Van Abbemuseum geeft
gereedschap om mee te
publiek
werken
Restauratie 'Ronde
Lutherse' bijna klaar
L
INSTITUUT PRAE'iEP
INSTITUUT PRAEHEP
CIRCUS KRONE
Monumentenjaar en 'Amsterdam 700'
versnelden herstel eeuwenoude kerk
PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN
VAKANTIE
PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN
TROUW/KWARTET MAANDAG 11 AUGUSTUS 1975
RH 6
door G. Kruis
EINDHOVEN Dat moesten musea meer doen, zomaar tusserv door niet al te overladen 'thema'^-
tentoonstellingen houden met werken uit eigen bezit. Zoals het Van Abbemuseum te Eindhoven nu,
en daar hebben ze het ook nog eens op een bijzondere manietr gedaan. Een werkgroep van zes stu
denten van het uKnsthistorisch Instituut te Utrecht heeft aan de hand van de Eindhovense col
lectie zes kleine educatieve exposities gemaakt, die in twee keer getoond worden.
AMSTERDAM De restauratiewerkzaamheden aan
de Ronde Lutherse kerk aan het Singel in Amsterdam
zijn bijna klaar. Op 28 september zal het gebouw
feestelijk worden heropend. In het kader van Amster-
dam-700 en van het Monumentenjaar is de restaura
tie in versneld tempo aangepakt.
Dit jaar wordt het herstelde gebouw dan ook volle
dig ingeschakeld in de jubileumviering. Er zullen con
gressen, koffieconcerten en allerlei andere aktivitei-
ten. georganiseerd door het bureau Amsterdam-700,
plaatsvinden. Door de bouwkundige aanpassingen is
de kerk bruikbaar voor vele doeleinden. Het orgel
is in uitstekende staat en de kerkruimte is geschikt
gemaakt voor vergaderingen en tentoonstellingen.
Voor kleinere aktiviteiten zijn de bovenzalen uiterst
bruikbaar. De vaste huurder van de kerk (het Sonesta-
hotel) overweegt.de koffieconcerten bij voldoende be
langstelling, na dit jaar voort te zetten.
De fraai gerestaureerde kerk kan met zijn rijk ver
leden weer een belangrijke rol gaan spelen in het cul
turele leven van de hoofdstad.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De lutherse hoorlijk lang voordat er iets aan
gemeente in Amsterdam bezat september 1822 brak brand
in het begin van de 17de eeuw uit. De loden bak met regenwater
bovenop het dak kon niet snel ge-
een vaste plaats van samen- noeg bereikt worden. De brandspui-
komst: 'een pakhuis, staend be- ten waren wel aanwezig, maar de
c deuren van de kerk bleken op slot.
neden Spuij en genaamd den (je trapportaaldeuren waren
'Vergulden pot'.' Er werden min afgesloten. Voordat deze opgebro-
ken waren, was de koepel al inge-
of meer geheime godsdienst- stort. De kerk was niet verzekerd,
oefeningen gehouden. In 1633 Direct werd begonnen met geld in
te zamelen voor de herbouw. Op 1
kon het gebouw officieel als aprji i823 was al 200.000 gulden
kerk worden ingewijd. Spoedig bijeengebracht. In de publieke
nieuwspapieren werden bouwkundi-
moest er een tweede gebouw ko- gen uitgenodigd een plan voor de
men. Enige ouderlingen togen van «emSTVreïSuranS
in februan 1668 naar de burge- 247.000 galden, zijn Idee werd 111 101411 15 er <*n b«bag van vier
meesteren met een houten en overgenomen en de geleerde ont- m'Uoen mee gemoeid
TT vine een beloning van vljtfig gou- Inmiddels vond de Lutherse ge-
een lemen model. Het lemen den ducaten. De koepel werd van meerite inN het Sonesta-hotel een
model met koepel kreee de voor- hout net als voorheen en het dak permanente huurder. De inrichting
van koper. De architecten waren de
heer Suys en zijn collega De Greef.
houdskosten voor de gesloten kerk te
betalen.
In de jaren zestig besloot het colle
ge van kerkrentmeesters der Evan
gelische Lutherse gemeente het ge
bouw op te knappen. In 1968 ont
ving architectenbureau Kuipers de
opdracht een restauratieplan met
begroting te maken. De plannen
beperkten-zich tot het herstel van
de koepelconstructie en het exte
rieur, omdat het gebouw destijds
geen passende bestemming had.
Daardoor waren de financiële mid
delen zeer beperkt. Via subsidies
van CRM en aanvullende subsidies
in het kader van de werkloosheids
bestrijding was het mogelijk de
Tot 31 augustus komen de onder
werpen 'Teken', 'Illusie' en 'Ab-
strakt' aan de orde en daarna, van
5 september tot 5 oktober 'Kunste
naars image', 'Struktuur' ep 'Ex
pressie'. Hoofd Educatieve Dienst,
Jerven F. W. Ober: 'Het presente
ren vah de eigen collectie is een
soort rustpunt in de zomerperiode.
Er komen dan veel mensen, die
ooit eens jjpn plan waren een mu
seum te bezoeken en het eigen
publiek uit de regio. Het was ge
bruikelijk hij dergelijke gelegenhe
den te komen met allerlei overzich
ten van kunststromingen. Voo rwat
we nu doen is experiment welis
waar een te groot woord, maar het
is wèl een nieuwe manier van om
gaan met de verzameling. Het is
puur educatief bedoeld en speelt in
op de vragen die de bezoeker heeft.
Deze tentoonstellingen brengen een
verhaal, geven het gereedschap aan
het publiek om zélf mee te werken'.
Geslaagd
't Is een zeer geslaagde 'opzet. Het
educatieve ervan staat zeker niet
voor belérend. Er wordt veel hou
vast geboden en dat is van groot
belang: want hoe vaak zie je de
mensen in een museum niet een
beetje doelloos rondslenteren? Ze
worden door zoveel verschillende,
zoveel Interessante èn voor velen
volkomen nieuwe dingen omgeven,
dat ze niet weten waar ze 't eerst
moeten kijken.
Daarom zijn de samenstellers bij
het begin begonnen. Bij zaken
vooral, waaraan je in het dagelijkse
leven meestal zonder meer'voorbij
gaat, omdat ze zo 'gewoon' lijken,
(geworden zijn).
Het teken b.v., zoals de letter: "Een
woord', (tekst op de expositie) 'is
een handig teken, dat snel van de
ene naar de andere persoon overge
bracht kan worden. Het lijkt hele
maal niet op wat het noemt. Het is
een willekeurig teken, waarvan we
de betekenis hebben moeten leren'.
En dan merk. je, dat zo'n samen
stelling van tekens in drie talen,
bloem'. 'Houwer', 'fleur' direct de
verwondering van de bezoekers
wekt, zo van 'daar heb ik eigenlijk
nooit aan gedacht'. Een dergelijke
verwondering over iets dat je altijd
als de normaalste zaak van de we
reld zag, maakt eigenlijk al 'n soort
van de kerk komt dan ook voor
rekening van dit concern. Onder
het Kattegat is een tunnel gegra
ven, waardoor de kerk recht
streeks verbonden is met het hotel.
De uitvoering van de restauratie
werkzaamheden is steeds in nauw
-overleg met monumentenzorg ge
beurd.
opening naar bepaalde vormen van
kunst, die men tevoren direct met
kreten benaderd e als 'Ik begrijp
niet wat dat voorstelt'.
Op een dergelijke, steeds heldere
en overzichtelijk e manier, worden
ook de andere onderwerpen belicht.
En daarbij komen niet alleen de
avantgardistische aspecten aan
bod: naast superrealisten als Hof
kunst, Gnoli en Schonzeit wordt
ook aandacht besteed aan schilders
als Willink en Hynckes, die, dat
merk je ook hier weer, nog steeds
tot de grote favorieten van het
publiek behoren.
Via Kandinsky's 'Kerk te Murnau'
naar de abstracte kunst: goede
voorbeelden van hem, Mondriaan
en El Lissitsky tot Morris Louis en
Ad Dekkers, begeleid door een dui
delijke uiteenzetting van wat nu
eigenlijk precies abstracte kunst is.
Misschien zal dat bij sommigen wat
overdreven 'educatief' overkomen,
maar zo lang Picasso en Appel door
ik weet niet hoeveel mensen nog
als eersten genoemd worden als er
naar abstracte kunstenaars ge
vraagd wordt, zonder meer voor de
hand liggend.
Dagelijks van 10 - 17 uur. zondag
van 14 tot 18 uur.
Reclit^ WfflïnkStadsgezicht
Onder: Kandinsky:: Jïerkvan
TVTiirnau r*2r-.
keur. Aan het eind van de zo
mer van hetzelfde jaar kon de
bouw beginnen.
Uit het hele land werden timmers-
bazen bijeengehaald voor een sa
menkomst in de timmermansdoe
len. Er was in ons land nauwelijks
iemand met ervaring in het bou
wen van koepels en de uitvoerders
wilden niet over één nacht ijs
gaan. Gezamenlijk gingen de bij
eengeroepen timmerlieden aan de
slag om een deugdelijke koepel-
constructie te ontwerpen. Op 15
april was het zover; de bouwheren
maakten bekend, dat de volgende
dag de eerste pen met enige plech
tigheid aangebracht zou worden.
In december van dat Jaar werd de
kerk al in gebruik genomen. Het
zou echter nog veertien jaar duren,
voordat de kerk geheel afgebouwd
was. In. 1719 was het orgel pas
klaar. Een model staat nu in het
Rijksmuseum.
Herstel
Een eeuw na de bouw in 1764
waren enkele belangrijke herstel
werkzaamheden dringend noodza
kelijk. De muren begonnen te splij
ten en het bleek dat de einden van
de balken waar de onderste gaan
derij op rustte, verteerd waren. De
kerkrentmeesters sloeg de schrik
om het hart. Toch duurde het be-
Fundament
Bij onderzoek bleken de fundamen
ten geheel gaaf. Op 18 september
1824 waren de herstelwerkzaamhe
den al zover gevorderd, dat de spits
aangebracht kon worden. Elke
werkman ontving een gratificatie
van twee gulden en een vrije dag.
De gehele herbouw inclusief het
orgel kostte 323.633 gulden en 73
cent. Zo ontstond de Nieuwe Kerk
op haar oude plaats. Op de vierde
verjaardag van de brand kon de
kerk weer in gebruik genomen wor
den, 18 september 1826.
Het orgel was echter nog niet
klaar. De gebroeders Batz uit
Utrecht kregen de opdracht voor
27.000 gulden. Op 18 september
1830 werd het plechtig ingewijd.
Later werd een verbetering aange
bracht in de vorm van pneumati
sche luchtreservolirs.
De Lutherse gemeente heeft haar
tweede kerk niet tol ere kunnen
houden. Achteruitgang in het kerk
bezoek en de cityvorming waren
hiervan de oorzaak. De stad werd
steeds groter en er werden meer
kleinere kerken gebouwd. De men
sen wilden liever vlak bij huis naar
de kerk. In 1934 besloot de Luther
se gemeente de deuren van de
nieuwe kerk voorgoed te sluiten. Na
bijna 300 jaar in gebruik geweest te
zijn. werd op 20 Januari- 1935 de
sluitingsdienst gehouden. Sindsdien
heeft het gebouw leeg gestaan.
Rijk, provincie en gemeente wer
den te hulp geroepen, om de onder-
woonruimte aangeboden
Te huur aangeb.: Voor verhuur en
huur van kamers en etages is het
adres: Woningbureau „Centrum"
Van Baerlestr. 24, Den Haag. Tel.
07Q-654778 en 070-851545. Van
7 00 u tem. 22.00 u. vöor aanbie
dingen en voor aanvragen van
9 00 u. t e m. 22.00 u. Ook op zon
dag. T105
Uw flatwoningen, villa's en bunga
lows, kantoorruimten en etages
worden snel verhuurd ot verkocht
door kamer- en etagebemidde-
iingsbedrijf
Centrum B.V.
op woensdag, donderdag en za
terdag a d. Van Baerlestr. 24. Oen
Haag. tel. 070-654778. Steeds van
11 00-18.00 uur. T106
Zoekt u naar kamers of etages en
dlv. andere woonruimten of kan
toorruimten, kom dan naar pet ka
mer- en etagèbemiddelingsbedrijf
„Centrum" op woensdag, donder
dag en zaterdag a d. Van Baer
lestr. 24. Den Haag. tel. 070-'
654778. Steeds van 11.00—18.00
uur. T105
Woningbureau „Centrum". HET
woningbureau voor verhuur van
Uw kamers, etages, flatwoningen,
eengezinswoningen met of zon
der overnamekosten, voor korte ot
lange periode. Leeg te aanvaar
den. gast. en/of gem. Eventueel
met schriftelijke vastlegging voor
bepaalde of onbepaalde tijd. Tel.
070-654778 en 070-851545 van
7.00 u t.e.m. 22.00 u:
Ook oj^zondag. Ti 06
onroerend goed
BANK TE ROTTERDAM
vraagt te koop voor enkele relaties
ééN OF MEERDERE PANDEN
Achterstallige onderhoud geen bezwaar
Vlotte en contante afwikkeling. Wordt strikt vertrouwelijk behandeld
Brieven ond. nr. 5352 Trouw A dam. T208
auto's en autobenodigdheden
DAF44
jaar 1972. 50.000 Km. Elke keuring
toegestaan. Tel. 010-222579 ('s-
DATSUN *aler
AUTOBEDR'JF BROERTJES
SASSfcNHEIM 02532-12921
HET GROOTSTE CIRCUS TER WERELD
vrijdag 1 augustus t/m woensdag 20 augustus
dagelijks van 15.30 uur tot 18.00 uur en
van 20.00 tot 22.30 uur
DEN HAAG - Malieveld
circustelefoon 070 - 639278
Dierentujn v a. 9.00 uur
TV-CIRCUS UIT 'SALTO MORTALE'
Voorverkoop bij Bespreekbureau 'Haagsche Courant'.
Wagenstraat 37. Oen Haag.
autorlJjNun
AUTORIJSCHOOL DE RANDSTAD
geeft autorijles in trans, duits ot
engels, lesprljs 20 per vol uur
Incl. schr. theorie. Ook 's avonds
bereikbaar. Tel. 070-467374. b.g.g
637851. Tl17
Imen *n klub*
Voor onze pas geopende Drogisterij in onze
vestiging Hoogstraat vragen wij een
vakkundige verkoopkracht m/v
drogisterij-artikelen
in het bezit van diploma drogist of vergevorderd
in de studie daarvoor. Gezien het
warenhuiskarakter hechten wij veel waarde aan
een degelijke voorlichting en een vlotte
presentatie.
Naast een aan de fünktie aangepast salaris bieden
wij diverse gunstige secundaire
arbeidsvoorwaarden w.o. korting op aankopen en
opname in het Pensioenfonds.
Leeftijd van 21-40 jaar.
Solliciteren bij de personeelsdienst Hoogstraat*
van di. t/m vr. van 10,00—12.00 uur en van 14.30-
16.00 uur of schriftelijk. Postbus 1176.
VROOMS DREESM ANN
De in 1974 gehouden examens brachten ons 1250 geslaagde kandidaten
voor het associatie-examen
Onder deze geslaagde kandidaten bevonden zich 244 cursisten van het rayon
Rotterdam.
Nieuwe cursussen opleidende voor het examen juni 1976 vangen aan
n Rotterdam-West: maandag 11 en donderdag 14 aug.; in Rotterdam-Zuid:
dinsdag 12 aug. en in Dordrecht: donderdag 14 augustus.
Inl.. prosp. en inschr. maandag t/m vrijdag van 9-5 en van 7-9 uur aan
ons lesgebouw
HEEMRAADSSINGEL 111 TEL. 257639 - 772453 - 770235
In 1974 slaagden bij ons 2451 leerlingen, n.l. 1250 voor P.D„ 596 voor MBA.
557 voor S.P D, en 48 voor Acc. A/C. Elke cursist ontvangt het jaarlijkse boek|e
met namen en adressen van onze geslaagde cursisten.
COMMERCIËLE ORGANISATIE
de krant helpt
u op weg
GEMEENTE MONSTER
BEKENDMAKING
Burgemeester en wethouders van Monster makend bekend
dat de heer J. M. N. M. van der Hark. wonende Nieuweweg 52
te Poeldijk, een vergunning ingevolge de Woningwet heelt ge
vraagd voor het oprichten van een sorteerruimte op een per
ceel g/ond. kadastraal bekend gemeente Monster, sektie K.
nummer 4331gelegen nabij de Nieuweweg te Poeldijk.
Het bouwplan is gelegen in een gebied, waarvoor het bestem
mingsplan „Herziening uitbreidingspla"h In hoofdzaak 1962"
geldt en is daarmede in strijd.
Het bouwplan is echter niet in strijd met het bestemmingsplan
dat voor het betreffende gebied wordt voorbereid.
Daarom overwegen zij de gevraagde bouwvergunning te ver
lenen met toepassing van het bepaalde in artikel 19 van de Wet
op de Ruimtelijke Ordening en artikel 50, lid 8 van c(e Woning
wet.
Een leder kan binnen twee weken na dagtekening van deze
bekendmaking tegen het voornemen tot het verlenen van de
vergunning schriftelijke bezwaren indienen bij hun college.
Het bouwplan ligt gedurende bovengenoemde termijn ter in
zage in het gemeentehuis op de afdeling algemene zaken. He
renstraat 2 te Monster.
Monster, 12 augustus 1975
Burgemeester en wethouders van Monster
Wi| zouden het er wel in willen
pompen Voor schrijf-.-tel- en re
kenmachines eerst ki)ken bij AVE-
HA. Meer dan 600 machines in
voorraad. Prijzen v.a. 75.-.
's Zaterdags geopend Aveha Im
porteurs van ksntoormachlneS.
Schieweg 50. Rottardam. Tel.
248437. -T231
Door ons wordt een vast basis salaris geboden met hoge
provisie plus een goede onkostenvergoeding.
Gegadigden, die menen voor deze functie in aanmerking
te komen, dienen eigenhandig geschreven sollicitaties te
richten onder nummer 2654 aan het bureau Trouw/ Den
Haag.
1974 slaagden bij ons 2451 leerlingen, n.l. 1250 voor P.O.. 596 voor M.B.A.,
557 voor S.P.D. en 48 voor Acc. A/C. Elke cursist ontvangt het jaarlijkso boekje
met namen en adressen van onze geslaagde cursisten.
Nieuwe cursussen opleidende voor het examen juni 1976 vangen a
maandag 11. dinsdag 12 en donderdag 14 augustus.
De in 1974 gehouden examens brachten ons 1250 geslaagde kandidaten
voor het associatie-examen
Onder deze geslaagde kandidaten bevonden zich 189 cursisten van het rayon
Den Haag.
Inlprosp. en inschr maandag t/m vrijdag van 9-5 en van 7-9 uur aan
ons lesgebouw
SWEELINCKPLEIN 46 TEL. 333880*
BEVOEGDE DOCENTEN VWO.
HAVO. MAVO Huiswerkopleiding.
bi|lessen, privé-opleidingen In elk
stadsdeel en randgemeenten.
Comb, van Leraren MO. Tel.-070-
,231717.T125
Wie fotografeert onze Vllegtuig-
reklame??? 'n Tientje voor elke
goede foto! ƒ10 voor 'n mooie
foto!!! Sukses. Evert Castelein.
P.S. Elke zaterdag en zondag Is
ons vliegtuig van 2-4 In de lucht.
Dansen is Plezier voor 21 U hoort
het via de radio, u ziet het op de
t v in de krant maar ook in de
lucht Fijn dansen leren Welkom
bij Even Castelein. Bollenstreek,
Rijneburg. Zoetermeer en Leiden.
Inschrijving vanaf 15 aug. T125
Dansen is Plezier voor Twee'Doei
u straks ook mee? Jongelui, oude
re alleenstaanden, gehuwden wel
kom bij Evert Castelein (keus uit
43 clubs) Bollenstreek - Rijnsburg
- Zoetermeer. Aanvang vanal 20,
augustus. Leiden 24 augustus In
schrijving voor alle klubs vanaf 15
augustus071 -23583.T125
Dansles? Gezellig, goed en harts
tikke fijn bij Evert Castelein. Jon
geren - ouderen - alleenstaanden
- gehuwden welkom! Lisse -
Noordwijkerhout - Rijnsburg-Zoe-
termeer vanaf 20 augustus. Leiden
24 augustus. Inschrijving voor alle
clubs vanal 15 augustus Tel. 071-
23583/62604. T125
vraagt voor de verkoop van haar produkten in het rayon
's Gravenhage een
ALLROUND VERTE
GENWOORDIGER
Wij vragen een commercieel ingestelde persoon met een
ruime en degelijke ervaring al9 verkoper, die initiatieven
in daden kan omzetten. Hij dient onze produkten te ver
kopen aan de detailhandel in genoemd rayon.
4 Leeftijd: 24 45 jaar
Men dient wel in het bezit te zijn van eei eigen auto.
