Twee- procents actie groeit nog steeds deTiid Mooi orgelspel in een on-doperse hoes Elektronisch psalmbord Zendingsdag op andere plek in Driebergens bos Conferenti f Jean-Paul Sartre (70): „Ik was, ik ben niet meer'' 'Weekblad Beroepingswi Thailandse kerk ontwaakt Staflid wereldrad Nicaragua stelt kerk onder censuur Paus staat permanent diakonaat toe voor Afrikaanse vluchtelingen !w Baptistencongrelo, in Stockholm Sen TROUW/KWARTET VRIJDAG 11 JULI 1975 KERK - BINNENLAND kjW AMSTERDAM Het aantal hervormde gemeenten, dat op een of andere manier bijdraagt aan de twee-procents-ontwikkelingssa- menwerking neemt nog steeds toe. Ook laten steeds meer gemeen ten het niet bij een eenmalige bijdrage. Dit blijkt uit een onderzoek, dat een student sociologie, J. Niessen te Amsterdam, heeft samengesteld van de twee-procents-bljdragen over de afgelopen vier Jaar. In november 1970 besloot de her vormde synode gehoor te geven aan de oproep van de wereldraad van kerken, om als kerk voortaan twee procent van het geregelde inkomen te bestemmen voor ontwikkelings samenwerking. In april 1971 werd dit besluit voorgelegd aan de plaat selijke gemeenten. De heer Niessen richtte zijn onder zoek niet op de grootte van de bedragen. De twee procent is im mers niet in de eerste plaats een geldwervingsactie, maar een poging om een veranderingsproces op gang ie brengen ter zake van de ontwik kelingsproblematiek en met name ook ter zake van de niet-materiële kanten daarvan. In totaal hebben sinds 1971 380 hervormde gemeenten een of meer keer geld overgemaakt. Daarvan zijn er 129, die vanaf hun eerste bijdrage ook alle volgende Jaren gold hebben overgemaakt. In 1973 deden 110 gemeenten voor het eerst mee. In 1974 92. Van het totaal aantal malen dat er gestort ls. gebeurde dat tweemaal zoveel door de diakonle als door de kerkvoogdij. Het aantal stortingen door 'de hervormde gemeente' lag daar tussen in. Uiteraard zeggen cijfers niet alles. Zo ontdekte de heer Niessen, dat er naast deze 380 gemeenten nog ze ker 55 gemeenten zijn, die nooit betaald hebben, maar waarmee wel is gecorrespondeerd of die vanuit een landelijk orgaan zijn bezocht Het achterwege blijven van stortin gen betekent dan ook niet, dat geen van de beoogde processen op gang zijn gekomen. In het rapport wordt opgemerkt, dat er nog veel gemeenten zijn, 'die niet gestort hebben en niet hebben gecorres pondeerd, maar waar wellicht in tensiever over de twee procent ge sproken is'. Aan geld heeft de twee-procents- regellng ln de Nederlandse her vormde kerk tot en met maart 1975 ruim een miljoen gulden opge bracht. Een overzicht tot en met eind 1974 laat een onmiskenbare groei zien- gemeenten totaal 1971 43 36.912,23 1972 154 144.342.24 1973 211 340.480,10 1974 275 415.979.33 UIT VAN LEZERS Vrijzinnige omroep De L. H. Ruitenberg kwam in Trouw/Kwartet van 9 juli aan het woord om zijn geloof in dé vrijzin nige omroep in oprichting onder woorden te brengen. Omdat de Ruitenberg een man van betekenis is in Hervormd Nederland, trekt zijn negatieve uitspraak de aan dacht. Het zij mij vergund als lid van het actie-comité vrijzinnige omroep in te gaan op het betoog van de van huls uit vrijzinnige ds. Ruitenberg, die 'tot vandaag de dag door deze stroming wordt geboeid' Of hij zich nog als vrijzinnig be schouwt, laat hij ln het midden. In ieder geval gaf hij zijn steun aan de hervormde kerkorde van 1951 die confessioneel ls en voor echte vrijzinnigen onaanvaardbaar ls. Ds. Ruitenberg acht het een 'horribele zaak', wanneer 