Wereldraad herinnert
aan Parijse akkoorden
Shlomo ergert
zich een beetje
Uil!
Uit de kerkbladen
Vandaag
Experiment in kerk
moet mogelijk zijn
itaÉll
Groeiende mannenbond
verontrust over kerk
Conferenties*
Geen podsdienstige
zenders in Zwitserland
Beroepingswe
Nieuwe boek
Heel de kerk,
heel het volk
Onze
adressen
TROUW/KWARTET MAANDAG 21 APRIL 1975
KERK/BINNENLAND
Van een onzer verslaggevers
GENÈVE Het uitvoerend comité van de wereldraad van kerken heeft in zijn voorjaarsbijeen
komst een verklaring aangenomen waarin gepleit wordt aan de bewoners van Indo-China geen
oplossingen op te legen, die deze mensen zelf niet wensen.
Het comité besloot verder een op
roep te doen in de kwestie Cyprus
een oplossing na te streven die
overeenkomt met de wil van de
bewoners van het eiland.
Het uitvoerend comité drukte zijn
grote zorg uit over de wederzijdse
overtreding van de accoorden van
Parijs inzake Indo-China. Het riep
op tot de vorming van de in deze
akkoorden voorziene raad van nati
onale verzoening, die uit drie par
tijen zou bestaan. Ook moest de VS
afzien van verdere militaire steun
aan het regime in Saigon. De
meeste bewoners van Vietnam blij-
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Als er geen profetie is, wordt het volk ontbloot, zegt
de Spreukendichter. De grote nood van deze tijd is, dat er te wei
nig profetie is. Dit zei zaterdag op de huishoudelijke vergadering
van de Hervormde mannenbond op gereformeerde grondslag
voorzitter ds. A. Vroegindeweij uit Veenendaal.
ven op hun plaats bij het wisselen
van de macht in hun streek, aldus
het comité. Daarom moet de wens
van de bevolking om zich ergens te
vestigen gerespecteerd worden.
Tegelijkertijd veroordeelt het comi
té het misbruik van vluchtelingen, in
het bijzonder kinderen, om daar
mee politieke propaganda te bedrij
ven of militair voordeel te berei
ken.' Het comité waarschuwde te
gen 'over-emotionele reacties ten
aanzien van weeskinderen en legde
de nadruk op het belang dat de
kinderen hebben bij achterblijven
in hun eigen cultuur. De leden-
kerken zouden een tweede bedrag
van vijf miljoen dollar bijeen moe
ten brengen voor hulp aan Vietna
mese vluchtelingen. Van hen zijn
volgens Muriel Webb, de directeur
van het hulporgaan van de wereld
raad. twee miljoen in de gebieden
van de voorlopige revolutionaire re
gering en één miljoen in het ge
bied dat door de regering Thieu
wordt beheerst.
door Jac. B. Looijen
Een aardige stelling van Carel Hendrik Koetsier, de voorlichter
van de gereformeerde kerken over ontwikkelingssamenwerking.
Hij promoveerde afgelopen vrijdag aan de Vrije Universiteit tot
doctor in de godgeleerdheid. En hij stelde o.a. dat in het kerkelijk
verkeer akademische titels geheel achterwegen moeten worden ge
laten. Hij vindt trouwens dat zulke titels in het algemeen zo weinig
mogelijk moeten worden gebruikt. Want, zegt hij, ze worden niet
zonder medewerking en soms zelfs ten koste van de gemeenschap
verworven.
Moeder Teresa, de 64-jarige ka
tholieke religieuze, die werkt
onder de armen van Calcutta,
is voorgedragen als kandidate
voor een Nobelprijs.
Ik dacht, dat moet de praeses van
de gereformeerde synode ook goed
lezen. Want in die synode wordt
soms gezwaaid met titels, dat het
een lieve lust is. Komt er een
gepromoveerd man naar voren om
Juist nu de antichristelijke
machten zich sterk maken, is het
nodig, de boodschap van bekering
met alle ernst te brengen. Zolang
God de gelegenheid geeft, dienen
wij te getuigen en te bidden, dat
ons volk terugkeert tot het Woord
van God. aldus ds. Vroegdindeweij.
