Nog gespannen Manusama bereidt
zich voor op politiek gesprek
'Samenwerking van
onderop moet
worden gebouwd'
Premie voor vrijwillige
verzekering ziekenfonds
meestal f105 per maand
'Werklozen te vaak naar
sociale werkplaatsen'
De eerste duik in 1976
Meeste fondsen gaan 'verrekenen'
Blad van NW-Jongerencontact
Man gedood bij
ruzie om huis
Zachte januari
weerrapporten
Sneeuwbevichten
TROUW/KWARTET 5
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Ir. J. A. Manusama, de politie
ke leider van de (overgrote meerderheid van de)
Zuidmolukkers in ons land, kan nog steeds niet
goed slapen; zo staat hij nog onder de spanning
die de gijzelingen in Beilen en Amsterdam hem
bezorgden.
Hij is nu 65 jaar en sedert de ingang van het
nieuwe schooljaar gepensioneerd als leraar wis
kunde. Daardoor is hij nu volledig beschikbaar
voor het politieke gesprek, dat de Nederlandse
regering de Zuidmolukse bevolkingsgroep op kor
te termijn heeft toegezegd.
In bijgaand onderhoud komt ir. Manusama zelf
aan het woord om een voorbeschouwing te geven
op dat komende gesprek.
Ik heb het al zo vaak gezegd: wij leven in een tijd waarin het be
grip 'souvereiniteit van de staten' steeds betrekkelijker wordt ge
zien. Er is in de hele wereld een roep om samenwerking in grotere
verbanden. Wij kunnen het in Europa zien. Dat streven naar Euro
pese eenheid is op zichzelf een goede zaak, maar tegelijk kan je zien
hoeveel weerstand er nog bij de Europese staten bestaat om hun
souvereiniteit op te geven.
Ik sta op het standpunt dat. als Je
zoekt naar samenwerking binnen
grotere verbanden, die samenwer
king van onderaf moet worden op
gebouwd en niet van bovenaf moet
worden opgelegd. Ik geloof ook in
die zin niet in een volledig onaf
hankelijke republiek van de Zuid-
Molukken. Geen land Is volledig
onafhankelijk. Ook de RMS zal dat
noodt zijn.
Maar als die soaiveredmdtedt van de
Zuid-Moiukken erkend wordt, dan
wil ik wel de verzekering geven dat
de groei naar een Indonesische
eenheid heel wat sneller zal verlo
pen dan de opbouw van de Europe
se eenheid.
Ik denk dat ik dat wij, want er
zijn er meer die er zo over denken
met dat standpunt in eigen
kring nog moeilijkheden genoeg
zullen krijgen. Er bestaat inderdaad
in Zuidmolukse kring een neiging
om terug te keren naar 1950, naar
de proclamatie van de eigen repu
bliek. Maar toch als Indonesië
bereid zou zijn ons tegemoet te
komen, dan lijkt het mij wel moge
lijk die voorwaarde van een brede
re, inter- Indonesische Samenwer
king hier te doen accepteren.
Wij staan'sterk met ons standpunt.
Als je de zaken nog eens bekijkt en
bestudeert, zoals onlangs prof.
Ziegler uit Göttingen heeft gedaan,
dan moet je tot de conclusie ko
men dat wij op het juridische in
ternationale vlak alle recht heb
ben
Maar het is geen juridisch pro
bleem, het is een politiek probleem.
Er bestaat geen internationale
rechterlijke instantie waar je je
gelijk kunt halen en waar prof.
Ziegler je vertegenwoordiger is. Er
moet een politieke oplossing ko
komen.
Dat is zo Het hangt dus af van de
politiek. En dat betekent dat het
afhangt van de belangen. Heit komt
mij voor dat er op dit punt heel
wat aan het veranderen is. Indone
sië voert een heel onverstandige
politiek.
Kijk wij hebben steeds de dia
loog met Indonesië gepropageerd,
waarbij centraal zou staan de in
richting van een bondstaat In In
donesië; een bond van staten, die
een deel van hun souvereiniteit
hebben opgegeven ten bate van een
overkoepelend geheel.
