Beilen leek gisteren op
een belegerde vesting
ötrivin
Speciale wet tegen terreur niet nodig
Controle politie op
wegen verscherpt
Verkouden?
helpen direkt
Afzetting bij gijzeltrein veel strenger
'Ongeluk'
in trein
Wachtpost: 'We laten geen enkele Ambonnees door'
RITA
Schiphol zwaar bewaakt
Man komt om bij
val van 75 meter
Kracht rechtsstaat: behoorlijk afhandelen ook van zwaarste aanslagen
Bevoegdheden
van overheid
zijn onvoldoende
Auto botst tegen
trekker: 3 doden
Man verongelukt
VTERDAG 6 DECEMBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
H3/S3
JEILEN De afzetting van het terrein rond
Ie gijzeltrein bij het Drentse Wijster is
itrenger geworden. De eerste dagen slaagden
lersmensen vooral fotografen maar ook
tridcre nieuwsgierigen erin het politiecordon
Foortdurend te doorbreken. Voorzover ze wer-
len ontdekt, vaak dicht bij «ie trein, voerde
je politie hen weer af. Ook vier Ambonezen
hebben geprobeerd dicht bij de trein te komen.
Zij werden door de politie aangehouden en
verhoord, maar spoedig weer vrijgelaten.
In de allereerste gijzeluren was het nog ge
makkelijk bij de trein te komen. De fotograaf
Wladimir van den Burg van het persbureau
D. v. d. Veen in Groningen was toen bijna
naar binnen gegaan om even een 'interieurtje'
te fotograferen. Hij wist niet beter of 'er wa
ren een paar schoten gevallen'. Omdat hij
dacht dat alles al voorbij was, liep hij gewoon
naar de trein toe. Een politieman die dat op
het nippertje zag, schreeuwde liem na om te
rug te komen. 'Misschien heeft die man mijn
leven gered,' aldus de fotograaf.
j« joor Jan Sloothaak
rai_
je, (EILEN Sinds gisteren is Beilen een belegerde vesting. Niemand komt het centrum van het dorp
)oi linnen zonder zich te legitimeren of op zijn minst op te geven wat hij of zij komt doen. Om in het
>iji ejneentehuis (annex beleidscentrum) te komen moet ik me drie keer legitimeren. Eerst om het
w] orp in te komen, dan om door een cordon om het gemeentehuis te komen en tenslotte nog eens
;a' iij de ingang^
ak
aoi e toegangswegen zijn geblokkeerd
inboor pantserwagens en ciranghek-
;i(j hi. Soldaten met geweren, kara-
jnen en stenguns staan erbij. Er
net genoeg ruimte om een auto
or te laten. Aan de westelijke
legangsweg staan een paar kleur-
ïen ngen te praten. Hèt is zo goed als
!ik >ter dat zij er niet in mogen,
eg-
)en Ve laten geen enkele Ambonees
ij oor', zegt later een gehelmde
lachtpost bij en van de andere
.'toegangswegen. En anderen dan?
'TJa, maar van-een winkelende buis-
ia*j rouw kun je niet verwachten dat
nt s zich kan legitimeren. Die laten
re gewoon door.'
bijvoorbeeld een handelsreizl-
'Die moet zich kunnen legiti-
■en en dat kan hij meestal ook
Als er een vrahtauto komt die
moet laden of lossen, laten we
ie wel door,' maar we kijken eerst
chterin of ér iemand in zit.'
!s er een Ambonees komt die per-
naar binnen wil, bijvoorbeeld
ra op familiebezoek te gaan, kan
at wel 'maar dan krijgt hij wel
in geleide mee. Hij komt er niet
Heen in. Groepen Ambonezen ko-
j| nen er in ieder geval niet in.
irl ien van de winkelende huisvrou-
en, die net is binnengelaten gaat
^reer weg.
Jog iets nieuws?' vraagt ze. 'Nee
zegt een soldaat. De vrouw
'Het is een angstige- toestand.'
en van de soldaten grapt: 'Ja, ik
te trillen op mijn benen',
ils de vrouw zegt dat ze een fami-
elid in de trein heeft, verstrakt
lijn lachende gezicht, dat voor een
d&root deel onder de helm verdwijnt.
