Vorster vat toerisme
op als politieke steun
briever
Vandaag
Uit de kerkbladen
Kerksplitsing in
Chili binnen twee
uur een feit
I:
ft
>i]
Bisschop Wood belooft
geweld in Namibië steun
Geloven in
de zomer...
ien i
v
Uit
ive
ia
van lezer:
Onze
adressen
Bank of England
verhoogt rente
Huis in as gelegd
Lutherse leiders in pienstweigeren (2)
VS onder censuur
TROUW/KWARTET MAANDAG 28 JULI 1975
KERK /BINNENLAND
JUW/K
Bezoeker kan niet overal komen in Zuid-Afrika
door Marja Kroef
Het programma tot bestrijding van het racisme (P.C.R.) van de Wereldraad van kerken heeft be
sloten, zich kritisch te gaan bezighouden met het toerisme naar Zuid-Afrika. Een effectieve toeris
tische boycot van dat land zou door sterk verminderde deviezen-inkomen een gevoelige klap voor de
regering Vorster zijn.
Het P.C.R. ziet zich bij dit initiatief
onder meer gesteund door de op
roep, die de Black Renaissance
Convention (een historische bij
eenkomst van 320 representatieve
zwarte Zuidafrikaanse vertegen
woordigers in december '74) richtte
aan alle landen ter wereld 'om alle
ondersteuning op cultureel, opvoed
kundig. economisch, personeel en
militair gebied aan de bestaande
racistische regering en al haar ra
cistische instituties terug te trek
ken.'
Dertienduizend
In 1963 werd in Zuid-Afrika het
State department of tourism opge
richt. Sindsien is het aantal bezoe
kers dat ieder jaar Zuid-Afrika als
vakantie-bestemming kiest, enorm
gestegen. In 1963 was hun aantal
ruim 217.000. In 1974 ongeveer
700.000. Hieronder waren ruim
13.000 Nederlanders. Uit het feit
dat een afzonderlijk departement
voor toerisme werd opgericht, blijkt
wel dat de Zuidafrikaanse regering
groot belang hecht aan bevordering
van toerisme vanuit het buitenland.
Daarvoor zijn een aantal redenen
aan te wijzen.
In de eerste plaats wordt de econo
mie van het land op grootscheepse
wijze gesteund door de inkomsten
uit het toerisme. Volgens bereke
ningen van de Zuidafrikaanse rege
ring geeft een toerist gemiddeld 20
Rand per dag uit (1 Rand is ruim 4
gulden). De gemiddelde verblijfs
duur is volgens Zuidafrikaanse bron
24 dagen; ruwweg levert het toeris
me de Zuidafrikaanse economie dus
336 miljoen Rand per jaar op.
Daarmee vormt het toerisme een
belangrijke bron van buitenlandse
valuta voor Zuid-Afrika. Het staat
momenteel op de derde plaats, en
verwacht wordt dat het omstreeks
1978 op de tweede plaats na
goud zal komen te staan. Tegen
1980 zullen, volgens Zuidafrikaanse
prognose, circa l miljoen buiten
landse toeristen gezamenlijk zo'n
500 miljoen Rand per jaar in het
Zuidafrikaanse laadje brengen.
Goodwill
Een tweede reden waarom de rege-
ring-Vorster zo'n belang hecht aan
toerisme vanuit het buitenland, is
van politieke aard. Op deze manier
wordt bij veel buitenlanders een
enorme goodwill voor het Zuidafri
kaanse regeringsbeleid gekweekt.
