Er zitten heel wat minder
rijke mensen in de kerk
1
spaarpremie
aanvragen.
Nü. Anders
is het te laat!
fhsilislil
V
Vandaag
UW
Premie Spaarplan
Moboetoe
messias
Naudé raakt
pas kwijt
Utrechts au-pair meisje 'even' naar Argentinië
Trouw
Kwartet
Islam voert koude
oorlog met oliegeld
Pastoor wil geen
romantische mis
Ierse kerken
roepen samen
op tot vrede
Nieuwe boeken
TROUW/KWARTET DONDERDAG 12 DECEMBER 1974
KERK/BINNENLAND T2/K1
door Aldert Schipper
De laatste maanden zie je heel wat minder rijke mensen in de vroeger zo respectabele methodisten
gemeente van Mendoza, een middelgrote universiteitsstad aan de Argentijnse kant van de Andes. Je
ziet er wel meer berooide en arme mensen dan vroeger. Soms zelfs gehavende vluchtelingen. De ge
meente is nogal veranderd. De 'schuldigen' zijn dr. Ezequiel Ander-Egg en 'pastora' Alieda Verhoe
ven, een Nederlandse jonge vrouw, afkomstig uit Utrecht. Zij waren vorige week samen op een con
ferentie van de wereldraad van kerken. Deze week is Alieda Verhoeven in ons land, om hier te ver
tellen wat er in Mendoza is gebeurd.
Na de middelbare school besloot ze
naar Argentinië te gaan voor een
half jaartje. In Utrecht had ze een
aardig Argentijns ingenieursgezin
leren kennen. Daar mocht zij als
au-pair meisje komen. Ze nam de
boot en arriveerde in Buenos Aires,
in 1959. Ze begon wat om het land
te geven en het halve jaartje werd
langer en langer. En op een goede
dag besloot Alieda Verhoeven in
Buenos Aires theologie te gaan stu
deren aan de protestantse faculteit
en met een Argentijnse beurs.
Alieda is nu dominee en werkt van
's ochtends zeven uur tot 's nachts
een uur of een-twee, voor de acht
honderd vluchtelingen uit Chili,
die onder haar hoede zijn. Soms
komen er zo'n 30 tot 40 mensen per
dag de grens over. Bijna altijd zijn
ze eerst gemarteld. Ze komen uit de
gevangenissen en worden verban
nen. Ze hebben geen geld en geen
hoop. Het zijn bange mensen, die
in Argentinië doorgaans gemeden
worden, omdat ze verdacht worden
van links radicale ideeën.
In Mendoza zijn zij min of meer
veilig, maar blijven kunnen ze er
ook niet. De Argentijnse samenle
ving is bang met de vluchtelingen
een nieuw probleem in huis te ha
len. Daardoor blijven ze in Mendo
za wachten totdat een ander land
hun gastvrijheid biedt. Dat gebeurt
mondjesmaat. Achthonderd men
sen, moeders en vaders, kinderen,
oude mensen zitten te wachten en
zijn intussen overgeleverd aan de
zorgen van uitvoerend secretaris
Alieda Verhoeven. Dat wachten
vindt plaats in enkele goedkope
hotels in Mendoza. Alieda eet met
hen samen en deelt hun angst en
verdriet.
Maar de geldzorgen voor het werk
draagt zij zo'n beetje alleen. Het
werk wordt zo goed en zo kwaad als
mogelijk door de methodisten be
taald. Soms komt er wat geld van de
wereldraad. Maar toen Alieda veer
tien dagen geleden haar kantoortje
sloot, lag daar een onbetaalde ho
telrekening van dertigduizend dol
lar, bijna honderdduizend gulden.
Vroeger was de methodistenge
meente in Mendoza. rijk en welva
rend. Sinds in de kerk een nieuwe
theologie haar intrede heeft gedaan
zijn veel rijke gemeenteleden ge
woon verdwenen. Het kerkelijk le
ven is echter veel intenser gewor
den. Alieda Verhoeven vindt de ge
meente nu veel rijker, omdat zij nu
een hand biedt aan de vervolgden
en gemartelden.
