'In dit ziekenhuis wordt iedereen nóg zieker' dichtbij Commentaar Hoogleraar: Enorm medisch centrum wordt verkeerd gebouwd N.O.S. Prijzengeld Irritatie over traagheid bij ministerie Cadeauacties ondernemers worden aan banden gelegd het weer - Droog weer weerrapporten vrouwen zijn geen indringers incognito door een bol wol flit - - -~A baantjesjager radikaal TROUW/KWARTET ZATERDAG 4 JANUARI 1975 BINNENLAND T5/K7 Het is onmogelijk in korte tijd precies na te gaan wat er feitelijk juist is in het zwartboek dat de christelijke be- drijfsbond HVB heeft uitgebracht over de interne toestanden bij de NOS. Wel kan, los van dit rapport, worden opge merkt dat de NOS een orgaan is, dat slechts voor een deel voortkomt uit de behoeften van de op leden steunende omroeporganisaties. Voor een veel be langrijker deel dankt de NOS zijn bestaan aan de wilsbeschikking van een naar compromissen strevende wet gever, die ook tegemoet wilde komen aan degenen die indertijd (omstreeks 1966, bij de totstandkoming van de omroepwet) een nationale omroep voorstonden. Anders gezegd: de op leden steunende omroeporganisaties hebben er wel be lang bij gezamenlijk een technisch apparaat overeind te houden, maar moeilijker wordt het als de wetgever een dergelijk apparaat ook opzadelt met een programmatische taak. Daar aan hebben de omroepen uit zichzelf geen behoefte. Het gevolg is een compromis-organi satie, die voor een deel wordt geleid door bestuurders wier hart elders ligt; door mensep die primair geroepen zijn hun eigen omroep te dienen. Dat schept geen optimale voorwaarden voor een goed beleid bij een zo gigantisch bedrijf als de NOS inmid dels geworden is. I Het is intussen wel duidelijk geworden I uit de ontwerp-nota over het mediabe leid van minister Van Doorn van CRM, dat hij denkt aan een beperking i van de omvang van de taak van de NOS als zendgemachtigde en het hoeft niet te verbazen dat zoiets on rust wekt bij het personeel van die NOS. Zonder het sociale probleem dat hier ligt te kleineren, moet worden vastge steld dat het beginsel van waaruit minister Van Doorn denkt, goed is. Het zwaartepunt van het omroepbestel hoort te liggen bij de op leden steu nende omroeporganisatie. De omroep wet erkent dat ook. Dat compromis is er louter politiek gezien mede gekomen om de behoeften te bevredi gen van de toen zeer luidruchtige bestrijders van het bestel. Nu de ge dachte' van een nationale omroep poli tiek gezien morsdood is, is eigenlijk ook de grond voor dat compromis in de omroepwet verdwenen. Nog geheel los van het feit dat een land als de Philippijnen een bedrag van 12,5 miljoen gulden wel beter te besteden heeft, blijft het een niet te verteren zaak dat een dergelijk hoog bedrag is aangeboden als prijzengeld voor een tweekamp om de wereldtitel schaken. Dc ruim acht miljoen gulden die de winnaar zal ontvangen, staat in geen enkele verhouding tot het thans ge hanteerde beloningenstelsel voor top prestaties in de sport. Zelfs de wereld titel voetbal levert de betrokken spe lers van de populairste sport ter we reld slechts een fractie van acht mil joen gulden op. De aanbiedingen die van andere landen kwamen (Italië en Mexico) waren dan ook aanmerkelijk reëler. De ongeveer één miljoen gul den die door die landen werden aan geboden als prijzengeld komen over een met de prijzen die voor de we reldtitel schaken twee jaar geleden werden gereserveerd. Prof. Euwe, de voorzitter van de wereldschaakbond (FIDE) heeft ter j verdediging van het hoge bod van de Philippijnen aangevoerd dat boksers dit soort bedragen in één nacht ver dienen. Hij doelde daarmee op het i recente gevecht tussen