Daarbij wordt er terdege voor ge
zorgd. dat de buitenlandse vakan
tieganger juist en alleen dét te zien
krijgt, wat het apartheidsbewind
hem wil laten zien. De rijkdom aan
natuurschoon vormt hierbij het be
langrijkste potentiëel: Zuid-Afrika
heeft vele mooie landschappen,
stranden en natuurreservaten. Bo
vendien kent het land gemiddeld
300 dagen zon per jaar. Dit alles
maakt Zuid-Afrika tot een aantrek
kelijk vakantieland. Maar de toerist
kan niet overal binnen de Repu
bliek vrijelijk^ gaan en staan. Zo
zijn de thuislanden of bantustans
voor hem verboden gebied, slechts
toegankelijk met een speciale ver
gunning. In die bantustans valt
doorgaans dan ook niet veel na
tuurschoon te bewonderen: het zijn
meest dorre gebieden met onvol
doende mogelijkheden van bestaan
voor de bevolking. Geen wonder
dus. dat de Zuidafrikaanse regering
de thuislanden, waar armoede, hon
ger en ellende hoogtij vieren, aan
het oog van de buitenlandse vakan
tieganger wil onttrekken. Datzelfde
is het geval met de 'townships',
stadsdelen uitsluitend voor zwarten
die in de 'blanke' steden werken
maar na gedane arbeid daar niet
mogen blijven. Ze zijn verplicht in
de townships te wonen. Evenals de
bantustans zijn de levensomstan
digheden voor de Afrikanen hier
vaak minimaal, en ook hier mogen
buitenlanders alléén met een speci
ale vergunning komen. De enige
uitzondering vormt Soweto. het
'zwarte' stadsdeel van Johannes
burg, waar rondritten voor toeris
ten worden georganiseerd door de
gemeente (alle overige toeren wor
den door particuliere ondernemin
gen uitgevoerd). De gemeentelijke
rondritten voeren langs een zorg
vuldig uitgestippelde route die een
zo gunstig mogelijk beeld van So
weto geeft. Dat is het enige wat de
toerist van de townships te zien
krijgt.
Ook de hervestigings-oorden en de
barakken waarin trekarbeiders wor
den gehuisvest zijn onderdelen van
de Zuidafrikaanse werkelijkheid die
de toerist niet te zien krijgt. De
armoede van de zwarte Zuidafri
kaanse bevolking wordt op deze
Hjanier aan zijn waarneming ont
trokken. en al vakantie-vierend
komt men maar al te gemakkelijk
tot de conclusie dat de toestand in
Zuid-Afrika niet zo slecht is als
vaak wordt beweerd. De zwarten
die men te zien krijgt (hotelperso
neel e.d.) zien er over het algemeen
goed gekleed en gezond uit. Zo
wordt menige argeloze toerist tij
dens zijn verblijf in Zuid-Afrika
'omgeturnd' tot pro-apartheids-pro
pagandist, vaak zonder dat hij zich
er zelf van bewust is. En dat is het
tweede positieve element van het
toerisme voor de Zuidafrikaanse re
gering.
SCHAT EN PAREL
U kent ze vast wel die twee gelijl
nissen van Jezus over de schat
In de brochures van de Zuidafrikaanse toeristenindustrie worden zwarte mensen en wilde dieren
naast elkaar geplaatst als aspecten van het exotische Zuid-Afrika.
Immigratie
Daarbij komt dat aspirant
bezoekers, waarvan in meerdere
of mindere mate bekend is of
kan worden aangenomen dat ze
kritisch tegenover het apartheiss-
systeem staan, domweg de toegang
tot het land wordt ontzegd. En
hoewel het weigeren van visa weer
wat afknabbelt van de gekweekte
goodwill, schijnt de regering in
Pretoria er vanuit te gaan dat dat
in elk geval minder is dan wanneer
men deze mensen zou toelaten en
vervolgens geconfronteerd zou wor
den met hun kritische commentaar.
Een derde reden van het belang
van toerisme voor de Zuidafrikaan
se regering ligt in de wisselwerking
tussen immigratie en toerisme.
Enerzijds leidt verhoging van het
aantal immigranten tot toename
van het aantal toeristen (familie
bezoek), anderzijds zijn er veel im-
migranten-in-spé, die eerst een
kijkje in het land gaan nemen. Ook
kan tijdens een vakantie-verblijf in
Zuid-Afrika het plan om naar dit
land te emigreren ontstaan. En zo
als toerisme voor de Zuidafrikaanse
economie van levensbelang is, zo
zijn blanke immigranten dat voor
de industrie.
