Den Uyl moet de
vaarheid spreken'
EEUWIV8
Veel Zuidlimburgers gedwongen 'ziek'
I
Tilburgs geschenk voor Koningin
Laatste fabriek van
hoge hoeden gesloten
Hogere rendementen van
ondernemingen goed
voor werkgelegenheid
Beklag bij Israël over
onjuiste berichten na
arrestatie Nederlanders
Vndriessèns commentaar op
jrief over kerncentrales:
Nederland beziet
Tarieven van
Zeeuwse veren
moeten omhoog
fersoneel steelt
weemaal zoveel
|ls de klanten
Korter werken
bij Enka door
stagnatie afzet
Hendriks: op de duur
vestigingsbeleid
voor artsen nodig
Eén dag werk per
week voor honderd
mensen in Dongen
Pronk met speech
in Boekarest niet
buiten zijn boekje
NVV: faillisement
Kant en Klaar aan
eind van deze week
Geen 'diplomatiek protest'
Fokus envelop
Praktisch gevolg van sociale wetgeving:
Nasleep van
mijnsluiting
ROUW/KWARTET DONDERDAG 3 OKTOBER 1974
BINNENLAND T3/K5
;en
erkj
cl PI
:ol-|
el
defan onze parlementsredactie
r nJ>EN HAAG Mr. Andriessen meent dat minister-president Den
de waarheid moet spreken en ermee op moet houden dat niét
ga^ie doen. De fractievoorzitter van de KVP gaf dit commentaar op
&0.f{e persoonlijke brief, die de premier verleden week aan oud-minis-
rajir Mansholt schreef over het probleem van de kerncentrales. Het
tig gestaan van deze brief zou de minister-president hebben ontkend,
ok-
oen de premier na afloop van de
f jïinisterraad gevraagd werd naar
Bp brief aan enkele partijgenoten
hij met zijn hoofd en
{aaide zijn schouders op. Hij zei
iets, maar wekte door zijn geba-
helntaal wel duidelijk de indruk, dat
geen sprake zou zijn van de
ker-fief.
p^Jr. W. Aantjes, voorzitter van de
jr.-fractie, merkte op dat socialis-
leiders toch wel geleerd moe-
hebben voorzichtig te zijn met
Tevfcrsoonlijke brieven. De heer Aan-
nn1es doelde hiermee kennelijk op de
ersoonlijke brief, die PvdA-frac-
levoorzitter Nederhorst in het ver-
zajden aan partijgenoten schreef
laldfrer prinses Beatrix. Ook deze brief
mewam onvermijdelijk in de publici-
r enit.
eipals gemeld komt door de orastre-
°ag£n brief een verschil, van mening
uiting tussen premier Den Uyl.
1979 wil beginnen met de
■an kerncentrales, en minis-
Lubbers van economische za-
fen, die op 1976 mikt.
aagfen brie
,}t uitin
""lie In 1
va
Lubl
fen, die
lorn,eruststel!ing
irlinje minister-president schreef zijn
brief aan partijgenoot
euwiansholt vlak vóór de energienota
Hij beantwoordde hier-
|ee weer een persoonlijke brief
Mansholt, waaruit bleek, dat
niet gerust was op het ker-
Renergiebeleid. Het antwoord van
:n Uyl, aldus de rijksvoorllch-
igsdienst, was geruststellend be
eld. De premier verwees naar de
Miergienota, waarin met veel facto-
n rekening werd gehouden. Om-
,t echter de bouw van een kern-
ntrale zes jaar duurt, moet er
I lgens de brief van Den Uyl toch
"S dV bedoeling, dat WD- ttlOgelijk Optreden
actieleider Wiegel en andere ka- «-« n»
erleden, die over de kwestie t6§CIl J\ll Alïll^O
aan de bewuste brief openbaar te
maken. In het antwoord van de
premier zou in ieder geval duidelijk
worden gemaakt, dat de minister-
president 1979 als het uiterste jaar
heeft genoemd, waarin met de
bouw begonnen moet worden.
