Israël is niet genodigd voor feest Suriname dichtbij Bevolking nogal bont samengesteld amentaar V liankelijk (1) ïankelijk (2) Onafhankelijk (3) Kurhaus wordt derde casino Koud weekeinde weerrapporten 'ouder worden leren we niet' sprookje praktisch strategisch sprookjes waarschuwing ring /ARTÊttG 22 NOVEMBER 1975 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 'Ï25 november wordt Suriname Kinkelijke staat en komt er j> aan een meer dan driehon- g bewind van Nederland. i aanleiding voor Nederland Verheffen over alles wat zich rderlandse verantwoordelijk- I Suriname heeft afgespeeld. me, Westeuropese kolonia- (t zijn economische motieven, deze streken dan dikwijls l zijn met een verwij - r de opdracht aan Adam en de wereld aan zich te :n; die rechtvaardiging werd altijd achteraf aangevoerd en i ten onrechte. jerwierp namelijk niet alleen maar evenzeer de mensen jg woonden of werden aange- ardoor is het kolonialisme j tot dat verfoeilijke stelsel, I de ene mens over de andere t ene volk over het andere en vaak op een beledi- jjze knechtte. *el over kolonialisme zoals wij dat gedurende lyven in Suriname door middel I stelsel van slavenarbeid en }del hebben uitgeoefend jatief luiden. Wij zijn er geslaagd daar een redelijke 'Ivoor alle bevolkingsgroepen i en de kloof in wehvaart jderland en Suriname is in de |dc jaren steeds groter gewor- het oordeel wel op worden toegelicht. Er jk ook sprake geweest van het land te laten delen in het we hadden op het gebied Ituur op het terrein van iten en de ideeën. Wij hebben nderworpen, maar wij heb ber geprobeerd en dat in mate na 1863, het jaar van ffing van de slavernij het wat wij als volk dachten te f aan ideële goederen uit te aan de mensen op te tuurexpansie heeft ongetwij- venzeer als de economische )ing grote schade aan Degebracht. Er zijn er heel tussen twee stoelen gevallen dubbele gebondenheid ge- iben: aan de grond waarop zijn en waar hun voorou- epste vernederingen van sla- :oeliearbeid hebben moeten :n èn aan de cultuur van de :r (zoals wij op onze beurt in heel wat mindere mate oischer verwerkt door onze isitie de invloeden van de in hebben ondergaan; iets ons als volk alleen maar tbaarheid past), oog heeft voor deze gesple- al nooit in zijn geheel de grijpen van de aanwezigheid 1 Surinamers in ons land en aste vlucht van zovelen in de iken. Deze tragiek zal mis- over enkele generaties ge- uitgewist. onze opdracht nu deze roveel mogelijk te helpen, straks na 25 november ook evoogdende, maar zo vriend- mogelijke aandacht zal lijven bestaan voor alles wat onafhankelijke land gebeurt, leen maar omdat onze voet aar onuitwisbaar in de grond wij mede het in vele opzich- ukkige beeld van dit land epaald. pijnlijks in de constatering buitenstaanders, dat Surina- andig moet worden, terwijl m die zelfstandigheid te ont- toveel mensen het land ont- de pijn moet het oordeel indhaafd blijven. Misschien iii roces van zelfstandig worden rder moéten worden ingezet, ederland alle goede be- *en SPÜ* door zijn aan- daar dat ingewikkelde pro- atie-vorming in de weg heeft Jed. 5) z uzik isua >em( fir. fed. Ipui b( celij t i alwi te [ilv. aan t nie 1 :e«L een teli ch d t. ed. roi TU I ichiedenis van het kolonialis- dekolonisatie is wel geble- dit proces eerst op gang kan s het land geheel op eigen it. Dat kan soms met schok- soms met verdriet gepaard is een menselijke neiging deen en dat verdriet uit te onmogelijk te maken of de van uit te stellen, c dat kan weer worden tot idere vorm van bevoogding, i duur alleen maar verhevi- werken en nieuw onheil op een plaats waar dat werd verwacht) zal voort- Belangrijk is bovendien dat die grond wet een Surinaams produkt is; dat hij