Waarom dat telegram aan de synode?
ni
Beleidsconferentie met
ingrijpende voorstellen
Christenvervolging
in Tsjaad
Vandaag
V
VI
Trouw
Kwartet
Centraal Bond
opgeheven
Ethiopische kerkleider
zit gevangen
Gi
ft
Geen wijziging"'
van hervormd
kerkbegrip
i
TROUW/KWARTET WOENSDAG 27 NOVEMBER 1974
KERK T2 K2l
tOl
door A. J. Klei
Twee gereformeerde studentendo
minees hebben een telegram aan
de gereformeerde synode gestuurd,
nadat de synode als haar mening
had gegeven dat hun collega dr. H.
Wlersinga met zijn opvattingen
over de leer van de verzoening te
kort doet aan de rechte prediking
van het evangelie.
Ds. J. de Jongh, campus-pastor van
de technische hogeschool in En
schede, telegrafeerde:
'Brief en vraag aan dr. Wiersinga
beschouw ik ook als aan mij ge
richt, aangezien ik meen en in
voorkomende gevallen leer, dat de
belijdenis, met name in de zonda
gen 4 tot en met 6 van de Heidel-
bergse Catechismus, in strijd is met
de rechte leer over de verzoening'.
Ds. L. Ringnalda uit Amsterdam
stuurde dit telegram:
'De verzoeningsleer van dr. Wier
singa doet niet méér te kort aan de
rechte prediking van het evangelie
dan de gereformeerde belijdeni dat
doet. Ik beschouw daarom de brief
aan hem als ook persoonlijk tot mij
gericht'.
Omdat ik het eerst vernam van het
telegram van ds. De Jongh belde ik
hem op met de vraag:
Waarom dat telegram aan de syno
de?
Ds. De Jongh: Ik ben bang dat er
alleen gepraat wordt over wat je
noemt de zaak-Wiersinga en dat de
eigenlijke zaken, namelijk die van
de verzoening en van de aard van
het Schriftgezag, op de achtergrond
raken. Ik ga er van uit dat nie
mand wil dat collega Wiresinga de
kerk uit moet, maar als we op deze
weg verder gaan kom je vroeg of
laat terecht bij een schorsing. En
over een klemmend beroep gespro
ken, dat ze op Wiersinga willen
doen, ik zou willen dat ze een
dergelijk beroep eens deden op de
mensen die steeds maar dreigen
dat ze er uit zullen stappen, als.
Die mensen moeten vermaand wor-
Zit er in het sturen van dat tele
gram ook niet iets uitdagends?
Ik wilde duidelijk maken dat Wier
singa niet alleen staat en daarvoor
moest ik mijzelf kwetsbaar opstel
len.
Betekent dit dat er meer dominees
zijn die zo denken als dr. Wiersin
ga?
Dat weet ik niet, maar dat is ook
het punt niet. Het is meer een
kwestie van communicatie dan van
theologie. Ik bedoel dat iedereen op
z'n eigen manier zo'n formule uit
de belijdenis invult. Naar mijn in
zicht praat de bijbel anders over de
verzoening dan Wiersinga doet,
maar dat hoeft nog niet te beteke
nen dat-ie ongelijk heeft. We ge
bruiken het woord verzoening alle
maal. inclusief de opstellers van de
belijdenisgeschriften, anders dan de
Heilige Schrift doet. Het beeld van
het offer, dat je vind in de brief
aan de Hebreeën, is niet meer ons
beeld. Toen in juni op de synode
over Wiersinga gepraat werd, had
een afgevaardigde het volgende
beeld: een boom in zijn tuin viel
om en richtte schade aan in de
tuin van zijn buurman. Deze nam
de excuses wel aan. maar wilde ook
wat de Duitsers noemen: Siihne.
We zouden zeggen: verzoening.
Welnu, zo omschreef mijn collega
zijn visie op de bijbelse verzoening
en ik dacht: dat is je kreinste
ketterij, de verontrusten mogen te
gen hem ook wel een bezwaar
schrift opstellen. Ik wil maar zeg
gen dat het tijd wordt dat we met
elkaar, in een raad voor kerk en
theologie, over deze dingen praten
(dat zal dan wel moeten duren tot
de wederkomst) en dat synodale
verklaringen over wat wel en niet
deugt nergens toe leiden en ook
nergens op rusten.