Mohammed Ali en George Foreman. Het is echter een slechte zaak zich te spiegelen aan I excessen. En het boksgeweld in Zaire was wat het prijzengeld betreft een exces. j Er is wel een parallel te trekken I tussen de slagenwisseling in Zaire en i de schaaktweekamp in de Philippijnen. I Dat is dat in beide gevallen de presi- j dent van een land een belangrijk sportevenement naar zich toe trekt om meer aanzien te verwerven. De rege- I ring van de Philippijnen kan met het i irreële aanbod moeilijk staande hou- den dat dit gedaan is om de schaak- j sport te dienen. Wat dat betreft wordt de toekomst er j alleen maar somberder op. Men moet betwijfelen of er in de toekomst nog eens een land gevonden kan worden dat zoveel geld wil uittrekken voor I een schaakwedstrijd. Terwijl de eisen van de schakers door het aangeboden j prijzengeld pok aanmerkelijk verlegd zullen worden. De veel bekritiseerde transfersommen in de voetbalsport zijn dan in vergelijking nog redelijk gebleven. Wij schakers, stelde de Nederlandse grootmeester Jan Hein Donner niet lang geleden, zijn van een andere orde van een hogere orde. In alle op zichten. door Huib Goudriaan AMSTERDAM 'Zorg maar dat je niet ziek wordt, want in dit ziekenhuis wordt iedereen nog zieker', zo besluit prof. ir. Carel Weeber een artikel over het Academisch Medisch Cen trum Amsterdam. Hij komt tot de conclusie dat bij dit in de Bijlmermeer in aanbouw zijnde centrum, de achterhaalde prin cipes van het functionalisme (een richting in de stedebouw, die de functies wonen, werken, winkelen en vermaak strikt wil scheiden) worden toegepast. Hierdoor zullen de verschillen de afdelingen in het ziekenhuis tè ver uit elkaar komen te lig gen. En voor een gebouw als het Academisch Medisch Centrum Amsterdam dat zo groot zal worden als het stadje Elburg of het defensie-centrum van de VS, het Pentagon, lijkt deze kritiek nogal terzake. 'Van der Doef-kaart' UTRECHT Het plan voor een gezinsabonnement op al het open bare vervoer is vrijwel een jaar oud, maar er lijkt weinig activiteit te zijn ontplooid om te onderzoe ken of het plan ook kan worden uitgevoerd. Zoals men zich mis schien zal herinneren, was het plan afkomstig van het amerlid Jaap van der Doef. Volgens zijn bereke ning was het mogelijk dat elke Nederlander voor een bedrag van vijftig gulden per gezin onbeperkt gebruik kon maken van het open bare vervoer. Bij een deelneming van anderhalf miljoen gezons- hoofden zouden de huidige tarief sinkomsten van spoorwegen en busbedrijven worden vergoed. Een ambtelijke werkgroep van het mi nisterie van verkeer en waterstaat heeft nog geen oordeel gegeven over de mogelijkheid van een steekproef met deze zg. 'Van der Doefkaart'. De heer Van der Doef zei gisteren in dit verband verbaasd te zijn over de traagheid waarmee deze ambtelijke werkgroep opereert. Hij zei: 'Ik vraag me af of ze op het ministerie ideetjes die niet uit eigen boezem, maar van buiten ko men, nog wel serieus nemen. 'Het is toch te gek dat ze na een jaar studeren nog tot geen enkele con clusie zijn gekomen, terwijl het be drijfsleven (de spoorwegen en de busbedrijven) bereid is meteen alle zeilen bij te zetten om het systeem te beproeven'. De heer Van der Doef (PvdA) zei zich ook af te vragen welke verklaring de minis ter voor die traagheid zal geven bij de begrotingsbehandeling, begin fe bruari. De Spoorwegen en de KNVTO heb ben heel positief gereageerd en verklaarden zich destijds bereid op korte termijn te willen meedoen aan een proef. Het verhaal van prof. Weeber, geti teld 'Giganten in opmars', staat in het december-nummer van het tijdschrift 'Wonen-TA/BK', dat