'Ontzettend veel mensen, die de
kerk al hadden afgeschreven blijken
nu ineens weer wat in het geloof te
zien. De vluchtelingen verbazen
zich vaak dat ze van de kerk hulp
krijgen', aldus Alieda Verhoeven.
De kerk, die deze hulp verleent, is
de laatste jaren sterk onder invloed
komen te staan van de moderne
Zuidamerikaanse theologie. Talrijke
van de theologische voormannen
zijn niet in de gelegenheid, zelf
gestalte te geven aan hun bevrij
dingstheologie. Alieda Verhoeven
wel. Zij noemt de richting die in
haar kerk invloed heeft de theolo
gie van de vrijheid. Dat wil zeggen
je theologisch opstellen in een be
vrijdingsproces dat al aan de gang
is. In Zuid-Amerika zoekt de on
derdrukte mens, zo'n 93 procent
van de bevolking, onder die druk
uit te komen. De mensen doen dat,
ook al zou de kerk zich er niet mee
bemoeien. Ze wachten niet totdat
de theologie hen volgt. De theologie
kan wel zin geven aan hun bevrij-
dingsstrijd.
'Wij laten ons inspireren door de
God die bevrijding heeft gegeven
uit de macht van de Egyptische
farao, een overheid die het volk
van de joden onderdrukte als sla
ven. God is een bevrijdende god en
Christus is een bevrijdende heer.
De Zuid-amerikanen zoeken bij het
geloof in deze God inspiratie voor
hun strijd. De theologie bij ons is
niet een rij boeken, maar een le
vende theologie, die met de mensen
meegaat'.
Dit klinkt sommigen misschien als
horizontalistisch in de oren.
'Dat is helemaal niet het geval. Het
gaat uiteindelijk niet alleen om een
politieke bevrijding. Het proces is
veel ruimer. De politieke bevrijding
maakt deel uit van de totale verlos
sing van de mens. Al zien lang niet
alle mensen in Latijns Amerika dat
bewust in, toch voelen heel veel
mensen, dat er in deze bevrijdings-
strijd een kracht werkt, die boven
hen uit gaat. Je moet rekenen,
Zuid-Amerika is het enige christe
lijke werelddeel in de derde wereld.
De mensen vatten het proces van
Solidaridad, si
Het werk van domina Alieda
Verhoeven heeft al steun uit
Nederland gekregen: 25.000
gulden van de vorige actie
Soliradidad. Zij hoopt ook dit
jaar wat te krijgen voor haar
vluchtelingen.
De actie Solidaridad is de in
terkerkelijke adventsactie, die
speciaal gericht is op Latijns
Amerika, waarvoor het giro
nummer 1804444 in Den Haag
is opengesteld.
Het motto van de actie luidt
dit jaar: Aalmoezen, no; ge
rechtigheid, si! Aan de actie
doen mee de rooms katholie
ke kerk, de hervormde kerk,
de doopsgezinden, de evange
lische broeders, het leger des
heils, de protestantenbond, de
pud-katholieke kerk, de re
monstrantse broederschap en
de baptisten.
De doelstelling van Solidari
dad is steun te geven aan
acties van kerken en christe-
lijk-sociale organen die ge
richt zijn op maatschappij
hervorming in Latijns Ameri
ka.
bevrijding op als onderdeel van
hun totale geloofsleven.
Nog niet zo lang geleden moesten
geestelijken met dit soort ideeën,
net als Camillo Torres, hun ambt
opgeven en als guerrilla-strijder de
bergen in trekken.
Er is de laatste jaren een geweldige
verandering aan de gang in de
kerk. In de katholieke kerk is ook
zo langzamerhand een grote groep,
die samen met de protestanten be
zig is met de bevrijdingsstrijd.
