun
tegenstanders als vrienden te be
schouwen.
De nieuwe druk van het gebeden
boek bevat voor de eerste maal een
gebed speciaal voor beoefenaars
van wedstrijdsport. Een gedeelte
van het gebed luidt: 'Help mij om
zelfs mijn tegenstander als een
vriend te beschouwen. Laat de
overwinning mij niet trots maken
en moge een nederlaag mij niet tot
wanhoop drijven'.
De raad zal een werkgroep instellen,
waarin leden van de sectie sociale
vragen van de raad van kerken, ie
mand van het interkerkelijk vredes
beraad. van Kerk en Vrede en van
de doopsgezinde kerk zullen zitten.
De werelraad zal waarschijnlijk in
augustus, tijdens de zitting van het
centrale comité over de aanbeveling
een besluit moeten nemen. De Ne
derlandse afgevaardigden naar het
centrale comité kunnen dan de re
sultaten van de Nederlandse werk
groep meenemen. Het programma tot
bestrijding van het militairisme zou
zich vooral richten op uitwassen van
het militair denken en niet in de
eerste plaats op het bestaan van
strijdkrachten.
De raad van kerken heeft besloten
een nieuw huisorgaan op te richten,
dat in de plaats komt van het blad
Gemeenschap van Kerken, dat een
kwijnend bestaan leidde. Het nieuwe
blad zal als titel krijgen 'InEin'. Het
komt voor het eerste eind van deze
maand uit onder verantwoordelijk
heid van de onlangs opgerichte sec
tie publiciteit van de raad.
Ook dit jaar blijft de Leidse dog
maticus prof. dr. H. Berkhof voor
zitter van de raad van kerken in
Nederland. Prof. Berkhof zal een
van de drie voorzitters zijn van het
beraad dat Kerk en Wereld van 23
tot 25 januari houdt ter gelegen
heid van het jubileum van dit vor
mingscentrum. Het beraad zal gaan
over 'Nairobi ln Nederland'. Er zul
len honderden geïntersseerden aan
meedoen. De raad van kerken heeft
een werkgroep ad hoe ingesteld, die
zich speciaal gaat bezighouden met
ROTTERDAM De evangelische
broedergemeente in Rotterdam is
voor een bedrag van 67.000 gulden
benadeeld. De politie heeft de 37-
jarige administratieve consulent E.
R. C. uit Zwijndrecht aangehouden.
Hij wordt verdacht van valsheid in
geschrifte.
De evangelische broedergemeente in
Rotterdam heeft de pastorale zorg
voor enkele duizenden Surinamers in
zuidwest-Nederland.
een beraad over de betekenis van
de assemblee in Nairobi voor de
Nederlandse kerkelijke situatie.
De Nederlandse raad van kerken
heeft besloten het initiatief, dat in
Nairobi werd genomen, voor een
gesprek tussen de kerken in ons
land en in Engeland en Duitsland
voort te zetten en te komen tot een
gezamenlijk beraad met de Europe
se kerken over de Europese 'verta
ling' van de oecumenische thema's.
'De moord op de eenendertigste ver
dieping' en 'Springveer', door Per
Wahlöö. Uitg. Bruna te Utrecht.
Zwarte beertjes. Prijs 4,25.
Het Zweedse schrijversechtpaar Sjö-
wall en Wahlöö heeft wereldfaam
verworven met een serie misdaad
verhalen, waarvan er inmiddels in
Nederland acht zijn verschenen. Het
plan om er een serie van tien van te
maken heeft het echtpaar maar ter
nauwernood kunnen uitvoeren, omdat
Per Wahlöö inmiddels aan maagkan
ker is overleden. Bruna heeft nu
twee boekjes vertaald, die Wahlöö
nog alleen heeft geschreven. De cy
nische ondertoon, het maatschappe
lijke engagement, de kritiek op de
verloedering in een moderne en
hoogontwikkelde samenleving als
een
ste:
die van Zweden; alle ingrediënten
die de gezamenlijk geschreven poli- te Drogeham.
tieromans zo kenmerken, zijn in
aanleg ook bij Wahlöö alleen te vin
den. Maar op de een of andere ma
nier zijn de gezamenlijke boekjes
volwassener, realistischer misschien.
