3oed gebruik van
:heatermogelijkheden
Socialisten pleiten voor
de 'samenwerkingsschool'
)verijssels orkest
jaf drie primeurs
Haagse Comedie start
met avondje vermaak
Orkestenbestel moet
eens op de helling
jeuw programma 'Shorts'
Van Kemenade kan 'neutrale' positie niet langer volhouden
omponisten leidden eigen werk in
Drs. T. M. Gilhuis:
'Principieel een
onmogelijkheid'
Te veel zangers in
vocalistenfinale
concours Den Bosch
Kijken en luisteren in Maastricht
SEPTEMBER 1975
BINNENLAND-KUNST
(or André Rutten
ILEM De kleine thea-
;p Perspekt, die vorig sei-
'Rabenshalle' speelde,
fcft een nieuw programma
ir, dat 'Shorts' heet. Het be
at uit twee delen, die los van
staan: 'Palais Mondo Bi-
en 'Shit and die"*.
I "Palais' is een Vlaamse kermis-
Daar is eerst de voorkant, met
peurde lampjes èn fraaie sohil-
r gen. van te zien, maar na een
feje worden alle onderdelen er-
omgedraaid en dan is er het
eitje binnen in de tent ont-
n. Voor de tent voert de eige-
per microfoon een luide strijd
de luidsprekers van andere
Sattracties, binnen wordt er
I kleine show vertoond met en-
i losstaande nummers. Het acte-
beperkt zich meestal tot het
pig, overdreven aanduiden van
akkelijk herkenbare figuren.
dat wordt wel aangevuld met
he technische grapjes.
himmenspel
van de scènes, 'liefde bij de
jtenaren' is een kort schim-
spel. Een Egyptische schone zit
et bad, haar minnaar stapt er bij
naar dan zie je het bad omdui-
Uit. In een andere spènè
chijnt er een grote dranken'au-
aat. De mijnarbeidéï haalt er
het drukken op knoppen eerst
bekertje koffie, uit, het roerdin-
i, een "Broodje. Als zijn baas op
knop drukt komt er een kittig
s sje uit met van alles voor de
b keurig op een dienblaadje.
Shit and die' wordt er gespeeld
een oude Wild-West-film. Die
dt vertoont op een projectie-
rm, dat vóór op het toneel
;t, maar gaat een keer of wat
in gespeelde scènes, waarbij
het gezwollen spreken in het Ame
rikaans doorgaat.
Vertaling geprojecteerd
De Nederlandse vertaling ervan, die
meestal op een grappige manier
niet letterlijk is, wordt boven het
toneel geprojecteerd. Een van de
aardigste effecten in dit deel is het
terugroepen van een trein, die je
net via geluid en lichtflitsen een
klein prairiestationnetje hebt horen
en zien voorbijschieten. Je hoort
hem stoppen en terugstomen, en
dan verschijnt er in het echt de
nabootsing van de laatste coupé
met een da-me erin. Als de passa
giers zijn ingestapt en de trein
)r R. N. Degens
ICHEDE Bij de meeste concerten onder leiding van Willem Frederik Bon die ik hoorde, werd
alve gemusiceerd ook veel gepraat. Bon (35) houdt er blijkbaar van, het contact met zijn con-
publiek niet alleen via het orkest maar meer persoonlijk met een praatje vooraf tot stand te
igen.
wget ook anderen te bewegen
te,-<ïoen. En zo waren de com-
sten Ure zaterdagavond in En-
de dóór -het Overijssels Phil-
nonisch Orkest gespeeld wer-
min of meer gedwongen hun
:en mondeling bij het publiek
e lelden.
