Ervaringen met zomaar een
jardige kamerplant: abutilon
fllBlllSllI
Weekend-puzzel
njpra KiKia anna h
wa rnmtm la
tyjME erna
1
wn^ïanns m iwmmmn
\mwm msmm mmm
mm mmtm uwia mm
Portisch maakt het
Karpov danig lastig
Geniale partij uit de dammen
Russische bekerstrijd
p
1
bloem en plant
iet piekeren maar puzzelen
siimmm mtgsiHiiiin
vm taKMÜTJ^HNEl E1H
schaken
s
O
b
r
c
L
Z
n
1
3
Z
z
5
Z
Q
g
Z
n
L
0
s
Nieuwe boeken
RDAG 27 SEPTEMBER 1975
BINNENLAND
TROUW/KWARTET 19
hele zomer door en ook nu
g heb ik veel plezier van een
utilon, een tamelijk gewone
merplant, die nogal eens
®te kamerlinde' wordt ge-
emd. Ze was door een van de
)ns aangeschaft, maar op
>ns vrij donkere zolderkamer
dde de plant een armetierig
staan.
nonchalante manier van wa-
geven, die kinderen nu een-
lal eigen is. was daar ook niet
■eind aan. Ze ging nog net niet
Dd en toen mijn vrouw haar op
dag met volkomen verlept
d aantrof, stelde ze voor 'die
eil' maar bij de vuilnisbak te
ten. We hebben het niet ge-
an. integendeel,
was voorjaar en ik begon met
pierige takken diep in te
ueien. Daarna werd de plant in
grotere pot overgeplant met
mengsel van bladaarde en
ad en voor het zuidraam van de
uk en geplaatst. Mijn vrouw
>pperde wel over het onooglijke
aderloze ding, maar dat duurde
et lang. Na een week al ver
henen er heel kleine blaadjes,
snel groter werden. Bij deze
>rt, Abutilon striatum 'Thomp-
li'. zijn de bladeren tot de helft
gesneden, zodat ze vijf puntige
ben hebben als een wingerd-
d. Eigenlijk inderdaad ook wel
(t als de kamerlinde, maar veel
nder behaard en dunner. De
oie mozaiekachtige tekening op
blad, die voor een belangrijk
el de sierwaarde uitmaakt,
rdt veroorzaakt door een virus,
veel planten een gevreesde
itasting, maar voor de abutiilon
ïeel ongevaarlijk. De abutilon
ook helemaal niet verwant aan
kamerlinde, die uit Afrika
lint en een lid in van de lin-
ïfamiiie. Ze is een Braziliaanse
een kaasjeskruidachtige, net
stokroos en hibiscus,
t haar prille blad ging de plant
tuin in gewoon met pot en al
ergezet in een zonnig hoekje
n het terras, beschut tegen uit
rende oostenwind. Dat eerste
ir groeide ze voortreffelijk dank
veel gedroogde koemest, maar
n ze in september weer in de
tken werd gehaald, had ze nog
één bloem geproduceerd en
ilen de vele knoppen die ze nog
3. een voor een af.
de winter groeide ze hard door
bedekte in een mum van tijd
hele zuidraam. Ik heb haar
semaai moeten bijsnoeien, om
it ze tegen het plafond begon
eef te groeien. Een van die
;eknipte takken, in januari on
een plastic zakje in een potje
r\
door henk van halm
Bloem en deel van het gevlekte blad van Abutilon striatum
'Thompsoni'.
met gewone aarde op de c.v.-
haard geplaatst, wortelde zonder
problemen en bloeide in juni met
drie grote bloemen. Na eind april
weer in de tuin gezet deed de
moederplant dat ook.
Bloem na bloem
Tot menshoog opgeschoten in de
beschutting van de tuinmuur
bracht ze bloem na bloem voort,
tegen het heetst van de zomer wel
zo'n twintig tegelijk. Die bloemen
zien er wel bijzonder uit: het zijn
grote zalmkleurige of zacht oranje
'klokken' van vijf kroonbladen
met prachtig 'opliggende' nerven
in een iets donkerder tint. Een
eindje buiten de kroonbladen, die
zich nooit wijd uitspreiden, steekt
de hele bos gele helmknoppen van
de tot een buis samengegroeide
meeldraden. De bloemen blijven
twee tot drie dagen voor ze ver
leppen.