SI knikt begrijpend, zijn collega's
l&k. De vrouw vertrekt.
ten binnenkomende automobilist
loet zich legitimeren. Er is nog
iet veel gebeurd op het moment
at ik met de wachtposten spreek,
let is nog vroeg. Ambonezen heb-
en zich bij ,deze wachtpost nog
iet vertoond.
ur ls ik weer een andere wachtpost
[raag of de soldaten het niet dis-
riminerend vinden om geen Am-
rnezen door te laten, wordt er
Jlleen wat geschokschouderd. 'Ze
'Ie ebben het toch aan zichzelf te
anken, zegt een burger in de
luurt.
Imroepen passen
programma's aan
lan gijzelactie
een verslaggever
IILVERSUM De omroepen heb-
len besloten hun programma's te
lijven aanpassen zolang de gijze-
Ingsactaes in Beilen en Amsterdam
oortduren. Zaterdagavond zal
randpunt geheel aan de gijze-
igsactie gewijd zijn
et NOS- televisieprogramma 'In-
ormeel' op zondagavond brengt in
laats van het onderwerp 'Portugal'
en discussie over hoe men de sa-
ïenleving tegen politieke terreur
an beschermen. Onder de gespreks-
lartners zijn de criminoloog prof.
'agel en de oud-staatssecretaris
J. F: Glastra van Loon.
lij de radio zijn er afspraken ge
laakt dat bij de permanente ver-
laggeving uitzendende omroepen
ok door de andere omroepen wor-
en geholpen. Dit geldt ook voor de
ctuele- televisie-uitzendingen. De
iroepgebouwen worden nog
ids uit voorzorg versterkt be-
'aakt.
'e AVRO heeft gisteravond in ver-
ind met de gijzelingen besloten de
kende show van Mies Bouwman
!en mens wilniet uit te zen-
'Paps pantoffels? Die heb
ik in de diepvrieskist gezet,
omdat ik zo vroeg naar bed
moest.'
De soldaten, laten ongehinderd een
auto door. Ze staan alweer een
poosje op wacht. De avond tevoren
was er een bericht dat er een 'grote
groep Ambonezen' op weg was naar
Beilen. In Assen waren ze an de
trein gestapt. Er worden onmiddel
lijk maatregelen genomen. Diezelf
de avond nog werd het centrum
van Beilen met in het hart het
belangrijke beleidscentrum, herme
tisch afgesloten. Toen later bleek
dat het aantal van tweehonderd
Ambonezen dat zogenaamd op weg
was naar Bellen is ingekrompen tot
vier. blijft de' afzetting toch ge
handhaafd.
Voorzichtig
De autoriteiten zijn voorzichtig ge
worden, extra-voorzichtig nadat
ook het Indonesische consulaat in
Amsterdam is bezet. Wie zal zeggen
of het niet om een vooraf gecoördi
neerde landelijke terreuractie gaat,
met kans op nog meer overvallen
en gijzelingsdrama's?
In het dorp heerst een wat gespan
nener sfeer, het is minder druk. De
oploopjes voor het gemeentehuis
behoren sinds de strenge veilig
heidsmaatregelen tot het verleden.
De. mensen die wel in het centrum
Autoriteiten zijn
voorzichtig geworden
komen, hebben daar duidelijk een
boodschap. De drukte heeft plaats
gemaakt voor een wat onwezenlijke
sfeer. In de winkels wordt zelfs ge
dempt gesproken.
De manier waarop volgens de 'man
in de straat' de zaak moet worden
aangepakt as niet eensluidend, De
een vindt dat 'meteen de beuk erin'
moet. de ander is het eens met de
voorzichtige taktiek van de onder
handelingen.