Verleiding
wederkomt en dan Zijn Paradijs
zelf meebrengt.'
Ds. J. van Wier uit Kampen ging in p o ;j. TZ
zijn referaat in op de gezagscrisis. Dllcl Uil lYOlca Op
Meer dan ooit wordt geschopt tegen *r
alles wat gezag heet, aldus ds. Van KflmDPr SVIlOde
Wier. die het vooral verbijsterend 0-'"vuv
vond, dat nu ook door vele theolo
gen opstand en revolutie wordt
gepredikt.
Van een onzer verslaggevers
AMERSFOORT Op de christelijke gereformeerde ouderlingen
conferentie heeft ds. J. de Jong uit Zaandam ruimte binnen de
kerk gevraagd voor het experiment.
Met droefheid constateerde hij, dat
de kerk niet meer het profetische
woord spreeekt. Zij spreekt meer
van de spijze die vergaat, dan van
het brood des levens. Zij verleidt
volgens de Veenendaalse predikant
zelfs de schapen met een horizon
taal gerichte boodschap van vrij
heid. vrede, gerechtigheid en soli
dariteit.
Ds. Vroeginr'pTV'i signaleerde een
zwoegen om door menselijke
krachtsinspn." een paradijs op
aarde tot stand te brengen, een
roodgekleurd eenheidsparadijs. dat
hij het paradijs van de antichrist
noemde. Dat paradijs zal er volgens
hem nooit komen.
Veel joden keerden zich af van
Jezus, toen zij bemerkten, dat het
Hem niet ging om een aards rijk
en zij ergerden zich aan Hem. 'Maar
onze Koning is de Gekruisigde en
Opgestane Christus, die eenmaal
God is de enige soeverein, zo be
toogde hij. Alle gezag in de aardse
verhoudingen is daarom afgeleid
gezag, 'bij de gratie Gods'. Met
wegdenken van de personen heeft
men zich daarom aan het gezag te
onderwerpen om Gods Wil. Ander
zijds dient dat gezag zich te onder
werpen aan Gods normen.
Ledental
Aan het jaarverslag van secretaris
ds. Joh. Verwellus uit Veenendaal
ontlenen we, dat het aantal leden
van de hervormde mannenbond het
afgelopen jaar gestegen is van 3898
naar 3926, verdeeld over 169 plaat
selijke verenigingen. De heer Oost
hoek, die vele jaren bondsadmini-
strateur geweest is, legt 30 april
zijn werk neer. Hij wordt opgevolgd
door de heer J. van de Broek uit
Scherpenzeel.
UIT
VAN LEZERS
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatle wordt de naam van
de schrijver vermeld.
Teilhard (1)
Ben denkbaar voor het artikel van
Aldert Schipper 'De dood van een
optimist.' Ik wist haast niets van
deze geleerde, maar nu toch iets.
Zijn ontdekkingen van de fossiele
overblijfselen van pré-historische
mensen In China en op Java. die
waarschijnlijk meerdere honderd
duizenden jaren vóór Adam leef
den (welke laatste slechts 6000 jaar
vóór ons leefde) brengen de aan
dachtige bijbellezer ertoe de ver
schillen tussen Genesis en 2 nog
eens na te gaan. Dan bemerken we.
dat de bijbel zich niet verzet tegen
de gedachte van een pré-Adamiti-
sche wereld, met welke gedachte
veel gelovigen het vaak moeilijk
hebben of waar ze afwijzend tegen
over staan.
Uithuizen
J. Wierenga
ment van het tweede Vaticaanse
concilie en dus géén pauselijke
encycliek. Daarin komen zeer actu
ele onderwerpen aan de orde zoals
abortus prvocatus, euthanasie en
sterilisatie, eveneens in strijd met
ons Wetboek van Strafrecht (mis
drijven). Ondergetekende poogde
diverse malen pater Teilhard te Pa
rijs te ontmoeten. Dat mislukte tel
kens; hij was of juist vertrokken of
nog niet terug. De heer Schipper
zegt terecht: meestal afwezig.