'nog een godsdien stige getinte omroep-component' erbij zou komen; blijkbaar meent ds Ruitenberg, dat het geloof een eenheid behoort te zijn. want het ls onaangenaam 'de verwarringen van al dat verschillend geloven 'te moe ten meetornen'. Vandaar dat hij de eenheidsworst van gemeente-op bouw en kerkorde slikte en de echt-vrij zinnige wordt aan de van Lunzen en de Zwinglianen overliet. De IKON zal op een solide ortho doxe basis staan. Niettemin poogt de kleine Nederlandse Protestanten Bond wat zendtijd bij de IKON los te peuteren. Welnu, dat willen de aanhangers van de Vrijzinnige om roep niet. ZIJ willen onder eigen vlag varen. Zij zien vrijzinnig christendom niet als een modaliteit van het algemeen christelijk geloof, maar als een zelfstandige grootheid. Sedert Erasmus en Coornhert, Ar- mlnlus en de kerkelijken, de ver lichting en de modernen, bestaat in Nederland een vrijzinnige richting. Deze richting ls in en na de tweede wereldoorlog in organisatorisch op zicht verzwakt, maar zij is nog springlevend en vertegenwoordigt, ongeveer 10 procent van ons volk. N-en déplaise ds Ruitenberg, wil dit volksdeel een eigen stem in de ether krijgen, nu de VPRO alles ls geworden, behalve vrijzinnig. Assen dr. m.r. P. D. van Roijen Dieren in verkeer Er worden veel dieren in het ver keer doodgereden. Egels, konijnen en vooral ook vogels zijn dikwijls r»e HOi 'r UjsAN rOOR: Nieuwe Zi|«ls Vooibtlrgwal 2/6 2K' Amserdcim. Ie' .22" *83 Poslbus 65b Korte, duidelijk geschreven, liefst aan één kant getypte, brieven kunnen worden gestuurd naar: Secretaris Hoofdredactie Trouw/ Kwartet, Postbus 859, Amsterdam. Bij publikatie wordt de naam van de schrijver vermeld. het slachtoffer. Wat deze laatste categorie betreft is het gebleken dat een korte druk op de claxon de meeste vogels, die op de weg zitten, direkt doet opvliegen. Een eenvou dige methode die wellicht veel vo gels zal sparen. Een voorwaarde is natuurlijk dat men goed uitijkt naar vogels die op de weg zitten (of over de weg vliegen). Dit geldt vanzelfsprekend ook voor andere dieren. Barneveld W. v. Dalen Kardinaal Alfrink (slot) Als lezer van Trouw/Kwartet, heb ik met veel voldoening het artikel van Ton Oostveen gelezen over kardinaal Alfrink (5 Juli). Het heeft mij goed gedaan, meer dan dat! Van huis uit 'Rooms'katholiek. maar langzaam 'verweesd' wordend ls het bisdom Roermond, voel Je pas wat het betekend een man als Alfrink in je midden te hebben. Zijn Eminente hoogwaardigheid heeft allang plaats gemaakt voor zijn eminent mede-mens zijn. Wij kunnen hem hiervoor niet dank baar genoeg zijn! Toch een klein 'verwijt' aan het adres van de kar dinaal. Dat ls dat hij voorbijgaat aan de medemenselijkheid van zijn medemensen in heel Nederland die hem. bij gelegenheid van zijn 75e verjaardag graag zouden willen vertellen dat het bij de kardinaal goed was. Nog herinner ik mij zijn illustere voorganger, kardinaal de Jong die om zijn verdienste* in de laatste wereldoorlog een grootse huldiging als dank mocht ontvangen. Voor hem behoefde dat allemaal niet. Hij hield er niet van. Het Neder landse volk dacht hier anders over. Hoewel de tijden zijn veranderd lijkt het mij toch goed het Neder landse volk nog eenmaal de kans te geven hoe zij over hun kardinaal dachten. ZIJ hebben hier recht op. Sittard P. Nan (ADVERTENTIE) Gesprek metdeMarx van de 21e eeuw Overal te koop voor 1,80 FLEVOHOF OF OIRSCHOT Pj n Gisteren even de streekkra» zen bij Jan en Hanne. Er j licht nieuws bij, al ga ik daife voorbij aan