Verbluffend spel van
amateur jeugdorkest
in Pijpers symfonie
Geen haar op 't hoofd
goed gespeeld,
maar zelden echt leuk
Orchestre de Cham bre
weinig gespeeld werk
Kabinetscrisis Italië
lijkt onvermijdelijk
Cordewener wil
geen ontslagen
Kamermuziek
uit de tijd
van Bach
Van binnenschepen
kan 400.000 ton
worden gesloopt
Giraal effecten
verkeer dit jaar
Socialisten: woensdag steun intrekken
Ontslagen Bata
zijn opgeschort
Pool bij lossen
van schip gedood
Het geweld
van de storm
BAANDAG 5 JANUARI 1976
door R. Degens
DEVENTER 'Een groep bijeengeraapte musicerende hufters uit Noord en Oost Nederland'. Zo
wordt het Regionaal Jeugd Orkest N.O. omschreven in de R.J.O.-lustrumkrant die ter gelegenheid
van het 15-jarig bestaan van het R.J.O. werd uitgegeven.
Wie het nog niet wdst en dat
zijn er ontelbaren, vooral in het
westen des lands kan uit die
krant leren dat er ongeveer
tachtig jonge amateurmusici in het
RJO zitten die driemaal per jaar in
de vakanties repeteren, dat Ru Se-
venhuysen vijftien jaar de leiding
heeft, maar dat de orkestleden zelf
het repertoire kiezen en binnen de
orkestgroepen zelf bepalen welke
partij zij willen spelen, dat het
.'met het Haarlemse Jeugdorkest, en
het grote Nationaal Jeugdorkest
een van de drie goed functioneren
de .amateur-symfonie-orkesten is
die "onder 'Jeugd en Muziek' wer
ken, dat er al vele buitenlandse
toernees met succes zijn gemaakt,
en dat diverse Nederlandse dirigen
ten werken voor het RJO schreven.
Dat is allemaal aardig op papier, en
van veel goedwillende en goedbe
doelende amateurorkesten kan
men, vooral als het eenmaal jubile
ren geblazen is, dergelijke roos
kleurig e berichten lezen. Maar bij
weinige van dergelijke ensembles
klopt de uitvoeringspraktijk met
wat er allemaal over op papier ge
suggereerd wordt. En met wat er
verder In genoemde lustrumkrant
op wat oubollig-studentikoze toon
naar voren werd gebracht, was ik
al bang dat dat van die 'musiceren
de hufters' misschien niet eens als
grapje opgevat zou moeten worden.
Nu ga ik niet de beproefde omzwaai
maken met: wie schetst echter on
ze verbazing toen wij hoorden. Al
zou daartoe best aanleiding gevon
den kunnen worden in het concert
dat ik vrijdagavond van dit RJO in
de Sporthal in Deventer hoorde, en
dat zaterdagavond in De Ooster-
poort in Groningen is herhaald.
Het was zeker geen in alle opzich
ten volmaakt concert; ik heb trou
wens nog maar hoogst zelden, van
welk ensemble ook, een volmaakt
concert (wat dat dan ook wezen
moge) gehoord.
Met name in het openingsnummer,
de Pulcinella-suite van Strawinsky,
door André Rutten
DEN HAAG De Haagse Comedie heeft op de derde dag van het
jaar de première gegeven van het blijspel 'Geen haar op 't hoofd',
dat in de originele Franse versie van Georges Feydeau (1862-1921)
jChampignol malgré lui' heet, bij de eerste voorstelling in Neder-
Ld in 1893 vertaald als 'Champignol tegen wil en dank'.
personages in voor, waaronder een
compagnie soldaten met kader, die
vooral het tweede bedrijf bevolkt.
De verwikkelingen nemen in de
eerste twee bedrijven toe tot zij
onontwarbaar lijken, maar in het
laatste bedrijf wordit alles verba
zingwekkend knap opgelost. Alles
staat weer op zijn pootjes.
