'Echtheid van Vermanings
vondsten is te bewijzen'
dichtbij
Commentaar Advocaat van beschuldigd amateur-archeoloog
Afkoop (1)
Afkoop (2)
Advies (2)
Afkoop (3)
Advies (1)
Onstandvastig
land om er te blijven wonen
punt
droom
apenaktie
bont
werkgeversjaar
kloof
ZATERDAG 4 OKTOBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 5
In de zeventiende eeuw heeft het tijk
talloze kerkelijke goederen geconfis-
keerd en daarvoor schuldbrieven aan
de kerken ter hand. gesteld- In 180S
bleek de waarde, van de obligaties 5,5
miljoen gulden te-' zijn. In ruil .daar
voor kregen de toen bestaande kerken
van het rijk tractementen en pensioe
nen; Op dé- begroting van 1809 had
koning Willem I ruim 800.000 gulden
vopr dat doel geplaatst.
Tót f900 was er in veel mindere mate
sprake van geldontwaarding jn ,ons
land. De kerken hadden gedurende die
periode belangrijke steun aan de rijks
pensioenen en -tractementen. Maar
nadien werden de bedragen ondanks
incidentele verhogingen, als gevolg
van de inflatie naar verhouding steeds
geringer. De Doopsgezinde gemeente
van Alkmaar ontvangt bijvoorbeeld
elk jaar vierhonderd gulden rijkstrac-
tement, 840 gulden rijks-emeritaatspen
sioen en 140 gulden rijks-weduwen-
pensioen. Dat zijn bedragen die veel
weg hebben van fooien.
In 1920 stelde het kabinet Ruys de
Beerenbrouck na overleg met de ker
ken voor de jaarlijkse rijksuitkeringen
af te kopen met een bedrag ineens.
Maar er waren zodanige bezwaren dat
de plannen pas in 1946 door de
toenmalige- minister van financiën,
prof. P. Lieftinck, weer uit de ijskast
tevoorschijn werden gehaald. Hij in
stalleerde de commissie-Van Walsum
die na een langdurige studie voorstel
de, dat het rijk zijn verplichtingen niet
zou afkopen, maar, vervangen door
een aan de inflatie aangepast toela-
gensysteeni voor alle kerken. Dit
voorstel .viel naderhand bij minister
Wittevecn 'niet in goede aarde. Hij
wilde een "afkoopregeling. Dit denk
beeld is thans door minister Duisen-
berg van financiën overgenomen. Hij
heeft een commissie onder leiding van
prof. Verdam opgedragen een wets
ontwerp op te stellen dat in afkoop
voorziet.
Er is veel te zeggen vóór de financiële
onafhankelijkheid van kerk en staat.
Het is niet goed in te zien, waarom
de staat zou meebetalen aan geestelij
ke activiteiten.
Maar de kerk is meer dan een orgaan
van eredienst. De kerk is nog altijd
ten centrale factor jn het geheel van
maatschappelijke dienstverlening. Zij
vormt duizenden kleine gemeenschap
pen en is daardoor een sociaal bind
middel van de eerste orde.
De meeste grote kerken kunnen deze
dienst aan de maatschappij nog steeds
op kracht van eigen financiering ver
richten. Wanneer dat kan, is dat uit-,
stekend. Maar er zijn ook kerken
vooral de kleinere) die evenredig ho-
jere kosten maken voor eenzelfde
essentiële dienstverlening. Een klein
kerkgenootschap als het evangelisch-
uthersc ontvangt thans hulp uit het
luitenland om de zaak aan de gang te
jouden.
loezeer zou in zulke gevallen over-
seidssubsidie op haar plaats zijn. Juist
n deze tijd, waarin opnieuw de waar-
Ie van het gedecentraliseerde particu-
iere initiatief bij het maatschappelijk
verk hoog wordt aangeslagen, is het
:sluit van minister Duisenberg op z?n
ninst opmerkelijk. Nog vreemder is
iat in dit stadium de kerken zelf niet
lij de kwestie betrokken zijn. Minister
)uisenberg kan in dezen nog iets
eren van de autoritaire heer Ruys de
leerenbrocuk.
door Jan Sloothaak
ASSEN Op 18 maart van dit
jaar verzamelden zich geleer
den, leden van justitie en politie
en provinciale bestuurderen in
het provinciehuis van Drente.