aangeboden ze» ander vee. Het heeft geonwr1 dat geeft allicht de praat. E£ mens döodgedonderd in heeft Jan over de radio Hij was in het weiland werk. Het zijn vaak bericht* dood en leven die over tafeg Marietje verwacht haar derf heb ik zeker wel gezien, Hanne zich in het gesprek, l was kaaj weer, herneemt Jaf ke bliksems, het is schrlkkef weet wat er nu komt, nu alle slachtoffers van vroeg^i weersbuien de revue. De van even verderop en SJef i ger die zomaar bij zijn kar| land stond. Maar het neemt een wending. Met deelt Jan mij mede dat ze vl zijn morgen naar de Flev» gaan. Of ik daar ooit geweel Ik geef een ontkennend anft Er is een 'maar' bij. Er mot doende belangstelling zijn f dorp. Dan kan er een bus l worden. En als het niet dof zegt Jan, gaan we naar de l nis van onze nicht in Olrsci#onc klinkt als een vreemd altef af leven en dood vlak naast inog Het is een verre nicht, voegttosla aan toe. Ze werd verpleegfeerd klinkt een beetjr vergoelijkei gee behoren niet bij de direkte kudi kenen. Maar als de bus nlfyeci< loopt zullen ze erbij zijn. Vi0 gen heb ik ze zien vertrekkr een tas. Ingeladen ging er voorbij. Het is de Flevohof j den. Later op de dag luk klok. Ik moest denken aan d begrafenis van de nicht ul schot. Er staat niet veel i krant, zegt Hanne. En dat dan maar met haar eens. pale JSeri TfSCf Tiezv NED HERV KERK Beroepen te Tange-Alteveer: Dijk te Zuilichem; te Exlofi (toez.): W. Tijink, kannd. te kerk. Aangenomen naar s Gravela| F. Th. Aalders te Amsterdam Bedankt voor Wezep: J. Vis derveld. Intrede op 13 juli te Berkh van Stuljvenberg te Finste te Kerkrade: kand. H. J. J. I Den Haag.- GEREF KERKEN Beroepen te Dantumawoude Bondt te Bant. Afscheid van Baarn: H. Pej roepen te Renkum. Emeritaat verleend aan H. te Raard (gezondheidsredene GEREF KERKEN (VRIJG) Beroepen te Die ver: A. de kand. te Zwijndrecht. len. Ik zou zijn spel samenvattend willen karakteriseren als: leven dig en ontspannen. Het is niet nadrukkelijk of opdringerig, het is nog minder sloom of preuts, er spreekt steeds een onbekommerd plezier in, het spelen uit, en dat plezier deelt rechtstreeks (dank zij een goede techniek aan de luisteraar mee. DIck Klomp (leerling van Slmon C. Jansen) speelt eerst op het orgel van de Haarlemse doopsge zinde kerk de fuga-glgue in G van Bach: glashelder en in vérende beweging. Op het fraaie, Marcus- sen-orgel in het Oostenrijkse Linz vertolkt Dick Klomp een eigen trio op de melodie van gezang 425 uit het liedboek ('Ga uit, o mens. en zoek uw vreugd'). Een opmer kelijke compositie, sierlijk en rap, stevig geënt op de barok, maar de componist knipoogt ook vrolijk naar iemand als Chopin en op zeker moment vreesde ik zelfs dat hij de kant van Wagner uit keek. Ik vond het zo'n leuk stuk dat ik het meteen nog eens draaide. In de Dom van Oslo staat een Walcker-orgel uit 1930 (104 stem men verdeeld over vijf manualen, toemaar). Hierop omspeelt Dick Klbmp al improviserend de door trompettist Jos van Duijn gebla zen melodie van een in doopsge zinde kring erg geliefd lied: 'Ik voel de winden Gods vandaag', een tikje naar de kassa lonkend onderdeel. En hierna komt, al thans voor mij, een verrassing. Op hetzelfde instrument voert Dick Klomp de Fantasie in G van Bach uit. Elk verstandig mens zal zeg gen dat je uitgerekend Bach niet moet spelen op een dik orgel uit de jaren twintig of dertig. Maar het wonderlijke ls dat ik, die deze fantasie op gerenommeerde barok- orgels hoorde en altijd moeite had met dat langzame deel, het ditmaal zeer