Naast veel voeding met koemest
of kamerplantenmest heeft de abu
tiilon in de zomer erg veel water
nodig. Tijdens de hittegolf van
juli en augustus was tweemaal per
dag watergeven nog niet voldoen
de, want na een paar uur was het
blad slap en elke dag werden wel
tien tot twintig bladeren geel. Die
verliest de plant, maar de slappe
bladeren richten zich weer op zo
dra de zon achter de huizen ver
dwenen is. De bloemen werden ir
die hitte ook anders: kleiner en
geler.
Over een weekje mag de plant
weer naar binnen. Dat moet trou
wens wel. want nachtvorst is fa
taal voor deze Zuidamerikaanse.
De ideale wintertemperatuur ligt
rondom de twaalf graden Celsius
en in een vertrek waar het licht
genoeg is en de lucht niet' al te
droog kan ze nog een groot deel
van de winter doorbloeien. Voed
sel mogen we haar dan niet geven
en juist zoveel water, dat het blad
niet verlept.
Snoeien
Een probleem is hoe de plant
binnen een plek te geven. Ze
steekt nu een eind boven me uit.
Ik zal er wel aan moeten snoeien,
wat eigenlijk in het voorjaar
hoort te gebeuren. Maar dan zal
ze er ook aan moeten geloven en
tot dertig centimeter hoogte wor
den ingekort. Een drastische in
greep? Wie ooit heeft meege
maakt hoe voortvarend zo'n ge
maltraiteerde abutilon, pas verpot
in verse grond, gaat uitlopen, har
der groeit naarmate ze water en
voedsel krijgt en warmer staat,
durft dat wel aan. De plant zal er
een betere vorm door krijgen.
Er is nog een mooie abutilon,
Abutilon megapotamicum. Deze
heeft gezaagde, ongedeelde blade
ren en heel andere bloemen. De
kelk. bij A. striatum al wat opge
blazen. is bij deze soort een grote
dieprode klok, waar de veel klei
nere spitse kroonblaadjes en de
diepviolette kogel van helmknop
pen uitsteken. Rood geel 'zwart',
de Belgische vlag. zoals ze in de
wandeling heet. Je verzorgt haar
net zo als A. striatum, maar om
dat ze meestal als stamboompje
wordt gekweekt, moet het snoeien
beperkt blijven tot het inkorten
van de takken.
Insekten zag ik hooit op de abuti-
lonbloemen, hoewel die vol nectar
zitten. Die van A. megapotamicum
worden in haar vaderland besto
ven door kolibri's en waarschijn
lijk gebeurt dat ook met de han
gende klokken van A. striatum.
n Caissa s stal
ai'
glossing opgave nr. 580
I komt er van als men enkele dagen op vakantie gaat. Ik kreeg
£,5i denkbeeld voor deze opgave zoals zo vele als in een flits
tejwerkte dit snel uit, menende dat ik een aardig resultaat had
pikt (40 en 37 nummers)De oplossers zetten mij snel te schan-
'A1 hoger en hoger liep de score op en ten slotte bleken de re-
g,jds bij 50 en 48 nummers te liggen. Deze records werden be-
door de heren A. Koene (207) te Eindhoven en J. M. M.
(118) te Apeldorn:
32 43 1 50 45 40
40 31 44 47
of^ 42 35 12 2 49 46
I 30 24 15 30 11 8 3
26 13 23 4 10
B 35 16 29 14 9 20 7
f 37 22 5 18
28 17 21 6 19
MAO (50)
zal heel moeilijk zijn, deze
rds te overtreffen! Maar of het
ogelijk is
Wao is in het heterodoxe schaak-
ileem een bestaande figuur, de
is 'eigen teelt'. De familie P. B.