kri tische beschouwingen bevat over de voorgenomen bouw van vier reus achtige academische centra in Ne derland. Naast die voor Amsterdam en Leiden, worden er ook plannen opgesteld voor soortgelijke centra in Utrecht en Maastricht. De redactie van het tijdschrift acht het hoogst opmerkelijk dat er tot nu toe geen 'indrukwekkende dis cussie Is losgebroken' over de zin van deze bouw. (Een miljardenon derneming, die ir. C. A. Doets in 1973 heeft vergeleken met het Del taplan of de drooglegging van de Zuiderzee). Prof. Carel Weeber, hoogleraar aan de afdeling bouwkunde van de Technische Hogeschool in Delft, beperkt zich tot het stedebouwkun- dige ontwerp, omdat dit zijn vakge bied is. Hij komt nu met kritiek, omdat hij wil vermijden dat achter af wordt geconstateerd, dat er tij dens de voorbereiding van de plan nen nooit kritiek kwam. 'Dat was bijvoorbeeld het geval met de voor bereiding van de Bijlmermeer en Hoog-Catharijne (het winkel- en vermaakscentrum in Utrecht), ter wijl de toen reeds veranderde in zichten er alle reden toe gaven', aldus de hoogleraar. Gebreken Hij vindt trouwens dat de belang rijkste gebreken van het ontwerp van het Amsterdamse academisch medisch centrum ook van stede- bouwkundige aard zijn. Het gebouw zal te groot worden ('onnodige schaalvergroting') en een ernstig gebrek is het willen samenbrengen van afdelingen met dezelfde functie of specialisatie binnen grote ruim ten die ver van elkaar afliggen. Dit is in het verleden ook in de stede- bouw toegepast (scheiding van wo nen, werken, winkelen enz.) met alle bekende schadelijke gevolgen van dien, zoals de te grote afstand tussen bijvoorbeeld woon-werkom- gëving. We onderkennen deze fout nu ook in het ontwerp van het academisch medisch centrum. De afstanden tussen de groepen onderling zullen te groot zijn, met als gevolg lange loopafstanden en een zeer zwaar en hinderlijk transportstelsel. Prof. Weeber gebruikt hierbij de vergelij- king van 'forensenverkeer door na tuurgebieden', omdat het transport door het ziekenhuis voor een over groot deel door ruimten zal lopen, waar dit niet thuishoort. Door de enorme afstand tussen de verschil- Deze tekening geeft een beeld van de gigantische afmetingen van het Academisch Medisch Centrum Amsterdam, waarin wat grondoppervlak be treft kunnen worden geplaatst: 1) Sint Pieter te Rome; 2) het Escorial bij Madrid; 3) stadhuis van Stockholm; 4) parlementsgebouw in Londen; 5) opera van Parijs. lende afdelingen zal ook de 'na tuurlijke' samenwerking en coördi natie van de afdelingen onmogelijk zijn. 'Te hoge eisen' Prof. Weeber meent dat in het plan is nagelaten een zo goed mogelijk evenwicht te zoeken tussen de noodzakelijke centralisatie en de wenselijke decentralisatie. Hij schrijft dat de eisen, die de op drachtgever aan de ontwerper heeft gesteld te hoog en te gecompliceerd zijn geweest en dat dit zich nu wreekt. 'Voor een niet-verblinde ontwerper zou dit meer dan vol doende redenen opleveren om bij de opdrachtgever aan de bel te trekken en hem te wijzen op de consequenties van de opdracht. Dat zou een reden kunnen zijn om te stoppen, met als strijdleus 'wegens Van onze Haagse redactie DEN HAAG Het kabinet-Den Uyl wil cadeau-acties van onder nemers om hun produkten aan de man te brengen stringent beperken. De minister heeft hiertoe gisteren goedkeuring gehecht aan een wetsontwerp waarin uitgebreide voorwaarden voor cadeau-acties worden gesteld. Onderineer moet het cadeau ook normaal en al sinds enige tijd bij de producent te koop zijn en krijgt de consument het recht in plaats van het cadeau een bedrag in geld te verlangen gelijk aan de helft van de verkoopwaarde van dat cadeau. Dit wetsontwerp zal naar verwachting pas over twee jaar in werking kunnen treden. te hoge complexiteit wordt het werk gestaakt'. 