4 grote J mazda
e
Openbaar vervoer in de
Jift, maar tekort blijft
Lof der
zachtheid.
'2-3-4
oktober
bij 183 dealers
Massale manifestatie
van koren en korpsen
Wekelijks
orgelspel
in de VU
beste mensen,
biedt het meest voor z'n prijs
Ook de gezinskaart werkt het verlies nooit weg
Bussen vol vrouwen
naar Spaanse grens
Brinkhorst hoopt
dat bezuiniging
EG niet doorgaat
Subsidies zullen
nodig blijven
Cigairos Autenticos.
In Amsterdam
ambtenaren vrij
op 27 oktober
U leest het goed. Mazda houdt een
kerstshow in oktober. Waarom in oktober?,
zult u zich afvragen. Wel, de maand december
staat tegenwoordig bol van allerlei evenementen
zoals de komstvan de Goed Heilig Man en de drukke
dagen voor Kerstmis en Nieuwjaar.
Om die reden heeft Mazda zijn
"kerstshow" al in oktober gepland.
Want gesteld, dat u tijdens deze
landelijke oktober-kerstshow enthousiast
raakt over een van die fantastische Japanse
Mazda's, dan kunt u er tenminste zeker van
zijn dat u straks, als het écht Kerstmis is. volop
kunt profiteren van uw nieuwe, goed-ingereden
^Mazda.Bezoek daarom nü de fantastische Mazda-Kerstshow^
lmportrice:Auto Palace-De Binckhorst B.V. Postbus 148, Den Haag Telefoon 070-85 5100/855101
volgend jaar een besluit; zal nemen
over het officieel invoeren van de
nieuwe kaart, het daarmee altijd
min of meer op de goktoer gaat.
Zal de kaart werkelijk populair
worden onder brede lagen of zal de
afname beperkt blijven tot de
groep, die er aantoonbare financië
le voordelen mee binnenhaalt?
In zijn toelichting op de begroting
heeft de minister al gewaarschuwd,
dat wanneer dat laatste het geval
zou zijn, dit voor de overheid wei
eens een extra dure grap zou kun
nen worden. Hij baseerde deze ver
onderstelling op gegevens van de
spoorwegen uit 1973, waaruit bleek
dat driehonderdduizend gezinnen in
ons land jaarlijks meer dan zes
honderd gulden voor rail vervoer
uitgeven en dat nog eens zeventig
duizend abonnementshouders dat
ook doen. Wanneer alleen deze ge
zinnen een algemeen abonnement
zouden kopen zou dit de spoorwe
gen een extra verlies van 90 tot 120
miljoen gulden opleveren, zei hij
En wanneer men voor die bereke
ning de cijfers van vandaag zou
hanteren zou dat extra verlies zelfs
meer dan 150 miljoen gulden gaan
belopen. Bij de tram- en busbedrij
ven beschikt men niet over deze
cijfers, maar aangenomen wordt,
dat de verhoudingen hier weinig
anders zullen liggen. In casu: wan
neer de kaart niet door veel méér
gezinnen zou worden aangeschaft
zou het extra verlies zeker de twee
honderd miljoen gulden ver te bo
ven gaan.
Subsidie
Dat was ook de reden, waarom
initiatiefnemer Van der Doef bij
zijn opzet uitging van aanschaf van
de kaart door tenminste anderhalf
miljoen gezinnen. Daarmee zou in
ieder geval kunnen worden bereikt,
dat het gat tussen inkomsten en
kosten van de vervoersbedrijven
niet nog groter zou worden.
Over volledige dekking van de kos
ten hoefde hij niet eens te praten,
want dat zal per definitie een on
mogelijkheid blijven. Waar uit de
memorie van toelichting op de be
groting van verkeer valt af te lei
den, dat de exploüatie van trein,
bus en tram in Nederland zo'n 2,6
miljard gulden bedraagt, zou dit
betekenen (uitgaande van 'n abon
nementsprijs van zeshonderd
gulden), dat 4,4 miljoen gezinnen
de kaart zouden moeten kopen. En
zoveel gezinnen telt ons land bij
lange na niet( nu: 3,3 miljoen).
