een SER-advies
pnen en prijzen
erste gekozen burgemeester'
VAARWEL,
TOT BETERE TIJDEN!
UITGEVERIJ T. WEVER B.V.
Antwoordnummer 5 - FRAKEKER
Versterkers naar
importeur terug
voor verbetering
In kabinet geen
overeenstemming
over Oosterschelde
3 slissing tast positie kroonleden aan
beoei i Bosch moderner
Exploitant sexclub
vermoord in Parijs
Specialisten
8 pet. duurder
Fabriek sluit:
70 man werkloos
Max Tailleur deelde reisjes uit
et zozeer de Kroon alswel de PvdA besliste over Van der Louw
Van der Louw
Messteker gepakt
Talent als
'bouwer
van bruggen'
fW/KWARTET ZATERDAG 19 OKTOBER 1974
BINNENLAND T3/K5
rechtstreeks m.
Zend mijKUN
vla boekhandel:
ex. J. C. Bijkerk:
VAARWEL, TOT BETERE TIJDEN!
Gebonden 29.50.
Naam:
Straat:
Plaats: Datum:
Doorhalen wat u niet wenst C
'Van Tommy is het veel erger.
Hy heeft teer aan zyn schoe
nen'.
U kunt natuurlijk ook telefonisch bestellen.
Ons telefoonnummer ls 05170-3147; bij geen
gehoor 2436.
Van een verslaggever
AMSTERDAM Een Haarlemse
importeur (Makuport Electronics
bv) van electronlsche geluidsappa
ratuur heeft een bepaald type ste
reoversterkers teruggeroepen voor
het gratis aanbrengen van een verbe
tering. Het betreft de Monarch 8000
gratis aanbrengen van een verbete
ring. Het betreft de Monarch 8000
waarop het maandblad Luister in
juni de aanmerking had dat het
toestel in- en uitschakelen van an
dere electrische apparaten op het
llchtnet als hinderlijke klikgelulden
doorgeeft aan de luidsprekers.
Dit euvel komt vrij vaak bij tran
sistorversterkers voor. De Importeur
zegt er na enige puzzelen een vrij
simpele oplossing voor te hebben
gevonden.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Het kabinet heeft
gisteren nog geen overeenstemming
kunnen bereiken over de afsluiting
van de Oosterschelde. Het probleem
is vooral het extra bedrag van twee
miljard dat moet worden opge
bracht als dè meest wenselijke op
lossing van een open caisson-dam
plus stormvloedkering wordt geko
zen. Met name minister Duisenberg
(financiën) heeft veel moeite met
deze extra uitgave van twee mil
jard.
Documentaire over de ondergang van
Nederlands-lndië door J. C. Bijkerk
Met Oen woord vooraf van
Anthony van Kampen
„De aanloop daartoe,en de feitelijke ontwikkelingen der ineen
storting worden op werkelijk indrukwekkende en boelende wijze
geanalyseerd... Een documentaire die geschiedenis maakt!"
(Dagblad v. Noord ^imburg)
„Een boek van kwaliteitBijkerk betoont zich een zeer be
kwaam verteller tevens een opmerkelijk componist van zijn
boek door het invoegen van relazen uit dagboeken Het is
een sterk boek, zowel historisch als dramatisch en om te lezen
bijzonder boeiend. Een aanwinst in de literatuur over de onder
gang van ons koloniale rijk, die toch al niet te dik gezaaid is."
(J. E. KOCH in Utrechts Nieuwsblad)
De belangstelling voor dit boek is zó groot,
dat u er verstandig aan doet het onmiddellijk
te bestellen.
U kunt daarvoor gebruik maken van neven
staande bon. Zend deze vandaag nog aan uw
boekhandel of (in open envelop, zonder post
zegel) aan:
25 7 16 19 20 26 18 1 38 32 28
Op 8 maart 1942 besloot Bert Garthoff de uitzendingen van de
NIROM via een noodzender te Bandoeng met de dramatische
woorden: „Wij sluiten nu. Vaarwel, tot betere tijden. Leve de
Koningin!" Diezelfde dag vond in een onderofficierswoning op
het door de Japanners veroverde vliegveld Kalidjati, 50 km ten
noorden van Bandoeng, een ontmoeting plaats tussen d-1 laatste
G.G. van Ned.-Indië, Jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer,
en de Japanse lt. generaal Hitoshi Imamura welke een keerpunt
betekende In de geschiedenis van dit grote eilandenrijk, dat
meer dan drie eeuwen met Nederland verbonden was geweest.
Niet alleen dit belangrijke feit, maar ook hetgeen aan deze
gebeurtenis voorafging en wat zich tijdens de oorlogsdagen in
andere delen van Nederlands-lndië afspeelde wordt door de heer
Bijkerk uitvoerig beschreven. Zijn boek is een zo objectief mo
gelijke evaluatie van de ambtsperiode van de laatste G.G. (1936-
1942), de gebeurtenissen in de Volksraad, het Indonesisch streven
naar onafhankelijkheid, de invloed van de NSB, het zgn. „zeden-
schandaal" van '38, de interneringen van „staatsgevaarlijke
personen" In '40, enz. Voor de laatste fase van zijn documentaire
heeft de auteur o.a. gebruik gemaakt van een uniek ego-docu
ment. t.w. het dagboek van mevr. A. C. van den Hout-Bennink,
die zich In '40 met haar man vrijwillig naar Ned.-Indië begaf
en zich aan boord van de „Poelau Bras" bevond toen dit schip
In maart '42 tenonder ging.
Batavia, september 1941:
De G.G. Jhr. Mr. A. W. L. Tjarda var»
Starkenborgh Stachouwer ln gesprek met
Lult.-Gen. G. J. Berenschot (links) de
toenmalige kommandant van het KNIL, en
Gen.-MaJ. Pesman. Generaal Berenschot
kwam bij een vliegongeval ln oktober 1941
om het leven.
Naast dit persoonlijke element bevat het boek vele andere, niet
eerder gepubliceerde gegevens, die het tot een boeiend document
maken, dat dp geschiedschrijving op een belangrijk onderdeel
kompleteert.
„Een even fascinerend als treurig stemmend boek."
(PRISMA-Lectuurinformatle)
De onderhandelingen te Kalldjatl. 8 maart
1942. Geheel links Lult.-Gen. H. ter Poorten,
kommandant van het KNIL. rechts tegen
over hem de Japanse legerkommandant
Lult.-Gen. Imamura.
Recensies als deze laten er geen twijfel aan bestaan:
„VAARWEL. TOT BETERE TIJDEN!" is een uiterst boeiende
documentaire, onmisbaar voor ieder die belang stilt in de
koloniale geschiedenis van ons land. Het boek telt 283 tekst
pagina's en 24 blz. foto's, is fraai uitgevoerd ln geheel linnen
band met geplastificeerd stofomslag en kost 29.50.
Jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer
en Lult.-Gen. Ter Poorten betreden het
kazerneterrein van het Xe Bat. Inl. te Ba
tavia, dat door de Japanners als Interne
ringskamp ls Ingericht, 17 april 1942.
i ee
glo
;chi
nab!
;t vi
jkkei
Ie
ïgen.
uwen
ig to
onze sociaal-economische redactie
HAAG De Sociaal-Economische Raad (SER) heeft gebroken met de traditie kort na het ver-
len van troonrede en miljoenennota een advies uit te brengen over de gewenste macro-econo-
gemite ontwikkeling (lonen, prijzen en dergelijke).
onde
opig pad bracht zijn advies altijd
'eren in de hand van hetrapport
gemide wijze mannen, een aantal
>t. a kroonleden onder voorzitter-
nisb; van de Tllburgse hoogleraar
len. dr. D. B. J. Schouten. Het
s hal |jks bestuur van de SER acht-
t echter niet meer zinvol dit
rt in, behandeling te nemen
o jsitie van de kroonleden in de
elden ujkt met deze beslissing be-
chtli jj- te zijn aangetast.
zo' Dorzltter van de SER, drs. J.
°-|e Pous zei gisteren dat betaan-
van het rapport alleen zinvol
tineer daar een redelijke voor
de* lingstijd aan vooraf kan gaan.
bevi rapport zal dan eerst ln de
va behandeld kunnen worden na
[in| i van de algemene beschou-
n in de Tweede Kamer. Het
~e,ae b wordt dan wel erg sterk
COj en als mosterd na de maaltijd,
1 a de SER-voorzitter. Een snelle
6 ideling van het rapport levert
ntegen het nadeel dat de zaak
n 0 doende ls voorbereid. Het
pSpoJ tentaar van de SER zou dan
bijblijvend zijn.
1 be sie van de kroonleden op het
106 mische gebeuren ln ons land
g. te vorig jaar tot grote moellijk-
et J< mot de werknemersvertegen-
epu Jonwagenkamp in
Ing
ide
BOSCH De vernieuwing
iet regionale woonwagenkamp
(i3( in Bosch gaat meer dan zes
anbii!n kosten. Daarmee wordt het
tar
ntie
rip agens krijgen meer ruimte, er
aansluitingen op water en
.lciteit en wagens die zelf der-
ne voorzieningen hebben, kun-
hun sanitair aansluiten op
brachte leidingen.
inS
cu<
Ier
ortv
ïiddi
irkstiedere
Drs. J. W. de Pous: mosterd na
de maaltijd.
woordigers. De ruzie liep zo hoog op
dat het NW de SER uitliep toen
het voorjaarsrapport in de SER
werd behandeld. Het rapport van
wagen zal een eigen
W r horen. In deze schuur wordt
rest^ogenaamde natte cel inge-
waar wasmachines, boilers
mmfcuches kunnen worden geïn-
:hri$rd. De capaciteit van het
wordt niet vergroot. Er blijft
appfcpvangmogelljkheid tot onge
il te 90 gezinnen,
bliot
NIEUW BEERTA In Parijs is het
stoffelijk overschot van de 34-jari
ge A. C. Lovoltha (bijgenaamd
Jimmy) gevonden. Hij was door
messteken om het leven gebracht.
Jimmy was de exploitant van een
sex-boerderij in Beerta. Op 24 no
vember van het vorig jaar werd in
deze sexclub een prostltuée doodge
schoten en na nog andere schiet
partijen brandde het pand op 15
juli van dit jaar geheel uit. Jimmy
die hier als ongewenste vreemde
ling het land werd uitgezet werd
als dader voor deze brandstichting
gezocht.
De dood van Jimmy is gisteren
door de politie bekend gemaakt. Hij
ls ln de nacht van 15 op 16 augus
tus jl. om het leven gebracht.
de wijze mannen dat daarna ln het
najaar verscheen illustreerde nog
eens de bezwaren van de vakbewe
ging tegen de kroonleden. De
kroonleden Zijlstra en Schouten
maakte bij de behandeling van het
rapport in de SER van de gelegen
heid gebruik de vakbeweging ern
stig te waarschuwen voor al te for
se looneisen.
Waarnemers lelden hieruit af dat
vooral de vakbeweging er wfelnig
voor voelde dit Jaar opnieuw het
deskundigenrapport in behandeling
te nemen. Het zou toch maar tot
grote tegenstellingen in de Raad
leiden. De kroonleden lijken met
deze ontwikkeling veel van hun ge
zag, althans binnen de Raad, te
hebben verloren.
DEN HAAG De ministers van
economische zaken en van sociale
zaken en de staatssecretaris van
volksgezondheid en milieuhygiëne
hebben, na overleg met de Lande
lijke Specialisten Vereniging en de
sectie specialisten van de Neder
landse Maatschappij tot Bevorde
ring der Tandheelkunde besloten
met ingang van 1 oktober 1974 voor
de komende jaar periode aan deze
specialisten een verhoging van de
particuliere tarieven met 8 procent
toe te staan.
Hierbij werd enerzijds de algemene
inkomensontwikkeling na 1 januari
1974 gerelateerd aan de stijging
van de salarissen in ambtelijke
dienst en anderzijds de stijging
van de praktijkkosten in 1974 in de
beschouwing betrokken.
DEURNE De carburatorenfabriek
Encarwi in Deurne (NB) wordt
eind dit jaar gesloten. De directie
heeft dit gisteren aan het ruim 70
man tellend personeel meegedeeld.
Dit jaar zal het bedrijf, mede ten
gevolge van de minder gunstige
ontwikkeling in de auto-industrie,
een verlies lijden van circa 125.000
gulden. Ook in voorgaande jaren
werd al verlies geleden.
Max Tailleur heeft gisteren in Amsterdam in het kader van de actie 'Geef Max de zak' 77 mensen,
die hier anders nooit aan toe zouden komen, een 14-daagse vakantiereis aangeboden. Ook mevrouw
Liesbeth den Uyl (links) gaf blijk van haar belangstelling.
Vervolg van pagina 1
ming bij mij geen enkele rancune
heeft achtergelaten. Ik zie er inte
gendeel een extra aansporing in te
kunnen werken als een goede be
schermer van de democratische stel
regels niet alleen tegenover de men
sen die mijn kandidatuur hebben
gesteund maar ook en juist ten op
zichte van de minderheden in de
gemeenteraad,' aldus de heer Van
der Louw.
De AR-fractieleider Aantjes ver
klaarde gisteravond het besluit van
meester Biesheuvel te betreuren. 'Ik
betreur dat, hoewel ik zijn motieven
die niet van politieke aard zijn, res
pecteer.' Premier Den Uyl wilde geen
oordeel uitspreken over het besluit
van meester Biesheuvel. Wel zei hij
dat de afwijzing door mr. Biesheu
vel voor het kabinet als een verras
sing is gekomen, reden waarom nog
geen andere kandidaat is uitgezocht,
Premier Den Uyl wilde niet beves
tigen dat de volgende kandidaat ook
uit de ARP moet komen.
Over de omstreden benoeming van
Van der Louw in Rotterdam toonden
KVP en AR zich zeer teleurgesteld.
'Ik betreur deze beslissing van het
kabinet', aldus mr. Aantjes. Zijn be
zwaren richtten zich niet op de per
soon van Van der Louw zelf. maar
zijn politlek-zakelijke aard. De vice-
voorzitter van de KVP-fractie, mr.
Wljters, gaf gisteren duidelijk te
kennen dat de KVP de persoon van
Van der Louw ongeschikt voor deze
belangrijke post vindt.
De heer Aantjes beschouwt de
PvdA-voorzitter nog steeds als een
voorman ln de polarisatie-politiek
en de collegevorming ln het Rijn
mondgebied. De benoeming van Van
der Louw kan daarom, aldus
Aantjes, gemakkelijk als een de
monstratie worden opgevat. De vra
gen rond deze benoeming komen
neer op de hoofdvraag welke motie
ven het kabinet heeft gehad voor
deze benoeming, gegeven de wens
van de PvdA dat Van der Louw in
ieder geval burgemeester zou wor
den. Mr. Aantjes zal met zijn frac
ties en in overleg ook met de KVP
zich nader beraden over deze zaak.
Bij de algemene beschouwingen zei
Aantjes een interpellatie over deze
affaire mogelijk te achten. Gisteren
sprak hij hier echter niet overé Aan
genomen wordt dat de AR-fractie
vragen over de benoeming aan mi
nister De Gaay Fortman zal stel
len. In politiek Den Haag werd hier
bij opgemerkt, dat, nu de post in
Zeeland voor de AR nog niet binnen
is, de AR-fractie voorzichtig zal moe
ten handelen om te voorkomen dat
er vanuit de linkse fracties teveel
drifk komt om Zeeland na de weige
ring van Biesheuvel aan de AR te
laten voorbijgaan.
Als mogelijke AR-kandidaat voor
Zeeland wordt momenteel genoemd
oud-minister van verkeer en water
staat Bakker. De benoeming van me
vrouw Schilthuis in Drente levert bij
de AR en KVP geen enkel probleem
op.
Arie Andrles van der Louw is ge
boren op 9 augustus 1933 te Den
Haag. Opleiding onder meer MULO,
handelsavondschool en maatschap
pelijk werk. De heer Van der Louw
werkte onder meer bij de afdeling
sociale belangen in Den Haag, was
in 1971 korte tijd lid van de Twee
de Kamer en is vanaf 1 mei 1971
voorzitter geweest van de Partij van
de Arbeid.
ARNHEM De Arnhemse politie
heeft gisteren de 25-jarige arbeider
M. Q„ verdacht van zware mishan
deling, gearresteerd. Hij zou in de
nacht van donderdag op vrijdag ln
de Arnhemse Vinkenstraat de 32-
jarlge glazenwasser W. J. E. hebben
neergestoken. De verdachte maakte
tegen het middernachtelijk uur
nogal lawaai met zijn auto ln de
Vinkenstraat.
(ADVERTENTIE)
n hi
kerk
niet
ivon
bert
rist
icent"
len
Dnge
late
ïebe
g njr P. L. van Enk
kabinet-Den Uyl is naar we mogen aanne-
in meerderheid niet teruggedeinsd voor de
kt omstreden burgemeestersbenoeming die
iarkfrschijnlijk ooit is gedaan: die van André van
rot°e' Louw in Rotterdam. Het is een besluit met een
'eweIlijk voorspel en met een nasleep die ongetwij-
het
aan
evenzeer onaangenaam zal zijn.
nieuwe burgemeester
Rotterdam door een
deel van de bevol-
wantrouwig worden
hingen. En in de Ka-
tomi zal, naar veler ver-
kr ting, de ar-fractie het
it. Ijet over deze benoe-
aanspreken. Dan zal
eten ter De Gaay Fortman
pr lerst verantwoordelijk
idsman een besluit
en verdedigen, waar
hij het volgens inge-
is
10,41 n zelf niet eens
ist.
lies is het gevolg van
,^feit dat Van der Louw
strijd rond het bur
gerschap van Rot-
a de verpersoonlij-
is geworden of:
akt van de
tsgrepen van links in
emeentelijke en ge-
*lljke besturen ln net
nondgebied, die heb-
[eleid tot bittere poli-
strijd in dat gebied
was lfs tot wrijving tussen
nthi Mij en die in het ka-
ikkii "Den uyl met elkaar
krac awerken.
jp s wat ongerijmd, mis-
zelfs een beetje on-
Van der Louw, dat
1 die strijd rondom
persoon voltrekt. Het
ir dat hij op de vleu-
van Nieuw Links ho-
gekomen is en
verrijd Links is met zijn
r, Hfen tot democratise-
en radicalisering van
«IA medeverantwoor-
voor de Volksfront-
die de partij sinds
Ind van de jaren zes-
- min of meer, hier
or jlaar vaart. Het is
waar dat Van der
altijd een van de be-
jkste, zo niet de eer-
woordvoerders van
Links is geweest en
hij. ook tijdens zijn
tterschap van de
tot het laatst toe het
van de linkse eenheid
verdedigd. Zijn rede-
was dan: als de
samen met D'66 en
ooit eens de meerder-
zou kunnen bereiken,
zou zij niet afhanke
lijk zijn van compromissen
met de confessionele par
tijen om aan de macht te
komen en te blijven.
Nu bestaat D'66 al prak
tisch niet meer en is de
vriendschap met de PPR
niet meer zo hartelijk als
zij ooit is geweest. De pro
gressieve volkspartij die de
PvdA ooit nog eens zou
helpen oprichten ls uit het
verschiet verdwenen; Van
der Louw heeft dit opzetje
in januari van dit jaar nog
verdedigd, maar daar
kwam meer aandoenlijke
trouw aan een (enigszins
lichtvaardig) gegeven
woord aan te pas dan zin
voor werkelijkheid.
Maar intussen is het wel
zo dat in enkele belangrij
ke steden de scheiding
tussen wat links en rechts
heet zich heeft voltrokken.
En Van der Louw schijnt
daarbij in Rotterdam een
werkzaam aandeel te heb
ben gehad. Hij heeft twee
jaar geleden bemiddeld in
een conflict tussen PvdA-
wethouder Jettinghof en
diens fractie in de ge
meenteraad. Het ging erom
dat Jettinghof niet op
drachten van alleen zijn
partijgenoten, maar van de
hele raad wilde accepteren.
Bemiddelaar Van derlouw
heeft zich echter aan de
kant van de fractie opge
steld en daarmee het sein
voor de polarisatie van de
plaatselijke verhoudingen
gegeven. Sommigen zeggen
dat. hij toen tevens we
liswaar onbedoeld maar
toch de basis heeft ge
legd voor het burgemees
terschap.
Gekozen
Je zou kunnen zeggen dat
voor anderen aanvaard
baar kan zijn of zal kun
nen worden.
Bruggen
Toch hebben de mensen
die Van der Louw kennen
daar heel andere verwach
tingen van. Want dat is
het ongerijmde van al die
strijd rondom zijn per
soon: hijzelf is bijna het
tegendeel van vechtlustig
of polariseerderig. Mensen
in zijn omgeving hebben
ontdekt dat zijn grote
kracht juist is, problemen
en conflicten te sussen, te
bedaren, zelfs op te lossen.
Hoewel hij pas 41 jaar oud
is, straalt Van der Louw al
iets af van de geduldige,
alles begrijpende vader die
zijn opstandige kinderen
een tijdje laat uitrazen om
hen daarna precies op tijd
op besliste manier op hun
plaats te zetten, maar dan
wel zo dat geen van die
kinderen veel reden tot
mokken- overhoudt.
Ook bij de PvdA hebben
velen hem met wantrou
wen zien komen, toen hij
op het befaamde congres
van maart 1969 eerste vi-
ce-voorzitter van de partij
werd. De bekende beren-
dans die hij bij die gele
genheid op het podium
van het Haagse congre
scentrum uitvoerde heeft
niet alleen buiten de partij
vrees en argwaan gewekt
voor het onbekookte rode
gevaar dat plotseling een
flink stuk van de macht
bleek te hebben veroverd.
Men mag aannemen dat
met name Den Uyl zelf
niet blij is geweest met die
verkiezing. ifoaar in de
twee jaar van zijn vice-
voorzitterschap heeft Van
der Louw de stemming
volledig weten te keren.
Hij bleek gewoon een goe
de, voorzichtige bestuurder
van de partij te zijn. Toen
ln het voorjaar van 1971
het congres hem tot par
tijvoorzitter koos, was Den
Uyl de eerste om te erken
nen: 'Eerlijk is eerlijk,
Van der Louw heeft een
brug van de PvdA naar de
jeugd geslagen.'
De PvdA-voorzitter heeft
sindsdien wel meer brug
gen gemaakt. Hij blijkt
daar een talent voor te
hebben dat hem in Rotter
dam erg te pas kan komen.
Van der Louw zich de eer
ste gekozen burgemeester
van Nederland mag noe
men. In deze krant is er
eerder al op gewezen dat
er binnen de PvdA verba
zend, zelfs verdacht, wei
nig animo is geweest om.
met Van der Louw. mee te
dingen naar de Rotter
damse post. De PvdA be
schikt over voldoende ge
schikte kandidaten
Laan uit Zaandam en
Buiter uit Groningen zijn
daar voorbeelden van
maar zij lieten het blijk
baar wel uit hun hoofd te
proberen om voor het aan
gezicht van hun partijge
noten de partijvoorzitter te
trotseren.
Zo had het kabinet prak
tisch gesproken geen keus
meer. Het is vooral de
Rotterdamse PvdA geweest
die deze keus heeft be
paald en wel door al
vóór de raadsverkiezing
Van der Loufts naam als
enige te noemen en stand
vastig te blijven herhalen.
Het is. gezien deze ge
schiedenis. niet zozeer de
Kroon die heeft beslist, als
wel de partij die daarbij
het gevoel heeft dat haar
(Rotterdamse) kiezers haar
voorkeur delen.
Dit zijn allemaal dingen
die in het besef van de
confessionele partijen en
ook van de VVD Van der
Louw zozeer stempelen tot
een vertegenwoordiger van
één politieke groepering
dat zij niet verwachten dat
hij als burgemeester ook
Van der Louw (links) op het partycongres van 1972
met (destijds nog: fractievoorzitter) Den Uyl.
