Premier speelt te
veel 'sterke man'
worden
om stil
Prijsbewust
spelen in
de Staatsloterij
Achter rug militair
arts om snuffelde
inlichtingendienst
Stichting: wetenschap en politiek scheiden
C&Akiitdernachtmode..
De eerste
f1000.- is
binnen
Senaat heeft veel kritiek op Den Uyl
Spoed gevraagd
met nieuwe wet
winkelstuiting
Half miljoen steun,
voor Mozambique [U
Vijfdaagse week
journalisten wordt
verder ingevoerd
de Staatsloterij
TROUW/KWARTET WOENSDAG 27 NOVEMBER 1974
BINNENLAND
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister-president Den Uyl heeft gisteren bij de algemene beschouwingen in de Eer
ste Kamer van de kant van de christen-democratische fracties en van de WD nogal wat te horen
gekregen over de wijze waarop hij zijn functie uitoefent.
KVP-fractieleider Teijssen verweet
Den Uyl. dat hij de indruk van de
sterke man wekt. dat het kabinets
beleid in zijn persoon is gebundeld
en van zijn persoon uit wordt gedi
rigeerd. Teijssen meende dat de
premier een bindende figuur be
hoort te zijn, die zich —'hoezeer
dat misschien ook tot zijn eigen
schappen behoort' niet als
machtsfiguur mag ontplooien. De
KVP-fractieleider beval Den Uyl
aan, zich zo nu en dan als tweede
man achter de eerst verantwoordelij
ke vakminister op te stellen en zo
de. spreiding van macht in de ver
houdingen binnen het kabinet
voortdurend te bevorderen.
AR-fractieleider Albeda meende,
dat de indruk is ontstaan dat Den
Uyl, meer dan nodig is en past bij
zijn rol als coördinator, zich bezig
houdt met de kwesties die in de
eerste plaats onder de verantwoor
delijkheid van individuele bewinds
lieden vallen. De premier zou, vol
gens Albeda, kabinetsbeslissingen
zo uitleggen, dat zij passen in de
politieke visie van Den Uyl zelf en
van de partij 'die hij zo nadrukke
lijk representeert.' De AR-fractie
leider zei: 'Voor de teamgeest die
de minister-president moet wekken
en Instandhouden, is dit dit niet
bevorderlijk. Ministers moeten niet
de indruk kunnen krijgen, dat de
minister-president hen voor de
voeten loopt en onvoldoende ruim
te laat voor het beleven van eigen
verantwoordelijkheid.'
Albeda voegde hieraan toe, dat hij
op deze kwestie niet zozeer de na
druk zou hebben gelegd, als hij het
kabinet liefst zo snel mogelijk zou
zien verdwijnen. Eveneens omdat
de AR-fractie in de Senaat de hui
dige coalitie als gewenst ziet
zoals Albeda getuigde waar
schuwde hij voor de gevaren van
polarisatie en politisering bij de
vorming van lokale en regionale
besturen in het Rijnmondgebied.
VVD-fractieleider Van Riel betwij
felde of Den Uyl speciaal in een
gezaghebbend deel van zijn eigen
kring voldoende 'algemeen mense
lijk vertrouwen' geniet om het Ne
derlandse volk te kunnen leiden.
Uit kranten als De Volkskrant en
het Vrije Volk citeerde Van Riel
commentaren, waaruit zou bliiken,
hoe slecht er in linkse kring over
Den Uyl wordt gedacht. De WD-
woordvoerder concludeerde, dat de
premier mogelijk te weinig moreel
prestige in eigen kring geniet om
'in een economisch gezien bezwaar
lijke situatie en in een parlemen
tair gesproken moeizamer wordende
opzet als bindend en leidinggevend
element te kunnen optreden.'
Overigens is gisteren gebleken dat
het kabinet zich geen grote zorgen
hoeft te maken over de bejegening
in de Eerste Kamer. Wel kritiseer
den Teijssen en Van Riel de kwali
teit van sommige ministers en
staatssecretarissen, al noemde de
KVP-woordvoerder geen namen.
Van Riel sprak van 'bouwvallen in
een verkrotte wijk' die elkaar in
een statisch evenwicht tot steun
zijn. Hij doelde op Van Agt en
vooral Vredeling, welke laatste vol
gens van Riel en ook volgens
oud-premier De Jong na zijn
interview in Vrij Nederland had
moeten aftreden.
