ngehouden optimisme
m twijfel na EG-top
Volgende keer vecht
Iran mee tegen Israël
duiden nu de beste plaats
)m te leven voor zwarten
Tot 9% rente
op ABN Kasbiljetten,
de ABN
Peking licht jeugd
voor over kernbom
Praag hervat aanvallen
op Alexander Doebtsek
an der Stoel: toverformule voor energiebeleid niet gevonden
akarios
erziet
hade
Algemene Bank Nederland
een goede grote bank
Sjah in interview met tijdschrift:
)hn Lewis, in 1965 neergeknuppeld in Selma:
Amerika's
Nieuwe Zuiden
Kanellopoelos wordt
Griekse president
'Nauwelijks bescherming mogelijk'
UW/KWARTET DONDERDAG 12 DECEMBER 1974
BUITENLAND
T7/K9
(ADVERTENTIE)
RUSSEL, PARIJS (AP, Reuter, UPI) Hoewel diverse deelnemers aan
top van EG-leiders deze conferentie van 'succesvol' tot 'hoopgevend' heb-
>n omschreven, hebben EG-functionarissen in Brussel somberder geluiden
ten horen.
het hoofdkwartier van de Euro-
e Gemeenschap in Brussel is
nomen dat nog moet blijken wat
icreet aan resultaten is geboekt,
belangrijke test zal de minis-
raadsvergadering van de EG zijn,
dinsdag wordt gehouden over
energievraagstuk. Daar zal ge
lat moeten worden over een
er gedetailleerd Europees ener-
beleid. In Brussel wordt niet
wacht dat de EG-ministers tot
ledige overeenstemming e uilen
nen. Maar er zal dan blijken of
EG vastbesloten is 'zo spoedig
gelijk' een energiepolltlek op po-
te zetten, zoals onder punt 33
r het EG-topcommunlqué is op-
ïerkt. Daar staat dat 'de rege-
gsleiders de EG-instellingen
iben uitgenodigd zo spoedig mo
lk een gemeenschappelijk ener-
jeleid uit te werken en ten uit-
r te brengen'.
Over de op de top bereikte resulta
ten lopen de meningen uiteen. Pre
sident Giscard d'Estaing sprak
dinsdagnacht van een overeenstem
ming op alle punten, wat dan opge
vat moest worden als een zeer suc
cesvolle top. Giscard, die in eigen
land regeert dank zij een sterk
versplinterde parlementaire meer
derheid, met tegenover zich een
machtige linkse oppositie, die ook
weer in tweeën gespleten is, had
een politiek succes hard nodig. Re
cente opinie-uitslagen wezen uit
dat het Franse publiek nu op oppo
sitieleider Mitterrand zou stemmen
bij presidentsverkiezingen. Giscard
dreigt steeds meer uit de gunst van
het publiek te raken, vooral nu de
Franse economie slecht draait en
het percentage werkelozen onge
kende hoogten heeft bereikt.
Volgens de Westduitse bondskanse
lier Helmut Schmidt, leider van het
ftsbisschop Maka-
wandelt hier
r wat eens het
iidentiële paleis
Cyprus was. Het g
ouw werd ver- f-
d bij de staats-
ep in juli. De po-
tke problemen,
daarna ontston-
over bei eiland,
ren gisteien on-
Tverp van gesprek
Brussel, waar de
icrikaanse minis-
ran buitenlandse
en Henry Kissin- 1
zijn Griekse en
kse ambtgenoten
ik. Gisteren werd
rns de resolutie
het Amerikaan-
Congres van
iht, waarin stop
ing van Ameri-
ise wapenleve-
ties aan Turkije
It bevolen iet
land met de jfpll
stie-Cyprus.
machtigste EG-land, is de Europese
top een succes geworden. Schnidt
prees de manier waarop Giscard de
top had geleid en gaf de Britse
premier Harold Wilson een denk
beeldige schouderklop door te spre
ken van de 'coöperatieve houding
van de Britse president Wilson'.
Wilson heeft ondubbelzinnig ver
klaard dat zijn regering naar betere
toetredingsvoorwaarden streeft,
maar binnen het raam van de be
staande EG-verdragen en hij
streeft niet naar wijfciging van die
overeenkomsten, zo liet Schnidt
weten.
