NAVO wil meer gevechtskracht Hoessein vreest kernwapens bij nieuwe oorlog in Midden-Oosten Israël zegt niet wat er bij de weg naar Sodom gebeurt Computer-oplichting nog juist voorkomen schoorsteenloos de kou verdrijven Japans nieuwe premier heeft regering klaar Rhodesische leiders niet terug naar gevang Israël staakt medewerking aan UNESCO Hoe maakt uzelf thuis vruchtenwijn? 'Rode telefoons' van Europa In Moskou veel verkeersdoden 1 Nieuwe ontwikkelingen afwachten Mevrouw Sadat schrijft Israëli weer brief Constantijn reageert koel op afzetting TROUW/KWARTET DINSDAG 10 DECEMBER 1974 BUITENLAND Europese leden spannen zich extra in BRUSSEL (Reuter, AP, UPI) De Europese leden van de NAVO willen hun gevechtssterkte de ko mende jaren aanzienlijk opvoeren. Zij hebben daarvoor een plan aangekondigd dat miljoenen dollars gaat kosten. De belangrijkste Europese NAVO-landen zijn het er over eens dat zij bij de ontwikkeling van hun bewapening meer samen moet doen. Zij zullen het streven naar meer eenheid in het mili taire materiaal nieuw leven in blazen. De ministers bespraken een rapport van een werkgroep, die na een lange studie tot de conclusie was geko men, dat militaire middelen van de Westeuropese bondgenoten niet doelmatig worden gebruikt. Al ja renlang wordt er binnen het Noordatlantisch bondgenootschap gepraat over opvoering van de doelmatigheid door meer samen te doen op het gebied van de bewape ning. Het probleem is nu schrij nender geworden doordat het voor alle NAVO-landen steeds moeilijker wordt de hoge defensielasten op te brengen in verband met de hard nekkige inflatie. Tot werkelijke maatregelen om de harmonisering van de bewapening te versnellen is het nog niet geko men. De Nederlandse minister van defesie Henk Vredeling had voor- JERUZALEM (AFP) De Israëli sche commissie voor de UNESCO heeft besloten alle samenwerking met deze VN-organisatie voor On derwijs, cultuur en wetenschap te staken totdat de recente anti-Isra- elische resoluties van de UNESCO ingetrokken zullen worden. Voorzit ter van de commissie, die dit besluit nam met algemene stemmen, is de minister van onderwijs en cultuur Aharon Yadlin. Het besluit houdt in dat Israëlische wetenschapsmensen, schrijvers en kunstenaars niet meer zullen mee doen aan congressen, conferenties en studiebijeenkomsten van de UNESCO. gesteld om een\ gemeenschappelijk fonds te stichten voor onderzoek en ontwikkeling. Hierdoor zou kunnen worden voorkomen dat allerlei on derzoek binnen het bondgenoot schap dubbel wordt verricht. Vrede- lings voorstel zal nu eerst op amb telijk niveau nader worden beke ken. Verheugend Vandaag zullen ook de ministers van de vijf andere NAVO-landen deel nemen aan het overleg. De Amerikaanse ministers James Schlesinger arriveerde gisteren al in Brussel. Tegenover journalisten sprak hij de hoop uit dat het ak koord tussen de VS en de Sowj et- Unie over een maximum-aantal atoomraketten ook zal leiden tot een beperking van de strijdkrach ten in Europa. Hij noemde het verheugend, dat de Sowj et-Unie nu ook bereid is om met anderen dan de VS te praten over kernwapens in Europa. De Amerikaanse ministers zei ver der te hopen dat de Europese lan den niet zullen besluiten hun de fensie-uitgaven te verminderen, ondanks de economische moeilijk heden die zij hebben. Over het besluit van de Britse regering om de strijdkrachten in te krimpen zei Schlesinger, dat 'het geen reden tot vreugde' was. Doelmatig De ministers van defensie van negen Europese NAVO-landen vergaderden gisteren in Brussei. Na afloop van hun bespreking maakten zij bekend dat zij hun wapenarsenaal volgend jaar willen gaan uitbreiden met on