De bescherming van het recht
voor het weggelopen kind
Ministeries botsen bij
voorbereiding van plaj
uitbreiding Eemshave
Met een Eurocheque betaalt u net zd makkelijk
n bos rozen als 'n pocketcameravan f250,-.
Minister
Vorrink
Meisje verdronken
'Inbouwen van
milieunormen
is in het geding
MET EEN EUROCHEQUE IN DE HAND...
U kunt er overal
■fi '■/V'3c1 mee terecht.
In Maastricht of
Appelscha,
in Katwijk of
Ruurlo. Wantje
komt'moveral
tegen,die blauwe sticker: ,Wij accepteren uw
Eurocheque." Bij de schoenwinkel en de super
markt. Bij de benzinepomp en de radiozaak...
En terecht. Whnt zij kennen de garantie.
De contante voordelen van de Eurocheque.
Eurocheque.
De Eurocheque.*'
1. Gegarandeerd tot f300,-. 2. Verzekerd tegen verlies en diefstal.
3. Voor heel Nederland en de rest van Europa.
DINSDAG 23 DECEMBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET PS14/P
door G. J. Schutte
In 'Trouw' van 2 en 4 december ƒ.1. schreef mr. N. D. Jörg over het
actuele en belangrijke onderwerp van de hulp aan weggelopen kin
deren. In zijn juridisch commentaar kwamen terecht ook
enkele algemene aspecten aan de orde, die betrekking hebben op de
positie van het kind ten opzichte van zijn ouders en op de taak van
de overheid ten opzichte van het kind.
belang van het kind 'opdat het u
welga en gij lang leeft op aarde'. De
ondergeschiktheid is dus geen vorm
van onderdrukking van het kind
maar van bescherming in zijn be
lang.
Dat er van eenzijdigheid in het gezin
naar Bijbelse maatstaven ook geen
sprake kan zijn blijkt uit het vervolg,
waar de vaders vermaand worden
hun kinderen niet te verbitteren,
maar hen op te voeden 'in tucht en
in de terechtwijzing des Heren'.
Mr. Jörg signaleert een situatie van
willekeur: de ene rechter neemt het
weggelopen kind in bescherming en
handelt zo in de geest van de wet,
maar de andere rechter houdt geen
rekening met de plaatsgevonden
hebbende maatschappelijke verande
ringen en past de wet naar de letter
toe, waarvan het kind dan weer de
dupe zou kunnen zijn.
Vanwege het belang van de zaak wil
ik op deze algemene aspecten wat
nader ingaan. Terecht wordt in de
artikelen de positie van het heden
daagse gezin centraal gesteld. Deze
positie is aldus mr. Jörg sterk
veranderd, niet door algehele maat
schappelijke verslapping of doelbe
wuste aantasting van het gezag, maar
heel gewoon door de verandering
van de maatschappij en van de fami
lie daarin.
Als belangrijke functie voor het ge
zin in onze tijd noemt hij het zijn
van 'primaire groep' voor de gezins
leden, die zich in het gezin veilig en
geborgen kunnen voelen en zichzelf
kunnen zijn. Deze functie zou onver
enigbaar zijn met ongelijkheid, on
vrijwilligheid en eenzijdigheid, die
kenmerkend waren voor het oude
gezin.
Nu hebben ongetwijfeld allerlei
maatschappelijke veranderingen de
positie van het gezin en de gezinsle
den beïnvloed. Het zijn van 'primaire
groep' is zeker ook een functie van
het gezin. Maar als we als christenen
in onze tijd niet meer zeggen schie
ten we naar mijn mening toch tekort.
Het gezin is niet een samenlevings
verband op basis van een soort so
ciaal contract, waarvan het bestaan
en voortbestaan afhankelijk zou zijn
van de wil van de partners (vader,
moeder, kinderen).
De geboorte van een kind in een be
paald gezin is Gods werk (vgl. Ps.
139 13). Deze geboorte schept voor
ouders én kinderen rechten en plich
ten. Deze rechten en plichten zijn
naar hun aard ongelijk. Ook daarvan
is de Bijbel vol. Ik noem slechts het
Spreukenboek en Efeze 6. Vooral uit
dit laatste hoofdstuk komt de positie
van het kind ten opzichte van zijn
ouders duidelijk naar voren.
