iagse Comedie boeit in
louilh's De arrestatie
Ingewikkeld speelschema
bij muziek rond 1920
rbeiders
,'fnstreren
schede
Storm op zee
Mislukte diefstal
Organist Cor
Kee gevierd
Aafje Heynis
boeit pas laat
WARTI
i-17 NOVEMBER 1975
KUNST/BINNENLAND/WEER
TROUW/KWARTET 7
cm
ntglipi
mengsel van theatrale effecten bij De Pop
tot prof
^eghcidjdre Rutten
:ulke hl
idere
inkelei
h op al
ebt af
het ba
zo tei
neerd
ijnt.
t tot in
De Haagse Comedie heeft het nieuwste stuk van Jean Anouilh - 'De arrestatie' - -
jertoire genomen en onder de meesterhand van de Vlaamse regisseur Jo Dua is dat een
lorstelling geworden, die het Haagse gezelschap op zijn best laat zien.
Cor Stedelinck verstoppertje speelt
Een wereld van schizofrene mario
netten. Audiberti wist nog niet wat
er, ook in Zuid-Amerika, met Al-
lende zou gebeuren, door toedoen
van de kolonels, wij en Cor Stede
linck weten dat wel.
geen eenvoudig stuk.
leester. 65 jaar onder-
w ae grote toneedto-
J weetfregisseur en spelers en
nvelopPer uitdaagt tot een vir-
met de tijd, met de
iet de plaats van han-
e uitdaging is aanvaard
c i waar gemaakt,
in een vroeger deftig,
ind ietwat vervallen
Frans kuuroord, gaat
kunifomdraai. terwijl het spel
ver naar een oude ka-
Himt weer terug in het
nu in het restaurant
eindigt weer in de
Middelpunt erin is een
(Eric van Ingen). die
herinneringen terug-
jn kindertijd en jonge-
die hem tot een
diger hebben gemaakt.
er die beide periodes
eger leven, met al de
er een rol in gespeeld
ider dat Anouilh daar
backs van maakt.
pat er toen gebeurd is
lultaan herhaalt. Er is
(Janine Veeren), zoals
is. er is ook de jonge
t Borremans). die doet
laan heeft, zijn vrouw
Heyligers) met de
ren. zijn moeder, die
(Marlies van Alcmaer)
ok de tweede centrale
olitie-commissaris (Pim
nog vele anderen.
del
endi
ders
'i A
Een kleine zeven-
- ïonstranten. voorname-
ndse werknemers, heb-
ruchtige maar ordelijke
tokji gehouden in de En-
oors nnenstad. De demon-
karl gericht tegen dreigende
de Twentse textielin-
aar lemonstranten zijn van
overheidssteun aan be-
uikt wordt om machi-
die arbeiders overbo-
laus
rem
Vi
e
m
mte
enlandse arbeiders de-
ies betalen als Neder-
de demonstranten
keringsduur bij werk-
Nederlanders. en geen
a afloop van hun uitke-
ng
pre<
ersma zal, wanneer hij
centrum voor buiten-
knemers in Enschede
n. een brief met speci-
arbeiders gerichte eisen
geboden.
Maatschappij Europa
t einde van dit jaar 136
itslaan als de overheid
verleent voor voortzet-
ïidige grootte. In Nijme-
iet bedrijf is gevestigd,
osheld al tot 10 procent
epsbevolking gestegen.
ittard gaat volgend jaar
rijf schoonmaken. Door
gel wordt het werk van
vrouwelijke werk-
mtn Hago Schoonmaakbe-
ken overbodig. Voor de
n dpntslag aangevraagd.
Glaswerke Vegla in
blijft onverkort van
1 de Nederlandse dochter
ref Etten-Leur moet wor-
esc n. Dit betekent ontslag
m mensen. De onderne-
zegt onmogelijk een
,ee e kunnen innemen, om-
vr dzakelijk geachte gege-
et bedrijf ontbreken. De
vèrgaderen vandaag
ïatie.