Tot zover ds. De Jongh. Ik verneem
nog dat onderling beraad van stu
dentendominees geleld heeft tot de
conclusie, dat zij niet gezamenlijk
iets zullen doen: ze wensen geen
machtsblok te vormen, dat keuren
ze in anderen ook af. Ieder, studen
tenpredikant of niet, moet doen
wat hem in deze situatie het beste
lijkt.
UIT
VAN LEZERS -
Arafat (21)
De staat Israël is niet gesticht in
wat voordien Arabisch gebied was.
zoals M. Ooms meent (Tr. Kw. 21-
11). Nooit is het land beschouwd
als puur Arabisch (o.a. Mc Mahon
Declaration 24-10-1915). Met mi
nister van State M. Klompé lid v.
d. pauselijke commissie 'Justitia et
Pax', wijzen wij een Palestijnse
eenheidsstaat af: stap op weg naar
'allesomvattende Arabische een
heid' (Preambule Handvest P.L.O.).
Israël is het staatsrechterlijk land
van een volk: de Joden. Ekonomi-
sche unie met een autonoom Pales
tijns gebied is te realiseren bij
gegarandeerd vredesverdrag. Daar
moeten de V.N. en de E.E.G. op
aansturen.
Missingen
Y. v. d. Schoot.
Arafat (22)
Er zijn ook politieke redenen voor
onze sympathie voor de joden, nl.
de Balfour-declaration van 1917 en
het VN-besluit van 1948. Israël
heeft in alle opzichten recht van
bestaan en daarom moeten wij ons
afkeren van al diegenen die aan dit
voortbestaan een einde willen ma
ken, en dan zal onze sympathie in
deze tijd zeker naar de joden uit
gaan. Dat Israël een westers brug-
gehoofd zou zijn is een insinuatie
aan het adres van de westerse we
reld. Israël is westers georiënteerd,
omdat veel joden uit het Westen
kwamen en een aantal westerse
landen de enigen zijn die Israël
steunen in zijn strijd om het voort
bestaan. Het is m.i. onmogelijk dat
joden en Palestij nen in één staat
samen kunnen leven. Er bestaan te
grote verschillen wat betreft gods
dienst, beschaving en welvaart.
Xijverdal
J. ter Horst
Arafat (23)
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
«J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 9274. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.glro
xsoa
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeld.
over het abortus-vraagstuk, enkele
korte opmerkingen willen maken.
In de nieuwe versie van het rap
port is het standpunt niet gewij
zigd, maar wel is een aantal accen
ten zo duidelijk verlegd, dat het
voor de synode aanvaardbaar werd.
Men kan eigenlijk de allervroeg
ste stadia van de menselijke vrucht
nog niet een menselijk wezen noe
men: wel menselijk leven. Een hel
dere begripsbepaling in het nieuwe
rapport heft deze begripsverwarring
op. 2. Nu wordt duidelijk gesteld
dat de beslissing 'uiteindelijk ligt
bij de erbij betrokken vrouw'. 3.
Waar het gaat om de keuze tussen
het leven van de vrouw en dat van
de vrucht, zegt het rapport op blz.
45: 'Daarbij moeten wij wel beden
ken dat 'leven' in bijbels perspec
tief meer betekent dan alleen maar
biologisch functioneren. Leven is
welzijn, in lichamelijk, geestelijk,
maatschappelijk en godsdienstig
opzicht tot je recht komen. Essen
tieel is daarbij de relatie tot God
en de naaste: leven is ln-relatie-
staan-tot, en de kwaliteit van het
leven hangt nauw samen met het
'kunnen) aangaan van relaties'.
Welnu, deze ruimte, die de nieuwe
versie, blijkens de punten 2 en 3
duidelijk geeft, maakte het rapport
voor de grote meerderheid van de
synode-leden nu wel aanvaardbaar,
al bleef er detail-kritiek.
AMSTERDAM De Centraal Bond
voor inwendige zending en christe
lijk maatschappelijk werk. die in
het begin van deze eeuw werd op
gericht, houdt met ingang van 1
januari op te bestaan. Dit blijkt uit
een rondschrijven aan de aangeslo
ten instellingen, waarin tevens het
vertrek van secretaris A. Otter, we
gens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd wordt aange
kondigd.
