Portugal weer onder regering Gardisten opgeroepen tegen blanke furie Nu Moezorewa onder kritiek uit Rh odesië Tegenstanders van het Sinai-akkoord plegen ruggespraak 'Indonesische troepen op West-Timor paraat' Joncalves sleept kabinet in val mee hina en Japan aan weer praten - n 1913 afgedankt egerpistool was ip Ford gericht Kissinger loopt weg bij toespraak van Cambodjaan Libië annexeerde deel van Tsjaad om uraniumveld Scheuring in ANC verwijd Veertien doden )ij gevechten n Libanon Lmin gaat op bezoek S 'ij de paus Mooie.september 9 Nederlandse bij bomaanslag in Londen gedood boUW/KWARTET MAANDAG 8 SEPTEMBER 1975 BUITENLAND-WEER SABON (Reuter/UPI/AP) Terwijl er nog in de verte geen tijk is op het resultaat van de formatiepoging van de nieuwe pre mier, marinecommandant Azevedo, is de demissionaire premier ngalves met heel zijn kabinet zaterdagavond opgestapt. Nadat Gongalves vrijdag op een dramatische vergadering van de as- go» semblee van de Beweging van de Aas Strijdkrachten in Tancos was ge- sn dwongen om af te zien van zijn fen troostprijs de benoeming tot mg chef-staf riep hij zaterdag zijn vakministers bijeen. President Costa Ziel Gomes had hem verzocht met zijn ten kabinet de lopende zaken te blijven vlo behartigen zolang er nog gepoogd het werd een nieuwe regering te vor men. Maar het kabinet besloot dat iet zijn werkzaamheden niet langer voort kon zetten, omdat de resolu ties. aangenomen in de militaire vergadering in Tancos 'een diep gaande verandering betekenden in de beleidsveronderstellingen waar- ^op' de vijfde voorlopige regering f, was gevormd'. Hoewel de besluiten in Tancos het 'iverwicht binnen de strijdkrachten TOKIO (Reuter) De Japanse mnister van buitenlandse zaken, [iichi Miyazawa zal eind deze naand een ontmoeting hebben met ijn Chinese ambtgenoot Tsjao ean-Hoea om te proberen de im-i. lasse in de Japans-Chinese vredes- nderhandelingen te doorbreken. )e ontmoeting zal plaats vinden in New York als beide ministers de Ugemene Vergadering van de Ver- f nigde Naties zullen bijwonen, zo eelde de Japanse minister de re- rende liberaal democratische par- mee. De on derh ah del in gen zijn nds juni opgeschort. China staat namelijk bp. dat in het verdrag - i 'anttnhegemonie-clausule' fop^ehomen die duidelijk te- ,de - Sojsyfét-Unie is gericht. Ja- .'/voelt hier niet zoveel voor, ...iat'het buiten het Cihinees-Rus- uro< ischè conflict wil blijven. WASHINGTON (DPA) Het pis- m iol waarmee de 27-jarige Lynette lice Fromme president Gerald 'ord vrijdagmiddag heeft willen oodschieten is in 1913 als overtol- sg door het Amerikaanse leger ge- Lumpt.. Dit verklaarde zondag een ^tringswoordvoerder in Washing ton. Officier van justitie D. Dwayne (eyes zei zaterdag in Sacramento gem verslaggevers dat de eigenaar an het pistool, een man die hij liet nader wide noemen, had gewe en dat Lynette Fromme het in aar bezit had. 'Wij geloven niet at aan het pistool een misdaadhis- urie is verbonden', zei hij. Amerikaanse minister van fi-' anciën, William Simon, heeft zon- ag de geheime dienst in bescher- ling genomen tegen verwijten dat aar bescherming van president brd. niet voldoende wordt voorbe- 1 eid. Met name had men zich af ge raagd hoe het mogelijk was dat nss Fromme tot op armlengte tot e president had kunnen doordrin- en en dat haar naam niet voor- wam onder de 47.000 die op de Ijst van de geheime, dienst staan potentiële aanvallers van de resident. -n duidelijk van de pro-communisten naar de gematigden hebben ver legd, is als gevolg van de polarisa tie de kans op de spoedige tot standkoming van een voor de meeste militaire en politieke groe peringen aanvaardbaar kabinet niet verbeterd. Dit bleek zondag toen