CH-fractieleider Van Hulst legde
premier Den Uyl een andere door
oud-premier De Jong gemaakt op
merking voor: namelijk dat sinds
het interview. Nederland in feite
buiten het NAVO-overleg wordt ge
houden. Van Riel prees wel CRM-
minister Van Doorn, die hij een
verstandig, goedgemanierd man
vond. 'Zo iemand moet toch ook
voor defensie te vinden zijn?' aldus
Van Riel, die het een raadsel vond
dat Nederlandse premiers niet be
reid zijn, minder geschikte be
windslieden te vervangen.
Positief
De woordvoerder van de CHU hield
overigens een positief betoog over
het kabinetsbeleid. Hij zei nadruk
kelijk, zijn uiterste best te zullen
doen om aan te sturen op een
eenheid van opstelling met de an
dere twee christen-democratische
partijen. Ook verklaarde de heer
Van Hulst, dat het kabinet meer
parlementaire trekken krijgt naar-
De meeste ministers en staatssecretarissen waren gisteren aanwe
zig bij de algemene beschouwingen in de Eerste Kamer.
mate het langer bestaat. De CH-
fractieleider tekende overigens
evenals zijn collega van de KVP
had gedaan wel aan dat de
structuur van het kabinet er niet
sterker op wordt, nu de aanhang
van D'66 is verdwenen en de PPR
het huwelijk met het kabinet 'op
termijn heeft gesteld' door een an-
ti-NAVO-opstelling voor de eerst
volgende verkiezingen te reserve
ren. En verder vroeg Van Hulst
zich af. of de christen-democrati
sche deelneming aan het kabinet
voor sommige progressieve be
windslieden niet een welkom alibi
is om tegenover de eigen achterban
duidelijk te kunnen maken hoe het
komt dat keerpunt nog niet hele
maal is uitgevoerd.
De drie christen-democratische
fractieleiders verzekerden de se
naat in koor, dat de 'weeffout' die
bij de formatie van het kabinet is
gemaakt (toen KVP en ARP in het
kabinet stapten, maar de CHU er
buiten bleef) bij de volgende for
matie niet meer zal worden ge
maakt. De heer Teijssen zei na
drukkelijk, dat een voortzetting van
het kabinet in een volgende perio
de niet te voorzien is en dat CDA-
partijen alleen tevreden zullen mo
gen zijn met een volwaardige en
Volgens sommigen: ook wetenschap en religie
Van onze onderwijsredactie
DEN HAAG De Stichting ter Bevordering van een Onbevangen
Beoefening van Wetenschap en Onderwijs wil niet alleen een
scheiding van wetenschap en politiek, maar vol pens sommige be
stuursleden ook van wetenschap en religie.
De stichting heeft nu een kleine
honderd sympathisanten. Voorzitter
van de stichting is de econoom dr.
A- Heertje van de universiteit van
Amsterdam. Het bestuur van de
stichting erkent dat de keus van
onderwerpen voor wetenschappelijk
onderzoek en ook de toepassing van
de resultaten van het onderzoek
vatbaar zijn voor politieke discus
sie. Maar het wetenschappelijk on
derzoek zelf zou waardevrij zijn en
niet bepaald worden door levensbe
schouwelijke vooroordelen van de
onderzoeker.
De stichting zegt zich te verzetten
tegen beïnvloeding van het weten
schappelijk bedrijf van zowel lin
ker- als rechterzijde. Uit de aange
voerde voorbeelden blijkt echter
wel dat het bestuur op dit moment
de gevaren vooral van links, met
name van Marxistische zijde, ziet
komen. Maar de geschiedenis heeft
geleerd dat de wetenschap ook van
andere zijde bedreigd kan worden
en als dat weer gebeurt zullen we
ons ook daartegen verzetten, aldus
prof. Heertje.
Het bestuur schildert in een verkla
ring de huidige toestand aan de
universiteit somber af. 'De verga
deringen worden verstoord; de
voortgang van het onderwijs wordt
verlamd; de uitvoering van be
stuursbesluiten tegengewerkt; de
wet genegeerd; de universitaire ge
bouwen worden gebruikt voor poli
tieke manifestaties. Intimidatie, in
sinuatie, het verdraaien van feiten,
sabotage en dergelijke methoden
hebben ertoe geleid dat een aantal
beoefenaars van de wetenschap
hun werk op de universiteit en
hogescholen niet langer konden
volhouden'.