Van een verslaggever
MIDDELBURG Verwacht wordt
dat de tarieven voor de Zeeuwse
veerdiensten binnenkort verhoogd
zullen moeten worden.
De minister van verkeer en water
staat heeft gedeputeerde staten van
Zeeland kort geleden laten weten
dat de opbrengst van de veertarie-
ven te laag is en dat ze slechts
twintig procent van de exploitatie
lasten dekt.
Het vervoersaanbod van het veer
Breskens-Vlissingen neemt jaarlijks
af. In 1973 daalde het aantal passa
giers ten opzichte van 1972 met
twee-en-een-half procent. Het aan
tal vervoerde auto's bleef toen con
stant. Gedurende de eerste zeven
maanden van 1974 liep het aantal
passagiers echter terug met 6,8 pro
cent en het aantal vervoerde auto's
met 4.6 procent. Op het veer Krui-
ningen-Perkpolder daalde het aan
tal passagiers de eerste zeven
maanden van dit jaar met 7,4 pro
cent. het autovervoer toonde een
achteruitgang van drie procent..
Een Tilburgse deputatie heeft gistermiddag op paleis Soestdijk aan de Koningin een geschenk aange
boden ter gelegenheid van het 25-jarig regeringsjubileum. Het geschenk bestond uit een damasten
tafellaken en achttien servetten, waarop het wapen Nederland en oranjebloesem geweven is. Tweede
van. rechts de burgemeester van Tilburg, mr. C. J. G. Becht; geheel rechts wethouder P. van Zon.
schriftelijke vragen stelden, giste'
jtli 1 n nog antwoord kregen. De heer
■L:- legel drong er in zijn vragen op
evensmiddelen-
edrijven:
in een verslaggever
"RECHT In de levensmidde-
ihandel wordt tweemaal zoveel
itolen door personeel als door
.nten. In totaal verdwijnt in de
'ensmidelenhandel honderd mil-
;n gulden door diefstal: perso-
ilsleden plegen zestig procent
die diefstalen, klanten dertig
icent.
bleek uit een lezing van de
H. C. Weitje, hoofdredacteur
de vakbladen 'Het Levensmid-
lenbedrijf' en 'Supermarkt' op
studiedag over 'lekkage' in de
ilhandel (waarmee wordt be
id: verliezen door diefstal, fou-
breuk, bederf enz). Meestal
irdt daarbij het eerst gedacht aan
elende klanten, maar uit de cij-
rs büjkt dat criminele handelin-
n van personeel en leveranciers
reemaal zoveel lekkage veroorza-
handp als .winkeldiefstallen door
weianten.
tijdèn schat de jaarlijkse 'lekkage' in
gebrit levensmiddelenbedrijf op twee-
jm. nderdmiljoen gulden (voor de
dat,ale detailhandel op een miljard).
bov^_
(ADVERTENTIE)
Nederlands grootste woninginrichting
18000 m1 kijkplezier
3000 meubel- en woningtextiel
kollektlea
Blnnenwegpleln/Karol Doormanstraat
Rotterdam tel.: 010-14.18.00
VRIJ TOEGANG, elke werkdag van
9 tot 17 uur 30 vrijdags tot 21 uur
'a maandags gestoten.
de grootste kollektle
meubelen en woningtextiel
onder één dak In Nederland
tstraa
in On
S tot
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Nederland beziet
momenteel met België en Engeland
de mogelijkheden om op te treden
tegen de piratenzender 'Mi Amigo'
Minister Van Agt (justitie) heeft
dit gisteren meegedeeld in ant
woord op vragen van het kamerlid
Van der Sanden (KVP). Mr. Van
Agt ontkent dat het openbaar mi
nisterie zou heben besloten voor
lopig geen vervolging tegen Mi
Amigo in te stellen. 'Zodra er rede
lijke aanwijzingen zijn dat de Ne
derlandse strafwet ln Nederland of
door Nederlanders elders wordt
overtreden, zal het openbaar minis
terie maatregelen treffen', aldus de
minister.
