Nieuwe burgemeester
Den Haag niet met
gejuich ontvangen
'Minister van CRM
mag de AVRO niet'
KOLONISTEN IN MINNESOTA
Even
puzzelen
Vice-voorzitter AVRO mr. W. Hoekstra:
'Werven en reders
in Nederland moeten
handen ineen slaan'
Vreemd spel
Heath tijdens
olieboycot tegen
Nederland
Waarschuwing
Nieuwe onrust
op de Comoren
Stoffelijk overschot
van Nederlander in
Argentinië gevonden
TROUW /KWARTET MAANDAG 22 SEPTEMBER 1975
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG 'Het is vanzelfsprekend, dat de Haagse gemeenteraad mij niet Juichend zal binnen
halen. Ik ben voor de raad immers een onbekende'. Drs. F. G. L. L. Schols, de nieuwe burgemees
ter van Den Haag, is allerminst verbaasd over de teleurstelling waarvan de raad heeft blijk ge
geven.
De CDA-fractie betreurt het, dat
loco-burgemeester Happel niet de
nieuwe burgemeester zal zijn. De
PvdA heelt de gang van zaken
rond de keuze 'absurd' genoemd
omdat slechts In K VP-kringen ge
zocht is. Ook van de andere
Haagse raadsfracties kan niet ge
zegd worden dat drs. Schols de
man ls, op wie zij wachtten.
De heer Schols (49). nu nog bur
gemeester van de Limburgse ge
meente Venray vindt die reacties
begrijpelijk: 'Het ls verstandig
van de fracties om terughoudend
te zijn ln hun commentaren. Ik
ben een onbekende voor hen.
Maar de raad moet mij wel de
kans geven te laten zien wie Ik
ben.' De heer Schols zal waar
schijnlijk eind oktober of begin
november met zijn vrouw en drie
kinderen ln Den Haag gaan wo
nen.
De naam van drs. Schols prijkte
sedert juh op een door de KVP
opgestelde lijst met kandidaten
voor het Haagse burgemeester
schap. De andere namen waren
die van mr. Reljnen, burgemees
ter van Oldenzaal, en van de heer
Happel, voorzitter van de Haagse
gemeenteraad sinds het overlijden
van burgemeester mr. V. G. M.
Marijnen in aprlL
Grote stap
Dat de burgemeester van Venray
(31.000 Inwoners) naar Den Haag
(480.000 Inwoners) zou gaan leek
volen een te grote stap, reden
waarom de aangekondigde benoe
ming van drs. Schols de residentie
verraste. Een te grote stap? Niet
volgens mr. Andriessen, voorzitter
van de KVP-fractle in de Tweede
Kamer, die de drie kandidaten
van zijn partij allen capabel acht
te voor het burgemeesterschap.
'Den Haag ls met de heer Schols
goed af', verklaarde mr. Andries
sen dit weekeinde.
Drs. Schols: "Natuurlijk ls het een
Drs. Schols
grote stap. Maar de problemen
van een grote stad zijn niet we
zenlijk anders dan die van een
kleinere gemeente. Je krijgt in
belde plaatsen te maken met za
ken als welzijnszorg, woningbouw
en verkeersproblemen. - Deze zaken
zijn in een grote gemeente meer
verwikkeld, meer met elkaar ver
weven dan in een plaats als Ven
ray.'
Tot de belangrijkste vraagstukken
voor de gemeente Den Haag be
hoort de spreiding van rijksdien
sten. Het gemeentebestuur heeft
altijd fel geprotesteerd tegen het
wegnemen van arbeidsplaatsen.
Drs. Schols ls het met die kritiek
eens. 'Wanneer je ziet, dat Den
Haag de afgelopen jaren enkele
duizenden arbeidsplaatsen verlo
ren heeft is een verder verlies
onaanvaardbaar. Het is zeer de
vraag, of de regering de gevolgen
doende doordacht heeft.'
van de spreldlngsplannen vol-
Nlet alleen als toekomstig Haags
bestuurder maar ook persoonlijk
heeft de heer Schols bezwaren te
gen een spreiding, die niet geba
seerd ls op vrijwilligheid. 'Tegen
een gedwongen spreiding moet lk
protesteren. Bovendien: met on
willige honden la het kwaad ha
zen vangen', aldus de heer Schols.
doelend op de felle weerstand,
waarop de spreldlngsplannen ge
stuit zijn bij de betrokken rijks
diensten..