Nijmegen
Dr. J. E. Schulte
Teilhard (slot)
Teilhard (2)
Het artikel van Aider Schipper doet
het vermoeden rijzen als zouden de
ideeën van Teilhard de Chardin niet
die aandacht krijgen die zij verdie
nen. Niets ls toch minder waar. Het
verbaast mij dat ln het artikel met
geen woord gewezen wordt op de
grote betekenis van Teilhard voor
de oecumene hier te lande. Het valt
toch niet te ontkennen dat juist
aan Teilhard de verdienste toekomt
een weg geopend te hebben voor
eensgezindheid ln het nleuwe-kerk-
zijn. Met name ln het zuiden van
ons land zou de zeer nauwe samen
werking en de integratie op het
religieuze vlak niet denkbaar zijn
zonder de eenstemmigheid rond de
theorieën van Teilhard. De oecume
ne blijkt in de praktijk zeer moei
lijk te verwezenlijken waar die
-eenstemmigheid ontbreekt.
Den Bosch
Mw. C. Sinke-Dees
In het artikel van Aldert Schipper
over Teilhard de Chardin. getiteld
'De dood van een optimist' in uw
editie van 16 april komt tot twee
maal toe een onjuiste vermelding
van de sterfdatum van deze geleer
de voor. Het artikel begint met de
zin; 'Het is deze maand tien jaar
geleden dat.In werkelijkheid
overleed Teilhard twintig jaar gele
den, op 10 april 1955.
Oegstgeest
Drs. W. J. H. Baart
(ik heb mij tien jaar vergist, waar
voor mijn excuus. AB.)
Teilhard (3)
In het geestdriftige en sympathieke
betoog van dhr. Aldert Schipper
over pater Teilhard de Chardin in
"Tr-Kw van 16 april jl. pag. 2 ko
men enkele vergissingen voor. die
m.i. correctie behoeven. Schrijver
meent dat het kerk het werk van
Teilhard ervoer 'als een bedreiging.'
Is dat wel Juist? Het is mij niet
bekend dat de kerk ooit ter wille
van haar orthodoxie een uitspraak
over hem heeft gedaan. De tegen
werking kwam eerder van de ande
re zijde, van confraters en van
natuuronderzoekers e.a. Dhr. A. S.
schrijft verder dat Teilhard de pl-
thecanthopus ontdekte. Dat ls niet
juist; die eer kunnen wij opeisen
voor een landgenoot, namelijk voor
Eugène Dubois, geboren te Eysden
(L). Dat feit blijft, al was zijn
opvatting een abuis. De vondst heet
nu anthorpus erectus, op grond van
andere vondsten. De heer Schipper
gewaagt voorts van 'de pauselijke
encycliek gaudium et spes.' Ook
een vergissing. 'Gaudium et spes' ls
een onderdeel van de pastorale
constitutie over de kerk ln de we
reld van deze tijd. Het ls een docu-
KAMPEN De presbyteriaanse
kerk in Korea heeft een beroep
gedaan op de gereformeerde kerken
(vrijgemaakt) om hulp bij de nieuw
bouw van de tehologische hoge
school te Poesan.
Prof. J. Kamphuis, die verleden
week terugkeerde van een bezoek
van twee maanden aan Korea, las
een brief van de Koreaanse kerk
voor in de synode, die in Kampen
vergadert. Met de nleuwbouwkosten
is ruim een half miljoen gemoeid.
Prof. Kamphuls heeft gastcolleges
gegeven aan de hogeschool. De ge
reformeerde kerken (vrijgemaakt)
houden al enkele jaren contact met
deze Koreaanse kerk De synode zal
zich nader met deze zaak bezig
houden.
UTRECHT De algemene verga
dering van beraad van de remon-
strantse broederschap wil de vrijla- lljdgeest
ting van twee medewerkers van
Amnesty International in de Sow-
jet-Unie. De vergadering besloot
zaterdag in Utrecht de raad van
kerken voor te stellen, bij de Rus
sische ambassadeur in ons land om
vrijlating van de twee gearresteer
de medewerkers te vragen.
