aravan-rai amsterdam B 13|1j|15[16|17[18|dec. 1 Bouw: loongeschil ran één procent l Bols introduceert voorde liefhebbers: ifc Goyescas als opera terecht onbekend Bols Vieux Grand Supérieur 1973 ruim 140,000, ningen erbij - maar >k leegstand nam toe jondenloonsverhoging in centen én procenten Ichade door Iroogte aan )omen in Ede VEKO In Nederland geen kanker-patiënten door vinylchloride Massaal onderzoek in Nijmegen naar baarmoederkanker Lubbers: Geen bezwaar tegen geld van sjeik Schilderijen geroofd uit Haags atelier Regering wil 800 miljoen extra voor provinciale wegen DE SLEUTELCENTRALE ROTTERDAM SAFE SLEUTEL en SL0TENHUIS Betere opvang rijksgenoten Voor belediging van Surinamers celstraf en geldboete geëist Twee arrestaties na vinden gestolen kleding dezachte,smaakvolle\ïeux )UW/KWARTET VRIJDAG 13 DECEMBER 1974 BINNENt'ANP/WSS'i:, T9/K11 Meer dan 580 modellen vouw-, toer en stacaravans op 46.000 m Dagelijks geopend van 10-17 uür en 19-22 uur. Zondag van 10-17 uur. Toegang f 5,-. Kinderen tot 14 jaar f 3.- Voordelige trein-toegangsbiljetten bij NS-stations. Gratis kindercrèche voor de kleintjes. De Rai is bereikbaar met tram 4 en 25, bus 8 of 15 en de bussen 10.41 en 42 vanaf Plein 1960. Van een goede caravan heeft u jarenlang plezier - dat is de mooiste rente die u van uw vakantiegeld kunt krijgen! b onze sociaal-economische redactie !N HAAG Werkgevers en werknemers in de bouw zijn de CAO-onderhandelingen begonnen met verschil van mening over de loonsverhoging per 1 januari. De federatie van bouwbonden NW NKV én de bouwbond CNV vragen een loonsverhoging van twee procent, voor de helft in een nr ieder gelijk bedrag en voor de andere helft in procenten. De werkgevers willen beginnen met verhoging van één procent. bouw is met 250.000 werknemers eerste grote bedrijfstak waarin het mislukken van het centraal oord met de CAO-onderhande- ;en wordt begonnen. De onder delingen over de grote indus- le CAO's (metaal, chemische be- fan een onzer verslaggevers IDE Een opmerkelijk be- icht In deze regentijd: het emeentebestuur van Ede eeft met spoed een krediet an tienduizend gulden nodig een aantal bomen die rnstig van de droogte te lij- en hebben, te kunnen red- «1-n. feite gaat het om een aan- ïfoijullend bedrag op een inves- Dtei iring van enkeie maanden is t eleden voor het onderhoud oud an oude bomen. Geen bosbo- a dien, maar laanbomen. Ede i d(eft er hiervan zo'n dertig- lizênd. Een klein deel hier- wordt naar nieuwe wij- n verplaatst. Voor het 'res- ureren' van volwassen laan- ien en het verplanten een beperkt aantal leeft Ede een vijfjarenplan twikkeld. B. en W. willen r°t geld, dat voor 1975 uitge- Tokken is, nu reeds ter be- likking hebben omdat ge- ken is. dat veel bomen ten folge van lage grondwater- anden door zeer droge voor- en zomermaanden er Echter aan toe zijn dan invankelijk werd gedacht. overvloedige regen van de atste maanden heeft voor ikele bomen wel soelaas ge acht, maar voor vele exem- aren is een deskundige in- uu eep op korte termijn nood- aat kelijk. e Be drijven etc.) zullen op zijn vroegst in januari kunnen beginnen. De onderhandelingen in de bouw vin den plaats onder leiding van een onafhankelijke voorzitter: oud-mi nister dr. G. H. Veringa. De bouwbonden willen een volledi ge compensatie van de prijsstijging met een minimum van 175 gulden per procent prijsstijging, alsmede een zodanige herziening van de jeugdloonpercentages, dat geen aanvulling nodig is om het wette lijk minimumloon te bereiken. An dere verlangens van de bonden zijn verhoging van de pensioenpremies, uitbreiding van de vakanties