olitieke moeilijkheden
ver abortus verwacht
Surinamers hier houden
rechten Nederlander
Eerste 'Bajeskrant' verschijnt vandaag
rtsen-vereniging
il in Wolpheze
en hotel bouwen
geduldige Terlouw vraagt Andriessen om spoed
KVP en ARP
zijn er niet uit
Van nature geliefd Als een senoritas zo
zuiver is en zo rijk van melange en zo eerlijk
als een levend natuurprodukt maar kan zijn,
dan verdient die senoritas het zegel van
La Paz, Cigarros Autenticos: de 30 ets. Chérie.
Want zó hoort een
senoritas te zijn.
Echt, eerlijk en
geliefd.
Bernhard terug uit Polen
Geboortecijfer
loopt niet
verder terug
Advies van Koninkrijkscommissie:
Burgemeester uit
woede stemgedrag
uit ARP gestapt
Discussie op gang brengen over gevangeniswezen
n METZLER-
Demonstratie
in Rotte "dam
Instituut voor
Internationale
Excursies
PROGRAMMA
1975
bW, KWARTET ZATERDAG 12 ORiOuüiK lb <4
BINNENLAND
T3/K5
ht
inbc
iprel
(Le r
to>r Bert de Jong
nÜ HAAG De wettelijke regeling van de abortus provocatus
Op in de toekomst ernstige politieke moeilijkheden opleveren. Dat
rild isteren in de Tweede Kamer gebleken bij de voortzetting van de
j? anene politieke beschouwingen,
de
g
Jmoeilijkheden zijn temeer te
p rachten, omdat de Nederlandse
'i?°l ihoppen volgende week een
Dal' zullen zenden aan de rooms-
asp( olieken. waarin de abortus dui-
ve: k wordt afgewezen. Abortus zou
j*an n zijn toegestaan, wanneer het
i van de vrouw, die in ver-
1001 iting is, in gevaar komt.
dit duidelijke standpunt kun-
stelj de politici van de KVP in
var itensnood komen, wanneer zij
;tell ten meewerken aan een wette-
ag regeling, waarin de voorwaar-
ink voor abortus worden verruimd,
hebjle Tweede Kamer ligt het wets-
sp( rerp Stuyt-Van Agt, waarin
-je lt voorgeschreven dat de vrouw
gip, ibortus wil, wordt begeleid door
e team. Verder is er een wetsont-
et i van de heren Lamberts en
hof van de PvdA, waarin de
[er ssing voor een abortus bij de
rgaw wordt gelaten, die er om
gt.
cr nflneer dit laatste wetsontwerp
°ze]( de Tweede Kamer wordt aan-
suj d (het is niet onmogelijk, dat er
meerderheid voor bestaat, be
nde uit de progressieve partij -
WD en DS'70) mag men
rachten, dat minister Van Agt
FP) zal weigeren zijn handteke-
onder deze wet to plaatsen,
dergelijke weigering kan een
kabinetscrisis tot gevolg hebben.
Volgens de afspraak bij de tot
standkoming ran het kabinet zou
den de KVP. ARP en CHU even
eens een inittatiefwet voor regeling
van de abortus indienen. Dit ont
werp zou dan gelijk met het voor
stel van Lamberts-Roethof worden
behandeld. De regering zou dan het
ontwerp Stuyt-Van Agt intrekken.
Ongeduldig
Gisteren heeft een ongeduldige
fractievoorzitter Terlouw van D'66
aan KVP-fractieleider Andriessen
gevraagd, waar het beloofde wets
ontwerp nu bleef. Andriessen had
gezegd: 'Wij doen ons uiterste best
een wetsontwerp op zo kort moge
lijke termijn bij de Kamer in te
dienen.'
Maar Terlouw antwoordde: 'Een
Jaar geleden heeft de heer Andries
sen dat ook al gezegd. Ik meen. dat
het niet onredelijk is. al6 ik nu
ongeveer anderhalf Jaar nadat de
afspraak tot stand is gekomen, de
Andriessen: hard gewerkt aan
wetsontwerp
H'woners van fraaie omgeving protesteren
4i i een onzer verslaggevers
24.
IKUM De Nederlandse artsen gaan op de belegginstoer. Voor
al eerst heeft de Vereniging van Artsen-Automobilisten voor dit
i een stuk grond aangekocht, namelijk in een fraai natuurge-
te Wolfheze (gemeente Renkum)
achterhaald door de maatschappe
lijke en juridische ontwikkelingen
en door de 'legalisering van abortus
in de medische praktijk.'
Aan de andere kant is in r.k.-kring
de weerstand tegen een te vrije
regeling van de abortus versterkt.
Deze weerstand zal stellig nog gro
ter worden na de bisschoppelijke
brief van volgende week. De kwes
tie ligt met name bij de rooms-
katholieken zeer emotioneel. De
heer Beuker (RKPN) voegde de
KVP-fractieleider gisteren toe: 'Een
rooms-katholiek kan nooit enige
medewerking aan de totstandko
ming van legalisatie van abortus
verlenen.' Later deed Beuker er nog
een schepje boven op: 'Wie aan de
legalisatie van de abortus mee
werkt. ontzegt zich het recht ka
tholiek te zijn.'
Men mag verwachten, dat het wets
ontwerp van de KVP en ARP dicht
aansluit bij het voorstel Stuyt-Van
Agt. WD en DS'70 wilden immers
tijdens het kabinet-Biesheuvel aan
een dergelijke regeling meewerken,
maar deze partijen zijn nu niet
meer gebonden aan de kabinetsaf
spraken van toen.
Vrijheid
j «u*
V
artsen willen daar een hotel
ven. zowel voor kort als lang
lijf. Een groep bewoners uit
omgeving (pikant detail: er is
een arts bij) heeft intussen bij
gemeente Renkum tegen de
men protest aangetekend.
hotel-café-restaurant-complex,
irbij ook een zwembad komt. is
Jel ield als belegging- en exploita-
roject. Met deze activiteit heeft
zogenaamde 'houdstermaat-
'j^lppij' der Vereniging van Artsen -
imobilisten, waaraan reeds
aantal besloten vennootschap-
gekoppeld is. haar doelstellin-
uitgebreid. Zij wil met dit stuk
goed ('kijk maar naar de ont-
telingen op de effectenbeurs',
1 ons gezegd) zich dekken te-
verdere kapitaalsinflatie,
terreinen, waarop het hotel
t verrijzen, zijn gekocht met
^onfctig hectare omringend bos.
c. rheen heeft op deze plek ook
ii hotel gestaan: De Buunder-
seijip. Dit hotel heeft diverse eige-
:n gehad, die het geen van al-
konden bolwerken. Nu gaan de
Jefen het dan proberen, waarbij
andere formule dan in het
eden zal worden toegepast,
het hotel komt ook een zwem-
Een gedeelte van het complex
bestemd worden voor 'passan-
mensen die er één of althans
beperkt aantal dagen en nach-
willen doorbrengen. Voor dege-
die er een langere periode
kfjtt kan ook in Hilton te Amster-
i') willen gaan wonen, zal een
30 ital luxe appartementen worden
ouwd. Bij de bezetting wordt
s aald niet uitsluitend, en ook
iet in eerste instantie, aan artsen
acht.
gemeente Renkum bekijkt nu of
bouwaanvrage niet in strijd is
de bouwverordening zowel als
de planologische voorschriften
het moment heeft het gebied de
temming van 'horeca', zij* het
gedeputeerden dat nog moeten
ctioneren. Gevreesd wordt dat
erop zal uitdraaien, dat zich in
artsen-hotel een aantal mensen
d manent gaat vestigen,
luchtheid daarvoor spreekt ook
vragen, die een Gelders staten
lid heeft gesteld. Met wellicht wat
te grote voortvarendheid zijn de
artsen al vast begonnen een toe
gang tot het eigenlijke terrein (de
wegen, die erheen voeren, zijn niet
geplaveid) van een zij het primitie
ve verharding te voorzien. De ge
meente heeft daar. in ieder geval
voorlopig, een stokje voor gestoken.
Dr. J. Terlouw:
een datum noemen
heer Andriessen om een datum
vraag.'
Later drong de heer Terlouw er bij
de minister-president op aan een
datum te noemen, waarop het wets
ontwerp van de contessionele
fracties er moet zijn. D'66 maakt
zich namelijk ongerust over de ont
wikkelingen: de overheid probeert
een medicus te verleiden medede
lingen te doen. Ook heeft de politie
autonummers genoteerd bij een
abortuskliniek. Noch Andriessen,
noch de minister-president noemden
echter een datum.
Het is overigens de vraag of het
confessionele wetsontwerp nog dit
jaar zal worden ingediend. De com
missie van KVP- en ARP-kamerle-
den (de CHU doet niet mee), die
aan het wetsontwerp werkt, ziet
zieh bij het maken van een concept
(ADVERTENTIE)
Cigarros Autenticos.
Vol zwier danst hier prins Bernhard met een in folkloristisch kos
tuum gestoken Poolse tijdens een ontvangst ter ere van zijn be
zoek aan dat land in het Nationale Park Bailowieza. Gistermiddag
keerde de prins van zijn bezoek, 'waar ik elk moment plezier aan
heb beleefd', aldus prins Bernhard, terug in ons land.
Van een verslaggever
DEN HAAG In augustus van dit
jaar is voor het eerst sedert 1969
het maandelijkse geboortecijfer
niet teruggelopen. Sinds mei van
dit jaar was het tempo waarin het
geboortecijfer daalde al minder ge
worden.
Het ministerie van economische za
ken voorspelt op grond van statisti
sche gegevens zelfs dat de komende
tijd een 'inhaaleffect' zal optreden.
Dat 'inhaaleffect' baseert het mi
nisterie onder meer op het feit dat
van januari tot en met augustus
van dit jaar vijfduizend huwelijken
meer zijn gesloten dan in de over
eenkomstige periode van het vorige
jaar. (65.000 tegen 60.000). Verder
is binnen de huwelijken de laatste
jaren een toenemende neiging ge
weest geboorten uit te stellen. De
inhaal van die uitgestelde geboor
ten kan nu merkbaar worden in
het geboortecijfer, aldus het minis
terie. Vanaf juli is namelijk het
aantal tweede geboorten weer toe
genomen. De geboortedaling van de
laatste jaren werd mede veroor
zaakt door een sterke teruggang
van het aantal gedwongen huwelij- -
ken.
Bij de ARP bestaat eveneens weer
stand tegen de legalisatie van de
abortus. Maar men is wel bereid in
een wettelijke regeling anderen de
vrijheid te geven besluit te nemen
waar men zelf op tegen is.
KVP-fractieleider Andriessen zin
speelde hierop gisteren, toen hij de
interruptie van de RKPN-er beant
woordde: 'Ik vind, dat ik op dit
moment ook niet met de heer Beu
ker in discussie kan gaan over de
vraag, of onder omstandigheden ie
mand. die katholiek is in de wetge
ving een regeling voor abortus kan
treffen, die niet helemaal in over
eenstemming is met de opvatting,
die hij van uitz zijn geweten en van
uit zijn religie daarover heeft.'
Het is echter de vraag of het oppe
ren van de mogelijkheid voor ande
ren vrijheid voor abortus te schep
pen de politicus Andriessen onder
de rooms-katholieken in dank
wordt afgenomen. In Haagse poli
tieke kringen wordt erop gewezen,
dat men in de fractie van de KVP
niet voor deze vrijheid voor ande
ren is.
De commissie van de KVP en ARP
werkt hard aan het wetsontwerp,
zei Andriessen gisteren. In Den
Haag wordt niet verwacht, dat het
wetsontwerp de Kamer zal berei
ken. wanneer de fracties van de
KVP en ARP n'et het groene licht
hebben gegeven. Dat 'groene licht'
van de KVP is niet zeker.
Het parlement, onder druk gezet
door de ongeduldige D'66-ers. zal
dan aangewezen zijn op de ontwer
pen van Van Agt-Stuyt en Van
Lamberts-Roethof met alle politie
ke moeilijkheden van dien.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Surinaamse Nederlanders die op het moment dat Suriname onafhankelijk wordt in
Nederland wonen, blijven de Nederlandse nationaliteit houden tenzij zij duidelijk hun voorkeur
voor de nieuwe Surinaamse nationaliteit laten blijken. Maar die keuze zal materieel geen verschil ma
ken voor deze mensen. Als zij voor het Surinamerschap kiezen, blijven alle materiële bepalingen van
kracht, die nu voor hen gelden op grond van de Nederlandse nationaliteit.
Dit is een van de nadere uitwerkin
gen. die de Koninkrijkscommissie
heeft geformuleerd in het advies
aan dc regeringen in Den Haag.
Paramaribo en Willemstad over de
toekomstige onafhankelijkheid van
Suriname. Op grond van dit advies
zullen de drie regeringen later ge
zamenlijk nader beslissen. De Ko
ninkrijkscommissie is gisteren ge
reed gekomen met haar opdracht
ten aanzien van de onafhankelijk
heid van Suriname
Het eindrapport van de Konink
rijkscommissie is vooral een nade
re uitwerking van hetgeen eerder
in de werkgroepen was overeenge
komen. Met name aan het pro
bleem van de nationaliteiten wordt
in het rapport uitgebreide aandacht
besteed, omdat dat een zeer gevoe
lig punt is dat heel wat mensen in
hun persoonlijk leven raakt en om
dat daarover hier en in Surina
me nogal wat losgemaakt is in
kranten en op de radio en de tele
visie.
In het kort komt de voorgestelde
regeling er op neer: Surinaamse
Nederlanders in Suriname krijgen
bij de onafhankelijkheid van hun
land de Surinaamse nationaliteit
(en verliezen dan de Nederlandse),
Surinaamse Nederlanders die op
dat tijdstip in Nederland zijn, be
houden de Nederlandse nationali-
tit. maar krijgen een soort 'slui
merende' Surinaamse nationaliteit.
Dat wil zeggen: zij krijgen volgens
een zeer eenvoudige procedure de
WADDINXVEEN Burgemeester
C. A. van der Hooft (63) van Wad-
dinxveen heeft zich zo kwaad ge
maakt over het stemgedrag van zijn
partijgenoten in de gemeenteraad
dat hij heeft bedankt als lid van de
ARP. Een gesprek met het bestuur
van de plaatselijke kiesvereniging,
aan wie hij zijn besluit schriftelijk
meedeelde, heeft hem niet tot an
dere gedachten kunnen brengen. De
twee in het CDA samenwerkende
ARP-raadsleden hadden namelijk in
de raad tot tweemaal toe geweigerd
in te stemmen met een voorstel van
B. en W. om een tuinbouwbedrijf
binnen de gemeentegrenzen te ves
tigen.
Volgens de in totaal vijf christen
democraten is vestiging van een der
gelijk bedrijf, waarvoor het college
voortijdig een bouwvergunning had
verleend, in strijd met het karakter
van het betreffende gebied. De ne
gentien raadsleden besloten in twee
de instantie met het voorstel mee te
gaan na het eerst van tafel te heb
ben geveegd.
DEN HAAG Ten aanzien van de
kwestie van de nationaliteiten heb
ben de Arubanen uit de Antilliaan
se sectie van de Koninkrijkscom-
missie een zelfde bezwaar gemaakt
als de VHP-oppositie. Het Antilli
aanse statenlid Varzaragay noemde
het moreel onjuist dat iemand au
tomatisch een andere nationaliteit
krijgt, dus zonder dat hij er over
geraadpleegd is of zijn stem kan
laten horen.
Formeel is dit Arubaanse voorbe
houd van weinig betekenis, maar
het kan straks wel belangrijk wor
den als de onafhankelijkheid van
de Antillen aan de orde komt. De
Arubanen willen los van Curacao,
en willen dus straks ook niets we
ten van een Antilliaanse nationali
teit. Zij willen niet door middel
van deze automatische nationalitei-
tentoescheiding hun eiland vast in
de Antillen verankeren.
Door nu bezwaar te maken, heeft
men zich nu reeds tegen deze mo
gelijkheid willen indekken.
Surinaamse nationaliteit als zij te
rugkeren in Suriname (en verliezen
dan ook de Nederlandse nationali
teit, want dubbele nationaliteit is
er in deze voorstellen niet bij).
Dat lijkt onbillijk ten opzichte van
Surinaamse Nederlanders die in
Suriname zijn. Zij krijgen straks
automatisch één nieuwe nati
onaliteit. terwijl hun landgenoten
in Nederland met die sluimerende
Surinaamse nationaliteit erbij toch
zeker zoiets als anderhalve nationa
liteit hebben.
Prof. mr. J. van der Hoeven, de
voorzitter van de Nederlandse sec
tie van de Koninkrijkscommissie,
wees er echter op dat voor Surina
mers in Nederland straks de bepa
lingen uit de Wet op het Nederlan
derschap gaan gelden, bepalingen
waardoor iemand die, om wat voor
reden dan ook. zijn Nederlandse
nationaliteit heeft verloren, deze
volgen^ een zeer eenvoudige proce
dure kan terugkrijgen.
Nadrukkelijk is afgewezen de toe
scheiding van de Surinaamse natio
naliteit op grond van een bepaalde
datum waardoor dus bijvoor
beeld alleen zij die vóór die datum
in Nederland woonden, de Neder
landse nationaliteit mogen behou
den. Ook de Surinamer dus. die bij
wijze van spreken aan de voora
vond van de onafhankelijkheid van
zijn land naar Nederland emigreert,
behoudt op grond van het 'tijdig
binnen zijn' zijn Nederlandse nati
onaliteit.
De Koninkrijkscommissie heeft
daarbij overwogen dat de nationali
teiten-toescheiding een oneigelijk
en ondoelmatig middel is (en zal
zijn) voor regeling van de migratie,
en daarvoor dus ook niet gebruikt
mag worden.
Verder bevat het eindadvies onder
andere een al eerder gepubliceerd
voorstel om de ontwikkelingssa
menwerking te institutionaliseren
(dus los te maken van allerlei toe
vallige omstandigheden) gedurende
een periode van dertig jaar. Dit zou
gebeuren door middel van een spe
ciale ontwikkelingsraad met een
Surinamer als voorzitter
Minderheidsnota
Bij het advies van de Koninkrijks
commissie zijn vier minderheids
conclusies gevoegd alle vier af
komstig van de Surinaamse VHP-
oppositie.
Deze punten betreffen:
Ten eerste: de kwestie van de nati
onaliteiten. De VHP wil onder an
dere Surinamers zowel in Neder
land als in Suriname enige tijd na
de onafhankelijkheid een dubbele
nationaliteit laten.
Ten tweede: de VHP-oppositie wil
dat het Statuut niet opgeheven
wordt als niet Suriname op dat.
moment een deugdelijke grondwet
heeft waarin.
Ter derde: de rechten van de be
volkingsminderheden deugdelijk
zijn omschreven en met waarbor
gen omgeven.
Ten vierde: de VHP-oppositie wil
dat de ontwikkelingssamenwerking
na de onafhankelijkheid nader ge-
precisieerd wordt (met name wordt
er aan gedacht dat er een vaste en
onwrikbare 'bodem' onder deze
hulp wordt gelegd).
(ADVERTENTIE)
m—Nflwwm»
LEIDEN Enkele gedetineerden hebben de stoot gegeven let oprichting van de
Bajeskrant, waarvan het eerste nummer vandaag verschijnt De krant, die zes
maal per jaar zal uitkomen, wil onder meer een discussie op gang brengen over
het Nederlandse gevangenissysteem.
lopclijk is uw enkel niet ge-
fzen. voordat ik met mijn
ok klaar ben'.
(ADVERTENTIE)
bril: ieders oogmerk!
De Bajeskrant wordt uitge
geven door een werkgroep
waarin onder anderen ex-
gedetineerden. Inrichtings
functionarissen en studen
ten zitting hebben. De
Coornhertliga. die zich inzet
voor een hervorming van de
strafrechtspleging, zal de
uitgave financieel steunen
en ook adviserend optreden.
Het blad wil zowel informa
tiebron voor als spreekbuis
van gevangenen zijn. Behal
ve op de gevangenen zelf
richt het zich ook op hun
familieleden en up andere
geïnteresseerden in het ge
vangeniswezen. De werk
groep stelt zich op het
standpunt dat het gevange
nissysteem op sterk verou
derde opvattingen over
mens en maatschappij stoelt
en dat de Bajeskrant tot
taak moet hebben deze op
vattingen aan de kaak te
stellen en bekendheid te ge
ven aan nieuwe inzichten.
'In deze zin', aldus de werk-
groep, 'zal de krant een
'kraakkarakter' hebben en
zal hij als pressiemiddel
kunnen fungeren met be
trekking tot de gevestigde
autoriteiten zoals bijvoor
beeld het ministerie van
justitie, directies van inrich
tingen, parlement e.d.'
De inhoud van de Bajes
krant zal bestaan uit artike
len van gedetineerden en
ex-gedetineerden, artikelen
van hun familieleden, stuk
ken met praktische infor
matie voor de gevangenen
en hun (vaak in onaange
name omstandigheden ach
terblijvende) verwanten,
bijdragen over het opspo-
rings-. vervolgings- en
straftoemetingsbeleid, over
het gevangeniswezen en de
reclassering en over het po-
litie-apparaat.
De twaalf pagina's grote, in
offset gedrukte Bajeskrant
zal in stand kunnen worden
gehouden bij een abonnee-
aantal van minstens 750.
Een jaarabonnement kost 9
gulden: gevangenen en hun
naaste familieleden zullen 3
gulden gaan betalen. Losse
nummers, In de boekhandel
verkrijgbaar, gaan 1,50 gul
den kosten.
Het eerste nummer, in een
oplage van 2000 exemplaren,
zal vanmiddag officieel het
licht zien bij het Huis van
bewaring in Rottterdam. na
een korte demonstratieve
tocht door de stad. Later op
de middag zal aan de ver
schijning van de Bajeskrant
ruchtbaarheid worden gege
ven met een demonstratie
op het Plein in Den Haag.
tegenover het ministerie van
justitie.
Het ministerie zou tegen
verspreiding van de Bajes
krant in gevangenissen en
huizen van bewaring in
principe geen bezwaar heb
ben. Als de distributie nu of
naderhand of tegenwerking
van de (censurerende) di
recties van strafinrichtingen
stuit, zal worden overgegaan
tot illegale verspreiding,
waartoe voorzieningen zijn
getroffen.
Wie zich wil abonneren, kan
het abonnementsgéld over
maken op postgiro 213550
van Anna Bos in Leiden,
onder vermelding van 'abon
nement Bajeskrant'.
POSTBUS 54 - BERGEN NH
Israël:
318 maart
1027 maart
28 april13 mei
12—29 mei
1690
1790
ƒ1690
1690
1690
1790
Jordanië en Israël:
621 oktober
1690
Rusland:
28 maart11 april
519 augustus
1250
1650
Suriname-Antillen:
1329 maart
ƒ2200
Indonesia:
14 juli3 augustus
21 juli10 augustus
626 oktober
ƒ3625
ƒ4175
3725
3625
3625
Afrika:
Kenya en Tanzanya
19 augustus—5 sept
Kenya, Zambia. Malawi
26 augustus12 sept.
1975
ƒ2750
Naast dit programma is
verschenen een programma
jongerenreizen naar Israël.
Afrika. Indonesia
Alle reizen pei KL M
Uitvoerige p«
op aanvraag