VOORBUGANf
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Gameren: J.
te Middelharnis; te Doorn -i
braad te Bleiswijk. I
Afscheid op 18 jan. van Rit I
P. Broeder, ber. te Borssele.
Intrede te Warnsveld: H.
donk uit Rotterdam-Hillef
te Apeldoorn: J. Valk uit
nen;
te Laren (NH): J. F. Bn j
uit Hilvarenbeek;
te Vriezenvéen: E. Kempe ig e:
Werkendam; q-,
te Gouda: J. H. Gijsberts-er
ven-Hardinxveld;
te Rhoon: J. C. van Hunn
melo. Hrda
Emeritaat: J. W. Willemseif^
terhesselen; D. Oosten te Ut|
GEREF. KERKEN
Beroepen: te Zoetermeer ki
Boer aldaar, die dit bero een r
aangenomen: te Oosterend nodi
P. H. Steenhuis te Enschede, betrc
Afscheid van Peize D.
ber. te Parijs (Fr.). Kies"'
Bevestiging: te IJmuiden ht di
pied.) F. Minnema uit Rotte al h<
k zil
GEREF. KERKEN (VRIJG. 1 voc
Afscheid van Steenwijk J. S tijd,
te Urk. p-ge
CHR. GEREF. KERKEN hot(
Beroepen te Maarssen J.
IA. jyiug^iiaiu.
Afscheid van Goes A. Broer 1
te Lelystad, i.s.m. Ger(
(buiten verb.).
In ieder geval zijn ze aanmerkelijk
humoristischer. De verhalen van Per
Wahlöö zijn voor alles somber, soms
op het onwerkelijke af. Een luguber
detail is in beide boekjes uit '64
en '68 is dat de hoofdpersoon last
van zijn maag heeft.
GEREF. GEM. IN NED.
Beroepen te Chilliwack (Br,
bia, Canada) F. Mallan te V
gen.
eer
tje.
Hng
evin
iet h
id,
door Aldert Schipper
Terwijl er nog nooit zoveel studenten
aan de protestantse theologische fa
culteiten in Frankryk zijn geweest
als op het moment, tobt het Franse
protestantisme over zyn aanstaande
verdwijning. De bekende theoloog
Jaques Ellul heeft gezegd: 'Onder
ons beheer zien we het institutionele
protestantisme overlijden'.
In een discussie, die is afgedrukt in
het ook al marginale protestantse
weekblad 'Réforme' schrijft de voor
aanstaande protestant Maurice Couve
de Murville (lange jaren minister
in gaullistische kabinetten) dat hij
de gouden eeuw van het Franse pro
testantisme situeert in de jaren tus
sen 1870 en 1914. 'Mon Couve', zoals
de Franse Canard Enchainé de mi
nister spottend noemde, is een en
thousiast protestant. 'Onze kerk heeft
haar belijdenis en liturgie, maar zy
heeft nimmer de plaats ingenomen
van het individu, zij heeft nooit
iemand zijn verantwoordelijkheid af
genomen. Ik geloof dat het protes
tantisme beter dan het katholicisme
aangepast is aan de eisen van de
moderne tijd. In de politiek is het de
vertegenwoordigende democratie en
in de economie is het de vrije onder
nemingsgewijze productie. Als je
volgens Couve de Murville de jeugd
in deze religieuze traditie opvoedt en
schoolt, zal er steeds een protestantse
gemeenschap blijven bestaan. 'Zo
Franse politieke, culturele en vooral
wetenschappelijke leven. Hun deel in
de leiding van de economie is al heel
markant met een concentratie op de
mijnen, de banken, de wapenindustrie
en de auto's (Peugeot). Het vreemde
is echter dat de protestanten linkser
stemmen dan de katholieken. In de
protestantse kerken geldt naast een
traditionele theologie een progres
sieve sociale ethiek.
Oud-premier Couve de Murville
niet, dan zullen de protestanten zich
mengen onder de anderen en zal er
van deze groep niets anders overblij
ven dan een herinnering.'
Couve de Murville situeert het pro
testantisme waar het in Frankrijk,
buiten sommige streken in het zuiden
en oosten, eigenlijk aldoor gestaan
heeft, in de kringen van de bour
geoisie. Deze maatschappelijke oriën
tatie van het Franse protestantisme
is zijn zwakte, maar tegelijk vermoe
delijk een van de oorzaken van zyn
voortleven. Het protestantisme is in
Frankrijk een zeer geringe minder
heidsgroep. Er zyn zowat evenveel
mohammedanen als protestanten in
het land. Toch hebben de protestan
ten een merkbare invloed op het
Een vertegenwoordiger van deze
progressieve ethische richting in het
protestantisme is de socialistische
partij-secretaris Michel Rocard. Hij
is in een protestants gezin opgevoed
en was lange tijd actief in de protes
tantse jeugdbeweging. Rocard denkt,
net als Couve de Murville, dat zijn
kerk op een tweesprong staat De
keuzen waarvoor het Franse protes
tantisme volgens Rocard geplaatst is,
wijken echter nogal af van de opties
van Couve de Murville. Rocard zegt:
'Mijn relatie met de kerk is steeds
een grote en voortdurende lijdens
weg over het institutionele karakter
van de kerk geweest, die niet in staat
bleek de vragen te horen van de mo
derne maatschappij. Indien de zaken
doorgaan zoals zij nu gaan, geloof ik
dat het protestantisme verloren is.
