Sectie zag
voedseltekort
over 't hoofd
Ons antwoord is: nee
I
Vandaag
Hulp aan Indonesië had
gestopt moeten worden
Twee vrouwen en een
Rus gekozen in
presidium Wereldraad
Discriminatie van
kerkelijke werkers
Conferenties*
Minister Pronk in radio-programma
Twee Nederlanders in centraal comité
FAMILIEBERICHTEN
Dat is leven
uit de kracht
der opstanding
VOORBIJGANGERS
MAANDAG 8 DECEMBER 1975
KERK - BINNENLAND
TROUW/KWARTET
door Aldert Schipper
NAIROBI Het rapport van de sectie, die zich hier in de assem
blee heeft gebogen over de problemen van menselijke ontwikke
ling, macht, technologie en de kwaliteit van het leven is door de
assemblee teruggezonden, omdat de mensen van deze sectie ver
geten hadden aandacht te geven aan de hongerproblemen in onze
wereld. Verder kreeg het rapport van deze sectie heel wat steun
m de assemblee.
Vooral de schande van de bewape
ning lijkt thans zoveel mensen in
het oog te springen, dat daartegen
scherp werd stelling genomen. De
bewapening wordt een van de
grootste schandalen en tragedies
van onze dagen genoemd. "De ker
ken over de hele wereld moeten
hun stem verheffen tegen het toe
nemende mffltairisme en de publie
ke opinie oproepen de noodzakelij
ke verandering ln de nationale eco
nomieën aan te brengen, zodat de
bewapeningswedloop daadwerkelijk
kan worden gestopt en gewerkt kan
worden aan de algemene ontwape
ning'.
Macht
Waar het rapport van deze sectie
over macht spreekt, vraagt het bij
zondere aandacht voor de macht
van de kerk. Deze heeft vaak land
in bezit of zij is eigenaresse van
aandelen in het bedrijfsleven. De
kerk oefent soms macht uit via het
onderwijs, de gezondheidszorg of
gewoon door deel te zijn van de
totale machtsstructuur van een
land. Het rapport wijst er de ker
ken op. dat zij hun macht ln trouw
aan Jezus Christus dienen te ge
bruiken voor de bevrijding van de
verdrukten. 'De deelneming van de
christelijke gemeenschap in de
strijd tegen armoede en onderdruk
king is een teken van het antwoord
op de oproep van Jezus Christus tot
bevrijding', zegt het rapport.
Het rapport ondersteunt de pogin
gen om te komen tot een nieuwe
levensstijl. Het behandelt dit punt
in de kontekst van de kwaliteit van
het leven. Aan de ene kant kun je
slachtoffer zijn van onderconsump
tie, maar een discussie over de
kwaliteit van het leven Is maar
half, wanneer niet de vinger gelegd
wordt bij de wonde plek van de
overconsumptie. Wij hebben als
mensen bepaalde principiële be
hoeften. We hebben ettn en drin
ken en warmte nodig. We hebben
het nodig ergens een thuis te heb
ben en bij anderen te behoren. We
hebben behoefte aan liefde en aan
menselijke waardigheid.
'Consumerisme'
We worden echter bedreigt door
het gevaar, dat we ons meer toeleg
gen op hebben dan op iets te zijn,
meer op bezitten dan op geven.
Bezitsdrift kan ziekelijk worden en
ons leven gaan beheersen, zodat we
tenslotte ten slachtoffer vallen aan
het zogenaamde consumerisme, de
verteerzucht: In het rapport wordt
over deze ziekte zorg uitgesproken,
omdat de verteerzucht ons geeste-
Van een onzer verslaggevers
HILVERSUM 'Ik heb er nooit twijfel over laten bestaan dat als
ik minister van ontwikkelingssamenwerking was geweest op het
moment van de staatsgreep in Indonesië, dat ik dan precies zo
had gereageerd als na de coup in Chili', Na de val van de Chileense
president Salvador Allende werd de Nederlandse hulp aan dat
land onmiddellijk stopgezet.
Secretaris-generaal dr. Philip Potter en zijn echtgenote op de as
semblee van de wereldraad van kerken in Nairobi.
lijk aantast. Onze ervaringen wor
den ontmenselijkt en we vervreem
den van God en van onze naaste.
In het rapport wil men niet pleiten
voor een terugkeer naar de tijd, dat
er nog geen technologie bestond.