Steeds meer ontmoeten de gewone
christenen elkaar en gaan samen
aan het werk. We staan op de
drempel van het kerkelijk leven dat
de grote instituten wegvallen. Dat
maak ik mee op dit moment.
Jullie kerk heeft veel rijke mensen
zien vertrekken. Heeft dat het werk
niet in gevaar gebracht?
Nee, dat is juist het grote wonder.
De rijken zeiden: als jullie door
gaan met je sociale werk, dan hou
den wij ons geld achter. Voor onze
kerk, waar het de gewoonte is tien
den te geven, betekende dat nogal
een gevaar. Toch hebben we ons
niet laten intimideren. We zijn
doorgegaan met het preken en met
het opvangen van mensen. Toen
zijn ze een voor een weggegaan.
Twee tot drie maanden heeft dat
een terugslag gegeven. Maar nu is
het kerkelijk leven zo verbeterd,
dat er veel meer mensen aan mee
doen. Er. wordt niet meer gerod
deld. Het doet niet meer ter zake
wat voor jas je aan hebt in de
kerk. En voor het eerst sinds tien
jaar heeft de kerk geen schuld
meer. We hebben zelfs genoeg voor
ons sociaal actie-programma.
De mensen komen sinds maart echt
om elkaar rond de tafel van de
Heer te ontmoeten. Nu ik samen
met mijn collega weg ben, weten
wij dat het leven van de gemeente
gewoon doorgaat. De mensen voe
len zich veel meer verantwoorde
lijk.
De kerk moet zich ontdoen van
haar band met de rijken. Het is
voor het wezen van de kerk nodig
om een relatie met de armen te
hebben. Als ze die niet heeft, dan
kan ze wel ophouden. Er moet in
de kerk zelf een bevrijdingsproces
plaats hebben.
MARTELINGEN
In de kerk is advent een tijd vai
boete en inkeer. En eigenlijk pas
in die tijd heel goed dat wij
gedachten zijn bij de velen dj
overal ter wereld gemarteld wor
den. Om hun overtuiging, om huj
aandeel in een rechtmatig vera
tegen geweld en onderdrukking fl
om hun geloof. Af en toe bereikej
hun verhalen ons. Ze zijn van eei
verbijsterende inhoud. Als de dokt
menten van Amnesty Interna/tio
naai er niet waren, men zou ze ni^
willen geloven. Wie er zich in ve^
diept zou er al zijn geloof in wie i
wat ook door kunnen verliezen. 1
durft 't verhaal dat via de radio j
kamer binnenkomt niet te onderbre
ken, want dan is 't net alsof d
gemartelden vragen: kan je da
niet even bij ons zijn? Christt
heeft ons niet in het onzekere gela
ten over de identiteit van mense
die gemarteld worden. Wie hen i
hulp komt, komt Hem te hulp. W.
onbewogen aan hun doodsangs
voorbijgaat, gaat aan Zun doods
angst voorbij. Men kan over vei
verschillen, men kan over allerli
zaken een andere mening hebbei
maar hier is een grens bereikt. El
.geestelijk of lichamelijk geweld ge
bruikt om mensen tot bekentenis
sen of tot andere inzichten t
dwingen is zonder meer sataniscl
Het heeft niets meer te maken me
menselijk leven. Het behoort tot d
onmogelijkheden, ze kunnen nie
zijn. Het zijn alleen maar uitinge
van grenzeloze beestachtigheid ei
smerigheid waarmee geen mens
wie hij ook is, ooit te maken zo
moeten willen hebben. En toch zijl
het mensen die het doen. Mense:
van gelijke beweging als wij. Men
sen die allemaal ooit gehoord heb
ben van de liefde Gods. Een da
van inkeer en boete dan?' 't Zal t
weinig zijn, zolang nog één men
gemarteld wordt.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Wiersinga (13)
Het komt mij voor dat 'Vandaag'
van 4 december er nogal ver naast
is. Op grond van kwantitatieve ge
gevens schrijft u dat de overgrote
meerderheid van de gereformeerden
geen behoefte had aan een nieuw
besluit. Die conclusie is voorbarig:
men kan alleen stellen dat zij niet
geschreven hebben ergens behoefte
aan te hebben.