voor werknemers van 55 jaar en ouder met drie dagen, verhoging van de vakantietoeslag met 0.3 procent en aanpassing van de onkostenvergoe dingen aan de prijsstijgingen. Ook de eisen die bij het mislukte centraal akkoord aan de orde zijn geweest liggen opnieuw op tafel: openbaarheid van de inkomens van alle werknemers jn de onderneming en uitbreiding van de werkingssfeer van de CAO tot iedereen die in de onderneming werkt. De opzegter mijn bij ontslag van jongeren moet volgens de bonden worden ver lengd. Met het oog op de werkgele genheidssituatie vinden de bonden dat overwerk moet worden beperkt. Tenslotte hebben ze gesteld dat er meer plaatsingsmogelijkheden moe ten komen voor gedeeltelijk arbeids ongeschikten. De werkgevers, verenigd in het Al- ADVERTENTIE tijdschriften strips posters boeken veel boeken boekhandel zijlstraat 98-100 (naast het stadhuis) HAARLEM telefoon: 023-310527 - 310495 een verslaggever HAAG De woningvoorrad is' in 1973 toegenomen met 108 woningen. In totaal werden er in dat jaar ruim 155.000 ngen gebouwd; ruim vijftienduizend woningen werden afge- en of kregen een andere bestemming. eegstand van vooral nieuwe ngen is echter ook tocgeno- Stonden op 1 april 1973 nog woningen leeg, een half jaar was dit gestegen tot 85.839. (ADVERTENTIE) guit de consumptie maatschappij! -Terug naar de natuur. origineel uitgevoerd boek 192 bladzijden, waarin met tekeningen een 'blauwdruk' it gegeven van een nieuw buiten de consumptiemaat- typij- greep uit de meer dan 300 vrwerpen: gezond eten en iken liet kweken van groen en kruiden geneeskrach- kruiden en het gebruik n lichaamsverzorging, »age en yoga het houden kleinvee het zelf maken van r en kaas pottenbakken enz. Opnieuw Beginnen en. heerlijk boek dat laat zien JQ hoe 't óók zou kunnen! bij élke boekhandel 1 januari 1975 f tU,50 (voor tr dan nog verkrijgbaar) 1 nog tegen voordeelprijs! gemeen Verbond Bouwbedrijf, zeg gen in een gisteren gepubliceerde nota dat de onderhandelingen on der moeilijke omstandigheden ge voerd moeten worden. De werkge vers wijzen op de teruglopende bouwactiviteiten, het hoge inflatie tempo en de buitengewoon hoge werkloosheid. De werkgevers staan afwijzend tegenover elke kosten stijging, maar menen toch dat aan de werknemers een beperkte verbe tering van de arbeidsvoorwaarden moet worden gegeven. Ook merken de werkgevers op dat zij met alle begrip voor de wensen ten aanzien van de vakantiespreiding tot de conclusie zijn gekomen dat het produktieproces in de bouw indivi duele vakantiespreiding niet moge lijk maakt. Te beginnen in 1976 bepleiten de werkgevers daarom een regionale spreiding, die aan sluit bij een landelijk vast te stel len schema. Volgens het jaarverslag van de centrale directie van de Volkshuis vesting en Bouwnijverheid, dat gis teren is verschenen, heeft door de omvangrijke nieuwbouw de leeg stand in bepaalde delen van het land het tekort aan woningen in andere delen van het land over schaduwd. Volgens de centrale directie is door het terugdringen van het woningte kort in het algemeen het accent komen te liggen op meer en andere aspecten van de woningbehoefte. Zolang er algemene woningnood was, had het gezin de hoogste prio riteit. Andere vormen van samenle ven dan het gezin zijn echter in opmars en tevens vragen groepen als bejaarden, gehandicapten, gast arbeiders en rijksgenoten meer aandacht. Zij hebben behoefte aan speciale woonvormen of aan aange paste steun. Afgezien van de bouw van verzorgingstehuizen worden nu jaarlijks ongeveer vijftienduizend aparte bejaardenwoningen ge bouwd. De drie grote steden kregen