Spookbeeld van Moskou achter conflict PSP Rheden vroeg herder: 250 sollicitanten ernwapen misschien ruikelblok op weg jtar politieke unie Werknemers-voorzitter ondernemingsraad nu in directie van bedrijf UN,A "«IIP Indeling gebieden kan veel problemen geven VAN REEUWIJK Na berichten over omkoping Geheimzinnige macht achter linkse samenwerking? l n bad compleet v jenfabriekje "l celder van huis 'Rekenfout' van Planbureau is een royale afronding q Wat helpt al jaren e pij hoest? IBM Vw beste wonen begint bij De Tijdgeest Nieuw-Dennendal neemt afscheid van zijn sympathisanten VANAVOND NED. 2 02150- 52641 Op oproep reageerden leraar en advocaat maar ook ongehuwde moeder Velen zien vak veel te romantisch r/KWARTET DINSDAG 19 NOVEMBER 1974 BINNENLAND T3/K5 een onzer verslaggevers IJK Aan de top van het ningsbedrijf Gebrs. Van den In Reeuwijk (Z.H.) staan j een paar dagen de heren P. Dijk (tot voor kort werkne- orzitter van de onderne- aad) en H. D. Jacobs (die I van het projectbureau was). heren hebben op verzoek van ndeelhouders de leiding van drijf overgenomen, nadat de directie, bestaande uit de he- A. en G. J. van den Berg, nam in verband met het ek dat de fiscale inlichtin gen opsporingsdienst is begon- ojnaar de mate waarin het be- t betrokken is geweest bij het lajpen van PTT-ambtenaren. isluit van de vorige directie life stappen om, zoals zij heeft laten weten, de werkgelegenheid van de zevenhonderd man perso neel niet in gevaar te brengen', is bij het personeel 'erg positief' over gekomen. 'Dat besluit acht ik in het belang van de voortgang van ons bedrijf', licht de heer Van Dijk toe. De overigens weinig spraakzame nieuwe directeur, die vindt dat het omkoopschandaal bij dit in het leg gen van kabels gespecialiseerde be drijf opgeblazen wordt, zegt dat er vanuit het personeel totaal geen aandrang op de directie is uitgeoe fend om maar te gaan. Hij ver wacht voorts niet, dat de aan het licht gekomen kwestie (waarvoor de beide heren Van den Berg alle verantwoordelijkheid nemen), ge volgen zal hebben voor het perso neel. Gevraagd naar eventuele juri dische stappen zo dat wel het geval zou zijn, zegt de heef Van Dijk dat dit probleem nu nog niet speelt. De heer Van Dijk, die zo'n jaar of vijf bij het aannemingsbedrijf werkt, zegt nog dat de benoeming van hem en van zijn collega Jacobs goed bij het personeel is overgeko men. 'We gaan gewoon door', voegt hij hieraan toe. 'want wij zijn ver antwoordelijk voor het personeel'. Wie de aandeelhouders van de Gebrs. Van den Berg zijn. wil de heer Van Dijk niet zeggen. Hij meent dat zo'n mededeling te ver zou gaan. door P.L. van Enk V-rapport over West-Europa: n aeonze Haagse redactie 10 HAAG De wens van Nederland en andere EEG-landen om 180 een Europees politieke unie te vormen kan in strijd ko rnet de afwijzing van een eigen West-Europese kernmacht, conclusie staat in het rapport 'Kernwapens voor West-Euro dat het Nederlands Instituut voor Vredesvraagstukken V) op verzoek van minister Van der Stoel (buitenlandse za- heeft opgesteld. bekend heeft Nederland, en name ook de huidige West- e regeringscoalitie de tot koming van een Europese nacht steeds pertinent vaü de gewezen. Nederland is op voor terugdringing van de njan kernwapens in de interna- samenleving, blijft vertrou- pp de Amerikaanse atoompara- een verslaggever 1 "ERDAM In samenwerking ,Jde recherche van Terneuzen q het bureau bijzondere zaken e politie te Amsterdam in het van de (gearresteerde) 49-jari- K. te Sluiskil dertig omge- jjde gaspistolen opgespoord. nee Is een compleet wapenfa- .c e opgerold. ken