Koning Hert
fop dat toneel, ook dank
«scheppende decors van
I een fascinerende, bij -
Ihe wereld. waarin
■en ervaringswereld een
«rijgt. Sceptisch als al-
Jen hoge dunk van de
blijkt uiteen der
Iken als deze: Nette
1 hiel slecht bij gebrek
Het Stadstoncc!
Kweelt onder regie van
|ick 'De Pop' van Jac-
Die Franse schrijver
irven) was als roman-
rijver een opmerkelijke
Vlaams-Nederlandse re-
ij dat fantastische door
Hre revue, waarin je als
f moeizaam een weg
onder een over-
iemdsoortige zaken.
jtenissen, die op deze
[ge manier met zonder
ingen van de figuren.
Istisch decor van Mario
rtr j
Edmontl Classen en Pauline van
Rheenen in 'Koning Hert' van
Carlo Gozzi bij Theater.
Mocenni. met een aantal liedjes op
teksten van Dolf Verspoor en mu
ziek van Jerone Rooyackers. en een
tamelijk geforceerd taalgebruik,
worden uitgebeeld, spelen zich af in
een fictieve Zuid-Amerikaanse
staat. Er ontstaat gaandeweg in ze
kere zin ook een beeld van da
Zuid-Amerikaanse samenleving, zo
als zich dat voor kan doen in de
verbeelding van zich wat noncha
lant. denkende Europeanen, die zich
niet de moeite getroosten er nader
op in te gaan en er eigenlijk alleen
maar een grote farce in kunnen
ontdekken, zij het met wrange en
bittere kanten er aan.'
Revolutie
Als de kolonel wordt vermoord
neemt de revolutionair zijn uni
form en zijn gedrag over en smoort
de revolutie, die in feite door de
kapitalisten en de generaals werd
voorbereid. 'De verarming van de
rijken is geen verrijking van de
armen' zingt een oude Indiaanse
vrouw begeleid door een koor van
Zuid-Amerikanen en een combo.-
Audiberti was aan dit stuk bezig,
toen hij in 1965 stierf. Hij zal wel
vooral gedacht hebben aan de
staatsgreep in 1955. die Peron deed
vluchten en zijn toenmalige Eva.
want de gehelde van de in dit stuk
heersende kolonel wordt door een
professor verdubbeld naast de
echte geliefde bestaat er dan ook
een pop. behept met de professorale
ideeën (revolutionaire?), die tot de
val van de kolonel leiden. Dat is de
lijn. die je uiterst moeizaam kunt
terugvinden onder het vreemde, bi
zarre en weinig animeerende meng
sel van theatrale effecten waaronder
NIJMEGEN De toneelgroep The
ater heeft haar al eerder aangekon
digde voornemen uitgevoerd en een
voorstelling gemaakt van 'Koning
Hert' van de hier vrijwel onbeken
de Italiaan Carlo Gozzi (1720-1806).
tijdgenoot van de veel gespeelde
Carlo Goldoni. en diens tegenstan
der.
Goldoni wilde een beter toneel door
voluit geschreven stukken en een
natuurlijker spel zonder maskers,
Gozzi wilde de commedia dell'arte
met zijn vaste types als Pantalone
en Truffaldino. hun maskers en
hun improvisaties, in leven houden.
Hij plaatste die wel als intermezzi
in stukken, waarin hij met mensen
wonderlijke, magische dingen liet
gebeuren.
Zo althans in 'Koning Hert.' In het
eerste deel daarvan kiest een vorst,
na ai 247 prinsessen afgewezen te
hebben, uit een aanbod van drie
vrouwen uit zijn hofhouding zijn
bruid, geholpen door een magische
pop. die begint te lachen als een
vrouw liegt. In het tweede deel
wordt de vorst op een listige ma
nier uitgeschakeld door zijn eerste
ministc-r. een soort Capitano-fi-
guur: de vorst laat zich overhalen
'middels een toverspreuk de gedaan
te van een juist gedood hert aan te
nemen, waarbij zijn eigen lichaam
ontzield achter blijft, en met de
zelfde toverspreuk gaat de minister
in dat lichaam over. Mét heel vee!
gedoe en dank zij een tovenaar
komt het allemaal weer in orde.