pe institutaire vorm van de kerk
jkan niet zonder bijbels patroon,
staat niet los van de historie, maar
:mag ook aan de situatie niet voor-
sbijgaan, aldus ds. De Jong. Met
jname vroeg hij naast de bekende
iruimte voor andere vormen van
[kerkdienst, gepraktizeerd op een
jwijze, die voor velen meer herken-
ibaar is en aansluiting geeft (de
'kerkdienst als leerproces'). Groepen
gemeenteleden kunnen zich door
,duidelijker inbreng meer op de
jkerk betrokken voelen,
pe Zaandamse predikant benadruk
te, dat deze andere vormen niet
jmogen opkomen uit geestelijke ar-
jmoede. Ze moeten ontstaan uit
,-nauwere omgang met de bijbel. Ze
(dienen geen behoefte-bevrediging
;te zijn, maar eigentijds middel om
(te leven door de Heilige Geest als
(veranderde mensen in een veran
derende wereld.
ps. De Jong refereerde over de
(vraag 'Heeft de kerk in haar huidi-
jge institutaire vorm nog toekomst?'
pe kritiek op het kerkelijk instituut
(hangt samen met een antl-institu-
jtionalistische trek in de tijdgeest,
(maar ds. De Jong vroeg de motie-
ADVERTENTIE)
En ü,hoe komt u aan uw Amro Privérekening?
f™"-'
u*
„Bij de Amro hebben ze dat
speciale Eigen Huis Spaarplan,
met die hoge rente en andere
plussen, maar dat doet er nou
niet toe. Wel, toen ik daarvoor
kwatn, vroeg die man of ik ook
een privérekening bij ze had,
want dan zouden ze eventueel
daarvan elke maand
automatisch een vast bedrag
voor dat huis apart kunnen
zetten. En omdat ik ondertussen
ook weieens aan die
Euro cheques wilde,
hebben we. dat toen gelijk j
gedaan.
jven van de kritiek zorgvuldig te
jtoetsen en de psychologische ach-
(tergrond uiterst serieus te nemen
anet pastorale bewogenheid,
pe crisis rond het kerkelijk insti
tuut vraagt hernieuwde doorden-
(king van de nieuwtestamentische
(gegevens betreffende de kerk als
lichaam van Christus, de verhou-
iding ambt en charisma, die van
ambt en gemeente. De institutaire
vorm, die de Reformatie voor het
recht doen aan de bijbelse gege
vens heeft gevonden, honoreert
volgens ds. De Jong wel de grond
lijnen. Zij laat echter ruimte voor
grotere modificatie, waardoor in
belangrijke mate aan legitieme kri
tiek tegemoet gekomen kan en zou
moeten worden, op straffe van ont
kerkelijking en ontkerstening. De
sociale wetenschappen kunnen
daarbij onmisbare hulpdiensten
verlenen.
Overigens signaleerde ds. De Jong
wel het gevaar, dat de sociologie
aan de kerk conclusies opdringt,
die haar wezensvreemd zijn. Vol
gens hem is een bepaalde theologie
zo door de maatschappijleer bein-
vloed. ook juist waar het gaat om
bijbelse begrippen rond kerk en
ambt, dat men de theologie sociolo
gisch laat buikspreken.
Het Woord wil verkondigd,
geleerd, gevierd en uitgedragen wor
den. Het huidige instituut moet
daarvoor worden doorlicht. Zonder
instituut is er geen toekomst. De
Geest neemt de instituten in zijn
dienst tot wasdom van de gemeente,
die ftaar Here en Heiland verwacht,
aldus ds. De Jong,
BERN De Zwitserse regering
heeft besloten voorlopig geen zend
vergunning te geven aan drie gods
dienstige radiozenders. Om een ver
gunning was gevraagd door de 'ver
eniging voor een internationale
evangelische radiozender' (EPI),
door Vox Fidei, waarachter ver
schillende r.-k. groeperingen staan,
en door de 'evangelische radio van
vrije kerken'. Alle drie verzorgen
reeds radioprogramma's, waarvoor
zij zendtijd huren bij radio Luxem
burg. Sines in Portugal of Trans
World Radio in Monte Carlo.
