Cruisen niet langer
meer een
„rijkelui's - vermaak"
Een eind rijden
Een eind varen
Gepopulariseerde vaarvakanties ook voor „gewone toerist"
Avondvermaak aan boord: smoking mag, maar is niet verplicht.
Luieren aan zonnige dekken: lang niet de enige manier, waarop je een vaarvakantie kunt doorbrengen.
Terwijl het aantal vliegtoeristen het afgelopen jaar
nauwelijks omhoog is gegaan (door prijsverhogin
gen als gevolg van de duurdere brandstof bleef het
hangen rond de 650.000) is de belangstelling voor
vaarvakanties gegroeid.
De absolute cijfers een stijging van 3000 boekin
gen (tot 18.000) mogen dan nog weinig indrukwek
kend lijken, verhoudingsgewijs betekent het een
vooruitgang van 20 procent. En dat is meer dan de
rederijen hadden verwacht en meer ook dan de groei
in vorige jaren.
Daaruit mag blijken, dat
cruisen niet langer meer
een elitaire vorm van va
kantiebesteding is. Het ima
go van luxe en voornaam
heid is verbleekt.
Natuurlijk, ze zijn er nog
•1, die exotische droom-
izen over de oceanen. En
s je nu echt in je geld
eigt te verdrinken, kan je
oor zo'n 45.000 gulden nog
st een drie maanden lan-
e wereldcruise maken „in
lect gezelschap", waar al
leen de snit van je smoking
en de omvang van je porte
feuille je door de ballotage
doet komen.
Maar zulk soort reizen
vormt nog maar een mi
niem deel van de program
ma's. Vanuit Nederland er
is zelfs maar eenmaal per
jaar de gelegenheid voor
(dit jaar in februari met de
Rotterdam van de Holland
Amerika Lijn).
Uitschieters
Meer van die uitschieters.
unnen de rederijen zich
niet veroorloven, want de
belangstelling is gering.
Van de ruim 700 bedden
worden er dit jaar maar
vijftien door Nederlanders
beslapen. Alleen dank zij
het feit, dat Amerika zo'n 85
rocent aan miljonairs toe-
rert, kan het schip rende-
nd varen. Maar niet meer
dan één reis.
De praktijk heeft geleerd,
dat je zelfs met dit soort toe
risten geen zeekastelen
meer drijvend kunt houden.
Voeg daarbij de elk jaar
groeiende concurrentie van
het vliegtuig, waardoor de
meeste rederijen gedwon
gen werden hun lijndien
sten op te heffen (vroeger
de hoofdbron van de in
komsten) en het wordt dui
delijk, waaróm zij het roer
wel móesten omgooien en
dingen naar de gunsten van
een ander publiek.
Naar die van de gewone
toerist, die tot nu toe met
vliegtuig of auto naar de
Spaanse costa's placht te
trekken en voor wie nu
vaar-arrangementen op de
markt worden gebracht, die
in prijs nauwelijks verschil
len van vliegvakanties. Met
die beleidsombuiging werd
het begrip cruisen met een
ferme plons overboord ge
zet en kwam de vaarvakan
tie ervoor in de plaats. Dat
klonk wat eenvoudiger,
dacht men. En 't zou mis
schien het grote publiek'
over de drempel helpen, die
het smoking-imago jaren
lang overeind had gehou
den.
Eenheidscomfort
Een jaar of zes geleden
heeft die ontwikkeling zich
ingezet. Griekse en Italiaan
se rederijen begonnen er
mee. Van befaamde rederij
en (ook Nederlandse) koch
ten zij niet meer te exploite
ren lijnschepen op, sloopten
de bovenbouw en maakten
drijvende hotels, meer afge
stemd op de massatoerist
dan op de enkeling.
Het veel personeel vragen
de en dus dure klassesy
steem werd afgeschaft en er
kwam eenheidscomfort.
Verschil in hutten bleef er
wel, maar maaltijden en be
diening waren voor ieder
een gelijk en iedereen
mocht zich op alle dekken
vertonen zonder een
schrobbering te kunnen
verwachten als hij boven
zijn stand wandelde.
Gevolg van dat beleid was
een sterke prijsverlaging.
Met als neveneffect, dat an
dere rederijen wel me.e
móesten. Ook mede door de
Stimulans, die Russische en
andere Oosteuropese rede
rijen aan deze ontwikkeling
gaven. De prijsbrekers had
den er succes mee. In de in
ons land aan de markt ge
brachte programma's zijn
namen als de Lermontov,
Pushkin en de Belorussia
nu al even vertrouwd als de
Rotterdam, Statendam,
Veendam of Prinsendam.
Prijzen
Voor de toerist heeft deze
ontwikkeling als voordeel,
dat hij voor een vaarvakan
tie niet of nauwelijks meer
hoeft te betalen (soms zelfs
minder) dan voor een qua
bestemming vergelijkbare
vliegreis.