Dalfsen (208) te Assen
ijft: 'Dawson (de uitvinder van
heterodoxe schaak, v. Vorden)
hierover 'delighted' geweest
ide mij niet in het minst: een
champert de heer A. Geut te
erdal. 'Een soort puzzel waarbij
etlust al etend wordt opgewekt'
it de heer W. Klein Kranen-
(194) te Son. erg veel
Ier... Mijn vrouw vond dat
der plezierig en kreeg zelfs de
uk. dat mijn benen er bepaald
rechter van werden.is de
tomische les van drs. A. Osse-
rde (120) te Utrecht. 'Drie pun-
veel meer vind ik de puzzel
waard, want het opstellen er-
heeft waarschijnlijk geen
ilte gekostoordeelt de heer
I. Piersma (30) te Alphen a.d.
i. 'Hoe komt U op het idee?'
wondert zich de heer A. Jongs-
(82) te Amsterdam,
gedichten waren aan de krom-
Ige paarden gewijd. Onze hof-
ït, de heer A. Schaafsma (208)
Boven Hardinxveld. dicht als
hoon die kromgegroeide benen
1
34
7
40
36
9
38
6
41
35
8
39
33
2
42
17
26
37
10
5
18
27
44
25
19
32
3
16
43
28
11
4
20
29
13
24
45
31
48
22
15
46
12
21
30
47
23
14
UO( 40)
k- ylv
een paardenvriend zouden doen
wenen,
heb ik mij daaraan niet gestoord.
Ik heb ze over 't veld gedreven.
Dat heeft veel moeite mij gegeven,
maar'k heb er punten mee ge
scoord!
Het waarderingscijfer is gemiddeld
8,12; verkregen uit: 3 0,7 pet),
4 (0,8 pet), 5 (1,5 pet), 6 (3.0 pet), 7
(15,7 pet), 8 (41,0 pet), 9 (29,8 pet),
10 (7,5 pet).
Boven 207 punten staan de prijs
winnaars op de ladder: 1) Familie
P. B. van Dalfsen, Bremstraat 241,
Assen (voor de eerste maal); 2) A.
Geut. Olde Blenkestraat 6, Nijver
dal (voor de tweede keer); 3) A.
Schaafsma, Gerard Doustraat 2, Bo-
ven-Hardinxveld (voor de twaalfde
maal).
Twaalfde puzzelaarsbijeenkomst.
Aanmeldingen door storting van
8,50 op de girorekening 595494
van de heer M. Vader te Leider
dorp. De bijeenkomst vindt plaats
in Utrecht op 1 november en de
deelnemers krijgen: 1) gratis con
sumpties; 2) allemaal een prijs; 3)
half oktober het programma: 4) op
de bijeenkomst gezelligheid en puz
zelgelegenheid.
Dus op 1 november kunt U terecht
in Utrecht!
mr. G. van Vorden
Horizontaal: 1 snuiftabak, 4 ope
ning van een fuik. 6 handweefwerk.
9 luiaard. 10 drietenige struis, 12
meisjesnaam, 14 boom, 16 het loe
ren. 18 eiland van Griekenland, 20
meisjesnaam, 22 duurzaam, 25 god
van zang en snarenspel, 26 oude
lengtemaat, 27 plant met scherprie-
kend zaad, 30 voorzetsel, 31 water
blaasje, 32 spoedig, 33 waterplant,
35 danspartij, 36 gesel, 38 alvorens,
40 lof, 41 vallei, 42 bouwland, 43
teken in de dierenriem, 44 bedrog
(barg.), 46. deel van het jaar, 48. niet
harde slag, 50 doortochtgeld,
52 vlaktemaat. 53 buitenhaven, 55
reeds, 57 van zijn rente leven, 60
kindergroet, 61 aandeel, 63 tempe
reen, 65 beschermgeest, "86 oefen
proeftijd, 69. honingbij. 70 meisjes
naam, 71 plaats in Italië, 73 plaats
in Zeeland, 75 voegwoord, 76 meis
jesnaam. 77 jong schaap. 78 gast.