der meer 1700 pantservoertuigen, 240 TOKIO (Reuter) Japans nieuwe minister-president Takeo Miki heeft maandag een kabinet gevormd, waarin alle belangrijke stro mingen van de regerende Liberaal-Democratische Partij zijn ver tegenwoordigd. De 67-jarige Miki, die vorige week door de Liberaal-Democraten als nieuwe leider naar voren was ge schoven, werd gisteren, geheel vol gens verwachting, tot premier ge kozen door het Japanse parlement. In zijn kabinet keren drie leden van de aftredende regeringsploeg van oud-premier Tanaka terug. De nieuwe vice-premier is de 69-jarige Takeo Foekoeda. Minister van bui tenlandse zaken werd Kitsji Mi- jasawa. De nieuwe Japanse regering staat voor een berg van problemen. De grootste moeilijkheden liggen op het economisch terrein. De inflatie (ADVERTENTIE) Bel of schrijf naar 't Gulden Okshoofd, Zomerdijk 34, Zwartsluis, tel. 05208-2631*. Vraag dan waar in uw buurt Vin de la Maison te koop is, het komplete hobby pakket om zelf thuis vruchtenwijn te maken. Haal vervolgens zo'n pakket, lees de gebruiksaanwijzing en ga aan de slag. Goede vruchtenwijn van eigen hand is uw beloeing. LOS ANGELES (UPI) De officier van justitie in Los Angeles is op zoek naar de gemeenteambtenaar die bijna via de stedelijke computer 2,5 miljoen dollar had verduisterd. De computer was geprogrammeerd om het geld aan drie niet bestaande firma's in New York en Chicago over te maken. Het plan werd verijdeld dankzij een tip aan een commissie van de Senaat die soortgelijke diefstallen in Los Angeles en andere steden in onderzoek heeft. Er zijn al twee verdachten gearresteerd, van wie er één bindingen onder houdt met de Newyorkse maffia. 'We zijn er aardig van overtuigd dat men sen uit de georganiseerde misdaad hier op een of andere manier achter zit ten,' aldus een woordvoerder van de commissie. Gemeenteontvanger Charles Navarro zei dat de opsteller van de plannen goed op de hoogte moet zijn met de werkwijze van de stedelijke administra- i tie. Door de computer het bedrag op drie afzonderlijke cheques te laten overmaken, zou hij hebben voorkomen dat de extra controle op overschrij vingen van meer dan een miljoen dollar in werking zou treden. Het plan werd verraden door de 'medewerker' die het geld door onover zichtelijke transacties via banken op de Bahama Eilanden en in Zwitser land had moeten 'schoonwassen'. taktische vliegtuigen en tien torpe doboot jagers. Zij kondigden verder een plan voor verbetering van de strijdkrachten op langere termijn aan. De uitvoering van dit plan zal tot in 1978 duren. Zo zullen 600 ge vechtsvliegtuigen worden uitgerust met betere elektronische apparatuur, terwijl 3500 zware tanks zwaarder geschut en een betere bepantsering zullen krijgen. In een gemeenschappelijke verkla ring zeggen de ministers van defen sie dat de,landen van het Warschau Pact, het communistische militaire bondgenootschap, hun bewapening voortdurend opvoeren. De NAVO, het westerse bondgenootschap, moet daarom ook wel haar gevechtskracht opvoeren, aldus de ministers. Zij ga ven niet aan hoeveel hun landen volgend jaar voor defensie zullen uit geven. Het lijdt geen twijfel, dat zij volgend jaar samen aanzienlijk meer moeten opbrengen dan de 44 miljard dollar, die zij dit jaar samen uitgeven voor de strijdkrachten. tussen de kleine blanke mind< en de zwarte meerderheid dri verslechteren met een verbod ANC. Gisteravond had hij steeds niet gereageerd op het sluit van de verzetsorganisaties samen te gaan, dat zondag in saka bekend werd gemaakt. De Franse gastheren van de topconferentie van regeringsleiders van de Europese Gemeenschap hebben zo weinig mogelijk aan het toeval