Directeur Gerard de Vos tot
Nederveen Cappel van Zee-
Als je nou een zwerver bent, niet voelt voor een panklare reis met van tevoren
ingeblikte vakantiepret, er met je eigen auto op uit wilt en dan. als het even kan.
nog ver naar het zuiden (of noorden) óók, dan ben je door de verhoogde
benzineprijzen wel erg gehandicapt.
Want als je de pompprijzen
in de verschillende landen
vergelijkt en daarvan het
gemiddelde neemt kóm je
er zelfs nauwelijks meer
met een gulden voor een li
ter. Dat betekent voor een
rit naar Griekenland of
Zuid-Spanjé dus al gauw
600 gulden totaal. Voeg
daarbij de ergernis van vol
le wegen en stagnaties, en je
komt al gauw tot de ontdek
king, dat wat tien jaar terug
nog een avontuur was, nu
een dure ploetervakantie is
geworden.
Maar uiteraard de tou
roperators hebben daar een
mouw aan proberen te pas
sen. wantwaar wij een
volkje zijn van mobiele indi-
viduelen (nog altijd gaat 65
procent van alle buiten-
landgangers per auto naar
de zon!) zit daar voor hen
natuurlijk een aantrekkelij
ke markt in.
Hun alternatief: een eind
rijden en een eind varen
met de auto aan boord en
beschikbaar op de plaats
van bestemming.
Daarvoor zijn er verschei
dene aanbiedingen.
Zo komt de Franse rederij
Croisières Paquet dit jaar
voor het eerst ook in Neder
land aan de markt met crui
ses (waarvoor de eigen auto
kan worden meegenomen)
van Toulon naar Malta, Si
cilië en Griekenland. Je
wordt daar keurig met auto
en al afgezet en op de terug
reis weer opgepikt.
In die tussentijd (variërend
van een tot drie weken) kan
je ter plaatse doen en laten
wat je wilt. Voor een retour
tje Toulon-Sicilië moet rond
de 600 gulden worden be
taald. voor heen-en-weer
Griekenland 800 gulden. De
auto gaat voor ongeveer 100
gulden mee.
tours (dochter van de Hol
land Amerika Lijn en reis
organisatie, die reizen van
veertien rederijen ver
koopt: ongeveer een derde
van het totale aanbod)
noemt als voorbeeld een
veertiendaagse zeereis naar
de Canarische eilanden met
het Poolse schip Stefan Ba-
tory voor rond de 900 gul
den. Zelfs de voordeligste
vliegreis gaat daar nog een
paar tientjes bovenuit.
Dat is dan uiteraard wel
een vanaf-prijs: men zit dan
in een vier-persoons-bin-
nenhut (wel air-conditio
ned, maar zonder ramen) en
men zal dus, wanneer als
echtpaar wordt gereisd, ge
noegen moeten nemen met
De auto mee aan boord: voor vertrek eerst even rekenen.
de aanwezigheid van een
ander echtpaar. Neemt men
een tweepersoonshut, dan
moet daarvoor al direct 200
gulden per persoon meer
worden betaald (voor een
tweepersoons buitenhut
zelfs 400 gulden!).
Datzelfde geldt voor de an
dere aanbiedingen. Ook een
28-daagse vaarvakantie
naar het Caribisch gebied
(goedkoopste aanbieding:
1740) wordt aanzienlijk
duurder als betere accom
modatie wordt gewenst (in
een tweepersoons binnen
hut betaalt men al 2460).
De vergelijking met vlieg
reizen gaat dus alleen op
wanneer het gebrek aan
privacy op de koop toe
wordt genomen (tenzij met
een gezin wordt gereisd). In
vrijwel alle andere gevallen
is varen toch nog duurder
dan vliegen, al blijft het ver
schil beperkter dan de be
dragen in de brochures
doen vermoeden. Wat na
melijk ook in de vergelij
king moet worden betrok
ken is het feit, dat alle en
tertainment gratis is.
Entertainment
De Vos: „Van 9 uur
's morgens tot 12 uur
's avonds kun je je laten be
zighouden. Met ochtend
gymnastiek, twee of drie
bioscoopvoorstellingen, ca
baret, bingo-avonden, balls
en noem maar op. Wil je
rust, dan kun je lezen, aan
dek of in de bibliotheek. En
dat kost allemaal niets. Re
ken eens uit wat je daarmee
aan de wal kwijt zou zijn,
•alleen al aan entreegelden!"
Daar komt bij, dat de
drankjes aan boord voorde
lig zijn. Een borrel en een
pils worden (ook in de gra
tis nachtclub) al geschon
ken voor minder dan een
gulden en een longdrink
voor zo'n negen kwartjes.
Diezelfde voordelen haalt
men uit de boordwinkels, al
moet er wel rekening mee
worden gehouden, dat daar
meestal alleen kwaliteitsar
tikelen over de toonbank
gaan. Een wegwerpaanste
ker kun je er meestal niet
kopen.