De Mi Amigo is. na het verdwijnen
van Veronica en Noordzee de enige
piratenzender die nog in de lucht is
sinds ook in Nederland de antiipi-
ratenzenders wet van kracht werd.
De zender zendt overdag program
ma's gericht op Nederland en Bel
gië uit en levert 's avonds onder de
naam 'Radio Caroline' Engelse pro
gramma's.
Van een verslaggever
ARNHEM Enka Glanzstoff, de
textielafdeling van het AKZO-con-
cern, gaat een tijdelijke werktijd
verkorting invoeren, omdat de afzet
bij vooral textielgaren en -vezels
eh tapijtgarens stagneert.
Stagnatie in de afzet is enige tijd
geleden al vastgesteld. Ook na de
zomervakantie is deze situatie niet
verbeterd. Enka verwacht binnen
afzienbare termijn geen verbetering
en heeft daarom besloten tot pro-
duktiebeperking bij de textielgarens
en -vezels en de tapijtgarens.
De produktiebeperkingen betreffen
de meeste garen- en vezelbëdrijven
binnen de Enka-Glanzstoff-groep,
waaronder het grootste deel van de
Nederlandse bedrijven. Ook in de
bedrijven in Emmen is tot produk-
tievermindering besloten. Eerder
zijn al produktiebeperkingen aan
gekondigd voor de bedrijven in
Arnhem en Ede. Volgens Enka zijn
de beperkingen tijdelijk.
Van een verslaggever
EINDHOVEN Dc enige fabriek
ter wereld die nog hoge hoeden
maakte, de 'Koninklijke Zijden-
Hoeden Fabriek. J. Spoorenberg'
in Eindhoven, heeft de poorten
gesloten. De vraag naar de ou
derwetse 'hoge zijden' is zo klein
dat een lonende produktie niet
mogelijk meer is.
Vijf generaties lang, sinds 1814,
heeft de familie Spoorenberg
hoge hoeden gemaakt met als
bijproduktie ministerssteken en
gildehoeden. De apparatuur, die
tot voorkort door twintig werk
nemers bediend werd, was tach
tig tot honderd jaar oud.
Een van de machines (voor het
maken van zogenaamde klap-
hoeden) gaat naar een Ameri
kaans zakenman, die deze hoe
den speciaal voor goochelaars
wil maken. De overige appara
tuur is overgenomen door een
antiquair.
De laatste directeur, de 71-jarige
heer Jan Spoorenberg, heeft
zijniaatste hoge hoeden inmid
dels verkocht aan een paar be
grafenisondernemers. Hij zegt
dat er nu nergens ter wereld
meer hoge hoeden en ministers-
steken gemaakt worden op in
dustriële wijze. Ministers en am
bassadeurs zullen het nu met
'tweedehands' moeten doen. Het
Eindhovense bedrijf heeft na de
oorlog nog in totaal een halfmil-
joen hoge hoeden afgeleverd.
DEN HAAG De overheid zal op
de duur niet kunnen ontkomen aan
een vestigingsbeleid voor artsen.
Dit zou kunnen gebeuren doordat
de overheic} de plaats aanwijst waar
de arts zich kan vestigen. Het is
echter j ook mogelijk dat de vesti
ging wordt vrijgelaten behalve in
gebieden waar er al voldoende art
sen zijn.
Dit zegt staatssecretaris' Hendriks
in een interview in het oktober
nummer van Politiek Nieuws,
het maandblad van de KVP^ Staats
secretaris Hendriks zegt ook dat hij
een beperking van het aantal
plaatsen voor bepaalde specialisa
ties (een specialisten-stop) op zich
geen onoirbare zaak vindt. De keu
ze van de specialisatie van de arts
zou. zegt hij, via bijvoorbeeld de
onderwijsinstituten kunnen worden
gestuurd.