was dat twee Amsterdam- q de 28-Jarlge J. P. K. v. d. M. 27-Jarige H. P. K., die vorige d al zijn gearresteerd in ver- met het ombouwen van gas- en. enige tijd hadden gewerkt schuur van J. K. te Sluiskil. r nds hebben die twee al gezegd Veer 200 wapens op de markt bben gebracht. Maar een groot daarvan was vervaardigd ln Werkplaats in Amsterdam-Oost. iu gearresteerde K. had in de van zijn huis een complete jlaats voor het ombouwen van Jiptolen en alarmpistolen. Hij daar vuurwapens van. Bij .iszoeking werden onder meer seer verfijnde boorapparatuur, gereedschap, 25 pistolen en latronen gevonden. K. zat se- .972 in de wapenhandel. Toen ilitie binnenviel waren er al ^eer dertig pistolen verkócht. 'f£Jel los van deze zaak heeft de "erdamse recherche nog een le verdachte van Illegaal vuur- Jbezit aangehouden. Het is de •ige machinebankwerker J. B. It Zaanstad. Bij een routine- ile werden in zijn auto vijf- omgebouwde gaspistolen aan- Ifen. De daarbij behorende ;le was door hemzelf vervaar- f heb mijn kamer verhuurd i geld voor mijn pony te 'dienen.' plu en wil niet het risico lopen dat de Amerikaanse garanties voor de defensie van West-Europa door het ontstaan van een West-Europese kernmacht op de tocht komen te staan. Anderzijds is ook ons land voor de totstandkoming van een Europese unie, samen met onder meer Frank rijk en Engeland, die momenteel al over eigen nucleaire middelen be schikken. Het lijkt er niet op dat deze twee landen van hun nucleai re middelen willen afzien. De vraag rijst dan of en op welke manier deze nucleaire middelen worden in gebracht in de Europese unie. Nederland kan daardoor voor de keus worden gesteld een Europese unie met eigen kernwapens te aan vaarden, dan wel zich ook tegen de Europese unie te keren. Er spelen rond deze zaak ook andere proble men zoals de vraag of een Europese kernmacht niet in strijd is met het verdrag tegen de verspreiding van kernwapens en of de Amerikaanse nucleaire garanties voor Europa nog'wel zo betrouwbaar zijn. In het rapport wordt voorts bena drukt dat men er zich te gemakke lijk vanaf maakt als men stelt dat een maximale nucleaire afschrik king, waardoor West-Europa een even grote atoommacht als Amerika of Rusland zou worden, '■och niet haalbaar is. Tussenvormen Er zijn vele tussenvormen van nu cleaire kracht die wel degelijk be langrijk kunnen zijn. Een meer be scheiden Europese kernmacht kan voor de Sow jet-Unie ook een pro bleem zijn, zeker als de uitschake ling- van .deze Europese kernmacht zou betekenen dat de Sowjet Unie onvoldoende kracht overhoudt om ook de Amerikaanse nucleaire wa pens allemaal te vernietigen. NIW-directeur Henk Neuman vindt dat er over deze vraagstukken in ons land eindelijk wel eens een serieuze discussie gevoerd mag wor den. 'Dit onderwerp was tot nog toe taboe. Men volstond met zich er tegen uit te spreken. We moeten er echter voor oppassen dat we met oogkleppen en niet ergens heen gevoerd worden waar ze zelf niet heen willen. 'Hij hoopt dat het NIVV-rapport, dat gisteren aan staatssecretaris Kooymans is aan geboden deze discussie zal uitlok ken. Van onze soc.