Een terugkeer is niet mogelijk,
maar we moeten wel de baas zien
te blijven van de machines, die we
hebben gebouwd, zodat het geen
Industriële molochs worden, die ons
op den duur zullen verzwelgen.
Na vastgesteld te hebben, dat
Christus ons wil bevrijden uit onze
zelfzucht tot de ware vrijheid van
de kinderen Gods. zegt het rapport,
dat dit een passend ascetisme bete
kent en de erkenning dat de kwali
teit van het leven niet bestaat in
de overvloed van de dingen die we
bezitten, maar in onze betrekking
met onze Vader 'en onze broeders
en zusters.
Volgens minister Jan Pronk (ont
wikkelingssamenwerking) had dat
ook met Indonesië moeten gebeu
ren. De Partij van de Arbeid heeft
na de staatsgreep in Indonesië niet
onmiddellijk om stopzetting ge
vraagd, maar 'had daar wel naar
moeten vragen', aldus Pronk in het
radioprogramma In de Rooie Haan.
Wat je nu nog kunt doen, is vol
gens de bewindsman in de bestaan
de situatie proberen door middel
van de ontwikkelingsgelden voor
Indonesië invloed uit te oefenen op
de toestand in dat land. Bijvoor
beeld proberen dat geen nieuwe
politieke gevangenen worden ge
maakt (op het ogenblik zitten er
volgens voorzichtige schattingen
50.000 man vast. (Amnesty Interna
tional houdt het op 100.000) en dat
zij die op het ogenblik gevangen
worden gehouden een goede rechts
pleging krijgen.
De minister wist te vertellen dat de
tweede helft van dit jaar 1300 poli
tieke gevangenen .zijn vrijgelaten.
'En ik heb aanwijzingen dat dat
mede het gevolg is van buitenland
se druk'. Als aan voorwaarden als
het niet maken van nieuwe gevan
genen en een goede rechtspleging
niet wordt voldaan, zo herhaalde de
minister, zal de Nederlandse hulp
en de internationale steun vla de
IGI (Intergouvernementele Groep
Indonesië) opnieuw moeten worden
bekeken.
Cuba
De minister heeft onlangs een be
zoek gebracht aan Cuba. ook een
concentratieland voor Nederlandse
hulp, maar eveneens een land waar
mensen om politieke redenen ge
vangen zittten. Pronk heeft ook
daarover met premier Fidel Castro
gepraat en heeft hoop op wijzigingen
in het beleid tegenover politieke
Van een verslaggever
NAIROBI Voor het eerst zijn een Rus, de metropoliet Nikodim
van Leningrad, en twee vrouwen, de Ghanese rechter Annie Jiagge
en de Amerikaanse Cynthia Wedel in Nairobi in het presidium
van de wereldraad van kerken gekozen.
De bewindsman noemde 'Cuba met
uitzondering van het vraagstuk van
de politieke gevangenen een bijna
ideaal ontwikkelingsmodel'. Grote
voorrang wordt gegeven aan de ge
zondheidszorg, onderwijs en huis
vesting. Nederland zal Cuba het ko
mend jaar vooral helpen bij de
gezondheidszorg. De afspraak is ge
maakt dat aankopen met dat geld
voor medicijnen en apparatuur in
een ontwikkelingsland of in Neder
land zullen worden gedaan, niet in
andere westerse landen. Nergens
worden schaarse middelen zo goed
verdeeld ten behoeve van de armen
als in Cuba, aldus de bewindsman.
Er zijn naar zijn idee maar weinig
maatschappijen waar de mensen
zich zo voor de ontwikkeling van
de hele samenleving inzetten, 'na
tuurlijk mede het gevolg van enige
indoctrinatie'.
Angola
De beweging 'Christenen voor het
socialisme' (p/a "Woudschoten',
Zeist) schrijft:
De hoofdvraag die prof. dr. J. de
Graaf ons in Trouw van 22 novem
ber stelt is'Kan men vandaag
voor het socialisme zijn zonder the
orie en praktijk van het marxisme
kritisch te bestuderen?'
Eén van de resultaten van een
kritische bestudering is. dat "het
marxisme' een hele reeks verschil
lende funkties en verschijningsvor
men heeft. Ons antwoord moet dus
worden toegelicht.