Willem Frederik Bon, die ook
eigen werk dirigeerde, ging dat
il vlot; hij wist ook precies
>eg te vertellen van zijn 'Qua-
prophetdes de Nostradamus' om
luisteraars duidelijk te maken
hem voor ogen stond toen hij
muziek schreef. Dat hij de
van angst en verschrikking in
ttodlotsvoorspel 1 ingen voor het
1999 van deze 16e eeuwse 'pro-
erg suggestief had getroffen in
muziek (voor sopraan en or-
kwam bij mij niet zo duide-
over. Ook in dit werk, waarin
he de Vink knap de sopraan-
Ij vertolkte, bleef Bon naar
smaak teveel de esteticus, die
I hier weer met veel gevoel voor
rast en evenwicht smaakvol
klankkleuren speelde: als dit
voor-echo van een wereldcata-
phe moet zijn zal het allemaal
meevallen, dacht ik al luiste-
mu hieruit kunnen concluderen
het misschien beter is, vooraf
maal niets over een nog niet
end uit te voeren werk te zeg-
Wat de andere Inleidende
ponisten dan ook met zóveel
1 tien deden: en waarvan zij
wel degelijk bewust waren,
r goed. het geeft toch wat con-
en je ziet tenminstevooraf
wiens muziek je van doen
mponiste- dirigente
vond ik het wel met de uiterllj-
verschijning van de kordate,
■mante Tera de Marez Oyens
Pen dat zij maar vijf minuten
te had om met haar 'Introduzi-
kllnkend te bewijzen dat het
een aanzetje ging: een stuk
zichtig geïnstrumenteerde on-
feheid. die aan het eind op-
lt maar niet af is Zij dirigeer -
het zelf en bewees daarmee dat
zeldzame combinatie van com-
Bte-dirigente bij haar wel in
>e handen ls.
van Bon en Marez-Oyens was
erder elders gespeeld; maar er
ook primeurs deze avond:
Symphonletta van Harry
er. een stuk voor hobo's en
®t van Walter Hekster, en een
'ert voor elektronisch orgel en
st van Lex van Delden.
met de laatste te beginnen: hij
Willem Frederik Bon, vlotte
prater
verklaarde oprecht niet veel heil in
een toelichting te zien. Maar hij
bleef toch een tijdje aan het woord
om uiit te leggen dat dit stuk werd
geschreven uüt bewondering voor
Bernard Drukker (de vroegere Am
sterdamse Royal-theater organist)
die het zover kreeg dat het elektro
nische toetseninstrument, ook wel
pijploos orgel genoemd, als hoofd
vak-instrument op de conservatoria
werd aangenomen. Dan moet er
ook literatuur voor komen. En to
zo'n geval Is CRM niet te beroerd
voor een aantal opdrachten. Waar
uit ook dit 'Concerto per organo
elettronico e orchestra, opus 100' van
Van Delden ontstond. Méér dan dat
Drukker het vaardig speelde kan lk
er niet van zeggen. De steriele glib
berigheid van de klank van zo'n
instrument smoort de beste bedoe
lingen, zowel van componist als re
censent.
Nooit uitgevoerd
Van Harry Mayer (61), intelligent
schrijver over o.a. twaalftoonsmu-
ziek, was er een wat schools werk
uit 194348 genaamd 'Symphonlet
ta' dat nog nooit was uitgevoerd.
Mayer wees in zijn inleiding op het
grote verschil tussen iets aan de
schrijftafel uitdenken en het in
klank horen. Ik vermoed dat dit
laatste hem in dit geval wel tegen
gevallen zal zijn.
Afgezien van een nogal overdadig,
te pas en te onpas gebruik van wat
volgens de moderne bespelingstech-
niek allemaal mogelijk en geoor
loofd is, bleek Walter Hekster voor
door Piet Hagen
In 'Palais Mondo Bjzarro' van de technische theatergroep Perspekt
krygt de "baa§'een beter verzorgde lunch dan de gewone mijn-
arBeidè^
weer optrekt, verdwijnt niet de
coupé want daar moet nog in
gespeeld worden maar het stati
onnetje.
Het aardige van dit alles ls, dat het
geen andere pretentie heeft dan
leuk spelen met theatermogelijkhe
den, en dat het niet naar een
gladde perfectie streeft maar ge
woon gezellig en heel vindingrijk
aanklungelt.
Perspekt noemt zichzelf een techni
sche theatergroep. Zij bestaat uit
tien mensen, van wie er vijf ook
acteren. Zij gaf haar eerste voor
stellingen van dit programma ook
weer in de Haarlemse schouwburg,
waar zij een vooral Jongeren-pu
bliek zeer goed beviel.
AMSTERDAM Vele jaren is
de verzuiling van het onderwijs
een onderwerp geweest, waar
aan de Partij van de Arbeid lie
ver niet haar vingers brandde.