'Zo niet bij het Academisch Medisch Centrum Am sterdam, daar gaat men gewoon door', aldus prof. Weeber. De hoogleraar noemt het ontwerp door zijn grootte en onoverzichte lijke indeling 'desoriënterend en beklemmend'. Het academisch me disch centrum wordt, wat bebouwd oppervlakte betreft, een van de grootste gebouwen ter wereld: het kan zich meten met het Pentagon, waarin het Amerikaanse ministerie van defensie is ondergebracht en dat een maat van 600.000 vierkante meter heeft. Deze kolos heeft ech ter het voordeel dat het de duide lijke vorm van een vijfhoek heeft en een gangenstelsel rond een cen trale binnenplaats, >wat houvast biedt voor de oriëntatie. In het academisch centrum daarentegen 'is het alsof de ontwerpers elke orlentatiemogelijkheld willen ver- 1 mijden', aldus prof. Weeber. Tegenstelling De hoogleraar vindt het uiteentrek- ken van de afdelingen naar functie in het academisch medisch cen trum des te opmerkelijker, omdat dit in lijnrechte tegenstelling is met het paviljoen-systeem van het huidige academisch ziekenhuis. Hij verwacht dat deze verandering van opzet het laten vallen van het paviljoensysteem met zijn ver schillende afdelingen binnen één paviljoen grote moeilijkheden zal geven bij de ingebruikneming van het nieuwe centrum. 'De ver huizing zal pas kunnen beginnen als het gebouw in zijn geheel of nagenoeg geheel klaar is'. Van onze weerkundige medewerker Er zit dit weekeinde overwegend droog weer in de lucht. Weliswaar kan zich in oceanische lucht van ■polaire oorsprong plaatselijk een bui ontwikkelen, maar op de mees te plaatsen zal het wel droog blij ven. De barometer heeft slechts zwak gereageerd op een kou-front, dat de Noordzee passeerde. Van de oceaan breiden belangrijke nieuwe luchtdrukstijgingen (plaatselijk 1036 mbzich naar de Britse eilan den uit. De depressie die het Beren eiland in de Noordelijke IJszee passeerde, was uitzonderlijk diep. Op een bepaald moment zakte de luchtdruk in de kern onder 935 mb. ten oosten van New Foundland lag gisteravond weer een volgende, de zoveelste depressie onder 980 mb. Opvallend veel zware turbulentie, op elf- tot twaalfduizend meter hoogte werd gisteren gemeld door verkeersvliegtuigen op twintig a dertig graden westerlengte ten wes ten van Ierland, soms ook was er sprake van sterke luchtwoelingen. Deze zogenaamde Clear Air Turbu lence, waarbij zich allerlei toestan den voordoen en soms ook lucht zakken, houdt zich vooral op aan de koude kant van een straal stroom. C.A.T. beperkt zich tot ge bieden van honderd tot hondervijf tig kilometer lengte, tien tot dertig km. breedte en de laag is zelden dikker dan zeshonderd meter. C.A.T. dost zich voor in dat gedeel te van de straalstroom, waar de lucht zich zowel horizontaal als verticaal met maximale snelheid beweegt. Sommige vliegtuigen zijn uitgerust met apparatuur waarmee de temperatuur van de lucht drie km. 'vóór het vliegtuig kan worden gemeten. Daalt of stijgt deze in eens, dan kan men zich maar het beste op allerlei schokken voorbe- Weer rapporten van gistermorgen, maximum-temperaturen van giste ren en neerslag afgelopen 24 uur: reiden. C. Schuuring vertelt in zijn boek 'het weer vandaag en morgen' dat de bemanning van een achtmo- torige Amerikaanse bommenwerper volgestopt met instrumenten om C.A.T. te registreren, ter hoogte van drie km. boven de bergen in het westen van de Verenigde Staten zo zivare turbulentie ondervond, dat vitale onderdelen van de vleugels