De juffrouw houdt van
'haar' kasteel De Haar
Uw probleem ook het onze
Gulden-avontuur
'Je moet het verleden niet met een verguld randje gaan zien'
'Mijn vader dacht
in guldens, ik
moet nu in
duizendjes denken'
TROUW/KWARTET MAANDAG 10 MAART 1975
BINNENLAND
door Fred Lammers
KASTEEL DE HAAR In het
kleine dorpje Haarzuilens
noemt men haar 'de juffrouw'.
Dat is in de loop der jaren zo
gegroeid, maar bij de burgerlij
ke stand staat ze ingeschreven
als Antonia Geertruida Corne
lia de Greef. Zij is sinds 1956
officieel rentmeesteres van het
imposante kasteel De Haar van
de familie Van Zuylen van
Nijevelt, officieus is zij het al
veel langer.
"Mijn vader Is 58 Jaar rentmeester
bij de familie geweest. Hij kwam in
1896 in dienst bij de grootvader
van de huidige kasteelheer, baron
Etienne. Het was in de tijd dat het
kasteel voordien was het een
gnote ruïne werd herbouwd vol
gens plan van dr. Cuypers. In 1940,
toen mijn vader een dagje ouder
werd, ben ik hem gaan assisteren
en zo ben ik er langzamerhand
steeds meer bij betrokken geraakt.
Na de dood van vader is mijn broer
nog twee jaar rentmeester geweest.
Toen hij in 1956 was overleden
kwam ik er alleen voor te staan'.
Mevrouw De Greef heeft er nooit
spijt van gehad dat zij De Haar
trouw is gebleven. Dat blijkt ook
wel uit het feit, dat zij, toen zij
vier jaar geleden 65 jaar werd niet
dacht aan met pensioen gaan. Ook
nu denkt 'de juffrouw' daar nog
niet over. 'Natuurlijk speelt tegen
woordig wel eens in mijn achter
hoofd dat ik niet altijd kan blijven
doorgaan. Onlangs heb ik er ook
met de baron over gesproken. De
eerste jaren ben ik heus niet van
plan er mee te stoppen, als ik ge
zond mag blijven. Mijn vader is per
slot van rekening ook doorgegaan
tot aan zijn tachtigste jaar'.
'Ik ga volledig op in dit werk.
Eigenlijk beschouw ik dit kasteel
als mijn eigendom. Ik vecht ervoor
alsof het mijn bezit is. Het is een
stuk van mijn leven geworden.
Daarom behoeft baron Thierry zich
nog geen zorgen te maken. Maar
het is toch verstandig om eens aan
de toekomst te denken. Ik peins er
niet over in functie te blijven als
mijn brains niet meer meewerken
en de mensen mij als een zielig
mens gaan beschouwen. Hopelijk is
dat moment nog ver verwijderd'.
Mevrouw De Greef is thans nog één
brok vitaliteit, zoals ze mij ont
vangt in haar chalet, dat staat on
der de rook van het kasteel. Haar
huis hangt vol met portretten en
foto's. Op tafeltjes, kastjes. Ja let
terlijk overal, zijn persoonlijke her
inneringen uitgestald. 'Aan alles
wat hier om me heen staat is een
verhaal verbonden. Misschien Is het
wel een beetje sentimenteel, maar
ik vind het leuk. Ik ben ook een
type, dat ontzettend hecht aan fa
miliebanden. De laatste tien jaar
laat ik als ik jarig ben mijn jiele
familie, ook de neven en nichten,
hier naar toe komen voor een fami
lie-reünie', vertelt mevrouw De
Greef.
ZIJ is een vriendelijke, aristocrati
sche dame, tot in de puntjes ver
zorgd, maar ook een vrouw die met
beide benen op de grond staat. 'Op
het kasteel is in de loop der jaren
heel veel veranderd. Vroeger be
stond er een grote afstand tussen
de bewoners van De Haar en het
personeel. Ik weet nog goed hoe
indrukwekkend het toeging als
vroeger de baron met zijn familie
overkwam uit Parijs. Het personeel
werd dan meer dan verdriedubbeld.
Een paar dagen voordat de familie
Van Zuylen van Nijevelt arriveerde
kwam per extra trein een hele stoet
personeel uit Parijs over. compleet
met paarden en wagens. Als kinde
ren vergaapten we ons daar aan.
Mensen die helemaal uit Parijs
kwamen, dat was me iets. Het was
hetzelfde als dat er nu mensen uit
Hawai zouden komen in exotische
gewaden.
