pldheim wil nel naar N-buffermacht niet zo lakkelijk te verwijderen thuis studeren Japan vaag over oliepolitiek Brandt: EG moet economie tijdelijk zonder Italië en Engeland ontwikkelen Roemeense partij komt met 'ketters' program hr mandaat VN-troepen Ijstijd had er theoretisch al moeten zijn "°h Unesco-hulp Israël meer Nixon wilde Mitchell als zondebok gebruiken Ceaucescu neemt afstand van Moskou Weer aanslag op Duitse rechter i het mandaat eenmaal is verlengd Mozambique wil Zuidafrikaans graan afnemen 'KWERTET DONDERDAG 21 NOVEMBER 1974 BUITENLAND T7/K9 tOET (AP, Reuter, UPI) Kurt Waldheim ind deze maand een bliksembezoek brengen iet Midden-Oosten in een poging de spanning n te verminderen. LONDEN" (Reuter) Een nieuwe ijstijd zou de wereld nog tijdens het leven van de huidige generatie in zijn greep kunnen krijgen. Die waarschuwing kreeg het Britse pu bliek gisteravond in een grote tele visiedocumentaire waarin bleek dat geleerden anders zijn gaan denken over de snelheid waarmee klimaats wijzigingen zich kunnen voordoen. 'De dreiging van een nieuwe ijstijd moet nu naast een atoomoorlog ge zien worden als een waarschijnlijke oorzaak van massale dood en ellen de voor de mensheid', aldus samen steller Nigel Calder. een weten schapsjournalist van internationale reputatie. Volgens de laatste gegevens zijn er veel meer ijstijden geweest dan de geleerden wel eens gedacht hebben, en de eerstvolgende lijkt al over tijd te zijn. Volgens één theorie zouden 'Toronto, Leningrad en Glasgow nu al onder dikke ijsmas sa's verdwenen hebben moeten zijn.' Ijstijden zouden volgens de theorie veroorzaakt worden door klein veranderingen in de stand van de aarde ten opzichte van de zon, en in de baan die de aarde om de zon beschrijft. Daardoor krijgt de zo merzon minder kans om winterse sneeuwlagen te smelten. Er zijn bovendien aanwijzingen dat het be gin van een ijstijd vrij plotseling kan komen: niet een geleidelijke uitbreiding van gletsjers die lang zamerhand het laagland binnen dringen. maar het 's zomers in grote gebieden blijven liggen van een sneeuwlaag die dan in kras tempo dikker wordt. 'De volgende ijstijd komt spoedig en kan plotseling toeslaan', aldus Calder. 'Onze nieuwe inzichten zijn nog zo vers en overteerd, dat de juiste betekenis van 'spoedig' en 'plotseling' nog vrij vaag is. De ontdekkingen komen erop neer dat er geen reden is waarom de ijstijd niet tijdens ons leven in alle ernst zou beginnen.' PARIJS Willy Brandt, de voormalige Westduitse bondskanse lier, heeft met instemming van zijn opvolger Helmut Schmidt, het plan geopperd om tijdelijk los van Engeland en Italië de econo mische ontwikkeling van de Europese Gemeenschap ter hand te nemen. it wordt dat de secretaris- 1 van de Verenigde Naties bïs eind deze week officieel kondigen, nadat de algeme- adering een uitspraak heeft over de Palestijnse kwestie. »im wil voor 30 november nèr het Midden-Oosten omdat j^datum het mandaat van de Gesmacht op de hoogvlakten Ilan afloopt. Syrië is tot nu V niet akkoord gegaan met png (zie ook elders op deze ontplooide gisteren hevige jtieke activiteit in de Vere- jtaten na de gijzelingsactie Shean, waarbij maandag- Her Israëlische burgers door ilestijnse commando's wer- lood. De guerrilla's kwamen ilf om het leven na een van Israëlische militairen pand waar de gijzeling rond. ïeeft gisteren de Verenigde er bij Jordanië op dringen de strengst mogelij- Iatregelen te nemen tegen -hdo's op haar grondgebied, irrilla's die de actie in Beit (uitvoerden kwamen uit, Jor- >n niet uit de Libanon, zoals acties. Een woordvoerder democratisch volksfront iife bevrijding van Palestina zei dat de aanval was .trd om 'de geest van de je over ons vaderland (de -Ike