Tegenover een omvangrijk fo
rum van Nederlandse journalis
ten staken zij een beschuldigen
de vinger uit naar Tjerk Verma
ning. De opzienbarende vond
sten van deze aipateur-archeo-
loog zouden vervalsingen zijn.
Het is nu zeven maanden later,
maar nog steeds liggen er geen
bewijzen op tafel. Of het ooit zo
ver komt, is inmiddels een le
vensgrote vraag geworden.
'Maar er moet in ieder geval een
leven van een mens de volwassenheid
en meerderjarigheid een feit is dat in
één ogenblik haar beslag krijgt (name
lijk op de 21e verjaardag), net zomin
krijgt de onafhankelijkheid van een
land haar beslag op één enkel ogen
blik (als namelijk de ene vlag wordt
gestreken en de andere wordt gehesen).
Erkend moet worden dat de verhou
ding tussen Nederland en Suriname op
het ogenblik al evenzeer bepaald
wordt door volkenrechtelijke als door
staatsrechtelijke verbindingen. Met an
dere woorden: het is realistisch nu
reeds ons hele denken en handelen te
laten bepalen door de gedachten van
een onafhankelijk Suriname. Dat doet
misschien pijn in de oren van mensen,
die juist nu hun hoop en verwachting
op Nederland hebben gevestigd, .maar
anders handelen zou illusies wekken,
die straks na de 25e november
alleen maar een stevige kater kunnen
veroorzaken.
Dat alles wil niet zeggen, dat niet de
Nederlandse regering en met name
dan de ministers Den Uyl en De
Gaay Fortman niét op het laatste
ogenblik al hun (vooral psychologisch)
gezag moeten aanwenden om de
krachten in Suriname, die gericht zijn
op verzoening en harmonie, te verster
ken.
Een paar weken geleden riep de Suri
naamse .premier Arron nog heel pa
thetisch voor de Nederlandse televisie
uit, dat de 25e november als datum
van onafhankelijkheid moest worden
aangehouden, 'want zo heb ik het
mijn broeder Den Uyl beloofd en zo
heeft hij het mij beloofd', als gold het
een in de hemel gesloten verbond.
Ons dunkt: het krediet dat Den Uyl
blijkens deze woorden heeft, mag hij
best gebruiken en als hij na de minis
terraad voorzichtig laat doorscheme
ren niet afkerig te zijn van een per
soonlijke ontmoeting met premier Ar
ron van Suriname, dan lijkt ons
slechts één advies op zijn plaats: 'doe
dat vooral en liefst zo gauw mogelijk.'
openbare rechtszaak komen', meent
mr. G. M. Doornbosch te Assen,
advocaat van Vermaning. 'Hij heeft
er recht op dat de smet op hem
weer wordt weggenomen en ook
moeten zijn vondsten niet ten on
rechte als vervalsingen de geschie
denis ingaan'.
Openbare afhandeling van de zaak
is volgens mr. Doornbosch een eis
van rechtvaardigheid omdat 'de
zaak door de betrokken aanklagers
en de justitie in de openbaarheid is
gebracht op een manier die er niet
om loog'.
Vermaning heeft intussen al maat
regelen getroffen om de openbare
rechtzitting In ieder geval veilig te
stellen. Meteen al nadat de hp-
schuldigende vinger naar hem was
uitgestoken, heeft hij een klacht
wegens 'valse aanklacht' ingediend
tegen met name prof. dr. H. Tj.
Waterbolk van het Biologisch Ar
cheologisch Instituut in Groningen,
ons van mr. Doornbosch dat hij de
en de man die de vervalsingen zegt
te hebben ontdekt), alsmede prof.
dr. J. D. v.d. Waals, directeur van
het rijksinstituut voor- oudheidkun
dig onderzoek
Belangrijk is de mededeling aan
ons van mr Doornbosch dat hij (ie
ten op het geologische aspect. Dit
onschuld van Vermaning denkt te
kunnen bewijzen. 'Dat hoef ik we
ewaar niet te doen de bewijs-
is aan de officier van justitie
.naar het is toch wel belangrijk.
heb redelijke bewijzen dat de
vondsten echt zijn.'