president Costa Gomes zonder suc ces probeerde in een reeks bespre kingen met politieke leiders de im passe te doorbreken. Eisen van partijen De socialisten onder Mario Soares, die bij de verkiezingen voor de grondwetgevende vergadering op' 25 april ongeveer 38 pet van de stem men op zich verenigden, en de links van het centrum staande, volksdemocraten (PPD), die 26 pet van de stemmen kregen, stellen hun medewerking aan een kabinet afhankelijk van de inwilliging van een reeks eisen. Zij willen dat er op korte termijn verkiezingen wor den gehouden voor een wetgevende vergadering en voor de gemeente raden. Voorts wensen zij dat aan de communisten hun onevenredig gro te macht in de nieuwsmedia en in de vakbeweging wordt ontnomen. Een ander verlangen 'is dat de as semblee van de MFA wordt omge vormd tot een democratisch sa- - mengesteld orgaan. Waarnemers betwijfelen of er op korte termijn aan deze eisen zal of kan worden voldaan. Volgens welingelichte kringen is Goncalves van plan zijn militaire loopbaan bij, de genie voort te zet ten. NEW YORK (UPI) De Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger, is weggelo pen bij de toespraak van de Cam bodjaanse vice-premier leng Sary voor de zevende speciale zitting van de Verenigde Naties over economi sche problemen. Het was de eerste keer dat iemand van het nieuwe bewind van Cam bodja de vergadering toesprak. Sary veroordeelde de Verenigde Staten. Dat was een reden voor Kissinger de toespraak te laten voor wat hij was en pas terug te keren bij de volgende spreker, de Roemeense mi nister van buitenlandse zaken, George Macovescu. Sary prees de Amerikaanse studen ten die in 1970 bij de betogingen op de universiteit van Kent 'hun bloed gaven voor de Cambodjaanse Brits blad: LONDEN (AFP. AP) Libië heeft volgens de Britse 'Sunday Times' een deel van de aangrenzende re publiek Tsjaad geannexeerd in de hoop er belangrijke uraniumlagen aan te treffen. Het bewuste gebied is volgens het blad 'bijna even groot als Schot land'. De grootste plaats in dit deel van Noord-Tsjaad is de garnizoens stad Aozoe. BEIROET, TEL AVIV (Reuter, UPI, AP) De tegenstanders van het nieuwe Sinaï-akkoord tussen Israël en Egypte zijn bezig hun krachten te bundelen in hun pogingen het akkoord te laten stran den. Nationale gardisten uit Kentucky treden aan voor het vervullen van wachtposten en patrouilles in Louisville. LOUISVILLE, KENTUCKY (UPI/Reuter) Tonelen als in Little Rock hebben zich het afge lopen weekeinde voorgedaan in Louisville in Kentucky, maar nu naar aanleiding van de in voering van het busprogramma, dat een percentage negerkinderen uit de verarmde binnenstad naar scholen in de blanke buitenwijken en een percentage blanke kinderen uit de buitenwijken naar scholen in de binnenstad beoogt te verplaatsen. Verscheidene duizenden blanken hebben vrijdagavond, vrijdag nacht en zaterdagmorgen de poli tiemacht verscheidene malen overweldigd en tientallen bussen verwoest uit afkeer van het pro gramma, dat op 30 juli door de districtsrechter was bevolen. De politie is echter versterkt met bij na duizend man van de nationale garde teruggekomen en beheerst thans de situatie. In totaal zijn bijna vijfhonderd blanken opge pakt en later weer op borgsom vrijgelaten. De federale maar schalk Jesse Grider vreesde echter gisteren nog het ergste voor de hervatting van het bus-program ma vandaag en zei, dat de veilig heid van de 120.000 leerlingen op meer dan 140 scholen moeilijk zou zijn te waarborgen. Men ver wachtte dan ook dat enorme aan tallen leerlingen thuis zoefden blijven. Het begon donderdag al lemaal goed: op de scholen zelf heeft zich geen enkel incident voorgedaan, maar de moeilijkhe den begonnen