Verticaal: 1 waterafvoerkanaal, 2
avontuur, 3 eminent (afk.), 4 Euro
peaan, 5 huisdier, 6 voorzetsel, 7
warmte-cenheid, 8 kweek, 9 plant
met bittere blaren en bloemen, 11
kleurstof. 13 voeg, 15 snuit, 17 oude
lengtemaat. 19 groot meer In
Finland, 21 in loco (afk.), 23 roei
pen, 25 vlies, 28 afgodisch. 29 na
derbij komen, 31 hoofddeksel, 34
reeks, 35 mand, 36 teken in de
dierenriem, 37 loot, 39 recht stuk
vaarwater, 45 deurwachter, 47
strijdperk. 48 witte mier, 49 hand-
schoenenleer, 51 steensoort, 53
soort hert, 54 lange nekharen van
dieren, 56 een weinig scheel, 58
vogelverblijf, 59 denkbeeld, 60 wa
ter in België, 62 Railroad, 64 per
expresse (afk.), 67 ogenblik, 68 ge
sneden steen, 72 welaan, 74 lid-
woórd.
Oplossingen t.m. woensdag a.s. per
briefkaart zenden aan:
Trouw/Kwartet, postbus 859, Am
sterdam, Linksboven vermelden,
weekend puzzle.
OPLOSSING
Hor.: 1 keper, 6 teken, 11 roe, 12
ion, 14 ork, 16 ar, 18 ander, 20 de,
21 monter, 22 orkaan, 23 Ob, 24 ka,
26 eg, 27 me, 28 eng, 30 ros, 32 alm,
34 st. 35 e.a. 37 es, 38 Og, 40
stal, 41 nobel, 42 eden, 43 Ag, 44 os,
45 sa. 47 eb, 49 ert, 51 tra, 53 sol,
56 op, 58 de, 59 ma, 61 ir, 62 koster,
64 laster, 65 er, 66 Anita, 69 R.O.
70, Ina. 72 are, 73 mes, 75 akant, 76
merel.
Verf.: 2 er, 3 ponton, 4 Ee, 5 node.
7 e.o. 8 krekel. 9. ek., 10 samos, 12
in. 13 Ne, 15 genet, 17 rob, 18 ark,
19 rog. 20 dam, 25 ar, 26 es, 28
etage, 29 ge, 31 omber, 32 as, 33
model. 34 sta, 36 Ans, 37 els, 39
geb., 44 Ot, 46 as. 48 moker. 50
retina, 51 te, 52 AM. 54 oester, 55
error, 57 por, 58 dra, 60 ala, 61 Ier,
63 Eire, 67 na, 63 te, 70 ik, 71 An, 73
me, 74 Se.
meisjesnaam, 22 duurzaam, 24 god
De prijswinnaars van de vorige week
zijn: mej. J. S. Lindeboom. Sleepnet
straat 416 Scheveningen
de heer J. van Weerden, Zuiderkruis
356 Veenendaal
mevrouw G. de Vries-Knerf, Tam
boerlaan 287 Hoogeveen
Bij de maar steeds uitblijvende ac
tiviteit van Fischer schijnt het. dat
de wereldkampioen Karpov maar
één ernstige concurrent heeft: de
Hongaarse grootmeester Portisch.
Het finale-toernooi van Milaan
werd gespeeld in matches en ein
digde met een zeer krappe overwin
ning voor Karpov. In de match
tussen deze rivalen won Karpov de
volgende (tweede) partij. In de
vijfde (op een na laatste) partij
werd Karpov echter zwaar bedreigd
tengevolge van een ernstige fout in
de opening. Door de zwakkere
physieke conditie van de Hongaar
wist deze zijn voordeel niet uit te
buiten. Het zware, langdurige toer
nooi moest vrijwel zonder vrije da
gen uitgespeeld worden.
Spaans
KARPOV-PORTISCH.
Tweede partij, Milaan 1975.
I. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4
d6 5. 0-0 Le7. Na Ld7 werd een
nieuwe, gevaarlijke methode ont
dekt: 6. d4 Pf6 7. Lc6:Lc6; 8. Tel
Le4: 9. Pc3.
