Kernwapen-voor-ieder
is tegen te houden
Ki
Potter roept op
tot soberheid
Personalia
Nationalisme belet
orthodox concilie
Geloof van Britten
wordt steeds vager
Vandaag
fllsillalll
Getuigenismars voor
ds. Georgi Vins
Roemeense predikant
Visky gearresteerd
Trouw
K wartet
Op wereldvoedselconferentie
Raad van kerken
roept op tot gebed
Steun Christelijke
Pers had haast
Nieuwe boeken
TROUW; KWARTET WOENSDAG 13 NOVEMBER 1974
KERK BINNENLAND T2 K2
Mr. Everts van Interkerkelijk Vredesberaad
door Aldert Schipper
DEN HAAG Als maandag de behandeling in de Tweede Kamer begint van de defensienota, zal
althans een kerkelijke groepering met speciale belangstelling uitzien naar wat de volksvertegen
woordigers zullen opmerken. Deze groep, het interkerkelijk vredesberaad (IKV), heeft spnen met
Pax Christi in niet mis te verstane woorden de defensienota, met haar enigszins pretentieuze titel
'Om de veiligheid van het bestaan' fundamenteel gekritiseerd ert deze kritiek ook ingedragen tijdens
de parlementaire behandeling voorafgaande hoorzitting.
De kritiek van het IKV spitst zich
toe op de beperktheid van de de
fensienota. De kerkelijke groep
vindt dat uit de nota een beperkte
opvatting van de veiligheid naar
voren komt en een nog grotere
beperktheid in de keus van de mid
delen om dié veiligheid te garande
ren. Het meest verontrustende in
de nota vindt het IKV dat zij
tekortschiet in de analyse van de
internationale politieke en strate
gische situatie. Het IKV vindt dat
het militaire veiligheidsbeleid daar
van behoort te zijn afgeleid.
In het interkerkelijk vredesberaad
zijn alle grotere kerken van ons
land vertegenwoordigd met deskun
dige mensen. Een van de hervorm
de vertegenwoordigers is mr. Ph. P.
Everts (36). directeur van Instituut
voor internationale studiën van de
Rijksuniversiteit in Leiden. Hij is
dit jaar voorzitter voor het vredes
beraad. Aan hem vroegen wij enige
nadere verduidelijking van het
standpunt van het IKV inzake de
defensienota. 'Wij hebben een
tweeledig doel met onze standpunt
bepaling: we proberen er het beleid
van de overheid mee te beïnvloe
den en we trachten bovendien er
een vorming van de publieke opinie
mee te stimuleren'. Philip Everts
wijst er op dat het commentaar op
de defensienota een voortzetting is
van de in 1972 gepubliceerde stand
puntbepaling van het IKV inzake
de toekomst van Europa en op het
kernwapenrapport van de Neder
landse hervormde kerk. In deze
huidige standpuntbepaling ontbre
ken inderdaad de alternatieven
voor het huidige beleid, die wij in
1972 wel noemden. Wij werken op
het moment aan een nieuw stuk,
waarin juist aan deze andere moge
lijkheden wat meer aandacht wordt
geschonken en waarin de alterna
tieven aan de actualiteit worden
aangepast'.
Mr. Everts vervolgt: *Wij pleiten in
ons stuk voor een totaal beleid, een
samenhangend geheel.
Defensiebeleid en ontwapening kun
Je niet van elkaar losmaken. Dat is
onze eerste kritiek. Verschillende
politieke partijen zijn ons hierin
min of meer gevolgd.
Dat was moeilijker inzake het
tweede element van onze kritiek.
de uitgangspunten van deze defen
sienota. Deze legt een verband tus
sen het handhaven van de status
quo in Europa en de veiligheid.
