inder deelnemers en
rijkers op de Vebo
■toe Leiden '3 oktober'
ierde van 1574 tot nu
'Het omringende land'
van Leiden in foto's
<D
Morsweg afgesloten
In januari
onderzoek
begint in Leiden
op borstkanker
Bewusteloos
door
kolendamp
lit jaar ook landelijke tentoonstelling vee en zuivelprodukten
vitamines met stootkracht
Dagravit B-complex
|>c
trades
Veertig jaar Bethlehemkerk herdacht
Collecte in Leiden
Dierenbescherming
'/KWARTET VRIJDAG 27 SEPTEMBER 3974
STAD EN REGIO Lil
irmoeK-
k wel I
wDagra'
jopstaar
DEN De belangstelling en de deelname aan de Vebo, de jaarlijkse tentoonstelling van fokvee, vetvee, zuivel en materialen voor
tgrarische sector in de Leidse Groenoordhal was niet zo groot als in andere jaren. Dat komt omdat er voor vee dit jaar ook een lan-
jke tentoonstelling zal worden gehouden. 'Toch heeft het Vebo-bestuur besloten de tentoonstelling te laten doorgaan', zei gister
gen Vebo-voorzitter ir. P. P. J. Buck tijdens de officiële opening van de Vebo-tentoonstelling.
zijn plannen vöbr uitbreiding
de Groenoordhal met een nieu-
underhal.' zei ir. Buck. 'En dat
oodzakelijk om de Leidse vee-
kt aantrekkelijk te houden. Om-
de deelname en daarom ook
niveau later lag dan andere
j. had men gisteren als com-
atie ook een afstammelingen-
jonstelling en een keuring van
(kunstmatige inseminatie)-
en. Dat nam dan ook een be-
rijke plaats in op de Vebo-
jonstelling van gisteren. Naast
tentoonstelling van vee met de
daarbij behorende keuringen waren
er voorlichtingsstands voor de
agrariërs. Versqhillende beveili
gingsmethoden. met name voor
tractoren, waren er te zien.
Overdrijving
Voor de opening van de Vebo-ten
toonstelling was, ondanks de drukte
op landelijk landbouw-niveau, ir.
Knottnerus. voorzitter van het
landbouwschap, naar Leiden geko
men. 'De concentratie van het
marktwezen gaat door', zei de land-
ADVERTENTIE)
en die loeren" "«3^1
DAGRA N.V. DIEMEM
bouwschapsvoorzitter. 'De groten
groeien verder, terwijl de kleinen
wegvallen'.
'Voor een gemeente als Leiden is
het belangrijk naast een goede ou
tillage een goede verwerking van
gebruiksvee te hebben en een ef
fectief apparaat om het slachtvee
gereed te maken voor de slager'.
Knottnerus stelde het als veel idea
ler dat de boer wanneer hij meent
dat zijn rund slachtrijp is. de fa
briek opbelt en het dier laat opha
len'. Dan moeten er natuurlijk wel
goede en beëdigde taxateurs komen
om beide partijen te garanderen
dat een juiste prijs wordt betaald'.
'Concentratie, ook is de tentoon
stellingssector is nodig en belang
rijk'. vond ir. Knottnerus. 'Over
drijving schaadt. De arbeid op de
bedrijven wordt steeds schaarser.
Daarom wordt het ook voor de boer
steeds moeilijker om een dag vrij
te maken om met zijn dier naar de
tentoonstelling te komen. Je moet
echt een opvolgende zoon hebben
die een dag tliuis het vee kan
verzorgen, of die met het dier naar
de tentoonstelling kan komen, an
ders is het een moeilijke zaak'.
