Drie oktober feest vol attracties
Plechtige herdenking
in koude Pieterskerk
Koningin kreeg
vaatje haring
Leiden
viert feest
i V1; W
Geuzen-nabootsing
D
mm
Feestgangers
in de ban
van de KMK
Nieuwe Leidse Courant
Commentaar
Kritiek op
'dienst' in
Pieterskerk
Indruk
Frisse klanken
uit de beiaard
Koraalmuziek blijft
maar onveranderlijk
TROUW/KWARTET VRIJDAG 4 OKTOBER 1974
STAD EN REGIO
Het zag omstreeks een uur of tien al zwart van de
mensen in de binnenstad en vooral rond het stad
huis. Het weer werkte dan ook wel mee. Het was
verrukkelijk in de haast nog warme oktoberzon en
met al die opgeruimde mensen om je heen kom je al
gauw in een feeststemming.
Waarom het om 10 uur al zo druk
was merkten we al gauw. Want uit
De Waag zagen we het koninklijk
paar komen, dat behalve het vaatje
haring, dat het al eerder bij de
intocht van de Watergeuzen ln ont
vangst had genomen, zich ook nog
even een haring met wittebrood
liet welgevallen.
Het eerste spektakel, dat we zagen
was het oplaten van 2000 postdui
ven vanaf grote kooien op het
Stadhuisplein. Dat was een prachtig
gezicht. Bij honderden vlogen de
vliegende boodschappers het zwerk
tegemoet. Hun zilverwitte vlerken
glinsterden fel tegen de helderblau-
welucht. Hoog in de lucht geko
men vormden de duiven een prach
tige formatie. Destijds bij het ont
zet hebben postduiven ook nog een
rol gespeeld. Zij droegen berichten
over van Boisot.
Commando's
Na dit schouwspel konden we ge
nieten van de gedurfde demonstra
ties van commando's. Op hun buik,
schuifelden ze over een kabel, die
over de Nieuwe Rijn was gespan
nen. Daarna lieten commando's
zich langs een koord vanaf de stad
huistoren schuin naar beneden glij
den met vervaarlijke snelheid. De
volgende demonstratie bestond in
een verticale afdaling van de stad
huistoren langs een dik touw.
De commando's toonden zich ware
Alpinisten. Het sterkste staaltje
vormde wel het met het hoofd om
laag afglijden langs het touw.
waarbij een demonstrant het watte
dol maakte en bovenop één van
onze fotograven terecht kwam.
Het Japanse dagvuurwerk was het
volgende schouwspel. Vanaf het
water van de Rijn bij de Hoog
straat werden bolletjes naar boven
geschoten, die na eerst ontploft te
zijn, zich ontpopten tot figuren die
langzaam naar beneden daalden.
Achtereenvolgens zagen we o.a.
Hansen Grietje, een zeehond, de
ducaten-ezel, een clown, roodkapje.
Waaghalzen
Feestprogramma ln punten ter ge
legenheid van 400 Jaar Leldens
Ontzet.
Tot zondag 1 december: Tentoon
stelling 'Lelden 1974', ln het Stede
lijk Museum 'De Lakenhal'.
Tot zaterdag 29 november: Ten
toonstelling '400 jaar viering van
heidens Ontzet', in het Gemeente
lijk Archiefgebouw.
Maandag 30 september t.c.m. zater
dag 5 oktober: Officieel bezoek van
Hr. Ms. Hefring, patrouillevaartuig
van de Kon. Harmonie. Te bezichti
gen van 14.30 tot 16.30 u.
Maandag 30 september t.e.m. zater
dag 5 oktober: 18.30—22.30 uur Wa
terorgel. Boommarkt met front
naar Apothekersdijk.
Donderdag 3 oktober t.e.m. zaterdag
5 oktober: Bloemententoonstelling
in de Hortus.
Vrijdag 4 oktober: 8.30—12.00 uur.
