'Onaanvaardbaar' over AR amendement
WE
Hidalgo
>rand vernielt hotel
louwes in Zandvoort
'Fraude in Amsterdam
met dienstbrillen'
Man zou vrouw uit
raam hebben geduwd
V erdachtmakingen
over en weer tijdens
Bloemenhove-geding
ui antal mensen licht gewond
^chade ruim miljoen
w kerstgift
™|oor actie
rouw/Kwartet
Omzet horeca met
16 procent gedaald
Vakbonden: acties
winkeliers voor
koopavond chantage
Kabinet nog niet
eens over wet
gewetensbezwaren
SER-voorzitter:
werkloosheid
samen oplossen
Procureur-generaal: doodslag bewezen
Crisissfeer tijdens nachtelijk beraad in Kamer
Haal voor
de kerst
een lekkere
FRIESE
KRUIDKOEK
van
in huis
Ontstemming
over antwoord
van Van Dam
Sfeer in kliniek onwerkbaar
Van een onzer verslaggevers
HAARLEM Zoveel is wel duidelijk geworden tijdens het kort ge
ding over de Bioemenho\e-kliniek in Heemstede, dat gisteren
diende voor de president van de Haarlemse rechtbank: er heerste
daar in de kliniek een sfeer om te snijden.
en beeld van de ravage in hotel Bouwes, waar gisterochtend een
ote brand gewoed heeft.
e[AND\OORT Hotel Bouwes aan de boulevard in Zandvoort is
iternorgen geheel uitgebrand. Enkele hotelgasten, de portier
drie brandweerlieden liepen lichte verwondingen op. De schade
idraagt ruim een miljoen gulden. Over de oorzaak was gisteren
og niets bekend.
biand brak even voor half zes
morgens uit. Brandweerlieden
inden de 65 gasten en 35 perso-
«lsleden al vlug in veiligheid
engen. Enkele hotelgasten en de
njirtier liepen snij wonden op. Drie
mdweerlieden raakten door de
)k bedwelmd. Dankzij de hoog-
irker. die de Zandvoortse brand
eer onalngs aangeschaft heeft,
inden de in het hotel aanwezige
ensen snel geëvacueerd worden,
brand begon ap de benedenver-
eping. in de btr aan de zeezijde,
de felle westerstorm ver-
ireidde het vuir zich razendsnel
de gebouvèn op de begane
ond en de <erste verdiepingen
ADVERTENTIE
AMSTERIAM De kerstda
gen staar voor de deur. Féés-
telijke digen. Wilt bij alle
roezige, gezellige drukte, en
bij alle bezinning, die deze
dagen naar wij hopen
evenzeei zal oproepen, even
'meespeen.Méédoen, voor
zover J dit nog niet hebt
gedaan met de Trouw-Kwar-
tet-acte, de jaarlijkse cam
pagne voor objecten op het
terreir van de protestants-
christdijke kinderbescher
ming' Het gaat om de finan-
cierirg van een aangepaste
speelplaats in het medisch
centum, met schoolinternaat
van'de prot. chr. kinderuit-
zeniing, in Egmond aan Zee.
En ook om een gloednieuwe
speelplaats in het hartje van
Rotterdam, bestemd voor het
Kinderhuis van de hervormde
gemeente. Twee noodzakelijke
extra's die buiten de subsidie
regeling vallen. We hebben,
on beide projecten te knnnen
verwezenlijken, een tón no
dig. We hopen vurig, dat
omstreeks kerst tenminste de
helft van dit bedrag bereikt
ftan worden. Het gaat nu om
ten kerstgave. om een bijzon
dere vorm van perspectief te
geven aan twee kinderge
meenschappen, die kerstvie
ring in de familiekring niet.
of nauwelijks kennen. Uw gift
is uitermate welkom.
Daarom: Speel méé. en doe
dat via
Postgiro B.V. De Christelijke
Pers 269274, Gemeentegiro
Amsterdam X 500. Nederland
se Middenstandsbank N.V.
Amsterdam bankrekening
nummer 697360768. Vermel
den s.v.p.: speelplaatsen.
van het tien verdiepingen hoge ho
tel.