6. Lc6:f bc6 7. d4 ed4 8. Pd4: c5 9.
Pc6 Dd7 10. Pa5! Lf6. Beter dan Pf6
II. c4! met 12. Pc3.
11. Dd3 Pe7 12. Pc3 Tb8 13. Tbl 0-0
14. Ld2 Lc3:15. Lc3: Pc6 16. a3
Pa5: 17. La5: Te8 18. Tfel Te6 19. c4
Lb7 20. f3 Tbe8 21. Dd2 Lc6 22. b3
De7. Ondanks de lopers van ver
schillende kleur is de situatie voor
Portisch niet eenvoudig. Hij had
stellig naar de opmars f5 moeten
streven bijvoorbeeld door 22.
Tg6 en 23. Te5.
23. Df4! Tb8 24. Lc3 f6 25. Kf2 Df7
26. h4 Tee8 27. g4 Tb7 28. Tb2 Teb8
29. Tebl Tf8 30. Tgl Le8 31. De3
De6 32. Dd3 Lc6 33. b4! cb4 34. ab4
Le8 35. Td2 Tb6. Na Lf7 zou wit
gewonnen staan. (36. g5) 36. Dd4!
Weer dreigt 37. g5 Daartegen was
36. Tf7! De beste verdediging
36. De5? 37. Db6:! Een kleine
combinatie, waarmee wit minstens
een pion verdient.
37.... Dm2t 38. Kei Dd2:f 39.
Kd2: cb6 40. Tal Lf7 41. Ta6: Tb8
42. Kd3 h5 43. b5 hg4 44. fg4 Tc8
45. Ta4! De afgegeven zet. Vanwege
de zwakke pionnen b6 en d6 wint
wit nu gemakkelijk.
45. Le6 46. g5 f5 47. et5 Lf5:t
48. Kd4 Kf7 49. Lb4 Ke6 50. Ta6
Tb8 51. h5 Lg4 52. h6 gh6 53. gh6
Lf5 54. Ld2 Tg8 55. Lf4 Tb8 56. Ta7
Kf6 57. Tg7 Le6 58. Tc7 Th8 59. Tc6
Tg8 60. Td6: Kf5 61. Tb6: Tg4 62.
Te6:Ke6: 63. Ke4 Tgl 64. b6.
Opgegeven.
L. VAN DEN BERG
Morphy, januari 1886
Ditmaal een ouder, eenvoudig pro
bleem van een Nederlandse compo
nist die op jeugdige leeftijd over
leed. Hij was een zoon van F. van
den Berg. die in Amstelveen woon
de en in zijn jaren als schaker
nogal op de voorgrond trad. Het
spel van de dames is interessant en
karakteristiek voor het verwerkte
thema.
In het Open kampioenschap van
Engeland 1975 werd een interessan
te aanvalspartij gespeeld, waarin
zwart een openingnieuwtje introdu
ceerde.
ELEY-LITTLEWOOD.
Siciliaans.
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cd4 4. Pd4:
Pf6 5. Pc3 g6 6. f4 Lg7!? Tot nu toe
was men van mening, dat hier Pc6
noodzakelijk was!
7. e5 Ph5! 8. Lb5f Op 8. g4 zou
namelijk Pf4:! volgen. Ld7 9. e6
Mat in vijf zetten.
Stelling na 9. e6
8fe6: 10. Pe6: Lc3t 11. bc3 Dc8
12. Dd4 Pf6 13. Ld7:t Kd7: 14. Pg5
b6 15. Dd3 Dc5 16. Le3 Df5 17. Df5:
gf5 18. Ld4 Pc6 19. Lf6: ef6 20. Pf3
The8t 21. Kf2 Te4! 22. g3 Tc4 en
zwart won het eindspel.
Oplossing probleem: 1. Dg7f De5 2.
Dglt De3 3. Dalt Dc3 4. Da7t c5 5.