niet van bovenaf door de kolonisator aan de (ex) kolonie is opgelegd en ook dat nu blijkt dat een groot deel van de bevolking die grondwet schraagt en steunt Als de in deze grondwet neergelegde ideeën en opvattingen gemeengoed van het Surinaamse volk worden, is dat de beste garantie voor de geestelijke vrij heid en ontplooiing van dit land. en zijn bewoners. Nederland laat Suriname niet hele maal verweesd achter. Er zijn over eenkomsten over grootscheepse econo mische hulp van Nederland gesloten tot een bedrag van ruim drie miljard gulden, uit te betalen in tien tot vijftien jaar. Suriname krijgt bij de besteding van deze gelden een doorslaggevende stem. Dat is goed, want teveel van de hulp van Nederland is in de afgelopen jaren terecht gekomen bij grote en dikwijls buitenlandse bedrijven en in stellingen. Daardoor is kapitaal naast bauxiet en mensen het voornaamste exportprodukt van Suri name geworden. De kleine rijstboer, die ongekend en schijnbaar onaanzienlijk ergens in de districten op zijn kleine stukje grond moet ploeteren, moet die grond nog steeds te lijf met een schop omdat hij nooit in aanmerking kwam om uit die ontwikkelingsgelden zelf bijvoorbeeld eens een ploeg te kopen. Hem te helpen is straks de eerste plicht van de Surinaamse overheid. Er is nodig een evenwichtige verdeling van deze hulpmiddelen over de hele economie, zodat straks het geld wordt uitgegeven, niet in de eerste plaats aan allerlei prestige-objecten, maar aan projecten die vooral de individuen ten goede komen en veel werkgelegen heid scheppen. Men kan natuurlijk wel van Nederland uit de Surinamer voorhouden dat hij hard moet werken, maar dan is toch eerst nodig dat er een plaats wordt geschapen waar die man of vrouw terecht kan om te werken. Het management, de project-beheer- sing, kortom: dat wonderlijke belang rijke werk van het organiseren van de arbeid', is het zwakke punt in de Surinaamse samenleving. Wie kennis neemt van de wijze waarop de onaf hankelijkheid de laatste anderhalf jaar door de Surinamers zelf is voorbereid en wie ziet hoeveel tijd daarbij verlo ren is gegaan, mag op dit punt gerust zijn hart vasthouden. 'Geen grappen, maar werken', is de leuze die de Surinaamse overheid de Surinamers in eigen land voorhoudt. Dat geldt ook voor de Surinaamse overheid als het gaat om het uiterst moeilijke werk om 3,2 miljard gulden doelmatig aan te wenden. Van een verslaggever DEN HAAG In het Scheveningse Kuriiaus zal een casino worden in gericht. Staatssecretaris Hazekamp van economische zaken heeft de gemeente Den Haag gisteren toe stemming gegeven voor de vestiging van een speelzaal in de residentie. Na Zandvoort en Valkenburg zal Den Haag, als het Kurhaus in 1977 volledig zal zijn verbouwd, de derde plaats in Nederland zijn met een casino. Surinaamse politiemannen oefenen voor de grote parade ter gelegenheid van de onafhankelijk heid. Tóch een Nederlands marineschip... PARAMARIBO De staat Israël is, tot schrik van de joden hier in Suriname, niet uitgenodigd om dinsdag met een officiële delegatie de proclamatie van Suriname's onafhankelijkheid mee te maken. Bij het scheiden van de markt Alle landen; van waar de Surina mers in het verleden zijn geko men; zijn wel uitgenodigd: Ne derland; verschillende afrikaanse landen, India; Pakistan, Indonesië; China, Libanon en Saoedi-Arabië maar Israël: het land waarmee van de oudste bevolkingsgroepen in dit land zich verbonden voelt, is niieit uitgenodigd. 'Ik zal beslist uitzoeken hoe dat zit', zei premier Arron gasteren op een persconferentie; nadat hij het nieuwe onafhankelijkheids-prse- centrum officieel had geopend. 'Was het opzet om Israël te verge ten?' 