J"ot nu toe heeft de justitie geen
been om .op te staan. Op de dag
van de aanklacht werd een inval
gedaan bij Vermaning. Grote ,delen
van zijn collectie 'Neanderthaler-
stenen' werden in beslag genomen,
egelijk met collecties die hij had
verkocht. In een tussehrapport dat
inmiddels door het gerechtelijk la
boratorium is uitgebracht, staat dat
.r (nog) geen enkel bewijs is dat
er valse stukken bij zijn. De rech
tercommissaris. mr. W. C. van
Oordt en mr. Doornbosch zijn
thans in overleg over een afsluiting
van het gerechtelijke vooronder
zoek. Mr. Van Oordt wil echter
eerst nog wat meer informatie en
het is niet bekend hoe lang dat nog
kan duren.
Het tweede deel van het onderzoek
(na het onlangs verschenen inte
rim-rapport) zal zich vooral richt-
kan nog nieuwe gegevens opleveren
en het is interessant omdat de we
tenschappelijke achtergrond van
drs. Stapert ook geologisch is. Het
gaat er nu om één of meer geolo
gen te vinden die de resultaten van
Staperts onderzoek kunnen bevesti
gen dan wel bestrijden, aldus mr.
Van Oordt. Deze zegt dat het voor
onderzoek zo lang moet duren, om
dat het om een ingewikkelde zaak
Als de aanklacht tegen Vermaning
al geseponeerd wordt en het kómt
tot een proces tegen de aanklagers
zelf, dan kan dat juridisch nog wel
wat problemen geven. De betrokken
'geleerden' hebben 'slechts' gecon
stateerd dat de stenen vervalst zou
den zijn. Formeel blijven ze moge
lijk buiten schot omdat het daad
werkelijke indienen van een klacht
tegen Vermaning is gedaan door
het provinciaal bestuur van Drente
en het Fries museum, twee van de
kopers van de prehistorische vond
sten.
De SS?
Intussen hebben al de wildste theo
rieën de ronde geaaan. Eén daar-
Prof. dr. H. Tj. Waterbolk
van is dat de Duitse SS in de
bezettingstijd uit ideologische over
wegingen (vervalste) stenen in de
grond heeft gestopt. Ze moesten
later gevonden worden als 'bewijs'
van de Germaanse historie van
Noord-Nederland (Noord-Europa).
In één adem wordt dan ook de
onlangs als vals gekwalificeerde Vi-
kingschat van Winsum (Fr) ge
noemd. De voorstanders van deze
theorie grijpen terug op een boek
'Das Ahnenerbe der SS, 1935-1945'
van de auteur Michael Kater. Deze
doet daarin uit de doeken hoe de
SS zich in alle mogelijke bochten
wrong om de" nazi-ideologieën in
gang te doen vinden. Er werden
onder meer in een Berlijnse werk
plaats kunst- en historische stuk
ken nagebootst voor sebruik op
scholen en voor uitstalling in mu
sea. Om iets soortgelijks zou het
gaan bij de Vikingschat en Verma
nings Neanderthaler-stenen
In zijn ooek noemt Kater ook de
Nederlandse archeoloog dr Assieri
Bohmers. Dpze sloot zich in 1935,
aan bij het later bij de SS onderge
schoven Ahnenerbe, een studieclub
van germanofielen. archeologen,
historici enz. Hij werd in 1940 bij
de Groningse universiteit tewerkge
steld om daar invloed te krijgen.
Na de oorlog werd Bohmers. die
tegenwoordig in Bedum woont,
echter meteen weer vrijgelaten en
hij mocht verder gaan met zijn
wetenschappelijk werk onder lei
ding van prof. Van Giffen, de voor
ganger van prof. Waterbolk.
Tussen Bohmers en Waterbolk bo
terde hPt nooit en in 1965 werd een
dramatisch hoogtepunt bereikt dai
in de criminele sfeer lag. Bohmers
had zich illegaal wapens aanse
schaft om mee te nemen op pen
wetenschappelijke expeditie met
een Frans team naar het toen nog
onder Frans beheer staande en 1®
vensgevaarlijke Noord-Afrika. Wa
terbolk gaf hem aan bij de Dolitie
Bohmers kreeg een boete en vroeg
en kreeg eervol ontslag.