verteerbaar, en wel meer dan dat, vond. Het zal lig gen aan de Innemende speeltrant van Dlck Klomp, die bovendien de mogelijkheden van dit orgel terdege is nagegaan en een door- zichtlg-zingende klank vond die voor mij dit werk openlegde. Kant twee biedt eerst de vijfde triosonate van Bach, weer ge speeld in Linz: in een behoorlijk, maar ongehaast tempo, trefzeker en boelend. Het sluitstuk, op het orgel van Reger in Wiesbaden, is 'Dleu parmi nous' van Messiaen. Ik ben niet zo gek op Messiaen, ik vind dat hij met nogal preten tieuze toestanden komt, maar 'Dleu parmi nous' Is langzamer hand ingeburgerd en bovendien heeft Dick Klomp een soort van afstandelijke affiniteit met dit werk die duidelijk maakt dat Mes siaen niet louter praatjes ver koopt. net zal inmiddels voldoende dui delijk zijn dat ik ook niet-doops- gezinden van harte aanraad, zich deze plaat aan te schaffen. De prijs is 17.50 en liefhebbers krijgen de plaat thuis gestuurd als zij twintig gulden (d.i. inclusief portokosten) gestort -hebben op het gironummer van het orgel fonds Singelkerk. Dat is gemeen tegiro K 18.490 t.n.v. Dick Klomp. Singel 450. Amsterdam. Voor niet Amsterdammers: Amsterdam heeft een eigen giro en aan elk nummer gaat een letter vooraf. Die K hoort er dus bij. Je kunt gewoon via de postgiro storten als het woord gemeentegiro en die letter maar aan het nummer voorafgaan en er tussen haakjes achter staat: (via postgiro 13.500). BANGKOK Onder de druk van de politieke ontwikkelingen wordt de r.k. kerk van Thailand wakker. Tien jaar na het concilie luidt de bisschoppenconferentie een periode in van vernieuwing en van aanpas sing aan de Thaise aard. In een herderlijk schrijven kondi gen de elf bisschoppen een aantal radicale maatregelen af. Voorlopig is de meest ingrijpende, dat alle bisschoppen Thailander moeten zijri. Dit houdt in dat de zes bui tenlanders vier Fransen een Ita liaan en een Amerikaan zullen aftreden. Bisdommen die betrekke lijk veel inlandse priesters hebben, gaan de minder bevoorrechte dio cesen. die soms maar een Thai landse priester hebben, helpen. In de brief wordt aangedrongen de nu praktisch niet bestaande samen werking tussen bisschoppen, pries ters en leken te bevorderen. Uit drukkelijk wordt gevraagd de leken te betrekken bij het bestuur van de kerk op elk vlak. zodat ze zich verantwoordelijk voelen voor de ontwikkeling van de christelijke gemeente. Ook de vernieuwing van liturgie en katechese moet worden bevorderd. Zonder nog concreet te worden, vragen de bisschoppen dat de kerk echt Thailands wordt in de omschrijving van de leer. de litur gie. de vormgeving van de sakra- m en ten. Tot nu toe zijn de Thai landse priesters tamelijk gekant te- (\en deze aanpassingen Van de ongeveer 38 mirjoen Thal- landers zijn er ruim 150.000 rooms- katholiek. De meesten zijn afkom stig uit China. Vietnam of Laos. 95 procent van de Thailandse bevol king is boeddhist. Van een onzer verslaggevers ZEIST De zendingsdag van de gereformeerde zendingsbond in de her vormde kerk, als vanouds op de eerste donderdag in augustus in dc open lucht in Driebergen, zal dit keer niet meer op de vertrouwde plaats in het bos kunnen worden gehouden. De reden ls de Jonge aanplant. Het gemeentebestuur van Driebergen wil niet riskeren, dat die aanplant beschadigd wordt. B. en W. hebben daar om een ander terrein beschikbaar gesteld (aan de andere kant van de Arnhemsebovenweg). Dit terrein ls bovendien groter en gunstiger gelegen ten opzichte van de parkeerterreinen. Deze zendingsdagen trokken de laatste jaren meer dan vijftienduizend bezoekers. F. Vergunst, ds. G. van den End. ds. B. A. van Donkersgoed (uit Kenia), Het sprekerslijst je vermeldt dit jaar de namen van ds. J. de Lange, ds. E. ds. H. Talsma, de heer P. Boor, ds. A. Muilwijk, ds. Joh Verwelius en ds. G. II. van Kooten. Zomergastenweken van Vm 010-341284) met aparte pi^"" ma's voor meekomende kil 12—1.9 juli in Huize SeppKy» scherihoofd (Roosendaal2ri 3 augustus in De Zwaneij Zenderen. Christ's - Ambassadors (t&ï' 147574). 