Om acht uur kon het sein brand
meester gegeven worden. Maar
even later moest de brandweer
weer in actie komen omdat de
storm het smeulende vuur weer
aanwakkerde. Het hotel Bouwes ligt
pal aan de zee. Een uur later was
de brand definitief bedwongen.
Het vuur heeft alle bijgebouwen op
de begane grond en een groot deel
van het hotel geheel verwoest. Het
hotel zal zeker een half jaar buiten
bedrijf zijn. Dat betekent dat de 35
personeelsleden voorlopig geen
werk zullen hebben. Het hotel was
altijd het hele seizoen open. Vooral
Duitsers brachten er graag een
paar vrije dagen door.
De hee dag heeft er gisteren onze
kerheid bestaan of er bij de brand
mensen om het leven waren geko
men. Aanvankelijk kon de hoteldi
rectie niet precies nagaan hoeveel
gasten op het moment van de
brand aanwezig waren.
UTRECHT Een enquête heeft uit
gewezen dat ten gevolge van de 1 no-
vemberwet de totale omzet in de ho
reca met 16 procent is gedaald. Aan
drank werd in deze bedrijfstal zelfs
23 procent minder omgezet. Oliecri
sis, 1 novemberwet en de algehele
economische recessie tezamen heb
ben het horeca-bedrijf dit jaar bij
zonder zwaar getroffen, aldus drs.
F. J. Nijsten, voorzitter van het be
drijfschap horeca, gisteren tijdens
een vergadering van het bedrijf
schap in Utrecht.
voor hem
aftershave
toiletpoeder
(ook in geschenkdozen
Daarom ook werd en onverkwikke
lijke reeks incidenten en verdacht
makingen over-en-weer voor de
president uitgemeten, om hem op
die manier enig inzicht te geven in
de vraag of het bestuur van de abor
tuskliniek terecht tot schorsing van
vijf medewerkers overging. Deze vijf
hadden opheldering gevraagd over
het financiële wel-en-wee van de
kliniek, de wir-war van stichtingen
die dit alles exploiteert en de gewel
dige salarissen waarmee een aantal
medewerkers naar huis gaat.
Het gaat daar in Heemstede om gro
te bedragen. In 1971. toen de kliniek
nog in Beverwijk gevestigd was. was
er een omzet van een half miljoen
met een winst van 163.000 gulden:
in 1973 was die omzet gestegen tot
3.229.000 gulden met een winst van
1.053.000 gulden en de eerste zes
maanden van dit jaar alleen al is
een omzet van 2.800.000 gulden ge
haald met 1.154.000 gulden winst.
De bedoeling van de geschorsten, zo
zei hun raadsman H. J. Pot. was de
abortus als een normale medische
ingreep te doen erkennen en daar
om de behandeling onder te bren
gen bij het Elisabeth-gasthuis m
Haarlem een plan echter dat bij
het bestuur van de kliniek als een
bom was ingeslagen.
Mr. Pot ging ook uitvoerig in op de
organisatiestructuur van de kliniek,
waarbij de functie van voorzitter van
het stichtingsbestuur en directeur
van de kliniek door één man worden
waargenomen: de heer F. Kause. die
aan niemand verantwoording schul
dig is.
Van een verslaggever
DEN HAAG De marechaussee zal een onderzoek instellen naar
een mogelijke fraude met brillen in het rijksmagazijn voor genees
middelen. Dat gebeurt op verzoek van luitenant-kolonel B. J.
Brasem.
Klappen
UTRECHT 'De acties van de
Amsterdamse winkeliers ter hand
having van de omstreden oopa-
vond hebben veel weg van chanta
ge'. Dat schrijven de vakbonden
van winkelpersoneel B. en W. van
Amsterdam. Volgens de vakbonden
dreigen de winkeliers momenteel
met het intrekken van hun bijdra
ge aan de viering van het 700-jarig
bestaan van Amsterdam volgend
jaar.
De bonden schrijven het gemeente
bestuur dat hun bereidheid om mee
te werken aan een beperkte avon
dopenstelling van winkels ter gele
genheid van dit jubileumfeest, 'met
de dag afneemt zolang de winke
liers zich niet constructief opstellen
jegens het verdwijnen van de Am
sterdamse koopavond. De winke
liers moeten hun onzindelijke ac
ties staken'.