toen vrijdag twee bussen met zwarte leerlingen met stenen werden bekogeld. De poli tie moest zich onder een regen van stenen in een schoolgebouw terugtrekken en de bussen werden omgegooid en vernield. In totaal zijn meer dan honderd mensen gewond geraakt onder wie dertig politiemannen. SALISBURY (Reuter/AP) Bisschop Abel Moezorewa, voorzitter van de Afrikaanse Nationale Raad (ANC) van Rhodesië, die op het ogenblik door Europa reist, is in een verklaring van het uit voerend comité van deze raad, opgeroepen onmiddellijk naar Salisbury terug te keren. Hij wordt er in dezelfde verklaring van beschuldigd, dat hij 'het gezag van de raad probeerde te ondermij nen, wegloopt en zich in balling schap begeeft in Zambia' om daar een junta te vormen, die poogt de macht aan zich te trekken. Met deze woorden wordt gedoeld op de oprichting in Zambia van een 'ge wapende vleugel' genoemd de Zimbabwe Nationale Bevrijdings- raad. Deze geschiedde buiten de voorkennis van de ANC in Salis bury Daarbij werd men al een terugkeer van de oude scheidslijn gewaar tussen ds. Sithole en Nkomo leiders van twee rivaliserende bevrijdingsbewegingen. Nkomo zit namelijk in Salisbury en Sithole, die veel militanter i£, weet dat Smith hem zal laten oppakken zo dra hij er een voet zet. Kennelijk wordt bisschop Moezorewa, die al tien weken uit het land weg is, nu gerekend tot het kamp van Sithole. De bisschop Is echter uit het open bare zwarte verzet tegen het blanke rebellenbewind omhooggekomen in de tijd dat een Engelse enquête commissie de bevolking kwam raadplegen en sindsdien een ge ducht tegenstander van Ian Smith. Het is een publiek geheim in Salis bury, dat Nkómo ofschoon deze ja renlang in zijn gevangenkampen heeft gezucht, ineens de favoriet van Ian Smith is geworden vanwe ge diens blijkbaar noga! gematigde inzichten. Dat geeft weer extra ffilROET (Reuter, UPI) Bij de evechten tussen rechtse christelij- e en linkse Islamietdsche extre- nsten in de Libanese stad Tripoli 'jn gisteren minstens veertien lensen gedood en een onbekend antal gewond, zo hebben politieke ringen bekendgemaakt. gevechten waren gisterochtend egonnen na een betrekkeijke rust an een week in de controverse assen beide groepen. Beiroet vergaderde premier Ras- Ïa Karami met politieke leiders in wie enkelen eisen dat hij het «er tussenbeide laat komen. Ka- Mni zou hier weinig voor voelen todat hij bang zou zijn dat de rijd er alleen maar door geïnten- p ^erd zou worden. (Reuter) Met ingang van «daag brengt generaal Idd Amin, resident van Oeganda en voorzit- ■r van de Organisatie van Afri- sanse Eenheid een onofficieel be- 'bk aan Italië. Hij zal naar wordt :rwacht een bezoek brengen aan aus Paulus en aan de Ita- aanse president Giovanni Leo- e- De relaties tussen het Vaticaan a Oeganda zijn ondanks de ver kering van twaalf Italiaanse l^siepaters in juli van dit jaar gelijk goed- gebleven. Periodiek «ten er spanningen op tussen «rh en geestelijken, zowel rooms- atnolieke als islamitische, maar de ormen zijn telkens weer bedaard, aiiaanse bedrijven v behoren trou ws ook tot de weinige uit het *^ten die nog in Oeganda opere- Van onze weerkundige medewerker Nauwelijks hadden zich tijdens het weekeinde enkele buien gemanifes teerd (op Ameland zaterdagmorgen al 5V2 mm), of er bouwde zich snel een nieuw hogedrukgebied op in de buurt van Schotland. Het trok naar de Noordzee en ligt vandaag boven Nederland. Dat betekent voor de eerste helft van deze week opnieuw gunstige weersomstandigheden. De temperatuur zal wat hoger worden zodra de zuid tot zuidwestelijke wind wat aantrekt. Bij Groenland is de depressie-activiteit groot: Er ligt een minimum van 985 mb en langs IJsland planten