Overigens blijft u wel in gebreke
besluiten te noemen die nog meer
reacties dan de genoemde aantallen
hebben opgeleverd. U zou dan ook
ver in het verleden hebben moeten
zoeken. Tenslotte kunnen kerk
scheuringen ook beginnen met na
latigheid in het reageren op brie
ven zoals de generale synode die nu
ontvangen heeft, en waarvan al
thans ik aanneem dat die geschre
ven zijn met de eerlijke bedoeling
het karakter van de gereformeerde
kerken als belijdende kerken te be
waren, en niet met de bedoeling
koppen te laten rollen.
Aalsmeer
J. Weststrate
Wiersinga (14)
De dwaling van dr. Wiersinga is al
zo oud als de vrijzinnigheid, alleen
deze werd in zijn proefschrift in
een nieuwe verpakking gepresen
teerd. Het hart van deze leer werd
aangetast. De synodebrief is duide
lijk en snijdt de pas af voor hen,
die die weg willen opgaan.
Oldebroek
(ADVERTENTIE)
Wiersinga (15)
We hebben in onze jeugd op cate
chisatie de verklaring en uiteenzet
tingen in de catechismus met vraag
en antwoord moeten leren nazeg
gen. Ik voor mij geloof dat hier de
kern der verwarring en de vele
kortsluitingen liggen. Men heeft
met zeer goede bedoelingen ge
tracht het Goddelijk mysterie van
de verzoening doorzichtig te ma
ken. Er is al zoveel 'voor' ons ge
dacht en onder woorden gebracht,
dat we ons nodig moeten bezinnen
op de vraag: Wat bedoelen we hier
eigenlijk mee?
Dit vraagt een heel andere benade
ring, en wel vanuit 'de Verzoener'
zelf. Bij Hem alleen leren we de
noodzakelijkheid om 'verzoend' te
worden, door zijn geheiligd leven,
zijn verkondiging in de vier evange
liën, en bovenal uit de regels voor
zijn koninkrijk, geopenbaard in
zijn vele gelijkenissen. Deze bevat
ten alle aspecten voor het gewone
menselijk leven en bovendien
troostrijke beloften voor een nade
rend levenseinde, zodat ook die
voorganger op de synode zich niet
ongerust behoeft te maken. Dan is
ook het goed weten van de val en
moedwillige overtreding van Adam
'niet zo' belangrijk meer. Daarom is
het zeer goed dat dr. Wiersinga
deze vragen ter discussie stelt, 'ver
zoening als verandering' dus.
Wormerveer
M. Bakker
U kunt nog tot het eind van deze maand uw spaar
premie aanvragen over het bedrag dat u in 1969 hebt
gespaard volgens de voorwaarden van het Premie Spaarplan.
Dat sparen kon gebeuren door middel van spaar-
bewijzen, effecten effectenbewijzen, levensverzekering,
spaarkasinschrijving, via aflossing op hypotheek of
garantiekrediet of via een bedrijfsspaarregeling.
U weet dat die 20% spaarpremie belastingvrij is en dat
u die alleen kunt aanvragen bij de instelling waar u in 1969
hebt gespaard.
Niet vergeten. Want 't is geld waar u recht op hebt!
En na 31 december is het te laat!
Publikatie van het Ministerie van Sociale Zaken.
KINSJASA (AFP) 'De
volksbeweging van de revolu
tie (MPR), de nationale par
tij van Zaire, moet voortaan
worden beschouwd als een
kerk en haar stichter, gene
raal Moboetoe Sese Seko, als
een messias.' Dit heeft de
staatssecretaris voor politieke
aangelegenheden van Zaire,
Engoeloe Bangampongo, tegen
over onderwijskrachten uit
het gehele land gezegd. Hij
zei, dat de revolutie van het
volk van Zaire nu in een zeer
belangrijke fase is gekomen,
waarbij in het bijzonder op
het de mentaliteit van de
mensen moet worden inge
werkt.