De opdracht 'Eer uw vader en uw
moeder' is direct verbonden mét het
Bescherming
Als mr. Jörg in zijn tweede artikel
constateert, dat de positie van het
weggelopen kind nogal rechteloos is
moet derhalve opgemerkt worden,
dat dit naar Bijbelse maatstaven niet
het geval is. Ik moet er echter aan
toevoegen, dat dit evenmin zo is naar
Nederlands recht. De inhoud van
Efeze 6 vinden we zakelijk terug in
ons Burgerlijk Wetboek, waar arti
kel 245 bepaalt, dat een kind, van
welke leeftijd ook, aan zijn ouders
eerbied en ontzag verschuldigd is, en
dat de ouders verplicht zijn hun min
derjarige kinderen te verzorgen en
op te voeden. Deze uitgangspunten
worden in de volgende artikelen na
der uitgewerkt.
Het nu zo veel bestreden artikel 280
van het Wetboek van Strafrecht
biedt in feite de strafrechterlijke be
scherming van de rechten van ouders
èn kinderen, zoals ons burgerlijk
recht die toekennen. Het verzet tegen
dit artikel is dan ook in wezen ver
zet tegen ons burgerlijk recht, ja te
gen het door God gestelde recht.
Mrj Jörg pleit in zijn artikelen niet
vodr intrekking van artikel 280 maar
voor een toepassing ervan naar de
geest van de wet. In die gedachten-
gang zou een hulpverlener vrijuit
moeten gaan als hij met zijn formele
wetsovertreding beoogde belang te
dienen dat ook de wet beoogt te be
schermen.
Wie dit argument wil gebruiken
wil gebruiken moet uiteraard zich
eerst goed realiseren welk belang de
wet wil dienen.
In het vorenstaande meen ik duide
lijk te hebben gemaakt, dat dit in
ieder geval niet de vrije keuze van
elk der .gezinsleden op basis van ge
lijkheid. Het gaat er veeleer om, dat
de rechten en plichten van ouders
en kinderen, gereegld in het burger
lijk recht, tot gelding kunnen wor
den gebracht, primair in het belang
van het kind.
Terol Schalk 3 991
Als een hulpverlener dit inderdaad
voor ogen heeft blijft de vraag over
of dit hem het recht geeft ter berei
king van dit doel in te gaan tegen
de wet. De heer Jörg noemt ter illu
stratie het voorbeeld van een stipt
heidsactie van douaniers. Het zal
toch duidelijk zijn, dat dit voorbeeld
geen enkele verhouding inhoudt.
Bij het weglopen van kinderen gaat
het om een bepaald kind dat wegge
lopen is van zijn ouders, terwijl die
ouders zich om hulp wenden tot de
justitie. De douaniers hebben een al
gemene opsporingstaak en kunnen
deze uiteraard niet maximaal, hoog
stens optimaal verrichten. Dat heeft
niets te maken met letter en geest
van de wet.
Politiek
Op de genoemde vraag heeft de Ho
ge Raad duidelijk geantwoord, zoals
de heer Jörg in zijn artikelen ook
stelt. Wetswijziging is een taak van
de wetgever, niet van de rechter. En
voeg ik er aan toe zeker niet
van een individu. Ik sluit mij wat dit
betreft graag aan bij wat prof. mr. A.
M. Donner in zijn artikel 'Macht en
gezag van de rechter'-schreef, n.l. dat
de rechter niet de macht heeft uit de
wet te halen wat hij wil en dat een
rechterlijke beslissing geen politieke
beslissing is.
Mr. Jörg signaleerde in zijn artikelen
een toestand van willekeur en te
recht stelde hij, dat recht en wille
keur water en vuur dienen te zijn.
Maar ik vrees, dat deze willekeur
juist bevorderd- zal worden als de
rechter 'de wet gaat verzetten', b.v.
vanwege de door mr. Jörg gesigna
leerde patstelling bij de wetgever.
De overheid verlangt terecht van de
burgers gehoorzaamheid aan het ge
schreven recht. De burgers mogen
erop vertrouwen, dat de overheid
hun gedrag zal toetsen aan die re
gels van objectief recht. Gaat de
rechter aan die regels tomen, dan
wordt het vertrouwen in de overheid
ondermijnd en is de weg vrij voor
willekeur.