Bohmers ontkent overigens ziin
nazi-verleden in zoverre dat hij
Tjerk Vermaning
zegt lid te zijn geweest van de
Hielscher-gruppe. Dit is een groep,
genoemd naar de oprichter ervan,
die 'ondergronds' werk verrichtte
binnen 'Das Ahnenerbe'. Bohmers
heeft zei hij ons alsnog de
bewijzen daarvoor verzameld. Hij
heeft geëist dat het Nieuwsblad van
het, Noorden, dat suggereerde dat
hij de man achter Vermaning en
achter de yervalste Vikingschat zou
ziin. deze gegevens (alsmede getui
genverklaringen) publiceert. Eerder
dreigde hij met een aartklachl te
gen deze krant. Inmiddels heeft
Bohmers al wel een aanklacht in
gediend tegen deheer G. Elzinga.
conservator van het Fries museum,
omdat deze hem in verband heeft,
gebracht met de valse Vikingschat.
Bohmers ontkent ook maar iets tp
maken te hebben met deze schal
»n vindt de hele theorie over het
onder de grond stoppen van arche
ologische stukken een 'Indianen
verhaal.
Sceptisch
De justitie zoekt het op dit moment
ook zeker niet in die richting, zei
ons mr. Van Oordt. Bohmers ont
slag vond plaats in de tiid dat
vermaning zijn eerste vondsten
deed. 'Ik heb de eerste vijftien
stukken gezien, maar had geen tiid
voor een onderzoek van de stenen.
Tk weet niet of ze echt ziin. maar
stond er indertijd wel sceptisch tp-
genover,' zegt Bohmers nu.
Behalve dat hii ontkerit in de oor
log 'fout' te zijn geweest gaat Boh
mers er ook prat op dat hij in de
oorlog inlichtingen aan de Ameri
kanen zou hebben gegeven. Boh
mers gelooft dat prof. Waterbolk er
nog steeds od uit is hen te grazen
ie nemen
Tierk Vermaning zegt: 'Mijn vond
sten zijn echt en dus kan Bohmers
pr niets mee te maken hebben. De
achtergrond is gewoon dat die ge-
ipprdpn jaloers zijn omdat een ge
wone jongen als ik de krenten uit
him archeologische nap heb ge
haald.'
i'oor een ander stuk particulier initia-
ief, namelijk op het gebied van de
intwikkelingshulp, kent ons land de
lationale commissie 'ontwikkelings-
ulp', die voorkomt dat particuliere
rbeid op dit terrein door de inflatie
vordt verstikt. Deze commissie heeft
litstekende initiatieven met verhou-
lingsgewijs bescheiden financiële bij
lragen op de been gehouden of gehol-
en.
'en nationale commissie 'Kerkewerk'
ou op dat andere nuttige terrein
leun van eenzelfde soort kunnen ver
enen. Dan zouden de doopsgezinde
;emccntc van Alkmaar en zoveel an-
lere kerkelijke gemeenten niet meer
net een fooi behoeven te worden
fgescheept. Als deze gemeenten dat
odig hebben, zou de eigen, financiële
ispanning gestimuleerd kunnen wor-
:n door een rijksbijdrage.
Jnnodig te zeggen dat niet alleen
erken, maar ook vergelijkbare orga-
len zoals synagogen en het Humanis-
isch Verbond dit soort maatschappe-
ijke ontwikkelingshulp zouden moeten
enieten.
'ormecl gezien is Nederland verant
woordelijk voor de gang van zaken in
iuriname, want de (staatsrechtelijke)
and van het Statuut bestaat nog
leeds. Toch is het onrealistisch zich
nog te beroepen op de formele en
laatsrechtelijke mogelijkheden, die er
'jn.
lat moet afgemeten klinken en bitter
herkomen bij hen, die nu op het
latstc ogenblik nog een beroep op
lederland doen om de idealen veilig
stellen, die. zij in het verleden van
as geleerd hebben, maar er is -geen
adere keus. Net zo min als in het
Van onze weerkundige medewerker
Ondanks bedrieglijk sterke lucht
drukstijgingen, soms van acht mil
libar in drie uur boven Oost-Enge-
land zal het weer dit weekeinde
niet vrij van storingen zijn. Boven
de oceaan staat een jagende weste
lijke circulatie van 200 km/u op
stratosfeer-niveau. die depressies
van de oostkust van Amerika snel
naar West-Europa aanvoert. Reken
dus ■'maar op af en toe winderig
weer, veelal uit zuidwest, af en toe
wat regen of een bui en middag-
temperaturen van 15 a 16 graden
Celslus. In Noordwest-Ierland
stootte de wind gisteravond alweer
door tot 9 Beaufort.