Volgens ons moet er veel meer
nadruk komen op een ontwape-
ningspolitiek. Bijvoorbeeld met
kleine eenzijdige stappen van ons
land. Wij verwachten veel van de
komende ontwapeningsnota van
staatssecretaris Kooymans. die,
voordat hij toetrad tot de regering,
enige tijd voorzitter is geweest van
het IKV. We zijn benieuwd in hoe
verre zijn Ideeën uit de IKV-perio-
de weerspiegeld zullen worden in
zij beleid als staatssecretaris Tot
dusver hebben wij nog zo weinig
van hem gemerkt"
Waarom vindt u handhaving van
de status quo als doel van een
veiligheidsbeleid niet juist?
Er is een aanzienlijke kloof tussen
wat er op politieke gebied en wat
er op militair gebied gebeurt. Op
politiek gebied zien zij dat de blok
ken elkaar steeds meer toenaderen.
In de ontwapeningsnota van Luns uit
1964 stond ai dat de veiligheid door
de bewapeningswedloop wordt be
dreigd. Op dat gebied is de situatie
in die tien jaar alleen maar ver
slechterd.
Sommigen zeggen nu natuurlijk dat
de politieke ontspanning maar
schijn is. Anderen menen juist dat
de wapenwedloop haar impuls niet
ontvangt uit de internationale
spanning, maar uit de staten zelf.
Er is bijvoorbeeld de wens om de
werkgelegenheid in stand te hou
den of om de economie een nieuwe
injectie te geven.
Maar dat geldt niet in Oost-Europa.
In Oost-Europa gelden dergelijke
drijfveren. Een Russische generaal
ziet zijn leger ook graag in zo ruim
mogelijke mate uitgerust met de
- modernste wapens. Het milltair-in-
dustriële complex blijft niet tot het
4 kapitalisme beperkt, al werken hier
factoren die in het oosten ontbre-
ken.
i
Vindt u dat een uitgebreide bewa
pening op zichzelf gevaarlijk is?
In Europa vermindert de spanning
tussen de twee blokken. Dat proces
is nu al ruim tien jaar aan de
gang. In zo'n proces kunnen con
flicten uitbreken. Die hoeven niet
met wapens te worden opgelost,
maar als de bewapening erg hoog is
is de kans ook groter dat wapens
gebruikt zullen worden voor het
oplossen van conflicten.
Maar tot dusver is - u zegt on
danks. anderen zeggen dankzij - de
bewapening de vrede in Europa dan
toch maar bewaard.
Ja, dat is gebeurd door het af-
schrikkingsevenwicht. Maar vergeet
niet.hoeveel onrecht door dit zoge
naamde evenwicht is veroorzaakt.
We moeten van dat afschrikkingse-
venwicht af. Dat kan niet ineens.
Er moeten kleine stappen worden
gedaan. Maar dat moeten wel we
zenlijke maatregelen zijn. Er is ook
het gevaar dat mensen met kleine
successen tevreden zijn en zeggen
'we gaan de goeie kant op' als er
een minimaal resultaat is, bijvoor
beeld in de Salt-besprekingen.
Ook in geval van het afschrik-
kingsevenwicht trek je een wissel
op het verstand van de tegenpartij.
Maar er is nog iets. Het afschrik-
kingsevenwicht is gebaseerd op een
dreiging met volkenmoord. Ik vind
het effect daarvan op onze maat
schappij onaanvaardbaar.
Bovendien: als men zegt dat een
zijdige stappen de stabiliteit van
het systeem in gevaar brengen, dan
breng ik daar tegen in dat de
voortgaande bewapeningswedloop
op den duur het de stabiliteit nog
meer bedreigt. Overigens wordt de
instabiliteit van het internationale
systeem meer veroorzaakt door de
politieke dan door de militaire
krachtverhoudingen.
Betekent het eenzijdig afzien van
het gebruik van kernwapens, zoals
het IKV bepleit, niet een finlandise-
ring van Europa?
Ik spreek liever niet over een fin-
landisering. Ik heb het liever over
een 'zwedenisering'. Sommige vre
deswetenschappers willen dat Euro
pa een soort Zweden wordt. Dat
kan betekenen dat wij ons defen
siebudget moeten laten stijgen. Dat
vind ik persoonlijk aanvaardbaar,
wanneer er tenminste een totale
visie achter zit. We moeten naar
een maatschappij die geen kernwa
pens meer nodig heeft. Misschien
moet dat via een opvoering van de
conventionele bewapening, hoewel
ik weinig heil verwacht van ont
spanning via toenemende bewape
ningsinspanning.