De oude baron was een indrukwek
kende heer, die enigszins leek op de
Mevrouw de Greef, ofwel 'de juffrouw', op haar werkterrein.
czaar van Rusland. Hij beant
woordde helemaal aan de voorstel
ling die tegenwoordige kasteelbe
zoekers zich maken van de bewoner
van De Haar. De werkelijkheid is
nu anders. De tegenwoordige eige
naar en zijn gezin zijn de eenvoud
zelf. Als je ze in het park zou
tegenkomen zou niemand merken
met de baron of de barones te doen
te hebben.
De oudste dochter van baron van
Zuylen van Nijvelt kent geen groter
genoegen dan in de zomermaanden,
als ze eens een weekje hier komt
logeren, een dag kaartjes te gaan
verkopen aan het publiek. Vooral
als Alexandra vragen worden ge
steld over de kasteelbewoners vindt
zij het prachtig. Zij gaat daar heel
ernstig op in, maar vertelt natuur
lijk nooit dat zij de dochter van de
familie is. Vroeger zou zoiets on
denkbaar zijn geweest. De huidige
baron is in Amerika opgevoed. Ik
durf rustig te zeggen dat hij. als hij
Amerikaan zou zijn, niet Republi
keins zou stemmen maar op de
Democraten'.
Mevrouw De Greef voegt er aan
toe: 'Ik heb meegemaakt zoals het
vroeger was. De mensen mogen het
dan wel eens over die goeie ouwe
tijd hebben, zoals het hier nu toe
gaat, past het in deze tijd. Je moet
hetgeen tot het verleden is gaan
behoren niet met een verguld rand
je gaan zien'.
In duizendjes denken
Dat neemt niet weg dat een land
goed als De Haar besturen tegen
woordig wel wat meer vraagt dan
vroeger. 'Mijn vader dacht in gul
dens, ik moet in duizendjes denken.
Het is onvoorstelbaar wat het on
derhoud van dit kasteel en alles
wat erbij hoort, met name de tien
boerderijen en dertig huisjes in het
dorp, allemaal kost. Vooral nu het
kasteel ouder wordt nemen de kos
ten van onderhoud toe. Daarbij
komt dat het steeds moeilijker
wordt vaklui te vinden, die ver
stand hebben van dit soort gebou
wen. We doen alles om de inkom
sten van het kasteel te 'verhogen.
We propageren het bezoek. Jaar
lijks 'komen er nu zo'n tachtigdui
zend mensen. Verder is de fruitteelt
van groot belang en niet te verge
ten de rozenkwekerij die we hier
hebben. Het zijn allemaal beekjes
die er toe bijdragen om de grote
rivier te laten stromen. Maar er
moet elk jaar dik geld bij. Daarom
heb ik echt bewondering voor men
sen als de baron, 'en dat zeg lk niet
omdat hij mijn baas is, die uit
liefde voor hun voorgeslacht er zo
veel voor over hebben om zo'n
prachtig bezit in stand te houden'.
Niet nodig
Voor kasteel De Haar wordt geen
beroep gedaan op subsidie door de
overheid'. Dat is gelukkig tot op
heden niet nodig geweest. Wij wil
len dat zo lang mogelijk uitstellen.
door Mink van Rijsdijk
'Je moet je tolgeld in een mandje gooien', riep mijn
man me nog na. Dat was goed bedoeld natuurlijk,
maar bezorgde me knap de zenuwen, toen ik via de
Beneluxtunnel richting Den Briel koerste.
In een mandje gooien ik zag mezelf weer als
sprieterig kind op het korfbalveld. Hardlopen, ja dat
kon ik prima, een bal opvangen lukte ook nog weieens,
maar als het vreselijke gebeurde dat ervan je verwacht
werd een doelpunt te maken, viel ik zelf altijd door de
mand. Ik kon niet richten, niet mikken, niet gooien en
ik heb het nooit kunnen leren ook.
Toen onze kinderen nog klein waren heb ik me tijdens
strandvakanties niet ontwikkeld tot een vrolijk ballende
of ringwerpende moeder. 'Blijf jij maar lekker lezen',
zeiden ze dan, alsof ze me geweldig wilden verwen
nen. In wezen schaamden ze zich. Want een moeder
die schrik en ontsteltenis veroorzaakt is een blaam,
waar geen kind iets van humor in bespeurt.