Maatschappijleer
Ook vakken als maatschappijleer in
het middelbaar onderwijs zouden
steeds meer het karakter van linkse
indoctrinatie krijgen. Volgens be
stuurslid mevrouw M. Joren, hoofd
van het bureau van het pedago
gisch Semenarium van de Vrije
Universiteit, behoren ook weten
schappen en godsdienstige overtui
ging te worden gescheiden. Niette
min verklaart zij dat ook VU-hoog-
leraren hun instemming betuigd
hebben met het doel van de stich
ting. Zij noemt met name de hoog
leraren R. Eikeboom. J. M Los, G.
den Otter, S. van Popta, F. C. Stam
en A. Troost. Desgevraagd zei prof.
Troost ons, dat het hem ging om
het tegengaan van de politisering
en dat hij onbevangen beoefening
van de wetenschap niet opvat als
een scheiding van godsdienst en
wetenschap.
i iviooie manier om 's lekker
lui te zijn in zo'n lange katoenen
nachtpon./
Helemaal bedrukt met kleurige
bloempjes, net als de duster,
die er dan ook
écht bijpast.
104-164
27.-32.-
Warm en charmant tegelijk
in een maxi nachtpon
van geruwde nylon, met hier
en daar, net waar het leuk
staat'n rimpeltje
JS en 'n ruche.
104-164
14.-18.-
C&cA-Litoek\f9&bde£i^e\!
evenwaardige plaats in een volgen
de coalitie.
Daarentegen zag PvdA-fractieleider
Broeksz het als 'een sombere wer
kelijkheid' dat wegens het dringen
naar het CDA, van de kant van
KVP en ARP offers aan de CHU
zullen moeten worden gebracht. De
klemmende vraag is. of in de lan
delijke politiek het CDA er kan
komen zonder een ruk naar rechts
van KVP en ARP', aldus BroeksZ.
Hij voerde aan dat, wanneer de
christen-democraten willen streven
naar normalere betrekkingen met
de linkse partijen, zij meer begrip
zullen moeten tonen voor de maat
schappelijke wensen uit die hoek,
alsook voor het verlangen naar dui
delijker situaties voor de verkiezin
gen.
DEN HAAG Het Tweede-Kamer
lid Krosse (KVP) heeft gisteren, in
schriftelijke vragen bij staatssecre
taris Hazekamp (Sociale Zaken)
aangedrongen, op de spoedige in
diening van het reeds aangekondig
de ontwerp voor een nieuwe win-
kelsluitingswetl Het ontwerp zal
dan snel door het parlement be
handeld moeten worden.
Het is de bedoeling in het wetsont
werp te bepalen dat de winkelier de
vrijheid heeft zelf te bepalen, of hij
al dan niet op één avond in de
week zijn winkel open houdt.
Het kamerlid stelde zijn vraag te
gen de achtergrond van het besluit
van de Amsterdamse gemeenteraad,
de wekelijkse koopavond in de
hoofdstad per 1 januari af te schaf
fen.
Volgens Krosse ontstaat nu in Am
sterdam de merkwaardige situatie,
dat de wekelijkse koopavond eerst
gedurende ruim vier jaren een vas
te plaats in het consumenten- en
detailhandelpatroon heeft ingeno
men.
OOSTERBEEK De 27-jarige M.
B. uit Arnhem en de 30-jarige W.
L. R., uit Oosterbeek liepen giste
rochtend verbrandingen in de
tweede en derde graad op, tijdens
een bedrijfsongeval in de produc
tiehal van de Veluco groentencon-
servenfabriek in Oosterbeek. Zij
kregen 2001iter verhit loog over
zich heen gestort toen de bak met
dit af bijtmiddel overliep door een
storing aan de lopende band.
DEN HAAG De regering h<
besloten 500.000 gulden beschlkb
te stellen aan het comité 'Vrien
van het volk van Mozambique
Beira. Dit heeft minister Pr<
(ontwikkelingssamenwerking)
teren geantwoord op schriftel
vragen van de Tweede-Kamerle
mevrouw Van Heel-Kasteel
Kleisterlee (beiden KVP.).
Beklag ook naar Kamercommissie
Van een verslaggever
UTRECHT De militaire contra inlichtingendienst (CID) heeft
onder voorwendsels een onderzoek ingesteld naar het doen en laten
van de 30-jarige dienstplichtige militaire arts Bert Mooijert uit
Leiderdorp.