Betrokkenheid burgers
Drs. Schols zal zijn twintig ne
venfuncties (voor een belangrijk
deel op het gebied van de gezond
heidszorg) beëindigen, omdat het
burgemeesterschap van Den Haag
hem geheel zal opeisen. Een meer
dan oppervlakkige kennis van de
Haagse problemen heeft hij, naar
eigen zeggen, nog niet. Wel stelt
hij met klem: 'Dwars door alles
heen loopt de belangrijke taak om
de betrokkenheid van de burgers
bij hun gemeentebestuur te ver
groten. Dat streven moet een cen
trale plaats Innemen.'
In Venray ls volgens hem op het
gebied van Inspraak en openbaar
heid van bestuur zeker vooruit
gang geboekt. Drs. Schols heeft
zich ook en met succes in
gespannen voor uitbreiding van
de werkgelegenheid Ln Venray.
Het Inwonertal van de gemeente
ls sterk gestegen. Den Haag daar
entegen kampt met een grote
'leegloop'.
Drs. Schols. die diverse sporten
beoefent en ooit scheidsrechter
was in het amateur-voetbal, gaat
het Haagse burgemeesterschap
met 'verwachtingsvoile spanning'
tegemoet. 'Het ls', aldus de heer
Schols. 'als met de moeilijkste
voetbalwedstrijd: je bent het
meest gespannen, maar zo'n wed
strijd biedt het meeste plezier.'
Van onze radio- en tv-redactie
EN8CHEDE 'Een ding is wel heel duidelijk, namelijk dat wij ons
bepaald niet in de sympathie van de minister van CRM mogen
koesteren.' Deze zin van vice-voorzitter mr. W. Hoekstra zaterdag
op de algemene vergadering van de AVRO typeerde het hele be
toog dat hij voor de afgevaardigde leden te Enschede hield.
HIJ zag de positie van de AVRO er
niet behaaglijker op worden en de
wind die die op het ogenblik ór—op
het departement van CRM waalt
zou de AVRO op de tocht kunnen Persbeleid
zetten. Ala voorbeeld werd genoemd
en tegelijk vooruitstrevend waar zij
open staat voer nieuwe Inzichten
en ontwikkelingen".
de 'willekeurige wil ze waarop de
extra radio-zendtijd werd ontno-,
men aan deze superomroep'.
Mr. Hoekstra legde uit dat de mi
nister bijzonder bang zou zijn dat
de TROS binnen afzienbare tijd
ook om extra zendtijd zou aanklop
pen. getuige het argument van de
minister, dat naast de TROS de
AVRO Is wekomen met eveneens
een zeer groot ledental.
Dat de AVRO niet zomaar een om
roep is. die onder een noemer kan
worden gebracht met welke andere
omroeporganisatie ook liet hij uit
komen ln het kleur bekennen.
Niet een bloedloos, neutraal geval,
maar een princlplëleverenlging. die
krachtig apelieert aan 'het dragen
de midden' van onze samenleving.
De AVRO is behoudend als het
gaat om de democratische rechten
en vrijheden in onze samenleving
ROZENBURG Nederlandse re
ders en scheepsbouwers moeten de
handen ineen slaan, meent de heer
J. van der Meer, lid van de raad
van bestuur van Rijn-Schelde-Ver-
olme, het grootste Nederlandse
scheepsbouwbedrijf. De reders, al
dus de heer Van der Meer. zoudtn
zo snel mogelijk moeten beginnen
met het plaatsen van opdrachten In
Nederland voor het moderniseren
van de koopvaardijvloot. Zo wor
den. zijns Inziens, twee doelen ge
combineerd: de Nederlandse koop
vaardij kan beter concurreren met
het buitenland en de positie van de
scheepswerven wordt aanzienlijk
verbeterd.
De werven zullen daarbij een veer
moeten laten wat de prijs betreft,
maar daar zlln wij - RSV - toe
bereid, mits dit binnen aanvaard
bare proporties blijft', aldus Van
der Meer. HIJ zei dit ter gelegen
heid van de stapelloop van de tan
ker Maosbracht zaterdagmiddag o;
de werf van Verolme ln Rozenburg.