De hele machinerie van de voor
stelling heeft Jules Royaards als
regisseur verbluffend goed laten
verlopen. Toch wilde voor mij de
voorstelling zelden echt leuk wor
den, en dat lijkt mij aan steeds
weer hetzelfde toe te schrijven: als
zoiets vooral koddig en kluchtig
gespeeld wordt, zoals hier, tot in
alle schitterend verzorgde uiter
lijkheden toe, weer gebeurde, ont
staat er voor een ervaren schouw
burgbezoeker een lach-of-ik-schiet-
effect. Mogelijk zou het beter ge
werkt hebben als er een scherp op
de mensen toegespitst tijdsbeeld
van gemaakt was.
'eydeau had er een handje van de
betere burgerij uit zijn tijd voor
schut te zetten, vooral in de avon
tuurtjes die zij stiekum probeerden
te beleven, en die bij hem altijd
verkeerd uit pakten. In dit geval is
er een heer, die iets probeert met
mevrouw Champignol, wier man,
een bekend kunstschilder, een poos
•afwezig is. Hij bereikt niets, behal
ve dan dat hij door steeds meer
voor meneer Champignol
wordt gehouden en tenslotte zelfs
inder diens naam als soldaat een
naand lang op herhaling moet.
fevrouw Champignol, die ook niet
ïelemaal vrijuit gaat, weet alles
ook voor haar echtgenoot aanne-
nelijk te maken als de gerechte
straf voor een te opdringerig man.
let is een van die ingewikkelde
vaudevilles, waarin Feydeau ook
'A] diens ordenende mede
auteur Maurice Desvallières een
meester was. Er komen zo'n dertig
door Jac Kort
AMSTERDAM Geregelde bezoekers van de Grote Zaal van het
Concertgebouw, die zich misschien wel eens hebben afgevraagd
waarom de naam van Lully op een der panelen is aangebracht,
(hetzelfde geldt trouwens voor veel andere namen, die men daar
kan vinden), hebben nu eindelijk eens een werk van deze Franse
somponist kunnen horen.
Franse revolutie' te noemen, zoals in
het programma gebeurde, waag ik
het namen als Couperin en Rameau
in mijn hoofd, te betwijfelen.
lijn Suite in G kleine terts werd
aterdagavond gespeeld aan het be
at van het concert door het Fran-
e Kamerorkest van Jean-Francois
•adllard.
ding is zeker: dit, stuk klinkt
ia drie eeuwen nog heel fris en
harmant en dat is geen kleindg-
ieid. Maar of dat nu een reden is,
jUlly 'de grootste musicus vóór de
ERKRADE De heer J. H. M.
tordewener Sr., eigenaar van het al
wee weken door het personeel be-
ette confectie-atelier Cordewener
Q Echt, Gulpen en Kerkrade, heeft
ezegd niemand van de personeels-
den te willen ontslaan. De heer
ordewener is persoonlijk met zijn
'«le vermogen verantwoordelijk
oor het bedrijf. Als het bedrijf
ailllet gaat, houdt hij, volgens zijn
eggen, persoonlijk ook niets over
torgen wordt de situatie bij de
[he confectie-ateliers besproken
toor de stichting Wercon. In een
Verklaring hebben de bezetters ge
stold, dat zij op het standpunt
staan dat die bespreking gericht
tooet zijn op volledig behoud van
<to werkgelegenheid bij de onderne
ming.
In Vivaldi's Concert voor fluit en
strijkers was Maxenct Lanrieu de
solist. Niet een van 's meesters
belangrijkste werken maar altijd
nog wel goed voor een virtuoze
solopartij, die dan ook voortreffe
lijk werd uitgevoerd en door het
Kamerorkest mooi begeleid. Larrleu
kreeg echter na de pauze eerst goed
zijn kans in het Concert in G van
Carl Stamitz, een werk van een
esprit en een schoonheid, een Mo
zart waardig. Hierin kon men naast
de technische beheersing van deze
solist tevens zijn grote artistieke
kwaliteiten leren bewonderen.
Met de orkestbewerking van De-
bussy's Six Epigraphes antiques
heeft Ansermet de componist geen
dienst bewezen. Evenmin dit kamer
orkest, met het op het programma
plaatsen van dit broedeloze arran
gement.