Jordaanoever; red.) te li'. Arabische commentatoren I jgisteren een vergeldingsac- i Israël te vrezen vanwege de lenissen in Beit Shean en de praties op de westelijke Jor- Iji'er de afgelopen dagen. Gis- Verd niet gedemonstreerd, (UPI) De algemene ntie van de Unesco, de voor onderwijs, we lp én cultuur, heeft woens- t 65 stemmen voor, 27 tegen onthoudingen een Arabische —e goedgekeurd die verdere tn Israël ontzegt. De resolutie gesteund door het Sowjet- de ontwikkelingslanden, wordt erin veroordeeld omdat 5 oude stadsdeel van Jeruza- hebben misvormd. maar wel braken school stakingen uit en bleven winkels gesloten. De diplomatieke activiteit van Is raël gold verder het vraaggesprek dat de Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken Joseph Sis- co heeft gegeven. Sisco zei hierin dat Washington de Palestijnse be vrijdingsorganisatie van Jasser Arafat beschouwt als de .overkoepe lende organisatie van alle bewegin gen. Sisco zei verder dat bij een oplossing van het conflict in het Midden-Oosten rekening moet wor den gehouden met 'de gerechtvaar dige verlangens van de Palestijnen'. Volgens de Jerusalem Post zijn uit latingen met 'trieste verrassing' in Israël ontvangen. In Londen is gisteren bekend ge worden dat de Sowjet-Unie aan Syrië 150 raketten heeft geleverd die Israëls belangrijkste steden zouden kunnen vernietigen. Ook Egypte zou enkele van deze raket ten van het type Frog en Scud hebben ontvangen. De Russische partijleider Leonid Breznjew zal half januari een bezoek aan Syrië brengen. WASHINGTON (UPI) -Oud-presi dent Richard Nixon heeft vorig jaar april geprobeerd oud-minister van justitie John Mitchell alle schuld voor het Watergate-schan- daal in de schoenen te schuiven. Nixon wilde, dat Mitchell publieke lijk zou verklaren, dat het allemaal aan hem te wijten was, zodat de president verder buiten schot kon blijven. Dit blijkt uit bandopna men. die in de rechtszaal tijdens het Watergate-proces werden afge draaid. Gedeelten van de inhoud van deze banden waren al eerder openbaar gemaakt. Uit diezelfde bronnen blijkt ook, dat president Nixon beloofd heeft, dat hij gratie zou verlenen aan de gestrafte inbrekers van het Water- gate-gebouw. Deze belofte was weg gelaten uit de uitgetikte teksten, die Nixon dit voorjaar vrij gaf. In (Advertentie) plaats daarvan was de volgende zin ingelast: 'Materiaal dat geen ver band houdt met het optreden van de president is weggelaten'. TOKIO (UPI, Reuter) Japan heeft zich niet openlijk uitge sproken voor het Amerikaanse plan om met een blok van rijke landen de olielanden tot een prijsverlaging te dwingen. De Japanse premier Tanaka en de Amerikaanse president Ford hebben in Tokio een gemeenschappelijke verklaring uitgegeven. Daarin ont breekt een duidelijk standpunt over de politiek tegenover de olielanden. Beide regeringsleiders zijn voor versterking van de samenwerking tussen de olieverbruikende landen en willen streven naar goede sa menwerking met de producerende landen. Daarmee volstaat de ver klaring. Vorige week ontvouwde de Amerikaanse minister Henry Kis singer in een rede een plan voor een gezamenlijke actie van de olie- verbruikende landen. Hij riep de rijke, westerse landen op de invoer van olie te beperken. Langs die weg zouden de producerende landen hun leveranciers kunnen dwingen hun prijzen te verlagen. De kwestie van de olie heeft centraal gestaan bij de onderhandelingen tussen de Japanse en de Amerikaanse rege ring. Japan, dat voor zijn olie- invoer volkomen afhankelijk is van de Arabische landen, voelt niet voor een harde houding, zoals Kis singer wil. De Amerikaanse minister toonde gisteren wel begrip voor het Japan se standpunt. Op een persconferen tie zei hij, dat Japan zijn olie- invoer niet beslist hoeft te beper ken om mee te kunnen doen aan zijn plan. 