De prullenmand naast mijn bureau wordt altijd gemar
keerd door een kring van proppen papier, want zelfs
de afstand van een halve meter is te groot voor mijn
koersloos mikken.
Als iemand mij vraagt een doosje lucifers op te gooien,
ga ik het persoonlijk brengen. Er staat altijd wel een
kop of een glas met vocht waar het bij gooien in
terecht kan komen.
Ik heb met stuurloze ledematen heel riant kunnen
leven. Maar die bewuste ochtend kwamen alle onder
drukte complexen bovendrijven. Kilometer na kilometer
werd dat Beneluxmandje angstaanjagender. Ik wist
welke scène me te wachten stond. Natuurlijk zou ik
misgooien en volslagen in paniek raken door automobi
listen achter me, die hun minachting en hun haast
afreageerden in luid getoeter.
En 's avonds zouden er laatdunkende verhalen worden
verteld over stagnatie bij de tol, drie, vier auto's
moesten wachten en natuurlijk was een vrouw de
oorzaak.
Niet alleen ik, maar de vrouw in het algemeen zou
weer de kwade pier zijn. Dat zat me vooral dwars.
Het afschuwelijke was bovendien dat ik maar één
gulden bij me had.
En waar zou dat ding heenrollen als ik misgooide?
Even overwoog ik nog een andere route, verwierp dat
plan en reed vol bevens en bibbers richting mijn grote
afgang.
Op de plaats des onheils zag ik een soort ruifje, dat
bijzonder leuk zou kunnen funktioneren voor hanggera-
niums. Waar komen toch op zulke desolate momenten
dergelijke vreemde gedachten altijd vandaan?
Niks geraniums, dacht ik grimmig je-gulden, nu.
Tot mijn opperste verbazing merkte ik dat ik niet
behoefde te gooien. Mijn beschermengel had het zo
voor me geregeld dat ik vlak naast de stoeprand stond,
zodat ik zonder enig probleem de gulden in het mandje
kon vlijen. Het resultaat van deze perfekt uitgevoerde
handeling bleef niet uit. De slagboom klapte voor mijn
nog wat verbaasde ogen omhoog. Een niet alleen wijde,
maar ook heel blijde wereld verwelkomde me.
De beschermengel van diegene, die na mij kwam, had
blijkbaar een snipperdag. In de achteruitkijkspiegel zag
ik dat de auto veel te ver van de geraniummand af
stond.
Er zeilde een gulden door de lucht als een uit zijn
koers geraakte raket. Er werd uitgestapt, over de vloer
gekropen en paniekerig gezocht naar het weggerolde
geldstuk. Claxons loeiden.
Het was afschuwelijk heerlijk toeschouwer te zijn en
geen slachtoffer. Daarom reed ik ook nog niet weg.
Het was alsof ik front-balkon zat bij een nogal
absurdistisch toneelstuk. Er ontstond inmiddels een
aardige file. Het getoeter werd indringender.
Driftige figuren wilden zich ermee bemoeien, gesticu
leerden, maar aangezien niemand zo attent was de
pechvogel te helpen zoeken, laat staan een gulden aan
te bieden, duurde het pijnlijke tafereel vrij lang.
Eiiidelijk werd de verloren penning gevonden en in de
offermand van ons wegenstelsel geplengd.
Een klein automobilistendrama was voorbij.
En laat nu niemand me vragen of het een man of een
vrouw was, die de miskleun maakte.
Het was een mens
Als je geld van de overheid accep
teert ben je aan handen en voeten
gebonden. Je moet alle uitgaven
trouwens voor-financieren, dat is
ook geen pretje. Uiteindelijk krijg
je zestig procent vergoed. Als je het
rijk erbij haalt en dit kasteel in
beheer naar de overheid gaat zit er
hier in een mum van tijd een staf
van zeker tien mensen op kantoor.
Voor alles wat er gebeurt moet er
dan een formulier zus en een for
mulier zo, met ik weet niet hoeveel
copieën worden gemaakt. Dat kost
allemaal extra geld. Het kan nooit
voordeliger draaien dan nu. Wij
bekostigen alles nu van de veertig
procent, die wij anders ook zouden
moeten opbrengen. Dat moeten wij
zo zien te houden. Baas blijven in
eigen huis is heel belangrijk. Soms
vraag lk me echter wel eens af hoe
het over twintig jaar zal zijn. De
wereld verandert zo verschrikkelijk
snel tegenwoordig, dat je wel eens
denkt: Wat zou er met De Haar
gaan gebeuren'.
Kasteelvrouwe
Veranderen zal er het nodige, ook
al omdat baron Thierry geen zoons
heeft. De oudste van zijn vier
dochters zal kasteelvrouwe worden.
Het houdt in dat er voor het eerst
geen Van Zuylen van Nijevelt heer
van De Haar zal zijn. 'Dat is spijtig,
maar och, alles is zo betrekkelijk.
Alexandra is dol op het kasteel. Ze
heeft er hart voor. Dat is al een
groot winstpunt. Het is ook jammer
dat ik mijn taak niet aan een De
Greef kan overdragen. Maar ook
dat is iets waar je je overheen
moet zetten', zegt de rentmeesteres.
Van de zijde van de familie Van
Zuylen van Nijevelt werd onlangs
gesteld dat De Haar kasteel De
Haar niet meer zal zijn als me
vrouw De Greef er niet meer bij is
betrokken. 'Dat is vleiend voor mij.
Ik moet er eigenlijk een beetje om
lachten. Wel zie lk er een erken
ning in voor mijn werk. Je moet
het in het leven zelf maken. Dat
geldt voor een vrouw even goed als
voor een man. Daarom vind ik dat
jaar van de vrouw zo'n belachelijke
instelling. Ze doen alsof de vrouw
zo'n stumperig wezen is. Juist door
het zo voor te stellen wordt de
vrouw gediscrimineerd. Walgelijk is
dat. Als je als vrouw werkelijk iets
presteert heb je daar helemaal geen
problemen mee. Je krijgt wat je
toekomt'.
Mooiste plekje
Al is mevrouw De Greef eigenlijk
altijd in de buurt van het kasteel te
vinden aan op vakantie gaan
heeft zij naar zij zegt 'geen behoef
te', daar De Haar het mooiste plek
je op aarde is (of zoals zij het de
baron nazegt 'mon paradis') toch
leidt zij hoogst zelden bezoekers
rond in het kasteel. 'Rondleiden is
iets waar ik een gloeiende hekel
aan heb. Dat ligt mij gewoon niet',
zegt zij er over.
Liever dwaalt mevrouw De Greef
alleen rond door het kasteel, ook
door de kamers waar het publiek
niet komt. Overigens is daar niet zo
vreselijk veel te beleven of het
moest het prachtige uitzicht zijn
dat je er hebt over het park'. Het
meest bezienswaardige staat sinds
1925 beneden. In dat jaar kreeg de
baron een aanslag voor de persone
le belasting van 102000 gulden,
voor die tijd een ontzettend hoog
bedrag. Mijn vader nam dat na
tuurlijk niet. Na veel heen en weer
gepraat gang er tweeduizend gulden
af. Baron Etienne was er zo verbol
gen over dat hij dreigde alle bezit
tingen van waarde naar zijn wo
ning in Parijs te zullen laten over
brengen met inbegrip van de we
reldberoemde wandkleden die in
het kasteel hangen. Daar schrok de
regering wel een beetje van. Er is
toen een bepaling gemaakt dat al
les wat op de begane grond stond
aan kunstschatten vrijgesteld zou
worden van personele belasting,
mits dat deel van het kasteel dan
voor het publiek zou worden open
gesteld. Dat was voor mijn vader
reden alles wat maar een beetje
waarde had naar beneden te sle
pen. Vandaar dat het er nu zo vol
staat. Dat toegankelijk maken voor 'J
het publiek was overigens voor de13
oorlog een wassen neus. Het kasteel
was open op de onmogelijkste tij-
den, bijvoorbeeld op maandagoch-
tenden van tien tot twaalf. Af en
toe kwam er eens een reisgezel
schap. Pas na de oorlog waren be
zoekers echt welkom op De Haar'.
Rijk alleen
Het grootste deel van het jaar
heeft mevrouw De Greef het rijk
alleen op De Haar. De baron ver
blijft'bijna altijd in Parijs, waar hij
zich bezighoudt met het uitgeven
van boeken. In september en me: f
de kerst komt de familie naar Ne- 1
derland. Benauwt de eenzaamheid
mevrouw De Greef nooit? 'Nee, 1
daar heb ik gelukkig helemaal geen
last van. Ik ben altijd druk in de01
weer en als ik thuis zit heb ik mijn
hobbies: borduren en lezen. Als de
familie over is zijn dat natuurlijk
hoogtepunten in het jaar. Het is hierf||
dan altijd reuze gezellig'.