'We constateren, dat met beëindi
ging der huidige werkzaamheden
een onherhaalbare en onvang-
bare periode van bijna driekwart
eeuw in de geschiedenis van het
Nederlandse diakonaat, met name
van het vrije diaconaat, ten einde
is. De kerken zullen elkaar In een
oecumenische ontmoeting moeten
vinden. Misschien zal de bond dan
zijn zelfstandige functie hebben
vervuld', aldus de heer Otter, die
deze organisatie geruime tijd heeft
geleid.
GENEVE (Reuter) De praeses
van de evangelische kerk Mekane
Jezus in Ethiopië, oud-minister van
mijnbouw Emmanuel Abraham, zit
in Addis Abeba' gevangen en wacht
op berechting. De lutherse wereld
federatie heeft dit bericht ontvan
gen van zijn vertegenwoordiger in
de Ethiopische hoofdstad. De evan
gelische kerk Mekane Jezus, die
aangesloten is bij de lutherse we
reldfederatie. telt 220.000 leden en
is de grootste niet-orthodoxe kerk
van het land.
Oegstgeest
Het is voor alle supporters van
Arafat c.s. wel noodzakelijk om
precies te weten waarvoor ze (in en
buiten de VN) applaudisseerden.
Het Palestijns Nationaal Handvest
de beginselverklaring van de
PLO) kiest principieel voor geweld
(art. 9) met als kern guerrilla-actie
(art. 10). De PLO ontkent het be
staan van het joodse volk en van de
band tussen 't joodse volk en Pales
tina (art. 20). Uiteraard ontkent
de PLO het recht op zelfbeschik
king voor het Joodse volk en pro
clameert open agressie tegen Israël
(o.a. in art. 15) en tegen Jordanië
(art. 5 van de Tien punten van
Caïro). Vervolgens verklaart de
PLO zich niets te zullen aantrekken
van de met een grote meerderheid
aangenomen beslissingen van de
VN uit 1947 (het verdelingsplan)
en uit 1967 (de resolutie 242, die
o.a. het recht van alle staten in het
MO op veilige en erkende grenzen
vastlegt). Wie applaudisseert er
nog?
Amstelveen
Dr. U. H. KoUaard
Abortus en synode (2)
Gaarne zou ik, als lid van de com
missie van rapport der hervormde
synode, in aanvulling op uw verslag
Abortus en synode (3)
Nu er in het verslag van de syno
de-vergadering over abortus weder
om uitsluitend uitspraken van
mannen worden weergegeven, moet
het mij van het hart. dat er naar
mijn idee iets goed mis is als dit
zeer moeilijke, tere vraagstuk uit
sluitend door mannen wordt behan
deld. Dit is al eerder opgemerkt,
maar gezien het resultaat blijkbaar
nog veel te weinig. Hoe goede echt
genoten, vaders en grootvaders deze
sprekers zeker zijn, nooit en te
nimmer kunnen zij bij benadering
peilen wat de vrouwen in alle da
gen, weken en maanden vóór zij
zich laten aborteren, doormaken. Je
wordt immers van ogenblik tot
ogenblik met de toestand gecon
fronteerd. De spanning vanaf het
eerste vermoedenzou ikzou
het werkelijk zo zijnIk wil het
hier nu niet over de omstandighe
den hebben, hoe belangrijk die ook
zijn voor de beslssing. Dat mannen
daarin een belangrijk aandeel heb
ben lijkt me een duidelijke zaak,
maar hoe door christenen deze zaak
zó eenzijdig wordt besproken is een
onbegrijpelijk iets. Wat kan nu
méér een zaak van mensen zijn?
De volledige mens is man én vrouw
Gen. 1:27 'God schiep de mens
naar zijn beeld, naar Gods beeld
schiep Hij hem, man en vrouw
schiep Hij hen'. Zeker de gesprek
ken over abortus moeten door
mannen én vrouwen samen worden
gevoerd, óók in 't openbaar, óók in
de synode, 't Wordt er niet gemak
kelijker door, wél menselijker, naar
Gods beeld.