Mr. L. Laus en mr. D. van Driel van
Wageningen. die pleitten voor de
stichting, voerden aan dat niet het
overleg met het Elisabeth-gasthuis
de reden van de schorsing is ge
weest. maar veeleer de onwerkbare
DEN HAAG Premier Den Uyl ver
wacht dat het kabinet zijn beraad
slagingen over een verruiming van
de wet gewetensbezwaren militaire
dienst pas na Nieuwjaar zal afron
den. Gisteravond heeft, de minister
raad er weer over gepraat, maar vol
gens drs. Den Uyl zal men er nog
niet uitkomen.
Het probleem is of en in hoeverre
ruimte moet worden gegeven aan
dienstplichtigen die uit politiek ge
fundeerde gewetensbezwaren weige
ren in militaire dienst te gaan. Deze
mensen komen momenteel niet in
aanmerking voor vervangende dienst
en gaan daarom voor 21 maanden de
gevangenis in.
Drs. Den Uyl sloot niet uit. dat de
komende wetswijziging aanleiding
zou kunnen zijn voor de tot 21
maanden veroordeelde dienstweige
raar Kees Velekoop opnieuw een
gratieverzoek in te dienen. Het ka
binet zet spoed achter de afhande
ling van de wetswijziging omdat de
ze zaak al sinds 1970 aanhangig is.
Drs. Den Uyl wees er overigens op
dat er nog tientallen jongeren in de
zelfde moeilijke situatie verkeren als
Vellekoop.
sfeer die door de vijf bezwaarden 7
was geschapen. De heer Laus vertel- Beschuldiging VdJi SOI UlClt
de verhalen over discussies in de
behandelkamer in het bijzijn van
patiënten: er schijnt zelfs wel eens
een klap gevallen te zijn en medi-
ontdekte op een reisje naar Parijs,
dat hij op zijn hielen werd gezeten
door een medisch medewerker van
Bloemenhove ('wiens salaris voor dit
part-timewerk het ideëel karakter te
boven gaat'), die een verslaggever
van de Vara-televisie met zich voer
de.
De president van de rechtbank zal zo
mogelijk maandagmiddag (of an
ders de vrijdag na kerst) uitspraak
doen let wel: alleen over de
vraag of de schorsing van de vijf
medewerkers al of niet terecht was.
DEN HAAG De voorzitter van de
Sociaal Economische Raad. drs J W
de Pous, meent dat. de oplossing
van het werkloosheidsprobleem
wellicht moet worden gezocht in
een hechtere samenwerking van de
overheid en het oedrijfsleven.
Beslissingen van de overheid en het
bedrijfsleven zouden volgens hem
ingepast moeten worden in wat hij
noemde een 'systeem van indicatie
ve economische programmatie'. Een
nieuw te ontwikkelen beleidsinstru
mentarium zou het mogelijk moe
ten maken te komen tot een sa
menhangend geheel van algemene
en gerichte maatregelen om de
doelstellingen te verwezenlijken
van verantwoorde groei, voldoende
werkgelegenheid een bevredigend
leefklimaat en een beschermd mi
lieu. aldus de SER-voorzitter
De heer De Pous maakte zijn op
merkingen gisteren tijdens de
rondvraag van de SER-vergadering
Hij constateerde dat er met de
komende feestdagen in vele gezin
nen 'grote onzekerheden' en zorgen
zullen bestaan, omdat men zich
uitgesloten voelt uit het bedrijfsle
ven, uit de maatschappij. De werk
loosheid heeft volgens de heer De
Pous een omvang aangenomen, die
we niet hadden verwacht.
'Noch de regering noch de sociale
partners hebben het verlossende
woord gesproken Er is twijfel of de
problemen waarvoor onze volks
huishouding staat wel oplosbaar
zijn met algemene maatregelen en
er is evenzeer twijfel of we de
problemen kunnen oplossen met
gerichte maatregelen die een adhoc
en incidenteel karakter dragen', al
dus de SER-voorzitter.
Het was tegen die achtergrond dat
hij zijn opmerkingen maakte over
een nieuw systeem. Hij liet zich er
overigens opzettelijk vaag over uit.
omdat er in de SER naar hij hoop
te nog veelvuldig over het werk
loosheidsprobleem zal worden ge
sproken en hij niet op het overleg
vooruit wilde lopen.