Gekke vondsten
El';se Hoomans als regisseur heeft
./daar. met ideeën decors en kos
tuums van Nicolaas Wijnberg, re-
cui .ieten, maskers en dieren van
Frits van der Ven, een voorstelling
van gemaakt die vol gekke klei.ie
vondsten zit althans in het eer
ste deel vol muzikale en literair»
grappen ook. maar toch een raar
mengelmoes blijft van onduidelijk
uitgewerkte bedoelingen. Van enige
profilering der figuten is slechts bij
sommigen en dan nog bij fragmen
ten sprake en als zich dat voordoet
lijken zij eigenlijk in een ander
stuk thuis te horen.
Eii.se Hcomans heeft zich veel te
veel op haar eigen interne gevoel
voor humor gericht en te weinig
gecontroleerd door een zweverige
fantasie laten leiden. Een herken
bare lijn, een duidelijk verband of
welk ander houvast dan ook raakt
zij de toeschouwer niet aan. zodat
je. blijft zitten met de vraag, waar
om het allemaal gespeeld wordt
alleen maar om een reeks losse
grapjes kan het toch niet..begonnen
zijn, al werd er hartelijk om gela
chen.
Eric van Ingen en zijn jongere 'ik', Robert Borremans, in 'De arrestatie' van Anouilh bij de Haagse
Comedie.
door R. N. Degens
AMSTERDAM Ondanks de goede dienstregeling op papier, liep het met het combinatie-pro
gramma van het Concertgebouworkest gistermiddag in het Concertgebouw toch nog uit de hand.
Er werden twee programma's met
muziek uit omstreeks 1920 gelijktij
dig in de grote en de kleine zaal
gespeeld, en wel zó. dat men naar
keuze groot of klein kon beginnen
en toch alles horen Inclusief de
voorstelling van René Clairs film
.Entr'acte' en het optreden van het
'Resistentie Orkest' in de Spiegel
zaal niet amusementsmuziek uit de
jaren twintig.
De timing bleek niet helemaal per
fect, en daardoor ontstond er opont
houd. en gedrang van mensen die
ergens in wilden waar de anderen
nog niet uit waren. En zo werd het
erg iaat voordat het Danzi Kwintet
tot slot. in de Grote Zaai aan het
heel erg lange Bïaaskwintent van
Schönberg kon beginnen.
Overbodig
Eerlijk gezegd was dit een wat
overbodig programma-nummer,
omdat hel, in tegenstelling tot de
rest, wel vaker te horen is, en
bovendien tot de meest onverteer
bare stukken van Schönberg behoort.
Voor het overige een zeer instruc
tief geheel waaraan, in groepen,
ongeveer 27 leden van het Concert
gebouworkest meewerkten, plus de
sopranen Anne Haenen en Roberta
Alexander. Maarten Bon. piano, en
Chaim Levano, declamatie. De laa'.-
&te voor het eerste deel uit de
'Sonate in Urlauten' van Kurt
Schwitters, een virtuoos gemaakt
en gedaan klankgedicht met bete
kenisloze fonetiek, gebouwd volgens
de klassieke soea te-vorm.