overge laten. In een vertrek van het gebouw in Parijs waar de EG-leiders hun tweedaagse overleg voeren, zijn telefoons bij elkaar gezet voor de onder handelaars, zodat zij ruggespraak kunnen houden met hun ministers van buitenlandse zaken. ROME, CAIRO (Reuter, UPI) Koning Hoessein van Jordanië heeft gezegd dat éen nieuwe oorlog in het Midden-Oosten niet te vermijden is en dat deze keer met atoomwapens gevochten zou kunnen worden. zal dit jaar in Japan meer dan 26 procent bedragen. De economische groei, twee jaar geleden nog elf procent, is nu onder het nulpunt gedaald. Een van de gevolgen hier van is een toenemende arbeidson rust. Premier Miki, die sinds 1937 vrijwel ononderbroken in de politiek werk zaam is geweest, staat niet bekend als een krachtfiguur. Hij is premier geworden omdat hij binnen de sterk verdeelde Liberaal-Democrati sche Partij geen grote aanhang heeft. De werkelijke leiders hebben hem hun steun gegeven omdat zij elkaar de macht niet gunnen. Een nadeel voor Miki is verder, dat hij niet geliefd is bij de invloedrijke financiële wereld in Japan. Hij heeft vaak gezegd, dat de partij niet teveel vereenzelvigd moet wor den met de Japanse financiële machten. Die opmerkingen maak ten hem onpopulair bij de grote industriëlen en bankiers, die veel invloed hebben op de Liberaal-De mocratische Partij. MOSKOU (UPI) Het Sowjet-par- tijorgaan Prawda heeft maandag voor het eerst getallen bekendge maakt over verkeersongelukken in Moskou. Volgens de Prawda zijn in 1973 574 mensen in Moskou een stad van zeven miljoen mensen om het le ven gekomen door verkeersongeluk ken. Het aantal gewonden bedroeg 5.914. Wat het aantal doden tenge volge van verkeersongelukken aan gaat, slaat Moskou het record met de westelijke hoofdsteden, tenminste wat het aantal doden per auto aan gaat. Londen met een iets grotere bevol king 7,3 miljoen telde in 1973 697 doden in het verkeer en 8.026 gewonden. Maar in Londen bedraagt het aantal ingeschreven auto's 2.3 miljoen. Moskou daarentegen heeft slechts 160.000 personenauto's. De Jordaanse koning verklaarde in een vraaggesprek met Oriana Falla- ci van het Italiaanse weekblad L Europeo: 'Ik vraag me niet eens meer af of de ramp kan worden vermeden, alleen hoe lang men haar kan uitstellen'. Hoessein gaf de schuld voor het onverzoenlijker worden van de standpunten tussen de partijen aan de Arabische top van Rabat in ok tober. Daar werd toen de Palestijn se Bevrijdingsorganisatie erkend als de enige vertegenwoordigster van het Palestijnse volk. Hoesseins aan spraken op de door Israël bezette westelijke Jordaanoever werden daardoor niet langer erkend en hem werd belet met Israël te on derhandelen. Maar Israël weigert de Palestijnen te erkennen en wil niet rechtstreeks met de PLO pra ten. Over de top in Rabat zei Hoessein dat de deelnemers eraan 'niet be grepen dat het geen kwestie was van kiezen tussen mij en Arafat, tussen de PLO en Jordanië. Het is een kwestie van de keuze van het tijdstip. Maar zij hebben zichzelf naar voren geschoven voordat het juiste ogenblik was aangebroken en zij hebben alle geruïneerd'. Hoessein liet weten dat 'de wereld zal ontoloffen' als het probleem van Palestina op de verkeerde ma nier wordt aangepakt' zoals wij nu doen'. 'De volgende oorlog zal niet zijn zoals de strijd tot dusver is geweest: het zal een totale oorlog worden, een ramp. Wat in oktober 1973 gebeurde was maar een klein voorbeeld, een waarschuwing. Maar niet alleen een waarschuwing voor ons, maar voor iedereen: voor Eu ropa en de belangrijkste mogend heden'. Hoessein vervolgde niet te weten of dit keer van de kernwa pens gebruik zou worden gemaakt. 