'Wij hebben niet gezegd dat elk land zijn verbruik met tien procent moest beknotten', zo vulde hij zijn rede van vorige week nu aan. Hij haastte zich te zeggen,- dat deze aanvulling geen afzwakking van zijn plan betekende. 'De olie- verbruikende industrielanden moe ten samenwerken voordat er een vruchtbaar gesprek met de produ centen kan zijn', aldus Kissinger. 'Vandaag krijgt de Japanse rege ring de Franse minister van bi tenlandse zaken Jean Sauvagnargu- es op bezoek. Frankrijk heeft tot- nutoe Kissinger het meest dwars gezeten bij zijn olie-politiek. Frank rijk heeft zich verzet tegen de vor ming van een blok van rijke landen. De gemeenschappelijke Japanse- Amerikaanse verklaring van giste ren heeft de geruchten over het naderende einde van premier Ta- naka's politieke loopbaan niet kun nen overstemmen. In de regerende liberale Democratische partij werd gisteren weer druk gespeculeerd over een spoedig aftreden van Ta- liaka. De 56-jarige politicus is in opspraak gekomen door de beschul digingen dat hij zijn invloed als politcus heeft misbruikt voor per soonlijke belangen. Daarbij komt, dat er in Japan grote onvrede heerst over de manier waarop zijn regering de. grote economische pro blemen aanpakt. De oppositie tegen Tanaka binnen zijn eigen partij heeft zich de afgelopen weken wat rustig gehouden. Verwacht wordt dat zij weer actief wordt zodra het bezoek van Ford aan Japan geheel achter de rug is. en vergelijken: Houdt u van barok, romantiek of Franse muziek? In ons klassiek orgelcentrum kunt u de volgende merken bespelen Johannus orgels 3 huiskamermodellen. Uitgebreide reglster- keus. 2 of 3 klavieren. Heyligers |J orgels Historisch verantwoor de disposities. 11, 12, 14,17 of 20 sprekende stemmen. centrum voor muziekminnaars Amsterdam Raadhuisstraat 46-50 telef. 020-221404 Haarlem Grote Markt 8 - Hilversum Vaartwag 13 Dit heeft James Goldsborough gis teren gemeld op de voorpagina van het dagblad The International He rald Tribune. Op een bijeenkomst van de Europe se Beweging in Parijs had Brandt opgemerkt dat er een noodprogram voor 'crisisaanpak' moet komen op dat de EG de Internationale econo mische en energiecrisis overleeft. De beste oplossing, aldus Brandt was het verder gaan in de richting van een nauwere vervlechting van de economieën van sterkere EG- landen. zoals Frankrijk, West- Duitsland en de Benelux-landen. Dit zou tijdelijk los van Engeland en Italië moeten gebeuren, die thans de economisch het zwaarst getroffen landen van de EG zijn. De integratie zou, aldus Brandt, moeten bestaan uit het op elkaar afstemmen van de economische groei, het inflatiepeil. de rentestand en het percentage werkloosheid. Brandt, die thans voorzitter is van de Westduitse sociaaldemocratische partij (SPD), steunde de officiële Franse en Westduitse voorstellen om geregelde ontmoetingen van EG-staatshoofden en regeringslei ders als een normaal verschijnsel te aanvaarden. Brandt noemde dit 'het centrale Instrument voor een permanente crlsls-management'. Hij zei dat de Europese Commissie en de minister van buitenlandse zaken van de EG-landen er even eens bij betrokken zouden moeten zijn. CALLAGHAN Brandt hield zijn toespraak dinsdag terwijl James Callaghan. de Britse minister van Buitenlandse zaken, in Parijs op visite was bij president Giscard d'Estaing. Callaghan over legde daar over de Britse eis tot betere voorwaarden van toetreding tot de EG. BOEKAREST (Reuter) De communistische partij van Roeme nië gaat maandag een nieuw partijprogramma goedkeuren dat voor een belangrijk deel door partijleider Nicolae Ceaucescu is samengesteld en waarin een reeks ideologische