Ethiopië wordt een socialistische staat Rockefeller beëdigd als vice-president Kerstbestand in Ulster als ultimatum van IRA Latijns-Amerika remt op tijd af voor wapenrace Rabin roept Sadat op tot gesprek Vandaag massa-demonstratie 'Chinese stijl' Benoeming na vier maanden goedgekeurd staatsboerderijen Zuid-Molukkers in Indonesië weer vrijgelaten Nixons advocaat kreeg vier maanden Huis aamaard handelsverdrag VS-Sowjet-Uni Hof: geen conflict tussen Frankrijk en Australië meer n.j verkruisen hu ansterdam 1III1 TROUW KWARTET ZATERDAG 21 DECEMBER 1974 ADDIS ABEBA (Reuter, UPI) Ethiopië wordt een socialistische staat met één partij, een sterke greep van de regering op de economie en staatsboer derijen. Dit hebben de militaire leiders die het land besturen meegedeeld. BUITENLAND T7-1 In een radioboodschap werd gisteren gezegd dat socialisme betekent: ge lijkheid, het recht voor ieder om zijn eigen toekomst te bepalen, het recht om te werken en geld te verdienen. De exploitatie van de arbeid zal wor den uitgebannen, aldus de verkla ring. en de toekomstige regering wordt gebaseerd op het recht van de burgers zichzelf te besturen. Er zal één partij worden opgericht en de dorpen zullen worden georganiseerd tot volksgemeenschappen die hun eigen zaken regelen. Het volk zal worden gemobiliseerd ten behoeve van het land, terwijl alle voor de economie vitale eigen dommen onder regeringscontrole komen. De regering krijgt het recht de activiteiten van het bedrijfsleven te controleren opdat zij niet strijdie zijn met de belangen van het land. WASHINGTON <AP, UPI) Nelson Aldrich Rockefeller is don derdagavond laat beëdigd als de 41ste vice-president van de Ver enigde Staten. De 66-jarige Rockefeller verklaarde bij deze gelegenheid: 'Er is niets met Amerika aan de hand dat de Amerikanen niet kunnen oplossen'. Hij beloofde dat hij tot 'de grenzen van zijn vermogen' zou gaan 'om Amerika sterk te maken in de con frontatie met de ernstige nieuwe problemen waarvoor wij als natie en als volk gesteld zijn'. Rockefeller werd om kwart over tien plaatselijke tijd beëdigd door opper rechter Warren Burger in aanwezig heid van president Ford, het kabinet, zijn verwanten en hoge funktionaris- sen. Zijn benoeming was kort daar voor goedgekeurd door het Huis van Afgevaardigden met 287 tegen 128 stemmen. Vier maanden geleden werd hij al benoemd door president Ford, maar hij kon pas in funktie treden nadat Senaat en Huis van Afgevaardigden die benoeming had den goedgekeurd. Deze goedkeuring volgde op een zeer omvangrijk on derzoek naar Rockefellers levens loop. Voor het Congres was het grootste probleem de enorme rijk dom van de miljonair Rockefeller. Gevreesd werd voor een verstrenge ling van politieke en zakelijke be langen. Rockefeller heeft beloofd, dat hij zich tijdens zijn vice-presi- dentschap niet rechtstreeks zal be moeien met het beheer van zijn ver mogen. De oud-gouverneUr van New York is de tweede vice-president die zijn ambt niet heeft verkregen door ver kiezingen. maar door een benoeming. De huidige president Gerald Ford werd als vice-president benoemd. Sinds Roosevelt Nelson Rockefeller deed zijn eerste stap in publieke dienst al weer 35 jaar geleden, toen president Frank lin D. Roosevelt hem benoemde tot adviseur voor inter-Amerikaanse verhoudingen. Hij heeft daarna, onder verschillen de presidenten, uiteenlopende pos ten bekleed. Zijn debuut als politi cus maakte hij in 1958 toen hij gou verneur van de grote staat New York werd. Nu is hij de rijkste vice-presi dent, die de VS ooit hebben gehad. Tweemaal heeft hij serieus gepro beerd de presidentskandidaat van de Republikeinse partij te worden, maar tweemaal faalde hij. De ironie van het lot zal zeker