De baron nodigt meestal gasten ui
waaronder zich vaak bekende pe^
sonen bevinden. Zo was Maria Cal-
las diverse keren op het kasteel
Over haar bezoeken doen allerlei
verhalen de ronde. 'Zij werd afge-
schilderd als een onuitstaanbaar
mens. Daar heb ik me erg over
opgewonden. Ik heb haar nu enig!
keren hier meegemaakt en kan niel
anders 'zeggen dan dat ik zeldet
een vriendelijker en bescheiden!
vrouw heb ontmoet. Wij hebi
uitvoerige gesprekken met elk!
gehad. Maria Callas zat hier m<
haar gymschoentjes aan. Zij gen<
van de rust die hier heerst
toonde zich dankbaar voor dl
kleinste attentie die je haar be
'Er 0
Kasteel De Haar zou geen
kasteel zijn als er geen spookverha
len aan waren verbonden. Mevrouw
De Greef kent die verhalen,
wordt verteld dat het vooral in de ld
slaapkamer van de barones op de
eerste verdieping niet pluis is. Ds
barones trekt zich er niets van aan
Ik lach ook hartelijk om die verha- e
len. Ik heb nooit iets verdacht s
gezien. Aan de andere kant genie |a
ik van die oude legenden. Ze horer
er helemaal bij in deze romantisch!
omgeving'.
U
Vraag: Wij hebben een buitenbus
van de PTT. De bus is nog niet in
gebruik, de sleuteltjes passen niet.
Inmiddels werd het apparaat ver
nield door onbekende carnavalvier-
ders. Wij hebben geen zicht op dit
slechts met gemengde gevoelens
aanvaarde geschenk van de PTT.
Kunnen we een verzekering sluiten,
want bij één keer vernieling zal het
heus 'niet blijven.
Antwoord: De eerste keer levert de
PTT deze bussen gratis, ze zijn dan
eigendom van de bewoners van het
pand, die er ook aansprakelijk voor
zijn. Bij het voorlichtingsbureau
Schadeverzekering deelde men ons
mede, dat een speciale verzekering
nog niet onder de aandacht is ge
komen van de maatschappijen. Uw
verzekeringspolis dekt de schade in
elk geval niet. Een speciale verze
kering van uw bus zou een veel te
hoge premie vergen, zodat geen
maatschappij daarvoor zal voelen.
Wij zijn van mening dat deze zaak
op hoger niveau behandeld moet
worden. Een instelling die opgericht
is ten behoeve van het volk en die
daarom een monopolie heeft ont
vangen, dreigt meer en meer een
probleem voor de burger te worden.
Vraag: Ik heb een prachtig bloei
ende plant. De één noemt het Erica
een ander Winterhei. Hoe moet ik
die plant over verschillende bloem
potten verdelen?
Antwoord: Erica, dopheide, winter
hei, kortom vele namen en vele
soorten van een plant, die bij u in
een pot. bij een ander in een grote
bloembak of gewoon in de tuin
groeit. Men kan meer planten krij
gen door zaaien, stekken, scheuren
en afleggen. Voor u is scheuren het
gemakkelijkst: Een keep met een
scherp mes van boven af tot in de
wortel. Dan trekt u de plant uit
elkaar. Vroeg In het voorjaar
scheuren, zorg dat er geen kalk of
gips in de grond komt. U gebruikt
voor de pot: grof zand, turfmolm,
heidegrond. Afleggen: een takje
van de plant een eindje door de
grond leiden. Als dit takje gewor
teld heeft, de verbinding doorsnij
den.
Vraag: Welke zijn de opleidingsmo
gelijkheden voor klanktechnicus?
Bijv. opnemen en monteren van
geluidsbanden enz.
Antwoord: U zou eerst uw moge
lijkheden en wensen kunnen toet
sen op het bureau beroepskeuze.
Vervolgens zou u de electronische
opleiding aan een MTS kunnen
volgen (deze opleiding wordt ln de
meeste plaatsen slechts overdag ge
geven). Men kan u op het hierbo
ven genoemde bureau inlichten
over avondscholen bij u in de
buurt. Breng daar ook uw vooroplei
ding ter sprake (wij weten daar
niets van). Er worden schriftelijke
opleidingen gegeven bij PBNA te
Arnhem en bij de Philips bedrijfs-
school te Eindhoven.