opvattingen wordt bestreden, die door de Sowjet-Unie tot dogma waren verheven. HAMBURG (Reuter) In een bui tenwijk. van Hamburg is een bom ontploft vlakbij de woning van rechter Gerd Ziegler. Niemand werd gewond, er ontstond slechts lichte schade. Ziegler was één van de rechters, die speciale polltie-bewa- king kreeg na de aanslag op de Westberlijnse rechter Günther von Drenkmann, elf dagen geleden. In de Westduitse stad Göthlngen werd een garage met autobussen in brand gestoken. Vijf bussen brand den uit. Het was het achtste geval van brandstichting in Göthingen. Het nieuwe programma, dat voor Roemenië een mijlpaal is, beoogt 's lands politieke koers voor de ko mende 20 tot 25 jaar uit te stippe len. Het program legt zwart op wit de onafhankelijke en nationalisti sche koers vast die het land onder Ceaucescu al sinds 1965 heeft geva ren. Uit het program blijkt dat de Roe meense staats- en partijleider wil vasthouden aan de door hem al eerder geuite, onafhankelijke stand punten. maar tegelijkertijd wil voorkomen dat aanleiding wordt gegeven tot belangrijke nieuwe spanningen tussen Roemenië en de Sowjet-Unie. Toch is de inhoud van het program opmerkelijk. Het is het eerste docu ment van dien aard in de geschie denis van de Roemeense partij en min of meer uniek omdat maar weinig andere communistische par tijen erin zijn geslaagd om een dergelijk program voor een langere tijdsperiode op te stellen. Het Roemeense program verwerpt de opvatting dat er een communis tisch ('socialistisch' zeggen commu nisten) supranationalisme bestaat een door geen staatsgrenzen be perkte solidariteit en wederzijdse H. Biersteker pelende houdingen die Syrië ten toon spreidt ten aanzien van de VN-buffermacht op de hoog- h Golan hebben alles te maken met de vrees om zich voor langere tijd te binden. Indien het t met de verlenging van het mandaat voor deze VN-troepenmacht legt het zich van 30 no- f af weer voor zes maanden vast. rijdmacht. die bijna twee- Oostenrijkers, Peruvianen, zen en Polen omvat, heet JNEF (emergency force: ijdkracht) zoals de buffer- in de Sinai. Zij heet op Syrisch verzoek UNDOF, United Nations Disenga- Observer Force. In de moest namelijk tot uiting I gebracht dat deze troepen in om toezicht uit te oefenen troepenscheiding (disenga- I). En met troepenscheiding Syrië dat héél Golan door Wordt ontruimd, li dus heel gemakkelijk voor lijn om te constateren dat ziende VN-macht geen zin jeeft omdat er van verdere ding van Golan door Israël terecht is gekomen. En 30 )er zou de gelegenheid zijn i VN-mandaat op te zeggen nieuwe ronde in de afreke- het Israël te openen. Maar met enige schijn van kans ien ondernemen zou Syrië er moeten kunnen dat ook het prnt weer in beweging zou En dat kan het eerste half- let. [lë zich weer bij een verlen- In het mandaat voor de VN- pacht neerlegt zal dat alles ien hebben met het feit, dat (tijen in de Sinai Inmiddels (oktober) wél met de verlen en het mandaat van de VN- pcht hebben ingestemd. 'eede front in de Sinai zit er R in. Tussen de partijen in ai ligt de UNEF. de United 5 Emergency Force (nood- aeht), bestaande uit 481 l, 444 Panamezen, 548 Indo- i 498 Ghanezen. 