Somberder klonk het commentaar
van de Belgische premier Leo Tin-
demans, die vertelde dat wat de
conferentie had opgeleverd de 'klei
ne resultaten van een kleine top'
waren. Premier Joop den Uyl en
minister Max van der Stoel hebben
laten weten dat op de EG-top posi
tieve besluiten zijn genomen, maar
dat ook belangrijke zaken nog zijn
blijven liggen. Zo waren de deelne
mers aan de EG-top er niet in
geslaagd de grondslagen vast te
stellen voor de gemeenschappelijke
energiepolitlek. 'De toverformule
daarvoor hebben wij nog niet ge
vonden', aldus Van der Stoel. 'Een
gevaarlijk station gepasseerd' en
'een stap in de goede richting' wa
ren andere kwalifikaties die in het
betoog van de twee bewindslieden
voorkwamen.
Energiepolitiek
Over de energieèformule, waarover
de EG-top het eens werd, heeft
bondskanselier Helmut Schmidt op
gemerkt dat besloten is dat tussen
de olieproducerende en olieverbrui-
kende landen een dialoog op gang
gebracht moet worden. 'Het succes
daarvan dient door passende voor
bereidingen binnen de Gemeen
schap en bij de rest van de oliever-
bruikende landen te worden gega
randeerd'.
De Franse president Giscard had
laten weten dat de EG-leiders hem
hebben gemachtigd de Amerikaanse
president Ford op de komiende ont
moeting te zeggen dat de EG sa
menwerking tussen ollemakers en
oliegebruikers 'van groot belang'
acht. Giscard ontmoet Ford dit
weekeinde op Martinique, in het
Caralblsche gebied op 'neutraal'
gebied en overeenkomstig de recen
te Franse diplomatieke traditie in
zake top-ontmoetingen met Ameri
kaanse leiders. Pompidou trof
Nixon in 1973 op IJsland.
Frankrijk en de VS staan vierkant
tegenover elkaar wat betreft een
internationale regeling voor de
energiecrisis. De VS en acht van de
negen EG-landen zijn samengegaan
in het Internationale Energiebu
reau (IEA), dat een blok van olie-
consumerende landen is. De Fran
sen zijn daartegen, naar zij zeggen
om de olieproducenten niet voor
het hoofd te stoten. Zij willen een
energietop van olieverbruikers,
olieproducenten en ontwikkelings
landen. Op de EG-top heeft Gi
scard daarvoor niet een duidelijke
medewerking van zijn partners ge
kregen. In het slotcommuniqué
staat dat is 'gesproken over de mo
gelijkheden van samenwerking tus
sen aardolie-exporterende en aard-
olie-importerende landen'. Over
ontwikkelingslanden wordt niet ge
rept.
Frankrijk-VS
Hebt u wat geld dat u voor een tijdje ergens veilig
wilt wegbrengen met flinke rentewinst? Zonder
rompslomp? Dan kunnen wjj u helpen. De ABN
geeft namelijk3 soorten Kasbiljetten uit, met een
looptijd van circa 2 jaar en 3 maanden,
4 jaar en 3 maanden of 5 jaar en 9 maanden.
ABN Kasbiljetten zijn waardepapieren
aan toonder, ze zijn te krijgen in stukken van
1.000 of 10.000 gulden, rente inbegrepen. Dat is
het bedrag dat wordt uitbetaaldaan het eind van
de rit. Bij aankoop is de rente afgetrokken.
Voor Kasbiljetten, die u vanaf heden bij ons kunt
kopen, gelden de volgende rentepercentages:
Kasbiljct met einddatum 1-3-1977:7%
Kasbiljet met einddatum 1-3-1979:8%
KasbiUet met einddatum 1-9-1980:9%
Op 16 december 1974 betaalt u voor:
Kasbiljetf 1.000 met einddatum 1-3-1977: f 861,21
Kasbiljet f 10.000 met einddatum 1-3-1977: f 8.612,10
Kasbiljet f 1.000 met einddatum 1-3-1979: f 723,34
Kasbiljet f 10.000 met einddatum 1-3-1979: f 7.233,40
Kasbiljetf 1.000 met einddatum 1-9-1980: f 611,45
Kasbiljetf10.000 met einddatum 1-9-1980: f 6.114,50
Na 16 december 1974 wordt het aankoopbedrag elke
dag iets hoger als gevolg van het verstrijken van
de looptijd.