Den Haag
G. Oothuijs-Donner
Vrouw in synode
Zó stelt liet Zuidafrikaanse dagblad Die Burger zich dr. Beyers Naudé in ons land voor: als een soort
heilige bedelmonnik in de gedaante van een orgelman. Cl staat voor het Christelijk Instituut, ANC
en PAC zyn de letters van twee (verboden) zwarte bevrijdingsbewegingen in Zuid-Afrika.
Dr. W. J. Maan
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN De beleidsconferentie van de Nederlandse kerkenconferentie, die gisteren en eergis
teren in Lunteren is gehouden, is gekomen tot tien aanbevelingen, die liggen op het terrein van het
thema van de conferentie: bevrijding tot gerechtigheid, geloof en gemeenschap.
in een langere resolutie, roept de
raad van kerken de leden-kerken
op de kerkleden aan te sporen hun
bijdrage te leveren aan de doelstel
lingen van het internationaal jaar
van de vrouw. 'De raad van kerken
beveelt de leden-kerken aan te sti
muleren dat vrouwen in toenemen
de mate betrokken worden bij het
beleid in de kerk', aldus deze reso
lutie.
De oudkatholieke aartsbisschop van
Utrecht, mgr. M. Kok gaf tijdens de
discussie blijk, niet zoveel voor deze
'te gemakkelijke doorbreking van
de ambtstheologie' te voorin en
stelde voor, in de resolutie niet
verder te gaan dan 'te stimuleren
dat vrouwen in toenemende mate
betrokken worden bij het voorbe
reiden en uitvoeren van het beleid
in de kerk', daarmede de vrouw
uitsluitend van het bepalen van dat
beleid. Enkele aanwezige vrouwen,
onder wie dr. Marga Klompé en de
gereformeerde predikante ds. Nora
van Egmond maakten hiertegen be
zwaar. Van de conferentie kregen
zij hun zin.
Op maandag werden de voorstellen
tot de aanbevelingen die afkomstig
waren uit de drie deze herfst in
Utrecht gehouden landelijke bij
eenkomsten, in drie afzonderlijke
werkgroepen besproken. In deze
groepen ontmoetten elkaar de ver
tegenwoordigers van de beleidbepa-
lende top van de elf bij de raad
aangesloten kerken en de vertegen
woordigers van de gespreksgroepen.
In de werkgroepen werden de voor
stellen besproken en geamendeerd
en daarna in discussie gebracht in
de plenaire vergadering van de on
geveer 130 deelnemers. Voor veel
discussie was evenwel geen gele
genheid.
Op voorstel van de werkgroep ge
rechtigheid besloot de raad aan de
kerken te vragen zich te blijven
bezighouden met de toekomst van
de wereldsamenleving en noemde
daarbij de conferentie die de wereld
raad van kerken deze zomer in
Beokarest gehouden heeft. De con
ferentie droeg de raad van kerken
op de voorstellen van Boekarest
over de menselijke toekomst te be
studeren en voor de Nederlandse
situatie uit te werken. Van de
werkgroep gerechtigheid was het
voorstel afkomstig te komen tot
een wekelijkse vastendag, die als
oefenmateriaal kan dienen voor
een nieuwe levensstijl, die noodza
kelijk is (zie voorpagina).
Positie vrouw
In een derde voorstel sprak de con
ferentie haar zorg uit over de
schending van de rechten van de
mens. die overal plaatsvindt. 'De
kerken en hun leden hebben, le
vend vanuit het evangelie, de plicht
op te komen voor de zwakken en
de rechtelozen', aldus de verklaring.
De raad vraagt vooral aandacht
voor gevangenen die zitten omdat
zij op geweldloze wijze opgekomen
zijn voor het lot van gemartelden,
voor de slachtoffers van racisme
binnen en buiten onze grenzen,
voor buitenlandse werknemers en
rijksgenoten. De raad verzoekt om
realisering van de gelijkwaardig
heid van de vrouw in kerk en
maatschappij.
In deze aanbeveling, die vervat was
Met klem zou ik willen opkomen
tegen de opmerking van mevr. ds.
D. Stavenga-van der Waals in
Tr/Kw van 22-11, dat vrouwen op
de hervormde synode 'enorm char
mant worden bejegend, maar als ze
iets beweren, wordt het niet serieus
genomen'. Ik weet niet waar me
vrouw S. haar inlichtingen vandaan
heeft, maar het is beslist niet waar,
nu niet. maar daarvoor ook niet.
