Moskou's geheime plan
voor 't Midden-Oosten
Iers patriot van
het eerste uur
HP LA en UNITA
luiten bestand
I Communisten in
fortugal willen
u breed overleg
Peru
Portugal en Indonesië
overleggen over Timor
vee bevrijdingsbewegingen in Angola:
•rg a waarschuwing mi litaire commandant
Si
Golf van protest
na doodvonnis
tegen Basken
Sowjet-Unie werkt aan val van Sadat
iomexplosie
De Valera overleden
)UW KWARTET ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1975
BUITENLAND 7
over
arba 'EANDA, LISSABON (Reuter, UPI, AP) Twee van de drie
rijk. Sole5e bevrijdingsbewegingen, de MPLA en de UNITA, zijn
aken ireelgekomen onmiddellijk een bestand aan te gaan en gevan-
nenuit te wisselen, zo hebben gisteren vertegenwoordigers van
nkoa be^e tot voor kort elkaar bestrijdende bewegingen meegedeeld.
b rde' werd gisteren in Lissabon
:erügemaakt dat Portugal het
eei io>rd van Alvor' officieel heeft
•LUTïe geschort. Dit akkoord dat in Ja-
i3T van dit jaar werd gesloten
:en- sai Portugal en de leiders van de
ng 0 e Angolese bevrijdingsbewegin-
ult i MPLA (volksbeweging voor de
vlu ijding van Angola), de UNITA
Tioge je voor de totale onafhankelijk-
'Per. a van Angola) en het FNLA
int® iti°naal front voor de bestrijding
auM i Angola), voorzag in een ge-
enschappelijk bestuur, tot Ango-
op 11 novemiber aanstaande on-
iankelijik zal worden.
ivoegdheden
idat die overgangsregering niet
ictioneert zal het bestuur voorlo-
worden uitgevoerd en gecoördl-
ird door de Portugese hoge com-
sie, waaraan wetgevende be-
gdheden zijn toegekend, aldus
■urea verklaring van deze commissie
c gisteren werd gepubliceerd in
eken 'Jornal do Angola',
dart [gens die verklaring gaat het om
Krtijdelijke maatregel, maar er
Mij. rd niet bijgezegd hoe lang die
nde. i duren. Eerder deze maand had
Drt waarnemend Portugese gouver-
ris t ar. generaal Ernesto Perreira do
irt i ceido. het bestuur al aan zich
)oor rokken.
an d twel een presidentiële woord-
ziel rder in Lissabon zei dat de
in atregel geen gevolgen zal heb-
taatifci voor de onafhankelijkheid op
met november, is de maatregel in
dat i an da wel als een poging tot
ids-i
De 1
e 1
IBSABON (AP, Reuter, UPI) Nadat de commandant van het
at
ls vei
opschorting van de onafhankelijk
heid uitgelegd.
De MPLA die in Loeanda het voor
het zeggen heeft zei dat de beslis
sing 'een terugkeer betekent naar
het koloniale proces en herstel van
de dictatuur'.
Het Angolese volk zal geen afstand
doen van zijn rechten en zal geen
ogenblik aarzelen zich gewapender
hand te verdedigen, aldus een felle
reactie van de MPLA.
Onverwacht
De Portugese maatregel zal in de
praktijk overigens weinig gevolgen
hebben, want de MPLA zal geen
afstand doen van regeringsverant
woordelijkheid. Na het vertrek van
de FNLA- en UNITA-ministers uit
Loeanda hebben de MPLA-minis-
ters hun werk gewoon voortgezet.
Het nieuwe bestand tussen MPLA
en UNITA is volgens Portugese
zegslieden bereikt in besprekingen
in Lissabon tussen de beide vice-
premiers van de overgangsregering,
Lopo de Nascimento van de MPLA
en Jose Ndele van UNITA.
In Lissabon werd het bestand ook
als een persoonlijke overwinning
voor president Costa Gomes gezien.
Het akkoord is nogal onverwacht
tot stand gekomen. Aanvankelijk
probeerde de UNITA zich buiten de
gevechten tussen MPLA en FNLA te
houden, maar de laatste weken
hebben UNITA-troepen vooral rond
de Angolese havens Lobita en Ben-
guela aan de kant van het FNLA
gevochten.