en staart geheel of gedeeltelijk ver dwenen en men het toestel met moeite aan de grond kon krijgen. In december 1963 scheurden in de buurt van Japan twee motoren van de vleugel van een DC-8 los, voor dat de bemanning het toestel door 'afvangen' na een duik van vijf tienhonderd meter vanwege C.A.T. weer onder controle kon krijgen. enkele opklaringen s Amsterdam mist 7 0 De Bilt mist 7 0 Deelen mist 7 0 Eelde mist 8 0 Eindhoven zwaar bew. 8 0 Den Helder geheel bew. 7 0 Luchth. Rtd. geheel bew. 8 0 Twente zwaar bew. 7 0 Vlissingen geheel bew. 6 0 Zd. Limburg geheel bew. 7 0 Aberdeen geheel bew. 9 0 Athene regen 9 0.1 Barcelona onbewolkt 15 0 Berlijn mist 8 0 Bordeaux onbewolkt 12 0 Genève geheel bew. 2 0 Helsinki geheel bew. 2 0 Innsbrück onbewolkt 5 Lissabon onbewolkt 11 0 Locarno onbewolkt 10 0 Londen motregen 10 0.1 Luxemburg geheel bew. 4 0.1 Madrid onbewolkt 13 0 Malaga onbewolkt 18 0 Mallorca onbewolkt 17 0 München zwaar bew. 6 0 Nice onbewolkt 14 0 Oslo half bewolkt 0 0 Parijs geheel bew. 3 3 Rome licht bewolkt 16 0 Stockholm geheel bew. 3 0 Zürich geheel bew. 3 0 Casa Blanca mist 12 0 Las Palmas onbewolkt 19 0 New York half bewolkt Tel Aviv licht bewolkt 18 3 Tunis licht bewolkt 16 0 «lZffia SNEEUW ONWEER BEWOLKING WAXTEW». V MIN, TEMP. W WINDRICHTING onder redactie van loessmit Massamedia zijn 's werelds erg ste onderdrukkers van vrouwen. Dat was de belangrijkste conclu sie aan het eind van een in New York gehouden congres over vrouwen en hun plaats in de communicatiemedia. De vrouwen die daar aan het woord kwamen en hun steentje bijdroegen om tot die conclusie te kunnen ko men, hadden er zelf genoeg er varing mee: onder de spreek sters waren een televisieprodu cer. een redactrice van woorden boeken, een econome en uitgeef ster, een schrijfster van kinder boeken en een paar journalistes van dagbladen en tijdschriften. Televisieproducer Mariene San ders constateerde dat mannen een monopoliepositie bij dag- en weekbladen, tijdschriften, radio en televisie innemen en dat vrouwen daar nog altijd als on welkome indringsters worden beschouwd. Wij zijn geen boete of straf die hun wordt opgelegd. Wij bieden onze talenten, onze ervaring en ons inzicht aan, zei ze, maar blijkbaar wordt dat niet op prijs gesteld. Volgens haar wordt het 'image' van de vrouw, in de communicatie ern stig beperkt door de 'imagina tions' (de inbeeldingen) van de man, die meestal alleen uitgaat van wat hij over zijn vrouw en moeder weet. De Engelse taal sluit vrouwen uit, vond Alma Graham, die re dactrice is bij een uitgever van woordenboeken: deze uitgever is er onlangs toe overgegaan het taalkundig onderscheid tussen de seksen uit zijn boeken te schrappen. Omdat 'man' en 'he' op mannen én vrouwen horen te slaan, hoeven de mannen nog niet te denken dat zij het hele mensenras uitmaken, zei me vrouw Graham, die juist woor den als 'dichteres' en 'pilote' uit de taal wil verwijderen, omdat zulke woorden de vrouw in een apart hoekje zetten. Ze g'af er een duidelijk voorbeeld bij: pas nadat de gemeente Los Angeles 1unkties als 'politieagent' en 'po litieagente' allemaal 'politieamb tenaar' ging noemen, kwamen vrouwen in aanmerking voor be paalde bevorderingen. De econoom dr. Donna Allen meende dat vrouwen vaak aarze len om zelf om promotie of het loon waar ze recht op lieben, te vragen in verband met de moei lijke economische situatie. Dat is een verkeerd uitgangspunt, vond ze, want 'wij hebben altijd al moeilijke tijden gekend, zelfs wanneer het economisch goed ging. Of je nou ergens niet werd aangenomen of dat je minder verdiende als een man. altijd hebben de werkgevers het ge