-economische redactie DEN HAAG De rekenfout van het Centraal Planbureau in het dit weekend gepresenteerde pakket re geringsmaatregelen bestaat uit een wat royale afronding naar boven. Een woordvoerder van het ministerie van economische zaken heeft dit gis teren meegedeeld. Het Centraal Planbureau had de loonkostenstijging voor volgend jaar becijferd op dertien procent. Een eenvoudige optelsom van de gehan teerde cijfers levert echter een per centage op van 12,7 procent, een ver schil dus van drietiende procent. Op zich lijkt dit percentage niet zo hoog, maar dat wordt anders wan neer men bedenkt dat de regering twee miljard gulden heeft moeten uitgeven om de loonkosten met an derhalf procent te drukken. Het Centraal Planbureau heeft ge meend de 12,7 procent naar boven af te moeten ronden, omdat een aan tal factoren de loonkosten volgend jaar extra kunnen doen stijgen. Die factoren zijn dat wellicht het mini mumloon extra wordt verhoogd, er een minimale prijscompensatie zal worden gehanteerd van 175 gulden per procent prijsstijging en inciden tele loonsverhogingen (promotie, toeslagen en dergelijke) wellicht ho ger zullen uitpakken dan de geraam de één procent. ADVERTENTIE Terwijl de ene PSP-er na de andere een aangetekende brief op zijn deurmat vindt met de medede ling dat er een schorsingsprocedure tegen hem op gang wordt gebracht, doemt op de achtergiond van de moeilijkheden in de PSP een spookbeeld op dat de norse trekken van de Sowjet-Russische leider Breznjew persoonlijk draagt. De ontwerpschets voor de bestuurlijke indeling voorziet in 44 ge bieden. De kans bestaat dat het aantal tot ongeveer 25 wordt te ruggebracht. Vervolg van pagina 1. Ook minister De Gaay Fortman heeft al gezegd dat het getal van 44 niet heilig is. Het hangt er mede van af welke verhouding men wil tussen gewesten en provincies. Als je grote gewesten wil kan je de provincies mogelijk wel opheffen. Het takenpakket van de gewesten is een belangrijk strijdpunt in het kabinet. Omdat men het nog niet over dit takenpakket eens is, moet de Kamer nog steeds wachten op de gewestwet zelf. Dat heeft minis ter De Gaay Fortman veel kritiek vanuit de Kamer opgeleverd. Maar zo zei hij laatst, 'nu het kabinet er over moet beslissen heb ik de zaak niet meer in eigen hand'. Indien kabinet en Kamer het eens worden over hoogstens 25 grote ge westen, dan zal een aantal van de in de schets aangegeven gebieden samengevoegd moeten worden. Zo ver is het echter nog lang niet. Eerst zullen gemeenten, provincies en bevolking een half jaar lang de gelegenheid krijgen hun mening over de gisteren gepubliceerde ont werpschets te geven. Over de 44 aangegeven gebieden kunnen in het land nog heel wat problemen ontstaan. De Friezen bijvoorbeeld hebben zich altijd tegen verdeling in gewesten van hun provincie uit gesproken. Desondanks geeft de ontwerp schets drie verschillende gewesten in die provincie aan. Andere probleem bijvoorbeeld is de positie van Wassenaar. Wassenaar ligt tussen Den Haag en Leiden in, neemt deel aan allebei de samen werkingsverbanden, en wordt nu ingedeeld bij Den Haag. Ook zullen verschillende gemeenten in Noord- Holland nog wel vragen hebben over hun indeling in het gewest Groot Amsterdam, dat zich tot ver in de kop van Noord-Holland, voor bij Purmerend uitstrekt. Op grond van de inbreng uit alle betrokken gemeenten en andere in stanties en groepen zal de defeni- tieve structuur-schets worden opge steld. De inzet van de conflicten is be kend: het is de aloude vraag of en in hoeverre de PSP zich met de linkse samenwerking kan inlaten zonder daarbij haar indentlteit van radicaal-socialisme en pacifisme te verliezen. Het partijbestuur voelt zich door een congresbesluit verplicht tot het deelnemen aan het overlegorgaan van PvdA, D'66 en PPR, maar ont moet daarin steeds meer weerstand in de partij, niet in het minst van de Twpede Kamerfractie, die zich zo nu en dan al een soort aan hangsel waant van het niet socia listische en nog minder pacifisti sche kabinet Den Uyl. In Amster dam heeft de PSP-wethouder