Nog steeds wordt de naam van een
van de vroegere vrouwelijke syno
deleden met groot respect genoemd.
De vrouwen die spreken zoals me
vrouw S. doet, vergeten altijd dat
er wel zinnige dingen gezegd moe
ten worden, wil men als synodelid
(niet als vrouw) meetellen. Maar
dat geldt precies zo voor de man
nelijke synodeleden. In de synode
en het breed moderamen van de
synode heb ik mij nog nooit gedis
crimineerd gevoeld als vrouw. Inte
gendeel. ik meen dat er naar mij
geluisterd wordt en kan dat ook
vaak constateren. Dat zelfde geldt
voor het andere vrouwelijke syno
delid. Wij worden volstrekt serieus
genomen door de hele synode, ook
door de gereformeerde bonders. Dat
men veronderstelt dat wij bij wijze
van spreken alleen aardig etalage
materiaal zijn. vind ik onaanvaard
baar. Het is een te kort doen aan
onze inbreng en aan de teamgeest
die er in de synode heerst.
Utrecht
mr. J. A. van Ruler-Hamelink
PARIJS (KNA) Vele christenen in de centraalafrikaanse repu
bliek Tsjaad hebben hun weigering het geloof af te zweren met de
dood moeten bekopen. Aldus heeft ds. Pierre Widmer van de in
Tsjaad werkzame Franse protestantse alliantie gereageerd op de
uitspraak van president Tombalbaye van Tsjaad, dat hem van
christenvervolgingen niets bekend is.
Ds. Widmer heeft de president, die
momenteel in Parijs is, verzocht de
vrijheid van geweten te eerbiedi
gen.
Vorige week zijn in Tsjaad twee
Zwitserse zendelingen gevangen ge
zet om het verzet van de christenen
tegen de inwijdingsriten te breken.
Inmiddels is een van hen weer op
vrije voeten. Veel weerstand is er
overigens niet meer sinds de execu
tie van twaalf inheemse baptisten -
predikanten en de uitwijzing van
alle baptisten-zendelingen.
President Tombalbaye verklaarde
in Parijs, dat een jongere die zich
niet onderwerpt aan de traditionele
initiatie geen volwaardig mens is.
Volgens hem is deze strenge tucht
uitstekend om de jeugd te harden.
Door missionarissen en zendelingen
wordt de president verweten dat hij
in het kader van zijn culturele
revolutie en onder het onderwend-
sel van de initiatie talloze Jonge
burgers bloedig laat folteren. Daar
bij worden de jongeren vaak ver
minkt en ingegraven. De president
ontkende dat initiatie strikt ver-
lpicht is. Degene die zich er echter
niet aan onderwerpt, wordt niet als
volwaardig burger beschouwd.
Tombalbaye wees de beschuldiging
van de internationale liga tegen
het racisme en het antisemitisme
van de hand. dat hij dertien predi
kanten en vele andere christenen
had laten vermoorden. In Tsjaad
heerst godsdienstvrijheid, aldus de
president, die zei zelf nog steeds
belijdend protestant te zijn.
Verantwoording-
De tweede werkgroep van de be
leidsconferentie had als thema 'be
vrijding tot geloof'. Deze werkgroep
stelde vast dat elke gelovige op
grond van de bijbel verantwoording
dient af te leggen van de hoop die
in hem is. 'Deze hoop verantwoor
den wij', zo zei de beleidsconferen
tie, 'vanuit ons geloof in Jezus
Christus'. 'Wij kunnen deze hoop
nooit verantwoorden, tenzij dit
blijkt uit ons maatschappelijk han
delen'. waarin wij als leden van
verschillende kerken geroepen zijn
elkaar te helpen. De raad van ker
ken wil,aldus de beleidsconferen
tie, opnieuw opwekken tot persoon
lijk vertrouwen in Christus, tot het
ontdekken van nieuwe vormen van
geestelijk leven, de eredienst gere
geld te vieren en met elkaar om te
gaan zoals ons dat in het Evangelie
en in de Brieven wordt voorgehou
den. De tweede werkgroep riep de
sectie theologische vragen van de
raad van kerken op een manier te
vinden voor het tot stand brengen
van oecumenische catechese en
voor oecumenische vorming inzake
de kernen van het belijden.