Ik hoop dat u zich ook even op het
Indonesische standpunt kunt stel
len en dan ziet u de zwakke kant
van uw redenering. Een dergelijke
ontwikkeling zou wel eens juist
in een land als Indonesië allerlei
middelpunt-vliedende krachten
kunnen losmaken.
Het probleem van de balkanisatle.
zoals dat heet. Dat zou leiden tot
versnippering, tot verzwakking van
het geheel. Ik ken die stelling, zoals
zij wordt toegepast op de ontwikke
ling in heel wat ge-dekoloniseerde
gebieden.
Maar Is die stóUümg wel juist? La
ten we haar eens toepassen op In
donesië, dat juist zo'n sterk gecen
traliseerde eenheidsstaat is, het
probleem van de balkanisatie niet
kent. Is Indonesië als eenheidsstaat
wel zo sterk? Verkijk je niet op de
situatie van nu.
Ik had hier onlangs een Indone
sisch journalist die ik voorhield: u
denkt dat de RMS geboren is, om
zich af te zetten tegen Indonesië.
Maar dat is niet waar. Integendeel
wij hebben elkaar nodig. Maar
kunt u mij verklaren, vroeg ik uw
collega, op grond waarvan de Zuid-
Molukken (en West-Nieuw Guinea)
tot Indonesië moet horen? Waarom
is dat niet persé nodig? Op grond
van de vroegere Nederlandse kolo
niale administratie Maar dat is
toch een vreemd uitgangspunt? Als
Nederland niet in de vorige eeuw
overeenkomsten had gesloten met
Engeland, hoorde Malakka nu ook
tot Indonesië. En hoort Portugees
Timor er nu op eens wèl bij? Daar
zijn toch geen regels te stellen!
Het is een feit dat die Indonesische
eenheid niet gedragen wordt door
alle Indonesiërs. Een Menangka-
bauer voelt zich in de eerste plaats
Menangkabauer en pas in de twee
de plaats Indonesiër.
Ik weet wel van voor de oorlog: er
was toen iets aan het groeien van
een Indonesisch bewustzijn. Maar
dat strekte zich alleen nog maar uit
tot de elite. Ik merkte het toen ik
student was in Bandung.
Maar je moet dan zo'n proces zijn
eigen gang laten gaan en niets
forceren. Het is er mee als met het
beleid van een mans als Van Doorn
ten aanzien van de Zuidmolukkers
hier. Integratie is een natuurlijk
proces, dat tijd vraagt maar er
komt. De Zuidmolukkers zouden
hier zonder beleid op den duur zijn
geïtegreerd ln de Nederlandse sa
menleving: geassimileerd zelfs.
Maar nu maakt zo'n man als Van
Doom er een punt van, een voor
waarde van beleid. Dan strijk je
alle Zuidmolukkers tegen de haren
ln en belemmer je dat natuurlijk
proces.
Toch zult u moeten erkennen dat
het voor Indonesië moeilijk is nu
aan de politieke eisen van een
groep Zuidmolukkers in Nederland
tegemoet te komen. Er zijn proble
men met meer deelgebieden.
Men is in Indonesië bang dat door
het zo duidelijk stellen van bepaal-
Ir. J. A. Manusama
de punten teniet zal worden gedaan
wat men heeft gedicteerd: de Indo
nesische eenheidsstaat.
Ik persoonlijk geloof dat men el
kaar binnen de Indonesische archi
pel nog steeds nodig heeft. Maar
met erkenning van dat uitgangs
punt moet men toch ook aandur
ven de andere dingen niet onge
zegd te laten.
Een Idee, helemaal van mij zelf en
voor eigen verantwoordelijkheid, is
nog steeds het samenroepen van
een inter-Indonesische conferentie,
waarbij de belangen van de diverse
deelgebieden centraal zouden staan.
Als wij daarvoor uitgenodigd zou
den worden, zou ik willen advise
ren: ja we doen mee.
Wij wie zijn dat? De Zuidmoluk
kers daar, de Zuidmolukkers hier?
De Zuidmolukkers uit de Zuid-Mo-
lukken zelf, aangevuld met enkele
Zuidmolukkers van hier.