De regering wil eerst een grond
wettelijke regeling van radio en tv
afwachten. Bovendien is zij van
mening, dat het gebruik van de
beschikbare golflengten vrijwel
reeds aan zijn top zit. De kerken
krijgen via de bestaande radio en
televisie al gelegenheid godsdiensti
ge uitzendingen te verzorgen.
iets te zeggen, dan wordt hij nadruk
kelijk aangekondigd als doctor zus
en zo. Nog sterker. Op een gegeven
moment staat er een gereformeerde
legergeneraal achter de katheder in
Lunteren. En jawel hoor: we geven
nu het woord aan generaalIk zag
vooraan een majoor zitten, die met
een een lichte buiging maakte. De
generaal zelf vond dat allemaal, zo
begreep ik later van hem, niet eens
leuk. Hij wilde in de synode liever
gewoon 'broeder' heten.
Terwijl die stelling van dr. Koet
sier, ik mag nu wel gewoon Henk
zeggen, op m'n schrijftafel lag, zat
ik vorige week te praten met m'n
vriend Abush uit Israel. Abush? Nee
de heer Abraham Genez, gouver
neur van het district GaSton in
Galilea. Maar niemand in gans Is
rael komt ooit op de gedachte om
te zeggen: meneer Genez. Ze zeg
gen allemaal: Abush, dat is Bram-
metje. Trouwens in de bijbel staan
toch ook geen brieven van prof. dr.
P. van Tarsus? Nee, die noemen we
allemaal gewoon Paulus. De joden
houden dat nog altijd in ere. Ze
noemen elkaar bij de voornaam.
Niemand in Israel heb ik ooit ho
ren spreken over mevrouw Meïr.
Iedereen zei: Golda.
Zover is het in de raad van kerken
in Nederland nog niet. Niemand
zegt zo maar Marga tegen mevrouw
Klompé, die ook lid is van de raad.
Maar wel heeft voorzitter Hendrik
Berkhof, ik zeg nu opzettelijk niet:
professor Berkhof, allerlei aan
spreektitels afgeschaft. Als de oud-
katholieke aartsbisschop het woord
vraagt, zegt hij niet: monseigneur.
Maar: de heer Kok. En hij zegt ook
niet: doctor Klompé. Maar me
vrouw Klompé. Of meneer Van den
Heuvel als Albert weer wat wil
zeggen.
Nog even terug naar de joden.
Een jaar of wat geleden was ik in
Israel met de Amsterdamse rabbijn
Jakob Soetendorp bij een oude
vriend van me, Shlomo Bezek van
de kibboets Ayeleth Hashahar. Hij
was de zoon van een aardappelhan
delaar in Scheveningen en ging al
voor de oorlog naar Israel, na bij
een gereformeerde boer in Alten
iets van landbouw en veeteelt te
hebben geleerd. Soetendorp wilde
wat vragen en zei: 'Meneer Be
zek. Kortaf en een tikje bits
kreeg hij meteen te horen: 'Ik heet
Shlomo.' Ik dacht Shlomo ergert
zich 1 een beetje, waarom tóch? La
ter snapte ik het. Dat was toen die
generaal in de gereformeerde syno
de, liever 'broeder' wilde heten.
0 Artsenconferentie van zaterdag
middag 3 mei vier uur tot zondag
middag 4 mei vijf uur op Hydepark
te Driebergen, georganiseerd door
de prot.-chr. artsenorganisatie en
het samenwerkingsorgaan inzake
gezondheidszorg van de hervormde
kerk en de gereformeerde kerken.
Het programma vermeldt o.a. 'Dia
gnose van de arts daarin' door drs.
C. Aalders en 'Sensitivity training
Pro en contra' do:r drs. J. J. Bakker
en J. E. de Vries. Inf. tel. 070-254970.
#Toen was geluk heel gewo...on! Nu
dan niet meer? Weekend op De Drie
burg te Driebergen (tel. 03438-3193)
10 en 11 mei.
Verhouding christendom, jo-
jdendom, islam. Donderdag 1 mei
(van half elf tot half vijf ln het
(Zendingscentrum te Baarn m.m.v.
drs. H. Mintjes. Opg. tel. 02154-7636.
Links facisme
Kruisinga had gelijk met zijn spre
ken over links fascisme in Portugal.
De rode kolonels zijn niet langer
paternalistische beschermers van
het tere pas ontloken democrati
sche plantje, maar bikkelharde fa
scisten. Jammer dat Ton Hydra de
NCRV geen pluim gaf. die ln Hier
en Nu de rode kolonelstroep bij de
ware naam noemde.