September mag zich dan niet zo
stralend en stabiel hebben gedra
gen als het de eerste herfstmaand
na een mooie en warme zomer
betaamt, toch krijgt hij een goed
cijfer voor gedrag. De gemiddelde
etmaaltemperatuur in De Bilt was
met 15.2 gr. C. (normaal 14.3) de
hoogste in zijn soort sedert 1961,
toen 16.6 gr. C. Ongeslagen bleven
daarvóór ook september 1959 (15.5),
september 1958 (15.8) en natuurlijk
september 1949 (17.2). Voor lezers
die ,de maandcijfers bijhouden nog
de volgende uitslagen: gemiddelde
maandelijkse maximumtemperatuur
20.1 tegen 19.2 normaal en gemid
delde dagelijkse minimum-tempe
ratuur 10.4 tegen 9.8 gr. G normaal.
De Bilt telde één zomerse dag
(twee normaal) en zeventien war
me dagen van 20 graden of hoger
(normaal elf). De zon scheen in De
Bilt 151 uren tegen 146 normaal.
De landelijke neerslag werd ruim
70 mm tegen 72 normaal en het
regende in De Bilt gedurende ne
gendertig uur tegen normaal ach
tendertig. Onweren deed het op
zestien dagen ergens in Nederland
tegen op elf normaal.
F. IJnsen, tegenwoordig woonachtig
in Stiens, kon, nu het september-
temperatuurgemiddelde bekend is.
ook het dèfinitiefe rapportcijfer
voor het zomerseizoen van 1975 be-
lOOO
ANP/KNMI 3-10-75 13 uur
\Y eerrapporten van gisteravond 1!» uur:
wéér, maximum temperaturen en neerslag
van 719 uur:
rekenen. Hij nam daarvoor op een
speciale manier het tijdvak 1 mei
tot 1 oktober op de korrel, waarbij
het eindcijfer kan variëren van 0 tot
100. Het resultaat was 78. waarbij
de zomer van 1975 op de tweede
plaats komt in deze eeuw na 1947
met 99. De seizoenen van 1917 (70),
1959 (71) en 1911 (75) werden ver
slagen. Dit zomercijfer dat binnen
kort in het tijdschrift 'Zenith' nader
zal worden toegelicht, is als een
tegenhanger van het vorstgetal te
beschouwen. De koudste zomer se
dert 1706 was die van 1725 met 12.
Enkele exotische temperaturen van
gisterenmiddag 1 uur onze tijd:
Midway-eilanden 40 gr. C., Kwaja-
lein op de Marshall-eilanden: 77
mm regen na 32 gr. C. Temperatuur
in Manilla 25 gr. Dauwpunt ook 25
gr. Lichte regen: 8 mm. Chandpur
in Pakistan: 56 mm regen na 32 gr.
C. Ceylon: 24 tot 30 gr. C. met
plaatselijk onweer. Madras: T2 mm
onweersregen na 30 gr. C. en de
temperatuur in Mandera in Kenia
35 gr. C. maar daar met een dauw
punt van 11 gr. C.
Hoog wuler voor zondag 5 oktober: Vlls
singen: 1.33-13.53. HarlngvMetslulzen:
3.07-15.30, Rotterdam: 4.20-16.24, Scheven-
ingen: 2.41-15.03. IJmuldem: 3.14-15.36,
Den Helder: 7.58-20.40, Haringen: 9.51-
22.45. Delfzijl: 11.40-0.00.
Hoog water voor maandag 6 oktober:
Vllssingen: 2.12-14.32, Harlngvlletslulzen:
3.52-16.17. Rotterdam: 5.03-17.12. Scheven-
Ingen: 3.22-15.45. lJmulden: 3.55-16.18.