KasbUjetten hebben, door het opschuiven van de
'rente-inkomsten, ook belangrijke fiscale voordelen
voor mensen die binnenkort met pensioen gaan.
Op elk ABN-kantoor is er iemand die u alles over
deze manier van sparen kan ver!"" m.
Franse regeringsfunctionarissen
hebben gisteren echter meegedeeld
dat Giscard hoopt dat zijn ontmoe
ting met Ford een eind zal maken
aan de ruzie over de westerse ener
giepolitiek. Giscard hoopt dat de
VS het Franse plan voor een drie
blokken-energietop zal steunen in
ruil voor een mechanisme waardoor
Frankrijk toch nog aan het IEA
(Internationale Energiebureau)
wordt gekoppeld.
De Ierse minister van buitenlandse
zaken Garret Fitzgerald heeft giste
ren meegedeeld dat Giscard voorts
door de EG-leiders is verzocht pre
sident Ford te zeggen 'dat hij zijn
economie moet stimuleren om een
algemene internationale recessie te
voorkomen'.
Contributie
Eén van de voornaamste kwesties,
waarvoor op de EG-top een rege
ling is bereikt de Britse EG-
contributie is door de Britten
met gemengde gevoelens ontvan
gen. Minister van buitenlandse za
ken Callaghan zei dat 'zonder twij
fel vooruitgang is geboekt'. Maar
slechts op één van de zeven Britse
eisen is men nu gevorderd. 'Er
moet daarom nog heel wat werk
worden verzet en de kwestie is nog
verre van opgelost', aldus Callag
han.
Verwacht wordt dat de Labourrege-
ring in eigen land nog zeer harde
noten te kraken krijgt met de lin
kervleugel van de Labourpartij.
BEIROET, WASHINGTON (AP, Reuter) De sjah van Iran heeft verklaard dat zijn strijdkrachten
bij een volgende oorlog tegen Israël in geweer zullen komen.
De sjah zei dit in een interview
met het Libanese tijdschrift Al Ha-
wadess, dat vandaag zal verschij
nen. De sjah zei dat bij nieuwe
vijandelijkheden tussen Israël en
de Arabische landen alle moham
medaanse landen betrokken zullen
zijn. Iran zal dan meevechten aan
Arabische zijde. 'Het spreekt van
zelf dat wij de volgende maal .geen
keus meer zouden hebben. Zo'n
oorlog zou ook de onze worden', zo
verduidelijkte de sjah.
'Israël zal de resoluties van de Ver
enigde Naties moeten uitvoeren. Als
dat niet gebeurt wordt oorlog het
enige alternatief', waarschuwdede
leider van Iran. Hij doelde op de
resoluties over de door Israël bezet
te Arabische gebieden en Jeri
lem.
j hebben geweldige vooruitgang gemaakt in het zuiden. Er heerst een heel ander klimaat. De po-
:i, die ons tien jaar geleden lieten arresteren, doen nu hun best om onze stemmen te krijgen',
deze woorden maakt John Lewis duidelijk, dat hij gelooft in 'het nieuwe zuiden' van de Ver-
jde Staten.
vooruitgang waar hij het over
It is goed te illustreren met zijn
n loopbaan. John Lewis, nu 35
was een zwarte activist van
eerste uur. Als jonge student
aniseerde hij 'sit-ins' op de uni-
ilteit van Nashville. In het be-
van de jaren zestig behoorde
tot de jongeren, die in bussen
het zuiden trokken om acties
gelijkberechtiging van de
rte bevolking op touw te zetten,
die tochten is hij menigmaal
eranseld en gearresteerd.
er was John Lewis één van de
Icaalste jongeren uit de bewe-
van dominee Martin Luther
Hij was voorzitter van de
ëldloze studenten-organisatie,
SNCC (student Non Violent
rdlnating, Committee). Bij de
amde Mars naar Washington in
trok Lewis de aandacht als de
te spreker. 'Wij zullen het zui-
in duizend stukken breken en ze
samenvoegen tot een demo-
ie', riep hij bij die gelegenheid,
i oorspronkelijke rede was nog
iger, maar werd afgekeurd door
g vanwege al te opruiende taal.