Schoorl
Tj. Epema
Zuid-Molukkers
Als de in ons land verblijvende
Zuidmolukkers hun droom werke-,
iijkheid willen maken, dan moeten
zij het toch anders aanpakken. Je
krijgt geen eigen staat door hier in
Nederland te demonstreren, het
vermoorden van een Nederlands
politie-agent, vernielingen aan te
richten in het Vredespaleis etc. Een
paar tips: 1. Noem Jezelf de 'Bevrij
dingsbeweging voor de Zuid-Moluk-
ken'. Dat garandeert de onmiddel
lijke steun van links Nederland. 2.
Benoem een Voorlopige Regering
en vestig die In Hanoi. De Kamer
leden De Gaay Fortman en Ter
Beek kunnen wel voor een intro
ductie zorgen. 3. Pas de tactiek toe.
die Soekarno ook gebruikte: de in
filtratie. Het lijkt mij niet moeilijk
landingen uit te voeren op de el-
landen van de Zuid-Molukken en
als Ik de media moet geloven, dan
wordt hier ln Nederland behoorlijk
getraind. Deze raadgevingen zijn
wel bedoeld voor die Zuidmolukkers
die hun leven hier in Nederland
willen opgeven en naar de Zuid-
Molukken willen gaan op illegale
wijze en daar ter plaatse gaan
vechten voor hun RMS.
Vlaardingen
P. G. Broekman
NIET MET VERGANKELIJKE l
GEN
God is anders, heette een bo|
uit de vijftiger jaren. Het was j
voor zijn afwezigheid die latei;
zijn 'dood' zou uitlopen. Het
een boekje dat toen al duid;
maakte, dat er met ons godst
iets aan de hand was. Wij hel
van elkaar nieuw leren luist;
naar de bijbel en opgemerkt
God veel meer door mensen 1
werk doet dan wij wel eens di
ten. Wij leerden ook wat beteil
niet in paniek te raken, als we
zijn aanwezigheid in aanral
kwamen. Hij zag ons in de me|
aan. Ook in de anderen wilde
aanwezig zijn. Wij leerden ooi
zien, en hoeveel daarvan was
eens zo nieuw als wij dachten,
veel heil dat ons overkomt
degelijk heil is door verganké
dingen, zoals goud of zilver ei
zouden eraan kunnen toevce
peniciline en streptomicine, ps]
sche hulp en maatschapp*
zorg. Daarom is het misschien
heel goed om dat zinnetje i
maar bij ons te hebben. Go
anders. Petrus herinnert er ons
'dat gij niet met vergankelijke
gen, zoals goud en zilver, zijt
lost uit het zinloze bestaan ds
van uw vaderen had geërfd. Gi
verlost door het kostbaar bloed
Christus, het lam zonder vle
gebrek.Deze woorden behc
ons voor overmoed. Ze kunnen
er voor bewaren dat we ooi
grote wending van ons bestaar
onzin naar zin, van duister
licht, van dood naar leven zc
gaan zien als ontwikkeling©
ons bestaan of toevalligheden
ons gunstig lot. Dat is van
van het kostbaar bloed van
d.w.z. van zijn inzet tot de
als een lam. het lam Gods, was
de kerk in het groot Gloria
als een blijvend respons o]
boodschap van Johannes de I
God is anders. Wie dit ve
verliest in zijn ongedachte 1
(1 Petrus 1, vers 17 tot 21).
NED. HERV. KERK
Beroepen: te Groot Ammen
Vreekamp te Oosterwolde (Gld
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: voor Rotterdam-I
monde: A. Vergunst te Veen.
GEREF. GEM. IN NED.
Beroepen: te Hilversum: M.
Beek te Opheusden.
ZELFSTANDIGE GEM.
Beroepen: te Bergambacht: 0
treden uit herv. kerk) Joh. va
Poel, oud-geref. pred. te Ede.
Margaret Seagroatt: TAPIJ
VEN. Oorspr. titel: 'Rug Wt
for Beginners'. Vert. H. v. d.