De Maasbracht (318.000 ton draag
vermogen) ls voorlopig de laatste
supertanker, die door RSV wordt
gebouwd. Er zijn door d emolalse ln
de tankervaart eenvoudig geen op
drachten meer ln portefeuille voor
zulk soort schepen.
Het persbeleid van minister Van
Doorn vain CRM zag de heer Hoek
stra, die de zieke voorzitter Keyzer
verving. Sn gedachte al doorgetrok
ken naar de omroep Dat zou kun
nen beteken een bevoordeling van
omroeporganisaties waarop hij het
niet begrepen heeft.
'Het is duidelijk: voor de huidige
bewindsman, oud-voorzitter van de
KRO. is ons omroepbestel een
systeem, bestaande uit godsdienstig
of maatschappelijk-politlek bepaal
de componenten. Wil men geen
'zuil' zijn. dan past men niet ln het
omroeppatroon, dat de heer Van
Doorn voor ogen staat'.
LONDEN (AP) Dat Neder
land tijdens de oliecrisis van
eind 1973 niet meer te lijden
heeft gehad van de Arabische
boycot ls ondermeer te danken
geweest aan de houding van
de oliemaatschappijen Shell
en British Petroleum ten op
zichte van Edward Heath, toen
nog premier van Engeland.
Shell en BP hebben destijds
een verzoek van Heath afge
wezen om de olietoevoer naar
Groot-Brittannië op peil te
houden ten koste van klanten
in andere landen.
Dit openbaart Anthony Samp
son in een boek dat de lot ge
vallen van de zeven grote olie
maatschappijen ta de wereld
beschrijft. Hij schrijft, dat
Heath vond, dat Engeland niet
onder het olie-embargo tegen
Nederland mocht lijden, te
meer omdat een algemene
mijnwerkersstaking op handen
was. (Deze brak een paar
maanden later Inderdaad uit
was een van de oorzaken van
de ondergang van de regering
Heath, red).
Vooral BP, dat voor de helft
staatseigendom is, werd onder
druk gezet. Maar toen de di
recteur, Drake, aan Heath
vroeg schriftelijk te verklaren
welke landen zouden moeten
lijden onder de volledige leve
rantie aan Engeland, krabbel
de de premier terug.
In feite heeft Nederland wei
nig van het embargo geleden
door een herverdelingsplan dat
door Shell ontworpen was.
Hierdoor kreeg Nederland olie
uit Nigeria en Iran in plaats
van uit de Arabische landen.
Om de cijfers, bij en ln de richting
van de pijltjes, woorden invullen
die betekenen:
1. rlviervls. 2. soort hout. 3. bedrie
gerij. 4. vroeger, 6. pleisterplaats, 6.
duivel. 7. griezelig persoon. 8. zout
mijn, 9. bijbels figuur.
Oplossing
Hor. 1. aar. 4. lekker. 9. gres. il.
elan, 12. minaret, 16. gom, 17. Aa.
18. oreren, 21. Ada, 22. tor. 23.
roemer. 25. el, 27. 27. rei. 28. alma
nak, 31. aria. 32. snok. 34. poesta,
35. tra.
Vert. 1. Ag. 2. arm. 3. reiger, 5. eer.
6. klei. 7. kat, 8. en, 10. snor. 13.
Am er. 14. kaars .15. boter, 17. adé,
19. rol. 20. Nora. 21. amiant, 24.
eens. 26. Ells, 28.X ARE. 29. mat.
30. kor, 31. Ao. 33. ka.
KARELTJE KNETTER
Door een Belgische film over Opper-
Volta en Ivoorkust, die gisteravond
in Panoramlek was te zien, liep als
rode draad een waarschuwing aan
het adres van blanken. Wij ont
wortelen de Afrikaanse mens aan
zijn eigen beschaving wanneer we
hem ln recordtempo opzadelen met
de zogenaamde zegeningen van de
westerse consumptiemaatschappij.
Als hij er even aan mag ruiken,
maar tegelijkertijd veroordeeld
wordt tot het wonen ln een op
westerse leest geschoeide krotten
wijk, zal zich dat op een kwade dag
wreken.