Aan de andere kant moeten we de
kans onder ogen zien dat Europa
een finlandisering tegemoet gaat.
Maar het zou wel een heel bepaalde
soort finlandisering zijn West-Eu
ropa heeft een grote technologische
en economische kracht. Daarmee
kan het Oost-Europa binnendrin
gen. Maar niemand, ook de ultra
linkse studenten niet. vindt de
Oosteuropese maatschappij voor
ons aantrekkelijk.
Is het risico van het aan ons op
dringen van sommige Oosteuropese
samenlevingsvormen toch niet
groot in geval van eenzijdige bewa
pening?
De omvang van de risico's is moei
lijk vast te stellen. Mensen die de
risico's van de bewapening hoog
vinden zijn vaak geneigd de risico's
van laten we maar zeggen een fin
landisering te laag te achten. Maar
eigenlijk moet je beide aspecten los
van elkaar zien. Men moet de his
torische ontwikkeling in Oost-Eu
ropa niet uit het oog verliezen.
Oost-Europa leefde voor de oorlog
onderworpen aan West-Europa. Er
was iets van een, koloniale verhou
ding. Daarvan heeft Oost-Europa
zich nu bevrijd. Er heeft daar een
andere ontwikkeling plaats gehad
dan hier.
Minister Vredeling wil dat we voor
lopig 3,5 percent van ons nationaal
inkomen voor defensie beschikbaar
stellen. Wat vindt u van dat per
centage?
Ik vind het niet te hoog of te laag.
Ik vind wel dat het werken met
zo'n. percentage lijkt op het vast
stellen van een verzekeringspremie.
Dat is misleidend, want het is geen
verzekeringspremie voor onze vei
ligheid. Bovendien vind ik dat je
nu geen beslissing over de hoogte
van het budget kunt nemen voor
de komende tien jaar.
Ik aarzel te zeggen dat het percen
tage van mij best hoger zou mogen,
omdat een verhoging politiek on
wenselijk en gevaarlijk is. Maar
desnoods zou het budget van mij
best omhoog mogen.
Wat vindt u van de mogelijkheid
een beroepsleger in te stellen?
Als we een beroepsleger zouden
krijgen, zou de maatschappij zich
te makkelijk van het probleem af
maken. Maar ik vind niet dat er
veel zit in dat gepraat over een
fascistische kliek in de staat als we
een beroepsleger zouden krijgen.
Zoiets is in ons land niet mogelijk.
Het militaire denken wordt nu ook
al door het beroepskader bepaald,
onafhankelijk van de dienstplichti
gen. Maar als we een beroepsleger
zouden hebben, zouden er ook geen
gewetensbezwaarden meer zijn.
Door hen blijft de maatschappelij
ke betrokkenheid van ons volk met
de militaire problematiek levendig.
Ik vind dat de maatschappij er zich
te gemakkelijk zou af maken als we
een beroepsleger hadden. Het oor
logsprobleem is een probleem van
de hele maatschappij. Je kunt niet
aan de militairen verwijten dat we
een leger hebben. Bovendien: het
militairisme beperkt zich niet tot
de militairen.
Het IKV is tegen kernwapens. Maar
iedereen verwacht, dat steeds meer
landen kernwapens zullen krijgen.
Is het IKV wel realistisch?
Ikzelf vrees ook, dat steeds meer
landen over de kernwapens zullen
komen te beschikken. Maar de pro
liferatie is tegen te houden, als we
dat echt willen. Onze beste bijdrage
daarin bestaat in het afwijzen van
kernwapens voor onszelf.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Zaterdagmiddag 30
november zal in Den Haag een
getuigenismars worden gehouden
naar de Russische ambassade, geor
ganiseerd door het Actiecomité ds.
Georgi Vins.
