Huub Oosterhuis kan niet anders
Uit de kerkbladen
1
u
Paus legt nadruk op
zijn primaatschap
lllSlllsill
Conferenties*
Vandaag
3r
Trouw
K wartet
Herdenking van
Hervormingsdag
Uitwisseling van
krijgsgevangenen
op Cyprus beëindigd
Consumentenbond
wil lagere premie
autoverzekering
WD-plannen
tegen dalende
woningbouw
Baptisten volgen
IKON kritisch
Grammofoonplaten
van Youth for
Christ
Nikodim exarch
voor West-Europa
Afhelpt
al jaren
bij hoest?
u
Beroepingswei
Honderdveertig jaaf?
baptisten in Europ;
Lutheranen in VS
geen bisschoppen
Sjaloomdiensten
zondags Odijk
in nieuwe stijl
Nieuwe boekei
TROUW/KWARTET DINSDAG 29 OKTOBER 1974
KERK BINNENLAND
T2
door dr. C. Rijnsdorp
Het is volkomen gewettigd over de dichter Huub Oosterhuis in een kerkbode, tussen kerknieuws of
op een kerkpagina te schrijven. Met méér recht nog dan over de dichters van de Pietersberg: Klaas
Heeroma, Jan Wit, Willem Barnard, J. W. Schulte Nordholt en Ad den Besten. Het is waar: dezen
gaan de geschiedenis in als psalmberijmers en gezangendichters, een groot werk waarin zij de beste
krachten van hun beste jaren hebben gestoken. Maar daarnaast hebben zij ook vrije gedichten
geschreven. Het dichten voor de kerk was liefdedienst, waarvan niet altijd kon worden volgehou
den dat hij hun nooit heeft verdroten.
Ik geloof dat hier een generatiever-
schil. meespeelt. Heeroma was de
oudste (geb. 1909), Den Besten de
jongste (geb. 1923). Oosterhuis is
van 1933. In de oorlog is hij kind
geweest. Want wat mij opvalt is
dit: de dichters van de Pietersberg
konden ook anders (anders name
lijk dan christelijke verzen schrij-
vep ten dienste van kerk en ge
meenschap) van Oosterhuis krijgt
men de indruk dat hij niet anders
kan. Als dit misschien niet hele
maal juist is dan krijgt de lezer
van zijn werk toch sterk die im
pressie.
Dit niet anders kunnen heeft ver
schillende kanten. Bij de Pieters-
bergers werkte de Nederlandse
dichterlijke overlevering tamelijk
duidelijk na. Heeroma had bij Al-
bert Verwey gestudeerd Schulte
Nordholt heeft zich met grote
waardering over Verwey uitgelaten.
Jan Wit sluit van nature vrij ge
makkelijk bij de traditie aan. Bar
nard is speels, maar zijn dichten is
toch evengoed door de moeizame
tucht van het psalmberijmen heen
gegaan; eerst onder de kritisch toe
ziende ogen van kenners van het
Hebreeuws en van muziekdeskundi-
gen, later onder de wantrouwige
blikken van hervprmde en gerefor
meerde instanties, die met de vier
dieren uit Openbaring 4 dit ge
meenschappelijk hadden, dat ze
waren 'bezaaid met ogen voor en
achter'. En dan nog (als men mij
de sprong naar de heidense fabels
wil vergeven) Argusogen.
Strijdvraag
Ook nog dit. De kwestie van chris
telijke poëzie is'lang een strijdvraag
geweest. In de jaren twintig en
dertig hebben we daarover gedebat
teerd: is christelijke poëzie dicht
kunst van christenen of van gods-
getuigen. Men ziet: wij waren niet
bang voor grote woorden. Maar dat
komt omdat het begrip 'schoon
heid', dat afgodsbeeld uit de jaren
tachtig, ons nog dwars zat. Dr. Bas
Wielenga schreef niet voor niets
over de bijbel als boek van schoon
heid. Het bijna scheikundige
schoonheidsbegrip moest gehuwd
worden aan een christelijke levens
overtuiging. De visie op God, mens
en wereld moest in schoonheid ge
drenkt zijn. In het rommelvuur en
het gifgas van de eerste wereldoor
log is dat schoonheidsideaal na
tuurlijk een eerste dood gestorven,
maar de tweede dood onderging het
pas in wereldoorlog no. 2.
Bij de Pietersbergers werken resten
daarvan nog na. bij Oosterhuis niet
meer. Hij is een kind van de crisis
uit de jaren dertig, de oorlogsjaren,
de koude oorlog, het bloedige deko
lonisatieproces. de door radio en
televisie opengeworpen wereld, óók
'dieren' bezaaid met ogen en oren
vóór en achter. Hij heeft geen weet
en dus geen last van 'kunst' en de
definitie van Poelhekke uit onze
schoolboeken: 'Kunst is het maken
van mooie dingen' is voor hem
Chinees.
Oosterhuls is de levende oplossing
van het dilemma uit onze letter
kundige jeugd: christendom en
kunst, ethisch en esthetisch. Hij
kan verzen schrijven op maat en
rijm, getuige zijn bijdragen in het
nieuwe liedboek. Maar van zichzelf
uit kent hij geen behoefte aan
gladheid en sier. Zijn dichten is een
moeten, en niet een kunnen; ge
drongen zijn, geen kunstvaardig
heid. Wat dan in de eerste plaats
treft is zijn bewogenheid met de
medemens, priesterlijk dus en zijn
worstelen met God en getuigen van
God, profetisch derhalve
Bundel
Ik schrijf dit naar aanleiding van
de bundel Hoe ver is de nacht
(uitg Amboboeken, Bilthoven. 95
blz. 7,50). Op de achterkant leest
men deze aankondiging: 'Gebeden
en liederen, bijbelse visioenen en
psalmen, opnieuw vertaald of vrij
bewerkt Teksten om te gebruiken,
te zeggen, te zingen, in stilte of
hardop, in of buiten kerkelijk ver
band: teksten zoals eerder werden
verzameld in Bid om vrede (1966),
In het voorbijgaan (1968) en Zien/
Huub Oosterhuis
soms even (1972). Omdat Ooster
huis niet streeft naar gladheid, ver
lopen zijn gedichten soms stroef.
Omdat hij alleen schrijft uit een
innerlijke, onweerstaanbare aan
drang. is wat hij schrijft niet altijd
en overal onmiddellijk helder. Het
zijn vaak kreten uit de diepte en
naar de geest verwant aan de psal
men. Evenals de Pietersbergers zet
hij uitdrukkingen, ontleend aan de
gewone omgangstaal, in een dich
terlijk verband en geeft ze op deze
wijze een nieuwe keur: 'Wat recht
en wat slecht is' (bl. 54), 'hij zal
zijn ogen niet geloven' (52), 'zee
van tijd en eenzaamheid' (36), 'ei
gen stomme schuld' (28). Hij zegt
soms jij tegen God en dat heeft een
heel andere klank dan het je en jij
tegen God zeggen in zekere mystie
ke kringen. Déér kan het beteke
nen. 'Ik ben zó ver op de weg
voortgeschreden dat ik dit vertou-
wensrecht verworven heb'. Maar bij
Oosterhuis is geen sprake van een
trapsgewijs ingewijd worden: hij
begint in elkvers als het ware
opnieuw, van het nulpunt uit.
Daarom verbaast het de lezer een
beetje, wanneer hij Meister Ecke-
hart (13e eeuw) vrij nadicht: 'Over
grote en verheven dingen - moet
men niet zwijgen - maar groot en
verheven spreken' (61
Priester
Het priester zijn hangt niet af van
het al of niet gehuwd zijn. Het is
het priesterlijk hart dat een gelovi
ge tot priester maakt. Men wordt
het gewaar en men schaamt er zich
voor, niet zó priesterlijk te kunnen
meevoelen met het leed van de
wereld, waarin de verste tevens de
naaste is, als de dichter doet. Daar
om is dit verzenboek stichtelijke
lectuur, zij het dan niet om geeste
lijke genietingen op te wekken, in
tegendeel! Ik schrijf tenslotte het
vers 'Dan zal ik leven' voor u over
(bl. 45). maar omdat ruimte geld
kost doe ik dat als kwasi-proza,
met excuus aan de dichter. 'Het zal
in alle vroegte zijn als toen. De
steer, is weggerold. Ik ben uit de
grond opgestaan. Mijn ogen kun
nen het licht verdragen. Ik loop en
struikel niet. Ik spreek en versta
mijzelf. Mensen komen mij tege
moet wij zijn in bekenden ver
anderd. De ochtendmist trekt op. Ik
dacht een dorre vlakte te zien. Vol
le schoven zie ik, lange halmen,
aren waarin de korrel zwelt. Bomen
omranden het bouwland. Heuvels
golven de verte in, bergopwaarts,
en worden wolken. Daarachter,
kristal geworden, verblindend, de
zee die haar doden teruggaf'.
UIT
VAN LEZERS -
Abortus (5)
Het is voor mij onbegrijpelijk dat
een r.k. minister van justitie geen
verbod uitvaardigt dat in iéder ge
val hier geen buitenlandse vrouwen
geaborteerd worden. Laat ieder
land zijn eigen smerige zaakjes
maar opknappen en laten wij de
meisjes die in moeilijkheden raken
met alle middelen opvangen en dat
het kind geboren wordt, want er
zijn genoeg vrouwen die dat kind
graag willen hebben. Abortus ple
gen vind ik onbegrijpelijk. Mis
schien dat ik het verkeerd zie,
maar dan hoop ik dat ik niet alleen
sta.
Andijk
Jac Bakker
Abortus (6)
Ik heb 28 jaar als vroedvrouw ge
werkt en heb enkele duizenden
kinderen geboren zien worden, ook
bij veel moeders die van tevoren te
kennen hadden gegeven dit kind
niet te wensen, om vaak zeer be
grijpelijke en aannemelijke rede
nen, waarvan ik de oorsprong zeer
goed begrijpen kon; maar onge
looflijk vaak heb ik soms vlak na
de bevalling of later kunnen zeggen
met blijdschap, als ik meemaakte
hoe goed de moeders of het hele
gezin voor dit 'ongewenste' kind
waren. "En nog wel dit kind, dat zo
ongewenst was'. Ik bedoel hiermee
te zeggen, dat de kreet 'ongewenste
kinderen mogen niet geboren wor
den. want ze gaan hun ongeluk
tegemoet' absoluut geen recht van
bestaan heeft en niet gebruikt mag
worden als reden om de abortus
goed te praten. Ik geloof dat ik, als
oud-vroedvrouw uit ervaring spre
kende. wel het recht heb dit te
zeggen.
Wageningen
mevrouw A. H. J. Touber-Aalders
Korte, duidelijk geschreven, liefst
aan één kant getypte, brieven
kunnen worden gestuurd naar:
Secretaris Hoofdredactie Trouw/
Kwartet, Postbus 859, Amsterdam.
Bij publikatie wordt de naam van
de schrijver vermeid.
Egyptisch-Jordaans communiqué
van de afgelopen zomer vertegen
woordigt Hoessein de Palestijnen
op de westelijke oever van de Jor-
daan; dit is in strijd met het be
sluit van de Arabische topconferen
tie (november '73) van Algiers om
de PLO te erkennen als enige ver
tegenwoordiger van alle Palestij
nen.
Weliswaar heeft Egypte dit later
moeten verzwakken maar het toont
zijn bedoelingen. Ook nu probeert
Egypte in Rabat om 'verzoening' te
bewerkstelligen tussen Hoessein, de
moordenaar van 4ePalestijnen, en
de PLO. Dit hangt maar al te zeer
samen met Egypte's gerichtheid op
het imperialistische Amerika en het
reactionaire Saoedi-Arablë. Hier
mee blokkeert Sadat de weg naar
werkelijke vrede in het Midden-
Oosten. Weinig reden dus om dit
Egypte ontwikkelingshulp te verle
nen. zij het op andere gronden dan
die van de brief van de 71 predi
kanten.
Amsterdam
G. Riet
ROME (CIC/Reuter) Paus Paulus heeft de bisschoppensynode
gesloten met een rede, waarin hij nadrukkelijk zei, dat de sterk
beklemtoonde veelvormigheid van de kerk geen afbreuk mag doen
aan zijn primaatschap.
Vegetarisme
Hij dankte de bisschoppen voor
hun suggesties en voorstèllen en
noemde de synode 'een over het
algemeen positieve ervaring', maar,
zo voegde hij eraan toe, 'wij zouden
niet objectief zijn, als wij niet sig
naleerden dat sommige punten ver
fijning behoeven'.
De paus en de curie zijn volgens
bevoegde zegslieden in Rome wei
nig gelukkig met het feit, dat deze
synode zo krachtig de betekenis
van de plaatselijke en regionale
kerken heeft benadrukt. Daarover
zei paus Paulus in zijn slottoe
spraak: 'Wij verheugen ons eerlijk
over de groeiende vitaliteit der
plaatselijke kerken en haar steeds
klaarder wordende wil tot eigen
verantwoordelijkheid. Dit verdie
pingsproces van een wezenlijk as
pect van kerkelijke realiteit mag
echter geen schade toebrengen aan
de gemeenschap der plaatselijke
kerken met de opvolger van Pe
trus.' De activiteit van de paus
'mag niet worden teruggebracht tot
enkele buitengewone omstandighe
den'. De paus is en blijft het hoofd
van de universele kerk 'krachtens
zijn ambt als plaatsbekleder van
Christus en herder der gehele kerk'.
Als zodanig heeft hij 'hoogste en
universele volmacht'.
In de slotboodschap van de synode
aan de hele kerk is op het laatst
nog een belangrijke wijziging aan
gebracht, op voorstel van de Brazi
liaanse aartsbisschop Lorscheider.
Er wordt nu zeer uitdrukkelijk in
uitgesproken, dat evangelie en
menselijke bevrijding ook de be
vrijding van de mens inhoudt van
'collectieve zonden', met andere
woorden van onrechtvaardige
machtsstructuren
Palestijnen
Het commentaa r'onbegrlp' van 16
oktober gaat graag mee met de
uitspraak van de Israëlische pre
mier, die Sadat noemde als 'de
enige Arabische leider in wiens op
rechte vredeswil hij vertrouwen
had'. Wat voor vrede? a. De Ameri
kaans-zionistische vrede die Israël
beoogt gaat per definitie bulten de
Palestijnen om; b. Volgens een
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.glro
X500.
De alwetende majesteit Gods wist
precies voor welke brandstof hij
het menselijk organisme geschapen
had en schreef de eerste mensen
dan ook de vegetarlstische voe
dingswijze voor. Twintig eeuwen
hebben de kinderen Gods zich
daaraan gehouden. De zonen van
Noach zijn met de vleesvoeding be
gonnen. De gevolgen ziet men, als
men de geslachtsregisters van de
eerste mensheid bestudeert. Voor
Noach werd men dikwijls negen
honderd jaar en ouder. Noach stierf
op 950-jarige leeftijd. Zijn zoon
Sem werd nog 600 Jaar. Na hem
heeft nooit meer iemand die leef
tijd bereikt.
Aarlanderveen
C. den Braber
AMSTERDAM Donderdagavond
20 uur wordt in de Chr. Geref.
Eben Haëzerkerk aan de Laurier
gracht de hervormingsdag herdacht.
Sprekers ds H. de Jong. geref. pre
dikant (vrljgem.) Amsterdam cen
trum-oost, ds. H. Biesma. chr. gerf.
predikant Amsterdam nieuw-west.
Muzikale medewerking: chr. gem.
koor 'Vox Evangelica' o.l.v. Bert
Lassing, chr. gem. koor 'Chrizanto'
o.l.v. Ben Klein Meulekamp en or
ganist Ger Hovius. Tevens zal aan
dacht worden besteed aan het 100-
jarig bestaan van het orgel.
GENEVE. NICOSIA (Reuter, UPI)
Het internationale comité van
het Rode Kruis heeft gisteren in
Genève bekendgemaakt dat het zijn
program voor de uitwisseling van
krijgsgevangenen op Cyprus heeft
afgewikkeld.
De operatie werd gisteren beslot-n
met d uitwisseling van 261 Turkse
tegen 279 Griekse Cyprioten. Func
tionarissen in Nicosia verklaarden
dat er in totaal elf uitwisselingen
zijn geweest onder toezicht van het
Rode Kruis. Daarbij zijn 3.308
Turkse Cyprioten tegen 2.479
Griekse Cyprioten uitgewisseld.
Ruim 3.000 Griekse Cyprioten die
na de Turkse invasie op Cyprus als
vermist werden opgegeven, zijn nog
steeds niet terecht.
Diakonale conferenties op het
Toerustingscentrum te Baarn: 15
en 16 november 'diaken en bezoek-
dames'; 14 en 15 februari 1975: 'het
jaar van de vrouw'; 18 en 19 april
•jongeren en diakonaat'. Opgave
tel. 02154-7636.
Durven we over de drempel?
Najaarsconferentie hervormde
vrouwendienst, woensdag 13 no
vember 10 uur tot donderdag 14
november 16 uur op Kerk en We
reld te Driebergen. Opgave tel.
03438-2241.
DEN HAAG De Consumenten
bond hoopt, dat de premies voor
autoverzekeringen zullen worden
verlaagd, wanneer blijkt, dat de
strengere normen en de verscherp
te controle op alcoholgebruik van
automobilisten zullen leiden tot
minder ongelukken.
In zijn 'Consumentengids' schrijft
de bond, dat als gevolg van de
nieuwe bepalingen in de wegenver
keerswet. die op 1 november van
kracht worden, een scherpere toe
passing van de polisvoorwaarden
door de verzekeringsmaatschappij
en is te verwachten, want dat
wordt door de blaastest nogelijk
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De WD zal met een
noodplan komen om, wat wordt ge
noemd 'de desastreuze ontwikkeling
in de bouw tegen te gaan en waar
mogelijk om te bigen'.
Hans Wiegel, fractievoorzitter van
de grootste oppositiepartij in de
Tweede Kamer zei gisteravond op
een bijeenkomst in Zevenaar, dat
het kabinet-Den Uyl faalt bij de
bestrijding van de werkloosheid en
dat dit het duidelijkst spreekt uit
de gang van zaken in de bouw.
In het noodplan-, dat de VVD tij
dens de begrotingsbehandeling van
het ministerie van Volkshuisvesting
op tafel zal leggen, wordt onder7
meer een snellere aanpassing voor
gesteld van de subsidies aan de
stijgende rentestand en de bouw
kosten. De VVD wil ook meer sub
sidie voor het eigen woningbezit en
een herbezinning op het kabinets
beleid dat. aldus Wiegel, beoogt
meer vernieuwbouw te plegen ten
koste van de nieuwbouw.
Ook wil de WD een wijziging van
de wet op de ruimtelijke ordening,
waardoor de beroepsprocedures, die
volgens de WD te lang duren, wor
den bekort. Ook vraagt de WD om
een studie en de mogelijkheid het
grote onderhoud fiscaal aftrekbaar
te maken. Dit zou van belang zijn
voor de bestrijding van de beunha
zerij in de bouw .en voor het in
stand houden van kleine bonafide
bouwondernemingen.
Van een onzer medewerkers
ROTTERDAM De algemene ver
gadering van de unie van baptis
tengemeenten heeft nog geen be
slissing genomen inzake toetreding
tot de in oprichting zijnde inter
kerkelijke omroep Nederland (I-
KON).
Met grote meerderheid werd het
voorstel van de commissie der unie
aanvaard, om de IKON na zijn
oprichting positief-kritisch te vol
gen en dan na twee jaar een gedo
cumenteerd en geargumenteerd be
sluit te nemen over toetreding of
afwijzing. De baptisten zijn thans
aangesloten bij het convent van
kerken, dat na de oprichting van
de IKON zal worden opgeheven.
Ongeveer 180 afgevaardigden woon
den deze algemene vergadering van
de unie bij. die geleid werd door ds.
W. Veenstra te Wormer. Zoals wij
reeds meldden, werd betreffende
het centrum De Vinkenhof te Bilt
hoven besloten, dat nog eenmaal
een diepgaand onderzoek zal wor
den ingesteld naar de exploitatie
mogelijkheden. Een commissie ad
hoe zal binnen een half jaar rap
port uitbrengen. De commissie der
unie had voorgésteld. het gebouw
met de terreinen van de hand te
doen gezien de exploitatietekorten,
die steeds toenemen.
Van een onzer verslaggevers
DRIEBERGEN Onder de label
'Duif' is Youth for Christ begonnen
met het uitgeven van grammofoon
platen. De eerste plaat is de musi
cal 'Living Waters' van de Zweedse
groep Choralerna, die in Nederland
onder meer optrad op de May Day
van Youth for Christ in Rotterdam
en op de One Way Day, 12 oktober
in Utrecht. Daarnaast wordt een LP
uitgebracht van de Engelse folk-
zanger Kevin Gould.
Douwe Visser, de man die verant
woordelijkheid draagt voor dit
nieuwe stukje werk van Youth for
Christ, zegt: 'Wij geloven, dat goe
de christelijke muziek op grammo
foonplaten ons een extra mogelijk
heid geeft om getuigen van Jezus
te zijn.' Het' is de bedoeling, dit
jaar n®g vier platen uit te brengen.
Volgend jaar komt dan een hele
serie nieuwe LP's op de markt.
MOSKOU (EPD) Metropoliet Ni
kodim van Leningrad is benoemd
tot exarch van het patriarchaat van
Miskou voor West-Europa. Hij zal
deze functie uitoefenen naast zijn
andere werk en in Rusland blijven
wonen.
Tot voor kort was metropoliet An
thony (Bloom) van Londen exarch
in West-Europa. Officieel werden
gezondheidsredenen opgegeven als
motief voor zijn ontheffing uit deze
functie. Metropoliet Anthony staat
bekend om zijn kerkelijke loyaliteit
jegens Moskou, maar tegelijk om
zijn politieke onafhankelijkheid.
Hij is een gezaghebbend auteur op
het gebied van de oosterse spiritua
liteit.
De titel van exarch wordt in de
oosterse kerken verleend aan een
metropoliet, die daarmee de vol
macht bezit om als plaatsvervanger
van de patriarch op te treden in
een gebied, dat buiten de grenzen
van het patriarchaat valt. De be
noeming van Nikodim zou het her
stel van een oude traditie zijn,
volgens welke de metropoliet van
Petersburg (Leningrad) verant
woordelijk was voor de Russische
kerken in het buitenland. Nikodim
is ook lid van het centraal comité
van de wereldraad van kerken en
voorzitter van de Praagse christelij
ke vredesconferentie.
(ADVERTENTIE)
GIJZELING
Ongeveer zes weken na het gija
lingsdrama in de Franse ambassaj
geniet Den Haag de twijfelachtig
eer opnieuw een dergelijke affafl
mee te mogen maken, nu in dr
Scheveningse gevangenis. Enkel]
gedetineerden die er zo langzame^
hand een beroep van gemaakt heil
.ben hun sinistere plannen door tl
zetten met het in levensgevaal
brengen van anderen hebben oi
nieuw toegeslagen, ditmaal met ee
groot aantal leden van een zanj
koor dat de katholieke kerkdien
op zaterdagavond kwam opluisti
ren. De euvele moed waarmee d
soort recidivisten hun plannen te
uitvoer leggen wordt nog ingehaa
door de lafheid die zij daarbij aa
de dag leggen. Nietsvermoedeni
mensen moeten als schild diene
om zelf aan een rechtvaardige stri
te ontkomen. Wat het deze gegi
zelden doet. welke angst zij bij
aanwezige kinderen daarbij ontki
tenen deert hen blijkbaar niet. Oj
nieuw zijn daarbij de mannen d
in Deil hun duistere oogmerken ni
joegen. Men kan zich toch zo lani
zamerhand werkelijk gaan afvrage
of bij deze doortrapten, die blijl
baar geen enkel ander oogmei
hebben dan anderen in gevaar
brengen, een strengere isolatie ni
op zijn plaats is. Hoe is het mog<
lijk dat uitgerekend deze vakliedei
van de doodsangst samen een mf1
mochten bijwonen? En dat terwil
blijkbaar nergens op gerekend was
Niemand zal behoefte hebben oi
zelfs in deze gevallen om wraak I
roepen, maar een zo nauwgezet!
bescherming van potentiële gegij
zelden, en wie zijn dat niet in hu]1
omgeving, ware op zijn plaats.
Beroepen: te Hoevelaken J. Blo|DI
kand. te Utrecht: te Vlaardingen d<
den Dikken te Benthuizen: te El
P. M. Breugem te Barneveld; 'j
Twello L. C. Baljé te Breukelen. m
Aangenomen: naar Soest drs. G. JOU
Alma te Vijfhuizen; naar Heerde I
Bouman te Doorn.
Bedankt: voor Wessp J. van Win
terswijk te Zeist: voor Oldebroe[0]
(toez.) J. de Vreugd te Haaften.
GEREF. GEMEENTEN DEI
Beroepen: te Zeist H. Ligtenberg Wie
Terwolde.
Bedankt: voor Groningen en Oud%n
mirdum J. van Vliet te AagtekerkǤon
VRIJE EVANG. GEMEENTEN ,Sit
Bedankt: voor Utrecht A. Vermat j
te Amsterdam-Z.
n.
zke
lj£a
HAMBURG (EBPS) Baptisten ij.0/'
Hamburg hebben het 140-jarig ber
staan herdacht van hun gemeent't
daar, de oudste baptistengemeent
op het Europese vasteland.
De gemeente werd gesticht in 18;
door Johann Gerhard Oncken, cüder
in Engeland tot bekering was geko d<
men en zich met zes anderen in dnei
Elbe liet dopen door onderdompe Dc
ling. Vanuit Hamburg verspreidcfeaa
het baptisme zich nog tijdens Oi^fsti
ekens leven over de meeste landeHdr;
in Europa, tot in Rusland toe. I»rm!
Nederland begon het baptisme i )Sec
1845 in Gasselternijveen. flers
der
eeg
1 1
ige
tdw
tra;
BALTIMORE De lutherse kerjat
in Amerika heeft met 321 tegen 3<)e
stemmen een voorstel verworpe jtee
om de bisschopstitel in te voere q
Het voorstel had een tweedercfoar
meerderheid nodig. Het was de bfcew
doeling, de presidenten van de ri^f
gionale synoden, waarin deze keineVl
verdeeld is. de bisschopstitel té g4ime
ven. In Skandinavië en Duitslar Bjst
hebben de meeste lutherse kerke ,e
bisschoppen.
Geen kerkblad. We beginnen deze
keer met de Wereldkrant, het blad
van onder meer Sjaloom, dat een
nieuwe ontwikkeling aankondigt
van de zondagse 'Sjaloomdiensten'
in Odijk:
De trouwe bezoeker van Sjaloom
kan zich ongetwijfeld herinneren,
dat er de afgelopen jaren iedere
zondag een 'dienst' werd gehouden
in de werkplaats van Sjaloom; daar
stond dan een aktueel onderwerp
ter dlskussie, dat werd Ingeleid
door een 'deskundige'. De ervarin
gen met deze diensten zijn het
afgelopen seizoen echter minder
bevredigend geworden: de onder
werpen hingen als los zand aan
elkaar en iets doen met de kennis
die werd opgedaan, was eigenlijk
onmogelijk. Na een enquete tijdens
een van de laatste zondagsdiensten
is daarom besloten deze niet onver
anderd voort te zetten. Die enquete
leerde echter ook. dat er wel dege
lijk behoefte bestaat aan doorgaan
in een andere vorm. Het resultaat
Is, dat er een schollngskursus op de
zondagen is gestart. Het gaat om
een reeks van zeven bijeenkomsten,
om de twee weken, met een vaste
groep deelnemers. Als centraal on
derwerp. dat vrij diepgaand bestu
deerd zal worden, is gekozen: 'De
aktualiteit van de revolutie', naar
het gelijknamige boek van André
Gorz.
Wetticisme
Dr. G. W. Reitsema ziet in Open
Grenzen, het blad van de vrijzinni
ge hervormden in Rotterdam, over
al wetticisme:
Er is in Nederland een duidelijk
verwante structuur in calvinisme,
methodisme, verburgerlijkte ortho
doxie en vrijzinnig protestantisme:
overal heerst de Es-Welt, de mo
raal, als ellestok van christenzijn.
Het is een daemonische eenheid
van sadisme en masochisme, die
overigens ook aan de dag treedt in
al wat 'moet' vanwege de wereld
verbeteraars. De inzet is hier sla
vernij. en het resultaat niet beter.
Bijbels is het alles niet. Eigenlijk is
het een geweldige bevrijding, als
het moderne leven het oude juk
afwerpt: er moet niets, er kan al
les. Bijbels is de inzet het geschenk
der vrijheid, de ontmoeting met
bevrijdende macht. Criterium voor
een bijbelse religie, vandaag de
dag. zou kunnen zijn de herken
ning van je God als bevrijdende
macht. Dat was zo in het oude
testament, evenzeer als in het
nieuwe. Ik ben de Heer, Uw God,
die U uit Egypteland, uit het dienst
huis. heb uitgeleid.En wat is
Christus anders dan de inspirator
van diezelfde vrijheid? Wat ten on
rechte 'wet' wordt genoemd, is in
feite 'Weisung' (Martin Buber),
openbaring, vingerwijzing op het
pad der vrijheid. Vanuit de ge- Dnminppc;
schonken vrijheid worden schetslij- -Lyu111
nen van leven in een bepaalde tijd
gegeven: Ik ben de Heerdaarom
spreekt het toch vanzelf dat ge.
De wet van Mozes is evenzeer als
die van Christus een wet der vrij
heid!
Adviezen
De Strijdkreet geeft vijftien peda
gogische adviezen voor ieder,- die
graag ziet dat zijn kind een misda
diger wordt, zoals deze:
U moet geen aandacht aan de
religieuze of geestelijke vorming
van uw kind besteden, maar alleen
op zijn lichamelijke behoeften let
ten.
Toon in het bijzijn van uw kind
geen eerbied voor de vrouw, voor
de wet en voor het gezag. De kerk,
de school, de overheid, de arbeid,
dit alles moet u 'waardeloos' noe
men.
U moet geen orde in uw gezin
scheppen. In het bijzijn van uw
kind moet u van mening verschil
len met uw vrouw.
Zorg dat uw kind geen kans
krijgt liefhebberijen met u te be
spreken. U hebt het altijd te druk.
U moet voorkomen, dat zich bij uw
kind gevoelens van genegenheid,
geborgenheid en vertrouwen ont
wikkelen.
Open uw huis niet voor zijn
vrienden, zij zullen alles overhoop
halen. Bemoei u er niet mee waar
uw kind zijn vrije tijd doorbrengt.
Ds. L. H. van der Bilt schrijft in
het NPB-blad Ruimte:
Ik kan op dit moment niet nalaten
mijn hoop uit te spreken dat onze
voorgangers nog lange tijd mar
kante verschijningen zullen blijven.
Wanneer iemand mij bij wijze
van troost meedeelt dat hij niet
kan merken dat ik een dominee
ben, dan voel ik mij allerminst
gevleid, zoals naar ik aanneem
een gymnastiekleraar niet ge
vleid zal zijn, wanneer men hem
verzekert dat hij zich als een hou
ten klaas beweegt. Voorgangers,
priesters, pastoors en andere gees
telijken die hun uiterste best doen
om toch maar heel gewoon te zijn,
generen zich meestal voor hun vak.
En dat is niet best.
Mond open
In het gereformeerd zendingsblad
ZD stelt drs. W. H. M. Reinders
vast:
Mijn ervaring van de laatste tijd in
Indonesië Is, dat zowel ouderen als
jongeren, vooral in de kerk. uit
drukkelijk vragen om onze kritiek.
Wanneer wij als Nederlandse mede
werkers ons wat op de achtergrond
houden, wordt meermalen gezegd:
'Jullie moeten je mond opendoen,
daar hebben we wat aan. Wij zijn
volwassen partners, wij kunnen te
gen kritiek.'
Twee jaar geleden stierf prof. dr.
G. C. van Niftrik. Hervormd Week
blad publiceerde deze week zijn
laatste preek, drie dagen voor zijn
sterven gehouden in Heelsum.
T. Mastenbroek Kent u ijesl
nogde Maassluizers. EuropeJat.
Bibliotheek, 23.50. p (v
Herinneringen aan Maassluizers ulg).'
de periode 1880-1940 zijn samenge V
vat in een kijkboekje. dat T. Maiat,
tenbroek, lid van de raad van bfldij
heer voor het Gemeentemuseum
Maassluis, heeft samengesteld. Hiigd!
is een van de aardigste uitgavefjesl:
die tot dusverre in de serie 'Kent|>mb
ze nog?' zijn verschenen. Het atfgerl
cent ligt op groepsfoto's de lawijsteli
tennisclub van 1895, met de lanéat.
gerokte sportkleding, .verkleedpafiat,
tijen ter gelegenheid van de inhuBesti
diging van koningin Wilhelminkat,
drie jaar later, de glorietijd van ïtell-
schutterij, Maassluizers als zeesl^^
pers, een groepsfoto van de bemai^"
ning van de 'Zwarte Zee', oni
streeks 1900, herinnering aan c]
vele loodsen, die in de stad woon
den, maar ook herinneringen aa! j
de bloeitijd van de haringvisserij
met de 'droge' en de 'natte' kuipei
en de boetsters. Maassluizers level
den een aandeel in de redding va
passagiers bij de scheepsramp m(
de 'Berlin' (1907). Het is een boek
je geworden, dat met vele groed
beelden en portretten, meer da
lokale betekenis heeft. Niet onver
meld mag blijven dat aan allerll
facetten van het kerkelijke- e
schoolleven veel aandacht is bf
steed.
Rf»