Begrip, dat in het begin nog
schaars viel te bespeuren, lijkt er
nu aanzienlijk minder te zijn. Het
is hard aangekomen dat er toch
een derdie gijzelaar is vermoord. Er
zitten verschillende inwoners uit
Beilen in de trein. Zullen er mis
schien nog meer slachtoffers vol
gen? Wat is de tactiek van de
regering en wat die van de kapers?
De laatsten kunnen het lang vol
houden als ze om de zoveel dagen
een gijzelaar ombrengen. De vraag
Van een verslaggever
AMSTERDAM Het ministerie van justitie heeft alle politie
korpsen van Nederland opdracht gegeven alert te zijn 'op alle be
wegingen op de weg' die mogelijk verband zouden kunnen houden
met de kapingen. In het hele land is een verscherpte controle
ingesteld.
De bewaking op de luchthaven
Schiphol heeft gisteren een duide
lijk grimmiger karakter gekregen.
De opritten naar de luchthaven
zijn versmald. Eén rijstrook is nog
maar voor het autoverkeer beschik
baar. Ook op en in de pieren van
de luchthaven is de verhoogde pa
raatheid merkbaar. Bij de uitgan
gen naar de vliegtuigen is extra,
politiepersoneel in burger aanwezig.
Bij de toegangswegen naar de plat
formen staan met karabijnen be
wapende agenten van de rijkspoli
tie op wacht. Gisteren laat in de
middag is nog een extra pantser
wagen hij de afrit naar Schiphol
opgesteld. Regelmatig werden au
to's diie het terrein van de luchtha
ven opreden aangehouden en door
zocht. De controles in de vertrekhal
namen ook sterk toe.
Nabij Ede zijn twee schoten afge
vuurd op een personenauto. Tijdens
een nachtelijke verkeerscontrole in
verband met de gijzelingszaken
werd aan een auto een stopteken
gegeven. De bestuurder van de wa
gen stopte even, maar reed daarna
met grote snelheid door. De politie
schoot echter zonder effect. De wa
gen ontkwam. Het kentekenbewijs
wees erop dat de auto uit Amster
dam kwam.
Bommelding
Bij de Moluksche Handelsvennoot
schap aan de Keizersgracht in Am
sterdam is gistermorgen een ano
niem telefoontje binnengekomen
van iemand die vertelde dat er een
bom in het gebouw was geplaatst.
De man zei te spreken namens een
Indonesische groep. De vier aanwe
zige personeelsleden verlieten voor
de zekerheid het gebouw. De politie
kon echter niets verdachts ontdek
ken.
is echter wat de regering dan zal
doen. Het is bekend dat er plannen
klaar liggen voor een bliksemaanval.
Dat is echter riskant. Volgens de
autoriteiten zegt het ook niets dat
die plannen er zijn. Er wordt ge
woon rekening gehouden met alle
mogelijkheden.
Met alles gerekend
Tot nu toe is ook steeds gezegd dat
de geëiste autobus niet ter beschik
king van de treinkapers zal worden
gesteld. Er staat er alleen maar een
klaar (volgens de eis zonder zit
plaatsen in de garage Klatering in
Beilen om ook die mogelijkheid
open te houden. Bovendien heeft
dat ook een psychologisch effect,
Er wordt met alles rekening gehou
den. Bovendien heeft dat ook een
psychologisch effect. Er wordt met
alles rekening gehouden'. Die sterke
medische ploeg hoort er ook bij.
Of de treinkapers op dr hoogte zijn
van wat er in de wereld gebeurt, is
niet bekend. Niemand weet of ze
een radio hebben. Kranten krijgen
ze niet. Hun eis om kranten is
afgewezen, zelfs toen maar dat is
alweer een van de onbevestigde ge
ruchten 'er gedreigd zou zijn met
de woorden: 'Of willen jullie dat er
weer een dode valt'. De autoriteiten
willen echter liever niet dat dp
overvallers op de hoogte zijn.
De treinterroristen kunnen echter
in ieder geval vermoeden dat het
consulaat in Amsterdam is overval
len. Ze moeten vooraf geweten
hebben dat dit zou gebeuren, wam
er is grote overeenstemming tussen
de in Wijster en in Beilen verstrek
te verklaringen, in beide gevalle'
vooraf gestencild.