Beschamend
Iii de derde werkgroep, die bevrij
ding tot gemeenschap als thema
had. werd vastgesteld dat het be
schamend is dat christenen niet in
staat zijn samen avondmaal/'eucha-
if1
rin
pit ei
ristie te vieren. Over deze vaststel
ling ontstond gistermiddag een dis
cussie, waarin kardinaal Alfrink, dr.
A. Kruyswijk de voorzitter van de
gereformeerde synode en secreta
ris-generaal dr. A. H. van den Heu
vel van de hervormde kerk zich
mengden. De katholieke aartsbis
schop zei dat het ontbreken van
avondmaalseenheid niet iets was,
dat wordt veroorzaakt door ver
schillen in kerkrech t of theologie,
maar dat het voor hem een geloofs
kwestie is. Hij werd hierin bijgeval
len door dr. Kruyswijk. Dr. van den
Heuvel zei echter dat hij herhaal
delijk e n vanuit zijn geloof mee
doet aan eucharistie- of avond
maalsvieringen samen met leden
van andere kerken. De Leidse pas
toor Van der Wel zei zelfs dat hij
niet kon begrijpen, hoe iemand
door zijn geloof tot verdediging van
de verbreking van de eucharistische
eenheid kan komen. De kardinaal
kwam er niet toe, uit te leggen,
waarom zijn geloof hem dwingt tot
een gebroken eucharistie. Drs. A.
Kik, die hem naar een verklaring
vroeg, kreeg te horen dat hij en
andere belangstellenden maar eens
naar Utrecht moesten komen voor
een gesprek met de kardinaal.
De beleidsconferentie was het be
sluit van de Nederlandse kerken
conferentie, waartoe het initiatief
in 1972 is genomen, toen het cen
trale comité van de wereldraad van
kerken in Utrecht bijeenkwam. Met
de afsluiting van dit beraad is de
oecumenische beweging in ons land
in een nieuwe situatie gekomen. De
besluiten van de raad van kerken,
die gisteren en eergisteren geno
men zijn, liggen thans in beginsel
op de tafel van de kerkelijke verga
deringen. Zij liggen er evenwel met
meer dan gebruikelijke nadruk,
omdat de leiding van de kerken
zelf aan de tot stand koming van
de besluiten heeft meegewerkt. Veel
van de besluiten zullen uitgevoerd
moeten worden door de raad van
kerken zelf, die daarvoor nauwe
lijks een voldoende bezetting heeft.
Een van de laatste besluiten van de
beleidsconferentie betrof deze lich
te bezetting van het oecumenisch
apparaat in Nederland. Een drin
gend verzoek meer geld en/of man
kracht ter beschikking te stellen
stuitte op een afwijzing van de
hervormde synodepraeses ds. J. C.
Jörg, die met spijt betuigde dat zijn
kerk moet bezuinigen en dat hij
niet de vrijmoedigneid had zonder
ruggespraak met zijn synode geld
of mankracht toe te zeggen. Ds.
Jörg werd schielijk gevolgd door de
kardinaal en door dr. Kruyswijk.
Het gevolg hiervan was, dat er toch
enige twijfel werd gezaaid aan de
vaste wil van de kerken, samen een
nieuw leven te beginnen.
DE ELEKTRISCHE TANDEXBOl
STEL
In het gesprek tussen de hert
Groenevelt en Sickinghe van zoi
dagavond jl. kwam even de elekti
sche tandenborstel ter sprake.
recht noemde de heer Groenevej
dit als een voorbeeld van
vaartsverdwazing, waarbij de pr<
ducent zich geen ogenblik afvraai
of zijn produkt zin heeft of ni<
maar alleen een mogelijk rendi
ment op het oog heeft. Of mensi
daar nu mee geholpen zijn is
vraag die blijkbaar niet opko:
Want welke idioot loopt daar nu
zou je je kunnen afvragen. Zijn
mensen die zoveel geld hebben d:
ze zeggen: hé. een elektrische ta:
denborstel, die heb ik nog
moet ik ook hebben? En heb je
daar dan een steek verder mi
gebracht in de richting van werki
lijk leven? Er zijn heel wat appar:
ten die ons helpen en die we
moeilijk meer kunnen missen, ds
denken we tenminste, maar
moet zo'n apparaat eigenlij
Groenevelt had gelijk met
daarachter liggende stelling dat
ondernemer zich werkelijk wel eei
mag afvragen of hij met zijn wart
mensen ten dienste is, wil hij tei
minste niet tot het niveau van
geldzuchtigen afzakken. Maar
moet toch in de concurrentie blijln
ven, ook terwille van Je werknen
mers. Ja, en daar hebben we dairz<
de hamvraag, of er niet nodig eem
zo breed mogelijk overleg moet kojed!