Van onze correspondente
DONGEN Honderd van de 280
werknemers van Bald Houtindustrie
BV te Dongen (N.Br.) gaan binnen
drie weken nog slechts één dag per
week werken. Deze (grootst moge
lijke) arbeidstijdsverkorting is aan
gevraagd omdat er grote stagnatie
is in de afzet in de sector plaatma
terialen. Om het produktie—
overschot op te vangen heeft de
fabriek al een speciale loods moe
ten huren.
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
Van onze redactie
DEN HAAG Minister Pronk
(ontwikkelingssamenwerking) is
niet buiten zijn boekje gegaan toen
hij in een speech op de wereldbe
volkingsconferentie in Boekarest de
positie van het gezin als natuurlij
ke en fundamentele eenheid van de
samenleving ter discussie stelde.
Drs. Pronk vroeg zich af of deze
positie nog wel voor alle samenle
vingen geldt. Dat leverde hem een
aantal verontruste vragen op van
de kamerleden Van Dam en me
vrouw Van. Leeuwen (beiden ARP)
en Van Amelsfoort (KVP).
Zij wilden van premier Den Uyl
weten of deze uitspraak wel door
het hele kabinet wordt gesteund.
Drs Den Uyl heeft dit gisteren be
vestigd. De uitspraak was in over-
eensteming met de richtlijnen die
de ministerraad voor d eze confe
rentie had goedgekeurd. De premier
benadrukt dat de bedoeling van
Pronks uitspraak was naast de on
verminderde aandacht voor het ge
zin als elementaire eenheid in de
samenleving tevens aandacht te
vragen voor de positie van mensen
die niet in gezinsverband leven en
voor alternatieve samenlevingsvor
men.
Vajn een verslaggever
UTRECHT Het meubelpakketen-
bedrijf 'Kant en Klaar'-zal volgens
de bouwbontj NVV eind deze week
zijn faillissement aanvragen. Het
bedrijf staat bij twee bankenin het
krijt voor zeven miljoen, aldus de
bond, terwijl de afgelopen twee
jaar een verlies is geleden van 4,5
miljoen gulden.
Bij Kant en Klaar werken 96 men
sen (80 in ons land, 16 in België).
Van de Nederlandse werknemers
werken er 53 in Zevenaar, elf in
Dronten en de rest op het hoofd
kantoor in Zeist en in de vijf
toonzalen, die in het hele land zijn
verspreid.
De heer J. Kuyten. sinds ongeveer
twee maanden directeur, wilde gis
teravond geen commentaar geven
op de berichten.
Onderzoek van Ned. Economisch Instituut:
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG Een verbetering van de rendementen van on
dernemingen stimuleert de werkgelegenheid aanzienlijk. Zo
kan een half procent al bijna veertigduizend arbeidsplaatsen
opleveren. Dit is één van de conclusies uit een rapport dat het
Nederlands Economisch Instituut in opdracht van het Ver
bond van Nederlandse Ondernemingen heeft samengesteld.
De conclusie werpt een nieuw licht op de verwarrende discus
sie wat nu precies het effect van een rendementsverbetering
op de investeringen en daarmee op de werkgelegenheid is.
Een rendementsverbetering ver
draagt zich moeilijk met flinke
loonsverhogingen. De vakbewe
ging heeft zich daarom tot nu
toe nogal sceptisch uitgelaten
over het 'geweeklaag' van de on
dernemers dat de rendementen
omhoog moeten. Zij vindt dat de
zaak aanzienlijk genuanceerder
ligt. Rendementsverbeteringen
kunnen ook gebruikt worden
voor arbeidsbesparende investe
ringen en zodoende een vergro
ting van de werkloosheid bete
kenen.