JAKARTA, DARWIN (Reuter, UPI, AP) De speciale Portugese
afgezant, de voormalige minister van overzeese gebiedsdelen,
Almeida Santos, heeft gisteren overleg gevoerd met de Indone
sische leiders over de vraag hoe een eind gemaakt kan worden aan
de burgeroorlog op Portugese Timor.
atrale militaire district in Coimbra, die de meeste tanks en
ntserwagens tot zijn beschikking heeft, brigadegeneraal Franco
larais, openlijk met militaire actie heeft gedreigd, roept nu de
mmunistische leider Alvarado Cunhal om breed nationaal over-
l om het gevaar van een burgeroorlog te bezweren.
iar verluidt had president Costa
mes al eerder een beroep gedaan
Cunhal om een gemeenschappe-
k beleid met de socialisten uit te
ppelen maar op dat moment
terp Cunhal zich nog op het 'Ver-
Revolutionaire Front', dat
lensdag 35.000 mensen op de
in bracht voor het presidentieel
leis en daar premier Gongalves
ijuichte en president Costa Go-
s uitjouwde. Maar nu schreef het
mmunistische partijblad Avante
lens dat dit verenigde front toch
en oplossing bood voor de vraag-
ikken van het ogenblik. Het ver-
fligde zelfs de groep-Antunes. de
?en officieren die het drijven
de communisten veroordeeld
iden en hun wantrouwen uit-
aken in het kabinet van Gongal-
'^fgens Avante mochten deze men-
ook al hadden ze verdeeldheid
laaid niet als fascisten en contra-
folutionairen worden afgedaan,
rnhal wil nu een breed overleg,
lar met name de negen dissidente
peren geschorst uit de Revo-
ionaire Raad en de socialist! -
ie partij bij betrokken zijn. De
tstgenoemde heeft al verbaasd
eageerd en de PPD. de Demo
nische Volkspartij, die tweede
rd bij de verkiezingen van april,
ift verontwaardigd gereageerd
idat zij niet in het lijstje van
nhal voorkomt.
commandant van het centrale
litaire district. Charais, is een
>ms|n de negen dissidente officieren,
alle ondanks hun schorsing uit
militaire raad in hun militaire
ud'Aicties waren gehandhaafd. Hij
tl" itiveerde zijn dreigement om
,Cn ar Lissabon op te rukken als
Igt: 'Politieke krachten die de
ji itorische verantwoordelijkheid
'Ufbben om de arbeiders voor te
'eiden op hun verheven roeping
het revolutionaire proces schij-
ïif^n meer geïnteresseerd te zijn om
nul middellijk de macht over te ne
en.'
■gei j verklaarde voorts, dat hij de
uw voelens van de bevolking in zijn
le,® bied zo verstond dat hij besloten
gin l(i 'zijn eenheden gereed te ma
lt om te kunnen garanderen dat
niet nog eens een totalitair reel-
in Portugal zal komen.' Verder
hij tot de conclusie gekomen
VOO
dat 'enkele plaatselijke organisaties
in het gebied niet de beste verte
genwoordigers zijn van het volk' en
hij zou proberen 'een oplossing te
vindn voor alle gevallen waarin
aan de vrijheid van vertegenwoor
diging geweld is aangedaan.'
In een verklaring, waarin zowel
Portugal als Indonesië hun be
zorgdheid over de situatie op het
eiland en de noodzakelijkheid dat
er iets aan gedaan diende te wor
den uitspraken werd ook gezegd dat
Indonesië Portugal erkent als de
enige autoriteit van Portugees Ti-
mor.
Verder zijn beide partijen het eens
met principe van dekolonisatie en
vinden dat stabiliteit noodzakelijk
is om het volk van Oost-Timor in
de gelegenheid te stellen zijn eigen
toekomst te bepalen.
In de verklaring stond niets over
een eventuele militaire actie van
één of beide landen. Wel lieten
Indonesische functionarissen weten
dat hun land in beginsel bereid is
tot behulp van herstel van de orde
in het Portugese gebied.
Er liggen momenteel reeds drie In
donesische oorlogsschepen voor de
hoofdstad Dili van de Portugese
kolonie. De Indonesische regering
heeft zich bereid verklaard medica
menten en voedsel naar het land te
sturen en behulpzaam te zijn bij de
evacuatie van vluchtelingen. Santos
vertrekt vandaag naar Australië om
ook daar met de leiders te praten
over de moeilijkheden op Timor.