Tijdens zijn verblijf in Zuid-Afrika
krijgt de buitenlandse toerist al
met al een sterk vertekend en on
volledig beeld van de Zuidafrikaan
se samenleving en de verhoudingen
daarbinnen. De vertekening begint
echter al bij de voorbereiding van
zijn reis. door het propaganda-ma-
teriaal dat door het Zuidafrikaanse
Departement van toerisme en de
onder regeringscontrole staande
South African Tourist Corporation
(Satour) kosteloos wordt verstrekt.
Wie een willekeurig Nederlands
reisbureau binnen stapt om inlich
tingen over reizen naar Zuid-Afrika
vraagt, heeft een goede kans om
onder meer het 'Handboek voor de
toerist' gratis mee te krijgen- Dtt
boek is uitgegeven door Satour op
kosten van de Zuidafrikaanse rege
ring.
Uit het Handboek zou men de in
druk krijgen dat Zuid-Afrika een
voornamelijk door blanken be
woond land is, met hier en daar
nog wat zwarte bewoners, die als
bezienswaardigheid gelden. Er
wordt gesproken over 'schilderach
tige bantoestammen met
vreemdsoortige inwijdingsriten'.
Fotofraferen wordt van harte aan
bevolen: 'Het Zuidafrikaanse land
schap. dieren, steden, alsmede het
leven der bantoes bieden een over
vloed aan mogelijkheden'. 'In Zuid-
Afrika zullen U en Uw camera,
waar U ook gaat, worden gecon
fronteerd met overweldigend na
tuurschoon V an de schilder
achtige bantoedorpen, waar aloude
stamriten nog steeds in zwang
zijn.
Terwijl berekend is dat 70 procent
van de zwarte Zuidafrikaanse be
volking een inkomen heeft dat be
neden het absolute bestaans-mini-
mum ligt, presteert men het om in
het Handboek voor de toerist te
stellen: 'Het bruto nationale inko
men bedraagt meer dan 55.000 mil
joen gulden, met als resultaat dan
de gehele bevolking de hoogste le
vensstandaard van geheel Afrika
geniet.' Ook de geschiedenis van
het land wordt in ernstige mate
verkracht. Bekend is dat Europea
nen in de 17e eeuw het gebied
binnenvielen, waar van oudsher A-
frikanen woonden. De Zuidafrikaan
se toeristische propaganda keert de
werkeüjkheid precies om: 'De blan
ke bevolking stamt, in hoofdzaak af
van de vroegere bewoners, ver
mengd met immigranten die in de
17e eeuw vanuit het noorden Zuid-
Afrika binnenvielen
Ook al zou men met een kritische
instelling naar Zuid-Afrika gaan en
zijn best doen om zoveel mogelijk
te zien van wat erin dit land
werkelijk aan de hand is, dan nog
blijft het 'er geweest zijn' zinloos,
omdat men van de Zuidafrikaanse
overheid eenvoudigweg niet de
kans krijgt, er wérkelijk geweest
te zijn. Alleen wie als zwarte Zuid
afrikaan een tijdlang in het land
verblijft, zou kunnen zeggen dat hij
'er geweest is'. Zolang dat onmoge
lijk is, blijft het een twijfelachtige
beslissing om tóch rustig van het
Zuidafrikaanse land te gaan genie
ten en daarbij de alledaagse reali
teit van het aprtheidssysteem, zoals
die voor de zwarten in Zuid-Afrika
bestaat, over het hoofd te zien. De
zwairte Zuidafrikanen vragen ons,
dat niet te doen. Ze vragen ons.
geen vakantie te vieren in apart-
heidsland, maar er juist weg te
blijven, als duidelijk teken aan de
blanke minderheidsregering in
Zuid-Afrika, dat wij verder zien
dan zij ons wil laten kijken, en dat
wij met haar beleid niet kunnen
instemmen.
Marja Kroef is free-lance journa
liste, gespecialiseerd op Zuidelijk-
Afrika, woonachtig te Leiden.
Wie eens iets anders wil
'Zuid-Afrika voordelig'. Zo
maakt onze ANWB in de Kam-
peerkampioen reclame voor een
vakantie in Zuid-Afrika. Een va
kantie in Europa is ook niet
goedkoop en Zuid-Afrika is een
enorm land dat zich bij uitstek
leent voor een kampeervakantie'.
prijst de redactie van de Kam-
peerkampioen het land van Vor
ster aan.