niet onopgemerkt blijven door zijn politieke opponen ten, die hem als mededinger voor de Republikeinse nominatie hebben verslagen. In 1964 verloor hij van de conser vatief Barry Goldwater. in 1968 bleek hij niet opgewassen tegen Richard Nixon. Wat hem in 1964 vooral parten speelde was zijn echt- schelding, die zeer uitvoerig is be schreven in de wereldpers. In 1962 liet Rockefeller zich scheiden van de vrouw, die 32 jaar lang zijn echt genote was geweest. Veertien maan den later trouwde hij Happy Mur phy, zelf ook gescheiden en moeder van vier kinderen. Pragmaticus Nog steeds straalt Nelson Rockefel ler een vitaliteit uit, die gezien zijn leeftijd, opvallend is. Zijn vierkante kin is een juweel voor karikaturis ten en zijn raspend stemgeluid is favoriet bij imitators. Hij noemt zichzelf altijd een 'prag matisch politicus'. De liberalen wan trouwen hem om zijn vermogen en invloed en de conservatieven ver trouwen hem niet om zijn stand punten. Zijn steun aan de abortus wet roept bij die laatsten nog steeds woedende commentaren op. In zijn jaren als gouverneur van New York heeft hij met zijn bestedingen en hervormingen beurtelings links en rechts tegen zich in het harnas ge jaagd. Hij voerde de strijd aan voor af schaffing van de doodstraf. Later schoof Rockefeller, die zich zelf altijd een pragmaticus noemde, van liberaal op naar tamelijk con servatief. De grootste sprong in die bij het oproer in de gevangenis At tica in New York. De opstand werd in bloed gesmoord. Er vielen 43 do den. Gouverneur Rockefeller had ge weigerd om met de rebellerende ge vangenen te komen onderhandelen, een houding, die later door de offi ciële onderzoekscommissie is veroor deeld. Kort daarna spande hij zich erg in voor harde maatregelen tegen het gebruik van verdovende midde len. Verwacht wordt, dat Rockefeller een actieve vice-president zal zijn. die zich daadwerkelijk met het bestuur zal bezig houden. Formeel heeft hij weinig bevoegdheden, maar presi dent Ford heeft gezegd, dat hij de ervaring en kundigheden van zijn vice-presi<}ent graag zal gebruikep. AMSTERDAM Op de synode van de Molukse kerk op Ambon is op 15 december bekendgeworden dat een aantal Zuid-Molukkers die waren gearresteerd in verband met activi teiten die in verband gebracht wer den met de Republiek der Zuid- Molukken weer op vrije voeten zijn gesteld. Dit werd medegedeeld door prof. dr. P. D. Latuihamallo. De synode op Ambon werd ook bijge woond door twee Molukse predi kanten uit Nederland, ds. Hattu uit Doesburg en ds. Pesulima uit Lun- teren. WASHINGTON (AP) Edward Morgan, de advocaat die oud-presi dent Richard Nixon hielp bij de aangifte van zijn inkomen voor de belastingen, is veroordeeld tot vier maanden gevangenisstraf. Morgen was degeen die de datum verander de op de akte. waarmee Nixon zijn archief uit de tijd dat hij vice- president was, overdroeg aan de staat. Nixon trok daarvoor 576.000 dollar van zijn inkomen af voor de belastingen. Hij deed zijn schen king echter nadat een wetswijzi ging van kracht was geworden waarbij overdracht van archiefstuk ken niet meer aftrekbaar was. Om De militaire raad heeft voor vandaag een grote massa-demonstratie Chi nese stijl georganiseerd als officieel begin van de campagne voor de ont wikkeling van het platteland. Onge veer 60.000 leraren en studenten zul len het platteland opgaan om de doelstellingen van de militaire raad uit te leggen en voorlichting te ge ven over verbetering van gezond heidszorg en landbouwmethoden. De raad heeft gezegd dat landher vorming één van zijn belangrijkste doelstellingen is en dat er druk wordt gestudeerd op een nieuw sys teem van grootgrondbezit. Gedacht wordt aan staatsboerderijen. Tot nu toe is er voor