In Lissabon werd gisteren bekend
gemaakt dat twee Portugese officie
ren zijn aangekomen op het eiland
Atauro. vlak voor de Timorese kust.
waar de Portugese gouverneur Li-
mos Peres zijn hoofdkwartier ge
vestigd heeft nadat hij uit Dili
wegvluchtte.
In het Australische Darwin kwam
gistermorgen het vrachtschip Mac-
Dili met ruim 700 vluchtelingen uit
Portugees Timor aan. Volgens de
vluchtelingen ging het vertrek van
het schip uit Dili met wrede inci
denten gepaard. De vluchtelingen
die het schip proberden te breiken
werden beschoten en met handgra
naten bestookt.
Er zouden tientallen slachtoffers
zijn gevallen. De strijd op het ei
land tussen het revolutionaire front
voor de onafhankelijkheid van
Oost-Timor (Fretilin) en de demo
cratische unie van Timor (UDT)
schijnt nu geluwd te zijn.
Volgens een Australische journalist
zijn er in Dili alleen al 250 tot 300
mensen omgekomen, terwijl voor
het binnenland de schattingen tot
2000 slachtoffers zijn opgelopen.
In de Australische havenstad
Darwin is gisteren het vracht
schip Mac-Dili met ruim 700
vluchtelingen van Portugees
Timor aangekomen. Een aan
tal vluchtelingen was er ern
stig aan toe en werd op een
brancard naar de wal getakeld.
Toeristen verjaagd
BURGOS (Reuter. UPI) De twee
Baskische nationalisten die gisteren
terechtstonden voor een militair
tribunaal wegens moord en mede
plichtigheid aan moord op een po
litieman. zijn gistermorgen ter
dood veroordeeld. De advocaten
hebben nu. drie dagen tijd om in
beroep te gaan bij het militair
hooggerechtshof, dat het vonnis
kan bevestigen of een nieuw proces
kan gelasten. Wordt het vonnis be
vestigd en verleent Franco geen
gratie, dan ,zal het vonnis worden
voltrokken met de 'garotte'. de uit
de middeleeuwen daterende wurg-
paal.
Bij een golf protestdemonstraties
en stakingen die door Baskenland
gaat. werden gisteren vijf personen
gewond door geweervuur van de
politie, twee in het kustdistrict van
Zarauz en drie in San Sebastian en
Hernani.
In Zarauz marcheerden vierhonderd
demonstranten door de straat die
de winkeliers dwongen te sluiten
en de toeristen van het strand ver
dreven.
De uitzendingen van Moskou in het
Arabisch, waarmee wordt gepro
beerd de oppositie tegen de rege
ring van Sadat in Egypte aan te
wakkeren, lopen duidelijk parallel
met de propaganda van de Egypti
sche communistische partij, die be
zig is de grond rijp te maken voor
een staatsgreep
Hoe waarschijnlijker het werd dat
er een nieuw Sinai-akkoord (tussen
Israël en Egypte) zou komen, hoe
duidelijker bleek dat het Kremlin
vastbesloten is te voorkomen dat er
een eind-regeling komt. die de po
sitie van de Sowjet-Unie in het
Midden-Oosten zal verzwakken.
Ondermijning van Sadats regiem is
de sleutel tot deze strategie van het
Kremlin.
De Egyptische communistische par
tij. die zich zelf ophief in 1964 op
bevel van Moskou, heeft de hervat
ting van haar werkzaamheden aan
gekondigd met een programma dat
nu via ondergrondse kanalen wordt
verspreid in Egypte. Het program
ma verscheen vorige maand nadat
Boris Ponomarew (staflid van het
Russische politbureau voor de be
trekkingen met buitenlandse com
munistische partijen) Syrië had be
zocht. De volledige tekst, die ook in
een Libanese krant heeft gestaan,
heeft geen protesten of ontkennin
gen van communistische zijde uit
gelokt.
jdi INDEN (Reuter) In Londen is
ito inderdagavond een bom ontploft,
ikele voorbijgangers werden ge
ïnd. De bom was geplaatst bij de
uising van twee grote winkelstra-
n in het centrum van de stad.
- >rt voor de explosie had een man
jet een Iers accent een krant op
's beid en gezegd dat in een zaak
ooyn Oxford street een bom was
ilaatst die binnen vijf minuten
i exploderen. Na de bomaanslag
n donderdag in Caterham. ten
iden van de hoofdstad, waarbij 35
ert irsonen werden gewond, vrezen de
fitse autoriteiten thans dat er een
euwe golf van aanslagen van de
re op komst is. In IRA-kringen in
•Ifast en Dublin is de verantwoor-
dijkheid voor de aanslag in Ca-
irham van de hand gewezen. Dit
*ft het vermoeden gewekt dat
o splintergroepering in Engeland
eigen houtje met aanslagen is
lonnen.