Uitg. Cantecleer BV, de Bilt,
Tijd Paperback nr 34 103 blz;
8,90.
'Tapijtweven' is nauwelijks et
riant te noemen op wat mei
maal onder 'weven' verstaat,
tapijtweven gebruikt men uit
wel doelmatig materiaal. Ma
Seagroatt komt dus eigenlij;
een gewoon, aardig weefl
waarin het weven van a tot z
beschreven: in eerste instanti
beginners. Zij laat leerzame
lapjes zien en geeft nuttig
(afwerking). De heldere be
ving van de werkwijze (ook
fende knoopwerk en lussen)
veel duidelijke foto's en wei
ningen toegerust. I
Ds. M. Groenenberg heeft onlangs
gezegd, dat de hervormde kerk aan
de kant van de vrijzinnigheid ge
weldig afkalft. Daarop haakt ds. A.
Faber in Kerk en Wereld, het blad
van de vrijzinnige hervormden ita:
Juist ook in dat milieu is de liefde
voor de hervormde kerk zo schrik
barend verkoeld, omdat zij het niet
wensen te pruimen. Ik durf de stel
ling te verdedigen, dat een van de
belangrijke oorzaken van de afkal
ving van de kerk deze is: doordat
in vrijzinnige en in linkse, ook in
liberale kringen de hervormde kerk
zo weinig vertrouwen wekt, daarom
representeert zij niet meer de
volkskerkgedachte, namelijk een
kerk te willen zijn voor zo velen
mogelijk. Voor al diegenen name
lijk, die van harte in het grote
verband van de hervormde kerk
hun geloof willen beleven, zónder
dat zij het gevoel hoeven te heb
ben, dat aan hun persoonlikke am
bities geweld wordt aangedaan. An
ders gezegd: de historische traditie
van de hervormde kerk om kerk
voor het Nederlandse volk te zijn,
die traditie is sinds de kerkorde
ingevoerd werd, niet spontaan ver
bleekt. Zij is niet onderhouden,
niet spontaan gevoed, maar steeds
met een hoon bejegend. Het is een
subtiel spel om het volk bij de kerk
te houden, daarvoor moet ln de
eerste plaats de kerk néér het volk
toekomen en dus dan néér ieder
een, die haar oprecht liefheeft. Het
is werkelijk nog steeds niet te laat Vnllc<5picrp'n#a
om déér wat aan te doen. v uiis-oeigeiic
Schrift-beweging
In het blad van de buitenverban-
ders Opbouw schrijft drs. H. de
Jong over de identiteit van deze
groep:
Aan de Vrijmaking ligt een Schrift
beweging ten grondslag. Zij wordt
evenwel vandaag geconfronteerd
met de Verontrusting, die een be
lijdenis-beweging is. De verleiding
is nu groot om terwllle van de
Verontrusting (die terecht veront
rust is!) die Schrift-beweging maar
te vergeten en als Vrijgemaakte
kerken een belijdenis-beweging te
worden. Maar dat is dan wel een
verloochening van de oorpronkelij-
ke afkomst, die, vrees ik, niet an
ders dan met confessionalisme ge
straft kan worden.
Voor ons buitenverbanders echter
zie ik nu zeer in het bijzonder de
taak weggelegd om in studie, maar
vooral in prediking en catechese,
naar binnen en naar bulten, de
goede vrijmakingstraditie voort te
zetten. Niet om ons tegen iemand
af te zetten, maar om allen te
dienen. Daarom stel lk met diepe
vreugde vast, dat eT voor onze vrij
gemaakte kerken (bulten verband)
wel degelijk een weg naar voren
loopt, de toekomst in. Een weg
waarop we misschien ook nuttig
mogen zijn voor de. kinderen van
hen die ons nu zo sterk veroorde
len. Heus, het wordt wel actueel
wat wij bedoelen. Het ls het al en
het wordt 't nog meer. We maken
een moeilijke tijd door, maar het
zal, als de Here het zegent, niet
tevergeefs zijn.
Over het streven naar een eigen
Afrikaanse theologie schrijft prof.
dr. J. Wytzes in het Gereformeerde
Weekblad (uitgave Kok):
Er is geen sprake van dat Franken,
Friezen, Saksen en Angelen en
later Polen en Hongaren ge
streefd hebben naar een inbreng
van hun oorspronkelijke godsdienst
in de leer van de Katholieke kerk.