Beter was het gesteld met Bach's
Concert voor drie violen en orkest,
waarmee de avond besloten werd.
Ook een bewerking weliswaar, maar
een, die zo prachtig is. dat men
zich niet eens afvraagt, of het ori
gineel (voor drie clavecimbels) nu
wel of met van Bach is. Ook van
dit werk gaf Paillard met zijn en
semble in alle opzichten een schit
terende vertolking.
liep het nog niet overal zo als
diligent en orkest het wilden. Maar
met het Tweede Pianoconcert van
Sjostakowitsj weren zowel de
voortreffelijk gespeelde solopartij
door Inke Kessier (oud-orkesülid)
als de met veel elan en stijlbegrip
gerealiseerde orkestpartij een ver
rassing.
Te zwak
Maar voor de uitvoering na de pau
ze van de Derde Symfonie van Wil
lem Pijper, vind ik het woord ver
bluffend zelfs nog te zwak. Dit uit
1926 daterende stuk, werd destijds
door Monteux en het Concertge
bouworkest (onder andere) ge
speeld, en door enkele andere Ne
derlandse symfonie-orkesten als 'te
moeilijk' ter zijde gelegd, of in een
moedige uitvoeringspogiing groten -
deels om hals gebracht.
Na de oorlog was deze muziek voor
beroepsorkesten, getraind in eigen
tijdse muziek, geen probleem meer.
Maar ik heb nog nooit een amateur
ensemble dit werk horen spelen.
En ik heb nog maar van weinig
beroeps-orkesten een vertolking ge
hoord met zoveel ritmische finiesse,
met een zo suggestief overbrengen
van de structuur en de geest van
deze symfonie. Ik geloof dat hier,
met name in ongeveer de eerste
helft van dit een-delige stujk, een
ideale verklanking tot stand werd
gebracht. Later, en vooral in de
uitermate moeilijk te realiseren
slotciimax werd de musdceerspan-
ning, door o.a. een te vroeg uitspe
len van de maximale geluidssterkte,
wat minder. Maar het bleef tech
nisch een bewonderenswaardige
prestatie. Die ongetwijfeld mede
werd bereikt doordat voor deze ge
legenheid een flink aantal oud-le
den van het RJO meewerkten,
maar waarvoor ik niettemin het
woord verbluffend nog steeds niet
te sterk vind.
door Piet Visser
AMSTERDAM Het program
ma van het zaterdagavondcon
cert in de Kleine Zaal sprak van
'Wereldlijke Muziek', maar dit
sloeg dan alleen op de teksten
met een niet-liturgische, niet
godsdienstige inhoud.
Overigens was het muziek in een
functionaliteit met telkens een ei
gen sfeer: opera, of zo maar sociale
verstrooliiing. En dan 'kamermu
ziek'; een branche, waarmee de
'Nederl. Bachverenigimg' voor het
eerst in haar bestaan een openbaar
podium bezette. Het eerste concert
in een reeks met verschillende as
pecten, verspreid door het hele
land.
Dit keer vocaal en instrumentaal
van J. S. Bach, Handel, Vivaldi, C.
Ph. E. Bach, allersmakelijkst en
vriendelijk en vaak heel bekwaam
en muzikaal uitgevoerd door de so
praan Marjanne KwekaLlber, de ba
riton Max van Egmond, de fluitist
Frans Brüggen, de cellist Anner
Bijlsma en de clavecinist Gustav
Leon hardt; (solo-) cantates van J.
S. Bach (Amore traditore), Handel
(Lucrezia), een sopraan-bariton-
duet (Quanda in calma), liederen
uit Anna Magdalena Bach's 'Noten-
buch' (de 'Tobackspfeife', 'Bist du
bei mir', 'Wlllst du dein Herz mir
schenken'), Vivaldi's 'All' ombra dl
sospetto'. Een avond vol huiselijk
heid aan onderwerpen en uitmun
tende, hoogstaande muziek.
