Kerken vinden elkaar
aan avondmaalstafel
Vandaag
Mode houdt geen halt
bij gerefgemeenten
f
Uit de kerkbladen
Twee verklaringen van oecumenische werkgroep
Onze
adressen
Prominenten
vragen paus
brugfiguur
als kardinaal
Kanselboodschap over kleding en haardracht
Paus kritiseert
r.k. universiteiten
st
Kardinaal Felici
te Rome bestolen
Ds. Overdiep:
ik word elke
dag uitgerekt
Rl
TROUW/KWARTET MAANDAG 11 AUGUSTUS 1975 KERK 2
door dr. H. J. Kouwenhoven
VLAARDINGEN De praktijk wijst uit, dat overal in ons land oecumenische groepen, soms ook ge
meenten, zich regelmatig samen scharen rond de éne tafel van de Heer. Ondanks verbodsbepalingen
van kerkelijke instanties.
Misschien hier en daar ook wel
dank zij de welwillendheid van
kerkelijke gezagsdraters (wie zegt
nog 'hoogwaardigheidsbekleders'
die blijkbaar maar al te graag een
oogje dicht doen, wanneer koplo
pers zich buiten de paden durven
te begeven. Talloze christenen heb
ben elkaar herkend als volgelingen
van de éne Heer, als deelgenoten
aan het heil. Mogelijk hebben ze
meer dan voorheen intens beleefd,
hoe je jezelf moed kunt indrinken,
wanneer brood en wijn wordt uit
gereikt, want ze hebben zich nogal
eens alleen voelen staan temidden,
wie weet zelfs terzijde van de offi
ciële kerken, die elkaar nog maar
zo aarzelend de hand durfden rei
ken tot nu toe.
Toch mag het mogelijk mee als
resultaat van hun durf worden ge
zien, dat de kerken zich hebben
willen buigen over de netelige vra
gen, die zich voordoen in de visie
op avondmaal en ambt. Mee op
deze vragen is de kerk in de tijd
van de reformatie stukgebroken.
Eeuwenlang hebben de theologische
geschilpunten voor de gelovigen
van rooms-katholieke en reforma
torische huize de weg naar de én«
avondmaalsviering geblokkeerd. In
de laatste tientallen jaren kunnen
we echter constateren, dat de prak
tijk de leer onder druk zeit, beïn
vloedt, wijzigt. Een onwelwillende
uitleg maakt er soms van. dat de
kerk tegenwoordig rustig(!)
water in de wijn doet, het goud
laat verdonkeren, overstag gaat
voor een stelletje doordrammers en
niet meer waakt over de waarheid.
Verantwoordelijkheid
Maar we doen de werkelijkheid
vast minder geweld aan, wanneer
we van gedachte zijn, dat de ker
ken zich momenteel meer bewust
zijn van hun verantwoordelijkheid
voor elkaar en dat ze minder dan
voorheen de leiding i van Gods
Geest opeisen vooral voor zichzelf.
Ook is het duidelijk, dat ze onder
de druk van een zich uitbreidende
ontkerkelijking er wel voor wach
ten om nog langer slagbomen te
laten vallen, waardoor hele en hal
ve gelovigen alle vreugde in de
kerkelijke vieringen van het heil óf
pijnlijk missen óf als onwaarachtig
UIT
VAN LEZERS
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
'Zalig'
Het is opvallend, vooral bij jonge
ren, hoe vaak het woordje 'zalig'
gebruikt wordt. Zalig gezwommen,
zalig gegeten, zalige vakantie ge
had. zalig weer enz. Dan schud je
je grijze hoofd en denk je: Och
lieve mensen, lees toch eens aan
dachtig Mattheus 5. dan weet je
tenminste wat zalig bekent! Jezus
spreekt alleen zalig! Dit woordje is
in onze gewone spreektaal niet op
genomen. En dan mogen wij maar
niet klakkeloos alles waar je van
geniet met de Zaligsprekingen van
onze Heiland vergelijken.