Explosies
lil
Het Egyptische communistische
program, dat zonder twijfel authen
tiek is, vaart uit tegen de 'gedeelte
lijke' regelingen met Israël zoals
die door Sadat en Kissinger zijn
getroffen, en roept de partij op
zich voor te bereiden op de 'onver
wachte explosie' waar de politiek
van Sadat toe kan leiden. De partij,
zo zegt het program, mag zich niet
door de gebeurtenissen laten ver
rassen. maar moet er juist bij be
trokken zijn. De sterk groeiende
activiteiten va.i 'rechtse reactionai
re krachten', zo gaat het verder,
maakt een 'fascistische staatsgreep
mogelijk De partij moet daarom
gebruik maken van 'alle' strijdme-
thoden, wat in het communistische
jargon doorgaans gebruik van ge
weld betekent.
De explosies, die het partij-pro
gram voorspelt, zouden worden ver
oorzaakt door Sadats aanslag op 'de
verworvenheden van de arbeiders
Daarmee wordt onder meer gedoeld
op de kwalitatieve vermindering
van het genationaliseerde deel van
de industrie en het koesteren van
het particuliere initiatief. Tegelij
kertijd maakt het document duide
lijk dat Sadats 'verraad' met be
trekking tot Israël moet worden
tegengewerkt. De eerste taak van
de partij is het overhalen van de
'weifelende' elementen, die vandaag
'toegeven aan het imperialisme en
het zionisme' en die zich daarvan
morgen misschien weer zullen af
wenden als 'een arrogant Israël'
verzuimt cm de concessies te doen
die zij verwachten. Dit handige
weefsel van binnenlandse en bui
tenlandse onderwerpen is ontwor
pen om voor de partij de mensen
te winnen, die tegen Sadats con
cessies aan Israël zijn. zonder de
ideologie van de partij te onder
schrijven. Hetzelfde patroon is te
herkennen in dé uitzendingen van
Moskou, waarin ook de 'gedeeltelij
ke' regelingen met Israël en de
'liquidatie' van de genationaliseerde
industrie worden aangevallen. Dat
laatste heet dan 'verraad' van de
revolutie van Nasser.
Geen oproep
Maar er wordt niet onomwonden
opgeroepen tot een omverwerping
van Sadats regiem. Het plan van
actie is minder eenvoudig.
Volgens Moskou zal de nieuwe re
geling voor de Sinai niet zo snel
leiden tot teruggave van door Israël
bezet gebied aan Egypte en Syrië
en de vestiging van een Palestijnse
staat, als de Arabieren verwachten.
De overeenkomst over de Sinai zal
daarom, zo gelooft Moskou, in el
kaar vallen.
Het Kremlin hoopt onmiskenbaar
dat tegen die tijd de regering van
Sadat aanzienlijk verzwakt zal zijn
door de Russische weigering om
wapens te leveren, en dat de com
munistische partij ondertussen zal
zijn versterkt als het brandpunt
van de Egyptische oppositie. Het
partij-document lijkt te rekenen op
twee factoren, die de communisten
in Portugal juist tot zo'n belangrij
ke kracht, maakten.
Het document spreekt van de 'va
derlandslievende tendens' bij de
strijdkrachten en geeft aan dat de
communisten daar aanhang heb
ben. Het. beweert bovendien (en
terecht) dat de communistische
partij nu de 'enige goed georgani
seerde politieke macht' in Egypte
is, buiten de politieke machinerie
van de regering zelt
De uitzendingen van de Sowjet-
Unie hebben de geesten rijp probe
ren te maken door er nadrukkelijk
op te wijzen dat gedeeltelijke rege
lingen niet de 'legitieme rechten'
van de Palestijnen herstellen. Te
gelijkertijd vertelt radio Moskou de
Arabieren dat de Sowjet-Unie de
enige is die de Palestijnen steunt,
en verwijst daarmee naar Sadats
verraad van hun belangen.
Militairen terug
Het Kremlin doet dus al het moge
lijke om oppositie tegen 'gedeelte
lijke' regelingen op te bouwen en
er voor te zorgen dat de Arabieren
die tegen die regelingen zijn uit
eindelijk weer naar Moskou zullen
gaan om hulp.