Dit comité werd dit voorjaar ge
vormd naar aanleiding van de ar
restatie van dominee Vins, die een
van de leiders is van de initiatief
baptisten in Rusland. Het is de
bedoeling, dat de deelnemers zich
om twee uur verzamelen op het
Malieveld.
Het comité wil op de ambassade
duizenden handtekeningen aanbie-
den en een petitie, waarin gepleit
wordt voor de verdrukte christenen
in Rusland en voor ds. Vins in het
bijzonder. Ook zal de moeilijke po
sitie der Joden worden besproken,
's Avonds om zeven uur zal in de
Nieuwe Kerk te Scheveningen
(Duinstraat, hoek Scheveningse-
weg) een getuigenisdienst worden
gehouden, waarin dr. J. C. Maris,
mr. L. van Heijningen en ds. A.
Vlietstra zullen spreken.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Volgens informa
tie van de internationale raad van
christelijke kerken (ICCC) is in
Roemenië dominee Ferenc Visky
gearresteerd, omdat hij christelijke
lectuur verspreidde. Vermoedelijk
betreft hét lectuur, die langs niet
officiële weg uit het buitenland
geïmporteerd is.
Ds. Visky (55) is leider van de
Roemeense Bethanië-groep en een
bekende figuur in het Roemeense
protestantisme. Reeds eerder zat hij
acht jaar gevangen. Ook evangelist
Vasile Rascol zit gevangen vanwege
de verspreiding van lectuur.
Naar aanleiding van deze arresta
ties heeft ds. Richard Wurmbrand
dr. Billy Graham in een open brief
aangespoord, in de bres te springen
voor de vervolgde christenen in
communistische landen. Hij verwijt
Graham, dat hij nog nooit een
woord tot hun verdediging gespro
ken heeft. 'De communisten zouden
niet zulke grote onrechtvaardighe
den en wreedheden kunnen begaan,
als "evangelische mensen zoals u en
de politici die uw voorbeeld volgen,
zich zouden uitspreken', aldus
Wurmbrand. Volgens hem zijn er
onder de lectuur, waarom de Roe
meense predikanten gearresteerd
zijn, ook boeken van Graham zelf.
UIT
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd mar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet Postbus 859, Amsterdam.
BIJ publikatle wordt de naam van
"de schrijver vermeld.
VAN LEZERS
Derde wereld (1)
Ir. G. Klijnstra van Unilever
beweert in een toespraak dat niet
de multi-nationals in de derde-we-
reld-landen zoveel macht hebben
'als idealisten in het Westen wel
beweren, maar dat het de regerin
gen van die landen zijn die tegen
over Westerse bedrijven alle macht
hebben. De meeste landen in de
derde wereld, waar Unilevei en an
dere multinationals zo gaarne in
vesteren, hebben echter regeringen,
die op geen enkele wijze hun volk
van arbeiders en boeren vertegen
woordigen. Zij zijn veel meer ver
bonden aan de buitenlandse en
binnenlandse kapitalisten dan aan
hun volk. Werkelijk machteloos zijn
bijvoorbeeld in Latijns-Amerika de
vertegenwoordigers van de arbei
dersbeweging daar; zware terreur,
ontvoering en moord is het loon
van hun moeizame arbeid.
Amsterdam
Kees van Kortenhof
Derde wereld (2)
Als de olielanden hun geld gaan
gebruiken, samen met de ontwikke-
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Per»
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020-22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.glro
X 500.
lingslanden. om de grondstoffen uit
hun eigen gronden zélf te verwer
ken, verdwijnen hier uiteraard
raffinaderijen, hoogovens,
scheepswerven, kunstmestfabrieken,,
textielbedrijven, terwijl chocolade
fabrieken, koffiebranderijen, thee
pakkers enz. wel kunnen Inpakken.
Werkgelegenheid slechter, ons mi
lieu beter? Voorlopig mogen wij
daarginds met technische kennis
helpen: werkloze bouwvakkers kun
nen daar als 'gastarbeiders' hand
en spandiensten verrichten. Ir.