IADVERTENTIE
(ADVERTENTIE)
'n METZLER-
bril: ieders oogmerk!
Vanuit de werkplaats in de Oranje-
Nassaukazerne in Amsterdam zou
den op grote schaal brillen aan
particulieren zijn verkocht, waar
door hot rijk voor tienduizenden
guldens zou zijn benadeeld. De 24-
jarige soldaat V Jansen, die als
aankomend opticien op het rijks
magazijn werkzaam is. beschuldigt
zijn chef. de burger-opticien W. J.
T. Z. (63) voor die handel verant
woordelijk te zijn.
Volgen de heer Jansen heeft trou
wens ook de luitenant-kolonel Bra
sem een privé-bril bij de heer Z.
gekocht.
Majoor J. C. van der Putten, van
de legervoorlichtingsdienst in Den
Haag. zei gisteren: 'We weten nog
van niets, maar de inspectie ge
neeskundige dienst van deland-
macht probeert licht in deze zaak
te krijgen. De voorlichtingsdienst
kan zich overigens moeilijk voor
stellen dat de handel in dienstbril
len aantrekkelijk zou zijn voor een
particulier. Die brillen (die spot
tend ook we 'dienstfietsen' worden
genoemd, vanwege de thans po
pulaire ronde montuurtjes) heb
ben glazen die niet zijn ontspie-
geld. Ze worden alleen incidenteel
met gekleurde glazen verstrekt.
Monturen en glazen, aldus de voor
lichtingsdienst. worden uitsluitend
geleverd op doktersvoorschrift. Er
is bovendien een regelmatige con
trole op de voorraad.
De heer Jansen zegt evenwel zijn
beschuldiging te hebben geuit na
zorgvuldig onderzoek.
Overplaatsing
De commandant heeft de heer Jan
sen de afgelopen week laten weten
dat hij zal worden overgeplaatst
naar Apeldoorn. De heer Jansen
zegt: 'Een vreemde zaak. als men
weet dat we een achterstand heb
ben van ongeveer duizend dienst
brillen. Een woordvoerder van de
legervoorlichtingsdienst zegt even
wel dat de heer Jansen al enige
tijd geleden de commandant van
het magazijn, overste Brasem, heeft
verzocht, hem over te plaatsen. Dat
bleek destijds niet mogelijk, maar
dezer dagen is de overplaatsingsbe
schikking afgekomen. De heer Jan
sen heeft thans gezegd geen prijs
meer te stellen op de overplaatsing.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Na door de rechtbank in Utrecht te zijn vrijge
sproken, hoorde de 30-jarige portier Tim D. uit Amersfoort zich
gisteren door de procureur-generaal bij het gerechtshof in Am
sterdam, mr. H. Lagerwaard, schuldig verklaren aan doodslag op
zijn vrouw. Mr. Lagerwaard eiste dat D. wordt onderzocht in de
Psychiatrische observatiekliniek van het gevangeniswezen in
Utrecht, voordat de strafmaat zal worden bepaald.
De procureur-generaal achtte bewe
zen dat D. in de nacht van 25 op 26
februari zijn vrouw Leen uit het
raam van een slaapkamer op de vier
de verdieping van hun flat in Amers
foort heeft geduwd. Volgens D., die
nooit schuld heeft bekend, is zijn
vrouw uit het raam gesprongen, toen
hij plotseling voor haar stond, na de
buitendeur geforceerd en de slaap
kamerdeur ingetrapt te hebben.
D. werd bij het nachtelijke bezoek
aan zijn vrouw, van wie hij geschei
den leefde, vergezeld van zijn 24-ja-
rige vriendin Ans van G. uit Amster-
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Het dreigement dat het gehele kabinet-Den Uyl zou opstappen,
heeft de Tweede Kamer gisteren in de vroegere uren ervan weerhouden de grens'
waarboven huurverhogingen moeten worden gemeld te verhogen van acht naar
negen procent.