Het opvallende is dat het onder
zoek van de NEI-deskundigen
aantoont dat een rendements
verbetering het doen van ar
beidsbesparende investeringen
juist afremt. Verbetering van de
rendementen leidt volgens het
NEI-rapporl. tot een verlenging
van de economische levensduur
van machines. Daarmee vermin
dert automatisch de noodzaak
tot het verrichten van vervan
gingsinvesteringen. die werkge
legenheid opheffen.
Volgens de sociaal-economische
deskundige van het VNO, drs.
Haverhals. sluit deze conclusie
van het NEI-rapport aan bij een
rapport dat het Centraal Plan
bureau onlangs over deze kwes
tie heeft gepubliceerd. In dat
rapport werd een duidelijk ver
band aangetoond tussen de stij
ging van de loonkosten en de
toeneming van het aantal ar
beidsbesparende investeringen.
In de afgelopen veertien jaar
zouden op deze manier zestig-
duizen arbeidsplaatsen verloren
zijn gegaan.
Meer investeringen
Een andere conclusie uit het
NEI-rapport Is dat meer investe
ringen de werkgelegenheid ver
groten. Onder die investeringen
zullen ook veel arbeidsbesparen
de worden gedaan maar daar
naast zal er ook veel in de
breedte worden geïnvesteerd.(
Het saldo is in ieder geval posi-'
tief. Het NEI heeft uitgerekend
dat één procent extra-investe
ringen werk kan betekenen voor
ruim drieduizend mensen. Het
gunstige effect op de werkgele
genheid wordt nog groter wan
neer tegelijkertijd het aandeel
van de investeringen in de toe
gevoegde waarde van bedrijven
wordt vergroot. Een toeneming
van dit aantal met 1 punt
schept nieuwe werkgelegenheid
voor meer dan 30.000 mensen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG /TEL AVIV De Nederlandse ambassadeur in Israël,
de heer G. J..Jongejans, onderzoekt onder welke wetten de drie in
Israël aangehouden Nederlandse studenten precies vallen. Voor de
behandeling van deze zaak zal het veel uitmaken of de drie gear
resteerden onder het militaire recht vallen, dat nog geldt in de
door Israël bezette gebieden, of onder het burgerlijke recht.
De ambassadeur heeft een schrifte-
lijk beklag bij de betrokken Israëli-
sche autoriteiten ingediend over de g:
onjuiste berichtgeving op de Israë-
lische staatsradio over deze affaire.
Volgens de radio was de ambassa-
deur direct op 13 september van de r-
aanhouding op de hoogte gesteld, fi
terwijl dat in werkelijkheid pas op b
de zestiende gebeurde. Het beklag
heeft niet de vorm en zwaarte ge
kregen van een officieel diploma
tiek protest, dat door een ambassa
deur namens zijn regering bij de
andere regering wordt ingediend.
Buitenlandse zaken in Den Haag
heeft de heer Jongejans ook geen
instructie gegeven voor een derge
lijk zwaar protest.
Vijftien leden van het Nederlandse
Palestina Comité hebben gisteren
voor de Israëlische ambassade in
Den Haag geprotesteerd tegen de
arrestatie van Margot Heijnsbroek,
Paula Witkam en Wim Thierens.
Het comité twijfelt aan de bekente
nis die de beide meisjes zouden
hebben afgelegd en vermoedt dat
er sprake is geweest van intirpida-
tie en/of dwang. Dit omdat de
meisjes vanaf hun arrestatie tot
aan de bekentenis, tegen het inter
nationale recht in, elke rechtskun
dige en consulaire bijstand is ont
houden, omdat de studentes volle
dig van elkaar en de buitenwerld
geïsoleerd waren onder vernederen
de omstandigheden en omdat de
Israëlische autoriteiten de gevange
nen niet op de hoogte ge
bracht hebben van het recht om te
zwijgen totdat zij een advocaat
(ADVERTENTIE)
Ga vandaag naar de Rabobanken haal de 0
Enne.weet u wie er morgen aan de beurt is..!