1. Er is in de eerste plaats een
groot verschil tussen het marxisme
als politor «e theorie van de arbei
dersbeweging ten dienste van de
strijd tegen uitbuiting en onder
drukking, en het marxisme als offi
ciële Ideologie van gevestigde soci
alistische staten. Haalt men die
door elkaar, dan gebeuren er
vreemde dingen.
Zo wijt prof. De Graaf het feit, dat
'de communistische partijen in
Oost-Europa tegelijk voor en tegen
de rechten van de mens kunnen
zijn, tegelijk voor en tegen het
instituut van politieke gevangenen,
tegelijk voor en tegen demokratie'
aan de 'onwetenschappelijkheid
van de marxistische verklaringsme
thoden'.
Het lijkt ons logischer de aangedui
de verschijnselen te verklaren uit
het feit, dat de communistische
partijen in Oost-Europa grotendeels
met de staatsmacht zijn verweven,
met alle gevolgen van politiek op
portunisme van dien. Men kan ten
slotte hetzelfde waarnemen bij de
Nederlandse staat, die in het geval
kunnen van maandag tot en
met vrijdag telefonisch tot
16.30 uur opgegeven worden
op nummer 020-913456; en van
16.30-20.00 uur op nummer
020-220383. Dit laatste num
mer geldt ook voor ZONDAG
AVOND en dan van 18.00-20.00
Onze adressen:
AMSTERDAM:
Direktle - commerciële
afdelingen -
administratie:
Wibautstraat 131,
tel. 020-913456.
Postbus 859.
Redaktio:
Nieuwe ZIJds Voorburg
wal 280. Amsterdam.
Tel 020 220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9, Rotterdam.
Tel 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel 070-469445.
Postbus 101.
ZWOLLE/GRONINGEN:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel 05200-17030.
Postbus 3.
van levering van reactorvaten aan
Zuid-Afrika het met de mensen
rechten ook niet zo nauw neemt,
nog afgezien van alle kapitalisti
sche staten met volle concentratie
kampen en martelkamere, die even
vrolijk de 'rechten van de mens'
ondertekenen.
Staatspolitdek en politiek theorie
vallen in het algemeen niet samen.
Het 'marxisme' heeft in Ookt-Euro
pa naast een wetenschappelijk-ver
klarende functie vooral een legiti
merende functie. Maar daarvoor is
het dialectisch denken niet ontwor
pen.
2.Er is echter ook een verschil ln
karakter tussen de socialistische
staten onderling. In landen als
Vietnam, Cuba en ook Joego-Slavië
ls aanmerkelijk meer verwerkelijkt
aan basisdemokratiezowel op het
ekonomisch vlak als op het politie
ke vlak. dan in de Sowjet-ünie.
Maar ook ln Oost-Europa zijn er.
buiten Joego-Slavië, nog genoeg
verschillen tussen bijvoorbeeld
Hongarije en de DDR.
Wij zullen de laatsten zijn. die dat
ontkennen. Het is immers van
groot belang voor de socialistische
beweging te zien welke historische
mogelijkheden er zijn en waar de
verschillen vandaag komen.
"We hebben echter de indruk, dat
prof. De Graaf ons verwart met
bewegingen als de Christelijke Vre
desconferentie en verwante bewe
gingen, voor wie socialisme simpel
weg gelijk is aan de politiek van de
Sowjet-Unie. Mocht hij dat van ons
denken, dan is dat een misverstand.
Er is overigens in Nederland niet
één politieke organisatie van enige
omvang, die er een dergelijke visie
op nahoudt. De CPN heeft al veer
tien jaar geleden afstand van "Mos
kou' genomen en voert een onaf
hankelijke politiek. Wie een goede,
kritische beschouwing over de Sow
jet-Unie wil hebben, leze de artike
lenserie in de Waarheid, die daar
over pas is verschenen.
Het in één adem noemen van
'communisme' en 'Oost-Europa' be
rust op een geconditioneerde reflex,
die in twintig Jaar koude oorlog
zorgvuldig is gekweekt. Er schijnt
geen kruid, ook niet een juiste
weergave van alle ermee strijdige
feiten, tegen get wassen te zijn.
3. Maar laten we het over West-
Europa. en meer in het bijzonder
over Nederland, hebben.
Het is jammer dat prof. De Graaf
niet zijn uitgangspunt neemt in
onze publicaties, in 'Opstand', het
blad van de beweging, in het Mani
fest over de Nieuwe Levensstijl en
in ons antwoord aan H.M. de Lange
ln Tijd en Taak van 20 september.