Levano wist de toehoorders in
Picasso maakte dit omslag voor
Stravinsky's 'Ragtime', een van de
werken die in 'Muziek rond 1920'
werden uitgevoerd.
spanning te houden, ook al duurde
dat eerste deel al rijkelijk lang. Dat
gebeurde in de kleine zaal waar
Roberta Alexander de show seal via
'Cocardes' van Poulenc en 'Lutidons'
van Satie, doordat zij de cp'tse
muzikale kolder suggestief met haar
bewonderenswaardige vocale tech-
tt'iek wist te doen overkomen. Met
een klein instrumentaal ensemble,
en. in Satie. met Maarten Bon a's
begeleider, die zich in de anti-
romantische 'Suite 1G22' van Hin-
dernith een uitermate bekwaam
Van onze weerkundige medewerker
Een depressie bestond het boven de
Noordzee sterk uit te diepen. Zon
dagmorgen werd in het centrum
975 millibar gepeild. Als gevolg van
die verrassend sterke uitdieping
veegde later op zondag een warm-
tefront de over ons land aanwezige
koude lucht in een ommezien het
land uit. Dat ging met de nodige
regen gepaard. Zondagmorgen wer
den vooral in het noorden grote
hoeveelheden (de grootste sinds de
afgeiopen zomer) neerslag waarge
nomen. Boksum ten zuidwesten van
Leeuwarden veroverde met 35 milli
meter de top. Ameland (Ballum)
volgde goed met 30 millimeter. In
de Friese zuidwesthoek viel 24 a 25
millimeter onder andere in Sneek
en Heerenveen, Ede op de Veluwe
bracht het tot 17 milimeter.
Zondag overdag viel het weer mee.
De isobaren rondom het centrum
lagen niet dicht opeen en dus was
er weinig wind bij een zeer redelij
ke temperatuur. Om zes uur gister
avond was het in het midden en
zuidoosten van het land nog 10
graden. Feitelijk was het te mooi
om waar te zijn en dat zal ons
vandaag wel blijken. Naarmate de
depressie verder naar het zuidoos
ten uitwijkt, zal het weer verslech
teren. Wij zullen de wind zien op
leven uit noordwest tot noord. Bij
stijgende luchtdruk is er op de
Noordzee en wellicht ook langs onze
kusten stormgevaar kracht 9 of 10
vooral tijdens vlagen.
Gisteren was dat al zo rondom de
Ierse Zee, in zuidwest-Engeland en
in Schotland. Tiree op de Hebriden
registreerde tijdens zo een hagelbui
een windstoot van ruim 100 kilo
meter per uur ofwel kracht 11
orkaan. Culdrose in Zuidwest-Enge
land nam een stoot van 86 kilome
ter per uur waar (10 Beaufort) en
de Seilly-eilanden van 97 kilometer
per uur. De luchtdruk is hoog ten
oosten en noordoosten van de Azo-
ren (1030 millibar).
rra;>i)orten van gisteravond 13
weer. ninviiniun temperaturen en i
slag van 7lü uur.
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Luchth. R'dam
Twente
Viiss ingen
Zd. Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbrück
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca
München
Nice
Oslo
regen
regen
regc.i
mist
regen
regen
regen
mist
regen
motregen
regenbui
zwaar bewolkt
zwaar bewolkt
licht bewolkt
regenbui
regenbul
regen
regen
motregen
geheel bewolkt
half bewolkt
motregen
regen
regen
regen
zwaar bewolkt
zwaar bewolkt
zwaar bewolkt
zwaar bewolkt
regen
regen
zwaar bewolkt
regen
regen
zwaar bewolkt
sneeuw
zwaar bewolkt
/.waar bewolkt
onbewolkt
licht bewolkt
licht bewolkt
vertolker van deze duidelijk geda
teerde muziek toonde.
Experimentele film
Het was propvol in de kleine zaal.
waar men zich ook nog kon verma
ken met de voor die tijd (1924)
zeer experimentele fffltn (met 'ge
waagde' opnamen van onderaf door
een glasplaat waarop een ballet
danseres danst) van René Clair.
met erg slecht weergegeven muziek
van Eric Satie.