in 1973 in totaal 27,8 miljoen gulden voor sanering. De belangstelling voor ei gen woningen is groot. Het aantal nieuw te bouwen eigen woningen ligt reeds boven de veertig procent van de totale nieuwbouw. In 36.786 gevallen werd een gemeentelijke garantie voor rente en aflossing verstrekt. Het aantal individuele huursubsidies nam ook toe: 101.532 gevallen. Hiervan werd 47 procent toegekend aan personen van 65 jaar en ouder. DEN HAAG De inwerkingtreding van de selectieve investeringsrege ling is voorlopig uitgesteld tot 1 maart volgend jaar, heeft minister Lubbers in de Tweede Kamer mee gedeeld. De minister zei dit nadat de Kamer besloten had het rege ringsvoorstel over het wijzigen van de regeling niet meer voor het kerst- streces te behandelen. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG Vinylchloride, waar van sinds enige tijd bekend is dat het bij industriewe*kers leverkan ker en een aantal minder ernstige afwijkingen kan veroorzaken, lijkt in Nederland geen slachtoffers te hebben gemaakt. Dat blijkt uit het antwoord Van minister Boersma van sociale zaken op schriftelijke Kamervragen over zijn beleid in deze kwestie. Van het bedrijfsgeneeskundig on derzoek onder alle werknemers die aan vinylchloride blootgesteld zijn, is nu driekwart van de gegevens binnen. Er zijn geen lichamelijke afwijkingen gevonden, hoewel men begonnen is met de mensen die het langst en het meest intensief wa ren blootgesteld. Internationaal zijn nu een kleine 25 gevallen van leverkanker bekend bij werkers uit deze industrietak. Vinylchloride is de grondstof van PVC. een van de meest toegepaste plastics. De arbeidsinspectie heeft de toege^ laten hoeveelheid vinylchloride in bedrijven dit jaar tweemaal ver laagd. eerst van 200 naar 50 kubie ke centimeter per kubieke meter lucht, en onlangs van 50 naar 10. Van een onzer verslaggevers NIJMEGEN Nijmeegse vrouwen van 35 tot 55 jaar zullen vanaf september volgend jaar massaal worden onderzocht op (de eerste tekenen van) kanker van de baar moederhals. Het onderzoek, dat voorlopig eens in de drie jaar wordt verricht, volgt op een eerder in Nijmegen genomen initiatief voor onderzoek naar borstkanker, dat binnenkort gaat lopen Op de begroting van het ministerie van volksgezondheid staat een post van een miljoen gulden voor drie regionale onderzoekcentra: Utrecht, Rotterdam en Nijmegen. Het is de bedoeling dat er te zijner tijd meer streeklaboratoria worden ingericht. Dit deelde Nijmegens wethouder Massink (maatschappelijk welzijn) mee tijdens de gemeentelijke be grotingsbehandeling. Deze ontwikkeling volgt op een proefonderzoek van de Utrechtse universiteit, waaruit bleek dat be volkingsonderzoek op baarmoeder kanker op landelijke schaal duizen den mensenlevens kan redden te gen kosten die te overzien zijn. Van onze parlementsredactie DEN HAAG Minister Lubbers heeft er geen bezwaar tegen, dat de Arabische oliesjeiks hun petrodol lars in Nederlandse bedrijven ste ken. Buitenlands kapitaal is altijd welkom, zei de minister van econo mische zaken gisteren in de Twee de Kamer tijdens het debat over zijn begroting. Hij wilde daarom geen uitzondering maken voor de kapitalen, die de oliesjeiks met hun olievoorraden op de westelijke in dustrielanden hebben verdiend. Het is trouwens technisch en wet telijk onmogelijk het Arabische ka pitaal te weren. Voorwaarde is wel. dat de sjeiks opereren binnen de Nederlandse wetgeving (de minister noemde in dit verband de medezeg genschap als voorbeeld) en binnen de bestaande regels. Over de grote internationale onder nemingen sprak minister Lubbers evenmin