Eerder dit jaar heeft Moboe
toe het kerstfeest afgeschaft.
Wel is 24 december een feest
dag. Op die dag wordt het
invoeren van de grondwet en
de eigen munteenheid her
dacht. Gevraagd naar de re
actie van de kerken heeft ds.
Itofo Bokeleale, de leider van
de protestantse eenheidskerk
van Zaire, verklaard: 'De
christenen van Zaire moeten
voor het gedenken van de ge
boorte van Christus een da
tum vinden, die is afgestemd
op de eigen aard van het
land.'
H. Boere Wiersinga (16)
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.glro
X 500.
Het is merkwaardig dat in deze
rubriek niemand naar de werkelijke
oorzaak van de kwestie Wiersinga
verwijst. De enige grond, waarop de
leer en niet de persoon Wier
singa door de meerderheid van de
synode afgewezen wordt, is te vin
den in de Heilige Schrift, het eeu
wig woord van onze God. Dit geldt
met name ten aanzien van het
mooie hoofdstuk Jesaja 53. En ver
der zijn in dit verband de volgende
teksten te noemen: Lucas 22 vers
37, 1 Petrus 2 vers 24. 2 Corinthe 5
vers 21 en nog wel meer. En als
men dan tegen de besluiten van de
synode wil ageren, dan zwamme
men maar niet wat in de ruimte
wat een ieder goeddunkt, maar
men fundere zijn schrijven op bij
belse gronden!
Noord wijk
J. Oosting
Wiersinga (17)
J. Keep uit Landsmeer schrijft: 'Al
leen verzoening na belijdenis van
schuld aan de naaste'. Dat is goed
bedoeld, maar het helpt niets!
Schuld belijden tegenover God en
dan aan de naaste, dat gaat er
dieper door en het helpt de hele
wereld. Daarom moeten de predi
kers oproepen: Laat u met God
verzoenen! Dan gaat de hele mens
er aan, maar uiteindelijk wordt het
goed, echt goed, goddelijk goed ook
tegenover de naaste.
Schildwolde
J. D. Stuurwold
Marechaussee (2)
Dat de doorsnee-burger niet altijd
een juist begrip heeft van de plaats
en de taak van de politie in de
samenleving, is tot op zekere hoog
te te begrijpen. Maar dat dit begrip
ook bij serieuze instanties als de
raad van kerken en Amnesty Inter
national blijkt te ontbreken, vind
ik teleurstellend. Wanneer actie
groepen om hun doel te bereiken
tot het niet-democratische middel
van geweld overgaan, dan is het de
plicht van de politie die verstoring
van de rechtsorde tegen te gaan,
waarbij zich helaas situaties kun
nen voordoen, als waarvan de ge
wraakte foto een beeld geeft. Als
men hierbij van martelen zou wil
len spreken, dan gaat dit m.i. eer
der uit van de actievoerders, die de
politie sarren en aanvallen.
Met het opnemen van deze foto
zijn de samenstellers van de bro
chure te veel doorgeslagen naar de
verkeerde kant. Jammer dat prof.
Fiolet, de secretaris van de raad
van kerken dit tracht goed te pra
ten. Een goed gesprek met betrok
kenen om de zaak in het reine te
brengen lijkt me vooralsnog beter
dan een gerechtelijke actie, waar
toe de Marechaussee-vereniging in
haar, overigens begrijpelijke, ver
ontwaardiging schijnt te hebben
besloten.