Het zwaartepunt zou dus mogen
liggen op de Zuidmolukkers van
daar?
Ja als zij dan maar niet bij
voorbaat de mensen kiezen, die hun
welgevallig zijn. Wij kennen die
verhoudingen daar nog wel. Het
mag natuurlijk geen plebisciet k la
Nieuw-Guinea worden. Maar er zijn
daar in 1974, en in maart nog eens
een paar Zuidmolukkers gevangen
genomen. Als zij die zouden vrijla
ten en als die aan de conferentie
zouden kunnen deelnemen, dan
kunnen wij met een gerust hart
thuisblijven. Die mensen vertrou
wen wij volkomen. Hun ideeën zijn
de onze.
En wat mijzelf betreft ik heb
wel eens de indruk dat ik persoon
lijk een obstakel ben voor een der
gelijk gesprek. In dat geval zeg ik:
laat het daar niet op afspringen. Ik
hoef er echt niet bij te zijn; dat
mogen ook anderen zijn.
Die inter-Indonesische conferentie
dat Is echter een idee van mij
zelf. Ik praat er wel over ln de
werkgroepen. Maar als het zover
komt, zal ik nog heel wat moeten
uitleggen aan de achterban.
Die gedachte van een lnter-Indo-
nesische conferentie heeft die
nog enige weerklank in Indonesië
zelf?
Nee, op het ogenblik niet. Ander
zijds: de Indonesiërs zitten er wel
mee. Indonesië neemt nu de hou
ding aan van: 'dat is een zuiver
Nederlands probleem' en de Neder
landse regering laat zich dat aan
praten.
Nederland moet in Indonesische
ogen dat probleem oplossen. Maar
dat kan Nederland alleen niet. Bij
een oplossing is ook Indonsdë par
tij. En als die twee landen het niet
eens worden, dan moeten de rege
ringen niet schromen de Verenigde
Naties in te schakelen De Unci
(een commissie van de Verenigde
Naties, bestaande uit België. Au
stralië en de Verenigde Staten, die
•in de jaren voor 1949 bemiddelde
ln het Nederlands-Indonesische ge
schil, red. Trouw) moet er dan
weer bij komen. Dan ls het heel
goed mogelijk dat men gaat Inzien
welk onrecht er toen is geschied.
Dat wil Indonesië natuurlijk niet.
Ik zie dat aanbrengen bij de Vere
nigde Naties dan ook niet zo zitten.
Maar wat wel mogelijk ls: er kan
een dialoog op gang komen. Ik heb
indertijd al eens aan Bisheuvel
geschreven, toen die nog premier
was: moet uw verwachtingen
niet te hoog stellen. Als er maar
een begin een schuchter begin is
gemaakt'. Als Je praat, is die vijan
dige sfeer een beetje doorbroken.
U gaat nu met de Nederlandse re
gering praten. Wanneer ls dat en
wat brengt u ter tafel?
Wat ik ter tafel zal brengen, zie ik
heel duidelijk voor ogen, maar dat
zal ik u niet zeggen want het is
niet verstandig je kaarten voor een
gesprek op tafel te leggen. Wan
neer? Begin 1976, als Den Uyl terug
is. Ik heb de indruk dat de Neder
landse regering vrij compleet bij
dat gesprek aanwezig zal zijn.
Nodig is wel, dat ook de politieke
aspecten ter sprake komen. Wat
dat betreft zal het gesprek zich
moeten onderscheiden van dat uit
1970 na de bezetting in Wasse
naar. De ministers De Jong en
Luns wilden toen alleen maar pra
ten over de vraag: hoe voorkomen
wij dit soort gebeurtenissen' en het
politieke aspect geheel buiten be
schouwing laten.
Dat kan nu niet meer. Dat heb ik
ook ondervonden bij mijn onder
handelingen met de kapers en be
zetters in Bellen en Amsterdam. ZIJ
zeiden tegen mij: 'wij vertrouwen
de Hollanders niet'.
Wat dat betreft heeft zich in Bellen
en Amsterdam het falen van 1970
gewroken. Maar op grond van de
zoveel positievere benadering van
ons standpunt ln het hele land en
de houding van de regering, heb ik
toch wel een zeker optimisme voor
dat gesprek.