'Maar de mogelijkheid bestaat', zo voegde hij eraan toe. Ismail Fachmy, de Egyptische mi nister van buitenlandse zaken, heeft gewaarschuwd dat een nieuwe oorlog in het Midden-Oosten tegen Israël op alle Arabische fronten zal worden gestreden'. Egypte verwacht van de komende topontmoeting tussen president Sadat en de Russi sche partijleider Breznjew, die in januari wordt gehouden, nieuwe Russische v/apenhulp aan Egypte. Fachmy zei een en ander in een interview met het in Cairo ver schijnende weekblad Sawt al-Ga- mea (de Stem van de Universiteit). Fachmy zei dat Egypte de Sowjet- Unie een belangrijker rol wil toe kennen bij het oplossen van de problemen in het Midden-Oosten. Dat 'niet alleen omdat wij en de Sowj et-Unie dezelfde standpunten delen, maar ook wegens de prakti sche reden dat de Sowjet-Unie de Egyptische en Arabische standpun ten krachtig steunt. Daarom is het in het nationale belang van Egypte dat de Sowjet-Unie een belangrij ker rol gaat spelen bij pogingen tot een oplossing te geraken. 'Boven dien', aldus Fachmy, 'kunnen wij niet de ogen sluiten voor het feit, dat de Sowjet-Unie de voornaamste wapenleverancier van Egypte is'. Volgens Fachmy is het 'beste kader' waarin Moskou een groter rol kan worden toebedeeld de Geneefsè Midden-Oostenconferentie die, naar de Egyptische minister zei te ho pen, in februari zal worden hervat. TEL AVIV Israël houdt.de wereld nog steeds in het ongewisse of het nu al of niet kernwapens heeft. President Efraim Katzir heeft de stroom van geruchten opnieuw doen toenemen toen hij vorige week aan een groepje we tenschapsmensen die in Israël op bezoek waren, vertelde dat zijn land de ken nis bezat zulke wapens te prodüceren, maar dat Israël ze niet als eerste in het Midden-Oosten zou introduceren. Centraal bij al deze geheimzinnig heden staat Israels kernreactor in Dimona, in de woestein van Judea, ergens in de buurt, van de weg van Berseba naar Sodom. Deze reactor heeft al enige jaren een rol ge speeld in de legpuzzel van de machtspolitiek in het Midden-Oos ten. Er bestaat nauwelijks twijfel over dat dit object een belangrijke factor is geweest in de overleggin gen tussen de Sowjet-Unie en de Verenigde Staten over dit deel van de wereld. Israël zelf heeft- besloten praktisch niets over de reactor en de vooruit gang die er gemaakt wordt te vertellen. De resultaten van de we tenschappelijke arbeid in Dimona werden met een waas van geheim zinnigheid omhuld. Als het al zo is dat men in Israël de kernenergie militair kan toepassen, dan is daar tot nu toe niets over gezegd. Als er gedurende de laatste jaren voorra den van het voor atoombommen benodigde plutonium zijn aange legd, dan is daar geen woord van uitgelekt. Als er nieuwe methoden zijn ontwikkeld voor de verschil lende fasen waarin atoomkoppen moeten worden geproduceerd: als er een nieuw proces uitgevonden is in de zwaarbewaakte reactor in de woestijn of als Israël in feite al in het geheim lid is van de 'nucleaire club', dan zijn zulke ontwikkelin gen nog nooit bekend gemaakt. In het onzekere De politiek van de opeenvolgende regeringen in de afgelopen tiental len jaren was gericht op: 'laten we zorgen dat de wereld er naar blijft gissen'. Maar politieke waarnemers teloven dat zowel de Verenigde taten, Israels grootste vriend in de wereld, als de Sowjet-Unie die Is- raëls tegenstanders steun verleent, er zich beide ter dege van bewust zijn dat Israël in Dimona een be langrijke troef achter de hand houdt. Er zijn geruchten geweest dat spi onnen uit de Sowjet-Unie gepro beerd hebben de muur van geheim zinnigheid rond Dimona te door breken. Zelfs de Amerikaanse in- Presïdent Efraim