Mies Bouwman heeft zich geschaard
ln de rij van tlevislefiguren die
bekende Nederlanders Interviewen.
Zij reisden aar het buitenverblijf
van de familie Cruijff aan de rand
van Barcelona omdat dezer dagen
het levensverhaal van Johan en
Danny in boekvorm verschijnt. Op
zoiets vlieg je tegenwoordig af als
vliegen op de stroop. Want het is
zo ongeveerVereldnleuws, Immers
na oud-president Nlxon, over wlo
het allermeest is geschreven, volgt
onmiddellijk Johan Cruijff. Ten
minste. dat vertelde Mies.
Ze zeggen dat voetbalidool Cruijff
miljonair ls. Voor mij mag hij het
blijven: ik wil voor nog geen tien
miljoen met hem ruilen. Al heeft hij
zijn huis, zijn paarden, de gade-
robe en wat al niet cadeau gekregen,
echt onbekommerd geluk zit er
niet tussen de geschenken. Johan en
Danny worden tot ln de Intiemste
aspecten van het leven gemanipu
leerd door de bonzen van de
beroepsvoetballerijEen modern
slavenbestaan. De nu 75-Jarige
danser, zanger en acteur Fred
Astalre presenteerde met opmer
kelljke lenigheid van geest een
selectie uit beroemde musicals van
Twentieth Century Fox. De musical
ls e$n van de populairste en meest
geperfectioneerde mogelijkheden om
-aan de werkelijkheid te ontsnappen.
Van de realiteit was Iets op het
andere net te zien. De twaalfde
aflevering van de serie Amerika.
Alistair Cooke kreeg van het Penta
gon permissie om strategische
punten in het Amerikaanse militaire
apparaat te filmen. Ook mogelijk
heden tot manipulatie, maar veel
griezeliger.
Van programmacoördinatie was
zaterdag niet veel te merken. De
Last Night of the Proms en De
Legende van Lizzie Borden liepen
dwars door elkaar heen. Brandpunt
moest worden verschoven omdat de
NOS er met Studio Sport tussen
wilde komenhoewel ook de TROS
een sportuitzending had. Een mys
terie. zij het niet zo geraffineerd
als van Orson Wells op het theina
wat angst te bieden had.
TON HYDRA
MORONI (DPA) Een honderdtal
manschappen van de 'nationale uit
voerende raad', die sinds de staats
greep van augustus 1975 de macht
uitoefent op de Comoren voor de
Oostafrikaanse kust heeft zondag
een landing uitgevoerd op het eiland
Anjouan, een onderdeel van de Co-
moren-archlpel. Ze hebben het vlieg
veld bezet. De eenheden raakten
slaagt met aanhangers van ex-pre-
sldent Ahmed Abdallah. die na de
staatsgreep van Augustus met zijn
aanhangers een toevlucht had ge
zocht op Anjouan. Aan de kant van
Abdallahs aanhangers viel een dode.
Enkele aanhangers van ex-president
Abdallah zijn gearresteerd.
ADVERTENTIE
163. Sir Humfrie H. Puckelton was
de eerste, die weer ontwaakte uit
zijn diepe, droomloze slaap. HIJ
voelde plotseling hoe een aantal
knellende koorden rond zijn pezige
lijf werd gewikkeld en dat kwam
hem enigszins vreemd voor. Hij
sloeg de ogen open, doch begon
toen vrolijk te lachen. 'Wel. wel
Theo ouwe jongen', grinnikte hij.
Ben Je daar weer? Doe jij dat nou
altijd?' 'Wat altijd?' vroeg de ba-
roen. 'Nou mensen vastbinden met
touwen', antwoordde Humfrie. 'Een
gekke gewoonte, hoor'. 'Ik heb nog
een véél gekkere gewoonte' ant
woordde Theobald de Norse en
knarsetandend ging hij over tot
zijn volgende handelwijze. 'Kom
mee, Lobbe', sprak hij bevelend.