Met het vorenstaande wil uiteraard
niet gezegd zijn, dat de hulpverlening
aan jongeren geen levensgroot pro
bleem is. Het is een feit, dat in veel
gezinnen de verhoudingen funda
menteel veranderd zijn. Met dat feit
heeft de overheid in haar beleid te
méiken.
Dit mag haar er echter niet toe
brengen de norm, die in Gods Woord
gegrond is, te veranderen. Dat zou
slechts de weg vrij maken voor een
verdere desintegratie van de samen
leving.
Een oplossing kan ook niet zijn dé
norm (burgerrechtelijk) te handha
ven, maar de sanctie eraan te ontne
men.
Dan zou de overheid niet meer „ten
goede" kunnen functioneren ter be
scherming van de zwakke. Een op
lossing kan tenslotte ook niet zijn
norm en streef bepaling formeel te.
handhaven, maar in feite terzijde te
doen stellen door de rechter. In al
deze gevallen zou de 'oplossing' een
nieuwe stimulans vormen voor
'voortgaande ontwrichting van ver
banden die God heeft gelegd.
Minister Vorink
Minister Gruijters
Bekering
In wezen kan alleen een oplossing
gevonden worden in de weg van be
kering van bedreven kwaad, door
ouders en kinderen. Op die weg kan
de overheid de burgers niet dwin
gen, maar zij kan wel zodanige
structuren scheppen, dat die weg be
wandeld kan worden. Dat kan bete
kenen, dat een weggelopen kind met
de meeste spoed naar de ouders te
ruggaat.
Het kan ook zijn, dat het voorlopig
wordt toevertrouwd aan de zorgen
van een instelling voor kinderbe
scherming. Tenslotte kan het ook no
dig zijn, dat de ouders zelf van hun
ouderlijke macht worden ontheven
of daaruit worden ontzet. Een moei
lijke taak voor de overheid, inder
daad. Maar een schone.
G. J. Schutte is algemeen secretaris
van het GPV en lid van de provin
ciale staten van Utrecht voor deze
partij. Zijn beroep is ambtenaar in
algemene dienst van de gemeente
Zeist.
OUDE PEKELA De 17-jarige
Grietje H. van Dijk is gistermiddag
met de fiets in het Pekelderhoofd-
diep in Oude Pekela ingereden en
verdronken. Het meisje leed aan
epilepsie. Ondanks dat zij snel op
het droge gebraGht was kon een
arts slechts de dood constateren.
Van een onzer verslaggevers
GRONINGEN Minister Vorrink heeft haar inspecteur, de heer H. Klouwer, teruggetrokken
voorbereidend werk voor het uitbreidingsplan van de Eemshaven. Daarmee heeft ze daadwe,^
een stap gezet in de machtsstrijd tussen haar ministerie en het ministerie van ruimtelijke oré]
van minister Gruyters.
Eerder bleek al dat minister Vorrink
het er niet mee eens is dat in het uit
breidingsplan milieunormen worden
ingebouwd. Zij vindt dat deze nor
men in algemene milieuwetten moe
ten worden geregeld.
Het provinciaal bestuur van Gronin
gen heeft gisteren een milieunota
uitgebracht, waarin is aangegeven
hoe de normen in het uitbreidings
plan zouden moeten worden inge
bouwd. Met dit plan wil Groningen
in feite een heel nieuwe aanpak van
de milieuproblematiek, die in Europa
en mogelijk zelfs in de hele wereld
nog nergens toegepast is. Minister
Gruijters is er een voorstander van.
Als de provincie Groningen en minis
terie van ruimtelijke ordening een
veel sterkere greep op de milieupro
blematiek. Het ministerie van me
vrouw Vorrink zou daarentegen een
deel van zijn taak kwijtraken. Uit
eindelijk zal de strijd in kabinet en
parlement boeten worden beslecht.
Zo ver is het nog niet. De voorberei
ding beweegt zich thans nog op ge
meentelijk niveau. In dit stadium
heft minister Vorrink dus de hand
schoen al opgenomen door openlijk
haar inspecteur terug te trekken.
