esmette organisatie kan geer
uiteniands geld ontvangen
AH-Weekbericht
F
1?5
595
F
F
149
248
87
f&£ prijst de Zomer;
Slacht Vers
ujtrw/i
ortbestaan Christelijk Instituut in gevaar
De zomer
valt mee. Bij P&C.
sek&Cloppenburg
yiejtwiM
Magere varkenslappen QQq
in kiloverpakking1&90U«
Fijne braadworst
in kiloverpakking&50
Nasivlees
500 gram495
Verse hele kip
per kilo
Aardbeien
500 gramI
Sperziebonen
500 gram.
Potchrysanten
2 stuks1I
de beste welkomsmuziek
na 'n geslaagd examen
atwtieGÜnaea
AH Magere
vruchtenyognurt
99l
AH Chocolade
oublies me|k/puur
Koopmans ««n
broodjesmix iqg
AH Chips
paprika
Roomboter
zandkoekenrü
Roomboterkoek
AH Schuimbad
495
Chif-o-net
Albitex
&95Ü-
AH Chips
naturel QI,
AH Fritessaus
Three Diamonds
ananas mm
Bacon
Montilla no.7
AH Spaghetti
bolognese
AH Macaroni
mot ham no.a
Tarwebol
<0
EU<<ooiV-
rV0t%
albert heijn
'KWARTET DONDERDAG 29 MEI 1975
13
ir mr. L. Oranje
eveer een jaar geleden voerde Zuid-Afrika de Wet op de be
tte organisaties in. Ze heeft in Nederland nog niet veel aan-
ït gekregen. Dat was wel het geval met wetten als de Wet op de
irdrukking van het communisme, waarop de vele banningsor-
zijn gebaseerd; de Immoraliteitswet, die geslachtelijke om-
j tussen blanken en niet-blanken met straf van ten hoogste 5
n gevangenisstraf bedreigt. Meer bekend in Nederland zijn ook
•g. pasjeswetten die verlangen dat niet-blanken als waren
reemdelingen in hun eigen land een pasje bij zich moeten
ben; nog steeds leidt de toepassing van deze wetgeving dage-
tot vele arrestaties.
leze summiere opsomming mag
lotte niet ontbreken de vermel-
van de Zuidafrikaanse wetge-
die het de overheid mogelijk
kt een verdachte langdurig
dagen en dang nog te verlen-
zonder rechterlijke inmen-
ln arrest te houden. Dit is
3- as maar een greep om er aan
herinneren dat Zuid-Afrika met
blanke minderheidsregering
al ook de wetgeving inzet om
politiek van apartheid kracht
5 te zetten.
wet op de besmette organisaties
er zo op het oog onschuldig uit.
zoekt in de tekst tevergeefs
grimmige kwalificaties als
munisme en terrorisme; over
heiden ontwikkeling der rassen,
over de rassen zelf wordt met
woord gerept. De wet is echter
uiterst vernuftig instrument
hetzelfde gehalte als de eerder
Joemde wetten, doordat zij met
ïarde middelen, ook hier weer
der voldoende rechtswaarbor-
- diegenen die, in dit geval
financiële hulp uit het buiten-
i al is het in alle openheid,
de status quo van de apartheid
h en tornen, met de banvloek be-
igt.
tanciële steun
een organisatie door de staats-
iident tot een besmette organi-
- e t b.o.) wordt verklaard, is het
"elopen met de iinanciele steun
bet buitenland. Dat is het waar
- in leze nieuwe wet in essentie
gaat. Er komt dan nog bij dat
aren ontvangen geld door het
iggerechtshoi van Zuid-Afrika
"beurd verklaard moet wor-
h op ue zo staat het in de wet
bewering' van een speciaal
j] rtoe aangestelde ambtenaar dat
- hier besmet geld betreft.
4i inals met de banningsorders is
hier weer de minister van jus-
e die de verantwoordelijkheid
lagt. Hij moet de procedure in
gj ig zetten. Heeft hij aldus de
331 in artikel 6 reden te ver-
3 eden dat doelstelling of bedrij-
m heden van een organisatie zoda-
- zijn dat deze tot een b.o. ver-
ard behoort te worden, dan scha-
;t hij een speciaal daartoe ge-
- chtigde ambtenaar in, die bij de
"t naar onze opvatting uiter-
'8 te vergaande bevoegdheden
- ïft gekregen zich over het doen
en laten van de organisatie te
oriënteren: te allen tijde ieder per
ceel betreden, stukken laten voor
leggen en die in beslag nemen,
ieder die bij de organisatie betrok
ken is of daaraan steun verleent
ondervragen en voor zich laten
verschijnen. Het hinderen, tegen
staan of dwarsbomen e.d. van deze
ambtenaar wordt gestraft met ten
hoogste een jaar gevangenisstraf
en/of 600 Rand 2400).