Moskou hoopt dat. op het juiste
moment, de onverwachte explosie',
waar het Egyptische communisti
sche document over spreekt, de re
gering van Sadat zal opblazen,
links aan de macht zal brengen in
Cairo, de stroom van wapens uit de
Sowjet-Unie weer op gang zal
brengen en de terugkeer zal inlui
den van de 20.000 Russische mili
tairen die door Sadat werden ver
bannen. De nieuwe Egyptische lei
ders zouden dan de 'gedeeltelijke'
regelingen herroepen, de Palestij
nen zouden vestiging van hun ei
gen staat met garanties van de
Sowjet-Unie eisen en het Kremlin
zou opnieuw voet aan wal krijgen
in het Midden-Oosten.
Het Russische blad International
Life wijst het westerse wantrouwen
over de motieven van het Kremlin
van de hand en kleineert de angst
dat een Palestijnse staat, gesticht
met de hulp van de Sowjet-Unie
'onvermijdelijk communistisch zal
zijn'. Dat. zo zegt het blad. is een
oud liedje, dat altijd wordt gehoord
als een land zijn toevlucht neemt
tot 'de onuitputtelijke schatkamer
van ervaringen in de Sowjet-Unie'.
Dat is zo goed als zeggen dat het
verwacht dat ook de Palestijnen
daar hun toevlucht zullen zoeken.
De meest fervente supporter van de
Palestijnen. het regiem van Khad-
daffi in Libië, moet ook een rol
vervullen in het schema van de
Sowjet-Unie Libië zo zegt Sadat. is
niet in stat om de enorme aanvoer
van wapens, die de Sowjet-Unie
heeft beloofd, zelf te kunnen ver
werken. Het Kremlin zal daarom
eveneens duizenden technici moe
ten sturen, die twintig tot vijftig
jaar' zullen blijven, zo verwacht
Sadat. Die wapenovereenkomst
(tussen Libië en de Sowjet-Unie)
werd getekend tijdens het hoogte
punt van Sadats ruzie met Khad-
daffi. Sadat vreest, niet zonder re
den, dat er iets tegen hem op touw
wordt gezet door de Sowjet-Unie.
Cairo gelooft dat Khaddaffi plan
nen heeft voor de onmetelijke uit
gestrektheid van de woestijn, die
de grens vormt tussen Egypte en
Libië. Khaddaffi's agenten hebben
de stamhoofden in deze woestijn al
opgestookt In uitzendingen van
het radiostation 'De stem der Ara
bieren' in Cairo wordt de vraag
gesteld: Wil kolonel Khaddaffi wer
kelijk de' westelijke woestijn bezet
ten. net zoals Israël de Sinai heeft
bezet? Sadat zelf heeft onlangs een
vergadering van stamhoofden toe
gesproken. Volgens radio Cairo
hebben die hem trouw beloofd met
'een in bloed geschreven' eed. Hij
hekelde Khaddaffi als een leuge
naar en beloofde Egyptes grondge
bied te zullen verdedigen tegen 'de
agressie van het verraad en de
begeerte'.
Khaddaffi's haat tegen Sadat is zo
diep en zijn onverantwoordelijk
heid (gebleken uit zijn steun aan
terreur-groeperingen) is zo groot
dat hij zichzelf waarschijnlijk ge
makkelijk zal lenen voor een plan
om Sadat in de rug aan te vallen.
Dit. in combinatie met een door
communisten geleide rebellie in
Egypte en een golf van Palestijnse
militaire en terroristische activitei
ten over het hele Midden-Oosten,
zou het hele breekbare nei van
overeenkomsten, opgebouwd door
Kissinge-, te niet kunnen doen.
Het Kremlin heeft al twintig
jaar plannetjes gemaakt en in
triges opgezet om invloed in het
Midden-Oosten te krijgen en het
zal niet aan de kant blijven zit
ten terwijl Kissinger met de
prijs weg loopt.
DUBLIN (UPI) Eamon de Valera, de eenvoudige school
meester die opklom tot een van de bekendste staatslieden ter
wereld, overleed gisteren in Dublin. De in New York geboren
Ierse patriot zal de geschiedenis ingaan als de man die zijn
leven wijdde aan de vrijheid van zijn land.