Kinderwedstrijden, terrein Doelen-
kazerne. 9.00—10.30 uur. Grote hen-
gelwedstrljd voor de Jeugd ln de
Witte Singel en de Zoeterwoudse
Singel. 9.00—17.00 uur. Puzzeltoch-
ten voor de Jeugd. 9.30—15.00 uur.
Ontspanning voor Gehandicapten,
Stadsgehoorzaal. 10.00 uur. Interna
tionaal Politie Volleybaltoernooi 5
Mei hal. 14.00 uur. Hutspot-Toch
ten, voor wielrijders. 14.00—24.00
uur. Lunapark, op het terrein van
de Groenhoordhal. 19.00—22.30 uur.
Majoretten-Concours, deelnemers
uit België, Frankrijk en Nederland.
Chr. Geref. Kerk, Steenschuur 9.
8 uur: herdenkingssamenkomst,
prof. dr. W. H. Velema te Apeldoorn
spreekt over: 'Denk elke dag aan
wat Zijn almacht vermag'.
Zaterdag 5 oktober: 9.0024.00 uur.
Lunapark op het terrein van de
Groenoordhal. 9.00—12.00 uur. Pols
stok Verspringen, Dressuur Politie
honden. Parachutespringen, speel
weide Van Vollenhovenkade. 10.30
16.30 uur. Muziek Stadhuisplein,
w.o. optreden Kapel van de Konink
lijke Luchtmacht 10.30 - 11.00 uur.
Pelgrimfathers vloot. Galgewater
bij Bostelbrug. 10.30—12.00 uur. An
tieke Auto's rondrit door de Bin
nenstad. 15.00 uur. Grote Histori
sche Optocht 'De Tyrannle Verdrij
ven'. 0.00—22.30 uur. Muziekavond.
Stadsgehoorzaal (Rijnlands Man
nenkoor. Leldse Sleuteltjes enz.).
20.30—23 00 uur. Radio Drive In
Show. 2 bands. Groenoordhal. 23.30
uur. Groot Slot Vuurwerk, terrein
achter de Groenoordhal.
Zondag 6 oktober: Zulderkerk, 7 uur:
bijeenkomst Interkerkelijke Evange
lisatie Samenwerking, ter afsluiting
van den Berg te Oegstgeest over
'Haring en wittebrood'
een pinguïn en een heks. Met hun
beweeglijke ledematen werden ze
door lichte briesjes meegevoerd,
soms de meest dolle gebaren ma
kend. Tot slot van het vuurwerk
steeg een geweldig salvo van ka
nonslagen op.
F -j
De Trabergroep wist gisteren een
middag lang het talrijke publiek
met haar acrobatische toeren de
adem te benemen. Af en toe schrok
Je toch echt wel. als een acrobaat
weer eens een schijn-val maakte.
Indrukwekkend aan het begin was
vooral de zogenaamde 'dodenloop'.
Hierbij passeerden twee acrobaten
elkaar op het koord, dat gespannen
was schuin omlaag tussen het 35
Verslagen van
Jan Hoekema
Jaap Kamerling
Willem Chr. Nijeboer
Johan v. Wolfswinkel
meter hoge universiteitsgebouw aan
het Stationsplein en een strook
grond ln het midden van het
Schuttersveld.
'Menschen zwlschen Himmel und
Erde' schreeuwde een Traberman
door de microfoon en wij zouden
eraan toe willen voegen: 'op soms
hemeltergende wijze' want de acro
batische toeren waren bepaald niet
zonder risico's. In Tilburg ligt op
het ogenblik een lid van de Traber
groep in het ziekenhuis, dat zijn
waagstukken moest bekopen met
een gebroken rug. Het publiek hield
vaak de adem ln. maar kon af en
toe toch ook ontspannen lachen.