Huib Riethof zijn krediet bij partijgeno ten verspeeld door zich te laten betrekken in een metrobeleid dat haaks staat op het PSP-programma. Zijn schorsing als lid van de partij staat voor de deur. Een nieuw element ln dit verhaal is dat sommigen in de PSP een ge heimzinnige macht vermoeden ach ter het streven van enige partijge noten naar nauwe aansluiting met de PvdA: die geheimzinnige macht zou het Kremlin zelf zijn. De rede nering is dat Moskou, op zoek naar een concentratiepunt voor zijn Ne derlandse getrouwen een welge vallig oog op de PSP zou hebben laten vallen. De CPN heeft tenslotte tot een van Moskou onafhankelijke koers geko zen, zij heeft zich ontdaan van Kremlin-gezlnde figuren die sinds dien in de verstrooiing zijn geraakt. De Moskou-lijn wordt in Nederland alleen nog onvoorwaardelijk aange hangen door de Baruch-groep die het blad 'Communistische notities' verspreidt een weinig invloedrijk groepje waarvan ze in Moskou geen grote dingen zullen verwachten. De meeste ex-CPN-ers zijn uitge weken naar de PSP. Tegen enige onder hen bestaat de groeiende verdenking, ook van de PSP-top dat hun trouw aan de pacifistische- socialistische beginselen precies zo ver gaat als met de trouw aan Moskou overeenkomt en dat is niet ver. Het vermoeden bestaat dat een Moskou-getrouwe groep trouwens niet uitsluitend in de PSP opereert: ook in de PvdA en zelfs in de CPN zouden kernen zijn gevormd die, elk op zijn plaats, streven naar de vorming van een Nederlands volks front dat de Sowjet-autoriteiten zo vriendelijk mogelijk gezind is en dat overigens de status quo zoveel mogelijk in takt laat. Dat laatste zou met name het Europese veilig heidsbeleid moeten gelden. De waakzaamste PSP-ers menen al Huib Riethof, in Amsterdam PSP-wethouder ADVERTENTIE Alles voor wonen Amsterdam, Bllderdijkstraat 73/87, 020-181414 Osdorpplein 3-17 020-191707 Amstelveen, winkelcentrum, 020-454951 Rotterdam, Binnenwegplein, 010-141800 Amsterdam, Stadhouderskade 3. 020-160491 Hilversum, Leeuwenstraat 45/47, 02150- 14565 Tilburg,-Spoorlaan 340, 013-422326 Venlo, Koninginneplein 46, 077- 16618 VRIJ TOEGANG, elke werkdag, öók zaterdags, van 9 tot 17 uur 30. Op koopavonden tot 21 uur. 's Maandags gesloten. Jarenlang in de gaten te hebben dat voormalige CPN'ers verhulde pogingen doen, kritische notities over het veiligheidsbeleid en tegen de NAVO uit het partijprogramma te krijgen of te verzachten. Een dergelijk streven kan als zeer Mos- kou-getrouw worden uitgelegd: NA VO en Warschau-pakt kunnen el kaar immers ooit nog wel eens nodig hebben in een front tegen de Derde Wereld. Het is een rijkelijk cynische constructie, maar PSP- voorzitter Paul Hoogerwerf heeft het dan ook wel eens gehad over de 'proletarisch rechtse' stroming in zijn partij. De verdenking van Moskou-gezind heid bij enige PSP-ers is binnen de partij acuut geworden nu naar aanleiding van een artikel van dr. B. van der Lek in het partijblad de discussie over het voor en tegen van de deelneming van de PSP aan Van een verslaggever UTRECHT Nu de plannen voor een experimentele zwakzinnigenin richting 'Leef- en werkgemeenschap Nieuw-Dennendal' niet doorgaan om dat de overheid volgens het stich tingsbestuur te weinig medewerking wil verlenen, heeft Nieuw-Dennendal in een speciaal nummer van zijn krant 'Nieuw-Dennendal Vandaag' afscheid genomen van zijn sympa thisanten. Er staat in, dat 20 van de 150 men sen die Nieuw-Dennendal dit voor jaar tijdens het conflict op de Wil lem Arntszhoeve in Den Dolder uit riepen, in Groningen gaan wonen. Onder hen zijn, zoals bericht, ver schillende