Sinterklaas
In het Beilense beleidscentrum clt
den zich gistermorgen een twee'c
incidenten voor. Er kwam een Sin
terklaas binnen, met een zwart-
Piet, Het tweetal kwam recht
streeks van een school. De onge
twijfeld goed bedoelde geste vel
niet zo goed. Sommige journalisten
vonden' het zelfs 'walgelijk N'e-
mand pakte de pepernoten op. die
rijkelijk werden rondgestroo d en
die al gauw platgetrapte lichtbruine
vlekken waren op de toch al met
meer zo schone vloer van het over
volle gemeentehuis.
Het werk van de gemeente lag voor
een groot deel stil. De ambtenaren
hadden iet vrij: ze stonden beurte-
telings (dag en nacht) in de keu
ken om voor koffie en eten te
zorgen of te proberen toch nog wat
te werken in enkele afgezonderde
kamertjes Het werk van de sociale
dienst gaat provisorisch wel door
evenals trouwens andere noodzake
lijke werkzaamheden. De grotr
gastvrijheid in het gemeentehui
wordt erg gewaardeerd. De opvang
Van een verslaggever
MAASBRACHT Bij werkzaamhe
den in een in aanbouw zijnde
schoorsteen bij de Clauscentraie
van de nv Provinciale Limburgse
Elektriciteitsmaatschappij in Maas-
bracht is een werknemer bij een
val van 75 meter verongelukt. Het
is de 38-jarige G. van Dalen, uit
Rotterdam, een zoon van de aanne
mer die het werk uitvoerde.
Militairen controleerden liet verkeer in Beilen intensief.
is beter dan bij eerdere gijzelingen
ooit het geval was.
Maria
Het tweede incident betrof een ou
de dame die door alle afzettingen
heen toch kans had gezien in het
gemeentehuis te komen om een
boodschap, waarvan zij zei dat zij
die van Maria gekregen had, voor
te lezen. De politie onderbrak op
namen van de voor camera's en
microfoons voorlezende vrouw en
bracht haar weer naar buiten.
Het zag er gisteren naar uit dat de
vierde dag zich weer net zo zou
voortslepen als de drie vorige met
zo nu en dan weer wat nieuws. Het
belangrijkste nieuws van gisteren
overdag was dat er inderdaad niet
meer dan drie lijken waren en dat
die mochten worden afgevoerd. Er
was hoop dat er geen vierde slacht
offer zou vallen althans niet
deze vierde gijzeldag want er was
geen sprake van een nieuw ultima
tum.
neusdruppels
uitsluitend verkrijgbaar bi| apotheker en drogist
Van onze juridische medewerker mr. N. D. Jörg
Heeft Nederland een anti-terreurwet nodig, die de overheid meer bevoegdheden
geeft om tegen terroristen op te treden? Me dunkt Van niet: de overheid heeft be
voegdheden genoeg. Het punt is alleen, dat ze niet uitgeoefend kunnen worden
door feitelijke omstandigheden.
pak die is voorgeschreven in
de 'Wet buitengewone be
voegdheden burgerlijk ge
zag' van 1953, zij het dat in
die wet de minister van bin
nenlandse zaken de klus moet
doen. In gijzelingsaffaires is
het echter vooral de minister
van justitie die de verant
woordelijkheid neemt.
Genoeg bevoegdheden? In
derdaad. De politie kan op
treden in het kader van zo
wel haar justitiële taak als
haar politiële taak. Justitieel
betekent: in het kader van
de opsporing van strafbare
feiten; politieel betekent in
het kader van de handhaving
van, de openbare orde.
Wat de justitiële kant be
treft: de kapers kunnen wel
licht beschuldigd worden van
zware mishandeling met de
dood als gevolg en van vrij
heidsberoving met de dood
als gevolg. Op verdenking
hiervan op heterdaad kan on
der meer de politie iedere
plaats betreden om de ver
dachten te arresteren.