19—26 juli Jeugdkf Amerongan, 1630 jaar. Réveilweken van de Near Ea sion (inl. mej. A. Kers, HeerL- straat 9, Elburg): 1219 I 19—26 juli ln De Zwaneï-"j Zenderen. Opwekking (tel. 03418-2641® rende trainingskampen voorT ren 14-25Jaar. 1419 Juli enl juli.- p he door A. J. Klei RU I 1t Hl JAM UORORECHT: Westblaak 9-11, Rotterdam Tel 010-115588. Poslbus 948. DEN HAAG'LEIDEN. Parkstraat 22, Den Haag Tel 070 469445. Postbus 101. GRONINGEN: Nieuwe Ebbingestr 25. Groningen. Tel 050-125307. Postbus 181. Koster H. Zwijnenburg van de hervormde kerk van Zwammerdam wijst niet zonder enige trots op de (mis schien wei) wereldprimeur, waarover zijn berk sinds kort beschikt: een elektronisch psalmbord. In Zwammerdam zaten ze met het probleem psalmbord. De bestaande borden waren niet berekend op de vele verzen, die tegenwoordig gezongen worden. Trouwens. Monumentenzorg vond ze esthetisch ook minder ver antwoord. Dominee J. Mostert ontdekte toen in een hel der ogenblik de mogelijkheid om met halfgeleiders een elektronisch psalmbord te maken. Hij stapte naar de fietsenmaker, bestelde 396 achterllchtlampjes en ging MANAGUA (NCNS) De regering van Nicaragua hééft haar censuur op pers. radio en televisie uitge breid tot de uitzendingen van de r.k. kerk. Volgens onafhankelijke Informan ten houdt deze maatregel recht streeks verband met de toenemende guerrilla-activiteiten in de bergen van Noord-Nlcaragua. BIJ de kerke lijke autoriteiten zijn herhaaldelijk berichten binnengekomen over massamoorden op boeren door re geringstroepen. De kerkelijke autoriteiten dringen ln herderlijke brieven en tot dusver ook in hun wekelijkse radiouitzen- dingen aan op sociale gerechtigheid voor allen. In de herderlijke brief van 1974 zelden de bisschoppen: wij zijn niet vcor een bepaald poli tiek economisch systeem, maar wij verzetten ons tegen een systeem, dat alleen een kleine groep bevoor rechten voordelen biedt. Nicaragua wordt al vanaf 1934 be stuurd door de familie Somoza, die tot de allerrijkste van het land behoort. UTRECHT Paus Paulus heeft de Nederlandse bisschoppen toestem ming verleend, om in hun gebied het permanente diakonaat weer ln te voeren. Alvorens tot herinvoe ring over te gaan zal de bisschop penconferentie overleg plegen met de daarvoor in aanmerking komen de instanties. aan de slag, samen met zijn zoons Adriaan en Hans. Het houtwerk werd verricht door de broeders C. Muller en J. van Wijngaarden. En ziedaar het resultaat, dat nu al enkele weken tot ieders tevredenheid functio neert. Het psalmbord wordt bediend door een van de ouderlingen, op afstand vanuit de ouderlingenbank. Hervormd Zwammerdam had het overigens wel kunnen weten dat ds. Mostert vroeger of later met zo'n verras sing komen zou. Hij ls namelijk in de techniek opgeleid. Voordat hij dominee werd, was hij elektricien-Instru mentmaker. GENEVE De wereldraa kerken heeft de Zuidafrlkaa|, ter Makuli aangetrokken als ist speciaal ten behoeve van d ,ke verlening aan vluchtelingen lnf rika. gei