ex-stafleden van Dennen dal, zoals Carel Muller, Jet Douwes, de huisarts Dick Nicolai en Jan Mul der. In Dirkshorn hebben enkele staf leden en groepsleiders van Dennen dal in augustus met een groep van acht jongens uit het in juli door de politie ontruimde paviljoen Lo- rentz een oud boerderijtje betrok ken. Een paar van de jongens wer ken nu bij boeren in de omgeving, het boerderijtje wordt opgeknapt, de bewoners zorgen zelf voor hun 1,6 hectare land en hun dieren. De werkers zoeken op het ogenblik parttime-banen in de buurt, omdat er geld nodig is voor de verbouwin gen en voor re opzet van een 'biolo- gisch-dynamische' moestuin zoals die in Den Dolder ook bestond, en waarmee de groep in Dirkshorn 'self-supporting' wil worden. Er is ook een bankrekening geopend om dat de financiële steun uit de Nieuw- Dennendalkas nu stopt, terwijl 'Dirkshorn' niet kan rekenen op uit keringen of subsidies. de linkse samenwerking is opge laaid. De voorstanders van de sa menwerking met de PvdA hebben zich tijdens een beraad in Ooster- hesselen gevonden in een verkla ring waarin de PSP wordt opgeroe pen tot een onvoorwaardelijke bij drage aan de eenheid van links. Een dergelijke oproep past geheel in het streven naar het volksfront, maar Is In strijd met de koers van de partij, die immers voor en na heeft uitgesproken dat samenwer king wel degelijk aan voorwaarden behoort te worden getoetst: name lijk aan haar radicaal-socialistische en pacifistische beginselen. PSP-voorzitter Hoogerwerf zegt dan ook: "Dat onvoorwaardelijk streven naar de linkse eenheid kan alleen maar betekenen dat wij bereid moeten zijn, onze eigen inbreng bij voorbaat al in te slikken. Onze eigen inbreng speelt bij deze groep kennelijk geen rol meer. Zij beoogt kennelijk iets anders dan verster king van de PSP. Ik denk dat zij een politiek wil bedrijven waarin een op de massa gerichte partij als de PvdA zich zo vriendschappelijk mogelijk jegens Moskou opstelt en daarbij is de PSP dan een sta-in- de-weg die maar beter kan verdwij nen'. Instructies Wie zijn de leden van de PSP en PvdA die dit Moskou-karretje trek ken? De meesten uit de PSP-top zijn er vast van overtuigd dat de harde kern ervan moet worden ge zocht in de groep van 47 die de verklaring van Oosterhesselen heeft ondertekend: De Amsterdammer C. Dankaart, B. Aalders uit Nijmegen, P. Brouns uit Groningen, H. Dona uit Den Bosch en .J Duchateau uit Nijmegen. In Groningen en Nijme gen zouden de pro-Moskovieten omvangrijke en werkzame cellen hebben gevormd. In de PvdA zouden de Amsterdamse publicist L. Klatser, W. van Ekster uit Amersfoort en Heemskerk uit Alkmaar opereren. Veel van de hier genoemden hebben wij om com mentaar gevraagd, de meesten ont kennen categorisch ook maar iets met een pro-Moskou-complot te maken te hebben, sommigen wei gerden commentaar. Maar merk waardigerwijs worden naar ons is gebleken de drie hier genoem de leden van de PvdA ook door de PvdA-top met een half oogje in de gaten gehouden. Een verbazende geschiedenis. Denkt de PSP-voorzitter dat de groep haar instructies rechtstreeks uit Moskou krijgt? Hoogewerf: 'Laten we dit clubje nou niet belangrijker maken dan het is'. ADVERTENTIE De stem van het Evangelie in de ether. Help méé die stem krachtiger te laten klinken. Ons nummer: Antwoordnummer 80, Hilversum. Géén postzegel plakken. Van een onzer verslaggevers RHEDEN Niet minder dan 250 sollicitanten zijn komen opdagen nadat in en kele bladen een oproep verschenen is voor de functie van herder bij de bekende Rhedense schaapskudde. Onder de sollicitanten bevindt zich een