Het ziet er echter naar uit dat
de P.v.d.A. deze 'pacifistische'
houding in de kwestie van de
verzuiling gaat verlaten.
De duidelijkste aanwijzing ln deze
richting is een artikel in het mei
nummer van Socialisme en Demo
cratie, het maandblad van de Wiar-
di Beekman Stichting. In dat arti
kel wordt de samenwerkingsschool,
waarin verschillende levensbe
schouwingen elkaar 'ontmoeten' ge
propageerd als de schoolvorm van
de toekomst. Openbaar en bijzon
der onderwijs zullen wel blijven
bestaan, maar daarnaast moet de
samenwerkingsschool juridisch
ruim baan krijgen. Want 'het mo
del van de ontmoetingsschool is
elke democratische doorbraakpartij
op het lijf geschreven'. Stérker
nog: ook christendemocratische
partijen zouden het ideaal van de
ontmoetingsschool moeten delen.
Het pleidooi in Socialisme -en De
mocratie is ondertekend door -A. A.
de Bruijn, leraar te Rotterdam en
lid van de bestuurscommissie van
de samenwerkingsschool in zijn
woonplaats Waddinxveen, D. A. Th.
van Ooyen, katholiek priester en
lid van de Tweede Kamer voor de
PvdA, en prof. dr. J. P. van Praag,
oud-voorzitter van het humanis
tisch verbond. Zij dringen aan op
herformulering van de onderwijs-
paragraaf in het beginselprogram
ma van de Partij van de Arbeid,
dat naar hun smaak tezeer uitgaat
van de klassieke driedeling van het
onderwijs en nieuwe ontwikkelin
gen (zoals het ontstaan van sa
menwerkingsscholen) te weinig sti
muleert. Gezien de grote belang
stelling die zij in het land vöor
samenwerkingsscholen bespeuren,
vinden zij een aktieve politiek ter
bevordering van de ontzuiling no
dig. In dat verband willen zij ook
artikel 208 van de grondwet Chet
geven van onderwijs is vrij, behou- 1
dens het toezicht der overheid...')
ter discussie stellen.
Of het artikel in Socialisme en
Democratie inderdaad meer is dan
een slag in de lucht zal spoedig
blijken. In september verschijnt
een concept van een nieuw begin
selprogramma van de PvdA, waar
over het partijcongres van volgend
jaar dan moet beslissen. Voor de
actuele politiek nog belangrijker is
het debat dat de socialistische mi
nister Van Kemenade heeft toege
zegd over zijn interpretatie van de
vrijheid van onderwijs.
Proefschrift
Van Kemenade is in 1968 gepromo
veerd op een onderzoek 'De katho
lieken en hun onderwijs'. Daarin
signaleert hij bij steeds meer ka
tholieke ouders en docenten een
voorkeur voor levensbeschouwelijke
samenwerking, althans in het
MM HhhJ
A. Th. van Drs. T. M. Gilhuis
giSiiiS' i jtSiH'i Élll
Prof. dr. I. P. van
Praag
voortgezet onderwijs. Dat proef
schrift heeft grote invloed gehad op
het denken over de samenwer
kingsschool. Sinds Van Kemenade
minister is heeft hij zich echter
angstvallig op de vlakte gehouden
op dit punt. Zijn optreden viel
samen met het vertrek van staats
secretaris Schelfhout, die zijn ijve
ren voor meer grondwettelijke
ruimte voor de samenwerkings
school met een politiek doodvonnis
had moeten bekopen.
Maar Van Kemenade kon deze
'neutrale' positie in de kwestie van
de verzuiling niet langer volhouden.
Als bewindsman is hij verantwoor
delijk voor een beleid dat steeds
meer gaat in de richting van
schaalvergroting en dus van sa
menwerking. Dat geldt niet alleen
voor het voortgezet onderwijs, maar
zelfs voor het kleuter- en basison
derwijs. Ook in andere sectoren
(werkende jongeren, lerarenoplei
ding, enz.) blijkt de traditionele
getalsverhouding tussen openbaar
en bijzonder onderwijs steeds min
der gewicht in de schaal te leggen.
Onderwijskundige en vooral ook fi
nanciële argumenten wegen dan
zwaarder dan levensbeschouwelijke
zelfstandigheid.