'Het meest boeiende van dit
land is misschien wel dat het
een combinatie vormt van puur
Afrikaans leven, tezamen m*
westerse omstandigheden,
wegen zijn er overwegend goed:
je kunt overal met Engels en
vaak zelfs Nederlands terecht:
winkelen gaat er precies even
makkelijk als bij ons en het
vinden van de weg (en de cam
pings) k ost niet veel moeite.
Nergens zie je het wild zo na
tuurlijk en toch comfortabel als
in de Kruger wildtuin (bijna zo
groot als een derde van Neder
land). Nergens ook vind je de
kleuren en de warmte van de
Indische oceaan zo behaaglijk
gecombineerd met badplaatsen
maar ook met gebieden van een
weldadige rust.
Het passeren van de grens naar
een van de onafhankelijke
staatjes: Swaziland (met een
Swazikoning die op zijn, 75e ver
jaardag door de bevolking zijn
80e vrouw geschonken werd!) 'is
een belevenis. Wie eens iets heel
anders wil, moet eens gaan re
kenen'.
Tot zover onze koninkljike toe
ristenbond. Wij hebben de re
dactie van de Kampeerkampioen
voor de zekerheid nog even op
gebeld. Of ze er ook aan gedacht
had. dat lezers, die niet lelie
blank zijn wel even gewaar
schuwd hadden mogen worden,
dat de aanbeveling voor hen
niet geldt. Dat zij niet zo ge
makkelijk het land binnenko
men en al helemaal niet hoeven
te rekenen op een plaats op een
Zuidafrikaanse camping. 'Wij
bemoeien ons niet met politiek',
was het antwoord van de ANW-
B-redactie.
de parel. Ze lijken als twee di
pels water op elkaar. Het konii
rijk gelijkt op een schat, die erg*
ongeweten ligt. E enman huurt cncci
stuk grond en vindt de schat. zelRt?TN<
blijven liggen van een overhaal'
vlucht voor vijanden. Hij gooit |KD1] C
gat dicht en holt naar de eigenji Boe)
om het stuk land te kopen. I Canai
lukt, hij geeft er z'n hele b( ffei
voor, en dan is hij de eigenaar,
het tweede geval éen man die scl klten.
ne parels zoekt. Je ziet hem loj [XTCUTr
langs al die kleine havenma^kt ,"ft
En daar ziet hij de parel van a
leven. Hij hoort de prijs, holt \!aI?ge_
om alles te verkopen wat hij he U1V
en koopt die parel. Toch is l®n°e
verschil, tussen die twee verhalr
De eerste man stoot om zo te zi '..Vt.
gen op het koninkrijk der hemel
Hij loopt er tegen aan en geeft dpnets
z'n volle inzet. Het was dichtei
dan hij dacht, die morgen toen vfvai
begon te spitten. Die tweede m iaart
hier staat: het koninkrijk U t zij.n
op een koopman stoot er xi ^en
op, hij zoekt. Dat is wat anders. 1
is ingespannen bezig. Hoe la CHEM
heeft hij al niet van deze wond m is
parel gedroomd. Eindeloos was R. vs
er mee bezig. En ineens staat frehem
ervoor. Je kunt op twee maniei het
met het koninkrijk in aanraki d met
komen. Vaak is het dichterbij d*e oor:
je denkt. Je zit in de kerk en weg
denkt: wat heb ik eraan? M: enllgg
ineens, die ene keer. wordt je twe
raakt. Je gaat luisteren om tot dere 1
ontdekking te komen dat ze
daar allang hebben over datge ISTEP
waar je nu juist zo'n behoefte a!rdaIP!
hebt. Maar Je kunt ook zoekd in
Jezus zegt dat je -dan \ikst en zei erlede.
zult vinden. Misschien moet je gjgeval.
duld hebben, maar hétkomt ove
keer dat je ineens je ogen en of irepei
bijna niet gelooft. Er is nog H
verschil, en dan houd Ik op, v 'y
dje schat kon die man Tgven. V a
een parel kan je niet leven ten'ie
je hem weer verkoopt. Je. kunt L
wel telkens naar kijken en geluki
zijn. Ook die twee horen brj
Jezus noemt dat in een ander ,v*VU I
band: leven en overvloed. (Mi
theus 13. 44-46).
ee:
Van een onzer redacteuren
SANTIAGO Chili heeft thans twee lutherse kerken. De ene is de
kerk van bisschop Helmut Frenz, die ook door de internationale
lutherse beweging en door de Duitse kerk wordt erkend. De andere
is de inmiddels afgescheiden Lutherse Kerk in Chili, die in het
leven is geroepen door de zogenaamde coördihatieraad en waaraan
negen gemeenten deelnemen. In de vergadering in La Union, waar
besloten werd tot afsplitsing, was vier percent van de 25.000 kerk
leden aanwezig.
De nieuwe kerk ontvangt het mees
te steun van de eigenaars van grote
landgoederen in Zuid-Chili. die
veelal van Duitse afkomst zijn, en
van de zijde van gezeten burgers in
de grote steden zoals Santiago. De
ze hebben een sterke campagne ge
voerd tegen bisschop Helmut Frenz,
die zich direct na de staatsgreep
tegen president Allende het lot
van de politieke gevangenen en
vluchtelingen aantrok en die nog
steeds op de bres staat voor de
mensenrechten in het land. De lei
der van de coördinatieraad, dr. Ju
lio Lajtonyi uit Santiago zei tegen
een verslaggever van La Tercera:
'Wij zijn in opstand gekomen tegen
een corrupte leider, die de kerk
niet anders dan moeilijkheden be
zorgt. We moesten ons verdedigen
tegen een kleine groep binnen de
kerkleiding, die trachtte over de
meerderheid te heersen'.
HOOFDKANTOOR;
Nieuwe Zijds Voorburgwal
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM/DORDRECHT:
Westblaak 9-11, Rotterdam.
Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG/LEIDEN:
Parkstraat 22, Den Haag.
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
GRONINGEN;
Nieuwe Ebbingestr. 25,
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, Zwolle.
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
Dr Lajtonyi beschreef bisschop
Frenz als 'de officiële vertegen
woordiger van de wereldraad van
kerken in Chili' en beweerde dat de
bisschop nagelaten heeft bij zijn
eigen kerk te raad te gaan over de
contacten met de wereldraad. De
leider van de nieuwe kerk zei ver
der dat Frenz Chili in het buiten
land in discrediet bracht door een
valse indruk van de toestand van
het land te verspreiden. De coördi
natieraad bestaat uitsluitend uit
niet-theologen. 'De leken zijn tegen
politiek in de kerk', zei dr. Lajto
nyi. De nieuwe kerk wordt gevormd
door gemeentes van Frutillar, Osor-
no. La Union. Vavida en Temuco.
Puerto Montt en Concepcion zon
den waarnemers en Valparaiso be
sloot geen vertegenwoordiger naar
La Union te zenden. De oprichting
van de nieuwe kerk voltrok zich
binnen twee uur. Aanvankelijk wil
de men alleen de statuten goedkeu
ren. Een vertegenwoordiger eiste
echter dat deze eerst zouden wor
den voorgelezen alvorens er over
zou worden gestemd.
Welkom
Tot voorzitter van de synode van
de nieuwe kerk werd ds. Ricardo
Wagner uit Osorno gekozen. Ds.
Wagner riep in zijn intreetoespraak
de nieuwe kerk op niet door te
gaan met de campagne tegen de
oorspronkelijke kerk van bisschop
Frenz. De synode besloot een actie
te gaan voeren voor gelden voor
een theologische opleiding, nu de
lutherse kerken in Duitsland en de
Verenigde Staten en de lutherse
wereldfederatie en de wereldraad
van kerken weigeren de nieuwe
kerk te erkennen.
Een verzoek van de coördinatie-
raad. de eigendommen van de kerk
van Frenz te confiskeren en de
bisschop met vier andere theologen
het land uit te zetten Is door gene
raal Pinochet afgewezen. De Chi
leense machthebber heeft er even
wel geen twijfel over laten bestaan
dat hij de vorming van de nieuwe
kerk verwelkomt, In de Chileense
kranten wordt ook positieve aan-
De Chileense bisschop Helmut
Frenz
dacht geschonken aan de nieuwe
kerk. Ondertussen verschijnen er
artikelen over 'marxisten en leni-
sisten. die onder kerkelijke dek
mantel terroïsme en extremisme
prediken'.
LONDEN De anglicaanse bis
schop Richard Wood, die vorige
maand door de Zuidafrikaanse au
toriteiten uit Namibië werd gezet,
heeft tegenover het blad Church
Times gezegd dan de bevolking van
dat land haar vrijheid van Zuid-
Afrika waarschijnlijk met geweld
LONDEN De Britse centrale
bank heeft vrijdag haar minimum-
rente (vroeger disconto genoemd)
van tien tot elf procent verhoogd.
De rente is tegenwoordig gekoppeld
aan de resultaten van de verkopen
van schatkistpapier in Engeland.
Vrijdag verkocht het ministerie van
financiën tegen een gemiddelde
rente van 10,4407 procent tegen
vorige week vrijdag 9,4493 procent.
Op het aanbod van 300 miljoen
pond sterling aan biljetten met een
looptijd van 91 dagen werd dit keer
voor 669,53 miljoen pond inge
schreven.
In geldmarktkringen in Londen
was al met de verhoging van de
minimumrente rekening gehouden.
zal moeten veroveren. 'Indien deze
bevolking dat doet, dan zal lk haar
openlijk mijn steun verlenen', al
dus de bisschop.
Volgens Wood is geweld het enige
middel dat de Namlblërs is overge
bleven om hun recht op zelfstan
digheid te effectueren. Hij verweet
de westerse landen dat deze geen
steun geven aan de Namibiërs. Die
landen zijn er nog steeds op uit
hun handelsrelaties met Zuid-Afri
ka in stand te houden, omdat het
nog steeds mogelijk is daar geld te
verdienen'.
'Voor mij is geweld een verschrik
kelijk vooruitzicht', aldus Wood,
'maar aan de andere kant hebben
ohristenen het nooit uitgesloten ge
weld te steunen als het ging om
een rechtvaardige zaak'.
NIEUWE PEKELA Een felle
brand heeft zaterdagnacht een
woonhuis in Nieuwe Pekela in de as
gelegd. Ook de inboedel werd een
prooi van de brand. Er deden zich
geen persoonlijke ongevallen voor,
daar de bewoners op vakantie zijn.
Over de schade is nog niets bekend.
ANAHEIM De Missouri-synode
van de lutherse kerk in Amerika
heeft tenminste acht van de 35 dis
trictsvoorzitters van de kerk onder
censuur geplaatst omdat zij candi
dates opgeleid aan het alternatieve
seminarie 'Seminex' tot het predi
kantschap hebben toegelaten.
Het seminarie is begin vorig jaar
ontstaan toen de directeur en een
aantal medewerkers van het Con
cordia Seminarie ontslagen werden
op beschuldiging van kettex-ij. Zij
stichtten, samen met een groot
aantal theologische studenten het
seminarie 'Seminex', dat sipdsdien
bijna honderd candidaten heeft af
geleverd. Deze zijn intussen als
predikant gewijd.
Volgens de 'missouri-synode is dat
tegen de kerkelijke regels gebeurd.
De districtsvporzittters onder wier
gezag dit is geschied moeten op
stappen. 'indien zij zich niet kun
nen houden aan de kerkelijke wet
ten'. Als een voorzitter hiertoe niet
zou kunnen besluiten, dan moet hij
zich onder de pastorale zorg stellen
van de voorzitter van de synode, dr.
J. A. O. Preus of diens plaatsver
vangers.
Het besluit werd in de synode ge
nomen na een vijf uur durend de-
bit, dat over twee dagen verspreid
was. Een verslaggever merkte op
dat de zitting werd gekenmerkt
door 'gebed, tranen en geschreeuw'.
sch
lolitie
A. I
In uw commentaarrubriek werd ee
constateerd dat als gevolg van pofgevu
tiek-strategische en militair-tec
nologische ontwikkelingen een
tuatie is ontstaan, waarin de keifc
zowel vóór als tegen de dienstplicji
gerechtvaardigd kan zijn. Dit
kei gaf de heer De Goede
ding om Trouw bij de linkse
en onder te brengen, welk lot 1
IKOR mocht delen. Zou hij h,t§j
j'iog gedacht hebben aan de wo<
den van Jezus 'Oordeelt niet opd
gij niet geoordeeld wordt/? Verd
merkte hij op. dat dienstweigera;
niet het risico lopen j^e sneuvel
zoals militairen. Hee£L«de. heer 1
Goede wel eens gehonrd van
moderne afschrlkkfngsstïateg
waarbij de militaire macht
hoofdzaak is gericht op vernietigd
van de burgerbevolking van de I
genstander? Misschien wil hij n^J
eens nadenken of ongelijkheid w
behandeling, als "het om een gewl I
tenskwestie gaat, nu echt wel
kan zijn.
Rotterdam
A. P. de Winti
dooi
Onrechtvaardig
IOSI
alle
an
b ei
ir
Aeur
Verleden week hadden we in deze
rubriek een gereformeerde stem
over de vakantie. Ditmaal een vrij-
ziiinig geluid. Op de voorpagina
van Ruimte het blad van de Neder
landse Protestanten Bond. schrijft
J. H. Marwitz onder de titel 'Gelo
ven in de zomer', over de vakantie
en wat je daarvan verwacht. We
citeren uit dit artikel:
Ik wil graag hopen dat iedereen
deze zomer aan zijn/haar trekken
komt en dat u door de ervaring in
uw verwachting wordt bevestigd.
Dit laatste formuleer ik met opzet
in deze woorden, omdat het ons
bréngt bij het verband, dat er is
tussen verwachting en beleving,
tussen droom en vervulling, tussen
geloof en ervaring. Ik zie een pa
rallel tussen de beleving van de
vakantie en dé wijze waarop we
ons daarop instellen enerzijds en
de beleving van het geloof ander
zijds. De functie van het geloof is
dan ook vergelijkbaar met die van
een vakantie: het biedt een moge
lijkheid tot ontspanning, men
neemt even afstand tot de dingen,
men komt tot andere gedachten,
men kijkt er weer anders tegen
aan. men wordt een ander mens en
komt tegelijkertijd tot zichzelf,
kortom..men reereëert. Het zal u
opvallen dat al deze zinnetjes zowel
op de vakantie van toepassing zijn
als op bv. een kerkdienst, die ons
iets heeft 'gedaan'.
Alleen, wat een enorm groot ver
schil is er meestal in de wijze
waarop we ons op elk van beide
instellen! De tendens van deze tijd
is om onze levensbehoeften te ver
talen in materiële termen. Dat
brengt met zich mee dat we voor
onze 'ziel en zaligheid' meer ver
wachting hebben van de recreatie
ve mogelijkheden van een vakantie
(en daar ook heel wat geld voor
over hebben) dan wat het geloof te
bieden heeft.
En ik vraag me af: als we onze
geestelijke gezondheid hoger zou
den aanslaan en we zouden daar
eens wat meer werk van maken,
zou er dan ook niet meer te bele
ven zijn op dit gebied? Men kan
geen rijke oogst verwachten, als
men zuinig is met zaaigoed en ver
geetachtig in het sproeien. Het sla
gen van een vakantie hangt voor
een belangrijk deel af van de wijze
waarop wij ons voorbereiden. Zou
dan de recreatieve kracht van de
geloofsbeleving niet mede afhanke
lijk zijn van de zorg en aandacht,
die wij erin willen investeren.
Het laatste nummer van Aksent.
het maandblad van de protestantse
geestelijke verzorging van land- en
luchtmacht (jaargang 12, nummer
4). is gewijd aan het onderwerp:
sensivity training. Omdat misschien
velen daar belangstelling voor heb
ben, is hier het adres van de admi
nistratie van Aksent: Suriname-
straat 3. Den Haag. Hierbij een
plaatje uit Aksent en een citaat uit
de redactionele inleiding. Nadat ge
wezen is op een 'omslag', op een
zich meer richten op de individu
schrijft Aksent:
De 'omslag' naar het persoonlijke
betekent een wijziging in metho
den. Deze worden directer en
agressiever: er komt meer non-ver-
bale communicatie. Er komt ook
een ander soort deelnemers: de
mensen die zich heel aardig hand
haven. maar toch niet echt geluk
kig zijn: mensen, die zich eenzaam
voelen, in een kille maatschappij,
mensen die in verzet komen tegen
alles wat neerdrukkend is ten koste
van hun innerlijk, hun opvoeding,
hun taboes, de formele omgangs
vormen. Of mensen, die lang ge
noeg verstandig zijn geweest en nu
eens willen doen wat zij fijn vin
den. Zo ontstaan de 'encounter' of
'ontmoetingsgroepen' die met el
kaar op zoek gaan naar een nieuwe
samenleving.
De traditionele trainingsstroming
door Cohen in 'Intermediair'
de democratiseringsstroming ge
noemd. omdat ze zich richt op
mondigheid en verantwoordelijk
heid is niet zo gelukkig met deze
nieuwe richtingen die image-beder
vend werken. Zij noemt deze nieu
we stroming franje. Zij stelt, dat
haar organisatieontwikkeling, ver
gader- en discussietechnieken vrij
zijn van deze vreemde smetten. De
traditionele trainers worden driftig,
wanneer alle normen door elkaar
worden gegooid. Hoekstra (zie lite
ratuurlijst op pag. 19) vraagt zelfs
om ontmythologisering. Inderdaad
moet in elke discussie duidelijk
worden aangegeven, over welke
stroming men het heeft. Echter:
beide stromingen zijn afkomstig uit
één brond. En ook-de 'vaardigheden
stroming' zal de invloed ondergaan
van de 'persoonlijke-groei-idee.
Het is gelukkig dat iedereen in oi
land of hij er voor betaald heeft
niet AOW ontvangt vrij van bela
ting. Echter geldt dit laatste ni
voor hen die zelf voor hun pende
oen hebben gezorgd of door spar<
neven-inkomsten genieten. Zek
betaalde pensloenpremiën zijn
lasting-aftrekbaar, doch dit vs
wel te verwaarlozen, als men teve
bedenkt dat ministers, volksveren
genwoordigers enz. enz. gratis pei
sioen ontvangen, naast hun
geringe salaris. De spaarders
den in dit land zwaar gestraft. V
denken hierbij aan de spaardf
voor de oude dag. de verhuurd*
van een paar woningen, die hiieeft
woningen ver beneden de kostprfy
moeten verhuren, terwijl de hurevan
van de nieuwbouw niet te betalf
zijn. De volksvertegenwoordigefjt
die zelf buitensporig hoge bedrag*
zich als regel toeëigenen. knij;
spaarders voor hun politiek uit.
de burgers nemen dit. Hoe lai
nog!
Leiden
Mevr. A. Spaa.
ICCC-congres (4)
1. Uw schrijver gaat op dezelf*
wijze tekeer tégen de ICCC als h
meent, dat de ICCC-sprekers h<
deden tegen de Werreldraad: daai
door verliest het Vandaag-stukj
van 23 juli alle respect en gezag.
Inhoudelijk kan de vraag gestel
worden aan de Vandaag-schrijvei
is uw toorn terecht ontstoken? Da
de Wereldraad theologisch en ten
gevolge daarvan politiek een be
denkelijke koers vaart is nie
slechts de mening in ICCC-kringei
In zijn rede: "Wie is Jezus Christus
heeft ds. Spijkerboer zelfs gesugge
reerd dat de Herv. Kerk maar be
danken moest voor de Wereldraad
Maar vanwege het geringe effec
daarvan adviseerde hij om maar IK
te blijven om zó als lid kritisch t
kunnen zijn.
Zeist
ds. J. P. van
l«feen
Ifclch
ipe tet
i »tate
SVesi
(roti
Rl