Louw van Ballast-Nedam zegt nu
over deze fundamentele wijzigin
gen: '...onze diensten aanbieden
aan ontwikkelingslanden; geen
overdreven eisen stellen, geen goud
verdienen doch eerlijk werken;
wij-zijn-daar-gastarbeiders!' Prof.
ir. Datzko in dezelfde krant (kern
energie/milieu) Joegoslavische
en Spaanse lassers zijn nodig voor
steungelden voor werkloze Neder
landse sociologen'. Minister Pronks
mogelijkheid: exporteren van werk
loze sociologen, politicologen enz.
(spreiding van dure kennis).
Minder welvaart hier. meer wel
vaart ddar (overal meer welzijn?).
Voor ons niet leuk. wel onafwend
baar. De 'gekleurde arbeiders' b.v.
delven voor hongerlonen ijzererts,
daarna hier verwerkt door 'blanke
werknemers' onder bevoorrechte
sociale omstandigheden. Vakbonden
en b.v. prof. Verkuvl de vervolger
van blanke Zuidafrikanen willen
niet zien dat ónze koloniale-waren-
politiek ook deze tegenstellingen
vergroot.
Haarlem
C. Baars sr.
Monnik
Een Benedictijner monnik heeft de
beslissende revolvers in de Sche-
veningse gevangenis gesmokkeld.
Het wordt steed6 duidelijker, dat
het maatschappelijk werk in de
ruimste zin ls geïnfiltreerd door
halfzachten, die door hun zweverige
eindeloze getheoretiseer volstrekt
wereldvreemd zijn geworden.
Den Haag
P. v. d. Abeelen
Zondekennis
Ik zou ds Vroegindewelj tot voor
zichtigheid willen manen. De
psychiatrische Inrichtingen zitten
al vol van mensen met zondebesef.
De grootheid van het predikambt
zit in het 'goede ultdelers te mogen
zijn van de menigerlei genade
Gods'. Diepe tragiek ls, een rijke
Heiland te hebben, maar er zo pie
tepeuterig uit te leven.
Rotterdam
G. Groen
ROME Hebben we werkelijk zoveel nodig als we thans gebrui
ken? Moeten we wel zoveel vlees eten als we nu doen? Kunnen we
niet zonder veel van de nieuwe produkten die voortdurend op de
markt komen? Wat is werkelijk onmisbaar voor een gezond leven?
Dat is een aantal vragen die Philip
Potter, de algemeen secretaris van
de Wereldraad van Kerken opwerpt
tijdens zijn bezoek aan de voedsel-
conferentie in Rome.
Volgens Potter is de huidige econo
mische crisis verankerd in de eco
nomische orde, dat de mensen niet
werkelijk betrokken worden bij de
beslissingen die over hen, ook over
hun consumptiepatroon, worden
geAomen. Tijdens zijn toespraak op
de conferentie, die hij een interna
tionale jamboree noemde, zei Pot
ter dat de wereldraad tot de over
tuiging is gekomen dat het idee
van economische groei die automa
tisch de ontwikkeling ten goede
komt, moet worden vervangen door
een proces dat is gericht op eco
nomische en sociale rechtvaardig
heid. 'selfreliance' (het groeien op
eigën kracht van landen) en het
betrekken van iedereen bij de be
slissingen over de economische
groei.
In dat kader ziet Potter ook de
Voedselcrisis. De armen en verdruk
ten aanvaarden niet langer hun lot
omdat ze tot de slotsom zijn geko
men dat de mensheid de mogelijk
heden heeft een verantwoorde sa
menleving op te bouwen. Sommige
oplóssingen die worden besproken
op de voedselconferentie noemt
Potter niet terzake doend, 'pogin
gen tot zelfovertuiging' of zelfs 'de
magogisch'. Er wordt bijvoorbeeld
gepraat over geboortebeperking, zo
dat de ontwikkelingshulp meer ef
fect zal hebben. Maar het is juist de
sociaal-economische ontwikkeling,
die de inkomens-ongelijkheid ver
groot.
Potter zei dat als wordt gestreefd
naar het groeien op eigen kracht
en een economische politiek wordt
gevoerd, die gericht is op sociale
rechtvaardigheid, zoals in China,
het volkrijkste land ter wereld, het
hongerprobleem kan worden opge
lost. Ook wordt gezegd dat de olie
landen zouden moeten investeren
in de ontwikkelde landen, maar de
hoge olieprijzen geven deze landen
nu juist zelf de kans door te investe
ren in de rijke wereld, zichzelf in
de toekomst te beschermen als hun
olievoorraden uitgeput raken.
Ook de kerken zelf gaan niet vrij
uit. Individuen en groepen heben
weliswaar veel gedaan om de men
selijke noden en het menselijke
lijden te verlichten, maar de ker
ken hebben al te vaak deelgenomen
aan een verkeerde samenleving en
verkeerde structuren: door hun gro
te rijkdommen, door hun liefdadig
heid binnen het bestaande econo
mische en politieke systeem en
door hun steun aan het handhaven
van de status-quo.
De kerk moet zich nu stellen achter
eerlijke financiële- en handelsprak
tijken, landhervorming, maatrege
len die de deelneming van de men
sen in het economisch ontwikke
lingsproces bevorderen en meer
mogelijheden bieden voor de klei
ne boeren. De taak van de kerken
vat Potter zo samen: Bewustmaking
door prediking en onderwijs; speci
ale aandacht voor de armsten on
der de armen; samenwerking tus
sen alle geloven en met allen die
vechten voor rechtvaardigheid: en
het in bewerking nemen van onge
bruikt bouwland van de kerken.
AMERSFOORT De raad van ker
ken vraagt om in alle kerkdiensten
op zondag 24 november voorbeden
te doen voor het welslagen van de
beleidsbijeenkomst, welke de kerke
lijke leiders van ons land op 25 en
26 november te Lunteren houden.
Het is voor het eerst in de geschle-
dénis van de kerken in Nederland,
aldus de oproep, dat zij zich op dit
niveau zullen bezinnen op hun ge
zamenlijk beleid ten aanzien van
een aantal actuele vragen over ge
rechtigheid, geloof en gemeenschap.
.V
Philip Potter
LONDEN (NCNS) Nog maar 29 procent van de Britse bevolking gelooft
in een persoonlijk God. Maar liefst 35 procent gelooft niet ln een persoon
lijk God, maar wel in een soort geest of levenskracht. Dit heeft een opinie
onderzoek van de BBC uitgewezen.
Elf jaar geleden geloofde nog 38 procent in een persoonlijk God. Maar ook
het zuivere atheïsme daalde: van negen naar zes procent.
De sterke groei van niet-kerkelijk-gebonden gelovigheid blijkt ook uit
andere cijfers: slechts veertien procent van de Britten gaat geregeld naar
de kerk en tien procent gaat bij persoonlijke moeilijkheden naar een gees
telijke. De meesten die nooit naar de kerk gaan. gaven als reden op. dat
kerkbezoek niet nodig is om toch godsdienstig te zijn.
NIJMEGEN Hoewel het besef bij
de orthodoxe kerken groeit dat zij
geroepen zijn tot samenwerking in
een liefdesbond, vormt de extreem
nationale opvatting van het begrip
zelfstandigheid (autokefalie) in
sommige kerken nog steeds het
grootste struikelblok voor een pan
orthodox concilie. Aldus dr. A.
Kallis, grieks-orthodox en weten-
DEN HAAG Volgens minister
van Doorn zou uitstel van een be
slissing over de steunverlening aan
de Christelijke Pers de integratie
plannen in gevaar hebben gebracht
en naar alle waarschijnlijkheid
hebben geleid tot opheffing van
Trouw Kwartet.