Discussie
Belangrijker misschien nog dan de
ze politieke ontwikkeling ls de in
1972 wat verflauwde, maar de laat
ste tijd weer hernieuwde discussie
over de praktische mogelijkheid en
wenselijkheid van de samenwer
kingsschool. De schrijvers van het
artikel in Socialisme en Democratie
menen dat de samenwerkingsschool
het ideaal is van een (snel) groei
ende bevolkingsgroep. Wat het ka
tholieke voortgezet onderwijs aan
gaat was reeds het proefschrift van
Van Kemenade een duidelijke aan
wijzing in die richting. Maar zijn
alle andere argumenten die worden
•opgesomd even eenduidig?
Zo vermelden De Bruin en zijn
mede-auteurs op gezag van het ka
tholiek onderwijsbureau dat in 1973
reeds 334 samenwerkingsprojecten
(bestaand dan wel in voorberei
ding) bekend waren. Dit cijfer is
inmiddels opgelopen tot bijna vier
honderd. Maar is dit een argument
voor de samenwerkingsschool?' Al
lereerst Is er een groot aantal initi
atieven geweest dat i»oit verwe
zenlijkt is Vervolgens vallen onder
dit getal vele scholen die eigenlijk
geen echte samenwerkingsschool
zijn. Daarvan is immers alleen
sprake als openbaar en bijzonder
onderwijs samengaan, en niet als
een hervormde en een gereformeer
de of een katholieke en een protes
tantse school tot samenwerking be
sluiten. Dan is er een grote catego
rie scholen voor buitengewoon on
derwijs, die je ook moeilijk kunt
meetellen, omdat hier samenwer
king vaak de enige mogelijkheid ls.
Het aantal door ouders bewust ge
kozen samenwerkingsscholen (o-
penbaar-bljzonder) is nog altijd
zeer gering. En dat kan niet alleen
geweten worden aan de juridische
problemen die zo'n school met zicli
meebrengt, want de bestaande sa-
menwerkingssscholen bewijzen dat
het kan )in de vorm van een stich
ting of in de vorm van een ge
meentelijke school met een be
stuurscommissie zoals vermeld ln
artikel 61 van de gemeentewet).
Gemakkelijker
Een nuancering die De Bruin en
zijn mede-auteurs ook over het
hoofd zien is dat de zaak in katho
liek Nederland nog wel wat gemak
kelijker ligt dan ln het protestantse
onderwijs. Dat blijkt ook uit het
onderzoek dat het instituut voor
toegepast sociaal-wetenschappelijk
onderzoek van de Vrije Universiteit
heeft ingesteld naar de motieven
van ouders voor de keus van een
christelijke school.
De Bruin en de zijnen lezen uit het
onderzoekverslag dat 43 procent
van de ondervraagden voor enige
samenwerkingsschool is. De onder
vraagden zijn dan: ouders die hun
kind naar een christelijke school
sturen.
Dr. J. de Jonge, een van de ohd er-
stens mag concluderen dat dertig
procent - wel voor een samenwer
kingsschool zou zijn. Maar dan met
dien verstande dat de helft van
deze ouders binnen die samenwer
kingsschool de eigen identiteit niet
wil prijs geven. Bovendien zitten
onder die dertig procent ook de
ouders die hun kind nu wel naar
een christelijke school sturen, maar
die dat niet doen omdat ze christen
zijn, maar gewoon omdat de desbe
treffende school goed ls of dichtbij
huls is. (die groep ls nog altijd een
zesde van het totale aantal ouders
van christelijke scholen).
Waarde enquêtes
Een moeilijk punt is ook welke
waarde je moet hechten aan aller
lei enquêtes die met name ln
nieuwbouwwijken gehouden worden
omtrent de wensen der ouders. De
Bruin en de zijnen melden dat
soms wel tachtig procent voor sa
menwerkingsscholen kiest. Maar
lang niet alle enquêtes zijn be
trouwbaar. Sinds dit voorjaar be
staat er. een min of meer verant
woorde vragenlijst (op verzoek van
het ministerie van onderwijs opge
steld door het instituut voor socio
logisch onderzoek te Nijmegen),
maar daarmee zijn nog geen erva
ringen opgedaan. Het nadeel van
deze enquête is ook dat zo'n onder
zoek vrij kostbaar wordt.