Katzir lichtingendienst heeft geprobeerd meer te weten te komen over de geheime reactor. Wanneer presi dent Katzir zegt dat Israël een nucleair potentieel heeft, dan moet dat eerder opgevat worden als een antwoord van een wetenschapsman hetgeen hij ook is op een vraag die hem op een nogal infor mele vergadering gesteld wordt, dan als een weloverwogen politieke verklaring. Zijn stelling dat Israël niet de eerste partij zal zijn die kernwapens introduceert in het Midden-Oosten is al evenmin nieuw. Officiële bronnen hebben de journalisten er even later aan her innerd dat Israels president alleen maar staatshoofd is en geen uitvoe rende macht heeft noch een be- leidsfiguur is. Ben Goerion Het Dimonaproject werd tegen het eind van de jaren vijftig met be hulp van Franse experts gelanceerd want in die tijd was Frankrijk de grootste vriend en bondgenoot van Israël. Veertien jaar geleden heeft de toenmalige eerste minister, Da vid Ben Goerion, voor het eerst officiëel in een parlementair debat in de Knesset (parlement) iets over de Dimonareactoj: gezegd. Hij zei: 'We zijn op het moment bezig met de bouw van een onderzoeksreactor met een warmteproductie van 24000 kilowatt, die .aan de behoefte van de industrie,'de landbouw, de ge zondheid en de wetenschap zal vol doen.' Vreemd' genoeg was het een klein alarm in de Verenigde Staten dat Ben Goerion tot die aankondiging aanzette. De toenmalige chef van de Ameri kaanse inlichtingendienst (CIA), Allen Dulles, had de gezamenlijke Congres-commissie voor atoom energie attent gemaakt op de ont dekking dat een grote textielfa briek, die bij Dimona gebouwd werd een kern-reactor bleek te zijn. Dit leidde tot bezorgd diplomatiek heen-en-weer gepraat. Toen al schreef een Londense krant: 'Israël is een eind op weg in het maken van een experimentele kernbom en houdt de ontwikkeling van zijn atoomwapen geheim voor de Ame rikanen'. In Tel Aviv werd in die tijd gefluisterd dat de Amerikanen opmerkzaam waren gemaakt op de reactor doordat een Israëlische we tenschapsman, met een diploma tieke functie, zijn mond voorbij had gepraat. Vandaag de dag is het waas van geheimzinnigheid over het enorme gebouw midden in de woestenij van de noordelijke Negev-woestljn, on doordringbaar als nooit te voren. Zij die er iets vanaf weten houden, hun lippen stijf op elkaar. Maar de cryptische stelling dat Israël niet als eerste atoomwapens zal gaan gebruiken in het Midden-Oosten heeft waarnemers er toe geleid te geloven dat kernwapens binnen het bereik van Israël liggen. 5"oen een commentator in Amerika onlangs schreef over het nieuwe 'Simson-Complex' dat in Israël aan het groeien is, speelde hij duidelijk met de gedachte dat in laatste in stantie Israël in staat zou zijn zijn vijanden mee te nemen in zijn vernietiging. De overtuiging van de Sowjet-Unie en de Arabische landen, dat Israël in feite al kernwapens heeft zou de Arabische landen ervan kunnen weerhouden een totale oorlog tegen Israël te beginnen. Maar het stilzwijgen dat in Tel Aviv over dit onderwerp bewaard wordt is door sommige erkende waarnemers geïnterpreteerd als een aanwijzing dat de Israëlische lei ders dit argument liever door de Amerikanen laten hanteren in hun diplomatieke contacten achter de schermen. Dit zou de Israëliërs be ter uitkomen dan zelf met een har de dreiging in de openbaarheid te komen. Arye Wallenstein is correspondent van het persbureau Reuter. LOESAKA (Reuter, UPI) De twee Rhodesische verzetsleiq die tijdelijk op vrije voeten waren gesteld, zullen voorlopig terugkeren naar hun land. Dit werd gisteren verteld door goed ingelichte kringen in Loesaka, de hoofdstad van Zambia. De