'Ach nee; natuurlijk niet', zei Ar ron, die straks ook minister van buitenlandse zaken zal zijn. Suriname zal zich na 25 november in zijn buitenlandse politiek wel opstellen, daar, waar het .door de aard der zaken' thuis hoort, na melijk dn het blok van de landen van de derde wereld. Hoe dan de houding ten opzichte van Israël en de door de VN- Assemblée aangenomen resolutie over het monisme zal zijn wilde Arron niet zeggen. Dat mobt eerst worden bestudeerd. Arron gaf op deze persconferentie wel een amusant verslag van het eerste wedervaren van Suriname op het gebied van de buitenlandse politiek. Engeland, de Verenigde Staten en Nederland hadden Suri name gevraagd of prijs zou wor den gesteld op een officiëel vloot- bezoek ter gelegenheid van de 25e november. Omdat drie oorlogsschepen in de haven van Paramaribo gemakke lijk tot misverstand aanleiding zouden kunnen geven, dankte de Surinaamse regering voor het aanbod, waar zij echt geen ge bruik van zou maken. Alleen Brazilië pakte de zaak heel anders aan. Het geschenk van de Braziliaanse president aan zijn Surinaamse collega was zo groot, dat het niet per vliegtuig kon worden vervoerd en dus bleek een schip een oorlogsschip on derweg te zijn, samen met de Braziliaanse minister van marine. Het was toen te laat voor Surina me om Engeland en Amerika op de hoogte te stellen. Alleen Ne derland zag nog kans een echt oorlogsschip te sturen, zodat de Nederlandse vlag toch nog even blijft waaien boven de Suriname- rivier. Aantekeningen uit Suriname door Jan Kuijk Arron zal, als hij Minister van buitenlandse zaken is, zijn porte feuille van financiën neerleggen. Er moet ook een minister van defensie komen. 'Is dat geen aardige gelegenheid de VHP in de regering te halen.' 'Nee', zei Arron, 'dat kan niet want de VHP maakt geen deel uit van de coalitie en bovendien heeft de partij geen belangstelling getoond. Dat gaat dus niet door. Suriname is 163.000 vierkante kilometer groot. Er wonen volgens de laatste officiële volkstelling van 1971 284.900 mensen. Hoe veel dat er nu zijn, is niet bekend. Naar schatting verblijven ruim 120.000 Surinamers nu in Nederland. De Surinaamse bevolking is nogal bont samengesteld. Volgens de ge gevens van de volkstelling van 1971 is de samenstelling als volgt: 142.300 hindostanen, 118.500 creo len, 58.900 javanen, 39.500 bosne gers, 10.200 indianen, 6.400 chine zen, 9.100 'overige'. De belangrijk ste godsdiensten zijn hindoïsme, christendom en islam. Het land wordt nogal centraal be stuurd. Er zijn geen gemeenten of provincies; wel negen districten, die echter via een districtscom missaris rechtstreeks door de re gering worden bestuurd. Het bruto nationaal produkt was in 1972 549 miljoen Surinaamse guldens (een Surinaamse gulden is ongeveer anderhalf maal zoveel waard als de Nederlandse gulden). Het gemiddelde inkomen per hoofd van de bevolking was in 1972 1.130 Surinaamse guldens niet veel (premier Arron noemde deze week als minimumloon 180 Surinaamsse guldens per maand en hij moest toegeven dat zelfs veel mensen in overheidsdienst als schoonmakers en dergelijke dat niet halen), maar toch nog altijd hoger dan in die omringen de landen waardoor Suriname's concurrentiepositie erg moeilijk is. het ogenblik volstrekt geen de geschiedenis van het ie en de dekolonisatie over- te menen dat Suriname na v ovember niet zal delen in de lie andere gedekoloniseerde irder hebben moeten nemen. de andere kant mogen wij zonder meer in een automa ten (de geschiedenis her immers nooit) en Suriname t zich deze week de best garanties voor de toekomsti- teit van het land gegeven in van een grondwet, waarop ld jaloers zal kunnen zijn. Van onze weerkundige medewerker Dit weekeinde blijft het koud. 