men over wat er geproduceerd modke
worden. We zullen wel nimma
ontkomen aan een zekere belacheprc
lijkheid, maar om daar welbewujvo
toe bij te dragen gaat mij te ver. I.OC
P*
XED. HERV. KERK p
Beroepen te Nieuw Lekkerland: jnc
C. Schuurman te Putten: te Schelp®
luinen: M. B. Plette kand. te Ermeruc
lo; te Zwartebroek: A. Vlietstra tl1111
Doornspijk; te Groot-Ammers: I'
van Nieuwpoort te Nunspeet; t»
Wijk bij Heusden: C. Evers te Leei^d
broek. w
Aangenomen naar Voorschoten af1^
pred. voor bijz. werkz. (geest. ver?
zorger bij psych. centrum Schaken]?
bosch te Leldschendam)A. Ir
Lentz te Den Haag-Loosduinen,.
naar Huizen: H. Jongerden tr
Veenendaal.
GEREF. KERKEN L
Aangenomen naar Hoogeveen: P.
d. Wel te Baarn; naar Goes: Wj
Stolte te Aalten. j
GEREF. KERKEN ira
Overleden: M. Pos (71), em. pred. tjn
Wezep. Was hulpprediker te Edanjnc
Slikkerveer en te Andijk en vervoies
gens predikant te Oosterend (Deft
Burg), Vollenhove en te Wezep. 'ie
GEREF. KERKEN' (VRIJG.: B.V.) >rl
Beroepen te Emmeloord: C. I* 1
Plooy te Ede. ft'
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Nunspeet: J. van Am
stel te Enschede W.: te Westzaanh
Chr. Verhage te Den Haag-CenM
trum: te Soestdijk: B. Bijleveld th<
Bussum.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Herkingen
F
epi
Utrecht: Chr. v. d. Poel te YersekeJi
voor Aalburg: P. Blok te DirkslandP:
Beroepen te Borssele: J. Karens tja
Opheusden (verb. ber.). ar
1
h
te Apeldoor^
Ds. J. C. H. Jörg
schrijft ons:
Als praeses van de generale synoi
der Nederlandse hervormde kerL
handelend in opdracht van haaS
breed moderamen, wil ik enkelir
verhelderende kanttekningen male
ken bij het artikel 'Hervormd kerkin
begrip gaat op de helling' in u*
blad van 20 november.
De generale synode heeft niet hi
sein op groen gezet voor afscha:
fing van het begrip 'geboorteleden]
maar voor een discussie in de ker|
over deze zaak. De lezers van
blad krijgen onwillekeurig de ii
druk, dat de hervormde kerk degi
nen. die in haar kerkorde wordei
omschreven met de term 'zij die ui
hervormde ouders zijn geborei
niet meer zou willen beschouwei
als tot deze kerk te behoren. Niel
is echter minder waar.
De generale synode heeft besloten
het rapport 'geboorteleden theo«
logische aspecten' tegelijk met d6
samenvatting van de wezenlijkti
punten uit de gevoerde synodalli
discussie aan de ambtelijke verga»
deringen der kerk voor te legger*
teneinde de meningen te peilen. Dh
formulering van een nieuw artikai
II der kerkorde uit het genoemde
rapport, welke in uw blad is afge.
drukt, heeft dus niet de status va«
een kerkordelijk voorstel, maar i'
bedoeld als toelichting bij de inf
houd van het rapport. Tegenovel
deze formulering staat de formule'
ring van andere principes, die in d
samenvatting van de discussie worl
den vermeld.
Of het ooit tot een wijziging dejj
kerkorde in de toekomst zou kun;
nen komen, valt op het ogenbli),
nog in het geheel niet te voorzien,
Van een wijziging van het her-,
vormd kerkbegrip is derhalve volt
strekt geen sprake.