een kwaad woord. De in ternationale vervlechtingen van de ze bedrijven zijn een realiteit. Het verschijnsel is waardevol en moet niet bestreden worden. Een nadeel is wel. dat door deze ondernemin gen beslissingen in het ene land worden genomen, die weer een ef fect hebben in een ander land. Waarde anderhalve ton Van een verslaggever DEN HAAG In het restauratie atelier van N. van Bohemen aan de Laan van Roos en Doorn in Den Haag is ingebroken: een dertigtal schilderijen met een waarde van ruim anderhalve ton is meegeno men. De inbrekers hebben alleen kleine schilderijen meegenomen. De grotere hebben zij in het atelier achtergelaten. De schilderijen komen uit musea en uit h et bezit van een tiental families. Sommige doeken waren nog in restauratie. Het waren schil derijen uit de zeventiende eeuw en een serie uit de romantische school (negentiende eeuw). Het meest kostbaar zijn twee zee gezichten van Hulk en van Schotel, (waarde 25 mille). Bij de gestolen werken zijn ook twee paneeltjes met familieportretten van de fami lie Zu Salm Salm uit kasteel Anholt in West-Duitsland, en voorts doe ken van Mesdag, Neuhuijs en Blommers (bezit van het Provinci aal GVVijssels Museum in Zwolle). In het atelier van restaurateur Van Bohemen is enkele jaren geleden voor een halve ton aan schilderijen gestolen. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De regering is van plan achthonderd miljoen gulden extra ter beschikking te stellen voor de aanleg van provinciale we gen. Deze extra investering zal worden gedaan in het kader van de maatregelen ter bestrijding van de werkloosheid. (ADVERTENTIE) Telefoon 010-118217. Scheepssloten en sleutels en reparatie brandkasten. BUITENDIENSTSERVICE RIJKSGEDIPLOMEERD Buislaan 14-16, Rotterdam Telefoon 010 - 152545. Lips sloten sleutels muurkluizen. Rotterdam Telefoon 010 - 233000. ZEISS-Ikon - sloten - sleutels - graveerwerk. Vervolg van pagina 1. worden getroffen. Deze mogelijk heid bestaat op grond van de ge wijzigde woningwet en overgangs wet ruimtelijke ordening. Voor de Surinamers komt dan niet alleen een deel van de nieuwbouw, maar ook van de bestaande goedkopere woningen vrij. Inpassing Voor het verschaffen van werk aan de Surinamers zijn of worden ook maatregelen genomen. Zo zal een bedrijf, dat buitenlandse arbeiders wil aantrekken, eerst pogingen moeten doen niet alleen Nederlan ders, maar ook landgenoten uit Su riname te werk te stellen. Deze regeling heeft al een gunstig resul taat gehad. Verder zijn voor de inpassing van de Surinamers in het arbeidsproces maatregelen van kracht als de migratieregeling 1971, de dertig procentsloonkostenrege- ling 1973 en de regeling tijdelijke arbeidsplaatsen 1973. Ook worden extra-bemiddelaars voor Surina mers bij de arbeidsbureaus aange steld. Dan bestaat de mogelijkheid van scholing en aanpassing van de Su rinamers in de Nederlandse bedrij ven. De Surinamer, die .het in een bepaald bedrijf wil proberen en bij stand geniet, behoudt deze uitke ring gedurende de proefperiode en ontvangt nog een extra zakgeld. Het bedrijf, dat geen loon betaalt, ontvangt een toeslag van 25 gulden per week per man. Deze regeling wordt reeds door sociale zaken in Amsterdam toegepast bij de NDSM. Er zijn nu bij dit bedrijf met suc ces driehonderd Surinamers ge plaatst. Voorlichting Ook op het terrein van het onder wijs denkt de regering aan speciale voorzieningen: onder meer onder wijsprogramma's voor volwassenen en schakelklassen voor oudere leer plichtigen. die bij het onderwijs geen aansluiting vinden. Voor voorlichting over de eigen di recte omgeving en Nederland