Deze veelzijdige leider - geleer
de. revolutionair, econoom, poli
tieke stokebrand - bevocht tegen
schijnbaar onoverkomenlijke
moeilijkheden in de Ierse onaf
hankelijkheid van Groot-Brit-
tannië.
'Dev', zoals hij in de wandeling
heette, werd in 1882 op Manhat
tan. New York. geboren als zoon
van een Spaanse immigrant en
een uit Ierland afkomstige moe
der. Na de vroege dood van zijn
vader zond zij hem rerug naar
Ierland. Hij groeide op tussen de
ooeren, en bleek bijzonder intel
ligent te zijn. Na zijn studie
werd hij hoogleraar wiskunde
aan de Ierse nationale universi
teit in Balckrock. 'Ik zou weinig
anders van het leven hebben
gevraagd dan college geven en
studeren', zei hij vele jaren la
ter.
Maar het zou anders lopen. Na
de eeuwwisseling v/erd Ierland
steeds onrustiger onder de Britse
heerschappij. De jonge professor
werd eerst actief als vurig aan
hanger van de beweging die de
Ierse taal in ere wilde herstel
len. In 1913 voegde hij zich bij
de Ierse vrijwilligers die zich
tegen de Unionistische campag
ne in Ulster verzetten.
Eamon de Valera
gens het verdrag verplicht wa
ren.
Spartaans
Opstand
De Valera veroverde zich voor
goed een plaats in de harten
van zijn vrijheidslievende land
genoten door zijn rol n de
Paasopstand van 1916. Hij leidde
een groep van 130 man die in
Dublin het strategische gebouw
van Boland Mills bezette, en
hield stand onder het vuur van
het Britse leger Zes dagen lang
hield zijn eenheid vast aan het
gebouw. Eerst een schriftelijk
bevel van zijn commandant, die
zich zelf de vorige dag al had
overgegeven, bracht De Valera
naar buiten. Hij was de laatste
sleutelfiguur van de opstand die
zich opgaf.
Net als de andere organisatoren
werd hij ter dood veroordeeld.
Het vonnis werd omgezet in le
venslang toen zijn vrienden
naar voren brachten dat hij nog
steeds Amerikaans staatsburger
was. Zo werd hij de belangrijk
ste overlevende leider uit de op
stand.
Terwijl hij in een Engelse ge
vangenis zat werd De Valera in
1918 gekozen tot voorzitter van
de S.inn Fein partij, die in de
Ierse verkiezingen van dat jaar
driekwart van de zetels verover
de. In 1919 ontsnapte hij en
kon vermomd Amerika bereiken,
waar hij geld inzamelde voor de
Ierse zaak.
Terug
Dat betekende een economische
oorlog tussen de twee landen. De
Valera voerde een spartaans
programma in van zelfvoorzie
ning in een Iers sprekend Ier
land. Achter hoge "tolmuren werd
een eigen industrie opgebouwd.
De Ierse Vrijstaat verklaarde
zich in 1937 tot de soevereine
staat Eire, waarvan de trouw
aan de Britse Kroon uitsluitend
een vrijwillige basis had.
Vanaf het begin van zijn pre
mierschap liet De Valera zijn
invloed ook in het buitenland
gelden. Hij was de eerste grote
leider die een beroep deed op
het geweten van internationale
staatslieden in een wereld die op
weg was naar een mondiaal con
flict. Hij beschuldigde de Vol
kenbond. als president van de
Raad, ervan dat hij geen collec
tieve actie nam tegen Japan na
de aanvallen op China.
De jaren dertig en veertig vroe
gen moeilijke beslissingen van
de Ierse leider. De organisatie
die hem aan de macht had ge
holpen. het Ierse republikeinse
leger (IRA) raakte buiten con
trole. In het midden van de
jaren dertig ging de IRA onder
gronds, na een verbod. Toen
Hitiers vlag over steeds grotere
delen van Europa ging waaien,
begon de organisatie een flirt
met de nazi's, in de hoop dat
Duitse wapens de hereniging
van Ierland zouden helpen be
vorderen.
Kort voor de ondertekening van
het Engels-Ierse verdrag van
1921 keerde hij terug naar Ier
land. Maar hij wees het pact af
dat zijn gevolmachtigden in
Londen hadden getekend, omdat
het Noord-Ierland van de rege
ling uitsloot en bovendien een
eed van trouw aan de Britse
Kroon verplicht stelde.