'Help me, en leg die kerels alle drie
op mijn paard'. Met vereende
krachten werd het gebonden drietal
toen op de oude knol van de ba-
roen gelegd en daar zette de stoet
zich in beweging, terug naar de
povere restanten van het eens zo
trotse kasteel. 'Wat zou hij met ons
gaan doen?' vroeg smidje Verholen
aan de naast hem hangende Hum
frie. 'Jullie gaan op de brandstape
antwoordde de baroen. 'Ik heb Jul
lie bereids ter dood veroordi
want tovenaars en potsenmakei
die buskruit uitvinden om er moo [4
kastelen mee stuk te schieten
geloof dat heit goed ls als we d
wereld daarvan snel en afdoend
verlossen'. 'Laat hem maar kletser 'i
grinnikte de Brit. 'Ik heb altijd d
stopklok nogEilaas dat wi
niet waar. Wat wel waar was
was dat ze de brandstapel van
baroen reeds op de binnenplaat
van het slot met veel Ijver hadde
opgebouwd
PELLI, PINGO EN HUN VRIENDEN
•I
Radio vandaag
Speciaal
HILVERSUM I
(S) Te Deum Laudamus.
tomm. 8.30 Nws. 8 36 GIJmn. voor de
hulsvrouw. 8.45 (S Plein Publiek, men
sen en muz. 10.30 Nws. 10.33 Volksmuz.-
prog. 10.50 Schoolradio. 11.00 (S) In t
zilver, voor oudere luisteraars. 12 00 (SI
De Kilima Hawutlans Show. 10.21 Voor
boer en tuinder. 12.26 Mod. voor land- en
tuinbouw. 12.30 Nws 12.41 (SI Akt. 16.00
(Si Prom.ork., amus.muz. 13.80 (S) On
der schooltijd. TROS: 15 00 <S) Het kind
en wij. pedag rubr. 15.30 Nws. 15.33
Kamermuz. 16.00 (S) Een mondje Frans.
16 30 (S) Keerpunt. OVERH VOORL:
17.20 Ontmoetingen met rijksgenoten.
TROS: 17.30 Nws. 17.32 Akt.
PP: 18 19 KVP. TROS: 18.30 Nws. 18.41
(8) Belcanitoconcert. EO: 20.00 (S Licht
over het Verre oosten. 20 30 (S) Finale
voor U: ttevar. prog. DE STEM DER
HOOP: 21.30 Voordracht. NOS: 21.45 (3)
Eurollght. 22.30 Nws. NCRV: 22.40 (S)
Akt. NOS: 22.50 (S) Hobbyscoop. 23.20
NOS Jazz-Jazz ln aktie. 23 55 Nws.
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 (S) Spitsuur. (8.00 Nws. 8.11 Dingen
van de dag.) 9.00 (S) Danaork met
solisten. 9.35Waterstanden9 40 (S) VA-
RA-Gram presenteert. NOS: 9 50 (S)
Muz. uit de Middeleeuwen en Rena.lasan-
ce. 10.30 Meer over minder. (11.00 Nws
RVU: 1140 Educatief prog. NOS: 12.00
Den Haag deze week. 12.15 SYMBIOSE.
NOS: 12 25 (S) Prom. ork. met aolist.
12.50 Recht en slecht, praatje. 13.00 Nws.
VARA: 13.11 Dingen v.d. dag. 16.20 Om
budsman. 13.30 Onder de Groene Linde.
13.50 Radlorama. 14 30 Zoeklicht op Ned.
EO: 16.00 Nws. 16 03 (S) Licht en uit
zicht 1640 (S) Eigen wijs. 17.00 (S) Na
vijven. 17-40 (S) Licht ensemble. 17.55
Med.
18.00 Nws. 18.11 Klankbord. 18.30 (8)
Jongeren slaan de BUbel open. PP: 19 00
DS 70. EO: 19.10 Boekbespreking. 19.20
(3) WIJ hebben een woord voor de
In de documentaire serie 'Op zoek
naar de wereld van morgen vertoont
de AVRO deel 4: wereldindustriali
satie, waarin de vraag wordt gesteld
of de nieuwe industrielanden wel be
seffen waar ze mee bezig zijn.
Ned. 1/21.50
0 De TROS brengt een blik op het AVRO
nieuwe televisieseizoen met het pro
gramma TROS 1975/1976.
Ned. H/21.10
TV vandaag
NEDERLAND I
TELEAC
18.15 Archeologie, 6
NOS
18.45 Barbapapa
18.55 Journaal
0 Op een later tijdstip de TROS
actualiteitenrubriek.
