Met de hartchirurgie
gaat het veel beter
Radio en televisieprogramma's
KOLONISTEN IN MINNESOTA
Even
puzzelen
Prof. Nieveen redelijk tevreden
Centra konden vorig
jaar flink uitbreiden
Vacaturebank na
eerste dag al
veel telefoontjes
Zaak tegen Pronk
een week later
Residentie Orkest
naar Ver. Staten
Jubileumtoernee
'Dutch Swing' band
Nieuwe directeur
van Bachvereniging
Balletpremière
uitgesteld
Rijdende orgelschool
Roerig A'dam
Laatste gesprek
over opvolging
van Starfighter
TROUW/KWARTET DINSDAG 25 MAART 1975
BINNENLAND-RADIO-TV
Van een verslaggever
GRONINGEN Het gaat weer goed met de hartchirurgie. Wezenlijke beletselen om de capaciteit
uit te breiden zijn weggenomen en in alle vijf academische hartchirurgische centra in ons land
wordt gewerkt aan een forse uitbreiding.
De Groninger cardioloog prof. dr. J.
Nieveen, die als voorzitter van
commissies van de Gezondheids
raad een groot aandeel had in het
opstellen van rapporten over de
strijd tegen de hart- en vaatziekten,
blijkt redelijk tevreden: 'Nieuwe
ruimten worden verbouwd en inge
richt om in de loop van dit en
volgend jaar te komen tot de aan
bevolen aantallen van tussen de
250 en driehonderd open hartopera
ties per jaar per centrum'.
In september 1972 beval de com-
missie-Nieveen aan de capaciteit
minstens te verdubbelen. Er werden
toen ongeveer elfhonderd open
hartoperaties per jaar uitgevoerd,
maar minimaal waren 2300 opera
ties per jaar nodig. De commissie
drong erop aan hartchirurgische af
delingen in academische centra te
concenteren om op die manier in die
centra ervaren teams tot stand te
brengen, die vier tot zes operaties
per week zouden kunnen verrich
ten. Verspreiding van kleinere cen
tra over het land als een olievlek
diende tot elke prijs te worden
voorkomen, vond de commissie-
Nieveen.
Het motief van de commissie was
dat verspilling van geld, mankracht
en ervaring moest worden tegenge
gaan. Dit hield in dat in het zuiden
van het land voorlopig geen hart-
chirurgisch centrum zou komen.
Het rapport, kwam op een moment
dat er volop herrie was over de
hartchirurgie. De sluiting van de
kliniek in het Academisch Zieken
huis in Utrecht was nauwelijks uit
het geheugen of, opnieuw als ge
volg van een medische rel, ging het
centrum in Eindhoven dicht. De
Groninger specialist constateert nu
dat het ministerie van onderwijs en
wetenschappen geld beschikbaar
heeft gesteld voor de centra om te
gaan verbouwen en toestemming
heeft gegeven voor personeelsuit
breiding. Daarnaast zijn midden
vorig jaar de ziekenfondsen na
moeizame onderhandelingen ermee
akkoord gegaan open hartoperaties
in academische ziekenhuizen apart
vergoeden (25.000 gulden per in
greep). Hiermee was een van de
belangrijkste beletselen voor uit
breiding. naast de noodzaak apart
een eenmalig bedrag te krijgen
voor verbouwingen," weggenomen.
Een hartoperatie is immers zo duur
dat deze niet kon worden betaald
uit de gewone verpleegvergoeding.
Door deze oplossing hebben de een-
tra vorig jaar flink kunnen uitbrei
den. Vorig jaar werden in het niet-
academische Sint Antoniuszieken-
huis in Utrecht 612 hartoperaties
verricht, waarvan het overgrote
deel open hartoperaties. Voor dit
jaar wordt gestreefd naar zeven
honderd van deze ingrepen. In het
Amsterdamse Academische Zieken
huis, het Wilhelmina Gasthuis,
hoopt men dit jaar 150 tot twee
honderd van deze ingrepen te -ver
richten. In het Nijmeegse Radboud-
ziekenhuis werden in 1974 121 open
en zeventig gesloten hartoperaties
gehaald, in Rotterdam waren het er
238 open en 35 gesloten. In Gronin
gen waren het 110 open hartopera
ties en in Leiden zelfs 270. Dit
brengt het totaal in 1974 op onge
veer vijftienhonderd open hartope
raties, als die van het Amsterdamse
Onze Lieve Vrouwegasthuis, waar
vorig jaar ongeveer honderd opera
ties werden verricht, erbij worden
geteld. Niettemin is men nog ne
genhonderd van het door de com-
missie-Nieveen genoemde minimum
aantallen van 2300 verwijderd.
Uitgesteld
Prof. Nieveen: 'Ondanks onze rap
porten gebeurde er alsmaar niets
en werden beslissingen steeds uit
gesteld. Merkwaardig was dat een
radio-uitzending voor een door
braak zorgde. De programmamaker
heeft de staatssecretarissen Klein
(onderwijs) en Hendriks (volksge
zondheid) de opname laten horen.
Ik geloof dat dat diepe indruk op
hen heeft gemaakt'.
Minder optimistisch is prof. Nie
veen over de epidemie van de hart
en vaatziekten in het algemeen.
'Operatie kan slechts in een be
perkt aantal gevallen uitkomst
brengen', zo stelt hij. 'In de acute
fase van een hartinfarct heeft ope
ratie niet altijd zin. Er is dan al
een deel van de hartspier kapot en
dat is chirurgisch erg moeilijk te
repareren'. Per jaar worden ruim
vijftigduizend mensen door een
hartaanval getroffen. 'Het meest
beangstigende vind ik', aldus de
hoogleraar, 'dat steeds meer vrou
wen en steeds meer jonge mannen.
tussen de dertig en veertig jaar,
hartaanvallen krijgen. Daar zit de
ellende en daar moeten we iets aan
doen op preventief gebied'.
Van onze radio- en tv-redactie
DEN HAAG Na afloop van het
radioprogramma 'De vacaturebank'
hebben gisteravond ruim vijftig
mensen gereageerd. Zij deden dit
door contact op te nemen met de
voorlichtingsdienst van het minis
terie van sociale zaken (tel. 070-
608325). Daar vond men dat de
actie al op de eerste dag redelijk
geslaagd was. De telefoon stond
niet stil. Het ministerie kon gister
avond alleen helpen bij het ver
schaffen van telefoonnummers van
arbeidsbureaus en in geval de va
catures niet duidelijk waren over
gekomen ze nog eens te vermelden.
Vandaag kunnen de belangstellen
den terecht bij de arbeidsbureau's.
De banen die werden aangeboden
varleerden zeer en bevonden zich
in verschillende delen van het
land. Zo werd er gevraagd om een
werktuigbouwkundig ingenieur, om
frasers, loodgieters, een diëtiste,
een logopediste, gediplomeerde
stuurlieden, een personeelschef, een
auto-instructeur enz. Vandaag kan
het ministerie pas een feitelijke
indruk geven van de reacties als
geïnformeerd ls bij de arbeidsbu
reau's.
Van een verslaggever.
ZWOLLE De strafzaak tegen mi
nister Pronk, die op 3 april voor de
politierechter in Zwolle zou dienen
is aangehouden tot vrijdagmorgen 11
april. Dit, heeft de hoofdofficier van
justitie in Zwolle, mr. dr. H. van
Buuren gisteren meegedeeld.
De minister heeft om uitstel van de
behandeling verzocht omdat hij op
3 april voor een dienstreis in Soedan
is.
DEN HAAG Het Residentie Or
kest gaat het komende najaar zijn
vierde toernee door Amerika ma
ken. Van 26 september tot 26 okto
ber worden 23 concerten gegeven
in de VS en Canada o.l.v. Jean
Martinon. Gast-dirigent van zes
concerten is de jonge Italiaan Gui-
do Ajome-Marsan. De toernee is
mogelijk gemaakt door bijdragen
van het rijk, de gemeente en de
'Vrienden van het Residentie Or
kest'.
RIJSWIJK Het bekende Dutch
Swing College Band bestaat dit
jaar 30 jaar. Ter gelegenheid daar
van gaat de band een jubileum
toernee door Holland maken gedu
rende de maand april. Er wordt
gespeeld op 3 april in De Boerehof-
stede te Laren en verder in Rijs
wijk (Reinvoorde, 4), Rotterdam
(Doelen, 5), Gouda (Schouwburg,
10), Enschede (Schouwburg, 11),
Beek en Donk (Jazzcorner, 12),
Alkmaar (Wapen van Heemskerk.
15), Leeuwarden (Harmonie. 17).
Nijmegen (Vereniging, 19) en
Haarlem (Concertgebouw, 27).
UTRECHT Met ingang van 1
april is Pascal A. Rijnders benoemd
tot directeur van de stichting 'Ne
derlandse Bachvereniging', die dan
tevens van Naarden naar Utrecht
gaat verhuizen. De heer Rijnders is
12 jaar als directiesecretaris in
dienst geweest van de stichting
Gaudeamus (promotie van heden
daagse muziek) en is directeur van
de stichting Jr. Jacob van Eyck
(voor muziek van voor 1750).
AMSTERDAM De première van
een nieuw ballet van Toer van
Schayk op muziek van Gesualdo die
donderdag 27 maart in Amsterdam
zou plaatsvinden is uitgesteld. Het
Nationale Ballet dat de première
zou geven heeft er door een toernee
naar Brazilië en Canada niet vol
doende tijd voor kunnen vinden.
Nu wordt het ballet 'Pyrrische dan
sen' opgevoerd. Het nieuwe ballet
van Van Schayk zal waarschijnlijk
tijdens het Holland Festival van dit
jaar voor het eerst worden opge
voerd.
De Utrechtse gemeente Houten had gisteren de nationale primeur van een
nieuwe vorm van muziekonderricht: een rijdende orgelschool, die voorlopig
elke week één dag zal worden gestationeerd in de centra van Houten,
Breukelen, Maarssen, Vleuten-De Meern, Nieuwegein en IJsselstein.
De orgelschool is ondergebracht in een oplegger, waarin zeventien orgels
staan opgesteld. De lessen worden 's middags en 's avonds gegeven. De
initiatiefnemer van deze rijdende orgelschool een Utrechtse muziek
handel, die daarmee de verkoop van elektronische orgels hoopt te stimu
leren heeft zich verzekerd van de medewerking van de plaatselijke
gemeentebesturen en (voorzover aanwezig) muziekschool.
Het menselijk brein is tot gigan
tische prestaties in staat: Inge
wikkelde computers maken, atomen
splijten en een nauwkeurige lijn
dienst projecteren naar de maan.
Maar dat is bij elkaar allemaal
veel gemakkelijker dan het reali
seren van een beetje harmonisch
samenleven in een grote stad. De
televisiebeelden uit een roerige
Amsterdamse buurt geven je het
verlammende gevoel dat onze wer
kelijke vooruitgang sinds de Bata
vieren heel gering is. Hun instinct
kan heel makkelijk het gezonde
verstand uitschakelen.
Tussen de atievoerders zag je af en
toe iemand het bekende teken
maken van de geheven vuist. Ik
geloof niet dat de 'Symbolisten'
zich hebben gerealiseerd dat een
soortgelijk verzet tegen het gezag
in Oostbloklanden wordt beant
woord met mitrailleurs en
tankgeschut. Overigens heb ik
tussen de opgewonden menigte
niemand kunnen ontdekken van de
kunstenaars, die een paar weken
geleden met veel bravour
aankondigden, zich achter de
barricades te zullen laten insluiten.
Op de dag dat 'het oproer kraaide'
werd bij de omroep van de 'Rode
Haan' In naam van Oranje ge
zongen. Dit onderdeel van spelen
met muziek zou je 'rood met een
goud randje' kunnen noemen. In
dit programma, waarin Polo de Haas
veel plechtmatigheid rondom de
Muze doorbreekt, zaten tal van
aardige momenten, onder andere
het dirigeren van het Metropole-
Orkest door de drie deelnemers aan
het spel. De muzikanten reageerden
ad rem op de vreemdste aanwij
zingen en handhaafden desondanks
een voortreffelijke samenspel. En bij
de compositie voor vier slagwerkers
zullen niet alleen alle beroeps- en
amateur drummers hebben zitten
fibreren.
Koning Klant stelde een uitermate
kwalijke vorm van oplichterij aan
de kaak. Ene mijnheer Jansen uit
Eindhoven stuurde aan nabestaan
den van iemand die pas was
overleden een pakketje onder
rembours. Daarvoor werden prijzen
betaald, die varieerden van 20
tot 40 gulden. De inhoud van het
pakje bestond uit een paar waar
deloze koperen prulletjes, die
natuurlijk nooit waren besteld.
De justitie heeft de zaak in onder
zoek en de Eindhovenaar zal wel
rap verhuizen, nu in Koning Klant
zijn adres is opgegeven voor even
tueel verhaal. Wel vraag ik mij
met enige zorg af, of een andere
dwaas door deze publicatie gedre
ven misschien een variant gaat
bedenken, want oplichters steken
oplichternaturen aan.
Fabrikanten van zoetigheden, die
zo heerlijk weghappen zouden
spinnijdig kunnen zijn op de
redactieleden van Vara's
consumentenrubriek. De
reclamekreten voor allerlei
candyachtige toestanden zijn als
misleiding veroordeeld. Die dingen
hebben een zeer hoog vet- en
suikergehalte, bederven de eetlust
en verwoesten het gebit. Wie gelooft
dat deze publicatie de omzet zal
drukken, mag zijn vinger opsteken.
Ons beperkingen opleggen? Kom
nou.
T. H.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG-BRUSSEL Nederland
en België doen deze week in Brus
sel een laatste poging overeenstem
ming te bereiken over een geza
menlijke aankoop van een nieuwe
straaljager als opvolger van de
Starfighter. Minister Vredeling
heeft gisteren in Brussel al overleg
gevoerd met zijn Belgische collega
Van den Boeijnants. Vandaag ne
men ook de ministers van buiten
landse zaken, Van der Stoel en Van
Elslande aan het overleg deel.
De Nederlandse bewindslieden zul
len hun Belgische collega's trach
ten mee te krijgen voor het Neder
landse plan de Starfighter nu door
een Amerikaanse jager, de F16 te
vervangen en later, voor de vervan
ging van de rond 1984 verouderde
Northrop F 5 jager een Europees
toestel te kiezen. Zij moeten daar
bij de sterke Belgische voorkeur
voor de Franse Mirage als opvolger
van de Starfighter zien te door
breken.
Denemarken en Noorwegen, de
twee andere partners bij de geza
menlijke vervanging van de Star
fighter zijn ook voor de aanschaf
van de Amerikaanse jager. De vier
landen komen 3 april weer in Brus
sel bijeen. Als Nederland en België
het deze week niet eens kunnen
worden, zal naar in Den Haag
verwacht wordt, de stuurgroep van
de vier landen op 3 april uit elkaar
vallen.
SMIDJE VERHOLEN
146. 'Bravo, gemeente-ontvanger!'
"riep smidje Verholen prijzend uit.
'Dat is de taal, die in Rijkhuyzen
gesproken behoort te worden!'
'Bemoei je d'r niet mee, Indringer!'
brulde Janus Paxse. 'Ik ben hier de
baas en er wordt gedaan wat ik
zeg, begrepen?' 'Je bent een
dictator van de slechtste soort!'
riep de gemeente-ontvanger driest
uit en hij wipte met een handige
beweging de ambtsketen van Janus'
nek, welk voorwerp met een sier
lijke boog wegvloog om rinkelend
tegen de vloer te belanden. 'De
gemeente is tóch al zo slecht bij
kas en dan wil jij nog 600 gulden
per maand extra hebben? En ook
nog met terugwerkende kracht?
Schurk! Wat denk je wel? Dacht je
heus, dat ik zo mal was om jou dat
te geven? Stel je voor? Tien maan
den achterstallig salaris! Dat ls
tien maal 600 gulden! Zesduizend
gulden! Waar haalt de vent de
waanzin vandaan!' 'Waanzin of
niet, dat geld wordt bettóld!' brul
de Janus. Hij frommelde even on
der zijn slipjas en toen verscheen
er een dreigende revolver in zijn
hand. 'En nu schrijven...' siste hij
Minister. 'Doe die gek zijn zin
maar zei smidje Verholen tegen
de nerveus trillende gemeente-ont
vanger. 'Het zal nou niet lang meer
duren of aan het rijk van deze
despoot is een einde gekomen. Dat
zal hem nog opbreken'. 'Nou...,
ik móg het hopen', zuchtte de t'
meente-ontvanger. 'Ik zal deze
titie in het kasboek maken,
onder protest. Begrijp dat goed, H
der protest!' 'Gooi je proteae
maar in mijn zondagse h<
grijnsde Janus. 'Betaal mij n
gauw uit en verdwijn dan uit r
ogen. Ga dan maar weer fijn o|ft
eigen kantoorkrukje zitten om
de rest van je tijd door te brentt{
met het verslijten van je bro« er
Voor veel meer deug je tóch De
Zuchtend voldeed de geplas
gemeente-ontvanger aan het b
-én even later had hij uit de gek
een massa bankbiljetten voor Jfll
neergeteld.
st
PELLI, PINGO EN HUN VRIENDEN
rNU KUNNEN WE/IN 0NZ6 NIEÜWEYJfKOMT 66 ZAAK
TENMIMSïe te /STOOMMACHINE
OUDE ROMMEL 1 VERBRANDEN WEy
Radio vandaag
Speciaal
HILVERSUM I
KRO: 7.00 Nws. 7.02 Het levende
woord. 7.07 (S) Badlnerie: klass. muz.
(7.30 Nws. 7.41 Echo.) 8.24 Overweging.
8.30 Nws. 8.36 Gymn. voor de huisvrouw.
8.45 De wonderlijke letter M: een progr.
voor Het Holiandsche Huishouden. 9.40
De Middenschool (1). 10.00 (S) Aubade:
klass. kamermuz. (10.30 Nws.) 11.30 Be-
jaardenprogr. 11.55 Scheepspraat: Inform,
voor schippers. 12.00 Bericht Vastenaktle.
12.01 (S) Van twaalf tot twee: KRO's
pauzeprogr. (12.22 WIJ van het land.
12.26 Med. 12.30 Nws. 12.41 Echo. 13.00
Raden maar.) 14.00 Huisbezoek. 14.15 De
Middenschool (2). 14.45 (S) Interlokaal
op dinsdag: gev. progr. (15.30 Nws.)
OVERHEIDSVOORLICHTING: 17.00
Nieuws uit de Nederlandse Antillen. 17.10
(S) De hutsgeklutste kinderspelen. 17.30
Nwef. 17.32 Echo magazine.
PP.: 18.19 PSP. KRO: 18.30 Nws. 18.41
Echo. 18.50 Progr. voorbeschouwing. 19.00
(S) Zin ln muz.: amateurs geven de
toon aan. 19.45 Instemmen met velen:
het gezongen woord ln de liturgie.
AVRO: 20.00 (S en Mono) Vanavond:
muz., gezelligheid en verstrooiing. 22.30
Nws. 22.40 Radiojourn. 22.50 (S) Vana
vond laat nieuws. 23.20 (S) Er floot een
vogel ln de wel. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 (S) Dag met een gaatje, met om
8.00 Nws. en om 8.11 Radiojourn. 8.50
Morgenwijding. NOS: 9.00 Uitgebreide re
portage. 9.35 Waterstanden. AVRO: 9.40
(S) Planorecital: klass. muz. 10.00 (S)
Voor de kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen:
pop. verzoekplatenprogr. (11.00 Nws.
11.03-11.05 Radiojourn.). 11.30 (S) Ron
dom Twaalf: een uur allerlei voor leder
een met om 11.55 Beursberichten. OVER
HEIDSVOORLICHTING: 12.30 Uitz. voor
de landbouw. AVRO: 12.40 (S) Kinderen
maken muz. 13.00 Nws. 13.11 Radiojourn.
13.21 (S) Kerkorgel concert. 14.00 (S)
Sophie, hoorspel (2). 14.35 (S) met het
oog op luisteren: muzlekprogr. 15.25 (S)
met muziek op stap. 16.00 Nws. 16.03
Radiojourn. 16.05" (S) Kindermagazine.
17.00 (S) Mobiel: een beweeglijk progr.
voor beweeglijke mensen. 17.55 Med.
AVRO: 18.00 Nws. 18.11 Radiojourn.
18.21 (S) Dansorkest De Skymasters met
0 In het EO-programma Van Hart
tot Hart zijn opnamen te zien van
De Keukenhof en worden bijzon
derheden verteld over bijstandsuit
keringen aan bejaarden.
Ned. 1/15.30
0 Nader Bekeken informeert over
crematie en een rimboetraining in
Suriname.
Ned. 1/20.21
0 Na 'Sam' (20.21) en Springtrofee
(21.10) geerft de NCRV achtergrond
informatie in Hier en Nu. Vuilver
branding via buizenpost in Zwe
den; Aangepast zwemmen voor ge
handicapten; Nieuwe toelatingsre
geling voor illegale gastarbeiders.
Ned. 2/22.00
0 De EO zendt de uitvoering van
Karl Heinrich Grauns lijdenscanta-
4.
«ed. 1/j
mme sf|
14, verr1
te Der Tod Jesu uit.
Ned.
0 Van de Russische stomme i
film Het geluk, uit 1934, vei
de VPRO een verkorte versie. I
Ned. 1/fj
0 In het televisiespel See-Leh,.
naar de roman van Werner F
leeft iemand andersom:
graf naar de wieg
van
Duitsl. 2/l
0 Jacques van Kollenburg spr
met de dichter Gabriël Smit.
Hilv. l£
0 In de serie gewijd aan hi
sche orgels in Zwitserland, bei
Rudolf Meyer het 129 jaar
orgel in de kerk van Choëx
lais)
Hilv 2,
TV vandaag
zangsolist. 18.45 Toppers van toen (gr.
19.25 (3) Piano-improvisaties. NOS: 19.1
Den Haag vandaag. 'KRO: 20.00 __Nws.
.50
20"Ö5 Lijdensmeditatie. 20.20 (3) Klass.
gewijde muz. In de pauze: 21.30-22.30
Babel-publiek. 23.15 Babel-kalender: kort
kultureel nieuws. 23.20 (S) Mezzo-so
praan en piano. 23.55-24.00 Nws.
HILVERSUM Hl
VARA: 7.02 Drie op je boterham. 9.03
(S) Pep op drie. 11.03 (S) Drie draalt op
verzoek van mensen uit de sportwereld.
NEDERLAND I
NOS NOT
10.45-12.00 Schooltelevisie
TELEAC
12.15-12.45 Flexibele school
les 6 (herh.)
KRO NCRV
14.25-14.50 schooltelevisie
EO
15.00 Van hart'tot hart
TELEAC
18.15 Menselijk lichaam - les 3
NOS
18.55 Paulus de Boskabouter
18.55 Journaal
EO
19.05 EO-Kinderkrant
20.00 Journaal
20.21 Nader bekeken
20.50 Der Tod Jesu, lijdenscantate
21.55 Tenslotte, epiloog
VPRO
22.00 VPRO-Laat: Het
Geluk. Russ. speelfilm
23.15 Journaal
NEDERLAND H
NOS
18.45 Paulus de Boskabouter
18.55 Journaal
NCRV
19.05 Black Beauty, jeugdserie
19.30 Tweekamp, quiz
20.00 Journaal
20.21 Sam, tv-serie
21.10 NCRV-Springtrofee 1974-!!
22.00 Hier en nu, akt.
22.40 Wie was zo goed? J,
Lijdensliederen
22.55 Journaal
12.03 (S) Drie tussen de middag: VARA's
visitie vanuit.... 14.03 Gesodermeurders,
een mieters progr. 16.03 (S) Mix. met o.a.
de LP-top-20.
NOS: 18.03 Joost mag niet eten. VARA:
19.02 Drie loopt achter; Poprekonstruk-
tie. 20.02 (3) Nashville. 21.02 (S) Jazz en
blues. 22.02 (3) (P)opdonder.
Wachten op middernacht, t
Nacht-drte-draai. 2.02 HELP!
kers in de verplegende en verz
beroepen. 4.02 Truck - een progi
vrachtwagenchauffeurs. KR~
(S) Scheer je weg.
door Vilhelm Mobf
Copyright Hollanrtla B.V.
Horizontaal: 1. voegwoord, 4. ver
driet, 9. vaarwel, 10. dof, 11. tijdre
kening, 12. verhaal, 14. riviertje op
Sumatra, 15. peulvrucht, 16. meis
jesnaam, 17. scheik. element, 19.
mengsel, 22. water in Utrecht, 24.
recht stuk vaarwater, 25. telwoord
(duits), 27. avontuur, 30. scheik.
element, 32. ontkenning, 33. land
tong. 35. niet goed doorbakken, 37.
uitgave, 39. berg, 40. buitenhaven,
41. lidwoord. 42. inkeping, 43. jon
gensnaam.
Verticaal: 1. zeemacht, 2. plaatsje
onder Vries, 3. ver, 4. broeibak, 5.
deel van debijbel, 6. huishouding,
7. lof 8. spoorstaaf. 10. onderwerp,
13 behoeftig, 14. bijrivier van de
Rhöne, 16. betreffende, 18. boom,
20. vernis, 21. vordering, 23. leids
man, 26. insektenverterende plant,
28. zaak. 29. steensoort. 31. roe, 34.
boerderij, 36. tijdrekening, 37. soort
bier, 38. Europeaan, 40. muzieknoot.
OPLOSSING VAN GISTEREN:
1. deining, 2. protest, 3. anoniem, 4.
margarine. 5. massief. 6. artiest, 7.
graniei.
DROGIST
5
De houthakker stak zijn bijl in de
stronk. Hij reikte Karl Oskar de
hand met de woorden:
Ik ben Petrus Olausson. Ik ben
een boer uit de gemeente Alfta in
Helsingland.
Karl Oskar antwoordde met zijn
naam: hij was een boer uit de
gemeente Ljuder in Smaland.
Dan had ik tóch gelijk: je bent
een Zweed!
Hoe wist je dat?
Aan je voeten, you see!
De Helsinglandse boer lachte ver
genoegd en wees op Karl Oskars
schoeisel. In zijn bovenkaak zaten
lange, brede tanden.
Je klompen, man! Alleen Zweed
se people hebben wooden shoes!
Karl Oskar wist wel dat de Ame
rikanen de Zweedse immigranten
'Klompenvolk' noemden.
Petrus Olausson nam zijn hoed af,
toen kwam er een kale kruin te
voorschijn. Hij leek zo'n tien jaar
ouder dan Karl Oskar, een man
van een jaar of veertig. Aan zijn
kleren en aan zijn spraak kon je
wel nagaan dat hij geen nieuwe
ling in Amerika was. Hij doorspekte
zijn taal precies zo met Engels, als
Anders Mansson uit Taylors Falls,
een van de eerset Zweden in het
Territorium.
Welke houtsoort gebruik je als
je klompen maakt, Nelson?
Karl Oskar antwoordde: omdat er
hier Ln het dal geen elzen groeiden,
gebruikte hij basswood, de Ameri
kaanse linde, dat was veel zachter
hout dan de Zweedse linde, en ge
schikt om te bewerken. Maar hij
had geen goede werktuigen en
daarom kon hij ook geen klompen
maken die gemakkelijk zaten.
Hij keek naar de bijl van de ander,
die had een nog breder en dunner
blad dan zijn eigen Amerikaanse
bijl.
Je kunt veel vlugger werken met
Amerikaanse gereedschappen, zei
de eigenaar van de bijl. Ze maken
alles veel eenvoudiger. Als ik je een
raad mag geven, houd je dan aan
de yankees.
Hij hield Karl Oskar voor een nieu
weling en keek vol afkeuring naar
diens bijl, die in Zweden gemaakt
was: log en onhandig en het blad
was veel te dik. Karl Oskar legde
uit dat dit een speciaal soort bijl
was om takken mee door midden te
klieven voor de omheining.
Jij komt uit Helsingland? voegde
hij er aan toe. Ik had gedacht dat
je een Amerikaan was.
Hij hoefde Petrus Olausson niet te
vragen wat hij hier kwam doen.
Niemand velde grote bomen voor
de grap: hij wilde hier blijven.
Ze gingen samen op een
boomstronk zitten en praatten wat.
Het geluid van bijlslagen in het bos
had twee mannen bijeen gebracht
die hetzelfde beroep en dezelfde
taal hadden, twee Zweedse boeren.
Ze warn vreemden voor elkaar,
maar zodra ze eikaars bijlen be
keken hadden was het, of ze elkaar
■vroeger al eens ontmoet hadden en
elkaar nu, na jaren, terugzagen.
Het was een heel stille dag daar in
het verwilderde bos. Geen denne-
naald bewoog, geen geruis van bla
deren was er te horen. Rondom de
mannen op die stronk stonden de
oude, oude bomen en verhieven
hun weelderige kruinen boven het
land. En zo ver spiedende ogen
konden zien, viel er geen huisje in
de hele streek te ontdekken.
I like dit land, zei de Hel
landse boer, over het meer1
kijkend. Ik ben van plan me
bij dit lake te settelen.
Je bent welkom, amtwo,
Karl Oskar, en hij meende
Hier is ruimte genoeg. Het is,
nog bijna onbewoond.
That's right! We zitten (j
nog niet te verdringen om pla
Olausson wees op een takk
tussen een paar grote dennet j
klein eindje van hen van<;
daar had hij alvast een shantj
zichzelf gemaakt, en nu wa
bomen aan het omhakken i
hout voor een blokhut; als c
stond, zouden zijn vrouw en
deren komen. Hij was met
gezin hier in Amerika gekomi
gezelschap van de profeet Erik
son, nu zeven jaar geleden, i
jaar zesenveertig. Tot nu toe
den ze in de prairiestaat I
gewoond, maar ze hielden nl<
van de vlakte, ze wilden lieve i
om zich heen hebben, net als
in Helsingland.
(wordt verv