ele jaren later overkwam John
'is het omgekeerde. De steeds
caler wordende SNCC zette hem
de kant, omdat hij weigerde
principe van geweldloosheid af
weren. Zijn opvolger daar was
;ely Carmichael, die als predi-
van de totale zwarte revolutie
tldnaam kreeg.
ledige zondag
wat de zwarte activisten zo vurig
wensten. Johnson maakte de weg
naar de stembus vrij. Hij plaatste
de registratie van kiezers in het
zuiden onder toezicht van federale
ambtenaren, zodat de plaatslijke
autoriteiten de zwarten niet langer
konden uitsluiten. De bepaling, dat
zwarten een lees- en schrijfproef
moesten afleggen als zij zich wil
den laten inschrijven kwam te ver
vallen. Na deze maatregelen groeide
het zwarte kiezerskorps in het zui
den in korte tijd met meer dan een
miljoen.
De sjah liet zich in het vraagge
sprek ook kritisch uit over de Pa
lestijnse verzetsorganisatie. 'Wij
handhaven onze steun aan de Pa
lestijnse zaak, ondanks het feit dat
diverse guerrilla-groeperingen
Iraanse terroristen hebben opgeleid
voor het doden van mensen en het
opblazen van installaties in ons
land', zei hij.
'Wij zien het verschil tussen' de
rechtvaardige Palestijnse zaak en
de ergernis, die een handvol Pale-
stijnen ons heeft berokkend,' aldus
de sjah, die over uitstekend bewa
pende strijdkrachten beschikt.
In een brief aan president Ford
hebben 71 Amerikaanse senatoren
aangedrongen op de vorming van
een front tegen 'de afpersingspoli-
tiek' van de PLO, de overkoepelen
de Palestijnse bevrijdingsorganisa
tie. Volgens de senatoren vormt de
PLO een rechtstreekse bedreiging
voor de buitenlandse politiek van
de VS. De 71 Republikeinen en
Democraten verklaren dat- zij 'ui-
MANILLA (AFP, AP) President
Marcos van de Filippijnen heeft
gisteren bekend gemaakt opdracht
te hebben gegeven tot de vrijlating
van 622 van de 1.165 politieke ge
vangenen die door de overheid
worden vastgehouden.
Van de amnestie zijn uitgesloten
personen, die betrokken zijn ge
weest bij samenzweringen tegen
het leven van de president.
termate bezorgd' zijn over 'het
cynisme, de apathie en de ver- -
deeldheid van het westen', die aan
de dag zijn getreden bij de recente
stemming over de PLO in de Alge
mene Vergadering van de Verenig
de Naties. Volgens de senatoren
herinnert dit aan de 'politiek van
berusting', die vooraf ging aan de
Tweede Wereldoorlog.
ATHENE (AP, Reuter. UPI) De
72-jarige Griekse oud-premier Pa-
najotis Kanellopoelos heeft ermee
ingestemd te worden benoemd als
de nieuwe president van Grieken
land. Dit heben zegslieden uit de
omgeving van de oud-premier mee
gedeeld. Kannelopoelos was premier
toen de junta van Papadopoelos in
april 1937 de macht overnam.
Premier, Constantin Karamanlis
heeft verklaard dat zijn regering
begonnen is de status te herzien
van de Amerikaanse bases. Voorts
worden de technische aspecten be
studeerd van de terugtrekking van
Griekenland uit de NAVO. Kara
manlis liet echter weten dat zijn
land niet van pla«i is de politieke,
culturele en andere betrekkingen
met de westerse wereld te verbre
ken. Zo zal Griekenland blijven
streven naar integratie in de Euro
pese Gemeenschap.