Veen endaal
mevr. L. Kleefsma-Nijhuis
Homeopathie
Zou staatssecretaris Hendriks, ln-
plaats van de alternatieve genees
kunde de nek om te draalen. zijn
tijd niet beter kunnen besteden
aan het bestuderen van de gevol
gen van allopatische geneesmidde
len en de nevenwerkingen ervan?
In tegenstelling tot de allopathie
geeft de behandeling volgens de
homeopathie en de natuurgeneeswij
ze geen nevenwerkingen en bespa
ring van vele miljoenen guldens
per jaar!
Leidschendam
mevr. G. J. Vegt-Ganzevoort
Apartheid (15)
De Zuidafrikaanse raad van kerken
vertegenwoordigt alleen maar enige
Engelstalige kerken en niet de gro
te meerderheid der gelovigen, blank
en zwart. In vind het zeer huichel
achtig dat de Engelse kerken nu
doen of zij voor de zg. onderdrukte
bantoes zijn. In de Engelse tijd en
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9-11, Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 25,
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56. Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
kenmerken. Maar vooral mag wor
den verondersteld, dat het Woord
van God immers niet geboeid,
volgens Paulus telkens heen-
breekt door muren van leerstellige
eenzijdigheden en dogmatische ver-
f
Hoe dan ook, de beide nu gereed
gekomen verklaringen van de com
missie Intercommunie en Ambt
kunnen in een behoefte voorzien,
nu christenen afkomstig uit ver
schillende tradities geregeld eikaars
kerk in- en uitlopen. Wanneer het
niet al te hoogdravend klinkt de
verklaringen vormen zoiets als een
theologische onderbouw onder de
vrijmoedigheid, waarmee op 't
ogenblik rooms-katholle ken en pro
testanten samen de maaltijd van
de Heer vieren, van tijd tot tijd.
Wie enigszins thuis ls in theologen-
land weet, dat het klimaat de laat
ste tijd bijzonder gunstig is voor
gesprekken over het avondmaal,
tussen zeg Rome en de refor
matie. Het ls niet van vandaag of
gisteren, dat rooms-katholieke kerk
leraars zich kritisch uitelaten over
bepaalde geloofsvoorstellingen.
Voortgaande bezinning op de
Schrift heeft tot resultaat gehad,
dat met name de vanzelfsprekend
heid, waarmee de mis werd aange
duid als een onbloedige herhaling
van het offer van Christus tot het
verleden is gaan behoren. Zo was
het ons. protestanten, steeds ge
leerd: "De Roomsen doen met hun
mis tekort aan het offer van Chris
tus, op Golgotha gebracht'. Van
daag aan de dag kun je dat zo
beslist niet meer zeggen.
Allerhande rooms-katholieken zijn
bovendien tot de overtuiging geko
men, dat het een misverstond is te
vermoeden, dat reformatorische
christenen in de viering van het
Het is al weer vijf jaar gele
den, dat de kerken in Neder
land, althans die lid zijn van
de Raad van kerken, een
werkgroep in het leven riepen
met het oog op het groeiende
verlangen van rooms-katho-
lieken en protestanten om sa
men de maaltijd van de Heer
te vieren. Onlangs hebben de
gesprekspartners het resultaat
van hun vele beraadslagingen
neergelegd op de tafels van
bisschoppen en synoden. Een
gemeenschappelijke verkla
ring over de viering van de
Maaltijd des Heren en één
over het kerkelijk ambt in
verband met deze viering
zo ongeveer luiden de titels.
Over deze verklaringen
schreef dr. H. J. Kouwenho
ven, gereformeerd predikant
te Vlaardingen, bijgaand arti
kel. Namens de gereformeerde
kerken is dr. Kouwenhoven
lid van de commissie Inter
communie en Ambt en werkte
hij mee aan de totstandko
ming van de beide verklarin
gen.
De cartoons zijn ontleend
aan het onlangs verschenen
jaarverslag van de Sint Willi-
brordvereniging.
avondmaal de werkelijke aanwezig
heid van de Heer niet of nauwe
lijks in ogenschouw nemen.