's Nachts komt het op veel plaatsen tot lichte vorst. De minima liggen tussen min 2 en min 5 graden, in het oosten is plaatselijk matize vorst, min 6 graden, niet uitgeslo ten. In Jutland wordt het plaatse lijk -8 tot -10 graden. Dit nachte lijke winterweer ('s middags wordt het 6 tot 7 graden boven de vries- streep) is ten nauwste verbonden aan een belangrijke hogedrukzonë v an Spanj e via Schotland naar een maximum in de noordelijke IJs zee. Deze hogedrukrug sloeg niet voor het eerste het beste depressie zuchtje op de vlucht en voerde enige tijd een blokkade uit tegen oceaandepressies. Zolang de kaar ten zo lagen kon de kouihval via Skandinavië tot het continent zich nog wat verdiepen en noordwest Duitsland rekende in de nacht van zaterdag op zondag dan ook op matige vorst. Vrijdagmorgen kwa men uit west-Duitsland al berich ten binnen over belemmeringen van het wegverkeer door sneeuw en ijzel. Dank zij genoemde hogedruk rug zullen wij zaterdag en zon dag niet van zonneschijn verstoken blijven maar het systeem is uit eindelijk toch een doortrekker en het is de vraag of wij het tot zondagavond overal in den lande droog zullen houden. In het zeege bied bij IJsland wroet alweer een nieuwe oceaandepressie. Regenuit lopers daarvan kunnen via de Far Oer later het Noordzeegebied berei ken en dan ook onze omgeving niet overslaan. Dit zal uiteindelijk lei den tot zachter weer begin volgen de week Deze ontwikkeling stemt goed overeen met het schema, uit gestippeld door de Engelse weer kundigen tot half december waarin men het heeft ovm 'overwegend westelijke en zuidelijk" weertyoen'. Oo IJsland 1? he' gisteren al een heel stuk zachtei geworden en de buien opzetten met een harde tot stormachtige westelijke wind en de temperatuur zakte er tot 16 graden. Dat was minder dan in Grieken land (18) en vooral Malaga (23). Weerrapporten van gisteravond 19 uur: weer, maximum temperaturen cu ueerslag an 719 uur. Amsterdam zwaar bewolkt 9 3 De Bilt regenbul 8 1 Deelen onbewolkt 7 0 Eelde regenbul 7 3 Eindhoven licht bewolkt 8 0 Den Helder regenbul 8 2 Luchth. R'da m zw. bewolkt 9 0.1 Twente zwaar bewolkt 7 0 Vlissingen onbewolkt 8 1 Zuid Limburg licht bewolkt 7 3 Aberdeen onbewolkt 7 0 Athene onbewolkt 19 0 Barcelona licht bewolkt 19 0 Bordeaux licht bewolkt 6 0 Brussel half bewolkt 7 0 Frankfort licht bewolkt 7 0 Genve onbewolkt 6 0 Helsinki licht bewolkt —5 0 Innsbrück onbewolkt 4 0.1 Kopenhagen zwaar bewolkt 5 0 Lissabon onbewolkt 20 0 Locarno onbewolkt 11 0 barometers daalden er gisterenavond op een holletje, bij Reykjavik 4 tot 5 millibar in drie uur. De temperatuur in Galtaviti in het noordwesten was opgelopen tot plus 11 graden, in Reijkjavlk plus 8 graden tegenover in Akureyri nog minus 1 graad Celsius. De schaats liefhebbers klinkt, het misschien prettig in de oren dat de algemene circulatie van half oktober tot half november, genoemd in de Londense verwachting, veel weg heeft gehad van die vóó~ de strenge winter van 1946 47 in het overeenkomstige tijdvak Er moet echter wel bij word n ?p/-"at ii' ook het ge val was vior de winters van 1946. 1909 en 1898 en die waren veel minder koud of zelfs helemaal niet koud. Ook hier dus weerhet kan nog verschillende kanten uit met de winter. De Engelse verwachting tot half december spreekt ook over enkele perioden met vast hogedruk- weer wellicht in december en ver der een normale stormfrequentie in Schotland maar minder sneeuw dan normaal. De gemiddelde tem peratuur tot half december zal in noord- en west Schotland, noord- Ierland, Wales en de westelijke dis tricten van Engeland boven nor maal uitvallen. In Malta is het mco'e nazomerweer nu ook ten einde. Gisteren