Ned. 11/22.10
De AVRO brengt een lahge speel
film uit 1969 genaamd: Ik heb nim
mer voor mijn vader gezongen.
Ned. 1/20.21
wereld. 19.45 Bijbelstudie. NCRV: 20.00
Nws. 2005 (S) Overdenking. 20.15 Lucia
da Lammermoor. 22.15 (S) Lite ra ma.
22.45 (8) 25e Werkweek voor Kerkmuz.
23.4 (S) De toespraak, hoorspel. 23.55
Nws.
HILVERSUM III
AVRO: 7.02 Drie op Je boterham. (8.06
Radiojourn.) 9 03 Pep-op-drle. 11.03 Radi
ojourn. 11 08 Drie draait op verzoek.
12.03 (S) Drie tussen de middag. 14.03
Radiojourn. 14.06 Pop-kontakt I. 15.03
Pop-kontakt II. 16.03 De Hltmeestera.
(17.03 Radiojourn
NOS: 18.03 De vakMurebank. 18.10 (S)
Joost mag niet eten. AVRO: 19.02 Drie
loopt achter VPRO: 20-02 VPRO-Maan-
dag. (20.02 Tilt. een aktleprog. met bo-
nus-top-tlem. 21.02 Han Reiziger. 22.02
Rik Zaai 23.02 Wlm Noord hoek. 24.02
Jan Donkers.) NOS: 1.02 Tineke. 4.02 (S)
Washand. VARA: 6.00 (S) Alfred Lagar-
de.
19.05 Je hoeft niet ver
te zoeken...dierenfilm
19.30 The New Dick van
Dijke Show
20.00 Journaal
20.21 Ik heb nimmer voor
mijn vader gezongen,
speelfilm, USA 1969
21.50 Op zoek naar de
wereld van morgen,
doe. serie (4)
22.25 SYMBIOSE
22.29 Journaal
NEDERLAND II
18.45 Barbapapa
18.55 Journaal
TROS
19.05 Doctor Who
19.30 NL Tippers.
20.00 Journaal
20.21 Pepper
21.10 TROS '75-'76
22.10 aktuaTV
22.50 Journaal
rsl.
:i
óre
ru
ral
BUENOS AIRES/AMSTERDAM (AP.
ANP) In een buitenwijk van de
Argentijnse hoofdstad Buenos Aaires
is vrijdagmiddag het stoffelijk over
schot van de 33-Jarige Nederlander
Jacquqes Becht, die sinds 2 septem
ber werd vermist, gevonden. De Ne
derlandse ambassade in deze stad
heeft dit vrijdag bekendgemaakt en
de persdienst van Fokker bevestigde
dit een dag later.
De heer Becht, die als technisch ad
viseur van Fokker-VFW sinds begin
Januari van dit Jaar werkzaam was
ln Argentinië, blijkt door pistool
schoten om het leven te zijn ge
bracht. De zoekactie van de Argen
tijnse politie resulteerde ln de vondst
van de half uitgebrande huurauto
van het slachtoffer. De heer Becht
was getrouwd en had drie kinderen.
Een woordvoerder van de Nederland
se ambassade heeft verklaard, dat
het niet vaststaat, dat Becht het
slachtoffer van ontvoering is gewor
den. 'Wat mij betreft lijkt het op
gewone misdaad', aldus deze func
tionaris
door Vilhelm Moberj
Copyright floUnmlin B.V. Bnnr»
157
Karl Oskar kon zijn geboortedorp
alleen maar zien, zoals het op die
aprilmorgen geweest was toen hij
op de wagen naar Karlshamn ge
stapt was. Dat beeld was in al die
tien jaren gelijk gebleven. Hij zag
zijn ouders nog naast elkaar op de
stoep staan, roerloos, als uit steen
gehouwen zo had hij hen al die
Jaren hier in Amerika zien staan.
Nu lag zijn vader al weer drie Jaar
ln zijn graf op het kerkhof, maar
voor Karl Oskar stond hij nog naast
zijn moeder op de stoep zijn weg
trekkende zonen na te kijken. Va
der was tegen het grote besluit ln
het leven van de zoon geweest: hij
had zich er nooit mee kunnen ver
zoenen. Toch wist Karl Oskar ze
ker: wat hij deed was Juist ge
weest, ook al was het tegen zijn
vaders wil.