Volgens de Groningse gedeputeerde
drs L. J. Bartelds gaat het niet aan
alleen maar vast te stellen hoeveel
vuil een fabriek mag uitstoten. Ten
minste zo belangrijk is. het een grens
te stellen aan de totale milieubelas
ting in een bepaald gebied. Als de
uitstoot van "één fabriek voor de om
geving nog aanvaar.dbaar is, kan een
tweede fabriek die hetzelfde vuil uit
stoot de omgeving te zwaar belasten.
In de huidige milieuwetgeving wordt
dit onvoldoende ondervangen. In de
praktijk betekent dit inbouwen van
normen daardoor ondermeer dat een
teveel aan fabrieken met dezelfde
soort vuiluitstoot wordt voorkomen.
fep
ep
Grens
In het uitbreidingsplan zal volgens
de gisteren uitgebrachte milieunota
een grens om het industriegebied
moeten worden getrokken,
grens en daarbuiten mag de
belasting niet uitkomen boi
paalde normen. Die normen
ontleend aan de internationale
ratuur op dit gebied. De milii
loopt over en ,.in het verleng zij
de de Greedeweg vlak boven
pen Roodeschool, Oosteinde
huizermeeden. Het dorp Oue.
ligt binnen de milieugrens ei
men met alerlei verspreidde
wing moeten verdwijnen.
di
ai
De milieunota heeft overige^
aleen betrekking op het Eemi
gebied maor op de hele pr
Volgens de in de nota gestel u,
men heeft de fluoruitstoot in
(vooral door de alluminium r0(
Aldel) de maximaal aanva
grens al bereikt. Over de vei
van de Waddenzee wordt gez !n
deze nog nader moet worden
deerd. Overigens is dat geen
ciale- maar een rijkszaak,
rekening mee gehouden wori
de Waddenzee nu al zwaar Eo]
door het vuil uit de grote r
vooral de Rijn. Met Duitsland
enkel overleg geweest over de
problematiekdie aan de oc|e)
Emden belangrijk Eemsmondgri
1 in
SPECIMEN BANK NV.
QS4<H31fl30V HS231J1 17a23bMSH
Ptosis
Elke Eurocheque kan gebruikt worden tot
maximaal f 300,-. Zo schrijft u slechts één cheque
uit voor die modieuze
winterjas van f 225,-
of die zuinige platenbon
van f-15,-. Immers,
u krijgt iedere keer weer
voldoende cheques om
ook onbezwaard kleinere
bedragen te kunnen
uitschrijven.
Gebruik, üan de Eurocheque kon men
ook. u)at overdrijven...
VOUS ETES LES Bl EN VENUS
AVEC VOS EUROCHEQUES EN
HJXFM- 4L ROURCr
'i fSIENTOT!/
Met de Eurocheque
rr- heeft u 'n modern en
handig betaalmiddel op zak. 't Gebruik kost u 10 gulden
per jaar. Let wel, u betaalt dat tientje méde voor 'n veilige
Eurocheque. De bank stelt zich aldus aansprakelijk:
als u cheques óf de Eurochequekaart kwijt raakt door
diefstal of verlies, m
krijgt u, ten
eerste, direct
nieuwe cheques
en, ten tweede,
de eventuele
schade com
pleet vergoed.
Als zowel de cheque als de kaart verloren raken
of arglistig ontvreemd worden, krijgt u tenminste 90%
ll vergoed. Zekerheid genoeg, nietwaar?
OLETTE SYDAMELLISESTI
TERVETULLEET EVnOSEKHIENNE
KANSSA WO MEEN.
PlKAISIIN y5
NAKEMIIN! JQ
De Eurocheque is - uoor niet
meer dan de gebruikelijke
kosten - inwisselbaar bij alle
bankkantoren in Europa. (De
groene betaalcheques zijn, zoals
u weet, per 1-1-1976 niet meer
in het buitenland verzilverbaar.
In Nederland natuurlijk a)èl.
NB. In Duitsland, België,
Luxemburg en Finland -
binnenkort ook 'n andere landen
- kant u de Eurocheque net zo
gemakkelijk gebruiken als in
Nederland: geld opnemen bij
banken, betalen in winkels.
Alk samenwerkende banken can Europa slaan achter
hun Eurocheque. Eurocheques vraagt u aan bij uw
eigen bank of spaarbank- En vanzelfsprekend bent u daar
ook van harte welkom voor de folder of verdere informatie.