Dat was het geval, toen een acro
baat, die als een Leldse durfal was
gepresenteerd, een jongen, die het
ook eens wou proberen, zich op het
koord ontdeed van een achttal kle
dingstukken. Hij bleek toen niet de
Leidse waaghals te zijn maar een
beproefd lid van de Trabergroep.
dat zich vervolgens op soepele wijze
over het koord bewoog.
Niet onvermeld mag blijven het
koordwerk van een geblinddoekte
'hemelbestormer' maar het hoogte
punt van de show werd toch wel
gevormd door het optreden van
twee motorrijders. Vanaf het dak,
35 meter hoog van het eerder ge
noemde flatgebouw, snelde een
Hondamotor over het koord naar
beneden in de richting van het
Schuttersveld. Onder de motor
bungelde een duo-passagier, die
door zijn aanwezigheid de motor
me t aanhang in evenwicht hield.
Technisch schijnt het vrijwel on
mogelijk te zijn om dan te vallen
maar Je staat toch wel als vastge
nageld. zeker toen het duo. een
maal teruggekomen, achteruit reed
naar omlaag zonder dat de motor
draalde. Menigeen zullen toen de
rillingen over de rug zijn gelopen.
Het openluchtconcert, dat de ver
maarde Koninklijke Militaire Kapel
van kwart over twee tot half vier
op het Stadhuisplein gaf, sprak tal
rijke liefhebbers aan. De Mariniers
speelden dinsdagavond zeker zo
goed, maar ze maakten geen kon-
takt. Er werd niets aangekondigd,
geen muziek en geen dirigent. Dit
was gisteren Juist omgekeerd. Kapi
tein Posthumus, een keurige vlot en
populair pratende kapelmeester,
werd ons. met zijn mannen (niet
ln vol ornaat) gepresenteerd en
kreeg toen zélf het woord.
Dit was iedere keer raak. De men
sen begrepen hem en luisterden
toegewijd. En na iedere uitvoering
klaterde het applaus, dat ten slotte
de omvang van een ovatie kreeg.
Posthumus hield de muzikanten en
het publiek op een prettige manier
strak. Een opmerking in de richting
van de concurrentie deed de Jeug
dige toeteraars verder zwijgen en
zijn directie was méér dan wat
onnodig zwaaien en gebaren. Hij
had de muzikanten op een luchtige
maar doeltreffende manier onder
controle. Zonder dat was het na
tuurlijk óók wel goed gegaan. Maar
het bepaalde mede het persoonlijke,
kontaktmakende karakter van dit
optreden.
We werden dus deze keer over het
programma per mikrofoon inge
licht. Zoals het behoort, begonnen
de KMK'ers met een mars, hielden
het met Hugo de Groots 'Hollandse
Rapsodie'. Mozarts Turkse Mars en
Grlegs Hochzeltstag auf Troldhau-
gen bij het (zogenaamd) klassieke
genre en gingen daarna steeds
meer op de (ook al weer: zoge
naamde) moderne toer. (Theodora -
kls, o.a.).
De knappe vaklieden toonden zich
ln beide gevallen even vaardig en
nauwkeurig. Sommige solo's (fluit
bv.) klonken volmaakt. Het samen
spel en de muslceerdrlft waren op
merkelijk.
De KMK nam met de lijfmars Turf
in je ransel' afscheid.
Hat algan ochtendblad
voer élk protestants Christelijk gezin
In Lelden an omgaving
ah v v
.1I
IftTHWlTiHII llillllllil il lihlllllllHlliMnri
Duizenden mensen trokken gisteren naar het Stadhuisplein, dat grotendeels in het teken van de muziek stond. Alleen ontbrak dit
jaar de band van Dolf Delprado, die voorheen op de feestdag op de Hoornbrug speelde. Verder was er plezier voor jong en oud, die
vlak voordat deze foto werd genomen getuigen waren van het lossen van enige duizenden duiven. Ook op deze plaats in de stad kon
het gebeuren dat oud-Leidenaren en stadsgenoten elkaar na lange tijd weer ontmoetten. Want zoals een voor Leiden bfo'na algemeen
gezegde luidt: 'Mensen die je nooit ziet zie je alleen met drie oktober'.
