Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | 11 oktober 1974 | pagina 5

J

Uyl: Regering
middel tegen
werkloosheid niet

Medische zorg dekt de behoeften niet

tudentes ontkennen
?erk voor El Fatah

Taailesje voor Hendriks

'Ontwikkeling
gaat niet meer
volgens boekje'

Israël voor militaire rechtbank

Dank zij het Verzekerd
Groei-projekt 3 van E&L snijdt
het mes aan twee kanten

Vier weken voor
afwezigheid uit
militaire dienst

Vondeling: 'Dit geeft ergernis'

'Smeerpoetsen'
uit Frankrijk
gedagvaard

Meer subsidie
voor nieuw te
bouwen huizen

Artsen willen meer doen aan voorkoming van ziekten

Leerstoel voor
medische ethiek

(UW/KWARTET VRIJDAG 11 OKTOBER 1974

BINNENLAND

T3/K5

emier somberder dan Duisenberg over toestand in de wereld

onze parlementsredactie

HAAG Minister-president Den Uyl heeft gisteren in de Tweede Kamer gezegd, dat ook de
ing niet weet hoe het probleem van de grote werkloosheid moet worden opgelost. 'Ons uit-
^spunt was, de werkloosheid beneden de honderdduizend te drukken. Ik erken, dat we er onge
lig mee zijn, dat wij niet weten hoe we dit moeten bereiken. We zitten nu al boven de 150.000',
de premier.

kopfest het nemen van specifieke
nst itregelen. tegen de werkloosheid,
kt het kabinet aan een systeem
okwat drs. Den Uyl noemde,
eht icatieve planning' van de eco-
RD lie. Hiermee wordt bedoeld be-
lur 1de zwakke bedrijfstakken en
o's te ontwikkelen en te sti
eren. Er kan dan vooral ook
de maatschappelijke belangen
den gedacht. Deze planning zou
•me iten worden uitgewerkt in een
ing ïeenschappelijk overleg tussen
mp ondernemingen de vakbeweging
de overheid.

moeilijkheid van het kabinet is
ok ral, dat de ontwikkeling van de
kloosheid niet meer gaat vol-
een s het bekende boekje. Een lou-
conjuncturele verklaring is niet
geven. Ook in het buitenland is
werkloosheid de laatste tijd
k gestegen. Nederland neemt in
V( EEG-landen, wat dit probleem
eft, ongeveer een middenpositie

nj

mber

rij<

Den Uyl hield over de algeme-
toestand in de wereld een som-
verhaal. Opvallend was dat mi-
.nufer Duisenberg van financiën,
u later het woord voerde, dit pes-
V Isme niet deelde. Den Uyl deel-
mee, dat volgens de laatste
evens de wereldhandel volgend
geen groei meer zou vertonen.
9r minister Duisenberg meende,
dit toch wèl weer het geval zou

1-22 stagnatie in de wereldhandel en
;ioe esteringen heeft in tal van lan-
i een grotere werkloosheid ver-
t zaakt. 'Maar', vervolgde Den Uyl,

'er is geen reden tot paniek. Ons
beleid is erop gericht de werkgele
genheid te verdedigen en de buiten
elke oever getreden inflatie te be
strijden'.

In kringen van de vakbeweging
toonde men zich erg teleurgesteld
over de reactie van Den Uyl op het
werkloosheidsprobleem. 'Het blijft
maar bij wat maatregelen hier en
daar,' was de eerste reactie van de
heer Kok van het NVV.

Toch ingrijpend

De minister-president verzette zich
fel tegen het verwijt van de PvdA
dat het kabinet nog maar weinig
van zijn idealen had waargemaakt.
Er zijn, betoogde de premier, in
grijpende veranderingen aange
bracht in de machtsverhoudingen.
'Ik bestrijd, dat dit kabinet de
spreiding van macht niet op gang
heeft gebracht'.

Openhartig hield drs. Den Uyl zijn
partijgenoot Van Thijn evenwel
voor. dat in het kabinet overeen
stemming moet worden bereikt
tussen mensen, die de vraagstukken
verschillend benaderen (de chris
ten-democraten en de socialisten).
De partijen in de Kamer, waar
schuwde de minister-president even
wel in het slot van zijn betoog.

[n een verslaggever

I IRUZALEM De twee Leidse studentes, leden van het Palestina-
nité, die enkele weken geleden in Israël werden gearresteerd,
bben gisteren bij hun voorgeleiding voor de militaire rechtbank
n Ramallah bij Jeruzalem ontkend te hebben gepoogd instructies
or de Palestijnse verzetsbeweging El Fatah het land binnen te
h iokkelen.

gens de beschuldiging hadden
ila Witkam (26) en Margot
.ijnsbroek (27) bij hun aanhou-

ADVERTENTIE)

'n METZLER-

bril: ieders oogmerk!

Kan de tv nu eindeiyk af. Ik
loet morgen vroeg op voor

\i)ï

ding bij binnenkomst in Israël over
de Allenbybrug een brief bij zich
waarin in onzichtbare inkt een co-
de-boodschap voor een Fatah-lid in
bezet Jordaans gebied stond ge
schreven. De meisjes zeggen niet te
weten wat er in de bewuste brief
stond.

De meisjes zouden ook een agenda
bij zich gehad hebben waarin tus
sen de regels van een Nederlands
lied in onzichtbare inkt instructies
voor terroristische activiteiten ge
schreven stonden. De boodschap
was1 afkomstig van El Fatah-verte-
genwoordiger George Istlvan in Da
mascus, Jordanië, waar de meisjes
Palestijnse vluchtelingenkampen
bezochten, en was bestemd voor
een Fatah-lid in bezet gebied, dat
luisterde naar de code-naam 'hawa-
le.'

Maximum vijf jaar

De meisjes kunnen een maximale
gevangenisstraf van vijf Jaar krij
gen. De openbaar aanklager wil
voor het proces acht getuigen op
roepen. Bij het proces zal ook een
vertegenwoordiger van de Neder
landse ambassade aanwezig zijn.

Zoals bekend werd eerder deze
week Willem Thierens die de meis
jes met vertegenwoordigers van
verzetsorganisaties in contact zou
hebben gebracht, door de Israëlische
autoriteiten vrijgelaten.

(ADVERTENTIE)

Getuige onderstaand voorbeeld waarin een 30-jarige man E&L
35 jaar lang f1.076,50 per jaar betaalt en er dit voor terugkrijgt:
•f 50.000,- gegarandeerd en belastingvrij op z'n 65e jaar,

hetgeen kan oplopen tot
f 136.550,- bij een konstant rendement van 9% op de veilige
Staats- en Gemeenteleningen.

(En dat rendement is haalbaar in deze tijd van
hoogrentende obligaties.)
f 50.000,- plus alle bijgeschreven rentewinst ontvangt zijn ge2in

bij onverhoopt eerder overlijden.

Via het Verzekerd Groei-projekti3 bent u dus risico-verzekerd èn
stelt u een fors spaarbedrag veilig. Neem daarom het helt in
handen en bel uw verzekeringadviseur. Zijn goede raad is niet
duur, want

De goede verzekeringadviseur kent E&L. Als de beste.

jjT^L E^ity Law

I Levensverzekeringen
helder als glas

moeten het kabinet wel de kans
geven de programgrondslag te ver
wezenlijken. Dan heeft dit over
gangskabinet, zei hij, inhakend op
de woorden van mr. Aantjes
(ARP), perspectieven voor een ver
dere samenwerking in de toekomst.
Er bestaan tussen de progressieve
partijen en de christen-democrati
sche partijen over en weer irritaties
en twijfels. Het is ook een taak van
het kabinet, zei Den Uyl, deze zo
veel mogelijk weg te nemen.

Democratie

Uit de woorden van drs. Den Uyl
viel op te maken, dat hij niet zo
gelukkig was met de gang van za
ken in Rijnmond bij de collegevor
ming. Mr. Aantjes had in dit ver
band gesproken over 'een greep
naar de macht'.

'Programcolleges zijn onmisbaar',
betoogde drs. Den Uyl. 'Maar ze
mogen niet zonder overleg met de
minderheden tot stand komen. Het
gehalte van de democratie wordt
bepaald door de manier, waarop de
meerderheden met de minderheden
omgaan'.

Ook de beruchte brief, die hij naar
dr. Mansholt schreef, bracht drs.
Den Uyl nog ter sprake in zijn
ruim drie uur durend betoog. Hij
verzekerde, dat er geen sprake was
van achterbaksheid tegenover mi
nister Lubbers. Ook was er bij hem
geen enkele neiging om weg te
kruipen voor de verantwoordelijk
heid van het bereikte compromis,
dat in de energienota is vastgelegd.
'Ik zit hier om het kabinetsbeleid
te verdedigen'! zei de premier. Hij
besloot: 'Ik zal geen pijn aan dit
gebeuren overhouden'.

Op .het punt van de grondpolitiek

Van onze correspondent
ARNHEM De krijgsraad in Arn
hem heeft gisteren de 21-jarige C.
C. uit Amsterdam tot vier weken
Nieuwersluis. driehonderd gulden
boete en een voorwaardelijke ont
zegging van de rijbevoegdheid voor
drie maanden veroordeeld. C. kreeg
deze straf voor acht dagen verzuim
van de militaire dienst en een door
hem veroorzaakte aanrijding.

'Door listige spinsels is deze soldaat
in staat geweest acht dagen weg te
blijven van zijn onderdeel in
Amersfoort', aldus de dagvaarding
van de auditeur-militair, mr. J. van
den Berkhof. Hij lichtte toe dat C.
zijn luitenant een verhaal had
voorgelegd over de begrafenis van
zijn vader: hij wilde diens begrafe
nis bijwonen in Curacao.
De luitenant twijfelde aan het ver
haal. omdat de soldaat al eerder
had beweerd, dat hij zijn tante en
grootmoeder moest begraven, die
helemaal niet dood waren. C. hield
vol en na overleg met een kolonel
en het ministerie mocht hij met
verlof om zijn vader zogenaamd de
laatste eer te bewijzen. De krijgs
raad vonniste volgens de eis van de
auditeur-militair.

Minister-president Den Uyl lachend achter de regeringstafel, daarbij gadegeslagen door de staats
secretaris Van Dam en Schaefer van Volkshuisvesting.

stelde de minister-president mr.
Andriessen, de voorzitter van de
KVP-fractie gerust. Drs. Den Uyl

legde uit. dat het nooit de bedoe
ling is geweest, dat het voorkeurs
recht van koop voor al het

onroerend goed zal gelden. Uitge
zonderd worden agrarische gron
den. die deze bestemming houden.

Van een verslaggever

DEN HAAG Kamervoorzitter
Vondeling bekend door zijn ijve
ren voor een beter taalgebruik
heeft staatssecretaris Hendriks
een 'standje' gegeven.' Aanleiding
was een klacht over onduidelijke
taal in de toelichting op de be
groting volksgezondheid. Volgens
Vondeling worden de belangen
van allen die belangstelling heb
ben voor de publieke zaak slecht
gediend met 'slecht geschreven
stukken, die ergernis geven.' Tot
de milieuhygiëne behoort ook de
taalhygiëne, aldus dr. Vondeling.
In een brief aan de heer Hendriks

somt dr. Vondeling een aantal
'moeilijke woorden en onduidelij
ke zinnen uit de memorie van
toelichting op. Hij noemt als zo
danig: 'Ambulante zorgverlening,
in de eerste plaats door een
structuur te creëren, waarin de
preventie belangrijke ontwikke
lingskansen krijgt', 'Echelons'.
'Psycho-liygiënische activiteiten
'De mutilering'. 'Genetic counse
ling'. 'Thuisbevalling' Connatale
afwijkingen', 'Voor heht foetale le
ven schadelijke agentia'. 'Vacci
natie tegen Rubella', 'Disfunctio
nerende kinderen'. 'Preventieve

componenten', 'Screening op ser-
vix-carcinoom', 'een optimale far
macotherapie'. Zelfmedicatie'.
Bijsluiter-problematiek bij uitslui
tend-recept geneesmiddelen'.
'Conveniencefoods'. 'De nutrieten-
voorziening', 'Toxinen van Schim
mels'. 'De doodgeboorte', 'Het
IVIorbiditeitspatroon'. De tractus
respiratorius en de cerebrovascu-
laire accidenten.' Dr. Vondeling
vraagt de heer Hendriks om, net
als minister Duisenberg bij de
miljoenennota deed, alsnog te
zorgen voor een verklarende
woordenlijst bij zijn begroting.

(ADVERTENTIE)

die u van norHf*']? nun"ner3

aKn'macramé,Hles!)

patfOt^O'

bJüS.

gtaUi-

/Miftook!
efc maand
gratis strijk-
Patronen.

Vraag uw bladenman, kijk op uw tijdschriftadres of in de betere
handwerkspeciaalzaken. U kunt zich ook telefonisch als abonnee opgevei,
(abonn. prijs f 2.95). Bel daarvoor het informatie-centrum van

De Geïllustreerde Pers, tel. [phone]. S

Zoutlozins, in Rijn

Van een verslaggever

ROTTERDAM De stichting Hein
Water' en drie tuinders uit het
Westland hebben de Franse kali-,
mijnen gedagvaard om voor deJ
rechtbank te Rotterdam te ver-
schijnen. Ze eisen dat de rechter
het lozen van afvalzout in de Rijn
als een onrechtmatige daad veroor
deeld en de kalimijnen oplegt de
schade aan de tuinders te vergoe
den. De stichting heeft dit gisteren
op een persconferentie meegedeeld.
Het gaat hier om een proefproces-
dat intussen met argwaan wordt
bekeken door deskundigen die be
trokken zijn bij het internationaal
overleg over de Rijn. Deze vinden
het hele proces namelijk onhaal
baar.

De actiegroep beroept zich echter
op het EEG-verdrag van Brussel
betreffende de rechterlijke be
voegdheden. Op grond van dit ver-
drag is het mogelijk schadevergoe-
ding ter plaatse voor de rechter op
te eisen. Maar of Frankrijk dat.
verdrag niet aan de laars lapt is.'_
natuurlijk de vraag.

De deskundigen van het overleg
over de Rijn zijn van mening dat
bij een principiële actie ook Duits-
land en Zwitserland betrokkene-
moeten worden. Frankrijk zou na-
melijk voor 52 procent verantwoor-';
delijk zijn voor het hoge zoutgehal1
te van de Rijn. Duitsland voor 46
procent en Zwitserland voor twee
procent.

In het internationale overleg be
schouwt men de gerechtelijke actie
als een onverstandige daad. Er
worden namelijk in het overleg 1
goede vorderingen gemaakt. Maar
de partijen die het proces willen
aanspannen wijzen er op dat de
dagvaarding geen anti-Franse actie-.
is. Het is slechts een eerste stap.
Ook andere bedrijven die de Rijn
bevuilen zullen op een dergelijke
manier worden aangepakt. Het is
een waarschuwing voor andere
smeerpoetsen, zo werd gisteren ge
zegd.

Van onze Haagse redactie

DEN HAAG —De subsidies voor te -
bouwen woningen zijn. met terug-
werkende kracht tot begin deze
maand, verhoogd. Het gaat hierbij
om zowel huurwoningen als eigen -
woningen. Van deze maatregel, die--,
minister Gruijters gisteren bekend- v
maakt6. wordt een positief effect-
verwacht op de werkgelegenheid en
dc produktie van woningen.

Zoals bekend is de werkloosheid in
de bouw groot en loopt het aantal
woningen dat wordt gebouwd terug.
De nieuwe subsidiebedragen blijven -
van kracht tot 1 juli van het vol
gend jaar, de datum waarop volv
gens de voorstellen van de regering
op een nieuw huur- en subsidiebe-,
leid wordt overgegaan.

Minister Gruijters vindt de verho-,
ging van de subsidie vooral van
belang voor de eigen woningen.
Door de stijging van hypotheekren
te en de verzwaring van de finan-
ciële lasten zien momenteel vooral
mensen met lagere inkomens van
het kopen van een eigen huis af.
Minister Gruijters verwacht, dat nu-j
meer eigen woningen in aanbouwJ
zullen worden genomen, ook omdat'
de fiscale aftrekbaarheid van de
hypotheekrente gehandhaafd blijft
en de voorgestelde doorstromings
heffing niet van toepassing zal zijn
op bewoners van eigen woningen.
De aanpassing van de subsidie
blijft voor woningwetwoningen en
particuliere huurwoningen beperkt/
tot een vrijstelling van de stich-
tingskosten.

Van een onzer verslaggevers

LEIDEN Met de meest doeltreffende middelen die de sociale wetenschappen
kunnen bieden, zal de vraag naar medische zorg moeten worden omgebogen zo
dat hij meer in overeenstemming komt met de werkelijke behoeften. Dat is de
kern van de rede waermee de voorzitter van de Maatschappij Geneeskunst dr.
A. E. Leuftink gisteren het jaarlijkse congres van de artsenorganisatie opende.

Het lijkt een redelijke ver
onderstelling. zei dr. Leuf
tink, dat de vraag naar cu
ratieve zorg medische be
handeling groter is dan
de werkelijke behoefte. In
de geneeskunde wordt veel
tijd en energie besteed aan
onderzoek dat uiteindelijk
alleen maar dient ter ge
ruststelling van de cliënt. In
een aantal gevallen wordt in
de sociaal-emotionele be
hoeften van een patiënt
voorzien door het toepassen
van natuurwetenschappelij
ke methoden die daar niet
voor bestemd zijn en ook
niet helpen.

Omgekeerd lijkt er een be
hoefte aan preventieve en
geestelijke gezondheidszorg
te bestaan, die niet voldoen-,
de tot uitdrukking komt in
de feitelijke vraag van de
consument. En de ontwikke
ling van de gezondheidszorg
is tot nu toe te sterk op die
vraag gericht geweest. Daar
door groeide de ziekenhuis-
geneeskunde. waarbij de
eerstelijns zorg (huisarts
etc.). de preventieve genees
kunde en vooral de geeste-

lijke gezondheidszorg zijn
achtergebleven.
De consument, aldus dr.
Leuftink zal moetan leren,
zijn eisen meer in overeen
stemming te brengen met
zijn behoeften. De gezond
heidszorg zou zich daarvoor
met vrucht kunnen bedie
nen van het begrip 'marke
ting'. Dat is een werkwijze
die 'er op is gericht, zorg
vuldig te onderzoeken welke
behoeften in een groep le
ven. om op grond daarvan
in deze behoeften te kunnen
voorzien op een voor de
cliënt, aanvaardbare wijze.
Essentieel daarbij is. dat de
cliënt het nieuwe produkt of
de nieuwe vorm van dienst
verlening in vrijheid aan
vaardt'.

Dat kan wel eens erg lang
duren, maar met een zijde
lingse blik op het bedrijfsle
ven wees dr. Leuftink op de

mogelijkheid, het proces van
meningsverandering en aan
vaarding door gerichte beïn
vloeding te versnellen.
'Systematisch en diepgaand
onderzoek van de behoeften,
en een daarop gebouwde
vakkundige, open, eerlijke
vanuit de patiënt denkende
en voelende gezondheids
voorlichting en -opvoeding
heben wij dringend nodig'.

Preventie

Een van die methoden is
het opsporen van mensen
en groepen die een verhoog
de kans lopen om ziek te
worden, of die het al zijn
zonder dat ze dat al merken.
Daarop voortbouwende pre
ventie voorkoming van
de ziekte of beperking van
de gevolgen door vroegtijdi
ge behandeling wordt
steeds meer gezien als een
sleutel tot doelmatiger ge
bruik van de schaarse mid
delen in de gezondheidszorg.
Daarom verdroot het dr.
Leuftink dat de meeste
plannen voor een betere ge
zondheidszorg wel iets

vriendelijks zeggen over de
preventie, maar niets con
creets. Hij waarschuwde dat
goede preventie de totale
kosten in het begin eerder
zal verhogen dan verlagen.
Het kostenbesparend effect
blijkt pas op langere ter
mijn.

De preventieve geneeskunde,
die op het ogenblik nogal in
de kou staal (onsamenhan
gende structuur, brokkelig
financieringsstelsel, achter
blijvende groei), zal in een
systeem van volsverzeke-
ring een vaste en veilige
plaats moeten krijgen. De
gezondheidszorg kan dan als
totaliteit worden gefinan
cierd, zei de KNMG-voorzit-
ter.

Toetsing

De kwaliteitsbewaking van
het medisch handelen zal
volgens de Maatschappij
Geneeskunst door de artsen
onderling moeten worden
geregeld. Dat zou op den
duur de kwaliteit meer ver
hogen dan 'beoordelingen of
zelfs veroordelingen door
welke instantie of welk con
trole-orgaan dan ook'. Dit
afgezien van de werkzaam
heden der medische tucht
colleges.

De medische ethiek, die vol
gens dr. Leuftink 'tot voor
vijftien jaar door Hippocra
tes voor alle eeuwen leek te

Ook de Koningin was op het congres van de Maat
schappij dér Geneeskunst. Zy staat hier naast voor
zitter dr. A. E. Leuftink.

zijn vastgelegd' is sterk in
beweging, en laat zich niet
meer in handzame boekjes
vangen. In de samenleving
valt een veelvormigheid te
constateren 'die zich bij ons
weerspiegelt'. De Maat
schappij meent dat de eind
verantwoordelijkheid voor
het medisch-ethisch hande
len bij de arts zelf ligt. en
gaat niet verder dan het ge
ven van richtlijnen, zoals
dat met name ten aanzien
van de abortus gebeurde.
Ter gelegenheid van haar

125-jarig bestaan zal de Ko
ninklijke Nederlandse maal-
schappij tot bevordering der
geneeskunst een bijzonder
hoogleraarschap in de me
dische ethiek stichten aan...
de rijksuniversiteit te Gro-
ningen. In de nieuwe medi-..
sche faculteit in Maastricht -
maakt 'tot onze grote vreug-
de' al een ethicus deel uit
van de kernstaf. De te be
noemen hoogleraar in Gro
ningen zal dus de tweede op
dit terrein in Nederland
zijn.