Dat is daarom jammer, omdat wij
speciaal ln het Tijd- en Taak ar
tikel-in gaan op de scheiding van
sociaal-democratie en communis
me. in Nederland vertegenwoordigd
door PvdA en CPN. waarvan wij
hopen dat ze, zo star en onbeweeg
lijk als ze is. ntet zal blijven voort
duren.
WIJ hopen op een krachtige sociall-
sche beweging ta dit. land. De
noodzaak daarvan blijkt eens te
meer. nu het kapitalisme weer in
een heftige crisis is geraakt.
Wij hopen ook, dat christelijke ar
beiders, middenstanders en boeren
Ln hun verbijstering over de crisis
niet naar rechts zullen vluchten of
zich nog heftiger vastklampen aan
confessionele voormannen.
Wij willen werken aan het Inzicht,
dat mevrouw Tjaden-Van der Vries
(bijgenaamd En ka) uitdrukte, toen
zij in 1907 schreef: "Het is een
leugen, dat het christendom van
onze Heer en Heiland, die liefde is,
de instandhouding van dit moor
dende stelsel eisen zou'.
Daarin weten wij ons één met prof.
De Graaf. Maar wij moeten wèl
zeggen, dat het marxisme voor dat
inzicht onontbeerlijk is.
Op dit moment, is er met de crisis
in het kapitalisme ook een crisis
inde economische wetenschap. De
enige wetenschappelijke verklaring
komt van marxistische zijde. Dat
feit kan men niet hoog genoeg
waarderen. Het betekent, dat men
de beschikking heeft over een we
tenschappelijke théorie, die de sa
menhang tussen rijkdom aan de
ene en armoede aan de andere
kant kan verklaren.
Als we het daarover eens zijn: dat
het met het kapitalisme afgelopen
moet zijn en dat de marxistische
theorie in die strijd een onmisbaar
wapen is, dan kan er ook gepraat
worden over wat het marxisme al
lemaal niet ls.
Als wij, christenen, de revolutionai
re geschiedenis van Dorpersen en
calvinisten, van Albigenzen en Ta-
boriten, van Johannes Chrysosto
rn os tot En ka, weer tot een levend
verleden maken, dan kunnen we
dat ook met enig recht. Een ge
sprek met marxisten, dat zowel de
socialistische als de christelijke
zelfkritiek dient, ligt dan open.
De overige drie leden zijn de Ar
gentijnse ds. Miguez-Bonino, de in-
donesische generaal b.d. Simatu-
pang en de Zweedse aartsbisschop
Olof Sundby. Voorts is een nieuw
centraal comité gekozen dat in de
komende zeven jaar de belangrijke
beleidsbeslissingen zal moeten ne
men. Twee Nederlanders hebben
thans zitting ln het centraal comi
té. De gereformeerde predikant me
vrouw ds. M. van der Veen-Schen-
keveld uit Krimpen aan de IJssei
en dr. A. H. van den Heuvel, sekre-
taris-generaal van de hervormde
kerk.
Moeilijk
kaan om tegen de regels in een
schriftelijke stemming te houden,
zodat de tegenstand zou blijken,
werd afgewezen. Ook de poging om
de voorzitter van het aftredende
centraal comité, de Indiase hoogle
raar dr. M. M. Thomas, als presi
dent naar voren te schuiven mis
lukte, omdat Thomas zich niet be
schikbaar stelde.
In de Russische delegatie werd door
de Russische orthodoxe kerk zelf
voorgesteld de leek Osapov te ver
vangen door de Archimandriet Bo-
rovoy. Daarmee stemde de vergade
ring in. nadat Osdpov zich had te-
ruggetroken.