Anders denken over de historie
In een afgeladen, voor deze dag
speciaal weer in gebruik gestelde
Pieterskerk had de herdenkingsbij
eenkomst plaats. Een bijeenkomst
die precies op de dag en het uur
vierhonderd jaar na de dankdienst
voor het onzet ln 1574 werd gehou
den. 'Hij ziet er nog keurig uit, m'n
Pleterkerk', zei een mevrouw naast
uw verslaggever. In verschillend
opzicht was de bijeenkomst een
historische. Ook al omdat na drie
Jaar de Pieterskerk weer kon wor
den betreden.
Van officiële zijde was voor de bij
eenkomst een grote belangstelling.
Drie leden van het koninklijk huis
waren aanwezig: koningin Juliana,
prins Bernhard en prinses Beatrix.
Ook de commissaris van de koingin
ln Zuid-Holland, mr. M. Vrolijk,
was aanwezig, minister Van Doorn,
een groot aantal burgemeesters uit
omringende gemeenten en uit
Zutphen, Naarden en Haarlem, ste
den die eens ook door Spanjolen
werden belegerd, vertegenwoordi
gingen van landmacht en marine,
een grote vertegenwoordiging uit
Oxford en Krefeld. waarmee gister
middag een Jumelage werd be
krachtigd. en verder vertegenwoor
digers van alle lagen uit de Leldse
bevolking
Het was een plechtige bijeenkomst
in de toch wel koude Pieterskerk,
die voor deze dag was opgeluisterd
met tal van bloemstukken aan de
pilaren.
Koningin Juliana betrad de kerk.
beeeleid door burgemeester Vis.
Zijn echtgenote begeleidde Drlns
Bernhard. mr. De Ruyter de Wildt.
de voorzitter van de Drie-October-
vereeniging prinses Beatrix.
Er werd prachtig gemusiceerd tij
dens de dienst. Door het Geweste
lijk Orkest, de Chr. Zangvereniging
Animo, het kinderkoor van dezelfde
naam. organist Gerard Akkerhuis,
het Alma Materkoor, het Neder
lands Madrigaalkoor. en Vox Laeta.
Dominee A. J. de Jong, Hervormd
predikant uit Leiden hield een kor
te meditatie. Hij haalde de geschie
denis aan, die zich in dezelfde Pie
terskerk heeft afgespeeld toen
stadssecretaris Jan van Hout tij
dens een kerkdienst zijn pistool
trok om de predikant te wippen. De
dominee vergeleek de stadsbestuur
ders met varkens die niet verder
keken dan hun voerbak. De stads
bestuurders wilden dat op de Leidse
noodmunt zou worden geslagen: dit
terwille van de vrijheid, terwijl an
deren aandrongen op het opschrift:
dit terwille van het geloof. De do-
.minee stond het laatste opschrift
voor. Maar het voornemen van Van
Hout werd door de burgemeester,
die ook in de vroedschapsbank zat,
gestuit.
In 1590, zestien jaar na het ontzet,
hebben de staten-generaal een her-
denkingsmunt laten slaan. Daar
stond op 'Met Gods hulp'. En op de
andere zijde 'Op de bijbel steunen
wij. de vrijheid beschermen wij'.
'Daarom gingen er op zondag 3
oktober 1574 ook drommen mensen
naar de Pieterskerk'.
De predikant citeerde een lofdicht
aan God. 'Om deze God te loven
kun je ook alleen Je hart meekrij
gen. Van pen Hogere Macht of van
een lot of iets dat boven ons staat
worden we heet noch koud. Maar
Hij is de God die mij lief heeft.
Zijn macht is de macht van Zijn
liefde. Alle kwaad keert Hij voor
mij ten goede. Hij kan dat, want
Hij wil het. Ik dacht dat de Leide-
naars het ook zo ervoeren in 1574'.