487 Finnen, nadezen en 935 Polen. Ten >e van deze bufferstrijdmacht Luitenant-generaal Ensio Siil- asvuo, de Finse commandant die reeds sinds 1957 de VN in het Midden-Oosten dient. hebben zowel Egypte als Israël zich voor de komende zés 'niaanden weer vastgelegd. Het verschil met 1967 Hoe kan men er zo zeker van zijn, dat daarmee het Sinaifront het ko mende halfjaar bevroren zal blijven? Kan Sadat niet nét als Nasser in 1967 de UNEF verzoe ken op te krassen, overigens tot zijn eigen onheil? Dat kan hij niet. Het grote verschil met de toestand in 1967 is dat de 'blauwe baretten' er zijn neergezet door de Veilig heidsraad en niet door de Algeme ne Vergadering van de VN zoals pas de Finse bevelhebber Siilasvuo nog aan de Jerusalem Post uitlegde. Een strijdmacht die ergens is neergezet bij resolutie van de Veiligheidsraad kan je niet zomaar eenzijdig de deur wijzen. Dat zou een nieuw besluit vergen van de Veiligheidsraad en daarbij zou een van de permanente leden eventueel zijn veto kunnen hanteren. Daarom zijn 24 oktober voor de UNEF en 30 november voor de UNDOF eiegenlijk magische data omdat het verlopen van de termijn voor de betrokken landen de enige gelegenheid is om hun wil tot ui ting te brengen. Gemachtigd door de Veiligheidsraad zijn de blauwe baretten voor het verloop van hun termijn eigenlijk door geen regering weg te krijgen. En de Veiligheidsraad bracht in het vorig najaar voor het eerst de een stemmigheid op die daarvoor nodig was: de twee supermachten Ame rika en de Sowjet-Unie werkten in wonderlijke harmonie samen om de oktober-oorlog te bezweren. China had als permanent lid met zijn veto de hele zaak nog kunnen torpederen, maar liet het toch niet zo ver komen, hoewel het erg te keer ging tegen dit 'Sowjet-Ameri kaans condominium' (samenheer- schappij). Nasser kon in 1967 de toenmalige UNEF in dc Sinai wél wegkrijgen omdat die niet zulke goede papie ren had. Die was er namelijk sinds 1956 gelegerd op het minder dwin gende gezag van de Algemene Ver gadering van de VN. Bovendien stond die UNEF uitsluitend op Egyptisch gebied en bleef haar verantwoordelijkheid zoals her haaldelijk door Moskou is verde digd. met name via de zogeheten 'Breznjew-doctrine'. Roemenië is volledig lid van het Pact van War schau en de COMECON, maar heeft ten aanzien van deze organisaties steeds een voorzichtig en soms af- houdend beleid gevoerd. De Roemenen onderstrepen dat elke communistische partij een volledig gelijke status moet bezitten en het recht moet hebben haar eigen be leid uit te stippelen. 'Internationale solidariteit', aldus het program, 'is onverenigbaar met inmenging in binnenlandse aangelegenheden en eveneens onverenigbaar met steun aan bepaalde splintergroepen of elementen in een partij'. De marxistlsch-leninlstische theorie is geen afgeronde leer, 'het is geen dogma, het kan geen schema's uit werken die geldig zijn voor elke situatie en voor elk stadium'. De Roemenen verzetten zich in het program voor het eerst ln een pro minente partijverklaring tegen de hoofdrol die de Sowjet-Unie in de internationale communistische be weging zou moeten spelen. 'Het Is niet langer mogelijk een centrum te hebben, dat bedoelt de activitei ten te coördineren van communis ten en arbeiderspartijen', zegt het program. In een andere bedekte aanval op Moskou zegt het program dat 'alle vormen van Inmenging in de binnenlandse aangelegenheden en van pressie op andere volken' moet worden verworpen. Maar tegelijkertijd wordt onder streept dat samenwerking met de Sowjet-Unie en de andere socialis tische landen van 'bijzonder groot belang' is. Voorts worden de 'bril jante successen' geprezen die het Russische Rode Leger heeft behaald. Over het Chinees-Russische con flict zegt het program dat 'speciale aandacht' zal worden besteed aan de betrekkingen met Peking en dat Roemenië 'in geen geval zal deel nemen aan het hekelen van andere - broederpartijen of andere socialisti sche landen'. In het programma wordt verder afgerekend met het communisti sche dogma dat ouderwets nationa lisme kan moeten wijken voor ho gere internationale loyaliteit. 'De zorg voor het versterken van de nationale staat kan niet lijnrecht tegenover proletarisch internatio nalisme staan', zegt het program. 