Over en weer bestonden er misver
standen. Maar ook verschillen in
opvatting. En zelfs de meest onver
beterlijke optimist zal niet hebben
durven hopen, dat die in diepgaan
de gesprekken wel zouden verdwij
nen.
Verschillen
In de tweede verklaring die over
het ambt wordt het zelfs in
ronde woorden gezegd, dat de Be
sprekspartners niet steeds over be
staande verschillen konden heen
stappen. Er blijven nog wel wat
theologische appeltjes te schillen
over. Wie verwondert rich daar
trouwens over? 'Tot voor kort werd
de reformatorische ambtsdrager
binnen de katholieke kerk nog
nauwelijks erkend. Hij had geen
wijding van een bisschop ontvan
gen en dus bevond hij zich niet op
de lijn van de apostelen. Op een
wat strenge formule toegespitst:
het sacrament door hém bediend
bezat niet die geldingskracht, waarop
de gelovige hoopte. Kort en goed:
Rome erkende het ambt binnen de
reformatorische kerken niet, maak
te mee uit dien hoofde moeilijkhe
den over de protestantse avond
maalsviering.
De grote winst van de conceptver
klaring over het ambt ia, dait nie
mand van buiten de reformatori
sche kerken nu nog het angstig
vermoeden behoeft te koesteren in
de viering van de maaltijd des He
ren niet het volle heil te ontvan
gen, wanneer het geen door de
bisschop gewijd priester is, die de
heilige handeling verricht. Alle na
druk is gelegd op de dienst van
Christus voor en temidden van het
volk van God, zowel in de bediening
van het Woord als van het sacra
ment.
De beide verklaringen bevatten een
flink brok theologie, of liever: ge-
loofsbezmning. Uiteraard is voort
durend het Woord geraadpleegd.
Maar ook de kerkgeschiedenis en
de geschiedenis van het dogma
spreken hun woordjes mee. Dus
moet je bepaald Je tanden er in
willen zetten om je het geheel ei
gen te maken, om over de details
maar niet te spreken. Het zou an
ders wel de moeite waard rijn,
wanneer bijv. interkerkelijke ge
spreksgroepen zich erop zouden
werpen. Hoezeer het gebodene een
kolfje zal zijn naar de hand van
priesters en predikanten, die lei
ding willen geven aan het ook
oecumenisch leven in de kerk,
behoeft vanzelf geen betoog.
Konsekwenties
De grote vraag ls natuurlijk, welke
konsekwenties de kerken zullen
trekken, wanneer ze met de inhoud
van de verklaringen blijken in te
•temmen. Maar misschien loop ik
in mijn gedachten en verlangens
al te ver vooruit. Eerst moeten
de kerken zich uitspreken. En zeg
gen zij niet meer dan eens, dat ze
ook met hun 'achterban' rekening
hebben te houden? Zogoed als, een
kerkprovincie niet in alles naar be
vind van zaken kan handelen, bui
ten de wereldkerk om?
De oecumene heeft de wind niet zo
bijster mee, momenteel. Verschil
lende kerkgenootschappen schijnen
Weer graag hun eigen karakter te
Willen handhaven. Het lijkt hun
niet raadzaam al te hard van stapel
te lopen, met het gevolg dat de
bedding van de oecumene weer
dicht kan slibben. Maar laten we
niet in mineur eindigen. Per slot is
beslist niet uitgesloten, dat bij de
leoen van de beide documenten de
verrassing het wint van de aarze
ling om zoveel eenstemmigheid, zo
veel saamhorigheidsbesef. En kun
nen daar geen ingrijpende beslis
singen verwacht worden, waar men
onderstreept heeft samen de Heer
efi rijn kerk toe te behoren?
BETER
Soms vraag je ja af hoe de Predi
ker aan een bepaalde combinatie
komt. De lees b.v. (7,8): Het einde
van een zaak is beter dan haar
■begin; beter een lankmoedige dan
een hoogmoedige. De Prediker heeft
't er nog al eens over dat het een
heter is dan het ander. Het einde
van een zaak beter dan haar begin?