De predikant eindigde, kennelijk
om aan te geven dat het geen
kerkdienst betrof, zijn meditatie
niet met 'amen'. Na de meditatie
volgden de geloofsbelijdenis en een
dankgebed.
ZORG VOOR EER
STERKE CHRISTELIJKE PERS
Met een stralende zon en duizen
den mensen op de been in de buurt
van de Waag, is de traditionele
uitreiking van haring en Wittebrood
een zeer geslaagde opening v&n 3
oktober geworden. In lange rijen
schuifelden ln totaal zo'n dertien
duizend mensen naar het Waagge
bouw. waar de als immer ln stem
mige kledij gestoken functionaris
sen van de 3 oktober Vereeniglng
voor een vlotte doorstroming zorg
den, daarbij geholpen door een
Commissie van Bijstand Uitreiking
Haring.
En er is heel wat doorgegaan: ver
moedelijk een kleine dertigduizend
haringen en een zevenduizend bro
den. In totaal zijn ongeveer twin
tigduizend mensen in het Waagge
bouw geweest. Op het einde gaf dit
record aantal wel wat problemen,
maar van grote opstoppingen was
geen sprake, mede door de lange
periode (zeven tot ruim tien uur)
van de uitreiking. Hoogtepunt was
natuurlijk het bezoek van H. M. de
Koningin, die het uitreiken gades
loeg en ook zelf een vaatje haring
ten geschenke kreeg. Het aanbie
den geschiedde door 'geus' Louis de
Boisot die even tevoren was komen
aanvaren, met de geuzenvloot.
Na de bijeenkomst in de Pieters
kerk gingen koningin Juliana en
prinses Beatrix te voet naar het
Rapenburg, waar 'met het volk' een
hutspotmaaltijd zou worden ge
bruikt. Maar het nuttigen van de
hutspot vormde voor 'het volk' een
zo interessant gezicht dat een grote
kluwen mensen rond het kraampje
ontstond, waar de koninklijke gas
ten. onder de ogen van velen, de
oud-hollandse pot van een plastic
bordje naar binnen lepelde. Prins
Bernhard was vrijwel onmiddellijk
na de bijeenkomst ln de Pieters
kerk vertrokken. Hij had nog ver
plichtingen elders. Na de hutspot
maaltijd vertrokken ook prinses
Beatrix en koningin Juliana uit
Leiden. Duizenden mensen hebben
aan de maaltijd, die door de koks-
school was verzorgd, deelgenomen.
Onder hen waren ook vele oud-
Leidenaars. die deze dag van hein
de en ver naar Leiden waren geko
men. Wij hebben ook oud-Leide-
naars gesproken, die voor een halve
week hun intrek hier hebben geno
men. Want de optocht van zaterdag
willen ze natuurlijk niet missen.
Overigens zijn er gisteren ook gas
ten in de stad geweest, die dachten
dat er 's middags optocht zou zijn.
Ze konden het nauwelijks geloven,
dat die op zaterdagmiddag 3 uur
was gezet.
Burgemeester Vis hield een herden
kingsrede, waarin hij als historicus
probeerde het gebeuren van vier
honderd jaar geleden in een con
text te plaatsen. Hij begon met
enkele passages te citeren uit toe
spraken die feestredenaars vóór
hem tijdens historische herdenkin
gen van Leldens ontzet hebben ge
houden, en liet daarin uitkomen
dat men door de tijd heen anders
over de historie is gaan denken.
Ook over Leidens beleg en ontzet.
'Zogoed als zovele historische waar
heden hun graf hebben gevonden,
zouden ook de stoere verhalen van
beleg en ontzet van Leiden wel
eens hun beste tijd kunnen hebben
gehad.