De minister zegt dit in antwoord op
vragen van de Kamerleden Wiegel,
Keja en Van Dijk (WD). In het
antwoord wijst de bewindsman er
op, dat de aanvraag tot steunverle
ning aan de Christelijke pers al in
een beslissend stadium was toen
het bestuur van de stichting 'be
drijfsfonds voor de pers' kon wor
den benoemd. Het alsnog inschake
len van dit bestuur zou een al te
grote vertraging in de behandeling
•van de aanvraag hebben betekend.
Minister Van Doorn zegt dat het de
leden van het bestuur van de stich
ting bekend was dat de beslissing
over de aanvraag van de Christelij
ke Pers door hem zonder tussen
komst van dat bestuur genomen
zou worden.
MEDISCHE ETHIEK
Het Verslag dat gisteren in onze
krant stond met als titel De medi
sche ethiek in de branding, kan niet
na laten een aantal vragen op te
roepen. Het uitgangspunt, door
prof. Lindeboom geformuleerd, lijkt
ons onverkort juist: Het menselijk
leven in gezondheid en ziekte is het
veiligst bij een door bijbelse motie
ven van wet en evangelie geïnspi-
reerde mensbeschouwing. Dit is zq
juist, dat men zich kan afvragen of
de ten beste gegeven beschouwin
gen niet een eenzijdigheid vertonen
in de richting van de wet. Over het
evangelie lezen we niets meer. Het
klinkt wat wettisch als men sim
pelweg stelt: Het leven is van God
en daarom mag men het onder
geen enkele omstandigheid moed
willig beëindigen. Intussen geeft
het artilel toch een uitzondering,'
namelijk als het leven van de moe
der tegenover dat van het kind
staat. Ik ben het met die indicatie
eens. maar past die wel in de rede
nering die hier gevolgd wordt? Men'
gaat dan toch het pad op van de
indicaties die abortus mogelijk, ja
noodzakelijk maken. Met welk
recht? De film van dokter Gunning
zal weT indrukwekkend geweest
zijn, maar men kan moeilijk aan
nemen dat men daar een illegale
abortus liet zien. En dan heeft de
heel vergadering dus zenitten kijken
naar wat men zelf in de bovenge
noemde uitzondering geoorloofd
acht. Ik schrijf dit niet om daar
mee alles wat in Lunteren gezegd is
weg te vegen, maar men kan moei
lijk ontkomen aan de indruk dat
hier weinig omvattend, over het
probleem gesproken is. Waar kwa
men de mensen, de levenden, ei
genlijk in zicht? Die mensen in
nood die in bijna onoplosbare sitia-
ties om abortus vragen? Is dat geen r:
leven dat geëerbiedigd dient te
worden? En wat betekent het eren ei
van God als geen rekening wordt ni
gehouden met de bijbelse notie dat or
eren van God ten allen tijde is or
verbonden met onze relaties tot Ir
medemensen! En om maar iets te
noemen: Staan deze verontrustenbc
ten aanzien van abortus (waarlijk
geen geringe zaak) ook achter de lij
brief van het moderamen van de cc
hervormde kerk aan dat van de b(
Nederduits Gereformeerde Kerk in V;
Zuid-Afrika. Daar gaat het toch
evenzeer om vernietiging van men
senleven en dan nog wel van bewustjw
mensenleven.
Gepromovèerd tot doctor in de
landbouwwetenschappen: - G. E. Ka
merling (L.H. Wageningen).
Bescherming Bevolking De heer
C. E. Baron van Asbeck is met
ingang van 15 november benoemd
tot directeur van de hoofdafdeling
organisatie bescherming bevolking
van het ministerie van binnenland
se zaken. Tot die datum was hij
werkzaam in de functie van plv.
chef staf civiele verdediging bij
hetzelfde departement.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Voorthuizen :J. Kruyt
te Wierden.
Bedankt voor Zwijndrecht: J. de
Vreugd te Haaften.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hoogeveen: P. C. van
der Wel te Baarn: te Klummeri j
pomp: W. Wester te Tijnje.
Prcp. geëxamineerd: P. C. Schoe-
man, Vermuydenstr. 224, Kampen;
F. H. Conradie, Loriéstraat 40,
Kampen. Beiden stellen zich niet i,
beroepbaar, maar willen de kerken''
wel dienen als voorganger.