Andere strijd
Stepunt in Lewis loopbaan als
der voor burgerrechten was de
'naamde 'bloedige zondag van
na'. Dat was maart 1965. Selma
In de staat Alabama. Het had
ongeveer 30.000 inwoners.
i de helft van de bevolking
zwart, maar het bestuur was
fel blank. Met discriminerende
elijke bepalingen en en lntimi-
e waren de negers buiten de
registers gehouden. Om de
'te bevolking van Selma aan
örecht te helpen wilden King
zijn volgelingen In 1965 een
z organiseren van Selma naar
John Lewis (links) tijdens een van de campagnes om kiezers te
registreren.
Montgomery, de hoofdstad van Ala
bama. Gouverneur George Wallce
verbood de mars, maar de organisa
toren zetten door. Zondag 7 maart
was het,zover. King zelf was er die
dag niet bij. Aan het hoofd van de
stoet liep daarom John Lewis. Hij
en zijn dapperen (een kleine 700
man) kwamen niet ver. Even bui
ten Selma werden zij opgewacht
door een enorme politiemacht. De
groep van Lewis kreeg het bevel
zich te verspreiden, maar nog voor
dat iemand zich had kunnen omke
ren begon de politie er op los te
slaan. Zij hield niet op voordat alle
negers van de straten van Selma
waren verdwenen.
Dit bruto politie-optreden, waarvan
een legertje journalisten en foto
grafen getuige was, kreeg een ave
rechts effect. Amerika toonde zich
hevig verontwaardigd en riep om
maatregelen. Dat gaf president
Johnson de gelegenheid om te doen
'Selma was het slagveld waar wij
ons stemrecht hebben veroverd',
zegt John Lewis nu, niet zonder
enige trots. Zijn werk van nu heeft
alles te maken met wat er na die
bloedige zondag is bereikt. Lewis is
sinds 1970 directeur van het VEP
(Voter Education Project) in At
lanta. een organisatie die werkt
aan de politieke bewustmaking van
de zwarte bevolking. Hij reist nog
regelmatig door de zuidelijke staten
om de mensen aan te sporen te
gaan stemmen. 'Er zijn nog twee
miljoen zwarte kiesgerechtigden,
die zich niet hebben laten inschrij
ven. Er is dus nog wel werk voor
ons', licht hij toe.
De voortdurend bedreigde activist
van vroeger is nu een beambte met
een goed ingericht kantoor en een
secretaresse. 'Wij zijn met onze
strijd in een ander stadium aange
komen. Wij hebben bepaalde rech
ten bereikt. Nu moeten wij onze
politieke macht uitbreiden en de
economische positie van de zwarte
bevolking verbeteren.
Wij proberen onze mensen in het
politieke systeem te krijgen. Dat
doen wij met gerichte campagnes
en goed voorbereide acties. In feite
is de beweging van de Jaren zestig
nog springlevend. Alleen werken
wij nu op een ander vlak, minder
spectaculair', legt Lewis uit.
Wat is nu het grootste probleem?
'De armoede. Er zijn hier in Atlan
ta duizenden zwarten, die het erg
goed doen, maar de grote massa in
het zuiden komt nog steeds achter
aan. Er gaapt een enorme kloof
tussen arm en rijk hier en die
wordt nog groter. Voor een grote
groep zijn de dagelijkse levensom
standigheden eigenlijk nog niets
veranderd, ondanks alle vooruit
gang'.
door
Rimmer Mulder
Is dat niet een erg gevaarlijke situ
atie? Met zovéél arme, teleurgestel
de mensen kun je toch zo weer
nieuwe uitbarstingen van geweld
krijgen?
'Ja, het is soms werkelijk angstaan
jagend. Er is teveel werkloosheid,
vooral onder de jongeren. In Atlan
ta bijvoorbeeld is twintig procent
van de jonge zwarte mannen zon
der werk. Wij hebben hier nooit
zulke uitbarstingen gehad als in de
ghetto's van de noordelijke steden.
Wij hadden altijd goede leiders, die
de beweging geweldloosheid hiel
den. Maar ik weet echt niet of wij
het ook in de toekomst altijd in
de hand kunnen houden. Ik ben er
bang voor'.