Vertrouwen
Een vrij uitgebreid referaat hield
de landbouwschapsvoorzitter over
de problemen die binnen de EEG op
landbouwgebied bestaan. Toen het
verdrag van Europa is gesloten",
zei ir. Knottnerus, 'wilde men één
landbouwmarkt. Net als bij de in
dustrie wilde men de invoerrechten
langzaam laten verdwijnen. Maar
omdat er een te ingewikkeld land-
bouw-stelsel was in de diverse lan
den, kon het oude systeem niet met
één pennestreek van' de tafel, wor
den geveegd. Men wilde één land
bouwmarkt. Net als bij de industrie
wilde men de invoerrechten lang
zaam laten verdwijnen. Maar omdat
er een te ingewikkeld landbouw-
stelsel was in de diverse landen,
kon het oude systeem niet met één
pennestreek van de tafel worden
geveegd. Men wilde één markt en
één prijs. Alleen de transportkosten
zouden variatie in de prijzen van de
diverse landen brengen. Men heeft
er tien jaar over gedaan om het
zover te krijgen; van 1958 tot 1968.
Maar toen is de Duitse Mark on-
hooggeschoten en de Franse Frank
omlaag. En had men toen voor de
hele EEG één rekeneenheid inge
voerd, dan had men voor de Franse
boeren het Inkomen in één keer tot
de helft teruggebracht'.
'Men doet vaak alsof het probleem
'xpositie in Gemeente-archief
jor Jaap Kamerling
.IDEN De gemeentelijke
jhieftiienst heeft in haar ge-
iw aan de Boisotkade een bij-
.ider aardige tentoonstelling
Jgericht over de Drie october-
ringen vanaf 1574 tot nu toe.
Je expositie loopt van 27 sep-
iber tot 29 november en heeft
uitgangspunt de dagindeling
l de 3-octobervieringen van
fcille tot het ophalen van het
1 na afloop van de feestelijk-
len.
i oud filmpje toont de viering
[het Ontzet in het jaar 1926. Er
den bij die viering groots opge-
e tournooispelen plaats op een
ëin achter de Rijndijkstraat. Er
toen een imposante overi-
S kartonnen ridderburcht ge-
lërd met aan weerszijden hoge
|en. Binnen de wallen werden
steekspelen gehouden door
e ridders, gadegeslagen door
gemalinnen. Er werd in dat
bijzonder veel historische kle-
[edragen door de Leidse burge-
Ook -de kermis toen mocht er
in evenals de traditionele grote
;ht.
de rondleiding kan men
lemen, dat pas in de negentien-
w de viering het karakter
van een groot volksfeest,
'oor was er hoofdzakelijk
|ke van een kerkelijke viering.
:n de jaarmarkt rond drie-oc-
ir zorgde voor wat extra vertier
tarder beperkten de feestelijk-
fn zich tot dè bovenlaag van de
frlking.
jaarmarkt werd in 1574 voor
i eerst gehouden en werd ge-
ht door de Staten van Holland,
[Leiden na het beleg een econo
me injectie wilden geven. Zij
rde tot de veertiger jaren van
|7e eeuw en met wat historische
(lsheid zou men kunnen zeggen,
[nu de Leidato deze jaarmarkt
ft vervangen.
merkelijk, dat dit jaar voor het bijwoonden. Voor de echte Leide-
eerst in de geschiedenis van de
vieringen een heuse oorlogsbodem
in Leiden zal aanmeren n.l. de Hr.
Ms. Hefring, patrouillevaartuig van
de Koninklijke Marine, die maan
dagmiddag het Galgewater zal bin
nenvaren.
Koninklijk bezoek is er ook al eens
eerder geweest op 3-October name
lijk in 1924, toen koningin Wilhel-
mina en prins Hendrik de viering
naar is het zeker de moeite waard
de vieringen van toen en nu eens
te vergelijken. De toegang is gratis,
het filmpje wordt getoond, steeds
als er voldoende mensen zijn en de
openingstijden: maandag tot en
met vrijdag 9-12 en 14-17 uur. za
terdag van 9 tot 12 uur. Op 10. 17.
24 en 31 okt. 's avonds van 19.30 tot
1.30 uur en 3 en 4 oktober alleen
's ochtends.
Iressant is te konstateren, dat
het eind van de zestiger jaren
[het eerst de militaire parades
de vieringen verdwenen. In 1954
i er nog een parade, waarbij
lerne raketten werden gede-
fstreerd. In 1967, toen de koude
«g al een stuk milder was ge-
den was er alleen nog maar een
Dé te zien. Het is dan ook op-
LEIDEN Met ingang van maan
dag 7 oktober zal het noordelijk
gedeelte van de Morsweg (tussen
spoorlijn en Morspoort) voor alle
doorgaande verkeer worden afge
sloten.