de kleine boeren in Ethiopië nog weinig veranderd. Hoe wel de meeste grootgrondbezitters in de gevangenis zitten moeten de pachters nog steeds een deel van de oogst afdragen, of aan de regering of aan de verpachter. Er zijn verschillende studenten demonstraties tegen de plattelands campagne geweest maar een serie parades deze week als voorbereiding is zonder incidenten verlopen. De regering heeft gedreigd dat verzet tegen haar campagne uitsluiting van school of universiteit betekent. Ook zullen studenten die hun 'nationale plicht verzaken' worden uitgesloten van alle banen. Buitenlands beleid Op het punt van het buitenlands be leid wordt in de verklaring gezegd dat Ethiopië goede betrekkingen wil onderhouden met Soedan, Kenia en Somalië, de drie buurlanden. (Ethiopië en Somalië staan met. elkaar op gespannen voet naar aan leiding van een conflict over de Ogadenwoestijn. De regering in Mogdisjoe noemt deze woestijn ,'So- malisch gebied onder Ethiopisch be stuur'. Er leven ongeveer een mil joen nomaden. Vorig jaar werd er olie en gas gevonden. De betrekkin gen met Kenia verslechterden toen president J.omo Kenyatta van de militaire raad eiste niet te hard op te trede ntegen ex-keizer Haile Se lassie). Ethiopië heeft de vorming van een grote Oostafrikaanse fede ratie voorgesteld. De verklaring van de militaire lei ders kwam honderd dagen na de afzetting van Haile Selassie. Er werd toen een militaire raad ingesteld, die echter intern sterk verdeeld bleek. Nog geen maand geleden werd de voorzitter van de raad, Aman An- dom, egdood. Enkele uren later wer den 59 leden van de regering ge- executeerd. De nieuwe leider is generaal Teferi Benti, die als parool voor het land heeft afgekondigd: 'Ethiopië tikdem' (Ethiopië eerst). Puin en scherven liggen op het plaveisel in Axt'or dstreet in kerstsfeer. In de drukke Londense win kelstraat ontplofte een IRA-bom in een geparkee rde auto. Er waren verscheidene gewonden. 'Britse regering kun blijvend staakt-het-vuren bestuderen' DUBLIN (AP. Reuter) Het voorlopige Ierse republikeinse le ger heeft een kerstbestand afgekondigd in zijn guerrilla tegen het Britse bestuur in Noord-Ierland. Het bestand loopt van morgen- middernacht tot middernacht-2 januari en zal door de Britse troepen worden nageleefd. Het bestand is de eerste adempauze van enige lengte waartoe de IRA sinds de zomer van 1972 heeft be sloten. In een communiqué van de IRA staat dat de acties worden op geschort om de Britse regering de kans te geven voorstellen voor een blijvend staakt-het-vuren te bestu deren. Als de regering in Londen niet positief reageert, aldus de ver klaring, zal het Ierse republikeinse leger niets anders overblijven dan de vijandelijkheden te hervatten. De 'provisionals' zeggen te hopen dat de regering in Londen de kerstrust zal aangrijpen om een einde te ma ken aan haar interneringspolitiek jegens IRA-verdachten (opsluiting zonder vorm van proces). De voorstellen die de IRA bedoelt zijn afkomstig van katholieke en protestantse leiders in Noord-Ier land. De geestelijken hebben in Lon- ADVERTENTIE) Begrafenis- crematieverzorging A. W. v. Mourik Dr. Zamenhofstraat 71, Rotterdam-16. Tel. 136468-208884-209536 Dag en nacht te ontbieden. Rouwkamers beschikbaar in alle stadsdelen. den gesproken met de Britse minis ter voor Noord-Ierland Berlyn Rees, waarbij ze een hem, door de IRA goedgekeurd, ontwerp-akkoord heb ben voorgelegd. Het plan zou zes punten omvatten en oorspronkelijk afkomstig zijn van de kerkelijke lei ders zelf. Protestanten hebben op 10 december een geheime bespreking gehad met de IRA in het Ierse dorp Feakle. De IRA heeft toen een aan tal wijzigingen ingebracht en dien de tegenvoorstelen in. Deze worden, nu