Artikel 8 van de wet bepaalt dan
nog dat de staatspresident zijn be
voegdheid een organisatie tot een
b.o. te verklaren niet uitoefent dan
nadat de minister van justitie een
feitelijk rapport in overweging
heeft genomen, dat over de betref
fende organisatie moet worden op
gemaakt door een drietal door de
minister aangestelde landdrosten;
dit zijn rechterlijke ambtenaren.
Een b.o. is geen verboden organisa
tie. Ze kan blijven functioneren,
doch het is een ieder onder zware
strafbedreiging (5 jaar en/of 10.000
Rand) verboden, ten behoeve van
een b.o. geld in ruime zin in de
wet omschreven uit het buiten
land te vragen of te ontvangen.
Rechter uitgeschakeld
Wij noemden de rechtswaarborgen
hierboven onvoldoende. Opvallend
is dat ook hier weer evenals dit
met de banningsorders het geval is
iedere motiveringsplicht en ie
der beroep op de rechter ontbreekt.
Artikel 2 van de wet bepaalt zelfs
uitdrukkelijk dat de b.o.-verklaring
zonder kennisgeving aan de organi
satie bij proclamatie in de Staats
courant kan geschieden. Er behoeft
maar eeo vermoeden te bestaan bij
de minister van justitie en de hele
machinerie treedt in werking. Alle
kasten en laden moeten open zon
der dat de belanghebbende iets te
zijner 'verdediging' of bescherming
van zijn belangen kan ondernemen.
Het feitelijk verslag van de land
drosten biedt geen soulaas. Niet is
immers bepaald dat het ter kennis
komt van belanghebbende of open
baar wordt gemaakt. Evenmin is
trouwens geregeld hoe de commis
sie aan de gegevens komt; waar
schijnlijk uit het dossier van de
gemachtigde ambtenaar.
De minister van justitie behoeft
het feitelijke verslag slechts in
overweging te nemen: hij hoeft
zich niet door de bevindingen van
!2
Sportieve blouse.
Polyester/katoen. In o.a.
wit, beige en groen.
Mt.36 t/m44. 29.-
Terlenka banenrok.
In o.a. groen en Raf-blue.
Mt. 32 t/m40 Jg.
Ecru broekpak. Katoen.
Mt. 36t m48.
de commissie te laten leiden. Niet
alleen zijn de rechtswaarborgen
ontoereikend, bezwaarlijker nog is
de materiële inhoud van de nieuwe
wet. Daartoe moeten we bezien
welk kriterium de wet bevat aan de
hand waarvan een organisatie tot
een b.o. kan worden verklaard. Ar
tikel 2 van de wet bepaalt hierover
dat de staatspresident dan over
tuigd (satisfied) moet zijn, dat door
of door middel van die organisatie
politiek wordt bedreven met behulp
van of in samenwerking met of in
overleg met of onder de invloed
van een organisatie of persoon in
het buitenland. Wat hier onder het
bedrijven van politiek wordt ver
staan is in de wet niet nader om
schreven.
In Zuidv-Afrika is het niet de ge
woonte in een memorie van toe
lichting bij een wetsontwerp ver
klarende teksten toe te voegen. De
minister in dit geval die van
justitie doet dat mondeling in
de volksvertegenwoordiging. Tij
dens de behandeling van het wets
ontwerp in de Volksraad wij
woonden die bij werd over de
precieze bedoelingen nauwelijks
klaarheid verschaft. Voorbeelden
Vannacht is het rapport be
kendgemaakt, dal een parle
mentaire onderzoekcommissie
heeft opgesteld over het
Christelijk Instituut in Jo
hannesburg, dat geleid wordt
door de ook in ons land zeer-
bekende dr. C. F. Beyers Nau-
dé. De schrijver van dit arti
kel, mr. L. Oranje is kortgele
den teruggekeerd van een be
zoek aan Zuid-Afrika als
waarnemer namens de Neder
landse kerken bij het proces
tegen dr. Beyers Naudé. In
zijn bijdrage geeft hij onder
meer een uiteenzetting van
de betekenis van de wet op
de besmette organisaties, om
dat de kans groot is, dat ook
het Christelijk Instituut tot
besmette organisatie zal wor
den verklaard. Mr. Oranje is
loco-secretaris-generaal van
het ministerie van justitie.
termijn werkelijk in de bedoeling
lag.