twee Rhodesische leiders hebben daar de afgelopen dagen deelgenomen aan besprekingen met de blanke min derheidsregering van Rhodesië. Nkomo en Sithole waren voor deze gelegenheid door de Rhodesische regering tijdelijk vrijgelaten. Zij hadden beloofd, dat zij terug zou den keren naar de gevangenis. Nu de besprekingen met de regering van Ian Smith zijn vastgelopen en vier Rhodesische verzetsorganisaties zich tot één front hebben verenigd willen Nkomo en Sithole hun te rugkeer nog wat uitstellen. Vooral door het besluit van vier Rhodesi sche nationalistische organisaties om de krachten te bundelen is er een geheel nieuwe situatie ont staan. Nkomo en Sithole zullen daarom in elk geval nog enkele dagen in Loesaka blijven. Nkomo is leider van de Zimbabwe Afrikaanse Volksunie (ZAPU), Si thole van de Zimbabwe Afrikaanse Nationale Unie (ZANU). Belde or ganisaties maken nu deel uit van de Afrikaanse Nationale Unie (ANC). Totnutoe was dat de enige nationalistische organisatie, die niet verboden was door de blanke regering van Rhodesië. De kans is groot dat premier Smith deze ANC ook in de ban zal doen nu deze zo nauw samenwerkt met de militante ZANU en ZAPU. Aan de andere kant zou Smith de verhoudingen TEL AVIV (ARP, UPI) Mevrouw Jehan Sadat, echtgenote van president S dat van Egypte heeft opniei een brief beantwoord van e Israëlisch familielid van e in de oktoberoorlog 1973 oi gekomen Israëlische solda Deze week kreeg mevroi Ruth Lise, moeder van e gesneuvelde militair, ai woord op een open brief een Israëlische krant aan n vrouw Sadat, waarin zij verzoening tussen Egypte Israël vraagt. In haar br met het hoofd 'de echtgen< van de president' en met i aanhef 'uit naam van Alia de genadige' schrijft mevroi Sadat: 'Ik heb uw open br met de grootste aandacht g lezen en ik deel het verdr van een moeder die haar zo heeft verloren. Voor mij elke Egyptenaar die op 1 slagveld is gevallen als e zoon die ik verloren h< Mijn grootste wens is dat 1 woord 'oorlog' verdwijnt i de woordenschat van 1 Midden-Oosten. Wees erv overtuigd dat mijn echtg noot en zijn regering werk voor de ontwikkeling v Egypte en niet voor een nie we oorlog. Ik hoop dat Israëlische leiders hetzelf doen want geweld op zi kan de problemen van de v reld niet oplossen. Ik ben van overtuigd dat dit ook wens van mijn echtgenoot Wij moeten ons rekensch geven dat vriendschap liefde te prefereren zijn l ven vijandschap', aldus n vrouw Sadat in haar op september verzonden bri die via Frankrijk Israël he bereikt. ATHENE, LONDEN (AP, Rii UPI) Constantijn, de 34. voormalige Griekse koning gelaten gereageerd op de defii ve afschaffing van de monarch j Griekenland. In Londen liet Constantijn dat een werkelijk normale stand, vooruitgang en welvaart; eisen dat de nationale eeiB voorop staat. 'Ik bid van harte', aldus Constantijn, 'd'afl toekomstige ontwikkelingen he sultaat van de stemming van dag mogen rechtvaardigen', de ex-koning. Het Griekse ministerie van bin landse zaken heeft gisteren kendgemaakt dat door 69,2 pi van de kiezers zondag voor d publiek is gekozen. Van de 6,2 joen stemmers had 75,5 pp aan het referendum deelgenonf Het Griekse parlement is gist voor het eerst sinds zeven weer bijeen geweest. De f mentsleden hebben de eed trouw aan de republiek afgeleg ADVERTENTIE Met elektrische konvektor- kachels, verplaatsbaar of 'voor vast' aan de wand. Fijne, makkelijke schoorsteenloze verwarming In slaapkamers, studeerkamers en keukens. Voor elke ruimte is er het juiste typezo bent u altijd voordéllg warm! Ent Is veilig. van Inventum».*. de doorgewinterde warmtespetiaBsten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 8