En ik geloof niet dat het historisch
zo'n enorm drama zou zijn. Maar als
het protestantisme zich, zoals het nu
is. weer ten dienste kon stellen van
zijn profetische roeping, dan zouden
heel wat dingen kunnen veranderen.
Ontegenzeggelijk hebben de bijzon
dere hoedanigheden van het Franse
protestantisme er voor gezorgd dat
het zo'n grote rol kon spelen in onze
nationale volksgemeenschap op een
moment dat wy moesten vormgeven
aan onze democratie, een staatsbe
stel waartoe ons volk in zijn geheel
minder kwaliteiten bezit dan andere
volken. In de huidige tijd zie ik voor
het protestantisme geen vergelijk
bare rol en nog minder in de toe
komst'. Volgens Michel Rocard is dit
pessimisme ingegeven, doordat aan
de evangelische boodschap zijn
maatschappelijke dimensie is ontno
men. Dit vindt de socialistische lei
der een teken van dood in de kerk.
'Ik raad u geen vlucht aan in de po
litiek, maar ik vraag u het feit on
der ogen te willen zien, dat je niet
ongestraft christen bent.
Op zichzelf is een kerk, waar een
gaullistische premier en de secretaris
van de socialistische partij elkaar
tegen het lijf kunnen lopen zo gek
nog niet. De sociologen zouden dat
een teken van welkome pluriformi
teit noemen. Toch lijkt me toe dat
een kerk, die zo pluriform is inder
daad gevaar loopt.
Wanneer deene de kerk in stand
wil houden om daarmee de toekomst
van de ondernemingsgewijze pro
ductie veilig te stellen, terwijl de an
der het heeft over de openbaarheid
van inkomens en de vrijheid van
meningsuiting, dan ben je het ver
band eigenlijk al kwijt.
Het mooie van de protestantse va-
.riant van het christelijk geloof is de
passie voor eenheid en orthodoxie
van de leer, maar ook het zoeken
naar het juiste handelen van de ge
meente. Als je elke keer als gemeen
te weer merkt dat je elkaar nog kan
vinden in de leer, dan is dat genade.
Maar wanneer je meent het in de
leer eens te zijn en in het handelen
zo fundamenteel uit elkaar gaat als
Couve de Murville en Rocard, dan
zal het met de eenheid in de leer
ook wel niet zo best er voorstaan.
NED. PROT. BOND
Afscheid van Baarn F. van
gens em.
Ursi
Kardinaal Ursi van Napels >C<
oproep aan de kidnappers
16 maanden oude baby gec
kind vrij te laten. De bab 1 01
zoontje van een metaalarbe
de voet van de Vesuvius. IN
De kidnappers eisen 600 mil u.
(twee en een kwart miljoen
losgeld. In zijn oproep zegt ari
dinaal: 'Ik ken noch uw naip r.
uw gezicht, maar ik doe eei C(
op uw hart in de naam van ijns
de hele christelijke gemeens*
u het kind terug geeft aan zr
lie. Een baby van zestien
hoort thuis bij zijn moedei ^erl'
een wet, die zelfs door wild a
men en wilde beesten in he'
wordt in acht genomen.' vo;
orrl
senl
Legeraalmoezenier
Op 58-Jarige leeftijd Is o ge
hoofdlegeraalmoezender E.
Vallen te Den Haag. Sinds 1 ace
hij belast met de leiding in
r.k. geestelijke verzorging frbai
landmacht. Stads 1946 wal mei
legeraalmoezenier. De begri ton
maandag ta Blerick. zint
wit
Meliton
Metropoliet Meliton van
is zeer tevreden over de a ,e
van de wereldraad van k<
Nairobi. 'Sinds Nairobi voele aj
thodoxe kerken zich pas
lid van de wereldraad', zei
een bezoek aan het bureau 10g
wereldraad in Genève. Nai:
volgens hem beter dan Upp
constateerde een duidelijke
gang van het 'verticalisme'. Lu.
Volgens Meliton hij is di t|a,
man in het oecumenisch patr L
vanKonstantinopel; toen hij
in Rome was. kuste de paus i
ten hebben de andere k<
Nairobi voor het eerst echt op
terd naar de stem van de or! ;d,
Tgi