bestudeerd. Verraders De predikanten, een dwarsdoorsnee van de diverse kerkgenootschappen in Noord-Ierland zijn door militan te geloofsgenoten uitgekreten voor verraders. Het bestand van 1972 werd na twee DEN HAAG Nederland draagt bijna 3.9 miljoen gulden bij in de kosten van de bouw van een zie kenhuis en de inrichting daarvan in Jaisinghpura in India. De totale kosten van het bouwproject bedra gen ruim 4,6 miljoen gulden. De bijdrage wordt verleend via de IC- CO (interkerkelijke coördinatie commissie ontwikkelingsprojecten - protestantse kerken). dagen verbroken. De IRA beschul digde de Britse militairen van ge welddaden. Om deze reden is er vo rig jaar kerst geen bestand van kracht geweest. De aankondiging van een staakt-het-vuren door het Ierse republikeinse leger komt op het hoogtepunt van bomaanslagen door de organisatie op* Britse ste den. Enekle uren nadat de IRA het kerst bestand had afgekondigd ontploften in het centrum van Belfast drie bommen. Twee bommen ontploften in het afgezette deel van de binnen stad, de derde bom ontplofte even daarbuiten. De omwonenden konden tijdig worden geëvacueerd na een telefonische waarschuwing. Donder dagavond ontplofte in de Londense Oxfordstreet een bom. De militante protestantse leider do minee Ian Paisley heeft gisteravond laat gezegd dat de voorwaarden van het bestand neerkomen op 'capitula tie en overgave'. Een woordvoerder van de rechtse Unionistische partij zei: 'Dit is een zelfde bestand als aan het eind va nde tweede wereld oorlog werd getekend. Het is een be stand dat onvermijdelijk tot een tweede oorlog zal leiden'. (ADVERTENTIE) N.V.A. Sluyter Zn. Ludolf de Jongstraat 25 Rotterdam. Tel 373155. Telex 25444. Verzorgt al uw transporten door geheel Nederland. Er is in latijns Amerika een opmerkelijk initiatief genomen, dat kan leiden tot beperking van de conventionele bewapening in dit gebied, maar dat in de rest van de wereld erg weinig aandacht heeft gekregen. Dit initiatief zou zelf navolging v erdienen in andere delen van de wereld. Vice-president Rockeleller legt de eed af voor opperrechter Warren Burger. yDe nucleaire bewapeningswedloop neemt slechts een vijfde deel van de kosten van de hele bewapening in de wereld in beslag. De andere 80 procent wordt uitgegeven aan conventionele wapens. De duurste hiervan worden door de geïndustri aliseerde landen verkocht aan wat zij beschouwen als achtergebleven gebieden zoals de vroegere wes terse handelaars geweren verkoch ten aan de 'inboorlingen'. Idee van Peru Latijns-Amerika, dat lange tijd een markt voor dit soort exporten is geweest, heeft in het verleden al verschillende initiatieven ter beper king van de bewapening zien mis lukken. Deze keer echter hebben de acht landen van de Andes-groep. inrlusief de elkaar vijandig geainde regiems van Chili en Peru, over eenstemming bereikt over een be lofte om te streven naar 'effectieve beperking der bewapening'. De ge schiedenis van Latijns-Amerika en van de ontwapening, is doorspekt met dit soort hoogdravende uit spraken. Maar de achtergrond van deze verklaring die deze maand in Lima, de hoofdstad van Peru, afge legd werd. is gebaseerd op prakti sche politiek en niet op vrome hoop. De meeste van de vroegere Latijns- Amerikaanse voorstellen tot ontwa pening waren het resultaat van aandrang hiertoe vanuit de Vere nigde Staten. Hierdoor waren ze van het begin af aan gedoemd te mislukken, maar de verklaring in Lima is een echt produkt van La tijns-Amerikaanse bodem. Het idee werd het eerst geopperd door presi dent Velasco van Peru, in het begin van dit jaar, en de formele bekend making ervan tijdens de ontmoe ting in Lima, kwam voor de Vere nigde Staten als een verrassing. Toen Velasco