Gerrit van der Heide
over 'De Zuiderzee'
NYLON WOONKAMER^
JrOP FOAM RUG («A 65r
Pijltjes
anaesthesie-
verpleegkundige
.EN OOK OP Z ATERDAG
deze staande
servieskast
105.-
bronovo-nebo
-kil
Waar eens mammoeten, neushoorns en wissenten leefden
Eiland viel in
drieën uiteen
In Overijssel geei
ombudsman nodi;
st
8.75
4.50
9.95
25.95
19.95
6.25
Adviesprijs 95-
Vroom Dreesmann prijs
verpleegkundigen
(mnl./vrl.)
waarnemend hoofd.
eerste verpleegster a.
Gemeente 's-Gravenhage
ial
2 VERPLEEGKUNDIGEN
INSTRUKTIE—
VERPLEEGKUNDIGE
DEN HAAGr-
TROUW/KWARTET VRIJDAG 18 JULI 1975
Gerrit van der Heide (ongeveer zestig jaar) is een van Nederlands meest leesbare popuiair-weten-
schappelijke schrijvers. Hij heeft zich gespecialiseerd in de archeologie en dit dan weer toegespitst
op het gebied van de voormalige Zuiderzee.
Veel wetenschap heeft hij stellig
verworven door kennis te nemen
van wat anderen schreven, maar
tegelijkertijd deed hij ook een
groot stuk ervaring op als zoals
men dat wel noemt veldwerker,
waardoor hij ook een belangrijke
eigen bijdrage investeert. Hij zat er
zogezegd middenin en bovenop:
voordat hij een tijdje geleden ad
junct-directeur werd van 's rijks
Zuiderzeemuseum te Enkhuizen,
woonde hij in de vroegere pastorie
op Schokland, van waaruit hij let
terlijk een eindeloos uitzicht over
de Noordoostpolder had.
Als hoofd van het Oudheidkundig
Bodemonderzoek in de Zuiderzee
polder bouwde Van der Heide in
het kerkje een historisch museum,
dat nog altijd een bezoek waard is.
Een interessant werkstuk van hem
is voorts het Scheepsarcheologisch
Museum te Ketelhaven, een activi
teit die hem naar vele landen voer-
de en niet alleen veel wetenswaar
digs opleverde, maar ook de moge
lijkheid voor het conserveren van
oude, vergane, weer boven water
gekomen, boten vergrootte.
Intussen was Van der Heide, oud
journalist, ook publicistisch actief.
Bij Boekencentrum BV te Den Hazg
is nu van zijn hand een nieuw
werkje verschenen: 'De Zuiderzee'
(Triangelreeks).
Een lezenswaardig verhaal over het
Zuiderzeegebied vanaf pre-histori-
sche tijden, over de bewoners, de
dieren, de eilanden, die er zijn
geweest en de steden, die zich
langs de kust ontwikkelden.
Van der Heide beschrijft dat in
overoude tijden het land meerma
len zee werd en de zee weer land,
een proces dat onderdeel was van
een veel groter geheel. Zijn be
schouwingen begint ongeveer bij
het Pleistoceem, het vroeger zo ge
noemde Diluvium. In de voorlaatste
ijstijd, ongeveer 200.000 jaar gele
den, moeten althans voor een deel
de uiteindelijke landschapsvormen
tot stand zijn gekomen. Daarna
blijkens vele vondsten hebben er
onder meer mammoeten geleefd,
wolharige neushoorns, steppenwi-
senten, wilde paarden en rendieren.
De mens bedreef er enige land
bouw. want er zijn sporen van gra
nen gevonden. Er zijn ook brand-
haardplekken ontdekt, waar voedsel
werd bereid in hete as. In dit
verband wordt gesproken van Swif-
terbantcultuur. De naam Swifter-
bant is een van de historische na
men, die in ere zijn hersteld; een
van de dorpjes van Oostelijk Flevo
Gedeeltelijke inhoud van een omstreeks 1660 op de Zuiderzee ver
gaan vrachtschip dat in de Noordoostpolder werd opgegraven. Il
lustratie uit het boek 'De Zuiderzee' van Gerrit van der Heide.
land heet nu Swifterbant.
Het Zuiderzeegebied heeft diverse
culturen meegemaakt. Voor de Ro
meinen is het gebied, dat toen
goeddeels uit veen bestond, nauwe
lijks Interessant geweest maar wel
is bekend dat Romeinse geschied
schrijver Pomponius Mela in 44 een
geschrift deed uitkomen, waarin
gesteld wordt dat één arm van de
Rijn zich verbreedde tot een meer
waaraan de naam Flevo werd toe
gekend.