Zoals gebruikelijk op iNeuwj aarsdag stormde gisteren weer een
aantal flinkerds in Scheveningen op de zee af voor het nemen van
de eerste duik van het jaar.
Van een verslaggever
UTRECHT De ziekenfondsen in een groot deel van het land
gaan dit jaar aan de bij hen aangesloten vrijwillig verzekerden
dezelfde premie vragen: 105 gulden per maand. Bij de betrokken
ziekenfondsen is ruim tachtig procent van de verzekerden inge
schreven.
De fondsen proberen al langer om
door een onderlinge verrekening
tot dezelfde premie te komen. Aan
dit *blok' ontbreken nu nog voorna
melijk ziekenfondsen in Gelderland
en in het Noorden van het land,
maar hert ziet ernaar uit dat deze
fondsen per 1 Januari 1977 ook mee
gaan doen. Da nzullen in het hele
land verzekerden in gebieden, waar
de kosten onder het gemiddelde
liggen, via hun premie iets meebe
talen voor de verzekerden in de
'duurdere' gebieden.'
Enkele deelnemende fondsen zullen
dit Jaar nog een van de 105 gulden
naar boven of naar beneden afwij
kende premie in rekening moeten
brengen om de 'sprong' naar de ene
premie niet te groot te maken. Dat
is onder meer het geval iai Amster
dam en Haarlem, waar premies van
achtereenvolgens 115.50 en
112.35 zullen worden gevraagd.
Een paar andere Noord-Hollandse
fondsen berekenen een lagere pre
mie variërend van 85 gulden tot
107.20 terwijl voor Twente een
premie van 97.50 ls vastgesteld.
Voor een aantal minder draag
krachtige groepen vrijwillig verze
kerden gelden landelijke reductie
regelingen. die het ziekenfonds
voor hen wat minder kostbaar ma
ken. Het gaat hierbij om gezinnen
met een Inkomen tot 16.500 gul
den, die per maand 'maar ƒ48.15
behoeven te betalen. Deze vermin
derde premie geldt ook voor kinde
ren van 16 tot 27 Jaar die studeren,
invalide zijn, het huishouden ver
zorgen. Ook bestaan er reduotlere-
gelingen voor vrijwillig verzekerde
gehuwde bejaarden met een inko
men tot 21.630 gulden en voor niet-
bejaarde gehuwden met een Inko
men tot 19.300 gulden (per jaar).
Van een verslaggever
UTRECHT Steeds meer werklozen worden gedwongen geplaatst
in sociale werkplaatsen, terwijl ze daar helemaal niet thuishoren.
Volgens 'Boemerang', het blad van het NVV-Jongerencontact, is
dit 'een hoogst alarmerende ontwikkeling'.
Van een verslaggever
ROERMOND De 35-jarige chauf
feur M. D. uit Horst heeft bekend
dat hij op 12 december 's avonds de
68-jarige ongehuwde L. Spreeuwen-
burg uit Hegelsom-Horst om het
leven heeft gebracht.
Volgens de politie heeft D. de man
gewurgd na een gesprek over de
verbouwing van de woning, waarin
Spreeuwen burg woonde en die el-
gendom was van D. Dat gesprek
liep uit op ruzie. Het lichaam van
Spreeuwenburg werd op zondag
avond 14 december door familiele
den gevonden ln zijn woonkamer.
Na sectie bleek dat hij door ver
stikking was omgekomen.
D. heeft het pand waarin de heer
Spreeuwen burg woonde ongeveer
twee jaar geleden van hem ge
kocht. Het slachtoffer had daarbij
bedongen dat hij tot zijn dood in
twee kamers aan de voorkant van
het pand mocht blijven wonen. D.
was ongeveer een jaar geleden be
gonnen met de verbouwing van het
huis en had aan de achterkant
twee andere kamers voor het slacht
offer klaar laten maken. Het met
selwerk lag echter al een paar
maanden stil. omdat S. geweigerd
zou hebben de kamers aan de voor
kant te verlaten omdat hij daar
meer zon had. D. wilde het huls
samen met zijn vrouw gaan bewo
nen. D. werd na een grondig buurt
en familie-onderzoek aangehouden
op 19 december, nadat hij de be
grafenis van het slachtoffer had
bijgewoond.