PRAAG (DPA, AP) De Tsjechosïowaakse pers heeft gisteren, voor de
eerste maal sinds drie jaar, de liberale ex-partijleider Alexander Doebtsek
aangevallen. Zoals blijkt uit gelijkluidende artikelen in het partij-orgaan
Roede Pravo en de in Bratislava verschijnende Pravda, heeft,het plenum
van de partij in Praag zich opnieuw beziggehouden met de vraag naar de
schuld van de gebeurtenissen uit-de jaren 1968/1969. 'Naarmate de tijd
verstrijkt wordt de persoonlijke verantwoordelijkheid van Doebtsek cn
andere liquidateurs duidelijk,' zo schrijft Roede Pravo. 'Van tijd tot tijd
komen stemmen op dat de partij haar onderzoek moet herwaarderen. Dat
is ijdele hoop. Er is geen reden de besluiten te wijzigen, want de versla
genen vinden nog steeds gehoor bij hun buitenlandse opdrachtgevers.'
De voormalige liberale partijleider Doebtsek leidt al geruime tijd een
teruggetrokken bestaan in Bratislava. Hij werkt bij een bosbouwbedrijf.
Optimistisch
Toch lijk je tamelijk optimistisch.
'Ja, en ik niet alleen. Toegegeven,
wij zitten met enorme problémen.
Maar toch heerst er een sfeer van
hoop en optimisme, vooral in At
lanta, maar eigenlijk in het hele
zuiden. Er is minder frustratie bij
de zwarten. Er is iets bereikt. Tien
jaar geleden waren de racisten hier
nog heer en meester. Geen zinnig
denkend mens wil nu nog worden
beschouwd als een racist. Het zui
den is nu de beste plaats om te
leven voor de zwarten. Als Je arm
en zwart bent kun je nog altijd
beter in Atlanta wonen dan in New
York. Het zuiden ontwikkelt zich
economisch goed.
Er komen duizenden mensen deze
kant op. Hier verwachten zij de
beste kansen. De mensen, die nu
komen bezorgen ons misschien het
kader en de leiders, die wij hier
nodig hebben. Vroeger zagen wij
onze beste mensen naar het noor
den gaan, nu komen zij terug. Ik
heb veel kritiek op het economisch
systeem, zoals dat bestaat in de VS.
Maar als dat systeem ons ooit een
kans geeft, dan is het nu in het
zuiden'.
Het eerste artikel in deze reeks
verscheen op zaterdag 7 december.
jonge Chinezen, die in de noorde
lijke provincies van hun land
gaan werken, wordt op last van
de autoriteiten in Peking een
boekje uitgereikt, waarin onder
meer inlichtingen worden gege
ven over de concrete gevolgen
van een kernbom-explosie.
Het boek dat 383 pagina's telt,
rijkelijk geïllustreerd is en in
een oplage van één miljoen
exemplaren bij een uitgever in
Sjanghai gedrukt, biedt tal van
burgerlijke verdedigingstechnie
ken. Voor een prijs van rond
twee kwartjes wordt de lezer in
gewijd in de geheimen van zich
teweer stellen tegen een bajonet-
aanval, hoe anti-tank raketten
moeten worden afgevuurd cn
hoe zware artillerie moet worden
bediend.
Maar daarnaast wordt tamelijk
onomwonden verteld wat er ge
beurt als er een atoombom in de
buurt valt. Zonder veel opsmuk
krijgt de lezer te horen dat te
gen de directe gevolgen van een
atoombom weinig bescherming
mogelijk is. Gezegd wordt dat
als er een atoombom valt met
een explosieve kracht van 20.000
ton TNT (een kleintje dus) er
een drukgolf ontstaat die ie
mand binnen twee seconden be
reikt als hij op een afstand van
een km. staat van de plaats
waar de bom werd afgeworpen.
Het is de eerste keer dat delen
van de Chinese burgerbevolking
tegen kernwapens worden ge
waarschuwd. In de Chinese pro
paganda was de kernbom tot
voort kort afgedaan als 'het wa
pen van de Papieren Tijger'.
Voorzitter Mao heeft de VS eens
een 'Papieren Tijger' genoemd.
Het voorlichtingsboek is voorna
melijk bestemd voor Chinese
jongeren tussen de 15 en 18 jaar
oud. die de middelbare school
hebben verlaten en in noordelij
ke delen van China in het ar
beidsproces worden ingezet. In
diplomatieke kringen in Peking
heeft het bock veel opzien ge
baard.