Was het Zuiderzeegebied in de Ro
meinse tijd moerassig, later werd
het aanvankelijk nog steeds natter.
Het had weinig aantrekkelijks om
er te wonen. Indien daar sprake
van geweest is, dan zeer spaarza-
melijk. Pas in de late middeleeu
wen is er verandering in gekomen,
veroorzaakt door klimaatswijziging.
Aan de zeespiegelrijzing komt dan
voorlopig een einde..Het land
viel droog, er vestigden zich men
sen, maar wie is niet bekend. Op
Schokland ontstonden in de late
middeleeuwen woonheuvels, terpen.
Op het nabijgelegen Kampereiland
kwamen tussen de elfde en de
negentiende eeuw meer dan zestig
terpen tot stand. Daarna zijn er
grotere woonheuvels gevormd,
waarop zich gehuchten ontwikkel
den, onder meer Emmeloord. Ook
die naam, evenals Nagele, Swifter
bant enz. is 'gerehabiliteerd'. Het
verbinden van de woonheuvels of
terpen met kaden was de vroegste
dijkenbouw in dit gebied.
Eiland
In het verre verleden lag in de
Zuiderzee, toen Flevomeer, een
groot eiland dat echter reeds in de
Romeinse tijd door het water werd
aangevreten. Het viel in de middel
eeuwen uiteen in drie delen, die
later Schokland, Urk en Nagele
zouden heten. Nagele ging in de
veertiende en vijftiende eeuw door
stormen verloren. Urk handhaafde
zich omdat het als keileemhoogte
meer bescherming had, Schokland
was vorige eeuw nog slechts een
strook van 4.5 kilometer bij 400 tot
200 meter. Van de 695 opwonenden
waren er vijfhonderd armlastig. Ze
moesten midden vorige eeuw op
last van de regering hun plek ver
laten. De sociale voorzieningen wa
ren nog zeer gebrekkig en velen
dreigden om te komen. De Schok
kers trokken naar diverse vissers
stadjes en sommigen, die een weef-
opleiding hadden genoten, naar
Twente.
Summier schenkt Van der Heide
aandacht aan de situatie, die ont
stond toen de Zuiderzee door het
bouwen van de afsluitdijk IJssel-
meer werd, en eveneens aan de
inpoldering, die oorspronkelijk
overwegend een agrarische bestem
ming had maar naderhand onder
invloed van niet voorziene ontwik
kelingen een veel bredere betekenis
heeft gekregen. Uiteraard schrijft
hij ook over de opkomst van de
ZWOLE In Overijssel
voorlopig geen behoefte
provinciaal raadsman of pn
aal ombudsman. Dit is de coi
van de werkgroep openbaa
openheid en inspraak van dea
vincie.
Voor een provinciaal ombudsi
volgens de werkgroep het we
rein te smal; hij zal onvoli «j.
bevoegdheden kunnen verl
en kan daarom niet uitgroei
een algemeen vertrouwensm; ere
werkgroep beveelt aan de co
functie van het bureau voorla
van de provincie meer naar
te accentueren. De burger
dan de beschikking over eea
traal adres, waar hij terecl
voor inlichtingen over bestu
den van de provincie.
cfi
steden rond de Zuiderzee, di
delssteden en de visserss
Over onze handelsbetrekking
Verenigde Oost- en Westii
Compagnieën en het uitvareafi
de wereldzeeën is hij in verl
tot het onderwerp nogal
over de visserij op de Zuidf
een essentieel element in i
band daarentegen juist
beknopt. Totnutoe zijn in
selmeer bij het droogvallen
veer 330 scheepswrakken gevj
Gerrit van der Heide: 'De
zee'. Uitgave Boekencenti
Den Haag (Triangelreeks),
gina's. Geïllustreerd met fol
enkele kaarten, ƒ17.50.
CS
<t
Trappeldeken
Leuke, ongevoerde
flanellen trappel
deken
Te verkrijgen in wit
fond met diverse
dessins
Groentehakker
Met automatisch
draaiend mes.
Transparante of
oranje kap.
Nu slechts
Zemen
Hele huiden
Zo groot als een
krantepagina.
Voltraan gelooid.
Droogt streeploos
en neemt zeer veel
water op
Slechts
Gaine
Goed korrigerend.
Van sterk bally
elastiek. Met dubbel
voorpand en rits.
Achterpand in lengte
rekbaar. Kleuren wit
en poudre
Maten 80 t/m 95
Hengseltas
D.m.v. stalen haken
zo aan bagagedrager
van de (brom)fiets
te hangen. Ideaal
als boodschappen
tas.