Deze afsluiting zal (afhankelijk van
de weersomstandigheden) drie we
ken duren en is noodzakelijk in
verband met de herbestrating van
het wegdek.
Ten behoeve van het doorgaande
verkeer zal een omleldingsroute
worden aangegeven. Het bestem
mingsverkeer zal waar mogelijk
worden doorgelaten.
in de EEG een landbouwprobleem
is. maar het is eigenlijk een mone
taire zaak. De ministers van finan
ciën moesten hun zaak beter in de
hand houden, dan waren er voor de
landbouw geen problemen geweest.
Dat is nu nog steeds het probleem
waarmee wij zitten. De oplossing
van het hele probleem is volgens ir.
Knottnerus bereikt wanneer de
landbouwprijzen met de revaluatie
en devaluatie zouden kunnen mee-
schommelen. Maar daartoe is lang
niet ieder land bereid'.
'Vaak', vond ir. Knottnerus. 'wordt
elkaar een gebrek aan vertrouwen
verweten, terwijl het in veel geval
len berust op een gebrek aan com
municatie. De materie is zo moei
lijk dat er zo veel jargon wordt ge
bruikt. dat het voor de mensen aan
de basis, de boeren en tuinders
waarvoor men bezig is, niet meer te
begrijpen is'.
Concentratie
Vebo-voorzitter Buck was het wel
-eens met de redenlnging van ir.
Knottnerus, voor zo ver het de re-
deniging over de concentratie van
tentoonstellingen betrof'. Maar een
al te grote concentratie Is ook niet
goed. Vroeger had iedere boeren
gemeente zijn jaarmarkt of ten
toonstellingsdag. Dat is al lang niet
meer zo. Het gevolg daarvan is wel
dat veel boeren niet meer meedoen,
omdat ze menen dat tegen de deel
nemers aan een zo grote tentoon
stelling toch niet is op te concurre
ren'.
De genodigden voor de opening,
waaronder veel burgemeesters van
gemeenten in de omgeving, maak
ten daarna een rondwandeling over
de tentoonstelling. Vebo Is een ten
toonstelling die zeker ook voor niet-
agriërs de moeite waard zou zijn.
Er liepen wat moeders met kleine
kinderen. En die liepen, in tegen
stelling tot de meeste vakmensen,
met veel meer zichtbaar plezier op
de tentoonstelling rond.
Academische examens
LEIDEN 23s- sept. geslaagd voor Kand
ex Godgeleerdheid de heren P BlschofT
van Heemskerk E Knljff, mej J 'l'h
Portuin. Kand ex klassieke taal- en let
terkunde de heer J M van Ophuijsen,
doet ex wijsbegeerte de heren H Phllip-
sen c.l. A C Braet, kand ex wijsbegeerte
de heer JJ G Dijkhuis, doet ex notarlëel
recht de heren E Reinders en A D
Flesseman C E M van Steenderen. M C
Mourenhout, M M Elsjna.
LEIDEN, 24 sept, geslaag voor doet ex
notarlëel recht de heer A J Stasse. kand
cxWIWen N de heren J van .Weeren
en H v d Stadt en Mej M v d Snoek,
kand ex W 3 W en N de heren J v d
Schuit. J A Tolenaar. M T v d Zon, G M
den Hollander. C Otto. R v d ZwaalJ, J
de Graaf. A J Reljman. H Opschoor. A
Hortensius. P A Jansen,- D A Barents,
Kand ex N 1 W en N de heren H W
LAmer. H A Innemee. C J v d Poel. kand
hll. J A Weinrelch. kand ex B 3 W en N
de heer J Th Hendriks, Kand EX B 4 W
en N mej C M HooiJmans. MOB
Natuurkunde de heer A P M Slingerland,
doe ex natuurkunde de heren A Harog. D
van Delft. P P J Del Hey. C J de Pater.