De wereldraad acht perr irv aandacht voor de Afrikaans! ;ek telingen noodzakelijk. Hun j groeit steeds en wordt al Ojje dan een miljoen geschat. e Makuli is een veertigjarige! caanse geestelijke. In Rhodesi'Sl hij pionierswerk onder vludwv gen verricht. De laatste tijdLw hij in Londen. in STOCKHOLM 'Christened^ onze eeuw mensen willen zlf>n een nieuwe wereld, moeten Bjai loof ook metterdaad tonenP aan de kant van de onderen en lijdenden, strijden tegen en ellende en werken voor P1 tigheid en vrijheid, overalP- wereld'. Met deze woorden f- dr. V. Hargroves uit PhllaT1 het dertiende wereldcongrP61 baptisten in Stockholm. Thefc het congres is 'Nieuwe mensflll een nieuwe wereld door' tus'. Si Minister-president Palme den zei bij de opening, kerken een belangrijke rol bij de oplossing van werek" men. De mensen hebben |lei meer elkaar nodig m arm< nood te overwinnen en te tot een leven vrij van economische en militaire me wees hierbij op het van de baptist Martin Luthi Dick Klomp Er is een plaat uitgekomen, aan beide kanten volgespeeld door Dick Klomp, de organist van de doopsgezinde Singel kerk in Amsterdam. Met dat orgelspel zit het wel goed, maar voordat ik daarover begin, moet ik mijn ongenoegen kwijt over de alleszins on-doperse tekst op de hoes. De Amsterdamse Singelkerk ls zo veel als het Mekka van de doops gezinden ln ons land en daarbui ten. Het ls een voorname, oude schuilkerk, die Je bereikt vla een ■gewone' deur op Singel 452 en vla een lange, marmeren gang. Je kunt er nogal eens mennonieten uit Amerika aantreffen, die ge makkelijk van hun Nederlandse geloofsgenoten te onderscheiden zijn omdat zij duidelijker dan de zen in hun uiterlijk te kennen geven weliswaar in, maar niet vén deze wereld te zijn. Anders geformuleerd, ze zien er ingetoge ner uit dan de gemiddelde vader landse mennoniet. In de Singelkerk bevindt zich. verstopt achter een deftig front uit de achttiende eeuw, een orgel van zeer onduidelijke kwaliteit. Dit dient vervangen te worden (het orgel, niet dat front natuur lijk) en daartoe is,, naar zich den ken laat, een orgelfonds ingesteld. Ten gerieve nu van dit fonds is de bovenvermelde orgelplaat ver schenen. Deze ontving de snoe vende titel: 'Beroemde orgels ln Europa/Famous european or gans/bespeeld door/played bij Dick Klomp'. De toelichting op de achterkant van de hoes, ook in 't Nederlands en Engels, is niet minder opgewonden van toon. Het verhaal wemelt van Indruk wekkende cijfers van aantallen klavieren en registers, zodat het Je gaat schemeren voor de ogen. Als je niet beter wist zou je den ken dat de heer Klomp als een bezetene een aantal landen ZWOLLE: Melkmarkt 56, Zwolle Tel. 05200-17030. Poslbus 3. doorkruist heeft, net zo lang tot hij hijgerig weer achter een in strument kon kruipen met op z'n mihst vier manualen en een hele batterij registerknoppen. Het lijkt me niet waarschijnlijk dat de potentiële afnemers van deze grammofoonplaat, aan wie we volgens de boekjes geneigdheid tot doperse wereldmijding mogen toeschrijven, voor deze tekst door de knieën zullen gaan. Nu behoeven zij en wij daarvan ook niet onder de indruk te ko men. Ik meen dat we wel onder de indruk mogen komen van de bekwaamheden van Dlck Klomp die. tussen haken, niet op be roemde orgels uit was maar on derweg (hij is jong. vrijgezel, en reislustig) orgels tegenkwam waarop hij 't prettig vond te spe- De doopsgezinde Singelkerk in Amsterdam. De deur helemaal rechts is de ingang.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 2