Diverse kleuren
Vend'elite
pantykousen
In 13 modekleuren
Cannes: 30 den.
Biarritz: 20 den.
Maten44/46 t/m
48/50 met tussen
stukje 2.50 p.st.
en 36/38 t/m 44/46
met kruisje A
pst. 2.25
TL-armatuur
Van uitstekende
kwaliteit en fraaie
vormgeving(Philips
De 40 Watt buis
heeft de zgn.'warme
gloeilamp kleur'
(Geheel kompleet)
Philips adv.prijs
38.45
Nu slechts jL&m
Revue
diaraampjes
Glasloos, voor het
inramen van uw
kostbare dia's. Sterk
plastic en handig te
verwerken.
100 Stuks in doos.
24 x 36 of
18 x 24 mm M
Uitgevoerd in de kleuren parelwit,
bruin en groen
2 Deuren, links of rechts draaiend,
voorzien van sierlijke greepjes.
Front afgewerkt met hoogwaardige
plastlak, 4 legplanken
Maten 193 x 45 x 41 cm
Parelwit
Bruin of groen
VROOMS DREESMANN
ek:
an
!RE
P
s 1
r ir
isse
H;
aan
pu
:esti
(VS
(Ro
(Dei
Den
Ook verkrijgbaar bij Vendomus
Keuze uit 6 kleuren. H
360 cm breed.
personeel gevraagd
FA LOOSE
DEN HAAG
We hebben een winkeltje met
oude boeken en prenten en nieu
we kunstnijverheid Het lijkt mis
schien een vreemde combinatie,
maar is best leuk We zijn ge
opend van 9 30-18 00 van dinsdag
tm zaterdag, en zoeken een
VASTE ASSISTENTE
naast de parttimers en ons Fa
Loose. Papestraat 3. Den Haag.
huishoudelijk personeel gevraagd
Vlotte zelfst. dame v. gezelschap
met liets ol auto gezocht door
licht inval, dame van middelb.
leelt. Goede verdienste in prettig
huis even buiten Den Haag. Meer
hulp aanw Goed winkelcentr. na
bij. Tel. 070-850727 na 15.00 uur.
woonruimte aangeboden
Te huur aangeb Voor verhuur en j
huur van kamers en etages is het I
adres; Woningbureau „Centrum"
Van Baerlestr 24, Den Haag. Tel.
070-654778 en 070-851545. Van
7 00 u t.e.m. 22 00 u. voor aanbie
dingen en voor aanvragen van
9.00 u; t.e.m. 22 00 u. Ook op zon
dag. T105
Zoekt u naar kamers of etages en
div. andere woonruimten of kan
toorruimten. kom dan naar hef ka
mer- en etagebemiddelingsbedrijf
„Centrum" op woensdag, donder
dag en zaterdag a.d. Wan Baer
lestr 24. Den Haag. tel. 070-
654778 Steeds van 11 00—18 00
uur T105
woonruimte gevraagd
Uw flatwoningen, villa's en bunga
lows. kantoorruimten en etages
worden snel verhuurd of verkocht
door kamer- en etagebemidde
lingsbedrijf
Centrum B V.
op woensdag, donderdag en za
terdag a d Van Baerlestr 24. Oen
Haag. tel 070-654778. Steeds van
11 00-18 00 uur T106
ikzoek
dringend
op goede stand een
wooneenheid
>t eigen ingang. Brieven met pr. e d. onder nr 2644 burv. d blad
onderhoud en reparatie
modern klassiek behang
UITGEBREIDE KOLLEKTIES IN ALLE PRIJZEN
Staalboeken worden u op aanvraag gaarne toegezonden,
oor zellbehanger^hebben wij gereedschap tegen kleine vergoeding
m bruikleen Afstoomapparaat te huur
Wi| voeren ook uw behangwerk uit
EIGEN BEHANGERU
OE ZAAK MET SO-JARIGE ERVARING
voor behang - A. Markus
WAGENSTRAAT 133 - TELEFOON 602820
foto, film on optiek
VERHUUR VAN KLEURENFILMP-
IeS 8 mm Donald Duck. Laurel
In Hardy FOTO DE GROOT. Kem-
penaerstr 21 Oegstgeest T128
KLEURENFILMS ONTWIKKELEN,
afdrukken in 2 dagen klaar. Foto
OE GROOT. Kempenaerstr 21,
Oegstaeest. T128
Inkoop - inruil
taxatie
Tevens voor nieuw verkoop tegen
de meest scherpe prijzen o a. Mi
nolta. Cannon. Nikkon. Leitz. Ze
nit enz. Elke donderdag avondver
koop PROFOTO, Loosduinseweg
687 Tel 325418 Vlierboomstraat
461. tel. 231177. Oen Haag T128
Meubilair
en huisraad
HET HOE EN WAAROM
VAN DE OPHEFFING'
Onze leiders weten niet hoe ze die
krabbelende kat (economie) moe
ten aanpakken. Regenngs's expe
rimenteren heeft niet geholpen.