Moeilijk verliep de verkiezing van
de zes presidenten vanwege de
kandidatuur van de Russisch-ortho
doxe metropoliet Nikodim uit Mos
kou. Het was een publiek geheim
dat er in verschillende delegaties,
ook in de Nederlandse, bezwaren
bestonden tegen Nikodim, die te
vens voorzitter is van de Praagse
vredesconferentie. Nikodim zou
nauwer dan wie dan ook gebonden
zijn aan de inzichten van de Sow-
jet-regering. Dat hij toch gekozen
werd, komt vooral, omdat geen en
kele orthodoxe gedelegeerde bereid
was zich als tegenkandidaat te stel
len. Een voorstel van een Amerl-
Horst-docent Bert ter Schegget stelt
in het maandblad Wending vragen
aan Schillebeeckx naar aanleiding
van diens boek 'Jezus, het verhaal
van een levende', zoals deze:
Als Schillebeeckx de kern van de
christelijke boodschap samenvat,
zegt hij: menselijke geschiedenis -
met haar successen, fiasco's, illusies
en desillusies - wordt overstegen
door de levende God (525). Dat wil
ik graag beamen. Omdat God God
As, kan het bij fiasco's en illusies
niet blijven. Betekent dit nu ech
ter. dat wij vanwege de eindigheid,
vanwege de metafysische scheur in
het menselijk wezen niet op een
reeds in de tijd blijkend overwicht
van de opstanding mogen hopen en
alleen maar (in alle mislukking) op
het laatste woord van God aan het
eind der tijden mogen hopen?
Wordt de messiaanse verwachting
nooit zichtbaar in het gelijk gesteld
door de historische feiten? Zijn er
met andere woorden alleen formele
sporen, die verwijzen naar Jezus als
openbaring, maar geen tekenen,
achteraf, die erop wijzen dat God
ons ln de geschiedenis niet in de
steek laat? Kan ik wat zeggen over
China, over Angola, over Vietnam
als tekenen, dat Satan niet totaal
ongebonden woeden kan? Ik kan
dan niets met het woord disconti
nuïteit (de militaire coup in Chili
was ook discontinu!). Ik kan dan
alleen wat met Jezus als openba
ring van de God. die de slaaf der
6 la ven tot Heer (kyrios) stelde en
wiens hand ik meen te herkennen
in historische gebeurtenissen, die
doen vermoeden, dat het laatste
woord reeds nu werkt, zodat er een
overmacht der opstanding is; deze
geeft ons - zoals Schillebeeckx te
recht zegt - niet de voltooiing in de
eigen hand (want aan de menselij
ke activiteit is een heilzame grens
steld is, zal zelotisch-Jacobijns alles
in enen willen en daardoor ook
omslaan ln haar tegendeel.
Wanneer leren wij nu eindelijk on
heroïsch, ontragisch, maar ook onja-
cobijns en met wijs voorbehoud der
vertrouwen op het overwicht der
verrijzenis geen aparte christen -
dommeldjke praxis te bedrijven
(waarvan meestal niets terecht
komt dan de plechtige aankondi
ging). maar gemene zaak te maken
met de bevrijdingsbeweging der ar
men zelf, op genade en ongenade,
met hén schuldig wordend en met
hen gerechtvaardigd. Dat, lijkt mij,
is leven uit de kracht der opstan
ding.
Moeilijk
Prof. dr. E. Schillebeeckx
gesteld), maar veroordeelt onze
praxis toch ook niet tot tragische
heroïek, zodat wij in een courage to
be. die alle mislukking, teleurstel
ling en vertwijfeling overschreeuwt,
geheel en al op de absurde moge
lijkheid zijn aangewezen.
Wij mogen toch verwachten, dat
het werk van onze handen beves
tigd wordt en dat nog in de ge
schiedenis Satan gebonden wordt
en dat het óók in de geschiedenis
licht zal kunnen worden. Of ls de
geschiedenis alleen maar een om
weg van God en frustreert de ein
digheid bij voorbaat alle andere
verwachtingen dan de ene totaal-
eschatologische? Wordt dan het
laatste niet toch de vijand van het
voorlaatste? Immers als de eschato
logie al te steil wordt, dan krijgen
de demonen Ln het voorlaatste pas
goed hun kans - zij krijgen er vrij
spel. Wij moeten leren minder
bang voor utopie te zijn en naarstl-
ger speuren naar manifeste en ver
borgen strekkingen in haar rich
ting. Een messiaanse praxis die
daar geloofsheroïsch bovenuit wil
en die alles op de kaart van het
laatste zet. slaat door zelfoverschat
ting in haar tegendeel om. Omge
keerd: een praxis die de grens uit
het oog verliest die aan haar ge-
Ds. J. H. Velema is ln het christe
lijke gereformeerde weekblad De
Wekker een serie begonnen over de
vraag "Moeten we terugkeren naar
de hervormde kerk?' Uit zijn inlei
ding:
Die vraag is moeilijk, omdat de
concrete aanleiding tot deze vraag
de meeste keren gelegen is ln het
feit dat men meer geestelijk voed
sel ontvangt in de plaatselijke her
vormde kerk dan in de eigen chr.
geref. kerk. De eigen kerk vaart de
vernleuwingskoers terwijl de plaat
selijke hervormde kerk niet op deze
toer gaat en een goede schriftuur
lijk-bevindelijke prediking brengt.