gooid op de economie die er slecht voor zou staan'. Zo zijn' de vrouwen op dat con gres nog een poosje doorgegaan met het spuien van klachten over discriminatie en dat toa- ren er heel wat. Misschien dat er ter gelegenheid van het Jaar van de Vrouw eens een keertje serieus naar hen wordt geluis terd. I riJSifRiPHI -ui Drie bijzondere wollen vermommingen voor het naderende carnaval, al hebben deze dames hun breiwerkjes niet speciaal met het oog daarop gemaakt. Alle drie zijn ze leerlingen aan een mode-instituut in Wenen en hebben ze gewoon hun fantasie uitgele'efd om te laten zien dat je met wol een breipennen ook creatief kunt zijn. Rod McKuen (nu 41), die hier een korte tijd enige furore maakte door in witte coltrui "en met zijn ruige, strokleurige haardos, lichtblauwe ogen en be- rookte. schorre stem op t.v. te verschijnen en een stuk of wat liedjes van eigen Amerikaanse bodem weg te geven, is in feite dichter van beroep en zelfs één wie het 't meest van al zijn vakgenoten voor de wind gaat. Hoewel critici en literatoren zijn werk altijd volkomen Links lie ten liggen, zijn er van de zeven boekdelen die hij voldichtte, meer dan negen miljoen gebon den exemplaren verkocht. Dat feit plus dat hij in Amerika te genwoordig ook al geliefd is als zanger hebben hem tot multl miljonair gemaakt, maar dat weerhoudt hem niet allerlei baantjes te nemen, van schoon maker tot taxichauffeur. Hij is er nu een maand of drie mee bezig en gaat er ongeveer tot maart mee door, omdat hij een boek wil schrijven over de 'posi tieve kanten van Amerika'. Hij schrijft het met het oog op het tweehonderdjarig bestaan van zijn land (dit jaar) en het boek gaat dan ook 'Mijn land: 200' heten. Om die positieve kanten te ont dekken neemt hij baantjes voor een paar dagen aan in alle delen van het land, waar hij al wer kend gesprekken afluistert; aan wat hij zo opvangt, ontleent hij het materiaal voor zijn boek. 'Ik heb nu al gemerkt dat de Ame rikanen echt niet zo ontgoocheld en teleurgesteld in alles en ie dereen zijn als men gewoonlijk beweert; er heerst een uitge sproken goede mentaliteit onder het volk'. Het vermoeiendst tot nog toe vindt hij zijn vuilnismannen- baantje, waarbij hij in Miami volle containers moest optake len. 'Ik had voortdurend overal pijn. Ik weet niet wat de men sen in hun vuilnisbak stoppen, maar het moeten minstens straatklinkers zijn'. Taxichauf feur in New York was hij ook ('dat is dag in dag uit je leven wagen') en toen hij hot dogs verkocht, bleek niemand tevre den over de kwaliteit. Een baantje als ober kostte hem on geveer veertig gulden, omdat hij een blad met serviesgoed liet vallen. Als Rod zijn toer door zo'n zes enveertig staten afgemaakt heeft, zal het hem misschien ge lukt zijn niet herkend te wor den. Hij wijt het aan zijn grote bekendheid dat hij daarin tot nu toe niet Inzet voor een knokpartij in het leeuwen verblijf van Ouwehands tuin in Rhenen waren de vrou wen: drie leeuwinnen die met elkaar het vrouwvolk van twee leeuwen vormen, maar de heren wilden het blijkbaar niet samen met drie doen. Ze kregen flinke herrie over een eerlijke verde ling, waarbij de ene leeuw totaal zijn hoofd verloor en de anderen daardoor zijn leven, want de eerste sloeg zijn tegenstander met een rechtse direkte zo radi kaal knock-out, dat de tweede niet meer is opgestaan. In de dierenwereld is het nu eenmaal normaal dat de sterke overblijft, maar dat gebruikelijke recht-in- eigen-poot-nemen heeft de die rentuin wel een hele leeuw ge kost. 'Het kan me niet schelen, hoe je er in kwam. Kom er uit'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1975 | | pagina 7