Waarom dan NU niet luisteren
naar ervaren economen o.a. van
de Ned Bank. Nee. dat kan niet
want dan zouden de ondernemers
middenstanders méé
profiteren en dat mag niet. die
moeten eerst vleugellam zijn.
Maar de OPHEFFINGSUITVER
KOOP gaat door! (met goedk.
K.v.K. van 9/4-31/7 75). Wij kun
nen het tapijt toch niet op de
stoep leggen. maar u kunt het
athalen voor 12.50 en 29,50 p.
mtr. Echt „BERGOSS" tapijt
45. 59 en 69.50 p. str
mtr. Dikke thermolelt onderplaten
ƒ3.95 p. m2. Spijkerlatjes, om uw
tapijt aan de zijkant vast te maken
1.25 p. mtr.
DISCOUNT HOUSE KOELEMAN
Willem de Zwijgerlaan 111 - Oen
Haag. tel 070-542030 Dag van 9-
ur. donderd. (koopavond tot 9
n.m.) T112
In de verpleegkundige staf van het
BEJAARDENCENTRUM
"VREDERUST-WEST"
instructie
verpleegkundige
worden opgenomen
Haar taak zal bestaan uit het praktisch begeleiden van
onze leerling ziekenverzorglstlers, die de opleiding voor
het Staatsdiploma Ziekenverzorging volgen.
Aanstelling in de rang van Eerste Verpleegster.
Ervaring als instructie-verpleegkundige wordt op prijs
gesteld.
Diploma Ziekenverpleging A en/of B vereist.
Salaris volgens Rijksregeling.
Vakantietoelage 7
Informaties kunnen worden ingewonnen bij de heer J.
van Oijen, directeur van het Bejaardencentrum
"Vrederust West" of bij Mevr. Zr. J.M de Lange,
verpleegkundig Adjunct-Directrice.
Telefoon Bejaardencentrum "Vrederust—West"
66.57.50
Adres: Melis Stokelaan 2490 te 's—Gravenhage.
Nieuwe uitvoering in zacht getinte
passpiegels
129 cm hoog 39 cm br Normaal fiaast onbetaalbaar doch door grote
aankoop tijdelijk voor 30.00.
Glasindustrie J. J. Poppink
Rotterdamseweg 60. Deltt. Tel. 015-561500.
Bronskleur tafelbladen
(uit voorraad)
80 cm diam. tijdelijk voor 64,50
90 cmdiam 61,00
100 cm diam. 113.50
tevens 110 en 120 cm in voorraad
Glasindustrie J. J. Poppink jr
Rotterdamseweg 60. Delft. Tel. 015-561500
auto's en autobenodigdheden
Joost Sijbrandij
INRUIL - FINANCIERING - ANWB-KEURING
voor de betere gebruikte automo
biel
Verkoop onder nieuw-garantie
PAETS VAN TROOSTWIJKSTRAAT 1-7-13
HOEK JAN VAN DER HEYDENSTRAAT.
DEN HAAG TELEFOON 070-901100
Zelf doen sanitair
Ligbaden plaatstaal geem 99 douchebak 49. stortbak 35. closetpot 33.
douchecabine compl 389. USOCAN kunststol sanitair, pors. wastafels
fonteinen, mono- en duoblocs. toiletkasten. closetzittingen 21 kleuren
GEESA- en ALLIBERT accessoires. FASTO VAILLANT. JUNKERS on
derdelen Loodgieters en C.V.-hulpmaterialen
Eteb-showroom
Erasmusstraat 64. Rotterdam-N. 010-243596 Ook zat. van 917 u
NAAIMACHINES7 OPGELET!»
Demonstratie zig-zag naaimachi
nes als n.euw, ver beneden kost
prijs 165. 195. 215 enz Vol
le garantie. Electr. naaimachines
95. ƒ115. ƒ135 Handnaaima
chines 45. 65. 85 enz. w o. als
nieuw Herenstr. 23. Leiden, lel
071-32027. T131
Geen sneldruk. wel snel gedrukt.
Visitekaartjes, verlovingskaartjes,
huwelijkskaarten. geboortekaar-
ten en alle andere voorkomende
drukwerken C V. Elve/Labor Vin-
cit. Nieuwe Rijn 83, Leiden, tel
22751. T131
Firma Reslo voor REPARATIE aan
uw WASAUTOMAAT, koelkast en
centrifuge. Beeklaan 168, tel.