Hoe zat het eigenlijk met Krlstlna?
Al Jaren lang had hij een vraag op
de tong. en toch had hij die nooit
uitgesproken. Misschien vreesde hij
het antwoord, misschien had hij die
vraag daarom wel nooit gesteld.
Het plan om te emigreren was van
het begin af aan zijn plan geweest
en hij had het ook doorgedreven.
Zijn vrouw was er heel lang tegen
geweest-— pas ln die wrede hon
gerwinter, toen hij een doodkist
voor hun oudste kind had moeten
maken, was ze tot andere gedach
ten gekomen, toen was ze bereid
om met hem mee te gaan. Sinds
dien was het hem vaak zo voorge
komen, of ze er half en half spijt
van gehad had. Wat dacht ze nu,
tien Jaar later?
Op deze dag van herinneringen kon
hij het haar wel vragen, vond hij:
Hebben we er goed aan gedaan
dat we geëmigreerd zijn? Wat vind
JIJ daarvan, Krlstlna?
Ze wendde haar hoofd om en keek
haar man aan. Hij kon haar gezicht
maar ternauwernood onderscheiden
ln de schemering: ze scheen alleen
maar verwonderd over zijn vraag,
die ze kennelijk niet verwacht had:
We deden niet goed en niet
verkeerd. Het was voorbestemd dat
we zouden emigreren. Het was be
paald dat we hier zouden wonen.
Het was ons lot.
Geloof je dat? Dat het voorbe
schikt was?
Nu was hij op zijn beurt verwon
derd.
—Het was zo bepaald. We hoeven
niet te vragen of het goed of ver
keerd was.
Ik zou alleen maar willen weten
of Je mij er verantwoordelijk voor
stelt.
Niemand draagt de verantwoor
ding. Er is maar één die hierover
gaat.
En nog voor hij iets had kunnen
zeggen, vervolgde ze, denkend aan
de woorden van Ds. Törner, toen
hij voor het eerst Avondmaals
dienst hield ln hun oude blokhut:
God had van te voren bepaald hoe
ver de niens moest trekken om zijn
plaats op aarde te vinden. En nu
behoorden hij en zij tot een ge
slacht. dat God van het ene we
relddeel naar het andere had laten
gaan. Dat was zo beschikt.
Maar nu schudde Karl Oskar zijn
hoofd, daar was hij het niet mee
eens:
Nooit van mijn leven kan lk
geloven dat wij niet zelf de beslis
sing hebben!
HIJ mocht dan ln de ogen van zijn
vrouw nJet meer zijn dan een blind
gereedschap van God. maar ln zijn
eigen ogen was hij het. hij alleen,
die de verantwoording droeg voor
het besluit dat hem en zijn ge
slacht een nieuw vaderland ge
schonken had en bepaald had. waar
hun kinderen en kindskinderen tot
ln het verste geslacht zouden
nen.
Karl Oskar was nu een man ln
kracht van zijn leven, maar al
wat hij ondervonden had, had bi
ln het geloof versterkt, dat het
mens zelve was die over zijn elg
leven en daden beschikte.
De mens moest zelf beslissen
van zijn leven maken wat hij B
Hij moest de strijd nooit opgev
maar alijd weer opnieuw prober
Wilde een mens iets doen,
moest hij het zelf doen en nooit
dingen overlaten aan een onm
peurlijke voorzienigheid. In dat i
loof had hij tot nu toe geleefd;
had zich daar wel bij bevonden
zo zou het voor hem blijven tot 1
eind van zijn leven.
Maar bij zijn vrouw had hij
haar miskraam van verleden Jl
een grote verandering bespeurd,
was vaak verstrooid en afwezig,
was ook geslotener dan vroeger,
toch legde ze ook een grotere
moedsrust aan de dag. Het 1
hem toe dat haar oude helmi
eindelijk weg was. Voor hem 1
het een grote opluchting dat ze
kwelling nu eindelijk kwijt
Maar helemaal zeker was hij er t
niet van. Nu vroeg hij het:
