Plan van Smith en Vorster voor Rhodesië Portugal Massale verhuizing op Cyprus begonnen Partijen doelbewust naar akkoord in Sinai Chinezen uiten felle kritiek op hun leiders Minder Franse wapens voor Zuid-Afrika R.k. Ieren slaags met Britse, troepen Zomer op record Dwangarbeid voor kunstenaar in Sowjet-Unie Strandverwachting Aanslag op Makarlos verijdeld Scherpschutters maken eind aan gijzeling Italië VS en Saoedi-Arabië betalen 4 TROUW/KWARTET MAANDAG 11 AUGUSTUS 1975 BUITENLAND/WEER 5 JOHANNESBURG, SALISBURY (UPI, Reuter) Premier Ian Smith van Rhodesië is uit Zuid-Afrika teruggekeerd met nieuwe voorstellen voor een conferentie met de leiders van de zwarte meer derheid in zijn land. Wat die voorstellen inhouden is nog niet ont huld. Premier Smith, de blanke heerser ran Rhodesië, kwam zaterdag in Salisbury terug na een tweedaags bezoek aan premier John Vorster ran Zuid-Afrika. De twee rege ringsleiders gaven na afloop van hun besprekingen een vage verkla ring uit. Daarin stond dat zij het eens waren geworden over 'voor stellen die tot een oplossing kun nen leiden'. Vorster en Smith heb- BELFAST (Reuter) In, N<*ord- Ierland hebben zich het ifgëWpen weekeinde de ernstigste onlusten in lange tijd voorgedaan. Ze.begon nen als protestoptochten van rooms-katholieken tegen de inter- neringspolitiek die de Britten pre cies vier jaar geleden invoerden en liepen uit op hele veldslagen met de Britse ordehandhavers, die met ste nen, flessen en zelfs bommen ge gooid werden. Volgens de politie is één persoon doodgeschoten, 27 personen, onder wie twee politiemannen, werden ge wond bij in totaal 41 ernstige inci denten. Volgens het Britse 1 egpr=^ commando zijn 27 soldaten gewond geraakt, van wie zes zodanig 'dat ze in het ziekenhuis moesteh .worden opgenomen. - - Het slachtoffepjkeen meisje van elf jaar. Britse scherpschutters hebben vijf gewapeiide Ieren onschadelijk gemaakt/Zij behoren tot de gewon den' - - Irt" de -«anfrenzèode Ierse republiek zijn;zespolitiemannen gewond en drie arresfegtfes verricht tijdens de monstraties van 1500 aanhangers van dek Sinn Fein voor de gevan genis van Dublin, waar 150 IRA- gemm genen opgesloten zitten. Sinds de IRA in december een be stand afkondigde heeft de Britse regering ongeveer 250 geïnterneer den vrijgelaten, maar 350 vrij wel alleen rooms-katholiek zitten nog gevangen. ben zonder twijfel de meeste tijd besteed aan de mogelijkheden voor een conferentie van de blanke min derheidsregering van Rhodesië met de zwarte meerderheid, vertegen woordigd in de 'Afrikaanse Natio nale Raad'. Deze confenrentie zou moeten leiden tot een meerder heidsregering in Rhodesië. Zuid-Af rika wil dat Smith gaat onderhan delen met zwarte leiders in Rhodesië en oefent ook druk uit op hem. Het alternatief van de onderhandeJdn gen is een verheviging van '„de strijd tussen de(zwarte-)bevrijdings beweging en het blaïike minder- heidsbewind. Kaoenda President Kennth K&oenda van Zambia heefFvpremier. yo*stèr er hev afgelopen weékeinde nog eens op- gewezen dat hij een dergelijke strijd kan voorkomen. In een vraaggesprek met een Zuidafri- kaanse krant zei Kaoenda dat Vor ster in staat, is Smith onder druk te zetten om de onderhandelingen met de zwarte leiders voort te zet ten. Hij noeinde de besprekingen van Vorster met Smith van het grootste belang. Als het toch tot een grootscheepse guerrilla tegen _de_regering Smith* zou komen, dan hoop ik dat Zuid-Afrika zich niet *n de oorlog zal mengen ten behoe ve van Rhodesië'. zo zei Kaoenda verder. Verwacht wordt dat Ian Smith dinsdag openbaar zal maken wat hij met Vorster heeft besproken. Aangenomen wordt dat hij in elk geval niet met de zwarte leiders wil confereren voordat zij een eind hebben gemaakt, aan alle guerrilla activiteiten. Geen mandaat Ondertussen zijn er weer moeilijk heden binnen de Afrikaanse Natio nale Raad (de overkoepelende zwarte bevrijdingsorganisatie van Rhodesië) aan het licht gekomen. Zondag vergaderden veertig rege ringsleiders van deze raad. Zij be sloten dat er in september een De Franse president Giscard d'Etaing kftkt samen met zyn gastheer, president Moboetoe van Zaïre, naar een folkoristische dansgroep. congres moet worden gehouden om vast te stellen wie de organisatie leidt. Daarover bestaat volgens hen op dit moment geen duidelijkeheid. Zij riepen de voorzitter van de raad. bisschop Moezorewa, op om onmiddellijk terug te keren naar Rhodesië. Moezorewa is ruim een maand weg en voerde onderhande lingen in verschillende Afrikaanse Landen en in Londen. De veertig afgevaardigden die zondag bijeen waren, vinden dat niet gezegd kan worden dat de huidige leiders van de Afrikaanse raad 'het mandaat van het Rhodesische volk hebben'. Frankrijk PEKING (Reuter. AFP) Diverse buitenlandse ambassades in Peking hebben bij hun post pamfletten gevonden die afkomstig zijn uit China zelf en waarin scherpe kritiek wordt uitgeoefend op Chinese leiders die in ere zijn hersteld na de culturele revolutie. Het is op zichzelf niet nieuw dat er pamfletten met kritiek bij de am bassades gebost worden maar die waren meestal afkomstig van te genstanders van China. Deze pamfletten zijn verzonden op het moment dat er in de provincie Hangchow stakingen werden ge houden waarbij revolutionaire groeperingen en gematigden elkaar bestrijden. Naar verluidt is het le ger ingezet om de staking te breken, n. Een van de pamfletten oefent,, lfl~i- tiek uit op de Chinese vice-prëmier Teng Hsiao-Peng die tevens chef staf van het leger is. Teng kwam in Van onze weerkundige medewerker De augustuszomer heeft tijdens hel weekeinde een eerste krachtproef goed doorstaan. Vrij krachtige wes telijke winden voerden zaterdag be langrijk minder warme lucht over. het grootste deel van ons land aan. 's Avonds om 7 uur was de tempe ratuur in Utrecht gedaald tot ca. 20 graden, in Zeeland en Noord-Holland 19 graden. Een koufrontuitloper van noord-Engeland via Oost-Frank rijk naar zuid-Duitsland presteer de dit. Maar zie.ondanks dit offensief bleven regen en onweer van betekenis uit, loste het kou front zienderogen op door grote droogte in de bovenlucht weet u het nog van die 15 pet. relatieve vochtigheid op $.000 meter hoogte?' en keert de zomer in de korst mogelijke tijd op zijn schreden te rug. Vandaag wordt het in een groot deel van. Nederland ongeveer 30 graden, in het noordoosten 32 tot 33 graden. In het noordoosten is de hitte feitelijk geen ogenblik van de baan geweest. Uitlopers van de! frissere lucht bleven steken tussen Gorredijk en Eelde. Zondagmorgen hernam de zuidoostelijke wind hier overal zijn rechten, wat resulteerde in een hoogste thermometer stand van 35 graden celsius in Eelde (dank je wel, zonnevlekken!en 33 graden in Leeuwarden en Gorre dijk. Dit laatste station boekte zon dag zijn zevende tropische dag ach tereen. wat nog nooit eerder was waargenomen, ook niet in de hete zomers van 1911 toen 6 van die dagen, en 1868. Het absolute warm- terecord van Groningen is 37 gra den op 23 augustus 1944. Dinsdag gaat in het noordoosten plaatselijk het record van 8 tropische dagen in 1911, ongeacht op welk tijdstip van de augustusmaand, om zeep Opmerkelijk groot was gistermiddag het temperatuurverschil tussen 1974 terug nadat hij jarenlang werd genegeerd wegens 'kapitalisti sche sympathieën'. Hij wordt er nu van beschuldigd tijdens de culture le revolutie te hebben meegedaan aan 'de bloedige onderdrukking' in de provincie Tsechwan. 'Slechts dankzij de persoonlijke inzet van Tsiang Tsing (de bij de soldaten enorm populaire vierde vrouw van voorzitter Mao) kon het leven van een groot aantal revolutionaire ka meraden worden gered', aldus het pamflet. Het pamflet wijst er ver der op dat sommige mensen die door de culturele revolutie werden uitgerangeerd nu weer hoge posten bekleden. In Afrika en Frankrijk ls afgelopen weekeinde druk gespeculeerd over een nieuwe Franse koers ten aan zien van Zuid-Afrika. Aanleiding was de aankondiging van president Giscard d'Estaing dat zijn regering de wapenleveranties aan fcuid-Afri- ka strikt zal beperken. Hij zei dit op een persconferentie in Kinsjassa aan het eind van zijn staatsbezoek aan Zaire. De Franse president zei dat zijn regering het 'politieke' be sluit had genomen om de levering van wapens voor luchtmacht en landmacht aan Zuid-Afrika te ver- MOSKOU (UPI) —De Russische kunstenaar Boris Moechametsjin, die gedurende enkele jaren heeft geprobeerd met een Amerikaanse vrouw te trouwen, is veroordeeld tot vijf jaar opsluiting in een werkkamp met streng regime en nog eens twee jaar verbanning bin nen de Sowjet-Unie, zo hebben vrienden van hem in Moskou mee gedeeld. Een rechtbank in Moskou vond de 32-jarige kunstnaar' schul dig aan overtreding van de devie- zenbepaldngen eh bedrijvigheid te gen de staat. De kunstenaar werd in november van het vorig jaar aangehouden, toen grensbeambten tekeningen van zijn hand in beslag namen die een Amerikaanse toerist probeerde over de grens heen naaf Finland te smokkelen. De 45 dollar die Moe- chametsjin voor de tekeningen zou hebben gekregen, zou hij hebben willen omwisseleden voor roebels om zo voldoende te sparen voor een reis naar de VS. Voorts bleek de kunstenaar in het bezit te zijn van een exemplaar van Alexander Solz- jenitsjins Goelag Archipel dat hij in vriendenkring bieden. Daarmee geeft Frankrijk gevolg aan een besluit van de Vere nigde Naties die een 'volledig wapen embargo voor Zuid-Afrika heb ben afgekondigd in de strijd tegen de apartheidspolitiek van dat land. Engeland en de Verenigde Staten hielden zich al aan dat embargo, waardoor Frankrijk de belangrijk ste wapenleverancier van Zuid-Afri ka kon worden. Frapkrijk levert onder meer onderzeeërs aan Preto ria en uit de woorden van Giscard bleek duidelijk dat deze niet onder het nieuwe verbod vallen. Boven dien zei Giscard dat bestaande con tracten over wapenleverarities zul len worden nagekomen, zodat er voorlopig nog geen einde komt aan de Franse wapenstroom naar Zuid- Afrika. Frankrijk verdedigde zijn wapen- verkopen altijd met de verklaring dat het geleverde wapentuig niet gebruikt kon worden bij de strijd tegen guerrilla-bewegingen. In de praktijk stuurde het echter ook verkenningsvliegtuigen, helikopters, tanks en patrouillewagens, die heel goed tegen guerrilleros ingezet kunnen worden. Door deze politiek is Frankrijk door vele Afrikaanse landen gebrandmerkt als een be langrijk bondgenoot van het blanke minderheidsbewind Ln Zuid-Afrika. Giscard wil daarin graag verande ring brengen. Hij heeft nog geen verdere verduidelijking over zijn Afrika-beleid kunnen geven, want hij begon zaterdag aan een vakan tie in een wildpark in het Afri kaanse Gabon. Temidden van de verhitte gemoede ren Ln Portugal voltrok zich zater dag in het stadion van Lissabon ook een bijzonder vredige demonstratie van gastarbeiders, die hun aamhan- Amsterdam De BUt Deelen Eelde Den Helder Luchth. R'dam Twente Vllsslngen Zd .-Limburg Aberdeen Athene Barcelona Berlijn Bordeaux Frankfort Genève Helsinki Kopenhagen Locarno Madrid half bewolkt half bewokt licht bewolkt onbewolkt onbewolkt licht bewolkt onbewolkt zwaar bewolkt half bewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt onweer half bewolkt zwaar bewolkt licht bewolkt geheel bewolkt onbewolkt onbewolkt licht bewolkt licht bewolkt licht bewolkt zwaar bewolkt onbewolkt licht bewolkt licht bewolkt onbewolkt onbewolkt onbewolkt half bewolkt onbewolkt. 81 .-0 Groningen en Zeeland: 16 graden (35 en 19 graden). De Londense weerkundigen zijn ervan overtuigd, en wij zien het niet anders, dat augustus ,1975 warm en zonnig zal blijven. Èr worden slechts enkele korte onderbrekingen met plaatse lijk zwaar omveer verwacht. De al gemene luchtcirculatie op het noordelijk halfrond in juli, ver toonde overeenkomst met die in 1947 en 1959 (warme, zonnige en lange zomers) en 1926 en 1967 minder bekende jaren). De gemid delde julitemperatuur was dit jaar boven normaal op de Stille Oceaan, in-het midden van Noord-Amerika, op de Noordpool, de Atlantische Oceaan en in grote delen van Eu ropa. Te koud hadden de Aleoeten het, het Canadese eilandenrijk, het zuiden van de VS en grote delen van Azië. Vandaag overal zonnig eh warm strandweer zonder onweer. Lucht temperatuur: 26 tot 30 graden bij oostelijke wind. Pas op voor afdrij ven naar zee op luchtbedden en in rubberboten aan het westerstrand Zeewater: 21 graden. Kans np kwallen. Verdere vooruitzichten: ook dm* dag fraai strandweer AK»/KNMI 'JPO T1-# BOOG WAT KR Dti-srtag. 12 augustus Vllsslngen 501- 1? :4. Hm' i-en 652-19 17, Rot te, 1'; vi-ungen 6 05-18.13. n,,n Helder 11.15- 2 il GJ21. Delfzijl 3.21 kelijkheid aan de regering betuigden en de aandacht vroegen voor hun problemen bij hun werk over de grens. Vervolg van pag. 1 Opmerkelijk is dat het veiligheids- commando Copcon (onder leiding van generaal Carvalho, een van de leden van het driemanschap) ver klaarde dat zij hun militaire func ties behouden. Vandaag zullen de militairen van verscheidene leger onderdelen vergaderden over de in houd van de 'brief van An tunes' zoals het document- der gematigde officieren wordt genoemd. Ook de commando's die een paar dagen geleden Garhalvo onder druk zetten om hen hun commandanten terug te geven eerder geschorst vanwege onbegrip voor de revolutie gaan het document vandaag be spreken. Er zijn al officieren, zoals Cap to e;Castro en Vasco Lourenco, die menen dat de dagen van de regering Goncalves gesteld zijn en dat hij nog deze week zal heengaan op aandringen van het restant van de Revolutionaire Raad. Volgens Lourenco staat Costa Gomes geheel achter de inhoud van de brief van Antunes en volgens Canto e Castro ziet Carvalho het met Gomcalves ook niet meer zitten. De leiding van de socialistische partij en de limksliberale PPD heeft inmiddels warme instemming met de brief van Antunes betuigd. Antunes zelf de man die het beroemd geworden manifest van de Beweging van de Strijdkrachten bij de omwenteling van vorig Jaar schreef heeft in een interview met het Franse weekblad Nouvel Observateur verklaard, dat het 'zo genaamde revolutionaire proces re gelrecht op de totalitaire staat af gaat en dat niemand meer kan zeggen of het een rechtse of linkse staat wordt. De communistische strategie heeft volgens hem geheel gefaald in Portugal, zij heeft alleen de weg bereid voor een fascistische reactie'. Hij verklaarde zich losge maakt te hebben van Conqalves toen hij begreep, dat deze zich be wust tot een instrument liet maken van eèn communistische strategie, tegengesteld aan de belangen van onz$ revolutie en van ons volk'. NICOSIA (UPI, Reuter) Op Cyprus is men afgelopen weekeinde begonnen met de massale overbrenging van Turks-Cyprioten uit het Grieks-Cyprische deel van het eiland naar de Turkse zone. Er zijm nu ruim zevenhonderd Turks-Cyprioten verplaatst. In to taal moeten er ruim negenduizend van het zuiden naar het Turkse gebied in het noorden van het ei land verhuizen. Ongeveer tiendui zend Grieks-Cyprioten die in dit noordelijk deel wonen mogen blij ven. Dit staat in de overeenkomst, die de Grieks-Cyprische leider Cle- rides en zijn Turks-Cyprische con frater Denktasj vorige week in We nen hebben gesloten. De hele ope ratie wordt uitgevoerd onder toe zicht van de Verenigde Naties. Van Grieks-Cyprische kant is de overeenkomst van Wenen scherp veroordeeld. Het bezwaar is dat hiermee de Turken weer een stapje dichter zijn gekomen bij hun doel: een definitieve verdeling van Cyprus in een Orieks-Cyprisch en een Turks-Cyprisch deel. De nu ge sloten overeenkomst gaat voorbij aan de resolutie van de Verenigde Naties, waarin wordt aangedrongen op terugkeer van alle vluchtelingen naar hun woonsteden. In het zui den zitten naar schatting zo'n 200.000 vluchtelingen uit het noorden, die aat gebied vorig jaar verlieten tijdens de opmars van de Turkse strijdkrachten aldaar. De Grieks-Cyprioten zijn in grote meerderheid tegen een verdeling van Cyprus en vinden dat de Grieks-Cyprische vluchtelingen weer naar het noorden terug moe ten kunnen. De socialist Lyssarides, een medewerker van president Ma- karios, zei gisteren dat dit doel is ondermijnd door het akkoord dat Clerides met Denktasj ln Wenen heeft gesloten. Aanslag De Grieks-Cyprische leider Glafkos Clerides maakte gisteren bekend dat er een moord-aanslag op presi dent Makarios ls verijdeld. Bij dit komplot zouden Grieken en Grieks- Cyprioten betrokken zijn. Zij had den de bedoeling om de auto van de aartsbisschop op te blazen op de weg tussen zijn paleis en het presi- dentskantoor. Verdere bijzonderhe- den over de samenzwering zijn niet bekend gemaakt. Kort geleden ver schenen er berichten in de Cypri sche pers over een samenzwering tegen Makarios van Grieks-Cyprio ten die de president uit de weg wilden ruimen om een regeling met de Turken over de verdeling van Cyprus mogelijk te maken. ROME (Reuter ANP) Scherp schutters van de Italiaanse politie hebben zondag een eind gemaakt aan een gijzeling van 24 uur in de gevangenis van San Gemignano door één gevangene te doden en een tweede te verwonden. Alle gegijzel den konden ongedeerd worden be vrijd. De twee gevangenen hadden gedreigd ieder half uur een gijze laar te doden als niet aan hun wensen werd voldaan. Zij eisten twee snelle vluchtwagens, helmen enj kogelvrije vesten. De scherpschütters schoten vanuit de ramen van gebouwen die tegen- nover de gevangenis liggen. De 28- jarige Severino Turrini en de 23- jarige Renato Mistroni zaten lange gevangenisstraffen uit wegens ge wapende overvallen en waren al eens eerder betrokken geweest bij ui tbraakpogingen Tijdens het bezoekuur zaterdag overmeesterden zij een bewaker die een pakket opende waarin drie pi stolen verborgen zaten. Zij gijzelden daarna zeven personen. Eén van hen ,werd vrijgelaten om de politie op de hoogte te brengen van de eisen voor hun vrijlating. Zaterdagavond nog. werd de vader van Mistroni. die gekomen was om te onderhandelen, met pistoolscho ten verdreven. Ook weigerden de mannen te praten met Giullana Cabrini, de leider van de Italiaanse hulpdienst voor gevangenen. De Italiaanse politie heeft bekend gemaakt dat de 23-jarige Renato Mistroni door de scherpschutters werd gedood en de 28-jarige Seve rino Turrini, die als de gevaarlijkste van het tweetal werd beschouwd, zich vanwege zijn verwondingen heeft overgegeven. De scherpschutters sloegen toe, oen de twee mannen uit hun schuil plaats tevoorschijn kwamen om te onderhandelen met een officier van justitie. CAIRO, TEL AVIV, WASHINGTON (Reuter, UPI, AP) Het week einde was weer vol vredesgerucht in het Midden-Oosten. In een gemeenschappelijke verklaring met de bezoekende president Eche- verria van Mexico verklaarde premier Rabin, 'dat de tijd nu ge schikt is voor een onmiddellijke vredesregeling tussen Israël en de buurlanden.' President Sadat zei tegen een dele gatie van het Amerikaanse Congres, dat vrede bij hem de voorrang heeft omdat Tiet zonder vrede niet mogelijk is uitvoering te geven aan de ambitieuze plannen voor de we deropbouw van ons land' en omdat 'de financiële fundamenten van ons volk gedurende 27 jaar vijand schap met Israël en vier oorlogen volkomen ondermijnd zijn'. Hij vroeg 'Wat is het nut van wederop bouw als alles in een oogwenk weer verloren kan gaan? Daarom gaat vrede mij ter harte'. OOK SYRIË? Na een kabinetszitting van vijf en een half uur, die een aantal 'storm achtige momenten' had, kreeg het Israëlische onderhandelingsteam gisteravond opnieuw volmacht om verder te gaan met de besprekingen via Washington. Het blad Ma'ariv schreef 'Israël is geleidelijk aan in een positie gemanoeuvreerd waarin het voorwaarden moest gaan aan vaarden. die het vijf maanden gele den volstrekt verwierp'. Zelfs de po gingen om de besprekingen met Egypte strikt gescheiden te houden van een eventuele troepenscheiding met Syrië op Golan hebben volgens het blad niets uitgericht en 'Israël heeft in principe al ingestemd met besprekingen voor een nieuwe tus sentijdse regeling met Syrië, zodra de onderhandelingen over de Sinai voorbij zijn'. HAAST Het semi-officiële Egyptische dag blad Al Ahram meent te weten dat Kissinger van plan is op 20 augus tus naar het Midden-Oosten te red- zen voor een nieuwe onderhande lingsronde. Hij zou een overeen komst rond willen hebben vóórdat op 24 augustus in Peru de confe rentie van de niet-gebonden lan den begint, die onder meer een resolutie tot uitstoting of tot schor sing van Israël als VN-lid voorge legd zou krijgen. Verder bericht het blad. dat de VS een Israëlisch ver zoek tot compensatie voor 'de terug gave van de olievelden van Aboe Rodeis en voor de inrichting van nieuwe fortificaties in de Sinai, die bijna honderd miljoen dollar zouden vergen, in ernstige overweging ne men. AFBETALING Volgens Egyptische zegslieden in Beiroet probeert kroonprins Fahd van Saoedi-Arabië de Arabische oliestaten er toe te brengen om de schulden, die Egypte door de Russi sche wapenleveranties heeft opge lopen, af te betalen. De zegslieden verklaarden dat Saoedi-Arabië, dat fel anti-communistisch is, op deze manier hoopt de economische en militaire banden tussen Egypte en de Sowjet-Unie te verbreken. Koning Hoessein van Jordanië heeft een uitnodiging van de Libi sche leider kolonel Moeammar Khadaffi afgewezen om op 1 sep tember de viering van de vijfde verjaardag van de Libische revolu tie bij te wonen. 'Je gebruikt te veel buskruit, Simpkins.'

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 5