465027 T131
Vakantie
en recreatie
SPANJE—COSTA BLANCA. omg.
JAVEA. Te huur bungalow v. 4
pers. 150 p.w. Tel. 01751-14775.
□ATSUN^AUR
AlrïOBEDR'JF BROERTJES
SASSENHEIM 02522-12921
VERPLEEGHUIS „ZWEDENBURG"
te 's-Gravenhage (in Mariahoeve) vraagt voor
spoedige indiensttreding
a. een afdeling van 26 demente heren.
Rang: 1e verpleger/1 e verpleegster.
Vereist: diploma's AB of B.
b. een afdeling van 34 dubbel gehandicapte
bejaarde dames.
Rang: 1e verpleger/1 e verpleegster
Vereist: diploma's AB of B.
c. een afdeling van 56 psychisch gestoorde
dames en heren.
Rang: verpleger A/verpleegster A.
verpleger/verpleegster.
Vereist: diploma's AB of B
Dienstrooster 40 uur 5 dagen per week.
Men moet bereid zijn om onregelmatige dienst te
doen.
Salaris volgens Rijksregeling.
Vakantietoelage 7J van het jaarsalaris.
Welvaartsvaste pensioenvoorziening.
Leeftijdgrens tot 45 jaar.
Informaties over vermelde functies kunt U ver
krijgen bij de directrice, Zr. J. E. Vissink, Zwe-
denburg 99 te 's-Gravenhage. Tel. 070-83.87.07.
Voor sollicitatie kunt U 2ich wenden tot de heer
J. C. J. Juffermans. afdeling Personeel en Or
ganisatie van de Gemeentelijke Sociale Dienst,
Hengelolaan 179 te 's-Gravenhage.
Tel. 070-92.41.11, toestel 254
E.B. van Hasselt. Arts
Vakantie tot 12 augustus
Waarn. Dokterstel.: 321780
STICHTING
Voor de diakonesseninrichting Bronovo vragen
wij voor spoedige indiensttreding een
Inlichtingen worden gaarne verstrekt door de
besturend zuster, telefoon 070-26.41.41.
Schriftelijke sollicitaties te richten aan de
direktie, Postbus 2900, Den Haag.
Voor HUIZE DE HEEMSTEDE,
gelegen in de omgeving van het Rijswijkseplein te 's-Graven
hage, zoeken wij een
Voor deze functie denken wij aan een vrouwelijke verpleeg
kundige, die
ons wil helpen het leefklimaat voor ca. 73 in het huis
verblijvende geestelijk hulpbehoevende bejaarden zo pret
tig mogelijk te doen zijn;
in het bezit is van het diploma Ziekenverpleging B (of
A/B);
ruimschoots bewezen heeft dat zij als leidinggevende
goed kan functioneren.
Benoeming geschiedt in de rang van
Salariëring volgens Rijksregeling.
Vakantietoelage 7'/2 van het jaarsalaris.
Welvaartsvaste pensioenvoorziening (A B P.).
Functie-informatie kunt U verkrijgen bij de directeur, de heer
A. J. W. M. Smits, Pletterijstraat 66 te 's-Gravenhage.
Tel. 070 - 83.40.06.
Voor sollicitatie kunt U zich wenden tot de heer J. C. J.
Juffermans. afdeling Personeel en Organisatie van de
Gemeentelijke Sociale Dienst, Hengelolaan 179 te 's-Gra
venhage. Tel. 070-92.41.11, toestel 254.
Voor onze verpleegafdeling zoeken wij kontakt met
die belangstelling hebben voor revalidatie.
Tevens zoeken wij kontakt met een
in de rang van verpleegkundige A.
Eventueel voor 4 dagen per week.
Geboden wordt:
een verantwoordelijke werkkring;
salaris en onregelmatigheidstoeslag volgens de landelijke vastgestelde rege-
li/ig, alsmede 7,8% vakantietoeslag;
pensioenverzekering bij het P.G.G.M.;
vrije bewassing van de dienstkleding;
warme maaltijden kunnen in de kliniek gebruikt worden f 3,50
Inlichtingen en/of sollicitaties te richten aan de verpleegkundig directrice, Zr.
T.J. Slingerland, tel. 070—68.66.60.
REüi'lNAAi. PtVAi li)A?|fCENTRUM
TfcVFNS KLINIEK VD0H
OniUOI'ALDII. EN HHEUMAIOidtilE
Hnck v Hollandlaan 21 (Kiikriuiri