Hilversum J. J. Haije
YAOUNDE (KIPA) De Islam
voert met oliegeld een koude oorlog
in grote delen van zwart Afrika,
volgens het r.-k. weekblad van Ka
meroen 'L'effort camerounais'. Het
blad citeert koning Feisal van Sa-
oedi-Arabië, die verklaard heeft,
dat de christenen in Afrika de wes
terse belangen steunen. Deze aan
val gaat aldus het blad hand
in hand met een geweldige finan
ciële inzet voor missionering. Als
voorbeelden van het inpompen van
Arabisch kapitaal noemt het blad
het oprichten van moskeeën en ko
ranscholen, het financieren van
communicatiemiddelen en van be
devaarten naar Mekka. In Nigeria
wordt een islamitisch radiostation
gebouwd, dat in geheel Afrika ont
vangen zal kunnen worden.
VALKENBURG Pastoor J. van
Amstel is tegen het opdragen van
een romantische kerstnachtmis in
de gemeentegrot van Valkenburg.
De WV van het Limburgse toeris
tenplaatsje wil deze mis als trek
pleister voor kersttoeristen. De pas
toor vreest teveel versnippering ge
durende de kerstnacht onder zijn
eigen parochianen. Hij zal geen
priester uitnodigen de mis op te
dragen.
JOHANNESBURG Dr. C. F.
Beyers Naudé en verscheidene an
dere tegenstanders van de apart
heidspolitiek in Zuid-Afrika zijn
hun paspoort kwijt. Leden van de
veiligheidspolitie hebben de pas
poorten ingenomen van Naudé,
Theo Kotze, directeur van het bu
reau in Kaapstad van het Christe
lijk Instituut en Peter Eandall, di
recteur van de uitgeverij Assoxiated
Publishing Company. Ds. Roelf
Meyer, de hoofdredacteur van Pro
Veritate weigerde zijn paspoort af
te geven, omdat hij van mening is
dat iedereen -recht heeft op vrijheid
van beweging, tenzij de staat vol
doende kan aantonen redenen te
hebben, om deze vrijheid af te ne
men.
Dr. Beyers Naudé was zaterdag in
Zuid-Afrika teruggekeerd, na in
Chicago de Reinhold-Niebuhrprijs
te hebben ontvangen.
In Kaapstad hebben geestelijken
van verschillende richtingen in de
nacht van dinsdag op woensdag
een wake gehouden in de St. Joris-
kathedraal als protest t egen het
gevangenhouden van veertig zwarte
militanten, die al sinds september
zonder proces vastgehouden wor
den. Een van de geestelijken zei
dat de wake zal doorgaan totdat de
gevangenen worden vrijgelaten of
berecht.
BELFAST (AP De' vier voor
naamste kerken in Noord-Ierland
hebben voor het eerst gezamenlijk
een dringende Oproep tot vrede ge
daan. De oproep gaat uit van de
rooms-katholieke, de presbyteriaan
se. de methodistische en de angli
caanse kerk.
Zondag zal in al deze kerken wor
den gebeden voor de binnenlandse
vrede. De campagne zal daarna
worden voortgezet door middel van
preken, advertenties, in de kranten
en uitzendingen van radio en tele
visie. 'Wij voelen aan, dat er overal
zo'n walging tegen het geweld be
staat, zo'n gevoel van schande voor
de naam van Ierland en zo'n vrees,
dat er nog ergere dingen gaan ge
beuren, dat wij vinden dat onze
campagne uiterst noodzakelijk is en
met de grootste spoed moet worden
gevoerd,' aldus een zegsman van de
kerken.
(ADVERTENTIE)
Deze week in Hervormd Neder
land o.a.:
Moeten we nu
versoberen of
meer consumeren?
De kwestie Wiersinga: Niet
God, maar wij moeten ver
anderen.
Graag gedaan: Leve de
burenhulp.
9 Kerkstrijd in Berlijn rond
bisschop Scharf.
We laten ons machteloos
heid aanpraten.
De Hervormde Kerk van
Borger tot Berkhof.
Guus Weizei en het Schip
van de week.
Ik abonneer
mij op/vraag
een
proefnummer
van
Hervormd
Nederland.