De drieste helden van de strijd
tegen de bloeddorstige Spaanse
troepen zijn gereduceerd tot stugge
volhouders, ondanks pest en hon
gersnood. in een wanhopige situa
tie. die vrijwel geen uitzicht op
redding bood. Een toevallige sa
menloop van meteorologische om
standigheden brengt toch redding,
zo op het nippertje en door zo'n
treffer van gedeeltelijk niet door de
mens beheerste factoren dat deze
daarom werd en wordt gezien als
een werking bij uitstek van Gods
hand. Daarbij moet dan wel worden
verondersteld dat de Goddelijke
Voorzienigheid de zijde van de Hol
landse opstandelingen had gekozen.
En mijn illustere voorganger Pieter
Adriaencz. Vermeer, ook genaamd
Van der Werff, zal toch niet hele
maal ten onrechte door de Prins
van Oranje onmiddellijk na het
ontzet uit zijn burgemeestersambt
zijn gezet.
Maar ook wie zich wat afstandelijk
opstelt van de geschiedenis van be
leg en ontzet van Leiden kan er
niet aan ontkomen dat hij onder
de indruk raakt van wat zich in en
om Leiden in 1573 en 1574 heeft
afgespeeld'.
Hoog boven het bonte feestgeroeze-
moes zat Rien Ritter met vaardige
handen en voeten en muzikale ge
drevenheid van kwart voor negen
tot half tien onverstoord zijn
prachtige beiaard te bespelen. De
sterke welluidende klokkenstemmen
drongen tot ver ln de omgeving
door. Zij maakten een sfeervor-
mende achtergrondmuziek, die het
gewoel omvatte en overkoepelde.
Het geluid domineerde draaiorgels
en toeters, het begeleidde de van
de torentrans langs een tpuw af
glijdende stuntcommando's en de
voorbereidingen op het plein van
'Jack and hls Old-Tlmers'.
Geen carillon-kunstenaar mag op
een bewust luisterend publiek reke
nen. Hij maakt muziek, die onwil
lekeurig de wandelende en kijkende
tienduizenden bereikt. Zij die doel
bewust luisterden bewonderden
Ritters frisse interpretaties van ou
de en nieuwe volksliederen en
luchtig goed van Gluck, Haydn en
Bonset. Na het Wilhelmus konden
Jack and hls Old-Tlmers beginnen.
Evenals vier eeuwen terug kwamen
ook nu Watergeuzen ln de vroege
ochtend van 3 oktober Leiden 'be
vrijden'. Dat laatste moeten we nu
natuurlijk niet letterlijk opvatten,
maar een historische nabootsing is
het zeker geworden. Helaas niet
dezelfde route als in 1574, immers
het Gangetje stond een 'echte' in
tocht vla de Boisotkade en de Vliet
in de weg.
De vaarroute was nu als volgt:
Galgewater (Bostelbrug), Rijn,
Apothekersdijk, Stille Rijn naar het
Waaghoofd.
Vijf sloepen met in totaal veertig
Geuzen hadden als voornaamste
last een vaatje haring aan boord.
Ds. A. J. Lamping, voorzitter van de
centrale kerkeraad van de her
vormde gemeente te Leiden,
schrijft in het vandaag verschenen
maandblad Hervormd Leiden, dat
er onder de gemeenteleden die
vooral de godsdienstige betekenis
van de drie-oktoberherdenking be
klemtonen, ernstige bezwaren be
staan tegen de wijze waarop nu
door de Drie-Octobervcreenlging de
herdenkingsbijeenkomst in de Pie-QW
terskerk Is gehouden.
Bij de centrale kerkeraad zijn nog
al wat protesten binnengekomen,
waarin bezwaar wordt gemaakt zo
wel tegen de organisatie (kaartvcr
koop) als tegen de inhoud van deze
'dienst'. Men noemde het (terecht)
een concert-met-toespraken, waar
in voor verkondiging (in het pro
gramma is sprake van 'meditatie')
geen plaats was. En men vraagt
waarom de hervormde gemeente,
toen zij van een dergelijke opzet
hoorde, niet besloten heeft dan
maar zelf een kerkdienst te houden,
bijv. in de Hooglandse kerk.
pr:
A
raa
ir
ove
is
;|ver
rij.