Integendeel, toen er langzamerhand
theologen van formaat uit deze vol
keren voortkwamen, hebben deze
niet anders gedacht dan hun colle
ga's uit landen, waar de kerk reeds
ouder was. Resten van de oude
godsdienst vervielen tot volksfees
ten en folklore. Ketterijen en een
zijdigheden zijn er in de kerk ge
noeg geweest, doch er heeft maar
een theologische richting bestaan
als men die tenminste zo wil
noemen die het 'volkseigene'
met het Crhistendom heeft willen
verbinden: Het 'Duitse' Christen
dom. En dat bleek een vorm van
heidendom te zijn. Dit is ook het
gevaar dat degenen bedreigt, die
streven naar een Afrikaanse theo
logie. Ik wil nu even een onder
scheid maken tussen theologie en
ethiek. Zij behoren bij elkaar, maar
vallen niet samen. Men hoort zeg
gen dat Afrikaanse theologie de
theologie der bevrijding is. Men
mag er de Afrikanen dankbaar voor
zijn, dat zij de ogen van de Chris
tenheid openen voor de eis van
bevrijding. Het is een evangelische
eis en wel een ethische eis. Het is
geen speciale Afrikaanse theologie.
Belijdenis
In de discussie over de belijdenis
vragen in de hervormde kerk doet
dr. H. Schroten in Woord en Dienst
de suggestie, de drie bestaande vra
gen te vervangen door één nieuwe,
waarin het belijden van Jezus cen
traal blijft:
Ik zou het alles veel eenvoudiger
willen. Door b.v. de drie belijdenis
vragen te vervangen door één
vraag: 'Belijdt gij te geloven in
Jezus Christus, de eniggeboren
Zoon van God, door de Vader in de
wereld gezonden om ons God be
kend te maken, onze zonden te
verzoenen en weg te nemen, en ons
Zijn Geest te geven opdat wij door
Hem, met Hem en voor Hem le
ven'? Wat verder in de 'oude' belij
denisvragen staat, moeten ze uiter
aard op belijdeniscatechisatie wel
leren: over de drieënige God. de
roeping van een lidmaat, en de
gemeenschap der Kerk. Maar vraag
niet te veel ln één keer. Vraag wél
naar de kern, de Hoofd-zaak.
Vrienden
In het baptistenweekblad De Chris
ten mijmert ds. J. A. Brandsma na
over de recente ontmoeting tussen
Nixon en Billy Graham:
En dan zijn er nog een paar din
gen, die mij niet erg lekker liggen.
Dat is om te beginnen Grahams
mededeling, dat Nixon wel ont
goocheld, maar niet verbitterd ls.
Nee maar, dat moest er ook nog
bijkomen! Ook vertelde de evange
list, dat Nixon nog steeds last heeft
van de aderontsteking in zijn been.
Ik wilde wel, dat hij ons had kun
nen vertellen, dat de expresident
ook en vooral last van Watergate
heeft. Maar déérover is ln San Cle
mente met geen woord gesproken.
Ik vind dat onder de gegeven om
standigheden onbegrijpelijk. Vrien
den moeten elkaar niet sparen,
maar de waarheid zeggen!
HOOFDKANTOOR:
Nieuwe Zijds Voorbur
276-280, Amsterdam.
Tel. 020-220383.
Postbus 859.
ROTTERDAM:
Westblaak 9-11, Rott<
dam. Tel. 010-115588.
Postbus 948.
DEN HAAG:
Parkstraat 22, Den Hl
Tel. 070-469445.
Postbus 101.
LEIDEN:
Steenstraat 37, Leidei
Tel. 071-31441.
Postbus 76.
DORDRECHT:
Scheffersplein 1, Doi
drecht. Tel. 078-3337I
Postbus 118.
GRONINGEN:
Nieuwe Ebbingestr. 2
Groningen.
Tel. 050-125307.
Postbus 181.
ZWOLLE:
Melkmarkt 56, ZwoIH
Tel. 05200-17030.
Postbus 3.