Verschillen
Wanneer al die factoren op
een rijtje worden gezet
komt men tot de vuistregel,
dat een vaarvakantie in de
laagste klasse (vierper-
soonshutten) ongeveer 100
tot 115 gulden per dag per
persoon kost. Al naar ge
lang het extra comfort kan
dat oplopen tot ongeveer
200 gulden.
Behalve door dat hutcom-
fort worden die prijzen ook
bepaald door de gekozen re
derij. Over het algemeen
zijn Oosteuropese en Griek
se rederijen wat voordeli
ger dan Westeuropese (Ne
derlandse en Noorse). De
sfeer aan boord is er meest
al ook wat eenvoudiger.
Is het bij vaarvakanties met
Westeuropese schepen toch
wel gewenst voor de avond
een stemmig kostuum (een
smoking valt niet uit de
toon) in de koffer mee te ne
men, op Oosteuropese sche
pen is dat niet nodig.
Zo zijn er nog enkele ande
re (meestal kleine) verschil
len. Op die Oosteuropese
schepen krijgt men bijvoor
beeld niet het middernach
telijk diner zoals dat op de
Rotterdam wordt aangebo
den. Maar meer dan details
zijn het niet, want verzor
ging op een schip is door
gaans vorstelijk. De maal
tijden beperkeh zich niet,
zoals in de grote massaho
tels aan de Spaanse costa's,
tot een „hapje eten". Aan
boord van een schip ga je.
uit dineren!
Mogelijkheden
Waar kun je met zo'n schip
naar toe? Grofweg zijn er
vier sectoren: de Middel
landse Zee, de Canarische
eilanden, Scandinavië (in
clusief de Oostzee) en na
tuurlijk de dure verweg-be-
stemmingen als het Cari
bisch gebied en Indonesië.
Volgens Zeetours-directeur
De Vos is vooral de belang
stelling voor de Scandina-
vië-reizen de laatste twee
jaar sterk gestegen. Ze zijn
veelal voordeliger en bo
vendien beginnen ze in Ne
derland (Rotterdam of Am
sterdam). Voor veel andere
arrangementen moet men
eerst naar Middellandse-
Zeehavens (Genua, Toulon)
vliegen, een transfer, dat
overigens veelal in de prijs
is begrepen.
Zal de populariteit van de
vaarvakantie dit jaar ver
der groeien? De Vos: „We
hebben nog geen cijfers.
Maar het lijkt een logische
ontwikkeling. Waar de prij
zen van vliegvakanties die
van de cruises steeds dich
ter naderen, kan het haast
niet anders". Dat het aantal
vakantiegangers dat voor
een vaarvakantie kiest in
absolute zin toch nog vrij
gering is, wijt hij niet aan
de prijzen, maar veel meer
aan het imago, dat zo'n zee
kasteel nog altijd heeft.
„Dat is eigenlijk ons groot
ste probleem: hoe komen
we daarvan af?"
Een andere gelegenheid
biedt de Deense rederij
DFDS. die vanuit Genua
naar Zuid-Spanje, Tunesië
en Marokko vaart, terwijl
de Spaanse Aznar-line
sinds enige tijd diensten on
derhoudt tussen
Amsterdam en het Noord-
spaanse Santander. Deze
laatste twee verbindingen
betreffen alleen ferry
diensten. in tegenstelling tot
de aanbieding van de Fran
se rederij, die cruise-
comfort biedt, met alles er
op en eraan.
Dit zijn enkele mogelijkhe
den; er zijn er meer. ook
naar het noorden. Elk be
hoorlijk reisbureau zal daar
inlichtingen over kunnen
geven.
Voordat men van zo'n aan
bieding gebruik maakt, is
het raadzaam uit te rekenen
wat bespaard kan worden
door een deel van de reis
over zee af te leggen, hoe
veel kilometer. hoeveel
overnachtingen en hoeveel
maaltijden onderweg.
In de meeste gevallen zal
dan blijken dat de auto al
tijd nog voordeliger is. als
men comfort en de winst
van vakantiedagen buiten
beschouwing wil laten. Aan
te bevelen is ook verschil
lende mogelijkheden te ver
gelijken Eén voorbeeld
wie met de auto naar Zuid-
Spanje wil. kan varen van
Genua naar Malaga (of Ali
cante) of varen van
Amsterdam naar Santan
der. Het aantal te rijden ki
lometers verschilt in deze
gevallen niet zoveel, maar
bij die eerste mogelijkheid
zal wel rekening moeten
worden gehouden met extra
kosten aan tolgelden op de
Franse autoroutes (een klei
ne honderd gulden retour).
Vergelijking van aanbiedin
gen is ook daarom van be
lang omdat de rederijen
hun prijzen vaak op ver
schillende manieren bere
kenen. Bij sommige gaat de
auto voor niets mee als voor
vier personen wordt ge
boekt. bij andere blijft die
prijs gelijk. Op één brochu
re af te gaan is dus onver
standig. Maar bij elk goed.
reisbureau heeft men er
meer en beschikt men te
vens over een almanak
waarin alle bootverbindin
gen zijn opgenomen.