Even onwankelbaar als de hele
drie-oktober-viering lijkt het ge
zongen vegin ervan: de koraalmu
ziek aan de voet van Van der
Werff. De eveneens blijvend vitale
Herman de Wolff leidde vanaf
klokslag acht zijn voor deze gele
genheid geformeerde zangerschare.
Velen; hier en aan de overkant van
het water luisterden of zongen mee.
Op de heuvel stonden de officiële
mannen in 'groot tenue': burge
meester Vis en enkele drie oktober-
bestuursleden. Ook zij zongen mee.
Het programma blijft jaar na jaar
eveneens onveranderlijk. Je be
hoort natuurlijk met psalm 9 te
beginnen en het Wilhelmus te ein
digen 'O, gij stad vab Leyden' mag
evenmin ontbreken. Dat zijn nu
eenmaal historische vanzelfspre
kendheden. Maar Koppelstok de
Veerman staat er als een vreemde
ling tussen ln. De wijzen zijn mooi,
maar aan de teksten knaagt op den
duur wel de tand des tijds.
Bovendien: zijn er in onze eigen
dagen geen tekstdichters en com
ponisten van feestelijke volksliede
ren meer? Dan willen we graag 'O
Nederland, let op uw saeck' en nog
meer van die schone oude zangen
blijven aanheffen. Deze mooie tra
ditie van de. prille drie-oktober-
morgen mag niet verstarren, ook
niet, wat de omlijsting betreft.
De Wolff heeft het overigens weer
keurig en pittig gedaan. Hij kén
het en de zangers willen hem vol
gen. Ook de begeleidende instru
menten maakten géén fout. Een
stevig geheel dus. dat door enige
aanpassing qua inhoud en vorm
zeker nog in-waarde zou stijgen.
Burgemeester Vis werd weer, na
mens de zangers, toegesproken. De
krans hees hij op naar Van der
Werff. Toen *kon het Wilhelmus de
drie-oktoberwijding besluiten.
Ds. Lamping is van mening, dat
deze protesten inderdaad de vlngci
leggen bij een zwakke plek in da'
viering: wanneer een vereniging}^,
haar herdenkingsbijeenkomst een,,
'dienst' gaat noemen, maar geeiL JL
plaats kan geven aan de wezenlijke
elementen van een kerkdlensf
(verkondiging, gebed, gemeente
zang) is de grens van de religieuzA-f
onzin dicht genaderd. Of de herv
gemeente daarom zelf een elgci^.
kerkdienst had moeten houden, i:
een vraag die later nog maar een:
uitvoerig aan de orde moet komen
schrijft ds. Lamping.
Wij willen hierbij nog het volgend{\r(
aantekenen.
Het bestuur van de Drie-Octoberji ee
vereenlging had de bijeenkomst in
de Pieterskerk natuurlijk geeiN I
dienst mogen noemen. Een verenijmt
ging kan geen dienst beleggen. Da|ier.
kan alleen een kerk. Er zaten in dé' yri
commissie van regeling voor dezj
bijeenkomst mensen, die dit had aa*
den kunnen weten. Zij hebben eed
kerkelijke achtergrond. i B<?c
Maar kennelijk is niemand op diè*1.™
gedachte gekomen. Dat is niet zr J
heel onbegrijpelijk, want het woorfs
'dienst' wordt heel vaak ten onf aa
rechte gebruikt. Het is dan ook niel de
aan te nemen, dat het bestuur dezfrlar
bijeenkomst met opzet 'diens! N€
heeft genoemd. Deze 'dienst' koFlod
geen ander karakter hebben da' va
hij had: zonder verkondiging, gePr^ei
bed en gemeentezang. Als deze elefH
menten er in hadden gezeten, zon
het bestuur pas echt buiten zij
boekje zijn gegaan.