Minister Van der Stoel
zouden hebben geraadpleegd.
Het Palestina Comité wijst er ln
een verklaring ook op dat de leden
van het comité nooit voorstellen
rijn gedaan om namens de Pales
tijnse Bevrijdings Organisatie
(PLO) enige actie uit te voeren in
Israël of de bezette gebieden. Alle
leden en afdelingen, aldus het Co
mité. werken in volledige open
baarheid en houden zich verre van
onwettige activiteiten.
Bedreigend
Het D'66 kamerlid Beekmans, die
samen met leden van PvdA PPR
en PSP vragen over de affaire had
gesteld, ontvangt daarover tal van
verontwaardigde en soms wat be
dreigende telefoontjes. De vragen
stellers wilden van minister Van
der Stoel weten of de verdediging
van de drie studenten in staat ls
haar werk naar behoren te verrich
ten. De mensen die het kamerlid
opbelden vonden het kwalijk dat de
tijff fdeekmans hler kennelijk aan
HOENSBROEK Veel Zuidlimburgers worden door de praktijk van de sociale
wetgeving gedwongen, zich medisch ziek te houden, terwijl zij in hoofdzaak
maatschappelijke en psychische problemen hebben als gevolg van de mijnsluitin-
gen.
Volgens het team van art
sen. verpleegsters en maat
schappelijk werkers dat het
gezondheidscentrum in
Hoensbroek bemant, is een
ten onrechte opgespeld me
disch etiket voor deze men
sen de enige manier om te
kunnen ontsnappen aan de
druk van werkgevers en
controlerende medische in-
stanties.
De huisartsen spelen 'het
spel' mee. Doen zij dat niet.
aldus het team, dan wordt
de patiënt de dupe. omdat
de organisatie van de Ziek
tewet daar nu eenmaal om
vraagt. Het systeem is er
nog steeds volledig op ge
richt, de patiënt met psychi
sche klachten pas toe te
staan uit een voor hen on
houdbare situatie te stap
pen, wanneer h ij zich van
een medisch etiket heeft
voorzien.
Op die manier worden men
sen gekweekt, aldus het
team, die als WAO-gevallen
denken dat zij medisch ge
sproken invalide zijn, hoe
wel dat feitelijk maar in ge
ringe of zeer geringe mate
het geval is. Vooral in Zuid-
Limburg, waar de WAO
(Wet Arbeidsongeschikt
heid) nogal eens als een
verkapte afvloeiingsregeling
wordt gebruikt, komen wij
zulke gevallen vreselijk vaak
tegen, aldus het team. Het
gezondheidscentrum Hoens
broek, dat nu vanuit een
ruim driejarige ervaring
spreekt, heeft al eerder te
gen deze ontwikkeling ge
waarschuwd.
Veel van de problemen zijn
terug te voeren op de struc
tuur van de Limburgse
maatschappij van dit ogen
blik, meent het gezondheids
team, dat overigens geen
afdoende oplossing ziet. Wat
men in Hoensbroek pro
beert, is de mensen indivi
dueel weerbaar te maken, en
te helpen om oplossingen te
zoeken voor de situatie
waarin zij leven. Menpro
beert te voorkomen dat zij
helemaal vastlopen ln een
'ziektetoestand' die hen als
het ware ls opgedrongen.
Ook in preventieve zin pro
beren wij dat teidoen, aldus
het team. De mensen, en
vooral ook de samenleving,
moeten ervan overtuigd
worden dat de patiënt niet
'ziek' is, maar dat hij licha
melijk en psychisch slecht
functioneert als gevolg van
onredelijke eisen die hem
door de maatschappij wor
den gesteld
RITA
'Als er ooit een pony wordt
gevonden, dan wil ik hem wel
voor u verzorgen.'