Zo valt er wel meer op het artikel
ln Socialisme en Democratie af te
dingen. Hoe groot men echter ook
de aanhang van de samenwerkings
school taxeert, het feit blijft dat
een niet te verwaarlozen deel der
ouders wat in deze mogelijkheid
ziet, ondanks het verzet hiertegen
vanuit de landelijke organisaties
van protestants- en katholiek on
derwijs.
Drs. T. M Gilhuis, voorzitter van
de Unie 'School en Evangelie' er
kent dat de groep ouders die enige
vorm van samenwerkingsschool
wenst misschien groter is dan men
binnen de organisaties denkt. Maar
hij blijft erbij dat de samenwer
kingsschool principieel een onmo
gelijkheid is. Een samenwerkings
school is niet meer dan een
openbare school met een plus. Zo
als prof. Van Praag gezegd heeft:
het ls een school waar de verschil
lende levensbeschouwingen niet al
leen gerespecteerd worden (zoals
op de openbare school), maar waar
de levensbeschouwelijke vorming
'geïntensiveerd' wordt. Gilhuis: 'Je
kunt je voorstellen dat sommige
mensen in een concrete situatie de
voorkeur aan zo'n school geven bo
ven een openbare school. Vooral als
er geen andere keus zou zijn. Ik zal
mensen die daarvoor uit overtui
ging kiezen niet veroordelen.
Ik snap alleen niet hoe Je kunt
geloven in een school die van drie
levensbeschouwingen tegelijk uit
gaat. De ervaringen die daarmee in
de praktijk zijn opgedaan bewijzen
ook dat men daar niet uit komt.
Het duidelijkst heb ik dat gehoord
van de directeur van de Open
Scholengemeenschap Bijlmer die
ronduit zegt dat zijn school hele
maal geen samenwerkingsschool 'wil
zijn, maar juist heel sterk uitgaat
van één bepaalde visie (de pedago
gische gedachte van Rudolf Stel-
ner.) Volgens hem is elke (goede)
school per definitie een, bijzondere
school en zou openbaar onderwijs
eigenlijk niet kunnen bestaan. Ik
ontzeg memand hel. recht een sa
menwerkingsschool op te richten.
Maar ik zie niet in dat daarvoor de
(grond)wet veranderd moet wor
den. Zowel de openbare school als
de samenwerkingsschool in de be
staande vorm bieden voldoende
ruimte voor hen die een confronta
tie met andersdenkenden nastre
ven'.
drie soorten hobo's een van begin
tot eind boeiend stuk muziek te
hebben geschreven n.a.v. gedichten
van Walter Stevens. Het ls verfijnd
van kleur en wisselend van bewe
ging, met knap gebruik van de
mogelijkheden van het beknopt ge
houden instrumentarium (strijkers,
2 harpen, piano celesta, slagwerk
en voor een enkel effect
Hammondorgel). Theo Brul was de
uitstekende vertolker van de solo
partij op hobo, aiithobo en Engelse
hoorn.
Wie nu mocht denken dat het al
tijd zo geavanceerd toegaat bij het
Overijssels Philharmonisch Orkest
heeft het mis. Ze doen zoiets de
laatste Jaren eenmaal per seizoen
(dat is tóch al heel wat) om daar
na rap over te gaan op de orde van
de week met bekende werken. Be-
tére kost voor het vaste a bonne-
mentspubliek dat nu zijn stoelen
in de Schouwburgzaal had openge
laten voor een gelukkig nog vrij
groot aantal jongere nieuwsgieri
gen. Waarvan dacht ik de helft niet
zou zijn gekomen als het niet een
gratis concert was geweest. Een
uitstekend initiatief overigens.
door Frank Delboy
DEN BOSCH Niet minder dan 23
vocalisten zongen zaterdag in het
Provinciehuis in de finale van het
internationale concours te Den
Bosch. Dat is teveel, evenals de 10
prijzen die werden toegekend.