moe^ ten de gemeentelijke instellingen, de Surinaamse welzijnsstichtingen en particuliere organisaties zorgen. Zijn de migranten eenmaal gehuis vest, dan wordt in de voorlichting vooral de nadruk gelegd op de Ne derlandse samenleving, maar ook de voorlichting over Suriname mag niet verwaarloosd worden, juist om de Surinamers niet van het moe derland te vervreemden. Minister Van Doorn van CRM zal daarbij de hulp inroepen van de omroepvere nigingen en de NOS. Minderjarigen uit Suriname worden toegelaten, wanneer zij in hun pas poort een vertrekstempel hebben. Dit stempel wordt gegeven, wan neer duidelijk is, dat in de voogdij is voorzien. De bedoeling is een tijdelijke voogdij in het leven te roepen. De Nederlandse raden voor kinderbescherming zullen hiervoor voorstellen doen. Per 1 januari zul len er in ons land 87.500 Surina mers en Antillianen wonen. Van een verslaggever AMSTERDAM 'Je bent zwart en je moet naar je eigen land terug. Jij bent niet van het Germaanse ras en dus hoor je hier niet thuis. Ik schiet je door je grote oren'. Dit had de 55-jarige antiquair J. B. in een café in de Warmoesstraat in Amsterdam op 7 november uitge roepen tegen een Surinamer, die hij zelf naar binnen had gehaald. Officier van justitie F. H. von Meyenfeldt eiste gisteren voor de rechtbank in Amsterdam tegen de antiquair zes maanden waarvan vier voorwaardelijk en tweeduizend gulden boete. De antiquair had tevoren al pam fletten uitgedeeld met een oproep een debat bij te wonen tussen de Hagenaar J. Glimmerveen/ uit Den Haag (lijsttrekker bij de raadsver kiezingen voor een racistisch-getin- te groepering) en het oud-Tweede Kamerlid J. H. Scheps. Op dat pamflet stond onder meer 'Binnen kort heeft iedere Nederlander zijn eigen Surinamer te onderhouden. Zet u maar vast een bed klaar'. De verdachte was in Den Haag met de heer Glimmerveen in contact geko men en hij had zich bereidver- klaard in Amsterdam pamfletten te verspreiden. Verdachte zei dat hij op de bewuste dag stomdronken was maar dat hij nog wel steeds achter de ideeën van Glimmerveen staat. 'Ik zie dat deze ménsen hier niet thuis horen. Zij kunnen beter het geld, dat ze hier krijgen in hun fijne warme land opmaken', zei hij. Rechtbank president mr. S. Slagter: 'Het doet wel sterk denken aan de propagan da van de nazi's, van Goebels en de zijnen'. Van een verslaggever BREDA In een huis aan de Nieuwe Prinsenkade in Breda is een partij gestolen kleding ter waarde van vijftigduizend gulden teruggevonden. De kleding was ge stolen uit een modehuis. De beide bewoners van hetpand. de 44-jarige F. B. en de 28-jarige H. van R. zijn aangehouden. door R. N. Degens AMSTERDAM Het uitvoeren van minder bekende opera's ln concertvorm geschiedde tot nu toe in het Amsterdamse Concert gebouw, met vrij grote regelmaat alleen tijdens de 'Matinees op de vrije zaterdag', georganiseerd door de VARA. Voor één keer heeft het Concertgebouworkest zich ook op dit terrein gewaagd: woensdag- en donderdagavond werden de abonnees op de B-serie getracteerd op 'Goyescas', een korte opera van de Spaanse com ponist Enrique Granados. De première ging in 1916 in New York en het werd voor de compo nist die er voor uit Spanje was gekomen een groot succes: zijn laatste. Want op de terugtocht met de 'Sussex' werd dit schip in Het Kanaal getorpedeerd door een U- boot. En daarmee werd het leven afgesneden van de toen 49-jarige schepper van onvergetelijke piano stukken. Waaronder 'Goyescas', zes piano-impressies naar schilderijen en tapijtontwerpen van Francisco da Goya. Ze vormen tot op heden graag en veelgespeelde