GEREF. KERKEN (VRIJG. B.V.)
Aangenomen naar Langerak: H. AL
Strating kand. te Emmeloord, die c
bedankte voor Neede-Aalten-Win- r
terswijk, Culemborg, Urk en
Zwartsluis.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Bedankt voor Hattum: T. J. Keeg-c
stra te Arnhem: voor Rijnsburg: J.
C. Post te Den Helder.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Tricht: Chr. v. d. Poel1
te Yerseke. 3
Bedankt voor Rotterdam C.
Gregman te Rijssen.
d<
schappelijk medewerker aan het
oecumenisch instituut van de uni
versiteit van Munster, in een lezing
op een studiedag van het apostolaat
der hereniging.
Een duidelijk voorbeeld van zo'n
extreem nationale opvatting is de
zelfstandigverklaring geweest van
de russisch-orthodoxe kerk in Ame
rika door de kerk van Moskou. "Het
is een schandaal datde diaspora
het slagveld is geworden van de
twisten tussen de orthodoxe ker
ken', aldus dr. Kallis. 'Enerzijds is
er wel begrip aanwezig van de uni
versaliteit van de kerk, anderzijds
is er de voortdurende vrees dat die
universaliteit ten koste zal gaan
van de eigen zelfstandigheid'.
Maar tekenen van een doorbraak
zijn er ook, met name bij de jeugd
en bij de theologen. Van die kant
wordt erop gewezen, dat een panor
thodox concilie alleen werkelijk
heid kan worden of althans kans
van slagen heeft, als het orthodoxe
geloof zich innerlijk zodanig ver
nieuwt dat het de mens van deze
tijd weer aanspreekt. Dat zou de
dienst kunnen zijn, die de seculari
satie aan de oecumene van de or
thodoxe kerken kan bewijzen. De
vrees voor verlies van eigen zelf
standigheid speelt versterkt mee als
het gaat om een echt oecumenisch
concilie, dat in de opvatting van de
orthodoxie de hoogste autoriteit in
de kerk bezit.
AMERSFOORT De herdenking
van vijftig jaar Kerk en Vrede is
a.s. zaterdag 16 november in de
Johannes-kerk, Westsingel 39 te
Amersfoort (verb. ber.).
Achter de Muren van het Vaticaan, j
door Hieronymus, uitgave Becbi
Amsterdam, 255 pagina's, pri.ise
22.50.
Als Jezus zou tyugkomen en in het
Vaticaan zijn plaatsbekleder op
aarde zou opzoeken, zou hij dan het
gevoel hebben in zijn eigen huis tt
zijn teruggekeerd of zou hij een
proces van de congregatie voor de
geloofsleer aan zijn broek krijgen?
Met deze retorische vraag eindigt
het onthullende en onthutsende
boek 'Achter de muren van hel
Vaticaan', dat geschreven is door
twee anonieme Vaticaanse (ex)>
functionarissen. Het boek is ge
schreven voor de Duitse markt en
daar heeft de overigens goede ver
taling van Volkskrant-journalist
Richard Auwerda ook niet zoveel
aan kunnen veranderen.
Het boek is onthutsend door d(
gezellige praatjes die het bevat over
de kardinalen, monseigneurs, bis
schoppen en andere hoogwaardig
heidsbekleders. die behoren tot c
'pauselijke familie' in het Vaüicaar
Het boek beschrijft de paus zelf al
een zwakke overgevoelige man. di
gekweld door onzekerheid voortdu
rend belust is op het bevestige
van eigen onfeilbaarheid tegenove
een wereld die nog nooit zot
schitterend pausschap heeft ge
kend.
Het boek getuigt van menselijk
zwakheid, ijdelheid en beperktheif
onder pretenties van heiligheid ei
majesteit, niet alleen bij de stal
maar ook bij de paus zelf. dil
wordt getekend als een moedert
kindje, een eenzaam mens ln eert
immens paleis.