Van een verslaggever
UTRECHT Over invoering van
een volledige vijfdaagse werkweek
voor journalisten bestaat overeen
stemming tussen delegaties van de
Nederlandse Dagbladpers (NDP) en
de Nederlandse Vereniging van
Journalisten (NVJ), die onderhan
delingen over een nieuwe CAO-1974
voor journalisten gevoerd hebben.
Een werkgroep, waarin beide par
tijen gelijk vertegenwoordigd zijn,
zal de financiële en organisatori
sche gevolgen op korte termijn on
derzoeken. Ook zal de werkgroep
bekijken in welke fasen de vijf
daagse werkweek ingevoerd zal
worden. Daarbij wordt rekening ge
houden met eventueel noodzakelij
ke wijzigingen in bestaande CAO-
bepalingen. De delegaties menen
dat al in 1975 begonnen kan wor
den met het verder realiseren van
de vijfdaagse werkweek (De CAO
kent nu 26 vrije zaterdagen).
De werkgroep zal tevens studie ma
ken van werk- en rusttijden van
dagbladjournalisten en van het
werk op vaste onaangename tijden.
De bedoeling is hiervoor een ande
re regeling te treffen. De delegaties
menen dat hiermee ook in 1975
begonnen kan worden. In de CAO-
'74 (waarover de delegaties gespro
ken heben) zijn inzake de wrek
en rusttijden enkele nieuwe bepa
lingen opgenomen. Voor dagblad
journalisten zal per etmaal een mi
nimale rusttijd van tien uur gelden.
Van die bepaling mag slechts een
maal per week worden afgeweken,
maar de werktijd zal op zo'n 'lange'
dag niet meer dan zestien uur mo
gen zijn, tenzij dit in redelijkheid
niet mogelijk is. Verder zijn de
normen voor overmatige arbeidstijd
met ingang van 1 december drie
tot vijf uur lager gesteld.
Als over de onderwerpen die een
nadere studie vergen een akkoord
wordt bereikt zal de CAO terstond
gewijzigd worden. De groep zal met
spoed aan het werk gaan: als een
der partijen vindt dat onvoldoende
vorderingen gemaakt worden mag
zij de CAO per 1 juli opzeggen.
Over de salarisverhoging was reeds
eerder overeenstemming bereikt en
die is ook al verwezenlijkt.
Dat zegt de Vereniging voor dienst
plichtige militairen (WDM), De
zaak is aan het licht gekomen
doordat een agent van de CID on
handig heeft gemanoeuvreerd. Het
onderzoek tegen de arts had be
trekking op zijn privé-leven - en op
zijn politieke voorkeur. De arts, die
gelegerd is in de Juliana van Stol-
bergkazerne te Amersfoort is bij
zijn commandant in beklag gegaan.
Afschriften stuurde hij naar de
vaste Kamerscommisie voor defen
sie en naar de fractie van de PvdA
in de Tweede Kamer. Volgens de
CID, de heer P. Giezen, op 11 no
vember op bezoek geweest bij een
buurvrouw van Mooijaart. Hij
maakte zich bekend als 'iemand
van defensie', legitimeerde zich, en
probeerde informaties over de arts
in te winnen. Motief zou zijn dat
Mooijaart zou willen bijtekenen
een voorwendsel, daar Mooijaart
nooit over bijtekenen heeft gepie
kerd. De buurvrouw voelde echter
niets voor het leveren van inlich
tingen en zei dat ze de heer Mooij
aart van het bezoek op de hoogte
zou stellen. Tegen dat laatste
maakte de heer Giezen ernstig be
zwaar.
De heer Giezen had niet alleen zijn
naam genoemd, maar ook verteld
dat hij een paar flats verderop in
Leiderdorp woonde. Zo kwam men
de CID al anel op het spoor. De
heer Mooijaart heeft een afspraak
met de heer Giezen gemaakt om
tekst en uitleg, maar de laatste zou
die afspraak niet zijn nagekomen.
Een meerdere van de heer Giezen
is later wel de arts in de kazerne
komen opzoeken. Deze man, die
zich weigerde te legitimeren, ver
telde aan de heer Mooijaart dat er
sprake was van een vergissing, en
dat het onderzoek onmiddellijk zou
worden gestopt.
De heer Mooijaart zegt nu: 'Ik wil
wel eens uitgezocht zien waarom
dit soort praktijken plaatsvindt en
of er wellicht meer mensen in het
lager op een dergelijke manier aan
een onderzoek worden onderwor
pen'.