Met andere woorden: subsidie zal
noodzakelijk blijven. In principe
maakt daar ook niemand bezwaar
tegen. Openbaar vervoer kan gere
kend worden tot de voorzieningen
voor het algemeen belang. En als
zodanig is het te vergelijken met
andere sectoren als de gezondheids
zorg, justitie en politie, musea,
openbare bibliotheken
'Geen hetze'
In het periodiek 'Aansluiting' van
NS en KNVTO werd er onlangs nog
op gewezen, dat de overheid voor
museumbezoek ruim acht gulden
per inwoners bijlegt, voor gezond
heidszorg royaal honderd gulden en
voor openbare bibliotheken 7,50
gulden, om over onderwijs nog
maar niet eens te spreken.
De bijdragen per inwoner voor
openbaar vervoer (nu een kleine
honderd gulden) springen er dus
niet eens zo opzienbarend uit. Drs.
Rat: 'Zonder subsidie zullen de ver
voersbedrijven het nooit kunnen
redden. Het is alleen de vraag: in
hoeverre kunnen we de tekorten op
een aanvaardbaar peil houden. De
KNVTO wil bepaald geen hetze te
gen de auto voeren. Het verschijn
sel auto is een gegeven, waar Je
en dat vindt Den Haag ook
niet omheen kunt. Maar gebruik
van openbaar vervoer kan wél ge
stimuleerd worden'
door Dick Ringlever
AMSTELVEEN: AUTOMOBIELBEDRIJF AUTINGA, Amsterdamseweg 136.
Tel: 020 - 413222, Postbus 542.
AMSTERDAM: AUTOBEDRIJF A. v.d. BRAAK
Burg. v. Leeuwenlaan 31Tel. 020 -130727
Des Cartesstraat 101 -104. Tel. 020 -131775
tr~
GARAGE J.A. LUDRIKS
Overamstelstraat 17 -19. Tel. 020-351420 na 19.00 uur: 02903 -1551
AMSTERDAM:
AMSTERDAM: PUNT'S AUTOBEDRIJF B.V.
Sam van Houtenstraat 199. Tel. 020-135103
3e Schinkelstraat 33. Tel. 020 - 725245
AMSTERDAM: SIEBERG HANDELMIJ B.V. Showroom: Stadhouderskade 143
Werkplaats: Stadhouderskade 93
Stadhouderskade 143.Tel. 020 - 717944.
ZATERDAG 4 OKTOBER 1975 BINNENLAND
TROUW/KWARTET 15
DEN HAAG Het openbaar vervoer lijkt weer in de lift te zitten. Weliswaar nog in de eerste ver
snelling, maar bij de Koninklijke Nederlandse Vereniging van Transportondernemingen heeft
men de indruk, dat het dieptepunt achter de rug is
AMSTERDAM Zaterdagavond
vertrekken bussen vol vrouwen uit
Parijs naar de Frans-Spaanse grens
bij Hendaye om daar te demonstre
ren tegen de nieuwe processen die
tegen Spaanse verzetsstrijders ge
voerd worden.
De deelneemsters - men verwacht
er duizend - vertrekken 's avonds
om 8 uur van de boekhandel van
de Editions des Femmes, en even
tuele Nederlandse belangstellenden
kunnen daar - 68 Rue des St. Pères
- terecht. Maandagochtend hoopt
men in Parijs terug te keren.
PERSONALIA
Dr. P. de Ruyter (37) te Uithoorn
is aan de Vrije Universiteit be
noemd tot hoogleraar voor speciale
pedagogiek. Hij was tot 1964 als
lector aan de VU verbonden.
Tevens tot hoogleraar aan de Vrije
Universiteit werd benoemd Dr. A.
Bredere (54) uit Dongen (N. Br.)
Hij gaat geschiedenis der letteren
doceren.
Dr. Chr. Rümke uit Badhoevedorp is
benoemd tot hoogleraar in de me
dische statistiek. De heer Rümke
was al vanaf 1961 als lector aan de
VU verbonden en is redacteur van
het Nederlands tijdschrift voor ge
neeskunde. Hij is ook lid van de
gezondheidsraad.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Staatssecretaris
Brinkhorst hoopt dat het Europese
parlement de door de Europese mi
nisterraad besloten bezuiniging van
360 miljoen gulden op de ontwikke
lingshulp weer ongedaan zal ma
ken. Nederland stemde bij het op
stellen van de begroting van de
Europese Gemeenschap voor 1976
tegen deze bezuiniging, maar de
meerderheid van de ministers was
ervoor.
Mr. Brinkhorst betreurt dit omdat
de ontwikkelingshulp, bestemd voor
de armste landen, van wezenlijk
belang is voor de geloofwaardigheid
van de gemeenschap tegenover de
derde wereld.
Mr. Brinkhorst zei dit na zijn te
rugkeer uit Bonn waar hij na de
ministerraadsvergadering overleg
heeft gevoerd over de procedure
voor de opstelling van de begroting.
Nederland zal erop aandringen dat
de begroting eerder wordt vastge
steld zodat de nationale begrotin
gen daar beter op afges+^md kun
nen worden. Omdat dit jaar de
begroting pas laat aan de orde
kwam werd onder meer Nederland
verrast door de veel hogere bijdrage
die i eens gevergd werd. In eerste
instantie zou Nederland, een kleine
500 miljoen gulden meer hebben
moeten betalen dan verwacht werd,
maar na de stringente bezuinigin
gen is het extra bcdrzg terugge
bracht op 185 miljoen gulden.
(ADVERTENTIE)
Dit optimisme grondt men op een
vergelijking tussen de resultaten
van de eerste helft van 1974 en die
van dat jaar. Daaruit blijkt, dat de
opleving die het openbaar vervoer
onderging als gevolg van de ener
giecrisis dit jaar niet is verflauwd.
Zowel bij de spoorwegen als het
interlokaal busvervoer handhaafde
zich het reizigersaanbod en bij het
lokale vervoer deed zich zelfs een
nieuwe stijging voor van ongeveeT
drie procent.
De KNVTO gaat ervan uit, dat de
cijfers zelfs nog beter zouden zijn
uitgevallen, wanneer we een niet zo
riante zomer hadden gehad: velen
zijn daardoor op brommer of fiets
gestapt voor ritten, die zij anders
met het openbaar vervoer zouden
hebben gemaakt.
Desondanks is die groei bij lange
na niet voldoende om de steeds
groter wordende tekorten in te lo
pen. Integendeel: de verliezen
groeien verder. Moet het rijk dit
jaar een zeer dikke negenhonderd
miljoen bijspijkeren (voor zowel
spoor- als busvervoer), voor vol
gend jaar wordt gerekend op 'n
noodzakelijke bijdrage in de exploi
tatiekosten van 1,2 miljard gld. Om
gerekend in passagaerskilometers
betekent dat, dat de overheid voor
elke spoorkilometer (die twaalf
cent kost) 4,9 cent bijlegt, voor
elke buskilometer in het streekver
voer (kosten: 13,1 cent) 5,8 cent en
voor elke tram- of buskilometer in
het stadsvervoer (kosten: 26,3
cent) niet minder dan 17,1 cent
Nooit rendabel
Deze subsidies zullen in de toe
komst waarschijnlijk alleen maar
nog groter worden. Waar de tarie
ven zijn gekoppeld aan de stijging
van het levensonderhoud en dus in
geen enkele verhouding staan tot
de stijging van de exploitatiekos
ten, zal het openbaar vervoer nooit
tot een rendabel bedrijf zijn te
maken. Tenzij Nederland massaal
uit de auto tussen de rails of in de
bus stapt.
"at is een utopie. Men mag al
blij zijn wanneer de verhouding
tussen het gebruik van de auto en
van trein, tram of bus zich maar
.enigszins in het voordeel van het
openbaar vervoer wijzigt.
Gezinskaart
Dat te bereiken is onder meer het
doel van de bij wijze van proef
[gevoerde gezinskaart, een idee
van het PvdA- Tweede-Kamerlid
Van der Doef. Een paar jaar gele
den stelde hij voor: 'Als nu eens
elke Nederlands gezin een kaart zou
kopen, die recht geeft op gebruik
alle middelen van openbaar
:rvoer, zowel van het spoor als het
ikale als interlokale bus- en tram-
vervoer, dan zouden de verliezen in
leder geval zo ze niet volledig weg-
gewerkt kunnen worden, toch bin
nen redelijke grenzen kunnen wor
den gehouden'.
Minister Westerterp van Verkeer en
waterstaat nam het idee over en
schakelde een marktonderzoekbu
reau in om landelijk zevenduizend
gezinnen uit te zoeken, die als
doorsnee van de bevolking konden
gelden en voor zeshonderd gulden
zo'n algemeen jaarabonnement
kregen aangeboden. Voor Amster
dam en wijde omgeving werd een
zelfde initiatief genomen: daar kre
gen zesduizend gezinnen een kaart
van 360 gulden (voor gebruik van
lokale bussen en trams plus het
gebruik van het streekvervoer tot
aan Zandvoort en diep in het, Gopi
toe) aangeboden.
De eerste reactie daarop waren vrij
pover. Van de zevenduizend aange
boden landelijke abonnementen
werden er maar elfhonderd ver
kocht en in Amsterdam en omge
ving was het resultaat zelfs nog
geringer: maar 550 gezinnen koch
ten de kaart.
Drs. J. W. Rat van de KNVTO: 'Er
is toen wel gesuggereerd, dat de
proef al bij voorbaat was mislukt,
maar dat is natuurlijk niet Juist.
We hebben hier te maken met een
volkomen nieuw produkt en dat
loopt bij het begin nooit meteen al
als een trein. Datzelfde bleek bij de
Introductie van de 65 plus-kaarten
van de NS. In het begin gingen die
helemaal niet. Nu zijn ze populair.
De verkopen zijn enorm gestegen'.
Onderzoek
Of deze algemene abonnementen
eenzelfde succes te wachten staat,
blijft de vraag. Omdat met de proef
pas in juli werd begonnen (hij
duurt een jaar) heeft Verkeer en
Waterstaat er nog geen idee van
hoeveel er van de kaart gebruik
wordt gemaakt. Dat zal pas kunnen
blijken uit een enquête, die in de
loop van het volgend jaar zal wor
den gehouden.
En dan nóg zal zo'n onderzoek een
weinig betrouwbaar beeld kunnen
opleveren. Immers: het ligt voor de
hand, dat de kaarten vooral zijn
gekocht door de groep, die normaal
toch al voor meer dan zeshonderd
gulden (of in Amsterdam: voor
meer dan 360 gulden) reisde en er
dus een aardig voordeeltje mee in
de wacht sleepte.
Veel belangrijker is te weten hoe
de mensen, die minder aan het
openbaar vervoer plegen uit te ge
ven over de kaart denken. Vandaar
het ook nu lopende onderzoek on
der alle benaderde gezinnen, waar
in de vraag centraal staat: waarom
kocht u de kaart, of waarom niet?
Van even groot belang zal het zijn
t,e weten te komen in hoeverre de
bezitters van de abonnenmenten
meer dan voorheen gebruik zijn
gaan maken van trein, bus. of
tram.
Gok
Maar wat de uitslagen van die
enquêtes ook zullen zijn, vast staat
wel dat als minister Westerterp
De Puritos van La Paz is een
oprechte cigarillos met een
ongewoon mild karakter. Kundig
gecomponeerd uitsluitend uit
natuurlijke tabakken. Zacht en
delicaat van aroma.
Zuiver rookgenot voor 26 cent.
AMSTERDAM Monumentaal
sluitstuk van de zangmanifestatie
voor 'Amsterdam 700' gisteravond
in de Jaap Edenhal, was de uitvoe
ring van 'Naamhaftig Amsterdam'
van Jac. Kort. Het werd in 1953
geschreven voor het 40-jarig be
staan van de Bond van Amster
damse Zangverenigingen op een
aantal gedichten die in de loop der
tijden op Amsterdam zijn gemaakt.
Alle vormen van de koorzang ko
men er in voor, plus declamatie
plus begeleiding door harmonie-or
kest, nu omgewerkt voor brass
band. Het werd een indrukwekkend
slot van de avond, uitgevoerd door
de koren die in genoemde algeme
ne bond en in die van Amsterdam
se Christelijke Zang- en Muziekver
enigingen zijn georganiseerd. Met
medewerking van de Nationale
Brass Band en de Brass Band Am
sterdam en de declamator Klaas
Pijlman. Het geheel onder leiding
van Nico van der Linden.
Wat daar allemaal al aan vooraf
was gegaan heeft de goed bezette
Edenhal (die uiteraard met de ruim
1.200 medewerkenden al aardig 'be
woond' was) enkele uren plezierig
bezig gehouden. Vanaf de entree-
muziek door het muziekgezelschap
Pro Rege en de uitvoering van de
Coronation Anthems van Hündel
(door de oratoriumverenigingen
onder Rudolf Grasman), tot en met
de operafragmenten die onder Jo-
chum Slothouwer door de Operako
ren werden gezongen (en werden
begeleid door het onmisbare Ge
westelijk Orkest van Zuid Holland)
was het voor de pauze een zeer
afwisselend programma: dat nog
instrumentaal werd opgeluisterd
met een intermezzo door de drie
Brass-bands van het Leger des
Heils die vier composities ten geho
re brachten.
Van gelijke opbouw was het pro-
grammadeel na de pauze, dat met
een uitvoering door de gezamenlij
ke koren van 'The voice of free
dom' onder Meindert Boekei begon,
waarna de Nationale Brass Band en
de Brass Band Amsterdam onder
Boekei met vijf nummers (o.a.
AMSTERDAM Op de 700ste ver
jaardag van de hoofdstad zullen de
ambtenaren voor zover de dienst
het toelaat een vrije dag krij
gen. Dat geldt ook voor leerlingen
van de lagere scholen, voor wie
allerlei activiteiten worden georga
niseerd. Amsterdamse zieken krij
gen een bloemen-fruitmand.
(ADVERTENTIE)
'Marching on his beat' van Boekel
zelf) een instrumentaal intermezzo
verzorgden. En dan tot slot het
toepasselijk gekozen 'Naamhaftig
Amsterdam'.
Een avond van toegewijd en daar
door goed amateuristisch muziek-
maken, waaraan zowel de uitvoe
renden als de toehoorders veel ge
noegen hebben beleefd.
AMSTERDAM Vanaf woensdag 8
oktober 1975 zal het Couperin-orgel
in de aula van het hoofdgebouw
der Vrije Universiteit weer weke
lijks bespeeld worden. De concerten
zijn vrij toevankeltjk ook voor
belangstellenden van bulten de VU
en worden gegeven op woensdag
vanaf 12.45 uur. (Lunchpauze). De
tijdsduur is ongeveer 20 minuten.
De serie concerten loopt tot en met
17 december. In die periode zal het
orgel worden bespeeld door de uni-
versiteitsorganist Ewald Kooiman:
de VUhoogleraar prof. dr. F. C.
Stam en de gastorganisten Jean
Telder en Ton Koopman. Het
hoofdgebouw der Vrue Universiteit
bevindt zich aan de De Boelelaan
1105 Buiten veldert.
Ewald Kooiman
van het
de klavieren