Dat laat zich horen. Aan het einde
van een zaak kan je tenminste
digheid gevraagd.
zoiets als een oordeel vormen en
zeggen of je er nu tevreden over
bent of niet. Dus dat is duidelijk.
Je moet niet te vroeg juichen,
wacht liever even af. En dan daar
na: beter een lankmoedige dan een
hoogmoedige. Zou dat te maken
kunnen hebben met dat oordeel?
Een lankmoedige, dat is iemand
met geduld, hij is bereid om heel
veel nog eens aan te zien, heel veel
vijgebomen ook nog dit jaar te
laten. D€ hoogmoedige is een an
der. Hij vertrouwt z'n eigen oor
deel. Hij heeft alles in kastjes zit
ten. Doet zich Iets voor, hij trekt
een laatje open en klaar is meneer.
Hij heeft zo voor alles zijn oordeel
en rijn antwoord. De Prediker heeft
liever met een lankmoedige te ma
ken. Die vindt hij ook veel wijzer,
als je 't mij vraagt. Dat bedoelt hij
met dat beter. Die hoogmoedige
kan gemakkelijk brokken maken,
hij heeft geen geduld om op het
einde te letten en zo komt hij aan
het betere niet toe. Dus: lankmoe-
digheid gevraagd.
toen de Verenigde partij de baas
was. werd de zwarte man en Zuid-
Afrika uitgebuit. 60 procent der
winst verdween naar Engeland. De
door Engelsen beheerde vakbewe
ging hield de ontwikkeling der
zwarte mens tegen De rijke bodem
schatten verdwenen naar Engeland.
De Engelse kerken waren hoofdaan
deelhouders die rijk geworden zijn
door de uitbuiting der zwarten. Pas
toen de Boeren het roer omgooiden
en .de bodemschatten zelf gingen
verwerken en hiermee de Engelse
macht aantastten, begonnen zij
zeer sociaal te doen. Daarom, weest
voorzichtig met de kritiek van de
Engelse kerken.
Heemstede
P. W. de Koning
ROME (AP) Zeven vooraan
staande Nederlanders hebben
paus Paulus verzocht een ver
vanger voor kardinaal Alfrink
aan te wijzen die in staat is de
kloof in de Nederlandse kerk
provincies te overbruggen.
Dit heeft het Romeinse dagblad II
Messagero gisteren gemeld.
Volgens het blad rijn de brief
schrijvers de voormalige premiers
Beel. De Jong en De Quay, de
voormalige ministers Veringa en
Klompé. de heer Spit van het NKV
en de voorzitter van de KRO, de
heer Loerakker.
Volgens het blad hebben de zeven
hun brief al in januari naar de
paus verzonden, maar de inhoud is
thans pas in de openbaarheid geko
men.
De zeven vragen de paus een op
volger van Alfrink te benoemen die
ln staat is het 'rampzalig antago
nisme' in de Nederlandse kerkpro
vincie te voorkomen
Zoals bekend heeft kardinaal Al
frink de paus op 17 Juli Jl. toen hij
75 Jaar werd. zijn ontslag aangebo
den, maar tot nu toe is niet bekend
of het ontslag ls aanvaard.
De briefschrijvers zeggen onder
meer: "Wij zijn van mening dat de
instandhouding van de eenheid van
het geloof en het slaan van een
brug tussen de tegenover elkaar
staande krachten in plaats van
een sloot tussen hen te graven
een van de moeilijkste taken zal
zijn van de toekomstige aartsbis
schop van Utrecht. Als de nieuwe
aartsbisschop geen dialoog wenst
tussen de elkaar tegengestelde
krachten binnen de kerk in Neder
land. zou er een nog rampzaliger
antagonisme ontstaan en zou de
kerk een ernstig verlies lijden', al
dus de briefschrijvers.
door Ton van der Hamen
's-GRA VENPOLDER In zeventien gereformeerde gemeenten van de classis Goes is 'n kanselbood
schap voorgelezen, die speciaal gericht was tot de jeugd en hun ouders. Het ging daarin over wat ge
noemd wordt: uitwassen in kleding en haardracht. Daarmee worden vooral bedoeld lange broeken
en korte rokken voor meisjes en lang haar voor jongens. Modeverschijnselen, die bij de jongeren
van deze kerkformatie in ons land geen halt hebben gehouden, maar waarvan de classis nu met na
druk heeft gezegd dat ze als onschriftuurlijk van de hand moeten worden gewezen, dus niet meer
mogen worden nagevolgd.
b*K>j.
ROME (CIC) Tijdens een ont
vangst van zeventig rectoren- van <De,
'irarrUaifar, UaafF O r,Q1u Ük
Vai
AR
cha
het
zat»
J. I
giei
ioe
100
dai
ich
een
jezuïten-universiteiten' neëffc paus
Peuiius duidelijk kritiek gelevetd óp3
het beleid aan de r.èk. unave?sitei-
-het beleid aan de r k.-universitei-^
rakter van deze universiteiten" dë
laatste jaren ernstig verwaarloosd.- ate
aat!
Tot de rectoren zei de paus, dat er lien
ijkt
De classis vertelde niets nieuws,
want de bijbel spreekt daarover
klare taal. licht de heer L. Janse
uit 's-Gravenpodder (onder de rook
van Goes) toe. Hij is oud-onderwij
zer van diverse scholen der gerefor
meerde gemeenten. In zoverre is
het weer wél nieuws, zegt hij, dat er
eindelijk weer eens een officiële uit
spraak over werd gedaan. Want de
gereformeerde gemeenten hebben
tegenover die uitwassen te lang een
passieve houding aangenomen. De
uitspraak wil er ook toe bijdragen
dat andere classes voor deze zaak
in beweging zullen komen.
Maar bij die uitspraak zal het niet
blijven,. Om te beginnen zullen de
scholen van dfr gereformeerde ge
meenten voor voortgezet onderwijs
in de classis langs wegen van gelei
delijkheid gaan proberen de leer
lingen en hun ouders te overtuigen
van wat volgens altijd bestaande
inrichten, die op de Schrift zijn
gebaseerd, wel en niet welvoeglijk
is. aldus de heer Janse. Op enkele
scholen werd daar trouwens al aan
gewerkt. De mavo in Krabbendijke
bijvoorbeeld heeft de pantalon voor
meisjes steeds verboden. Maar vaak
komen er wel in naar school en
verkleden rich dan voor ze de klas
Ingaan. Dat ls natuurlijk niet erg
consequent, constateert hij. Van
daar. dat behalve vanuit de scholen
die alleen daar hun gezag kunnen
laten gelden nu ook vanuit de ge
méénten in Noord- en Zuid-Beve
land via huisbezoek en op andere
manieren een appèl op Jongeren en
hun oudere zal worden gedaan.
Totzover het citaat. Het gaat dus.
Licht de heer Janse verder toe, over
een element van wat we in onze
kring het handhaven van de gere
formeerde zede noemen.
Vraag: ziet hij dat bij de gerefor
meerde gemeenten ook weer gebeu
ren? Nee. daar kan hij niet erg
optimistisch over zijn. In onze clas
sis zal het nog wel gaan, meent hij.
vooral waar het de kleding van de
meisjes betreft. Maar hij voorziet
dat het lange haar voor jongens
wel een taal ongerief zal blijven,
ook al omdat ze nogal wat contra-
argumenten hebben. Ze verwijzen
bijvoorbeeld naar bijbelse figuren
en naar de oud-vaders (de z.g. oude
schrijvers die in de gereformeerde
gemeentekring veel worden gele
zen) voor wie lang haar kennelijk
géén onschriftuurlijke dracht is ge
weest. Ook wordt de Zeeuwse hoe
rendracht genoemd: die leden van
de gereformeerde gemeenten is
vroeger toch ook niets in de rieg
gelegd? Zo redeneren ze dan.
Op de tocht
En buiten de classis Goes? Daar zal
het. denkt de heer Janse, nog veel
moeilijker liggen. Dat hééft ver
schillende oorzaken waarvan hij er
wel enkele wil noemen. Om to be
ginnen komt in het algemeen ge
sproken de sociale controle binnen
de gemeenten in deze tijd meer en
meer op de tocht te staan: men
heeft veel meer moeite de besloten
heid die ex vroeger was te handha
ven. Mede daardoor kon er verzet
tegen deze 'steile' opvattingen kó
men. Er wordt dan gezegd: vroeger
mochten we niets, maar we leven
nu in een andere, veel vrijere tijd.
Daarnaast speelt bij die onverschil
ligheid ook een heel andere, van
oudsher bekende, factor mee, die de
heer Janse zou willen omschrijven
L. Janse
als de dwaling van lijdelijkheid, een
soort noodlotsgedachte over de ver
kiezing, die, eenvoudig gezegd, hier
op neerkomt: 'Je bent nu eenmaal
Onbekeerd en laat dan Gods water
maar over Zijn Akker lopen, want
je komt er toch niet.' Verder ziet
hij in de prediking, die niet altijd
even duidelijk op het geweten van
de mensen appelleert, ook waar het
dit soort bijzaken (dat wil hij toch
wel duidelijk zeggen) betreft, een
oorzaak van de ontstane situatie.
Het initiatief van de classis Goes
moet daarom als een poging wor
den gezien om temidden van veel
verwarring het gezag van de Schrift
weer te laten spreken en toe te
passen, zo besluit de heer Janse.
Daarmee, handelt de classis in de
Daarmeeh candelt ook nog vele kerk
leden voor wie de toenemende we-
reldgelijkvormigheid binnen de ei
gen kerkformatie een erg verdrieti
ge saak is.
steeds minder waardering is voor
de christelijke waarden. Daarvoor
in de plaats is een proces van
verwereldlijking. De verantwoorde- p o
lijke leiders van de universiteiten en
hebben dit oogluikend toegestaan
en daarmee dit proces bevorderd.
Het gevolg hiervan is. dat de be- ftid
langstelling voor de r.-k. universi
teiten ernstig is afgenomen.
Zowel in het onderwijs als in pu-
blikaties moet gezorgd worden voor
een 'volledige orthodoxie, eerbied
voor het kerkelijk ambt en trouw
aan hiërarchie en Heilige Stoel'. Er
mag daarbij geen plaats zijn voor
een relativeren van de heer of voor
een moraal die vele zaken probeert
toe te laten, aldus de paus.
niet
loe?
!eni
Kn
Da
ttvi
'S.
n d
ROME (CIC) —'Onbekenden zijn
de woning van "curiekardinaal Feli
ci in Rome binnengedrongen en
hebben enige waardevolle voorwer
pen ontvreemd. De kerdlnaal is di
rect na het bekend worden van de
inbraak teruggroepen van een reis
door Spanje. De inbrekers hebben
alle kasten en laden van zijn bu
reau doorzocht.
noet
floc
Ij i
perd
*53
"frerdi
foor
ling
gen
edr<
ra cl
chei
erve
aan
verl
er 2
>e A
en
al i
pn
Ijk
A
1 va
Open brief
Op de Voetlus-mavo in Goes rijn
onlangs goede resultaten bereikt
nadat een 'open brief' over haar
drachten kleding aan de leerlingen
wa6 uitgereikt, geschreven door de
heer P. Kuijt, oud-directeur van de
Pedagogische Academie ln Gouda.
Daardoor werd op deze school het
aantal lange broeken voor meisjes
alvast de helft minder.
De heer Janse geeft mij ook een
exemplaar van deze brochure,
waarin ik dit kenmerkende citaat
tegenkom: 'Gods Woord zegt ons
duidelijk hoe de Heere wil dat wij
gekleed gaan en hoe onze haar
dracht zal zijn. Dat is voor geen
tweeërlei uitleg vatbaar. Dat ls echt
geen punt voor hen, die naar Gods
geopenbaarde wil wensen te leven
en wensen te handelen. Lezen we
niet letterlijk iri de Bijbel: 'ZIJ (de
mannen) zullen hun hoofd niet
glad afscheren, ook de lokken niet
lang laten groeien: behoorlijk zul
len zij hun hoofden scheren'? (Eze-
chiël 44:20). En voor de meisjes
spreekt de Bijbel duidelijke taal ln
1 Corinthe 6 en 15. Natuurlijk vra
gen Jullie: Hoe kort of hoe lang
moet mijn haar dan zijn? Laten we
daar niet over twisten. De Heere
eist een duidelijk onderscheid tus
sen de geslachten: n ln ons uiter
lijk èn ln onze gedragingen moe
ten we tonen, dat we de Heere
gehoorzamen willen en dat ook
doen. Ook al zou de hele wereld
ons uitlachen.'
Ds W. J. Overdiep vertelt in het
Remonstrants Weekblad over zijn
ervaringen als studentenpastor ln
Utrecht:
Ik doe het nue tien Jaar. Optrekken
met studenten, individueel of ln
groepsverband. Luisterend, pratend,
feestend, rouwend, aktievoerend. Er
ls veel gebeurd in die tijd. Vooral:
veel veranderd. Ik heb in vele
blocnotes de aantekeningen bij
gehouden lie ik pleeg te makeD
van de voorbereidende gesprekken
met bruidsparen. De veranderingen
ln levenshouding, in aard van de
problemen die ter tafel komen, ln
toekomstperspektief. zijn er zo uit
af te lezen. Ik denk vaak: hoe zal
Lk zelf die veranderingen nog kun
nen bij fietsen? een vraag die ver
moedelijk ook wel eens opkomt bij
onderwijzers en leraren. Ik heb het
gevoel dat lk om de paar jaar
omgeschoold word door de nieuwe
gezichten, manleren van optreden,
door de nieuwe taal die men
spreekt, de nieuwe normen die de
oude soms geruisloos met een klap
verdrijven, de nieuwe vormen van
met elkaar omgaan en met elkaar
spreken. Jongerengeneraties wisse
len elkaar bijzonder snel af. de
vragen en antwoorden van gisteren
bereiken de mensen van vandaag al
niet meer en voor nostalgie is geen
tijd. Evenmin voor 'ervaring' in de
goede oude zin van het woord. 'De
de oude zin van het woord. 'De
ervaring heeft mij geleerd' is «n
zin die mij nooit of uiterst zelden
over de lippen wil komen, het be
roep op levenservaring is niet reëel.
Je leeft iinmers nu, en ervaring
betekent voor de jongeren van nu
heel wat anders: nl. het dlrekte,
woordeloze en onverwoordbaxe kon-
takt met jezelf, de dingen, de men
sen, God. Ik word dagelijks uitge
reikt. Wat ik gisteren nog voor
onmogelijk of zelfs onzedelijk-hield,
gebeurt vandaag. Ik heb het schrik
ken vrijwel afgeleerd, het me aan
meten van een oordeel over wat
normaal of niet normaal ls hele
maal. Ik val vaak In vertering,
zelfs verbijstering, en dat 'vallen'
drukt het gevoel dat ermee gepaaid
gaat goed uit! Verbaring over de
ander God. ben zij zó maar
ook over mezelf. Soms voel lk me
ontzettend oud. de ouders van Jan
Smit die ik voor de bruiloft nooit
ontmoet had, maar die Jan en EUie
me hadden afgeschilderd als heel
oud en ouderwets, blijken vroegere
studiegenoten te rijn Soms voel ik
me ook veel jonger dan een stu
dent die op zijn twintigste al moe
is. dde de wereld en zichzelf en zijn
karrière al wel kent en voor gezien
houdt. Ik heb geen idee meer over
mijn eigen leeftijd: ben lk een
oude zak of een nooit helemaal
volwassen geworden Idealist of bei
de tegelijk? Ik weet het antwoord
niet, probeer gewoon maar mezelf
te zijn en het antwoord aan da
ander over te laten
Vrije tijd
Dr. Okke Jager, geïnterviewd door
de Groninger Kerkbode:
Wanneer je die bril van die pro-
duktiemaatschappij niet op hebt
dan zie Je Ineens dat de bijbel vol
is van teksten en verhalen die wij
zen op een ander levensgevoel
waarbij het genieten meer naar vo
ren komt. De Sabbat. De joden
hadden het Sabbatjaar. Zij werden
ln het romeinse rijk uitgescholden
voor luie rakkers omdat de slaven
op Sabbat niet eens wildenwerken.
Juist wie vanuit het bijbelse den
ken wil werken kan al gauw voor
werkschuw tuig worden uitgemaakt.
Je-kunt zeggen dat verschillende
bijbelhelligen langharig en werk
schuw waren, volgens westerse
maatstaven. Jezus ls zijn openbare
optreden begonnen met een brui
loft en niet met een eenzijdige
nadruk op de arbeid. Het genieten
Stond voorop. Christus heeft altijd
gewerkt op een manier alsof hij
vakantie had.
Omgekeerd
Prof. dr. J. Flret ln het Gerefor
meerd Theologisch Tijdschrift over
een gesprek met een curiepriester
ln Rome:
We hadden het over het Heilig
Jaar. Een anachronisme met zijn
aflaat, zijn massa-toeristische pel
grimage? Er ls zo zei hij onge
veer van alles aan gedaan, er
een Jaar van evangelisch getuigenis
van te maken waarin heel de oecu
mene zou kunnen participeren.
Door ongrijpbare machten in het
Vatlcaan ls alles zo geregeld dat er
vrijwel niets van terecht kwam.
Eén voorbeeld. In de commissie
'Heilig Jaar en oecumene' kwam
het plan op. een voettocht te orga
niseren van Rome naar Asslsl (let
op de richting!). Jeugdigen uit alle
landen en kerken zou gevraagd
worden eraan mee te doen, vastge
koppeld aan een aktiviteit voor lij
denden. Het Vatlcaan voelde er
niet voor. Men gaf toestemming
voor een voettocht door een kleine
groep.van Asslsl naar Rome! Het
trieste is dat de symboliek van de
omkering van de richting opzette
lijk is. Als het^aXJHöeilijk is van de
troon van-Petrus naar Franciscus te
gaan, hoe moeilijk is het dan, je te
bekeren tot de gezindheid van
Christus die 'arm is geworden ter
wijl Hij rijk was' 'déze Jezus'.
Teken
Ds. A. Vroeglndewelj in het Gere
formeerd Weekblad over de satans
kerk in het Noordhollandse Eters-
heim:
We kunnen natuurlijk stellen dat
het wargeesten zijn. die een derge
lijke dienst Instellen en dat men
zich er niet te veel van aan moet
trekken. Maar daartegenover zou
den we toch willen stellen dat de
'vader van de leugen' geweldige
macht heeft op onze aarde en dat
we hier te maken hebben met een
symptoom dat ons tot opmerkzaam
heid moet brengen. In onze tijd
zijn er immers allerlei verleidende
geesten die zich bezighouden met
waarzeggerij en toverkunsten, met
spiritisme en occultisme, met sa-
tansdlenst en dulvelsmacht. Al deze
dingen komen voort uit de Tcop van
de slang' dde listig is en blijft in
het verleiden van de mensen. Hij
dient zich menigmaal aan als een
'engel des lichte' maar zijn ware
naam ls 'leugenaar van den begin
ne'. Eterheim moge dan niet zo
ne'. Etersheim moge dan niet zo
ken aan de wand. De duivel wordt
openlijk aangebeden in ons land.
en onder ons volk. dat geboren
werd in de worstelstrijd om de
Heere te mogen dienen in vrijheid
overeenkomstig Zijn Woord. Hij
wordt aangebeden in een voormalig
kerkgebouw dat gewijd was aan de
dienst van de Heere Jezus Christus
Die gekomen ls om de werken van
de duivel te verbreken. Dat moet
ons toch wel tot nadenken stem
men en ons meer dan ooit doen
letten op de tekenen der tijden.
'We
die
wet
my
inft