W L C tussen. Doet ex sterrekunde de
heer J C M Tolenaar, doet ex biologie de
heren P Pavler. W T Jansen, de dames R
Brand. B L J van Leeuwen. J M Mentlnk.
doet ex farmacie de heren MER Mar
tens. C J Boogerd. D P Spier. CJ
Pelllkaan. FTC Stiefelhagen. C P de
Haseth. F W oudshoorn. L J J Houwe. de
dames E J HooljmeiJer, J B Rales. L D
tan Tjltrowlrju. G L Kho. Doet ex
scheldjunde de heren L van Dodegom. R
van Doorn, kand ex B 4 W en N mevr M
Cowan v d Llltz. de heer J Cohen, kand
ex B 5 W en N de heer M J P van Oijen.
kand ex S 2 W en N de heren P B
Martens, W H van Prooljen. J A Fodkens.
W H Lindhout. G Admiraal, kand ex S 3
W en N de heren P A A M de Leeuw, E
R Hnrm&n. kand ex S 4 W en N mej J
van Daalen. W M Vonk, S Gorter, kand
ex P 1 W en N de heren H Ris. G I Vos.
K G Hagenaar. H Bracht, A M v d
Mooren. TH A M Steegh. R P v d Broek,
de dames J C Kok. J M J de Roolj, PM
J fonk Kan JIJ. B M Loomans.
LEIDEN Volgende week wordt in
Leiden de jaarlijkse collecte voor
de Dierenbescherming gehouden. In
verband daarmee verzocht men ons
opneming van de volgende medede
ling: Bussen afhalen: Auberge
Francaise. Kloksteeg 19 Leiden op
vrijdagavond 27 september a.s. van
19.00 tot 20.00 uur en maandaga
vond 30 september a.s. van 19.00
tot 20.00 uur.
Bussen afhalen straatcollectes 5 ok
tober: Auberge Francaise, Klok
steeg 19 Leiden op vrijdagavond 4
oktober a.s. van 19.00 tot 20.00 uur,
zaterdagmorgen 5 oktober a.s. van
9.00 tot 11.00 uur.
LEIDEN Woensdagavond werd
in de Bethlehemkerk aan de Drift
straat het feit herdacht, dat op 12
juli 1934, de toen genoemde Kooi-
kapel (in gebruik werd genomen).
De man. die hiertoe stoot gaf, was
ds. J.OH. W. Groot Enzerink.
Van zijn kand verscheven twee
brochures. Uit één daarvan, betref
fende de bouw en de predikatie, die
ds. Groot Enzerink toen hield, heeft
ds. E. M. Pannekoek. nu herinne
ringen opgehaald.
Een vraag van de toenmalige wijk-
predikant in deze brochure luidde;
'Kent gij. die uitgestrekte wijk,
links van de Lage Rijndijk?' Daar
moest nodig een kerk komen. De
kerk moet in onze tijd- aldus ds
Groot Enzerink veerig jaar geleden
naar de mensen worden gebracht.
Het ging niet alleen om de kerk.
Ook voor andere doeleinden zoals
de wijkverpleging, zouden de loka
len gebruikt kunnen worden. Ds.
Groot Enzering deed een beroep op
de gemeente door een 'dubbeltje-
sactle' in het leven te roepen. De
toenmalige wijkvereniglng nam de
exploitatie van de bebouwen - kerk
en wijkcentrum - voor de tijd van
tien jaar voor haar rekening.
De Schriftlezing en de voorzang,
waren woensdag avond dezelfde, als
40 jaargeleden, n.l. enige verzen uit
Efeze 2. en de verzen 1. 2 en 8 van
Psalm 89.
Ds. Pannekoek bepaalde de aanwe-
ziginge ook nog bij het heden en
de toekomst. In 1934 was het een
sombere tijd van grote werkloos
heid. Het treft temeer, dat men
toen dit werk kon doen. Ds. Panne
koek herinnerde aan de mobilisatie
van 1939, gevolgd door de oorlog
1940-45. Het werd na de tweede
wereldoorlog, een heel andere tijd.