DEN HAAG De landelijke werk
groep 'Dier in Nood' heeft de minis
teries van CRM, justitie en volksge
zondheid gevraagd opdracht te ge
ven om op te treden tegen overtre
ders van de wet op de nonden- en
kattenhandel. Volgens de werkgroep
wordt deze handel steeds onguurder.
Al elf jaar zou de wet ontdoken wor
den.
Nu december gemiddeld bijna an
derhalve graad te warm ls geweest
hoor je veel mensen praten over
mogelijk kou met ijs en schaatsen
in januari en februari. Het is een
oud deuntje. In v;oorbije jaren zijn
er natuurlijk wel gelegenheden ge
weest dat het na decern berwarm te
inderdaad 'losging' in januari met
een week of tien dagen schaatsijs
en soms nog wel wat strengers,
maar het spijt mij het te moe
ten zeggen ik kan dit niet an
ders zien dan een statistisch zwak
ke gok (wat iedereen natuurlijk
vrijstaat). De luchtdruk vertoont
immers nog steeds de neiging hoog
te blijven boven Zuid-Europa en
bij de Azoren en langs de noordzij
de van dit maximum verplaatsen
zich continu depressies van de oce
aan naar Scandinavië. Af en toe
valt een baan weieens wat lager uit
zoals bij de oud jaarsdepressie (in
het Friese Veenvouden viel 22 mil
limeter regen, op Ameland bijna 20.
Ede twaalf mm en Hoogeveen ze
ven millimeter), waardoor tot in
Noord-Ierland, de omgeving van
Manchester. Jutland en tot bij
Hamburg gisteren sneeuw viel.
maar meer dan een loze dreiging
ging er voor ons niet van uit. De
barometers in Groenland staan veel
te laag voor iets hartigs, om van de
Russische maxima maar te zwijgen.
Op IJsland is het momenteel weer
eens bitter koud met zondagmiddag
ln het uiterste noorden en oosten
zelfs minu6 zestien tot minus acht
tien graden bij een vrij krachtige
oostenwind. De maximum tempera
tuur in Akureyri was minus twaalf
graden
De Engelse weerkundigen hebben
gisteren zonder slagen om de arm
bekend gemaakt dat januari een
zachte maand zal worden met in
alle gebieden van de Britse eilan
den boven normale temperaturen.
Gisteren hadden alleen Corsica, de
Balearen en somm.ge plaatsen aan
de oostkust van Itaüé een nieuw
jaarszonnetje. Een nieuwe hardlo-
voor een algemene wezenlijke ver
betering van de sneeuwtoestand. De
Harz heeft nu een gesloten sneeuw
dek van vijf tot tien centimeter
papeneeuw. in de hogere lagen tot
28 centimeter. Skiën ls daar nu
weer mogelijk. In Oostenrijk.
Noord-Italië, Oost-Frankrijk en
Zuid-Noorwegen zijn de omstandig
heden over het algemeen (vrij)
goed. Het Zwitserse Engelberg
meldt drie meter sneeuw.
Weerrapporten van gisteravond 7 nar, ma
ximumtemperaturen van gisteren en neer
slag van 7-19 uur:
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Luchth. R'dam
Twente
Vllsslngen
Zd.-Limburg
Athene
Berlijn
Genève
Helsinki
Kopenhagen
Lissabon
Londen
Luxemburg
Madrid
Oei o
Parijs
Rome
geheel bewolkt
gebeel bewolkt
geheel bewolkt
geheel bewolkt
geheel bewolkt
geheel bewolkt
geheel bewolkt
geheel bewolkt
regen
regen
half bewolkt
half bewolkt
regen
onbewolkt
half bewolkt
onbewolkt
motregen
regen
onbewolkt
onbewolkt
motregen
onbewolkt
Het blad wijst erop dat een sociale
werkplaats bestemd is voor mensen
die 'door bdj henzelf gelegen facto
ren' niet in staat zijn hun brood op
de vrije arbeidsmarkt te verdienen.