kwamen daar de IIOOG WATER 23-11-1975 Vlissingen 4 21 - 16.42; Harlngvlietsluizen 5.5!» - 18.11: Rotterdam 6 53 - 19.22; Sche- ventngen 5 28 - 17.43: IJmuiden 6.08 - 18.23; Den Helder 10.22 - 22.26: Harlingen 0.09 - 12.45; Delfzijl 2.07 - 14.37. IIOOG WATER 24-11-1975 Vlissingen 5.04 - 17.24; Haringvlietsluizen 6 39 - 18 56. Rotterdam 7 34 - 20.11; Sche- venlneen 6 04 - 18.25; IJmuiden 6.48 - 19 09; Den Helder 11.04 - 23 02: Harlingen 0.45 - 13 32; Delfzijl 2.43 - 15.19. onder redactie van loessmii 'Ouder worden leren we niet. We schuiven de gedachte aan ouder worden voor ons uit of van ons af en als we al aan onze eigen derde levensfase denken, zoals we de -periode na het werken graag noemen, dan zien velen dat als permanente vakantie. Ja, straks gaan wedan zullen we.dan doen we 'Ik denk dat mensen een mis vatting hanteren over later, om dat ze hun situatie van nu inte graal verplaatsen naar over twintig of dertig jaar. Denken dat ze dezelfde plannen hebben, dezelfde gezondheid, hetzelfde in komen en dezelfde omgeving en dat zijn allemaal dingen waar je niet op rekenen moet'. In gesprek zijn hier de heren Maurice Ackermans (redacteur van het maandlad Op Leeftijd van ac Nederlandse Federatie voor Bejaardenbeleid, de NFB) en drs. Wim Zwanikken. psycho loog, die naast een heleboel an dere bezigheden probeert stu denten te interesseren voor de kant van ouder doms- en vergrij zingsvraagstukken. Hun gesprek vormt een van de vele artikelen in 'Vanouds', ook een uitgave van de NFB. Dit boekje ver scheen ter gelegenheid van de manifestatie 'Dag Ouwe Dag', die deze maand in Den Haag plaats vond. Geïnteresseerden kunnen het bemachtigen door storting van f 7.50 op postgiro 531100 ten name van NFB, Den Haag. Op die manifestatie 'Dag Ouwe Dag' heeft de NFB gepoogd af scheid te nemen van een oude dag, die gelijk staat met armoe, zorg cn afgedankt-zijn en een welkom willen toeroepen aan een nieuwe oude dag, waarin ouderdom meer toekomst en menselijke mogelijkheden zal hebben. Maar daartussen liggen nog veel vraagstukken die uit de weg geruimd moeten worden, voordat zo'n zonniger oude dag bereikt is. Over die zorgen en problemen gaan de artikelen in 'Vanouds'. Zwanikken wijst er bijvoorbeeld op. dat de confec- tie-ver zot ging het leven voor ve len minder aantrekkelijk maakt: 'Sommige mensen willen graag in 'n huis wonen dat propvol staat met herinneringen, maar 't maakt ze niets uit of er wat op de grond ligt. Sommige mensen willen graag lekker eten en ook best sterven aan een hartinfarct. Maar dat kan allemaal niet'. Dr. B. S. Witte, directeur van het Nederlands Instituut voor Soci aal Sexuologisch Onderzoek, vindt het van groot belang dat oudere mensen seksuele voor lichting krijgen, net als infor matie over diëten en gymnastiek, omdat hun nu vaak aangepraat wordt dat zoiets op hun leeftijd- niet hoort. 'Een oudere die zich TFIet met de hand eten in plaats van met mes en vork is niet al leen minder gevaarlijk, maar bo vendien praktischer'. Niemand hoeft zich dus meer te generen op gezag van de heer Rusli Ef- fendy, die deze uitspraak toe voegde aan de stellingen bij zijn proefschrift, waarmee hij deze week in Groningen het doctoraat in de rechtsgeleerdheid verwierf. nog vitaal en levenslustig voelt en die ook van lijfelijk genieten houdt, gaat zich soms abnormaal voelen'. Er is een artikel over het uit schrijven voor en het gébruiken door bejaarden van teveel medi cijnen (er zijn er die jarenlang vijftien maal per dag iets slik ken) cn dr. J. M. A. Munnichs (Lector psycho-gerontologie in Nijmegen) toont aan dat ouderen onvoldoende inspraak krijgen, bijvoorbeeld in de bouw van speciaal voor hen bestemde (te)- huizen. 