Tot justitieel optreden in de
trein tegen de kapers en in
het consulaat is de politie
dus bevoegd. Ook tot poli
tieel optreden: tot herstellen
van de orde en de bevrijding
van de gijzelaars (hulpverle
ning is de politie bevoegd.
Dear ligt het voortduren van
de gijzelingen niet in. Ook
niet in de bijstand die de bur
gemeester en commissaris
van de koningin van andere
politie-eenheden, van de ko
ninklijke marechaussee en
andere onderdelen van de
krijgsmacht kunnen- vorde
ren. Dat is uitvoerig gere
geld in de politiewet.
Het enige dat bij lezing van
de politiewet niet zou klop
pen in de huidige situatie, is
dat niet de lokale burge
meester, maar het beleids
team op het ministerie van
justitie in Den Haag de be
leidslijnen bepaalt, die door
het lokale crisisteam verder
worden uitgewerkt.-
Deze aanpak lijkt op de aan-
Brigades
Dat is trouwens wel voor
zien in een nota van de re
gering-Biesheuvel (1973L
waarin terreurbrigades wer
den aangekondigd, alsmede
werd aangegeven hoe de be
leidslijnen bij hét inzetten
van zulke brigades zouden lo
pen. Zo'n beetje volgens dat
draaiboek wordt nu gewerkt,
dat wil zeggen dat justitie
ten koste van binnenlandse
zaken de dienst uitmaakt,
hetgeen in het verleden be
argumenteerd werd met de
aanwezigheid bij justitie van
centrale diensten, die binnen-
Een scherpschutter op een
van de panden in de om
geving van het Indone
sisch consulaat iu Am
sterdam.
landse zaken zou missen,
tuurlijk altijd wel wat te
wensen overlaat, is er geen
reden om te oordelen dat de
overheid met de bestaande
bevoegdheden niet voldoende
uit de voeten kan. Integen
deel. Feit is wel dat bij be
strijding van zware crimina
liteit er altijd een roep uit
de burgerij komt om de
rechtsstaat maar (éven) Op
te heffen. Begrijpelijk, om
dat de mensen zich onveilig
voelen. Maar daarom wel on
juist.
In de eerste plaats, omdat de
mensen die politiek ontevre
den zijn, daar altijd toch
uiting aan zullen kunnen ge
ven, zie Spanje bijvoorbeeld,
waar een draconische anti
terreurwet niets stopc, maar
integendeel de overheidster-
reur doet toenemen. Dat wil
zeggen het middel is ernsti
ger dan de kwaal.
In de tweede plaats omdat,
door de rechtsstaat tijdelijk
op te heffen van die rechts
staat een kasplantje ge
maakt wordt, dat alleen met
veel kunst- en vliegwerk in
het leven zou kunnen wor
den gehouden. De kracht van
een rechtsstaat ligt nu juist
in het behoorlijk afhandelen
ook van de allerzwaarste
aanslagen op die rechtsstaat.
Dat is de opdracht aan de
autoriteiten die daar in ge
geven situatie ook naar lij
ken te handelen, maar ook
aan burgers die niet aller
eerst om de hardste straffen
moeten schreeuwen, maar
zich moeten afvragen hoe
het zover heeft kunnen ko
men.
Doodstraf
Dit laatste maakt dat een
rechtsstaat iets is waar het
waard is voor te leven, de
roep om de doodstraf daar
entegen is gebaseerd op de
wens andere mensen te li
quideren op hun anders zijn
of denken (hoe afschuwelijk
dit anders zijn of denken
soms ook wordt geopend-
baard).
En het strafrecht? Dat kan
hier maar weinig doen: het
repareert niets. Het kan
hooguit de angst- en wraak
gevoelens kanaliseren, maar
heeft tevens de opdracht om
de verdachten tot hun recht
te laten komen, op straffe
van vergroting der vijand
schap. Misschien moeten we
wel concluderen, dat de po
litiële en justitiële aanpak
van de beraamde gijzeling
van de koningin alleen maar
de vijandschap heeft doen
toenemen. Dat moeten we
ons dan aantrekken.