het voorstel deed, was dat een reactie op buitenlandse kritiek op de aankoop door Peru van tanks uit de Sowjet-Unie. (De Sowjet-Unie verscheen toen voor het eerst als belangrijke wapenle verancier op dit continent). Hij wees op het recht van Peru om wapens te halen uit welk land dan ook, maar tegelijkertijd suggereerde hij een bevriezing van de bestaande niveau's van bewapening in Latijn s-Amerika, door een tien jaar du rend verbod op wapenaankoop in te stellen. Zijn voorstel werd afgedaan als propaganda met het doel de betekenis van de wapenovereen komst met de Sowjet-Unie te doen vergeten. Het regiem in Chili was er zo ongerust door geworden dat het prompt, en met enig succes, druk uitoefende op de Verenigde Staten om het 'verstoorde even wicht' in de wapenvoorraden op het continent te herstellen. Een nieuwe wapenwedloop was op handen. Tegen machtsvertoon De Latijns-Amerikaanse landen hebben zelden meer dan drie pro cent van hun bruto nationaal pro dukt uitgegeven aan wapenaan koop, vergeleken met vijf procent die de ontwikkelingslanden in het algemeen hieraan uitgeven en met de zeven procent die de geïndustri aliseerde landen er voor plegen uit te trekken. Maar de Latijns-Ameri kaanse landen kunnen zelfs dit la ge niveau moeilijk handhaven, en elke concurrentie tussen de Vere nigde Staten en de Sowjet-Unie als wapenleveranciers zou in dit gebied diezelfde instabiliteit tot gevolg hebben die momenteel d e betrek kingen in andere delen van de wereld vertroebelt. De regering in Peru was dankbaar voor de tanks uit de Sowjet-Unie, die het Kremlin gretig en onder gunstige voorwaarden te beschik king stelde, maar het regiem-Vela- sco is veel meer geïnteresseerd in sociale hervormingen en economi sche ontwikkeling dan in militair machtsvertoon. Perus is er zich nu van bewust dat, als het zijn ambi ties waar wil maken, een grens moet stellen aan zijn defensieuitga ven, omdat het toch al over te weinig middelen beschik t. Ook in Chili werpt het regiem zich op economische ontwikkeling, maar het is bijzonder geschrokken van het vooruitzicht op een opeenho ping van Sowjet-wapens in de han den van een potentieel vijandig buurland. Het Chileense bewind, dat zich intern zeer onveilig voelt zoals uit de onderdrukking van aanhangers van de vroegere presi dent Allende wel blijkt, is er duide lijk op uit elke bedreiging van bui tenaf te beperken. Vooral als deze haar communistisch-geïnspireerd voorkomt. Het regiem in Peru is zeker niet communistisch, maar Sowjet-wapens zijn dat wel. Zo blijkt het politieke belang van zowel Chili als Peru, hoewel ze vij andig tegenover elkaar staan, de beperking en zo mogelijk de stop zetting te vereisen van de stroom buitenlandse wapens naar dit ge bied. De gesprekken tussen de acht rege- TEL AVIV, BEIROET (UI, Reuter) De Israëlische pi; mier Jitzak Rabin heeft preii dent Sadat van Egypte (infc i meel) uitgenodigd Voor een g sprek om samen de mogelijkh i den te onderzoekei voor en vredesregeling in b=t Middea Oosten. Rabin deed zijn oproep in een re voor bij eeh komst van zakenlieden j Tel Aviv. Hij reaggeerdeop de ui. latingen van Sadat in eei intervii met de Amerikaanse teevisie, d i eerder deze week werd ufcgezondet Daarin zei Sadat dat hij wede wil met Israël en dat beide stpermac ten in de wereld Israëls veilighe zouden kunnen garanderei. 