Max van Egmond kwam. ondanks
een verfijnde zangtechniek, moei
lijk boven zijn onderwerp uit; Ma
rianne Kwekstlber mag als een
aankomende aanwinst voor onze
zangpodia gelden, zeker wanneer zij
in de toekomst haar blik richt bo
ven haar publiek uit en minder
diep (-gebogen) In haar partij. Haar
doorleefde expressie van muziek eh
tekst laat daarvan veel goeds ver
wachten. Frans Brüggen, tovenaar
op zijn blokfluit, heeft wel een
sterk staaltje van fluit-technlek ge
geven ln de 'Partita' In c
(BMW 1013), maar de structuur van
die enorme keten van zestienden
maakte het overigens wel-kllnken-
de stuk meer aannemelijk voor een
klavier of een strijkinstrument, dan
voor welk blaasinstrument ook. In
tussen: een fraaie prestatie. Anner
Bijlsma's cellospel behoorde bij de
basso-continuo-begeleidlng die hij
samen met Gustav Leonhardt per
fect en op de Juiste afstand uit
voerde. Diens clavecimbel-solospei
in de vriendelijke muziekjes van de
(Jonge) Carl Ph. E. Bach paste èn
ln muzikaliteit èn in sfeer volledig
aan bij deze zo gelukkig begonnen
nieuwe taak van de Ned. Bach-
Vereniging.
DEN HAAG In totaal komt 400.000
ton van het totale laadvermogen
van de Nederlandse binnenscheep
vaart voor sloop ln aanmerking.
Dat staat in een eerste advies van
de commissie binnenscheepvaart,
die staatssecretaris Van Huiten
heeft ingesteld om te adviseren
over maatregelen die de gang van
zaken ln de binnenscheepvaart
kunnen verbeteren.
Op korte termijn moeten er betere
sloopregellngen komen voor de dro-
geladingvloot, vindt de commissie.
Dat kan door de uitkeringen van de
bestaande sloopregellng bij be
drijfsbeëindiging te verhogen.
Daarnaast zou er, volgens de com
missie, een algemene sloopregeling
moeten komen voor schippers die
een deel van hun tonnage willen
afstoten of vernieuwen. Er is vol
gens de commissie een teveel aan
scheepsruimte ln verhouding tot de
vraag.
AMSTERDAM Invoering van gi
raal effectenverkeer, een vooront
werp voor een nieuwe Beurswet en
een nieuw gezicht van de officiële
Prijscourant kunnen ln de loop van
dit jaar worden tegemoetgezlen. Dit
heeft de voorzitter van de Vereni
ging voor de Effectenhandel .de heer
T. Ph. Korthals Altes, gezegd ln een
nieuwjaarsbijeenkomst van beursle-
den. HIJ meende, dat de Invoering
van het giraal effectenverkeer een
kwestie van wachten op de wetgever
Is.
ROME (Reuter, UPI) Het begint er steeds meer naar uit te zien
dat een regeringscrisis in Italië onvermijdelijk is. Dat val van de
ploeg van Aldo Moro zou een einde maken aan het 38ste kabinet
sinds het verdwijnen van het fascistische bewind van Mussolini.
De Italiaanse socialistische partij is
vastbesloten de steun, die tot nu
toe is verleend aan de coalitie van
christen-democraten en republikei
nen komende woensdag ln te trek
ken. Fisteren nog schreef het blad
Avanti de spreekbuis van de
socialisten dat het zinloos is met
'psychologische foefjes' te proberen
de socialisten op andere gedachten
te brengen. 'De crisis staat nu wel
vast', aldus het Romeinse dagblad
11 Messaggero.
De socialisten uitten hun dreige
ment op oudejaarsavond. Het kwam
als een verrassing omdat de socia
listische leider Francesco de Martl-
no een maand geleden nog had
verklaard zeker tot dit voorjaar het
kabinet-Moro te zullen steunen.
Twee weken geleden zei hij dat een
crisis op dit ogenblik lang zou du
ren en gevaarlijk en schadelijk zou
zijn.