'Je vraagt je af, hoe weten die architecten dat toch allemaal en al die ingenieurs die de tekeningen moeten beoorde len?' Ds. Buskes. jarenlang geestelijk verzorger in een bejaardente huis. vertelt hoe ouderen tegen de dood aankijken: 'Naar mijn ervaring, welke uiteraard een beperkte is. wordt er door be jaarden weinig nagedacht over liet naderend einde en nog min der over wat er op dat einde volgt' Een bejaard echtpaar ver telt zelf over vroeger en het leven nu, in een bejaardente huis. Niet alle verhalen gaan over mensen in verzorgingshuizen. Er zijn natuurlijk velen die liever zo lang mogelijk in hun eigen huis blijven en proberen hun problemen zelf op te lossen. Soms zetten ze een advertentie, zoals deze: 'Dame zoekt heer voor gezélligheid. Vrij huis. Leeftijd 74 en erg vitaal. Kan met alles meedoen'. Dik tapijt hoeft helemaal niet al tijd beter, sterker en langer mooi te zijn dan een dunnere kwaliteit. Het kan natuurlijk wel eens zo zijn, maar dat een tapijt waar je tot aan je enkels inzakt, in alle gevallen van hogere kwaliteit zou zijn, mag sinds de keuring van twintig verschillende tapjjtsoorten door de stichting vergelijkend wa renonderzoek te Rijswijk, best een sprookje genoemd worden. Die twintig soorten kosten in de win kel veertig tot zestig gulden per strekkende meter, en per strek kende meter is dat prijsverschil natuurlijk nog groter. De meeste soorten, of ze een lage of hoge pool bezaten, waren allemaal goed tot zeer goed bestand tegen slijta ge, maar vooral de katoenen en de hoogpolige soorten bleken nog al te pletten. Kleurecht wat in houdt dat de tapijten door vocht of wrijven niet afgeven waren ze vrijwel allemaal en daaruit mag geconcludeerd worden, dat dunne re tapijten of soorten met een lage pool bijna altijd net zo sterk, goed en kleurecht zijn en net zo mooi blijven als hun dikke hoogpolige en dus duurdere broertjes. In zijn vrije tijd heeft de Lon- dense taxichauffeur John Robert son een serie curieuze schaak stukken gefabriceerd; alle stuk ken stellen (duidelijk herken bare) figuren uit de tweede we reldoorlog voor. Hier staat bij voorbeeld Hitier lijnrecht opge steld tegenover de Britse buldog, niet te verwarren met Winston Churchill, want die is er ook bij, compleet met sigaar. Op de achtergrond zijn generaal Mont gomery en koningin-moeder Eli sabeth nog net zichtbaar en be halve met hen valt het nu pas echt strategische schaakspel te spelen met o.a. Eva Braun, Rom mel, Göring, de Britse koning George en een heel regiment ge helmde soldaten als pionnen. De taxichauffeur heeft maar hon derd series van deze schaakstuk ken gemaakt (die voor achthon derd gulden in Londen te koop staan), een voorraadje waar hij wel gauw doorheen zal zijn. Marina Andreou was nog maar kort na haar wittebroodsweken terug op haar werk bij een ex portbedrijf in haar woonplaats Limassol (op het Griekse deel van het eiland Cyprus) toen ze haar trouwring kwijtraakte. Om dat de 18-jarige Marina daar als druiveninpakster werkt, zat het er dik in dat de ring tussen de druiven gerold en ergens naar het buitenland gestuurd was. Marina stelde de druivenhandelaren van het verlies op de hoogte, maar het heeft lang geduurd voor de aan gifte iets uithaalde. Nog maar heel kort geleden zag groenten- vrouw Kathleen Mole in Londen, vierduizend kilometer van Cyprus, de ring tussen haar Cypriotische druiven schitteren. Door bemidde ling van het Grieks-Cypriotische handelscentrum in Londen kon Marina haar trouwring een week voor de eerste verjaardag van haar huwelijk weer aan haar vin ger doen. 'Voordat er muziek in de lift was. deed hij zijn werk serieuzer'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5