De heer Giezen wenste geen com
mentaar te geven. Ook een woord
voerder van de Legervoorlichtings-
dienst wenste geen commentaar te
geven op de gegevens \tah de
WDM.
sp
le
'Speel allen mee'
AMSTERDAM De eerste'
duizend gulden voor de tweeplf
kinderspeelplaatsen zijn ont-|is
vangen. Het begin van een,
ton die de 21ste Sinter
klaas Trouw-Kwartet-actieL
zich ten doel stelt bijeen te
brengen ten behoeve van twee^
centra op het terrein van de
protestants-christelijke kin
derbescherming: het Medisch
Centrum 'Koningin Juliana', t
in Egmond aan Zee en het ,tl
Kinderhuis van de hervormde
gemeente in Rotterdam. An
dermaal wordt een beroep ge-'
daan op de meelevende le
zerskring. óók op scholen
clubs, naast de gezinnen, die'
straks het Sinterklaasfeest!},
gaan vieren.
Aangepaste en nieuwe kin
derspeelplaatsen zijn vandaag^
de dag kostbaar. Ze kunnen
niet uit subsidiegelden wor
den gebouwd. Daarom is de.
opdracht: Speel allen mee!e
Doe iets extra's rondom hetT
jaarlijkse geeffeest, laat uw*1
eigen krant weer een rijke13!
traditie bestendigen. Voer mi-'
ni-acties in eigen ring. Bijr°
de vele, zeker ook noodzake-! 1
lijke handreikingen om noderf^
ver weg te helpen lenigen, isst
ook daadwerkelijke aandacht s
voor zorgen in eigen land geJa
reclitvaardigd. ?r
In de Rotterdamse binnenJU'
stad hebben ze een oude, ver-W
vallen, onbruikbare speel-3
plaats achter het door grauwe®1
huizen ingesloten kinderhuis"
in de Van Speykstraat. Een»,
grootscheepse vernieuwing^
van de speelplaats komt dite
kinderbeschermingswerk in
het hart van de Maasstad 1
meer dan ten goede. In Eg-lt
mond ligt een stuk duinter-fti
rein klaar voor de bouw vaöe
een speelterrein voor kinde-?e
ren, die geruime tijd een extraie
verzorging en begeleiding be-p-
hoeven. Twee protestants-;t
christelijk dienstverlenendav
centra, die in de schaduunl
werken. Als we met z'n alleau
klein en groot en iederi
naar vermogen meewerkenjel
kunnen de twee speelplaatsen
er komen. Blijf niet buitenet
spel staan, maar speel dit spelt
van verantwoorde hulpverle
ning méé. Uw SinterklaasgiftJ
is hartelijk welkom via:
Postgiro B.V. De Christelijke1
Pers 26.92.74. jf
Gemeentegiro Amsterdam XI
500
Nederlandse Middenstands-
bank N.V. Amsterdam - bank
rekeningnummer:
69.73.60.768.
Vermelden s.v.p.: speelplaat-1
sen. j
Het motto is: SPEEL ALLENj,,
MEE
ADVERTENTIE
Elke maand zo'n 800.000 prijzen - totaal ruim 30 miljoen gulden.
Gemiddeld 4 prijzen op 10 loten.
70% van de inleg aan prijzen.
Elke loterij een hoofdprijs van 500.000,„schoon".
Lotenverkoop van 2 december af
De lotenverkoop begint steeds op de
eerste maandag van de maand, dus
voor de december-loterij op
2 december.
Bij de plaatselijke kantoren
Staatsloten zijn te koop bij de plaatse
lijke kantoren. Voor adressen: zie de
telefoongids onder Staatsloterij of bel
070-653955.
Prijs per lot 25,„vijfje" 5,—
Er zijn voldoende loten verkrijgbaar,
maar wacht niet tot de laatste dag.
Trekkingen op 11,16 en 18 december
Elke loterij heeft drie trekkingen;
deze zijn openbaar en worden
gehouden in de Rolzaal, Binnenhof 8,
Den Haag, om 18.00 uur.
Uitslagen op de televisie
De trekkingsuitslagen ziet u dezelfde
avond nog op de televisie en de
volgende dag in de dagbladen.
Uitbetaling prijzen na.3e trekking
De prijzen worden uitbetaald na de
3e trekking, dus ook die welke bij de
1e en de 2e trekking zijn gevallen.