zich krachti ge luchtdrukdalingen in oostelijke richting voort. Dat doet ons alle maal niets. Signaleren we nog even de sterke branding in de boven lucht gisteren in de vooravond waaronder veel visgraatcirri en zelfs cirrus-C astellanus, een zeer zeldzame wolkenvorm. Volgens de Engelse computers blijft september dit jaar uitstekend gaan. Er wordt overwegend warm en droog weer verwacht met wat hoogstens enkele korte momenten met wat minder vast weer vooral later in de maand. De tweede septemberhelft zal koe ler uitvallen dan de eerste. Toch zal de temperatuur dan wel onge veer normaal zijn. De gemiddelde september temperatuur zal ver bo ven normaal uitvallen in zuid-En- geland, de Midlands en zuid-Wales, de regenval blijft overal onder de maat en er zal een surplus aan zonneschijn zijn maar ook aan ochtendnevel en -mist. Het zou vreemd zijn wanneer wij daarvan ook niet het nodige voordeel zou den trekken. De algemene luchtcir- culatie op het noordelijk halfrond in augustus 1975 vertoonde over eenkomst met die in de augustus maanden van de gerenommeerde zomers 1899, 1911, 1959 en 1973. Alles heel vertrouwenwekkend. De Amsterdam De Bilt Deelen Eelde - Elndhc»ven Den Helder Luchth. R'dam Twente Vllsslngen, Zd.-Llmhulrg Aberdeen Athene Barcelona- Berlijn Bordeaux Brussel Frankfort Genève Helsinki Innsbrück Kopenhager^ jicht bewolkt 19 2 half bewolkt 20 0 licht bewolkt 20 0.4 licht bewolkt 1 zwaar bewolkt 2 licht bewolkt 19 1 zwaar bewolkt 21 0.4 half bewolkt 19 0 licht bewolkt 20 0 regen 21 2 zwaar bewolkt 14 0 onbewolkt 81 0 regenbul 26 0.1 onbewolkt 20 0 half bewolkt 23 0 zwaar bewolkt 20 0 zwaar bewolkt 21 0 zwaar bewolkt 21 4 licht bewolkt 11 4 regenbui 18 4 onbewolkt 16 0 onbewolkt 23 0 licht bewolkt 22 3 zwaar bewolkt 24 0 licht bewolkt 20 O zwaar bewolkt 27 0 licht bewolkt 27 0 licht bewolkt 30 0 regen 18 0.1 onbewolkt 28 0 onbewolkt 17 0 licht bewolkt 23 0 licht bewolkt 27 0.2 half bewolkt 25 0 onbewolkt 14 0 zwaar bewolkt 18 0 regen 19 7 gemiddelde augustustemperatuur was boven normaal in een uitge breid gebied nabij de Britse eilan den met uitbreiding over het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan via IJsland en zuid-Groen de naar het gebied van de Grote Meren. De temperatuur van het zeewater aan het oppervlak was overwegend boven normaal in de hele Atlantische Oceaan met uit zondering van het gebied rondom en ten zuiden van IJsland. Het weer was te koud in west-Canada (nu nog) en ondermeer over een groot deel van Rusland binnen de pool cirkel en het oostelijke Middelland se Zee gebied. Het warmste station, voor zover bekend, in oost-Enge- land was Waddington op dezelfde breedte als Texel met gemiddeld in augustus 19.1 graden Celsius, tegen normaal 16.1. In feite was augustus in Engeland de warmste oogstmaand over de laatste 300 jaar met uitzon dering van 1947. Ijsbergen in hart je zomer.afgelopen dagen had je er nog één op 49 graden west en 52 graden noord, op ongeveer dezelfde breedte als IJmuiden bij een wa tertemperatuur van plus 11 graden celsius. Gebied: ten noorden van New Foundland in de koude Labra- dorstroom. In Europa moet je hele maal naar het zeegebied ten oosten van Nova Zembla, ver binnen de poolcirkel reizen om er nog een paar ijsbergen te vinden. Zo schrijft het Libanese dagblad As Safir van een 'hooggeplaatste' Sow- jet-functionaris te hebben verno men dat de Sowjet-Unie niet van plan is het Midden-Oosten aan de Verenigde Staten te laten en dat het zal ingaan tegen de Amerikaanse diplomatieke inspanningen in dat gebied. Om dit doel te bereiken zou Moskou samenwerken 'met alle na tionale mogendheden in het Midden- Oosten'. De functionaris van de Sowjet-Unie schetste volgens