NAAM:
ADRES:
WOONPLAATS:
GIRONUMMER:
TELEF.NR
Abonnementsprijs 23,— per
half jaar; 46,— per jaar.
Abonnementen kunnen elk
ogenblik ingaan.
Bon ingevuld in BLOKLET-
TERS in envelop (zonder
postzegel) verzenden aan:
Antw.nummer 1776, Den Haag.
Hervormd Nederland,
NED. HERV. KERK
Beroepen te Wouterswoude:
Evers te Leerbroek.
Bedankt voor Oldebroek (toez.):
Schipper te Dordrecht.
Benoemd tot leraar godsdienst
Leiden (chr. lyceum): G. Allers
Lemelerveld.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Assen: drs. A. Bonna
te Alphen aan de Rijn.
Beroepbaar: kand. M. J. Watte
Achterveldweg 4, Neede.
Reflexive water, the basic concern
of mankind; edited Fons Elders
Souvenir Press (Condor book)
geïmporteerd door Meulenhoff-Bru
na BV in Amsterdam; 307 blz. pa
perback 16.50 en gebondei
28.20.
De NOS zond in 1971 vier keer eei
filosofendebat uit, waarbij elke kee
twee filosofen van wereldnaam on
der leiding van Fons Elders me
elkaar praatten over hun eigen fi
losofieën. Zo verschenen A. J. Ayei
Arne Naess, Sir Karl Popper, Si
John Eccles, Noam Chomsky, Mi
chel Foucault, Leszek Kolakowsk
en Henri Lefebvre op het Neder
landse televisiescherm, een uniek
belevenis, niet in het minst omda
kijkers de debatten met een klei:
beetje goede wil en moeite bes
konden volgen. Filosofie terugge
bracht tot een begrijpelijk gespre
tussen twee keurige heren en onde
leiding van een jongeman die per
fect speelde dat hij het, net als d
kijkers, vaak maar wat moeilij
vond.
Die debatten (en dan niet alleei
de uittreksels van een uur die voo
de televisie kwamen) zijn nu in ee
Engelse vertaling uitgekomen. 0
vertaling: oorspronkelijk werdei
twee van de vier gesprekken in he
Engels gehouden, een derde half ii
het Engels en half in het Frans ei
de vierde helemaal in het Frans. E
was indertijd geen woord Neder
lands bij, behalve dan de toelich
tingen van de Groningse hoogle
raar Nauta. Dat deze weergave vai
de debatten nu ook in een ander
taal verschenen zijn, zal wel me
het oog op het grotere Engels
taalgebied gebeurd zijn, maar jam
mer is het wel. Daarmee word
filosofie toch weer in een
hokje gestopt, met het etiket
moeilijk toegankelijk. Of komt
nog een Nederlandse vertaling?
Xingu, the Indians, their myths
door O. en C. Villas Boas; Souveni:
Press (Condor book) geïmporteeri
door Meulenhoff-Bruna BV in Ara
sterdam; 270 blz. prijs (paperback
16.50 en gebonden 28.20.
Drie broers Villas Boas, Orlando
Claudio en Leonardo, gingen ii
1943 het Braziliaanse oerwoud ii
om met een expeditie Aito-Xingu
indianen op te zoeken. Vanaf dal
moment bleven ze bij deze mensei
en probeerden ze te beschermen te
gen de verwoesting, die de bescha
ving (onze beschaving dan) ove;
hen bracht. Dit boek is een be
schrijving van het leven van de
Xingu-indianen, die vooral dankzi
de bemoeienissen van de Villas
asbroers een nationaal park toege
wezen kregen van de Braziliaanse
regeringom in te wonen. Het groot
ste deel van het boek gaat over de
31 mythen van de Xingu-indianen.
verhalen over de oorsprong van
licht en donker, zon en maan, man
en vrouw, over het einde van de
wereld etc. Heel boeiende lectuur.