ADVERTENTIE
minister Gruijters weigerden
in het crisisachtige beraad
op deze wens (neetgelegd in
een amendement van de
ARP-er Scholten) in te
gaan, nadat eerder aan en
kele andere wensen (met
name van KVP-woordvoer-
der P. A. M. Cornelissen)
tegemoet was gekomen. Mi
nister Gruijters sprak ui
teindelijk namens het gehe
le kabinet met 'onaanvaard
baar' uit. Hetgeen volgens
AR-fractieleider Aantjes 'al
lertreurigst' en 'onverant
woordelijk' was. Hij trok het
amendement echter, om niet
even onverantwoordelijk te
zijn en het land in een poli
tieke crisis te storten, in.
Het debat over de huur- en
subsidieplannen van minis
ter Gruijters en zijn staats
secretarissen Van Dam en
Schaefer spitste zich giste
ren toe op een tijdelijk wet
je, waarin een melding
splicht wordt ingevoerd voor
huurverhogingen met meer
dan acht procent. Deze mel
dingsplicht geldt voor wo
ningen waarvan de huren
vrij zijn. Indien er sprake is
van een buitensporige ver
hoging, kan een maximum
worden gesteld. Staatssecre
taris Van Dam wil met deze.
na het zwaarste politieke
dreigement toch aangeno
men wet allereerst inzicht
krijgen in de verhogingen.
De wet 'meldingsplicht en
maximeringsbevoegdheid' is
slechts van tijdelijke aard
om de periode tussen het
aflopen van de machtigings^
wet en het totstandkomen
van het nieuwe huurbeleid
te overbruggen.
Twee wensen
De partijen die het kabinet
gedogen, de KVP en ARP,
hielden twee wensen op ta
fel. De KVP wilde de wet
alleen invoeren in het niet-
geliberaliseerde gebied en in
de rest van het land de mo
gelijkheid openen op ver
zoek van de betrokken ge
meenteraad in die gemeente
de wetin te voeren. Nalang
beraad (het kabinet was
toen inmiddels al bijeen ge
komen) kwam staatssecreta
ris Vart Dam tegemoet aan
de wens van de KVP. en
opende hij de mogelijkheid
het percentage van acht
waarboven de melding
splicht gaat gelden tussen
tijds te wijzigen. Voor de
ARP was dit onvoldoende,
met als gevolg het 'onaan
vaardbaar' en het intrekken
(waardoor Wim Kans stelre
gel dat als de kerstbomen
staan de kabinetten vallen
weer niet opging).
Het optreden van staatsse
cretaris Van Dam. VARA's
vroegere ombudsman, wekte
tijdens de behandeling van
de wet de nodige irritatie.
ARP-fractieleider Aantjes
zei dat er wekenlang was
gemanoeuvreerd en dat een
situatie was ontstaan waarin
geen ruimle voor maatrege
len was die afwijken van
wat Keerpunt wil. Eerder al
had mr. Aantjes gezegd dat
de PvdA, die aan een afwij
zing ernstige politieke con
sequenties wilde verbinden,
de hele zaak oplopte.
De irritatie nam gisteren
toe, bijvoorbeeld doordat
premier Den Uyl wel telefo
nisch contact opnam met
KVP-leider Andriessen en
aanvankelijk niet met Aan
tjes. Ook de wijze waarop
minister Gruijters het 'on
aanvaardbaar' uitsprak,
droeg niet bij tot een goede
verstandhouding, evenmin
als een wat vrolijke inter
ruptie van premier Den Uyl.
die ook achter de regering
stafel had plaatsgenomen.
Minister Gruijters zei tot
zijn spijt namens de rege
ring het 'onaanvaardbaar' te
moeten uitspreken.
Toen VVD-fractieleider Wie
gel vroeg of dit inhield dat
bij aanvaarding van het
amendement-Scholten het
wetsontwerp zou worden in
getrokken, of dat staatsse-
Drie bewindslieden tijdens een crisis-achtig kamerde
bat: van links naar rechts minister Gruijters, pre
mier Den Uyl en staatssecretaris Van Dam.
cretaris Van Dam aftreedt,
dan wel. de minister en de
staatssecretaris, dan wel het
gehele kabinet, antwoordde
minister Gruijters het te
hebben bedoeld zoals hij
had gezegd en aan het ge
zegde niets te willen toevoe
gen.