9 Vervolg van pagina 1
7
ben gisteren zeven kinderen na
ruim een dag gijzeling, vrijgelaten.
In het gebouw werden vannacht
nog vier kinderen en vijftien vol
wassenen vastgehouden.
De vrijlating gebeurde nadat eerder
op de dag tot twee keer toe een
geblinddoekte man met een elektri
citeitsdraad om zijn hals met een
geweer in de rug geruime tijd op
heb balkon van het consulaat had
gestaan. De terroristen vertelden
desgevraagd telefonisch dat ze dit
deden om hun ergernis te tonen
over de aanwezigheid van de vele
fotografen en het uitblijven van ds.
Metiari en diens schoonzoon die zij
te spreken hadden gevraagd.
Toen de predikant om kwart over
vier het consulaat was binnenge
gaan kwamen een paar minuten
later drie kinderen naar buiten.
Tegen vijfen kwam ds. Metiari te
rug van ziin onderhandelingen met
een kind. aan elke hand.
eeeen kind aa-n elke hand.
Gisteravond om kwart voor zeven
gingen de heer E. Aponno hoofd
van de Zuidmolukse Vrije Jongeren
en zijn medewerker Leatenia het
consulaat binnen. Zij hadden hun
diensten aangeboden en kregen
van minister Van Ast toestemming
met hun landgenoten te gaan pra
len. Zij kwamen een half uur later
ook met twee kinderen terug.
De vrijgelaten kinderen zijn. na In
een aangrenzend huis te zijn opge
vangen. naar Amsterdamse zieken
huizen gebracht, voor een medisch
onderzoek Ze mochten vervolgens
naar hun ouders gaan. die bijeen
waren ou een geheim gehouden
olaats ui Amsterdam
De poll -e heeft de kinderen ver
hoord en ze foto's voorgelegd om
meer gegevens te krijgen over de
Identiteit van de daders. Dat
schijnt tot resultaten te hebben
geleid.
Sr bestond gisteravond goede hoop
lat de "eiterende vier kinderen ook
binnen aizienbare tiiri eveneens in
vrijheid zouden worden gesteld. De
Zuidmolukkers hebben namelijk
gezegd: 'Soldaten vechten niet met
kinderen.'
Ds. Metiari heeft gisteravond laat
zezegd de Zuidmolukkers tijdens
zijn gesprek van gistermiddag te
hebben beloofd contact te zullen
opnemen met de Indonesische am
bassadeur in Nederland om over
hun problematiek te praten. Hij zal
de bezetters van het consulaat het
resultaat van deze pogingen zo snel
mogelijk laten weten. De bezetters
van het consulaat zullen geen kinde
ren meer vrijlaten als niet aan deze
eis wordt voldaan.
In Beilen werden gistermorgen de
lichamen van de drie omgekomen
slachtoffers bij de gekaapte trein
weggehaaio. Dp namen van twee
van hen 'die van machinist Braam
was al bekend) waren gisteravond
nog niet bekend gemaakt. Meer
nieuws daarover op pagina II.
Van een verslaggever
TUBBERGEN Bij de dorpskom
van Albergen (gemeente Tubber-
gen) zijn gisteren drie inzittenden
van een personenauto omgekomen.
De auto botste op een landbouwtrek
ker, die de voorrangsweg overstak.
De slachtoffers zijn de 68-jarige J.
J. Huizing uit Weerselo (de bestuur
der), de 59-jarige J. H. Maneschijn
uit Nijverdal en de negentienjarige
J. M. Greving uit •Hellendoorn. Zij
waren op slag dood.
EINDHOVEN De 29-jarige onder
wijzer J. Swinkels uit Geldrop is gis
teren bij een verkeersongeluk in
Nenen (bij Eindhoven) om het leven
gekomen. Hij reed door onbekende
oorzaalc met zijn auto door de afras
tering van een brug heen en kwam
in het water terecht.
I ADVERTE\ TIE)
metzler-
brilieders oogmerk