'Als R werkelijk vrede wilt, waarom zegt dat dan alleen maar om piopaga da te maken voor de Amerikaan televisie. Waarom doet u r.iet e concrete stap. Laat ons bij elka11 gaan zitten', zei Rabin gisteren, u. president Sadat, daar klaar vo bent, dan ben ik er klaar voor welke plaats en op welk tijdstip d ook! Aanslag" Het volksfront voor de Bevrijdt van Palestina heeft ce verantwoo,Ê delijkheid op zich genomen voor i is bomaanslag in Jerusalem, waarlt vrijdag dertien mereen gewoi.. werden. In de verklarng van de militante groep stond, dat de bo" was geplaatst als vergelling voor li Israëlische aanvallen op Palestijn f kampen in Libanon van mrig ewei j: De bom werd gistermorgen ontde in een wijk in het westen van Jer51 salem. Zij ontplofte voor(at de p litie haar onschadelijk had kunnj\ maken. Twee politiemensei, die b zig waren de bom te denontere werden ernstig gewond. Volgens het Arabische persbureau Beiroet zijn de Egyptische ;n Syi sche strijdkrachten in de hoogs staat van paraatheid gebracht. H bureau zegt, dat de Arabisc'ne la den ernstigg rekening houden m t een Israëlische aanval met de ker ii Die aanval zou dan gericht ajn het zuiden van Libanon. Syrië sou VS en de Sowjet-Unie hebben g waarschuwd dat het in dat ?evo tussenbeide zal komen. (ADVERTENTIE) Wie Spanje kent,keif Osborne sJraf' WASHINGTON (UPI) Het Hl van Afgevaardigden heef, gisten het wetsvoorstel over htt nieu Amerikaans-Russische hindelsve drag aanvaard. Het Huis leeft, n als de Senaat, de voorwaarde, d de Sowjet-Unie alleen gunstger ha delsbepalingen kan krijgen in nlv voor vrijere emigratie vanSowje» joden, in het voorstel laten opn men. Woensdag had de Sowjei-Unj, gewaarschuwd dat het een dergeit ke voorwaarde volstrekt cnaa vaardbaar achtte, maar zoals ve wacht heeft het Huis van Afgevaa :k digden daar weinig aandacht ai e geschonken. Verwacht wordt dat het wetson werp, dat door het Congres sterk gewijzigd, vandaag bij presüe Ford ter ondertekening zal wordi gedeponeerd. ringen gedurende het afgelopen jaar zijn even serieus geweest als de publieke propaganda-oorlog tus sen Chili en Peru onverantwoorde lijk was. Zo is er bijvoorbeeld ge zegd dat tanks niet meer ingevoerd zouden mogen worden, en dat zou een veelbelovend begin zijn. daan omdat het geen lid is van de Brazilië, dat het machtigste land is Andes-groep. Maar Brazilië zal uit- op het continent, heeft in de eerste topconferentie volgend jaar in Ck- fasen van het overleg niet meege- racas. En daar zal de verklaring in genodigd worden voor de volgende Lima meer praktische uitwerkirg moeten krijgen. Intussen zal er via besprekingen op hoog niveau tussen de betrokken landen geprobeerd worden de de tails van de formele overeenkomst' nader uit te werken zodat deze door de regeringsleiders ondertekend kan worden. Voorbeeld Het verschijnen van Sowjet-wapens op het Latijnsamerikaanse toneel heeft er dus toe geleid dat er ern stig gepraat wordt over beperking van bewapening. Elders in de we reld zijn de wapenleveranciers uit de Verenigde Staten, de Sowjet- Unie en Europa al in een harde concurrentiestrijd verwikkeld. Maar een geslaagd voorbeeld van beper king der bewapening kan in ieder geval de juiste richting aangeven. Latijns-Amerika, eens belachelijk gemaakt als het continent waar militaire staatsgrepen aan de orde van de dag waren, kan in dit op zicht een voorbeeld voor de rest van de wereld blijken te zijn. DEN HAAG (ANP) Het InterflL tionaal Gerechtshof is van meni dat het conflict tussen Australië Frankrijk over bovengrondse ker11' proeven van de Fransen in de Sti n Oceaan niet meer bestaat en dat hr hof er daarom ook geen uitspra. meer over hoeft te doen. 'De zaak is achterhaald omdjaf Frankrijk inmiddels in verscheide publieke verklaringen duidelijk hei' laten weten dat zij niet door r gaan met de gewraakte kernproev I in de atmosfeer', aldus het Hof Den Haag. (ADVERTENTIE) Piano's Orgels Spinetten Klavecimbels »ok huur, fnanclering ei les. Franko dcor heel Nederland. Stalhouderskade 116 telebon: 721755 766787

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 6