In de grote zaal waren bijna even
veel belangstellenden, maar het
bleef er toch te groot en te hol
voor de intieme kunst van Kurt
Weill's liederencyclus 'Frauentanz'
en van Hans Eisler 'Paimström'
waarin hij niet verbloemt 'dat hij
leerling van Schönberg en bewon
deraar van diens 'Pierrot lunaire'
was. Anne Haenen had de ondank
bare taak daarmee tegen de akoes
tiek te vechten. Zij verloor eervol
dank zij haar grote begaafdheid.
Vooruitstrevend
Beter klonken, o.l.v. Reinbert de
Leeuw. Stxawinsky's 'Ragtime' voor
elf instrumenten, een jazz-parodto
met als centraal instrument de 'zi-
geunsr'-cimbaion. die hier virtuoos
werd bespeeld door John van Hels
dingen (maar die toch te weinig uit
het geheel -naar vorerr kwam), en
de 'Hiëroglyphen' van Daniel Ruyne-
man. de enige Nederlandse compo
nist deze middag, die met dit stuk
in 1918 wat klank en ritme betreft
erg vooruitstrevend was.
Alles bij elkaar voldoende boeiend
materiaal en talent, dat echter be
ter tot zijn recht had kunnen ko
men v-ra;meer men had nagelaten
het in zo'n ingewikkeld speelsche
ma onder te brengen.
ROTTERDAM De Rotterdamse
recherche zoekt getuigen van een
poging tot zakkenrollerij op de
Weekmarkt aan de Binnen Rotte.
Omstreeks elf uur zou 'n 29-jarige in
Columbia geboren man hebben ge
tracht een portemonnee te stelen
uit een tas. Omdat de geldbuidel
met een touwtje vast zat aan de
boodschappentas mislukte de dief
stal.
Wel werd de man later op de dag
aangehouden op de Maasboulevard
op aanwijzgingen van een oogge
tuige die de man vanaf de markt
had achtervolgd. Omdat er geen
aangifte is gedaan verzoekt de poli
tie de vrouw waarbij de poging tot
diefstal mislukte, zich te melden
door Piet Visser
AMSTERDAM Een vrij be
scheiden auditorium heeft za
terdagavond in de Waalse Kerk
een pré-ver jaardagsconcert be
luisterd bij gelegenheid van Cor
Kee's 75ste verjaardag (24 no
vember)
Deze Amsterdamse organist *1
woonde hij ook heel zijn leven aan
de Zaan is zijn muzikale leven
organist geweest in Amsterdamse
kerken: de Doopsgezinde kerk aan
het Singel, de Ronde Lutherse en
de Lutherse kerk aan het Spul.
Aanvankelijk was hij leerling van
Jan Zwart, maar hij voelde zich al
heel vroeg aangetrokken tot de stijl
van Sweelinck, die ooit de grootste
en meest invloedrijke Amsterdamse
organist is geweest, zonder wie er
nooit een Bach-stijl en wat daar
aan vast zit zou hebben kunnen
groeien!
Vandaar dat Cor Kee dit concert
begon met orgelmuziek uit Swee-
linck's eigen omgeving: Cornells
Schuyt, Jan A. Reinken en Swee
linck zelf. Rijk verklankt op het
Mullerorgel. Verder speelde de cla-
veciniste Annelies Paanakker een
'Suite' van Cor Kee: een wat fra
giel geluid ind eze ruimte, modern
van stijl. Daarna speelde hij, sa
men met Haite v. d. Schaaf een
'Phantasie' die de romanticus
Adolph Kesse voor 'vier handen en
twee voeten' had gecomponeerd.
Ee>n groter orgel en een grotere
ruimte zou hier een beter effect
opgeleverd hebben.
Na de pauz brachten de claveci-
ntiste. de organist v. d. Schaaf, in
geleid en afgewisseld door een vaak
humoristische voordracht door de
componist van de geschreven tek
sten, enkele fraaie stukken ten ge
hore uit Kee's 'Amsterdam 700 jaar
Lusthof' die verrassende en zeer
muzikale momenten opleverden.
Het stuk van 31 bladzijden muziek
plus geschreven toelichtende tekst,
is een regelrechte hommage aan
Amsterdim. Een beschrijvende mu
ziek van de fraaie 16e eeuwse Maria
ramen zo goed als de oude
straatjes en steegjes uit de buurt
waar Sweelinck woonde en zoveel
moderns en antieks dat alleen kan
voortkomen uit een hart. dat Am
sterdam hevig bemint.
Tot slot improviseerde Cor Kee op
twee psalmmelodieën: voor de eer
ste waren kerk en orgel te klein om
de frisse uitbundigheid; voor de
tweede improvisatie zijn wij hem
uitermate dankbaar om de beschei
den. hartelijke klank en de 6tille
vervoering die hieruit sprak. Na af
loop was er een receptie dn een van
de zalen van het kerk-complex om
de (bijna) 75-jarige geluk te wen
sen. waarvan door velen gebruik
werd gemaakt.
door Jac. Kort
AMSTERDAM Met haar keuze
van de liederen, die Aafje Heynis
vrijdagavond in de Kleine Zaal uit
voerde. had rij het (althans in het
deel voor de pauze) noch zichzelf,
noch haar publiek erg gemakkelijk
gemaakt. Vier liederen van Gabriel
Fauré en eenzelfde aantal van Er-
nest Bloch. allen even 6omber en
allen mat halve stem gezongen, dat
is iets te veel van het goede. En
daarbij zijn het nog vrij zwakke
liederen ook. zodat het bovenmen
selijke van een zangeres wordt ge
vraagd. om daarmee een publiek
drie kwartier te boeien.
Gelukkig kwam er na de pauze
meer schakering in het programma
(en dientengevolge in de interpre
tatie van Aafje Heynis) in liederen
van Claude Debussy (Trois chan
sons de Fiance en Têtes galantes
II). Satie en Milhaud. Toen ging er
tenminste iets leven in wat voor
dien alleen maar als weluidend en
keurig verzorgd de zaal bereikte. En
het lied een van de moeilijkste
kunstvormen vraagt nu eenmaal
meer dan e n mooie stem. een goed
verzorgds uitspraak enz., het vraagt
een persoonlijke inbreng en een
doorleefde, expressieve vertolking.
Daarin was Aafje Heynis na de
pauze gelukkiger dan voordien.
Rudolf Jansen, die ter elfder ure
Irwin Gage aan de piano moest
vervangen, deed zulks op een ma
nier. die men zich niet muzikaler
en perfecter wensen kon.
Tussen diiit hogedruksysteem en de
eerdergenoemde depressie krijgen
we weldra koudere lucht over ons
heen. Op de Hebriden werd het
gisteren al niet warmer dan 5 gra
den Celsius. Dit geeft een vergrote
kans op regen- of hagelbuien, ter
wijl later im de polaire lucht ook
nachtvorst mogelijk is. Zondagmid
dag was het in IJsland al flink
winter. Om 1 uur rapporteerden
stations bij Reikjavik -4 graden
Celsius. De druk is eveneens hoog
(1025 millibar) boven Zuid -Rus
land, maar dit systeem kan geen
invloed op het weer in West-Euro
pa meer uitoefenen. Gisteren heeft
het ook in Duitsland behoorlijk ge
regend: Frankfort aan de Main
tapte gisteravond 15 millimeter
OPKLARINGEN
MIST
MIN. TEMP.
WINDRICHTING
neerslag af, Dusseldorp 9 millime
ter. Verder Aberdeen 12 millimeter
en het Eiland Man 11 millimeter
water.
HOOGWATEU 18-11-75. Vllssingen 1.19-
dam 4.06-16.10. Schevenlngen 2.35-14.48.
13.27. Hariugvl Iets luizen 2.56-15.15. Rotter-
IJmuiden 3.08-15.21. Den Helder 7.02-19.16.
Harllngen 9.15-21.40. Delfzijl 11.24-23.53.
'Zou je lid van onze kegelclub willen worden?'