Lm Helder: 8.46-21.19. Harllngen: 10.38-
23.22. Delfzijl: 0.18-12.30.
Amsterdam
licht bewolkt
16*
O
De Bilt
licht bewolkt
15
0.1
Deelen
regenbul
14
2
Eelde
geheel bewolkt
16
2
Eindhoven
half bewolkt
14
06
Den Helder
zwaar bewolkt
16
1
Luchth. R'dam half bewolkt
15
0.1
Twente
geheel bewolkt
14
1
Vllssingen
licht bewolkt
15
0.1
Zd. Limburg
zwaar bewolkt
14
1
Aberdeen
regen
15
0.1
Athene
onbewolkt
25
0
Barcelona
onbewolkt
25
1 0
Berlijn
zwaar bewolkt
19
0.4
Bordeaux
onbewolkt
21
0
Brussel
geheel bewolkt
13
0
Frankfort
.geheel bewolkt
19
0
Genève
onbewolkt
22
0
Helsinki
hair bewolkt
16
0
Kopenhagen
licht bewolkt
15'
4
Locarno
onbewolkt
23
0
Londen
licht bewolkt
17
0
Luxemburg
zwaar bewolkt
15
0.2
Malaga
onbewolkt
26
O
Mallorca
licht bewolkt
29
0
Nice
zwaar bewolkt
23
0
Oslo
regen
13
3
Parijs
zwaar bewolkt
16
0
Rome
onbewolkt
26
0
Spilt
onbewolkt
27
0
Stockholm
licht bewolkt
16
0
Wenen
half bewolkt
24
0
Casa Blanca
half bewolkt
24
0
Istanboel
hair bewolkt
23
0
Tel Av!v
onbewolkt
30
0
Tunis
licht bewolkt
27
0
enkele opklaringen
onder redacfie van loessmit
De dichter-componist heeft dus
al drieënveertig jaar op deze
aarde geleefd. Achttien daarvan
heeft hij gebruikt om heimwee
te koesteren naar het 'land om
er te blijven wonen'.
Suriname, aan de-
vooravond van zijn onafhanke
lijkheid, heeft een nieuw volks
lied 'Segi Kondre' of wel: 'Geze
gend land'.
Het is nog wel niet officieel
vastgesteld, maar het in het Su
rinaams geschreven lied maakt
toch een goede kans het thans
geldende volkslied van de lu
therse predikant Hoekstra te
vervangen.
De Sticusa heeft een letterlijke
vertaling van het nieuioe volks
lied verspreid. Die luidt als
volgt: 'In een land dat zijn kin-
deren liefheeft/In een land dat
hen goed verzórgt/Waar respect
leeft en wij 'elkander bijstaan/In
een land waar de slavernij ge
ëindigd is/Waar de leiders hun
volk vooruit helpen/Zo'n land is
een land om er te blijven wonen'
En dan volgt het refrein: 'Ik
bemin u, Suriname/Gij zijt mijn
eerste liefde/Uw zon koestert
mij/Mijn heerlijk Suriname!/Gij
ziit. zo rijk. Suriname/U wil ik
blijven toebehoren/Zie hoe God
u zegt/Mijn heerlijk Suriname!'
De dichter en componist van het
lied is Rudy Bedachtook be
kend als de dichter Corly Ver
looghen. Uit een korte levens
loop van de dichter citeren wij:
.geboren in 1932 in Paramari
bo in 1954 vertrok hij naar
Nederland in 1959 keerde
hij terug naar Suriname, reisde
intensief in Latijns Amerika en
het Caribisch gebied keer
de in 1962 terug naar Europa
waar hij eerst in Spanje, toen in
Nederland en ten slotte in Zwe
den woonde'.
Na tien jaar optreden en platen
maken heeft het vocale trio The
Shepherds ('Dank U') een punt
achter zijn carrière gezet. De
twee broers John en Nifco
Schaap, die met hun zuster He
len het trio vormden, hebben
besloten er mee op te houden
omdat Nico zleK. geworden is.
Het ziet er naar uit dat de ziekte
nogal lang zal duren en de over
gebleven twee leden van het ge
zelschap Helen en John vinden
het een te grote opgave om al
die tijd met een invaller te wer
ken.
Waar nu druk bewoonae plaat
sen als Lelystad, Drontén. Bid
dinghuizen. Swifterbant en
straks ook Almere te vinden
zijn. was negentig jaar geleden
alleen maan- water. Uit die tijd
dateert het citaat dat de redac
tie van Cultuurrijp (het perso
neelsblad van de rijksdienst voor
de IJsselmeerpolders) vond in
De Fabrieksbode, weekblad der
Nederlandsche Gist- en Spiri
tusfabriek. van 7 november 1885.
Daarin gaf een soort Nederland
se Jules Verne zijn droom weer
over wat hij als toekomst voor
de Zuiderzee zag:
'De Zuiderzee we droomen
ons een twintigtal jaren vooruit
Is drooggemalen. Wij zenden
naar het hartje van den Zuider
zeepolder een honderdtal hoofd-
den van gezinnen: een landbou
wer en een veehouder, een mo
lenaar en een bakker, een
sroenteboer en een slachter, een
kruidenier en een manufactu-
rier. een schoen- en een kleer
maker. een dokter en een apo
theker. timmerlieden en metse
laars. kortom eene samenleving
van menschen. die in staat zijn
elk voor zichzelven en voor an
deren eene der eerste levensbe
hoeften te vervullen.'