Waarom bijvoorbeeld alle 7 bassen
en baritons uit de halve finale zon
dermeer naar de eindronde overge
heveld? Zeker 4 hadden weg kun
nen blijven en van de overigen was
de imposante Rus Pankratov wel
een Eerste Prijs waard, maar hij
was zeker niet die universele zan
ger, voor wie de zelden uitgereikte
Prijs van de stad 's Hertogenbosch
bestemd bleek. De bariton Heiner
Eckols (Wdld.) kreeg een tweede
prijs, evenals de Duitse sopraan
Christiane Baumann en haar
prachtig zingende Poolse stemcolle-
ga Swiatek-Matuslk. De eerste prijs
bij de hoge vrouwenstemmen was
voor de Amerikaanse Maria Venuti,
die haar geweldige adembeheersing
door André Rutten
DEN HAAG Het Nederlarjdse toneel kent weinig tradities, maar
een ervan is toch dat een zich zelf respecterend gezelschap een
nieuw speelseizoen met een avondje vermaak begint. De Haagse
Comedie heeft daarvoor een blijspel van dé Engelse vermaaksleve-
rancier van vooral de dertiger jaren, Noel Coward gekozen: 'Al
wie met ons mee wil gaan', dat in de oorspronkelijke versie 'De
sign voor living' heet, vrij vertaald: ontwerp voor een manier van
leven In New York is het in 1933 in première gegaan, in Londen
vond de onlangs afgeschafte toneelcensor het zes jaar lang te
immoreel, zodat hét daar pas in 1939 begon te lopen.
MAASTRICHT Tussen 23 en 28
september vindt in Maastricht een
reeks evenementen plaats die sa
menvallen met een tentoonstelling
van historische en hedendaagse
muziek instrumenten. Deze ten
toonstelling die onder de naam
'Musica' in de Eurohal wordt ge
houden, omvat een uitgebreide col
lectie instrumenten en accessoires,'
waarbij bijzonderheden worden
verstrekt via dia's met gesproken
teksten. Hiervoor zorgde de muziek
afdeling van het Haagse Gemeen
te museum. Het thema van de ten
toonstelling is 'Volksmuziek en
volksinstrumenten in Europa.' Tij
dens deze Musica worden concerten
gegeven door de Kon. Harmonie, er
is een korenavond in de Concert
zaal van het Conservatorium, in de
O.L. Vrouwekerk wordt een orgel
concert gegeven m.m.v. het Kamer
koor Camera Musica en op het
Vrijthof wordt een carillonconcert
gegeven. De tentoonstelling is geo
pend van 23 tot en met 28 septem
ber van 14.00 tot 22.00 uur.
Wat heet immoreel? Noël Coward
was, zoals het programma van de
Haagse Comedie terecht vaststelt,
'een typische vertegenwoordiger
van de bloeiende vermaaksinustrie
van tussen de belde wereldoorlo
gen.' Hij viel daarin op, omdat hij
soms.zoals in dit stuk, overmoedi
ger tegen de vooral sexuele taboes
van die tijd aantrapte dan zijn
meeste collega's, en dialogen
schreef, die in dat kader nogal
puntig, of in ieder geval 'lichtvoe
tig' overkwamen. Hij tartte dus ei
genlijk zijn schouwburgpolitiek van
helaas ook combineerde met ma
niertjes, die de jury had moeten
doorzien. De Mexicaanse Rosario
Andrade kreeg slechts een erediplo
ma. Tweede prijzen waren er voor
de handig zingende Amerikaanse
tenor Rosendo Dakal Meyerbeer
Vraagt overigens voor zijn 'l'Afri-
caine' een forte-tenor! de on
aards mooi vocaliserende counter-
tenor Dalton uit Australië, de im
posante Russische alt Mina Teren-
tieva en voor de nerveuse Canadese
Marie Laferriere. die de hekken-
sluitster was in deze te lange finale,
die van de jury bijna 6 luister- en
van het publiek niet minder dan 10
verblijfsuren vergde. De Engelse Pa
tricia Price die even poëtisch als
muzikaal zong, kreeg een eerste
prijs. Geen enkele Nederlander be
reikte de eindronde, maar voor de
Hilversumse mezzo Anette Andries-
sen was er toch nog de Toonkunst-
Vocallstenprijs van 1250 gulden.
die dagen door zijn hoofdfiguren
vrijmoedig te laten omspringen
met de morele codes. Alleen in
■woorden en suggesties, er was nooit
iets te zien wat iemand zou .kunnen
ergeren. Zo uitgekookt was hij wel.