Dg7 mat. LUDEK PACHMAN
In Charkow. een grote stad in de
Oekraine, is van 18-29 juli de Rus
sische bekerstrijd gespeeld. Deze
Spartakiade 1975 had zeventien
deelnemende teams van drie spe
lers. Voor de finale plaatsten zich
zes teams:
1. Beloroessia (Gantwarg, Katz,
Zaïd) 18 pnt (v. d. 30); 2. Moskou
(Tsjegolew, Tsjoelkow. Joesoepow)
17 pnt; 3. Oekraïne (Korchow. Slo-
bodskoj. Bezwerchenko) 17 pnt; 4.
Leningrad (Korenewski, Epifanow.
Petoechow) 13 pnt.; 5. Letland
(Andreiko, Mogiljanski, Zalitis) 13
pnt.; 6. Russia (Abaziew, Nowikow,
Belniau) 12 pnt.
Zoals u ziet, een wedstrijd waaraan
alle prominente dammers uit de
Sowjet-Unie hebben meegedaan.
Opmerkelijk is wel de lage score
van het op papier sterke team uit
Letland, onder aanvoering van ex-
wereldkampioen Andreiko.
Als ik zulke berichten ontvang,
spijt het mij altijd ontzettend dat
wij in Nederland niet een dergelij
ke competitie kennen. Is het zo'n
gek idee om wedstrijden te verspe
len tussen provincies met ploegen
van drie man en dan nog het liefst
dubbel- of zelfs driedubbelrondig.
zodat iedere speler elke tegenstan
der van het andere team ontmoet?
Dit laatste zal wel geen haalbare
kaart zijn (financiële en organisato-
sche oorzaken?) maar het zou voor
de top van ons land toch een ge
weldige training zijn.
Een training die ze in de huidige
competities niet meer hebben. O.m.
door het uitkomen voor een club
die in een regio-competitie speelt
en de zogenaamde tactische opstel
lingen die ervoor zorgen (in de
messte gevallen is dit een bewezen
feit) dat de topspelers elkaar mis
lopen en daardoor met een bedui
dend minder sterke tegenstander
moeten afrekenen. Ik zeg moeten,
want dit geeft natuurlijk ook wel
eens problemen (onderschatting,
hoogmoed etc.). Als men vandaag
de dag hier een soort Spartakiade
zou kunnen realiseren zou ik een
gat in de lucht springen van vreug
de. ook al kan ik zelf niet van de
partij zijn om de u bekende rede
nen.
Dan nu terug tot de werkelijkheid
(dromen zijn bedrog) en wel tot de
partij A. Gantwarg (wit) - A. An
dreiko uit bovengenoemde beker
strijd tussen de teams van Belo
roessia en Letland.
I. 32-28 19-23 2. 28x19 14x23 3. 37-
32 10-14 4. 41-37 14-19 5. 46-41 18-
22.
Een minder gebruikelijke zet dan
het 90 pet. gespeelde 5. 5-10
waarna meestal met 6. 35-30 of 32-
28 wordt voortgezet. Zwart wil ken
nelijk de bekende paden verlaten.
6. 35-30 12-18 Weigert consequent
van 20-25 gebruik te maken.
7. 30-25 7-12 8 25x14 9x20 9 32-28
23x32 10 37x28 16-21 11. 41-37
Evenmin wenst wit direct over te
gaan tot 31-26.
II. 5-10 12. 31-26 Natuurlijk,
waarom hier langer mee wachten!
12. 10-14 13. 34-29 4-10 14. 40-34
19-23 15 28x19 14x23 16 45-40 10-14
17 29-24 20x29 18 33x24 1-7 19 34-
30
Welbewust neemt wit de verdedi
ging ter hand en stelt zwart in
staat een aanvallende stand op te
bouwen. Dit is n.l. niet direct actief
door te voeren daar zwart over een
wel zeer onevenwichtige schijven-
verdeling beschikt (Leg uw hand
maar eens over de schijven 3, 13,
23 en u zult zien dat zwart slechts
twee schijven op z'n lange vleugel
heeft en wat teveel schijven aan de
andere kant van het bord).
Met zijn volgende acties probeert
Andreiko. wat dit betreft, enige or
de op zaken te stellen. Dit kost
hem wed enige kostbare tempi, zo
als het vervolg van de partij ons
zal leren.
19. 13-19 20. 24x13 18x9 21. 40-34
8-13 22 44-40
Heel listig wacht Gantwarg 'af. Hij,
doet geen opzienbarende dingen en
neemt geen voorbarige beslissingen
inzake de ontwikkeling van zijn
centrum. Zetten als 37-32. 38-32 of
38-33 zullen wel taboes voor hem
zijn geweest, om aan 37-31 maar
niet eens te denken.
22. 13-19 23. 50-45 2-8 24. 30-25
8-13. Een belangrijke beslissing! Ik
ben er nog niet uit of deze zet wel
of niet in aanmerking komt voor
een vraagteken. Riskant is het wel.
25. 24-29 23x34 26. 40x29 12-18 27.
38-32 zie diagram I.
9
m
9
9
9
9
p
*1
P
O
9
b
Q
Q
speelplan van Gantwarg. Een
schoonheid om zijn eenvoud!
36 42-38. Verhindert 36. 18-23
door 37 26-21 etc.
36. 18-22 door 37 36-31 27x36 38
26-21 17x26 39 28x8 etc. 36. 9-13
door 37 33-29! en de dreiging 28-22
(17x28) 29-23 (18x29) 34x21 is niet
te verhinderen, want op (18-22)
volgt immers 36-31.
36.14-20 is verhinderd door 37
38-32 enz.
De tekstzet is dan ook in het ge
heel niet verwonderlijk 36. 6-11
37 40-35 19-24
Na 37. 9-13 38 34-29 staat zwart
voor een positioneel bankroet. De
tekstzet is i.v.m. de dreiging 28-22
dus de enige.
38. 49-43 14-19 39. 43-39! zie dia
gram II
Eindelijk acht wit de tijd gekomen;
hij doet de ijzersterke, maar niette
min opmerkelijke zet 27, 38-32.
27. 3-8 28 39-33 8-12 (op 19-23
29 37-31 23x34 30 31-27 etc.) 29. 32-
28 21-27.
Waarschijnlijk is 29. 11-16 ster
ker. Na de tekstzet krijgt zwart het
erg moeilijk.
30. 37-32 27x38 31. 43x32 22-27 32.
32x21 11-16 33 29-24 16x27 34 45-40
19x30 35 25x34 13-19
Het gekke van deze stand is dat
zwart door lichte combinaties zo in
zijn opbouw (een positioneel aan
vaardbare opbouw) wordt gehin
derd, dat hij roemloos ten onder
gaat tegen dit geniaal gevonden
I
9
9
j_
i
i©
r~
Op 39 18-23 volgt nu 40 28-22!
27x18 41 26-21 17x26 42 36-31 26x37
43 38-32 37x28 44 33x4!
Na 39. 9-13 40. 28-22 17x28 41.
33x31 geeft zwart het dan ook snel
op. Een juweeltje door zijn eenvoud
en zijn genialiteit.
Frank Drost
Sociaal-economisch jaarboek 1974-
1975, samengesteld door Nic van
Rossum. Uitg. Agon Elsevier. 229
blz. Prijs ƒ27,50.
In het voorwoord van het sociaal-
economisch jaarboek van Nic van
Rossum, hoofdredacteur van Else-
viers Weekblad, noemt minister
Boersma van sociale zaken het ob
jectief verwoorden en becijferen
van een dergelijk boek geen ge
makkelijke opgave. Alles hangt im
mers met alles samen, zegt de mi
nister, en dat geldt zeker voor onze
sociaal-economische wereld. Wie de
moe te neemt het jaarboek eens
door te lezen begrijpt al gauw
waarom het zoeken en leggen van
samenhangen zo moeilijk ls. Zeker,
Van Rossum presenteert een indru
kwekkende hoeveelheid gegevens,
compleet met cijfers en tabellen,
keurig gerangschikt en voor een
ieder toegankelijk, maar daar waar
het gaat om interpreaties, achte-
gronden en oorzakelijke verbanden
staat de objectiviteit op de tocht.
Dan verkeert de auteur met zijn
slectie wat al te vaak in het
gezelschap van economen en politi
ci voor wie het al jaren onomstote
lijk vaststaat dat de lonen en de
belastingen te hoog zijn en de win
sten te laag. Weliswaar hebben ook
voor Van Rossum vakbondsecono
men en economische medewerkers
aan de universiteiten de afgelopen
twee jaar niet voor niets geleerd en
gewerkt. Maar het blijft wel bij een
erg vluchtige signalering. Dat is tot
op zekere hoogte onvermijdelijk,
maar het volgend jaarboek mag
wat mij betreft iets genuanceerder -
uitvallen. Wanneer er een register
aan wordt toegevoegd en alle na
men goed worden gespeld kan het
jaarboek, ondanks de politieke be
heptheid, volgende keer best een
handig naslagwerkje worden.
E.
AO-boekje 1576: Science fiction,
door D. de Laet. Uitg. Stichting
IVIO, Lelystad. 20 bla, ƒ1.40; nr
1574: Actiegroepen, door W. Kok.
De onvindbare verrader, door E.
Wallace. Uitg. Spectrum, Utrecht,
Prisma-pocket 158 blz, ƒ4.25.
Bij uitgeverij Elsevier te Amster
dam zijn een aantal boekjes ver
schenen met als onderwerp foto en
film. 200 diatrips, door E. Voogel en
P. Keyzer 7.90)Diatrucs, door C.
van Leeuwen (100 blz, ƒ7.90); Het
Minolta reflexboek, door W. Zwem
mer (128 blz, ƒ15.90); Het Nikon
reflexboek, door J. Vorst (144 blz,
15.90)Het Asahi pentaxboek,
door W. Broekman (143 blz,
15.90)De technische camera, R.
Smit (96 blz. ƒ16.90); Het misleide
lijf, door A. Lowen. Emotionele vol
doening door lichamelijk bewust
zijn. Uitg. Bakker. Den Haag. 234
blz, ƒ22.90.
De tovenaarsleerling, door Lord
Dunsany. Uitg. Bakker. Den Haag;
142 blz, ƒ17.50.
Dat meisje uit Miinchen. roman
van J. Cartens. Uitg. Fontein, De
Bilt. 208 blz. 17.50.
Tien manieren van tuinieren, G.
Buchner geeft in dit boek een over
zicht van de tien meest bekende
alternatieve land- en tuinbouwme-
thodes. Uitg. De Driehoek, Amster
dam, 100 blz.
Drukpuntmassage, door Kaïtsuske
Serizawa. Zelf-acupunctuur zonder
naalden. Uitg. Anhk-Hermes, De
venter. 172 blz, 25.
Bij uitgeverij Querldo te Amster
dam zijn de volgende Salamander
pockets verschenen: Bij gaslicht,
door F. Bordewijk (4e druk; 157
blz)Oostenwind-Westenwind door
P. S. Buck (2e druk; 172 hlz);
Juffrouw Lot door S. Vestdijk (3e
druk; 222 blz); Jantje de schoen
lapper en zijn Weens kindje De
man met het Jan Klaassenspel door
A. Coolen (5e druk; 122 blz): Wie
verre reizen doet, een keuze uit de
Indisch-Nederlandse letterkunde
van de Compagniestijd tot 1870,
gekozen en ingeleid door R. Nieu-
wenhuys (175 blz); In de schom
melstoel een keuze uit de Indisch-
Nederlandse letterkunde van 1870
tot 1935, gekozen en ingeleid door
R. Nleuwenhuys (171 blz).
De zeer schoen uren van juffrouw
Symforosa begijntjen door F. Tim
mermans. 16e druk. Uitg. Van
Kampen, Amsterdam. 57 blz, ƒ5.60.
Negenenvijftig, een bundeling tek
sten van L. Pleysier. .Uitg. Van
Kampen, Amsterdam. 102 blz,
15.90.