Een Nederlandse vrouw heeft
aardig wat jaartjes nodig om
eén hele bontjas te kopen. Niet
omdat ze het niet zou kunnen
betalen, maar omdat de vrouwen
in ons land gemiddeld niet meer
dan veertig gulden per jaar voor
bont uittrekken (ongeveer zes
tot zeven procent van wat ze
jaarlijks aan'al hun kleding be
steden). Ter vergelijking: de
Duitse vrouwen spenderen ge
middeld zeventig gulden aan
bont.
Deze winter zal er vooral lam.
vos. persianerachtige soorten en
nieuwe modellen bontmantels is
nerts verkocht worden. In de
onder meer hier en daar slan-
genleer verwerkt, waar het We-
reldnatuurfonds niet gelukkig
mee is. Sommige slangesoorten
nemen snel in aantal af; met
name pythons vind je niet zo
veel meer.
Portret van een apenmoeder met
haar een paar weken oude twee
ling, niet alleen omdat het die
rendag is. maar ook omdat van
daag de stichting A.A.P. in het
hele land met de aktie 'aap,
noot. mis' begint. Het zijde-aap
je en haar kroost passen daar
eigenlijk niet in; de familie
leidt een beschut leventje in de
dierentuin van de Amerikaanse
stad Los Angeles en de aktie is
bedoeld voor noodlijdende huis
aapjes. Een verkeerde bena
ming overigens, want huisapen
bestaan niet. 'Een aap is een
groepsdier en hoort niet in een
gezin thuis', zegt directeur Reus-
bien jr van A.A.P. (wat apen-
adoptie en -protectie betekent).
Desondanks houden ruim twin
tigduizend Nederlanders er zo'n
'huisdier' op na, dat lief is zolang
het baby is, maar op den duur
agressief wordt en nooit zinde
lijk is te krijgen. Het dier leeft
dan vaak onder kommervolle
omstandigheden voort, tot het
wel het huis uit móet naar een
dierentuin - als het dan al niet
gestorven., is. De stichting wil
150.000 inzamelen om voor die
verknoeide aapjes een goed aan
gepakt opvangcentrum te kun
nen inrichten, waar ze worden
'geresocialiseerd', zodat ze weer
naar een dierentuin kunnen of
eventueel terug naar de vrije
natuur in het land van her
komst. De stichting A.A.P. heeft
al een geschikte ruimte op het
oog, een boerderij in Boven
kerk. waar al een wachtlijst van
tachtig 'patiënten' voor is: de
huisapen die bij directeur Reus-
bien thuis in Amstelveen zijn
ingeleverd en daar nog steeds
verzorgd worden.
Het jaar 1976 gaat zwaar tegen
vallen. vertrouwt ene Wielewaal
zjjn lezers in het personeelsblad
van Heemaf (Heemaf-Heden)
toe. Hij heeft een kalender-1976
onder ogen gehad, die er op het
eerste gezicht best mooi uitzag,
maar de nu al hevig teleurge
stelde Wielewaal trof veel venijn
in de staart aan. Sinterklaas valt
volgend jaar op een zondag ('dat
kunnen we dus wel vergeten,
want een heilige mag 's zondags
niet werken'), maar erger vindt
hij dat kerst op een zaterdag en
zondag valt en dat dus ook
nieuwjaar op een zaterdag wordt
gevierd. Ook is hem opgevallen
dat de dag van de arbeid op een
zaterdag valt (en die 'zal dus In
1976 een aangepaste naam moe
ten hebben'). Meer een werkge
versjaartje dus dan een waarvan
de werknemers voordeel hebben.
Alleen de mensen die op een
schrikkeldag geboren zijn. bof
fen: hun verjaardag kunnen ze
in alle rust vieren, op zondag 29
februari.
'De kloof tussen uw afdelings
hoofd en u ligt rond de ƒ25.000
per jaar bruto.' Bij het Gemeen
schappelijk Administratiekan
toor althans, zo lezen we in het
GAK-bedrijfsblad 'Open Kaart.'
Zo'n kloof overbrug je niet zo
makkelijk.
'Simpkins neemt wraak, omdat ik hem geen opslag wilde geven.'