In dit stukwoont in het eerste
bedrijf een eigenzinnige jonge
vrouw, die binnenhuisarchitect is,
samen met een jonge schilder,
maar deelt even het bed met hun
beider vriend de toneelschrijver.
Met die woont ze in het volgende
bethijf samen en deelt even het
bed met de teruggekeerde schilder.
Vervolgens gaat zij met een oudere
vriend van hen alle drie to New
York samen wonen. Enzovoorts.
Het ls wel een weerspiegeling van
een bepaalde mentaliteit, van de
vrijgevochtenheid waarmee kunste
naars zich toen te weers telden tegen
de gangbare moraal. Als zodanig
zou het misschien best interessant
kunnen zijn. Mhar het is geregis
seerd door de beproefde Jan Teu-
liings en gespeeld door ervaren ac
teurs als Guido de Moor, Jules Roy-
aards en Bas tên Bestenburg als 'n
klucht, en op die manier is het
vooral langdradig en van een ver
velende amoraliteit. De enige die
daar redelijk aan ontkomt ls Lies
Franken. Alleen de decors van
Frank Vossen waren echt raak. Er
loopt nog een ander blijspel van
Noel Coward to de vrije produktie:
'Privé voor twee' (Private Lives)
van 1930, met Pleuni Touw en Je
roen Krabbé, waar ongeveer het
zelfde over op te merken zou zijn.
De dertiger jaren zijn nu eenmaal
to; het toneel doet mee.
AMSTERDAM Na vier jaar arbeid heeft de Commissie Orkesten-
beste] van de Raad voor de kunst een eindrapport samengesteld dat
na de vaststelling daarvan op de algemene vergadering naar de
betreffende colleges van de Raad gaat en vervolgens vergezeld van
het advies van de Raad naar de minister van CRM.
Ondanks de vele verschilpunten die
verhinderden tot een eensgezind
eindoordeel te komen, ls men het
er wel over eens dat het orkesten-
bestel in Nederland op de helling
moet.
Tot de aanbevelingen die de com
missie daartoe in haar rapport
geeft, behoren het indienen van
een meerjarenplan door de Neder
landse muziekinstellingen alsmede
een begroting op basis van een
brede taakstelling. De minister van
CRM moet na een korte overgangs
periode de subsidies aan de muziek
instellingen bepalen op basis van
honderd procent van de personeels
lasten. Dit geldt ook voor het Ge
westelijk Orkest.
In het rapport wordt ook gesteld
dat de minister onverwijld een
fonds voor de kamermuziek moet
stichten en dit fonds van de nood
zakelijke middelen moet voorzien.
Ook neemt de minister het initia
tief tot het vormen van één groot
samenwerkingsverband als proef
model voor de toekomst. Hiervoor
komen het meest to aanmerking
het Operagezelschap Forum en het
Overijssels "°hllharmonlsch Orkest.
Doelmatige en verantwoorde pu-
•blieksvormtog moet voorts onder
werp Van een landelijk onderzoek
zijn. Eveneens dient de minister te
onderzoeken welke taak, bevoegd
heden en samenstelling een op te
richten Nationale Muzlekraad zal
moeten hebben.
De subsidiegevers dienen er bij hun
beleid van uit te gaan, dat de
werkgelegenheid noch de kwaliteit
van het aanbod in gevaar mag wor
den gebracht als het orkestenbestel
op de helling gaat.
Een minderheid van de commissie
staat een geheel nieuwe opzet voor
nl. die waarin muziekcentra worden
geformeerd waarin omvangrijke
eenheden van uitvoerenden worden
gecoördineerdeen meerderheid
van de commissie blijft van me
ning dat het bestaande orkest als
centraal punt moet worden geno
men voor reorganisatie van het be
stel. De keuze van een stelsel zal
niet mogen worden gebaseerd op de
wens tot bezuiniging. De doelma
tigheid mag de keus wel bepalen.
Eén van de punten waarover ir de
commissie volledige overeenstem
ming bestaat is de democratisering
van de muziekinstellingen (orkes
ten of muziekcentra). Ook kan ie
dereen zich er to vinden dat er een
gecoördineerd beleid ontstaat voor
het hele regionale muziekleven.
Daarbij dient het Isolement van de
professionele, amateuristische en
edukatleve sectoren te worden
doorbroken.