Onze lezers begrijpen dat het ln
zo'n geval moeilijk is om zo'n
vraag te beantwoorden. Er een
ogenblik van uitgaande dat deze
dingen zo zijn, buig je beschaamd
het hoofd en weet Je bij ervaring
dat er in sommige gevallen meer
geestelijke affiniteit kan zijn met
plaatselijk hervormde kerken en
ambtsdragers dan met plaatselijk
chr. geref. kerken en ambtsdra
gers. Het ls verdrietig, om dat te
moeten constateren, maar het is te
kenend voor de geestelijke en ker
kelijke situatie.
Dan is er nog een reden waarom ik
deze vraag moeilijk vind. Misschien
erg persoonlijk: maar bij tijden
kan ik ook verlangen naar de tijd
dat we volop en voluit ln de Her
vormde Kerk kunnen preken. De
laatste maanden stond ik bij ver-
EEN BRIEFJE
Beste jongen,
je moet blij zijn
als je jong bent
en plezier hebben
in je jonge jaren;
ga waarheen je hart uitgaat
en naar wat je ogen zoeken.
Maar weet één ding:
je leeft vóór God
en die vraagt verantwoording.
Geef bitterheid geen toegang
in je hart
en probeer kiwalen
uit je lichaam te houden
want jeug en jong-zijn
is niet het laatste.
(Prediker 7,9.10)
Een klein briefje aan een Jongen
die midden in zijn jeugd staat. Hij
moet niet bang zijn om iets U jjl
ondernemen. Hij heeft zi'n hart en
hij heeft z'p ogen niet voor niets. En, >r
zinnen zijn er om geprikkeld te wor
den, las ik eens.
Met verbitterd worden schiet
je niets op en je lichaam moet
bewaard worden. Maar 't voornaam
ste is dat Je je leven leeft vóór "S
God, voor zijn gezicht. Hij vraagl
wat we ermee gedaan hebben en o!
het eerlijk was wat we deden en ot
er geen knoeierij aan te pas kwam
En waarom moet ik dan zelfs bij
dat laatste zinnetje toch ineens in >'s
dit advent denken aan Jezus, dieru
die jongen uit Nain terugriep om te
verder jong te zijn. Van Hem krij
gen we het blijkbaar uit de doden
terug.
n
In Cuba wordt een ontwikkelings
beleid gevoerd zoals de bevrijdings
beweging MPLA dat in Angola
voorstaat. Nederland heeft tot voor
kort deze beweging gesteund via de
Organisatie voor Afrikaanse Een
heid (OAE). Pronk bestrijdt dat
deze hulp is stopgezet. Van de twee
miljoen voor op bouwprojecten in
de Angolese hoofdstad Loeanda is
één miljoen overgemaakt. Het
tweede miljoen wordt overgemaakt
zodra erom gevraagd wordt. Wel zal
daarna de hulp aan Angola worden
opgeschort omdat in een burgeroor
log wederopbouwhulp weinig zin
heeft, aldus de bewindsman. De hu
manitaire hulp (voor slachtoffers
van de strijd en voor vluchtelin
gen) zal gewoon doorgaan.
GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen: naar Baarn, G. H.
Homans te Alkmaar.
Bedankt: voor Zeist, D. N. Ver
schoor te Dieren.
William R. Pogue
Opnieuw heeft een astronaut de
ruimtevaart verlaten om evangelist
te worden. William R. Pogue is n\
toegetreden tot de evangelisatie-
groep van ex-astronaut James Ir
win. Pogue behoorde tot de beman-
nding van Skylab 3, die in 1974 het
record van 84 dagen in de ruimte^
AMSTERDAM Opnieuw komt het herhaaldelijk voor, dat op het Tsjechi..
sche consulaat aan personen, die kerkelijk werk doen geen visum voor
Tsjecho-Slowakije wordt verstrekt. Dat treft predikanten, geestelijken maar
ook kerkelijke werkers. Dit blijkt nu echter ook te gebeuren op het Hon
gaarse consulaat, waar meegedeeld wordt dat voor mensen die voor de
kerken werken eerst in Boedapest geïnformeerd moet worden of men hen
mag toelaten. Deze discriminatie van kerkelijke werkers gebeurde vele jaren
geleden en leek geheel tot het verleden te behoren.
schillende gelegenheden op her
vormde kansels. Dan overvalt je de
gedachte: hoe lang nog? Er gaat
van de vele oude hervormde kerken
een bekoring uit, die tot nadenken
stemt. Terecht kan Iemand zeggen:
maar dat zijn maar uiterlijke din
gen, die het wezen niet raken. Wie
dat opmerkt heeft natuurlijk gelijk.