Naar onze mening is de kernvraa)
of het bestuur van de vereniging ei
de kerkeraad van de hervormde ge
meente hierover contact hebbel
gehad. Zo ja, dan is het ons nid
duidelijk waarom de centrale keRrll -
keraad niet heeft aangeboden der
dienst te verzorgen. Zo'n dienst
toch niets nieuws. Elk jaar is
een en waarom dan uitgerekend
dit eeuwfeest niet. Je zou ze-
kunnen zeggen dat de centrale kei
keraad zich deze dienst niet h;
mogen laten ontnemen.
Als er geen overleg is geweest, di
komt onmiddellijk de vraag
waarom de centrale kerkeraad
contact met het bestuur niet hee
gezocht. Als van kerkelijke ziji
elke poging om er tussen te komi
werkelijk is uitgebleven, dan hc
men de 'religieuze onzin' zelf in
hand gewerkt.
Ds. Lamping schrijft dat de vra£
of de herv. gemeente zelf e<
dienst had moeten houden lat
nog maar eens uitvoerig aan i
orde moet komen. Wij geloven nil
dat dit dé vraag is. Dé vraag is
de centrale kerkeraad nog alti
van mening is, dat het zin heeft
het algemeen op 3 oktober nog c> o- m
officiële kerkdienst te houde"'
Komt de kerkeraad tot een bcves
gend antwoord, dan is daarmee t
vens het antwoord gegeven op
vraag of de dienst ook dit jaar h
moeten doorgaan.
Over een paar dingen kan, nap.
onze indruk, geen twijfel bestaa
Een herdenkingsbijeenkomst zoi
gisteren gehouden is minder in
lijn van de historie dan een kei
dienst. En het gesloten-zijn van
Pieterskerk voor de eredienst ho
de in dit geval niet te beteken
dat het 3-oktober-bestuur het h
maar in handen nam. De Piete >TER
kerk had toch zonder bezwaar v<
anderhalf uur aan de herv..
meente kunnen worden aang
den.
De centrale kerkeraad zou er
goed aan doen eens na te gaan a
de 3-oktober-dienst in deze t
geen bredere basis kan worden
geven. Door er ook andere kerk Ru5
bij te betrekken, kan de indis mee
worden weggenomen, dat de dieitld
een louter hervormde aangelegt Je j
held zou zijn. We leven per slot v'ken
dat tegen tien uur aan H. M. de
Koningin werd aangeboden. Louis
de Boisot, 'Heer de Ruart, Admiraal
van Vlissingen, Opperbevelhebber
der Vloot tot Ontzet van Lelden',
was de aanbieder. Achter zijn ad
miraalssloep volgden nog een ha
ringsloep. een commandosloep, een
sloep met brood en een bewa
kingssloep.
Deze sloepen waren ter beschikking
gesteld door de Koninklijke Marine.
Leden van de studentenroelvereni-
ging Njord verleenden hun mede
werking aan dit kleurrijke schouw
spel. begunstigd door fraai zonnig
en windstil weer.
ontbreken en in een preek n nenser
kunnen wij niet onderschrijven, maat
De Jong heeft als predikant van
hein geboden gelegenheid op dul
lijke wijze gebruik gemaakt. 1
bestur van de Drie-October-Vcrê'cing
niging zal dat ook zo bedoeld h
ben. Anders had het aan zijn
drage zeker niet de kwalifierf het
'meditatie' gegeven. aan
S. J. de Gr
Voord
komt
te br
f stilt
naar
rekening in 1974 in een heel ani
re kerkelijke situatie dan in 15
Kan dit niet iets worden voor
plaatselijke Gemeenschap van K
ken?
Er moet ons nog iets van het lis et rap
De meditatie die ds. De Jong g ma-co;
termorgen in de Pieterskerk hifieeft
droeg wel degelijk ook een verki
digend karakter. De gedachte,
dit element ln een meditatie