advocaat maar ook een ongehuwde moeder. moesten er eigenlijk meer zijn: wil je er nieuw bloed in brengen, dan moet Je kunnen ruilen met schapen, die van een andere stal zijn. Kerstnacht Joop van Limbeek, die al ongeveer tien jaar de 85- kopplge kudde van de Stich ting Rhedense Schaapskud de op het landgoed Heuven te Rheden met veel liefde weidt, heeft de laatste tijd wat zijn gezondheid betreft een paar flinke tikken ge had. In laatste instantie was dat een hartaanval. Mis schien dat hij nog wel weer eens met de schapen het veld Intrekt, maar de eerste acht. n -gen maanden komt er in ieder geval niets van. En wellicht is het helemaal afgelopen, want op de grote stille heide leef Je wel dicht bij de natuur, maar het kan er ook erg eenzaam zijn, en dat is onder de gegeven om standigheden mogelijk niet zo aantrekkelijk. De kudde wordt nu, na het ziek worden van Joop van Limbeek, verzorgt door een jongeman: de zeventienjari ge Dick Nieumeijer, een jongen die een poosje terug de bosbouwtechnische school verliet. 'Hij heeft er plezier ln, is zorgzaam voor de schapen, hij kan goed met de hond opschieten', vertelt mevrouw M. van Velt- huizen, bestuurslid van de Stichting. Joop van Limbeek heeft ln de loop der jaren'veel voor de Rhedense kudde gedaan. Aan zo'n grote kudde zit veel vast. En vooral ook ln februari en maart, als er weer lammeren komen. De kudde heeft niet alleen re creatieve betekenis. Zij heeft ook ten doel het Ve- luwse type schaap in stand te houden. Jammer genoeg telt de Veluwe nu nog maar een stuk of vier kudden. Er In de kerstnacht placht Joop van Limbeek altijd in de kooi Lucas twee te lezen. Daar kwamen soms wel een paar duizend mensen voor op de been. Om alle invali den en bejaarden bij slecht weer een beschut plaatsje te geven, moesten de schapen dan wel eens uit de kooi ge dreven worden. Dat kon na tuurlijk niet de bedoeling zijn, en daarom hebben de laatste jaren dit soort bij eenkomsten niet meer plaats gevonden. Maar nu is Joop van Lim beek dan uitgevallen. Of hij, als hij weer beter is, terug keert, Is niet zeker. Dat hangt ook af "an het oor deel van de doktoren. Tijde lijk is de kudde verzorgd, maar rekening moet gehou den worden met een meer permanente vervanging. Vandaar die oproep door de heer K. J. Schaap, penning meester van de Stichting Rhedense Schaapkudde, aan eventuele gegadigden, eerst in een plaatselijk blaadje, later in een enkel landelijk blad: Helemaal goed schij nen de bedoelingen niet overgekomen te zijn. Velen meenden dat het er om ging eens een paar dagen met de kudde er op uit te trekken, en dat leek hen wel wat. Veel Jongere meisjes waren onder de sollicitanten. Een van hen informeerde zelfs ernstig of er in Nederland niet een school was om het vak van herder te leren. Verder reageerden ook werk lozen, 65-plusers en over spannen Heden. Ook men sen, die hun eigen werk beu waren, reflecteerden. Onder hen waren er. wier Inkomen tussen de 50.000 en 100.000 gulden moet liggen: een le raar, een fabrieksdirecteur, een advocaat. Ook een on gehuwde moeder zei de functie te ambiëren: Ik neem mijn kind wel in een rugzak mee Romantiseren In Rheden bestaat de In druk dat veel mensen ge neigd zijn het herdersschap te romantisch te beoordelen. Het is een mooi maar ook een hard vak. En er komt zeker ook deskundigheid bij te pas. Vele sollicitanten zijn intussen al afgeschre ven. Een beperkt aantal se rieuze reacties wordt in por tefeuille gehouden. Mogelijk rolt daar te zijner tijd zono dig de goede man of de goede vrouw uit.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 5