het Libanese blad de relaties van zijn land met verscheidene Arabische landen als volgt: uitstekend en nauw met Syrië, koel met Irak, goed met Libië, in ontwikkeling met Jordanië. Volgens hem zal de politiek van de -Egyptische president Anwar Sadat. Egypte in het isolement drijven. D«* Rus zei ook nog dat het akkoord in de Sowjet-Unie interne moeilijkhe den had teweeg gebracht. Verder schrijft het Koeweitse dag blad Al Watan van de Syrische Baath-partij vernomen te hebben dat de Sowjet-Unie zich bereid heeft verklaard Syrië alle nodige steun te verlenen, zowel van mili taire als van economische aard. Volgens het blad zal president Pod- gorny van de Sowjet-Unie spoedig een bezoek brengen aan president Assad van Syrië. Assad heeft de jongste vredesregeling tussen Israël en Egypte openlijk bekritiseerd en is een politieke campagne begonnen om zijn visie op het akkoord aan andere Arabische staten uit te leg gen. Zo bracht de Syrische minister van buitenlandse zaken Abdel Ha- lim Khaddam gisteren een bood schap naar koning Hoessein van Jordanië en volgens Jordaanse re geringskringen bespreken Syrië en Jordanië gezamenlijk te nemen stappen in antwoord op het ak koord. In een interview met een Libanees blad heeft de leider van de over koepelend Palestijnse verzetsorgani satie PLO, Jassir Arrafat verklaard dat de Verenigde Staten een hoge prijs zullen moeten betalen voor hun aanwezigheid in het Midden- Oosten. 'Amerika zal dezelfde prijs moeten betalen als in Phnom Perjh en Saigon', aldus Arafat, die aan kondigde dat de Palestijnse guerril la's beslist maatregelen zullen ne men tegen de Amerikanen in de Sinal. Genêve In tegenstelling tot deze voor Israël en Egypte ongunstige berichten meende de Egyptische minister van buitenlandse zaken, Ismail Fachmi dat een tweede Syrisch-Israëlisch troepenscheidingsakkoord op hón den is en dat de Geneefse confe rentie over het Midden-Oosten nog dit jaar zal worden hervat. Hij dacht ook dat een zelfde regeling aan het Jordaanse front niet uitge sloten geacht moet worden. Over de kritiek van tal van Arabische lan den op het akkoord zei de minister dat die niets met het eigenlijke akkoord te maken had en was be doeld het thuisfront tevreden te stellen. De Geneefse conferentie zal vóór het einde van 1975 worden hervat om een eindoplossing in aanwezigheid van alle betrokken partijen en de supermogendheden te bereiken, aldus de minister. 'Egypte neemt binnenkort de nodi ge stappen voor hervatting.' Daarentegen zag de Israëlische pre mier Jitzak Rabin in een vraagge sprek met de New York Times 'praktisch geen enkele kans' op een tussentijds akkoord met Syrië. Ra bin zei dat de Israëlische dorpen op de hoogten van Golan, die in 1967 werden veroverd er niet gevestigd waren om ontruimd te worden. Verder zal Israël 'onder alle om standigheden' zijn posities op de strategische berg Hennon willen behouden. Als tweede Islamitische land na Saoedi-Arabië heeft Soedan giste ren zijn steun betuigd aan het nieuwe Israëlisch-Egyptische ak koord over de Sinai. LONDEN (Reuter) De Londense politie heeft zondag meegedeeld dat een van de twee personen die zijn gedood bij de bomaanslag op het Hiltonhotel in Londen op vrijdag, een vrouw uit Amsterdam is. Zij is de 39-jarige mevrouw Gezina Loo- huis. Zij was als Grace Loohuis werkzaam voor een Brits bedrijf. De andere dode was een Britse man uit Staines ten zuiden van Londen. Van de ruiim zestig gewonden van de aanslag lagen er zondag nog zeven in ziekenhuieen. Scotland Yard deelde mee dat zij op de dag van de aanslag ruim 250 waarschuwingen had ontvangen dat bommen waren geplaatst. Tot aan de aanslag op het Hiltonhotel was het aantal valse bommeldingen juist