'Nauwelijks
antwoord'
Maar het meeste ongenoe
gen van de Kamer wekte
het antwoord van staatsse
cretaris Van Dam. ARP-lei-
der Aantjes zei dat is gepro
beerd een zakelijke discussie
te voeren, maar dat de
staatssecretaris nauwelijks
had geantwoord. KVP-
woordvoerder Cornelissen,
die had gevraagd om een
overtuigend betoog en harde
argumenten, zei niet onder
de indruk te zijn van het
antwoord van drs. Van Dam.
Het sterkst echter drukte de
PSP'er Van der Spek zich
uit. die zei nog nooit een
bewindsman te hebben ge
zien die zoveel moeite heeft
gedaan een wetsontwerp
verworpen te krijgen.
Naast de wijzigingen die uit
het compromis voortkwa
men. moest staatssecretaris
Van Dam ook accepteren
dat de werkingsduur van de
wet wordt verkort tot 1 ja
nuari 1976. De heer Scholten
diende hiertoe een amende-
mentin na het gewraakte
amendement te hebben in
getrokken. De bedoeling is
dat nu nog binnen een jaar
opnieuw met staatssecretaris
Van Dam moet Worden ge
discussieerd.
Huurverhoging
Ook een motie over de jaar
lijkse huurverhoging werd
aangenomen. In die motie,
eveneens van de heer Schol
ten. wordt gevraagd om een
grotere samenhang, tussen
lonen, prijzen en huren. Er
wordt echter niet in gesteld
hoeveel het jaarlijkse per
centage van de huurverho
ging (nu acht procent)
moet worden. Enkele andere
moties die werden aangeno
men. zijn die over het op
stellen van aanvullende
bouwprogramma's (Tolman.
CHU). over het openbaar
maken van de adviezen van
de Rijks Planologische Com
missie (Giebels. PvdA) en
het opnieuw in overweging
nemen van de doorstro
mingsheffing (Cornelissen,
KVP) Het opnieuw bezien
van de doorstromingsheffing
had staatssecretaris Van
Dam eerder deze week reeds
toegezegd.
dam. die hem die avond had verwe
ten omgang met zijn vrouw te heb
ben gehad. Volgens D. wilde hij. dat
Leen dit tegenover Ans zou ontken
nen.
De gisteren als getuige gehoorde Ans
van G.. inmiddels met een rivaal van
D. getrouwd, bracht weinig licht in
de zaak. In de hal wachtend, zou ze
D. slechts hebben horen roepen:
'Nou springt ze nog het raam uit
ook'. Gegil of geluiden van brekend
glas had ze naar haar zeggen niet
gehoord. Zo mogelijk nog minder te
melden had de getuige Evert B.. die
in de bewuste nacht in het huis
sliep, omdat Leen niet alleen met
haar twee kinderen thuis had dur
ven blijven.
De procureur-generaal zei het niet
aannemelijk te vinden dat de vrouw
van D. zelfmoord heeft gepleegd of
dat de val uit het raam een onge
luk is geweest. De vrouw is rugge
lings het raam uitgegaan: de voor
zijde van haar lichaam vertoonde
vrijwel geen verwondingen. Mr. La
gerwaard was ervan overtuigd dat
D. 'kennelijk leugenachtige verkla
ringen' heeft afgelegd.
Tussenvonnis
De procureur-generaal wilde de
strafmaat laten afhangen van de
uitkomst van het onderzoek in de
Utrechtse gevangeniskliniek. Als het
hof de zienswijze van de procureur-
generaal deelt, kan daartoe een tus
senvonnis worden gewezen. De pre
sident. mr. Romke de Waard, noem
de het 'een leemte in de wet' dat in
zo'n vonnis niet kan worden vast
gelegd dat de verdachte schuldig
wordt bevonden, ofschoon dat wel
het geval is. Acht het hof de ver
dachte onschuldig, dan wordt deze
in een eindvonnis vrijgesproken.
Op 31 december zal het gerechtshof
uitspraak doen.
'Vindt u niet, dat de bladeren
nu een prachtige herfstkleur
hebben?'
BINNENLAND T3-K5
(ADVERTENTIE)
JOUW/KWARTST ZATERDAG 21 DECEMBER 1974