De meeste werklozen kunnen ech
ter door 'externe* factoren (niet
voldoende arbeidsplaatsen) niet
aan de slag komen. Toch maken
'economische' werklozen ong. 12 pro-
cent van de bezetting van de socia
le werkplaatsen uit. Onder de
hoofdarbeiders op sociale werk
plaatsen in Zeeland is dat zelfs 27
procent, aldus 'Boemerang.'
Ook de bij het NW aangesloten
Algemene Bond van Ambtenaren
(ABVA) vindt dat 'economisch werk
lozen' niet in een sociaal werkver
band moeten worden geplaatst. AB
VA-bestuurd er Frans Kramer zegt
ln 'Boemerang' deze ontwikkeling
ntet alleen nadelig te vinden voor
de werklozen maar ook voor de
mensen, die wel ln een sociaal
werkverband thuishoren. 'Ik wijs
het af als een gezonde werknemer
naast een gehandicapte WSW'er
(Wet Sociale Werkvoorziening)
wordt geplaatst. Als een echte
WSW'er een niet-gehandicapte
naast zich krijgt, die betere presta
ties levert, kan dat psychisch erg
slecht werken
'Schuld gemeenten'
Een woordvoerder van het ministe
rie van sociale zaken zegt in het
blad dat de schuld voor dit euvel
niet bij de airbeisbureau's ligt, maar
bij de gemeenten. 'Die hebben in
derdaad de neiging om mensen die
ln het vrije bedrijfsleven niet te
plaatsen zijn te verwijzen naar de
sociale werkplaats. De gemeenten
kunnen de uitkering hanteren als
een stok achter de deur. Het ge
beurt dus wel maar ik vind het een
noodoplossing.'
Een gevaarlijke noodoplossing,
vindt 'Boemerang' omdat het werk
loosheidsprobleem niet wordt op
gelost maar eerder wordt versterkt.
Wie eenmaal ln een sociale werk
plaats terecht is gekomen, heeft
volgens het blad nauwelijks nog
kans op de vrije arbeidsmarkt om
dat hij ten onrechte niet voor vol
wordt aangezien.
pende Oceaandepressie van 995
millibaar trok gisteravond snel over
midden-Engeland in oostelijke
richting, voorafgegaan door lucht
drukdalingen van maar liefst ne
gen tot tien millibaar in drie uur
tijd. Het minimum liet in Belfast
dertien millimeter water achter, op
het. eiland Man achttien millimeter.
Windstoten van negen of tien
Beaufort werden door verscheidene
stations gerapporteerd vooral ook
op Ierland. Daar was de neers! ig
vrij algemeen tien tot zestien milli
meter. De thermometer was in vrij
wel geheel Engeland op plus elf
graden Celslus 'es^noi'er m:nus één
m Aberdeen en m'nus twee od de
Hebriden.
Ook op was h«t rumoerig
met w ';i n en ze*, n
millimeter onweersregen bij vrij
hoge barometerstand van 1024 mil
libar (Verbetering: In 't oudejaars-
overzicht werd gezegd dat geen
enkele Jaar ln deze eeuw warmer
was dan 1975 (ln de krant van
woensdag). Dat is onjuist. Wij had
den 1934 met een gemiddelde van
10.2 graden celslus over het hoofd
gezien.)
In de noordelijke delen van het
Zwarte Woud is skiën niet moge
lijk. Wel ln de zuidelijke, maar ln
beperkte mate boven duizend meter
op tien tot twintig centimeter ver
harde sneeuw De komende dagen
wordt !n het Alpengebied wel enige
sn-enw "hl naar onvoM <»"de
HOOG WATER
Zaterdag 3 Januari. Vilaslngen 2 50-15.12,
Harlngvlletalulzen 3.10-15 22. Rotterdam
4 57-17.27. Scheveningen 4 11-16.24. IJmul-
den 4 44-16 57. Den Helder 8 42-12.11, Har-
llngen 1102-13 20. Delfzijl 0.40-13.09.
'Je moet nooit je hobby over je laten heersen, Simpkins.'