aan het afnemen. Overigens heeft de aanslag op het Hiltonhotel de bedrijvigheid in de hotels in de Londense city nauwe lijks aangetast. voedsel aan de campagne, die nu door dominee Sithole tegen hem is hervat. Sithole heeft ook zijn ver klaring voor de oproep van het uttvoerend comité van de Afrikaanse Nationale Raad aan bisschop Moe zorewa om onmiddellijk naar Rho- der-ië terug te keren: 'Dan wordt hij meteen gearresteerd en Nkomo is ^3e enig overgebleven leider, met wid Smith allang een geheim ak- kooÉrd heeft gesloten'. Of er In het uitvoerende comité van de ANC ook tegen de beschuldigingen aan het adres van Moezorewa gestemd werd is niet bekend. Het comité verga derde zondag terwijl iedereen zich afvroag of het gezien de verwachte geriwgie opkomst wel gerechtigd zóu zijn tot het nemen van besluiten. JAKARTA, DARWIN (Reuter, UPI, AP) Indonesië heeft zijn troepen op West-Timor langs de grens met de Portugese kolonie Oost-Timor in staat van paraatheid gebracht, zo hebben gisteren welingelichte bronnen in Jakarta meegedeeld. Volgens de bronnen werd de maat regel genomen omdat één van de strijdende partijen op het eiland, het revolutionaire front voor de onafhankelijkheid van Oost-Timor (Fretilin) steeds dichter bij de grens posities zou gaan innemen. Indonesië zou wel eens kunnen overwegen deze vooruitgeschoven posten te gaan aanvallen als het Fretilin nog verder naar de grens optrekt. Momenteel patrouilleren verschillende Indonesische oorlogs schepen langs de kust van Oost- Timor. Officiële functionarissen hebben al laten weten dat Indonesië niet zal toestaan dat de Portugese kolonie in pro-communistische handen valt of dat het radicale Fretilin alleen de macht op Oost-Timor krijgt. Net als een Indonesische generaal, heeft nu ook het blad 'Indonesia Observer' gezegd dat de beste op lossing voor Oost-Timor een inte gratie met Indonesië is. Het blad waarschuwde elke buitenlandse mo gendheid, uitgezonderd Portugal, zich niet met deze zaak te bemoei en. 'Als de Portugese regering niet in staat is een oplossing te vinden, dan is er maar één .staat die daaro ver benaderd dient te worden, en dat is Indonesië aldus het blad. Zaterdag maakte het Fretilin be kend dat het praktisch het hele Portugese gedeelte van het eiland onder controle heeft. Verder stelde het centrale comité van de bewe ging in een boodschap aan de Por tugese regering voor, onderhande lingen over onafhankelijkheid te openen. Deze zouden dan op 20 september moeten beginnen in Canberra in Australië. De leider van de Portugese delegatie, oud-minis ter Antonio de Almeida Santos, heeft echter laten weten Canberra niet zo'n geschikte plaats te vinden en meer te voelen voor een ander Portugees gebied. Dat zou dan de Portugese kolonie Macao aan de Zuid-Chinese kust moeten worden. Inmiddels heeft een afgezant van het Fretilin de voorwaarden die het front stelt voorgelegd aan de Por tugese delegatie in Canberra. Daar na vloog Santos naar het eiland Atauro, voor de kust van Oost- Timor, waar de Portugese koloniale autoriteiten gevestigd zijn sinds zij het eiland ontvluchtten. Over de inhoud van de door het Fretilin gesteldevoorwaarden is niets be kendgemaakt. Het front heeft za terdag aangeboden alle Portugese soldaten in gevangenschap op 11 september in de hoofdstad Dili vrij te iaten. Op deze dag wordt de oprichting van het Fretilin her dacht. HOOG WATER voor dinsdag 9 septem ber: Vllsslngen: 3.5616.13; Haring- vlletslulzen: 5.4418.08. Rotterdam: 6.58—19.05. Scbevenlngen: 5.0817.32, IJ muiden: 5.4518.00', Den Helder: 10.22 22.51. Harllngen: 0.27—12.18, Delfzijl: 2.1114.21. 'Simpkins? Zoëven was hy hier nog.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5