Kansel
van organisaties die in aanmerking
zouden komen, werden niet ge
noemd. Pers en publiek gisten en
twijfelden over de vraag of de wet
slechts als dreiging aan het adres
van bepaalde organisaties was be
doeld. dan wel dat een feitelijke
toepassing op kortere of langere
Om te beseffen wat in Zuid-Afrika
onder het bedrijven van politiek
wordt verstaan, dient men zich te
realiseren, dat iedere uiting van
kritische aandacht voor het rege
ringsbeleid vooral als die de
apartheid raakt als politieke be
drijvigheid wordt opgevat. Dat
geldt ook voor hetgeen van de
(kerkelijke) kansel wordt verkon
digd. Betreft de boodschap de ver
houdingen tussen de rassen, dan
houdt men zich met de 'politiek'
op. Deze gaat slechts de staat en de
politieke partijen (d.i. de blanke
politieke organisaties) aan.
De dreiging boven het hoofd van
de organisaties die in contact met
organisaties of personen in het bui
tenland 'politiek bedrijven' is met
andere woorden een onomwonden
stellingname tegen degenen die op
deze wijze de status quo van apart
heid ter discussie willen stellen. Dit
is een uitermate te betreuren zaak.
Het betekent dat deze nieuwe wet
weer een nadere bijdrage levert
aan de consolidering van de status
quo. Niemand zal menen dat deze
wet zich richt tegen financiële
steun aan organisaties die Zuid-
Afrika tot een communistisch land
willen omturnen. Ter bestrijding
daarvan heeft men in Zuid-Afrika
al middelen genoeg. Het betekent
veeleer dat bonafide bezinningsor-
ganisaties die van bevriende en
veelal bewogen buitenlandse zijde
steun ontvangen voor hun moeiza
me arbeid feitelijk in hun bestaan
worden bedreigd.
Zeer te betreuren is ook dat de
regeling alle risico's van willekeur
in zich bergt. Of zou de Zuidafri
kaanse regering ook organisaties
besmet willen verklaren die met
buitenlandse bijstand de apartheids
politiek ondersteunen?
De vraag stellen is haar beantwoor
den. De regering kan deze wet han
teren al naar gelang het een 'be
drijven van politiek' betreft die
haar wel of niet aanstaat, en dit
zonder enige toets. Organisaties
en waarom zouden daarbij geen
(zwarte) kerkelijke instanties inbe
grepen zijn moeten hun mond
houden, als zij afwijkende menin
gen huldigen over de apartheid, ook
al worden zij daartoe gedreven door
hun uitleg van het evangelie. Dan
is het politiek. Zo is de Wet op de
besmette organisaties ook een na
dere ernstige bedreiging van de Ln
Zuid-Afrika toch al zo gekortwiekte
vrijheid van meningsuiting.
500 gram ^45 4.98
500 gram 2.98
.5=58
Uit Italic
Uit de afdeling flor ah
U zou misschien wel 'n heel symfonieorkest in huis
willen halen. En 'n beroemde popgroep en
'n conferencier en de groeten van uw aller lievelings
oom uit Amerika. Kan allemaal! Met deze Radio
Cassette Recorder Met Alles Erop En Eraan:
Met middengolf en FM, met ingebouwde microfoon,
met schuifregelaars. met ingebouwde middengolf
antenne. met uitschuifbare FM antenne, met
'n schakelaar voor meeluisteren tijdens opnamen, met
oortelefoon, met cassette, met batterijen, met 'n aan
sluiting voor 't lichtnet, met lichtsnoer, met
aansluitingen voor 'n tweede microfoon, platenspeler
en een bandrecorderMoet u nog meer weten?
examen geslaagd is. Met loP.
aardbeien, kersen,
perziken of ananas
beker Vi liter
bakje 150 gram 245
wit of bruin 1 CJL-
pak 500 gram tTu1*
zak ±150 gram 4-ïtJtJ
doos 12stuks 295g
per stuk 250 gram XM
appelbloesem, dennen
of lavendel
flacon 21-2 liter
't duizend-dingen-doekje
pak 10 stuks
adv. prijs JrB 2.85 bij AH
draagkarton
2 kilo
zak 150 gram
plast.c bus Qn
0.65 liter ^TS
blik 567 gram NU
zonder zwoerd
vacuum verpakt i c&
100 gram TTUa
medium dry q qq
fles 0.70 liter
Uit de diepvries
bak 600 gram -tttJU
bak 600 gram -fc-ïtJU 1
Uit de afdeling warm brood
gratis gesneden
400 gram
)rood
zolang de voorraad strekt.
too4- .„,0V»1" uaOw ,viïJ°eU'
VSU»-
\>\a»vs'
Vers vlees/groenten/lruit/bloemen en brood gelden l m. zaterdag 31 mei Overige aanbiedingen t m woensdag 4 juni.