'De neiging het internationalisme te stellen tegenover de zorg voor de natie en voor de onafhankelijke nationale staat zou een ernstige vergissing zijn'. Volgens westerse waarnemers blijkt uit de bewoordingen waarin het programma is gesteld dat de Roe meense partij sterk afstand wil ne men van de partij ln de Sowjet- Unie die zich de mantel van peet vader van de andere zusterpartijen in Oost-Europa heeft aangemeten. Twee Peruviaanse soldaten van de UNDOF in de smalle bufferstrook op de Golan-lioogten geven de afbakening een nieuw verfje. aanwezigheid afhankelijk van het goedvinden van Egypte. Israël heeft deze UNEF namelijk nooit aan zijn kant van de bestandslijn willen toelaten en dat maakte het tot een heidens karwei voor de toenmalige VN-secretaris-generaal Hammarskjöld om Egypte te be wegen dit wél te doen. De veto's van 1956 Het gebrek aan eenstemmigheid van de Veiligheidsraad iri 1956 waardoor de Algemene Vergadering met deze kwestie moest worden op geknapt, kwam voort uit het feit dat twee permanente leden van de Veiligheidsraad, Engeland en Frank rijk op dat moment nog bezig waren Port Said aan te vallen en een Invasie-macht onderweg had den op de Middellandse Zee. Hun vuren moest nog beginnen, dus ze kopden moeilijk voor een resolutie stemmen om het vuren tussen Is raël en Egypte te doen staken. Het was toen Joegoslavië dat voorstelde de hele kwestie aan de Algemene Vergadering voor te leggen. Daar werkten Hammarskjöld en de Ca nadees Lester Pearson de gedachte aan een VN-strijdmacht uit die ruim tien en een half jaar aan de Egyptische kant van de bestands lijn in de Sinai heeft gelegen. Toen Gamal Abdel Nasser die VN-macht tenslotte niet meer kon verdragen was deze ook zó weg. Dat is de latere VN-secretarls Oe Thant nogal kwalijk genomen, maar het enige wat hij nog had kunnen doen is uitstel veroorzaken door de zaak aan de Algemene Vergadering voor te leggen. Misplaatste hoon In 1967 in de Sinai en deze zomer nog op Cyprus bleek hoe kwetsbaar zulke VN-strijdkrachten zijn. Een schender van een bestand kan ze als kippen uiteenjagen, maar dat behoeft geen reden tot hoon te zijn. De effectiviteit van VN- troepen wordt namelijk niet geme ten aan haar schiet-potentie, maar aan hun diplomatie. Bij alle smaad over de weerloosheid van de VN- troepen op Cyprus deze zomer werd vergeten hoezeer deze hadden bij gedragen tot de co-existentie van de Turkse en de Griekse bevol kingsgroepen. Ook al betekent die totale VN- macht, uitgespreid over het Go- lanfront en het SInai-front, mili tair niets men loopt natuurlijk niet straffeloos over zoveel Ghane zen, Polen en Peruvianen heen. Zij zijn een buffer van vlees en bloed en representeren de beste idealen die ooit achter Volkenbond en VN gezeten hebben. En als er tot dus ver 23 van deze blauwe baretten zijn gesneuveld tien toen hun vliegtuig door een Syrische lucht doelraket werd geraakt en de an deren allemaal door landmijnen dan kan men voor het eeïst ln de geschiedenis met recht zeggen dat zij gevallen zijn voor de vrede. AMSTERDAM Mozambique wil Zuidafrikaans graan ko pen om dreigende tekorten in eigen land te voorkomen. Dit berichtte The Times gisteren. Volgens het Londense dagblad is Zuid-Afrika tot leveranties bereid om haar goede wil te genover Mozambique te to nen, hoewel de reserves in de republiek op dit ogenblik laag zijn. Het dreigende tekort in Mozambique, vooral in het district Beira, zou zijn ont staan door verlate aflevering van graan ait de Verenigde Staten. Dc Mozambikaanse eerste minister Joauim Chis- sanov zei gisteren dat zijn regering tegen apartheid (als in Zuid-Afrika) was maar, zo zei hij, het is de zaak van Zuid-Afrika dit probleem op te lossen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9