onderdelen van het repertoire van vrijwel elke beroepspianist. Dat Granados op de onzalige ge dachte kwam deze stukken als basis voor een soort opera te nemen, is na de New Yorkse première vrijwel vergeten. Het staat vermeld in bio grafieën en naslagwerken, er is ook weieens een grammofoonopname van gemaakt, maar zelfs ingewijden denken bij de naam Granados pas in de allerlaatste plaats aan de opera Goyescas. Dat men daarmee Granados als componist niet tekort doet, zal voor menigeen duidelijk zijn geworden bij deze eerste uit voering in Nederland door het Con certgebouworkest onder Bernard Haitink. Hinderlijk De slecht geïnstrumenteerde en dramatische-onhandig tot een 'ver haal' aan elkaar gebreide muzikale scènes zijn maar een zwakke af schaduwing van de gloed en de glans van de oorspronkelijke pia nostukken. Het belangrijke aandeel dat het. koor in deze opera kreeg is in hoofdzaak opvallend door de hinderlijke manier waarop het de solostemmen overschreeuwt. Dat lag niet uitsluitend aan deze uitvoering waarin het Nederlands Operakoor meewerkte, al had het allemaal wel wat fijner genuan ceerd gekund. Het lag ook niet helemaal aan de niet zo briljante bezetting van de solopartijen, met Marilyn Tyler als de rijke jonge vrouw Rosario, Ernst Haefliger als haar geliefde Fernando, die wordt gedood, in een duel met de volks jongen Paquiro (Peter van der Bilt) die wordt bemind, door Pepa (Cora Canne Meijer). Wanneer er iets van dramatische spanning te voorschijn komt (het duet tussen Rosario en Fernando in het laatste bedrijf) wordt je onmiddellijk her innerd aan Puccini, die zoiets mar kanter wist te verklanken en beter In het geheel wist te plaatsen. Kort om, deze Goyescas kan zonder be zwaar voorgoed opgeborgen wor den: want ook een scenische op voering zou onvermijdelijk een te leurstelling worden. Gelukkig werd deze avond muzikaal enigszins goedgemaakt door de spi rituele, verfijnde en evenwichtige uitvoering van de Symfonie in C van Georges Bizet, de Fransman die het meesterwerk van de 'Spaan se' operaliteratuur op zijn naam heeft staan: 'Carmen'. Salarlsstrljd tussen de symfonieorkesten DEN HAAG Het bestuur van het Residentie Orkest heeft het ge meentebestuur van Den Haag ge vraagd de salarissen van de orkestle den te mogen optrekken met steun van de gemeente. Het Rotterdamse gemeenteoestuur staat op het punt iets dergelijks met het Rotterdams Philharmonisch Orkest te doen. De situatie was tot nu toe zo. dat het Concertgebouworkest als 'natio naal orkest' ten opzichte van alle landelijke orkesten een salarisniveau van 120 procent had. Het Residen tie Orkest stond mede in een uit zonderingspositie met een salarisni veau van 110 procent. Het gemeen tebestuur van Rotterdam gaat nu in fasen het salarisniveau van zijn orkest tot dat van het Concertge bouworkest optrekken. Daardoor komt het Residentie Orkest (wat personeelswerving betreft) in een ongunstige positie. Vandaar het verzoek aan het gemeentebestuur. Clement directeur Brabants Conservatorium TILBURG Tot algemeen direc teur van het Brabants Conservato rium in Tilburg is per 1 maart 1975 benoemd de heer Andries Clement te Amersfoort. De heer Clement is in 1943 geboren te Eindhoven. Hij studeerde musicologie aan de Rijks universiteit te Utrecht. De heer Clement is thans docent muziekge schiedenis en koordirectie aan de conservatoria te Amsterdam en Zwolle. Hij is dirigent van het Eindhovens Kamerkoor, het Ka merkoor de Amersfoort en het Uni versiteitskoor te Amsterdam. (ADVERTENTIE) ^Doeu2e/f em een plezier...

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 11