In Italië wordt gesuggereerd dat de
socialisten hun opmerkelijke stap
hebben gedaan omdat ze bang zijn
buitenspel te raken bij groeiende
toenadering van de christen-demo
craten en de communisten. Andere
veronderstellingen zijn dat de soci
alisten de economische steunmaat
regelen aan het zuiden van Italië
willen sa ooteren omdat de chris
ten-democraten daardoor populair
der zouden worden of dat er op een
crisis wordt aangestuurd om Moro
ln staat te stellen het leiderschap
van de partij aan zich te trekken.
De socialisten hebben gisteren een
verklaring uitgegeven, waarin vier
punten voor het programma van
een nieuwe regering s'aan. De par
tij wil bescherming van de werkge
legenheid, een radicale wijziging ln
de huidige economische politiek in
Italië, meer bescherming van de
burgerlijke rechten en veranderin
gen in de verhouding tussen rege
ring en parlement.
De christen-democraten en de
communisten zijn ervan overtuigd
dat een regeringscrisis zal lelden
tot nieuwe algemene verkiezingen,
iets waar geen van belde partijen
op zit te wachten. I}e christen
democraten vrezen een grote terug
gang, zoals die al merkbaar werd
bij de regionale verkiezingen van
afgelopen Juni en de communisten
willen meer tijd om hun toenemen
de populariteit wat te verankeren.
Paus Paulus de Zesde heeft zich
gisteren gemengd in één van de
plannen, waarover de regering
eveneens zou kunnen struikelen,
namelijk de legalisering van abor
tus.
DEN HAAG Hangende een ln te
stellen nader onderzoek en het
daarop volgend overleg tussen de
directie van Bata Best en de vakor
ganisaties. is de aanzegging van het
ontslag voor 358 werknemers bij dit
bedrijf opgeschort. Pas na dit over
leg zal bekend zijn hoeveel en wel
ke medewerkers eventueel zuilen
moeten afvloeien.
Dit heeft minister Lubbers (econo
mische zaken) mede namens zijn
ambtgenoot van sociale zaken ge
antwoord op schriftelijke vragen
van de tweede kamerleden Van Zeil
en Cornellssen (beiden KVP).
Wat de industriële sector schoeisel
en leder ln het saneringsplan van
Bata betreft, zijn thans herstructu
reringsprogramma's in uitvoering
door de stichting Nederlandse Her-
structurerings Maatschappij (Ne-
hem).
Besprekingen met de directie heb
ben ertoe geleid dat alsnog het
organisatiebureau Bakkenist. Spits
en Co. zal worden ingeschakeld om
de Industriële tak van het bedrijf
door te lichten. Dit onderzoek moet
eind Januari zijn afgerond. De vak
organisaties zijn hiervan op de
hoogte gesteld en zullen over de te
nemen maatregelen ln het overleg
worden betrokken.
TERNEUZEN Zaterdag is de 40-
Jarlge ln België verblijvende Pool F.
Sloser ln Terneuzen aan boord van
het Duitse vrachtschip 'Svealand*
verongelukt. De man raakte bij het
lossen van pakken cellulose bekneld
tussen het laad bord en de scheeps
wand en was op slag dood.
BINNENLAND/KUNST/BUITENLAND TROUW/KWARTET 7
Hoe de storm de afgelopen dagen
ln binnen- en buitenland heeft
huisgehouden, tonen ook deze
foto's:
Boven: bij het paviljoen
Pannassala aan het strand van de
Kennemerdutlnen is het duin
volledig weggeslagen. Het terras
verdween in het niets en de zaak
(anders altijd het hele jaar door
open) moest tijidelijk dicht.
(Luchtfoto Rob List)
^Midden links: de wind velde
bomen, bomen velden auto's, zoals
hier op de Amsterdamse
Elandsgrachit.
Midden rechts: het dak van de
St. Annakerk in Amstelveen waaide
vrijwel ln zijn geheel weg.
Hiernaast: een beeM van de
overstroming in Hamburg, waar
evenals in andere Noorddultse en
Deense kustplaatsen duizenden hun
huizen moesten verlaten.