Het is kinderachtig om daar veel
waarde aan te hechten: het is -
zoals Ik zei - ook erg persoonlijk.
Maar daarom temeer vind Ik de
gestelde vraag erg moeilijk.
Geweld
Tenslotte dr. E. Masselink in Waar
heid en Eenheid:
Kuitert pleegt eindeloos geweld. Op
de belijdenis, op de kerk, op de
openbaring, op de Bijbel, op God en
op alle mensen. En hij meent
(evenals diverse 'voorsprekers' ter
Synode) dat hij het hoogste recht
bedient (van de vrijheid, van de
waarheid en de waarachtigheid),
Kuitert meent dat Gods woord een
mensenwoord ls, en dat de openba
ring een stuk menselijke duiding is,
en dat de mens kan uitmaken wat
waarheid is. Zo wil hij de mo
derne mens (die zich door nie
mand en niets laat gezeggen) be
naderen met het evangelie en zeker
tien sprekers ter synode zeiden: dat
is het, dat is het nieuwe van onze
tijd, geef hem en iedereen de ruim
te! En om nu maar even bij de
mens te blijven (hij immers wil
het middelpunt zijn van het heel
al)™ ik ben er verbijsterd en kapot
van, hoe onbarmhartig Kuitert ge
weld pleegt op de mens!
Kuitert meent de mens te helpen
en te eren door alles aan zijn
oordeel te onderwerpen. De mens,
de religieuze mens mag zeggen wat
de zin van bijbel en geloof is: de
men6 mag uitmaken wat waarheid
is: de mens mag zich een beeld van
God maken, 't Lijkt heerlijk: wat
een ruimte, wat een vrijheid, nou
beginnen we pas goed te leven.
Maar in werkelijkheid wordt de
mens een gevangene van zijn eigen
kleine denkhorizon, van menselijke
cultuurkaders en van het laatste
tijdsgebonden horizontalisme.
Ds. M. J. Aarents
De elfduizend zielen van de her
vormde gemeente van Den Heidei
moeten het op het ogenblik doen
met één predikant, ds. M. J. Arents.
Enkele jaren geleden had Den Hel
der nog vier hervormde dominees,
maar twee predikantsplaatsen
moesten worden opgeheven en er ïb^
één vacature.
Ds. Arents is nog maar een jaai
dominee in de hervormde kerk
Daarvoor was hij oud-katholié
pastoor. 'De levende gemeente
verantwoordelijk voor de flnanciëk
toestand van de gemeente. En al
diie verantwoordelijkheid haa
dwingt niet verder te gaan dan
zorg voor de vervulling van slecht
twee predikantsplaatsen, dan
die levende gemeente als geheel de
gevolgen van die verantwoordelijk
held moeten dragen', aldus ds. Aa
rents, in een bericht in het Kerk
blad van Hervormd Noord-Holland
waarin hij onvermijdelijke verder*
inkrimping van het aantal kerk
diensten.
Op-zichzelf-staanden. Voor op
zichzelf-staanden (ongehuwden, ge
scheiden personen, weduwen, we
duwnaars) organiseert het alge
meen ddakonaal bureau van de ge
reformeerde kerken weekends e:
gas tend agen24-26 december t
Etten-Leur en in Noordwij keriiou'
23-25 januari in Laag Zuithem, 20-
22 februari in Lage Vuursche, 26-21
maart in Oostkapelle, 17-19 april la
Sint Nlcolaasga en in Noord wijker-
hout. Opgave en ini. ADB tel
03496-3244.
Engagement of mystiek. Predï
kantenconferentie op De Hezen ben
te Hattem met dr. R. G. H. Boitei
van Oudezijds 100 te Amsterdam en
prof. dr. H. Berkhof. Dinsdagmor-
gen 6 januari tien uur tot woensdag- E
avond 7 januari zeven uur. Inl. en h
opg. tel. 05206-1648.
1