Vraag: Mijn buurman heeft de
muur die de erfscheiding vormt
verder opgetrokken en een bijkeu-
Vragea (één per brief) zenden
naar: Uw probleem ook het onze,
Postbus 507, Voorburg. Naam en
adres vermelden. Eén gulden aan
postzegels bijsluiten. Geheimhou
ding is verzekerd.
ter, dus de aanezigheid van een
goot en een afvoerpijp, die dit wa
ter niet op uw terrein loost. Laat
een overeenkomst hieromtrent no
tarieel vastleggen. o.a. dat de buur
man jaarlijks een symbolisch be
dragje aan u betaalt over het voor
uitsteken van het dak.
Vraag: Wij willen graag bij onze
kerk een Cypres planten naar aan
leiding van Jesaja 55 vs 13. Zijn er
cypressen in boomvorm, die het in
ons klimaat buiten doen?
ken aan zijn huis gebouwd. Iets
waar we begrip voor hebben. Maar
dat bouwsel heeft een schuinaflo-
pend dak, dat een eindje boven ons
tegelplaatsje uitsteekt en bovendien
geen goot of afvoer heeft. U be
grijpt, dat we het daar beslist niet
mee eens zijn, maar is onze toorn
billijk ontstoken?
Antwoord: Uit uw vraagstelling
blijkt dat er met u wel te praten
valt. Het is onze overtuiging, dat
dit bouwwerk niet gebouwd is vol
gens de maatstaven en met toe
stemming van de dienst Openbare
Werken. Dit kunt u gerust tegen uw
buurman zeggen en het zou erg
vervelend voor hem zijn, als u een
klacht ging indienen. Echter hoeft
een klein overstekend dakrandje
het zonlicht voor u niet te belem
meren. v
Wat echter wel van belang is. is
een goede afvoer van het regenwa
Antwoord: Onze eerste expert was
eeh boomkweker uit Boskoop, die
als mening mening gaf. dat een
echte cypres boven Parijs geen
kansen heeft. Er is wel een soort
(Sosastr. Leylandi), maar dat is
volgens onze zegsman niet de ech
te. Kleine 'echte' cypressen worden
hier niet gekweekt, wel ingevoerd.
In huis, althans binnen, worden
het na korte of iets langere tijd
'mlezers' eveneens volgens onze
vakman. Wat nu Jesaja 55 betreft:
Het NBG heeft met de vertaling
van het Hebreeuwse woord
'Broosj' het wel meer verantwoord,
maar niet gemakkelijker gemaakt.
In de Statenvertaling staat zonder
meer Denneboom en in die beteke
nis komt het woord ook wel eens
voor (bv ln het boek Job). De
benaming Den en Spar loopt wel
eens door elkaar. Het valt niet te
rijmen met de bedoeling van de
grondtekst als inplaats van de vlot-
groeiende doornen en distels een
boompje, dat het ln ons land niet
doet, geplant wordt, maar dat is
niet ons probleem.
Vraag: Bestaat er een opleiding voor
LO Aardrijkskunde?
Antwoord: Bij het LO wordt de
aardrijkskunde gedoceerd door de
onderwijzer en een speciale oplei
ding bestaat niet.
Vraag: Aangezien wij een ouder
echtpaar zijn, willen we voor onze
kinderen een richtlijn nalaten be
treffende de verdeling van onze
nalatenschap. Moet dit op gezegeld
papier gebeuren?
Antwoord: Aanwijzingen hebben
morele maar geen juridische waar
de. Het beste kan een testament
worden opgemaakt. Uw notaris zal
u adviseren, hoe uw wensen het
beste onder woorden gebracht kun
nen worden. Gezegeld papier wordt
niet vereist.
al
Vraag: Er wordt nogal eens 'ge
schreven over het in ere herstelle 'e*
van oude ambachten. Mijn hobbyD
kaarsen maken. Graag zou lk gege
vens over dit ambacht verzamele:
oude werktuigen verzamelen en te
gen vergoeding overnemen en hier^
mee gaan demonstreren.
k.
Antwoord: 'Het is een zeer intere s
santé hobby. Echter er zijn
velen die tegenwoordig kaarséni
maken. Het aantal boetiekjes is li sl
gio. Vele verdwijnen na een 'pi
weken en andere komen er w
voor in de plaats. In hobbytiji
schriften wordt vaak de aandacl
besteed aan dit oude ambacht
bij elke jaarmarkt of door een
georganiseerde feestweek ook
het Openluchtmuseum zijn naast J
klompenmakers en wevers ook J
kaarsenmakers in de weer.
hobby is zoiets geslaagd maar 1
zien het niet als een bedrijf w£
veel verdienste in zit.