De opstand was nu officieel ge
ëindigd en na een algemene am
nestie kon De Valera ln het
openbaar verschijnen. Hij keur
de het verdrag nadrukkelijk af
en organiseerde door het hele
land de oppositie tegen de eerste
Ierse regering van William Cos-
grove. Maar de Ierse Assemblee
keurde het verdrag met kleine
meerderheid goed.
De Valera steunde het republi
keinse verzet ln de burgeroorlog
die volgde, en de regering-Cos-
grave zette hem gevangen. In
1923 weer vrijgelaten, vormde
hij een republikeinse oppositie
partij. Deze Fianna Fall versloeg
de regering-Cosgrave in 1932 en
De Valera werd minister-presi
dent. Hij verbrak meteen de be
trekkingen met Engeland en
staakte de betalingen die vol-
Populair
De Valera interneerde de leiders
van de IRA, opdat ze zijn neu
traliteitspolitiek niet in gevaar
zouden brengen. Intussen slaag
de zijn binnenlands economisch
programma, wat hem een enor
me populariteit bezorgde. Hij
won zes achtereenvolgende ver
kiezingen van 1932 tot 1948 en
werd de langst zittende premier
van een democratisch land ln
Europa.
De verkiezingsnederlaag van
1948 bleek tijdelijk: de coalitie
regering stortte in en drie jaar
later zat De Valera weer op zijn
stoel. Na een nieuwe nederlaag
in 1954 en een nieuwe coalitie
regering kreeg hij in 1957 op
nieuw de absolute meerderheid.
Twee jaar later trok hij zich
terug uit de actieve politiek.
In 1959 werd De Valera tot pre
sident gekozen. Na twee ambts
termijnen trok hij zich in de
zomer van 1973 terug in een
bejaardentehuis. Zijn hoofddoe
len had hij niet bereikt: een
verenigd Ierland dat Iers (Gae
lic) zou spreken. Maar hij was
er nog steeds zeker van dat het
eens zou gebeuren.
Vervolg van pagina 1.
De Peruaanse minister van buiten
landse zaken Miguel Angel de la
Flor vertrok overhaast naar het pa-
leis van de president dat door mili- SllCCeS
tairen was bezet en zei tegen ver
slaggevers van niets te weten.
werk en er is een inflatie van naar
schstting twintig percent per jaar.
De tekst van het communiqué van
de vijf regionale commandanten
luidde: 'Wij hebben een revolutio
naire machtsovername moeten on
dernemen om een einde te maken
aan de persoonlijkheidscultus en de
afwijkingen van onze (revolutio
naire) weg door diegenen, die fou
ten begaan en de ware revolutio
naire gezindheid van het Peruaanse
volk niet verstaan.
Wij geloven dat onder de leiding
van generaal Francisco Morales
Bermudez de nieuwe Peruaanse re
gering aan de gerechtvaardigde
verlangens tegemoet zal komen van
het volk. de strijdkrachten en de
politiemacht van Peru'.
Peru, een land met 14 miljoen in
woners werd vroeger gedomineerd
door honderden schatrijke families,
maar werd door president Velasco
veranderd in een semi-corporatieve
staat, waarin de arbeiders meedeel
den in de wir.sten. Nog altijd heb
ben tweemiljoen mannen op «>en
bevolking van 14 miljoen geen
Maar sinds de officieren meestal
zonen van arme families die hun
opleiding genoten ln de VS de
macht overnamen is de toestand in
het land. met name op het verpau
perde platteland snel vooruitge
gaan. Deskundigen beschouwen de
landhervormingen- als de meest ge
slaagde in heel Latijns-Amerika.
Vijf miljoen hectaren werden her
verdeeld onder de arme boeren en
particuliere suikerplantages werden
in doelmatige coöperaties veran
derd. Wij zullen pas politiek zelf
standig zijn als we economische
vrijheid hebben verworven ten op
zichte van het buitenland', was een
slagwoord van president Velacco.
Velasco is, een boerenzoon uit het
noorden van Peru. Op 18-jarige
leeftijd ging hij naar de miiitaire
akademie en was een briljant ka-
det. Hij steeg snel in de militaire
hiërarchie en werd in 1965 gene-
raal-majoor. Hij ls attaché in Pa
rijs geweest en gedelegeerde in de
Inter-Amerikaanse Defensieraad in
Washington De nieuwe machtheb
ber. generaal Morales werd al lang
als zijn opvolger beschouwd.