De werkloosheid verdween. Helaas
ziet men deze nu enigszins terugke
ren. Er kwam ook een ander leven
spatroon. Wij zijn een reizend volk
geworden. Geloven is in deze tijd
niet gemakkelijk. Het vereist bezin
ning en rust. Jezus was ervan over
tuigd dat een mens van brood al
leen niet kan leven, er is in deze
tijd toch een groep, die trouw
blijft. De toekomst is van God. Die
naar ons toekomt.
In het wijkgebouw Irene werd na
de bezinningsbijeenkomst in de
kerk nog een ongedwongen samen
zijn gehouden, waarbij de herinne
ring aan mensen en gebeurtenissen
in en rond de Bethlehemkerk een
belangrijke plaats innam.
Derde deel 'Leiden, een Hollandse erfenis' verschenen
LEIDEN Gistermiddag is het derde deel van de serie fotoboeken 'Leiden, een Hollandse erfenis'
aan burgemeester Vis aangeboden. In het derde en laatste deel van de serie worden het land en de
dorpen, die Leiden omringen, getoond. Dit deel draagt dan ook, als ondertitel 'Het omringende
land.'
Ook hiervan is de samensteller boek werden door hem gemaakt. De
weer de bekende Leidse fotograaf meeste afbeeldingen zijn afkomstig
Herman Kleibrink. Hij verzorgde de uit het bezit van de Gemeentelijke
omslag, het ontwerp en de lithogra- archiefdienst, de collectie Bodel
fie en de meer recente foto's in het Nijenhuis van de universiteitsbibli-
LEIDEN De Federatie Vrouwelij
ke Vrijwillige Hulpverlening, afde
ling Leiden, waarbij zestien vrou
wenverenigingen en-of organisaties
zijn aangesloten, heeft de kanker
werkgroep van het Academisch Zie
kenhuis Leiden onder leiding van
Prof. Dr. A. Zwaveling benaderd
met het verzoek een onderzoek op
borstkanker bij vrouwen te organi
seren. De werkgroep meende, op
grond van bekende literatuur-gege-
vens waaruit blijkt dat een derge
lijk onderzoek zinvol kan zijn, hier-
aan haar medewerking te moeten
verlenen.
Om de jpraktische uitwerking te
réallseren werd een kleine studie
commissie gevormd, bestaande uit
de dames G. L. Vis-Hommes, H.
Lubach-Lehman de Lehnsfeld (pres.
en secr. van de Fed. V.V.H.) en J.
Zitman-Schoppen, en de heren
Prof. Dr. A. Zwaveling (Heelkunde
Acad. Ziekenhuis), Prof. Dr. H. J. P.
M. Dijkhuis (Leids Huisartsen In
stituut) en W. de Bruyn'e (huisarts
en. secr. van de Leidse Huisartsen
Vereniging).
Uitgangspunt van de plannen is,
dat de onkosten van het onderzoek
laag gehouden moeten worden. Er
werd dan ook besloten, dat zeer
vee! onbetaalde, maar voldoende
deskundige vrijwilligsters bij het
onderzoek ingeschakeld zullen wor
den.
De voorbereidingen zijn nu zover
gevorderd, dat begin januari 1975
in Leiden gestart kan worden met
een onderzoek op borstkanker bij
vrouwen van 35 jaar en ouder.
otheek in Leiden en het archief
van het Hoogheemraadschap Rijn
land.
De lezer of beter gezegd, de waar
nemer kan in dit boek tochten
maken van tde stadsrand van Lei
den af in een vijftal richtingen, het
zuidoosten en het noordoosten van
de oude stad bij wijze van spreken
weer op het eerste pad komen.
Uitgever Jan de Kier noemde dit
deel de kroon op het werk van
Herman Kleibrink, ëen beschieden
man, die als fotograaf werkt bij de
Sterrewacht en met veel vakkun
digheid en liefde deze serie heeft
samengesteld. De onderschriften
zijn van de hand van William Dow
ner. Dit laatste deel is bijna ander
half keer zo dik als de'voorgaande
delen en is gedrukt in een oplage
van 4000 exemplaren. Bij de voor
verkoop werden al 1300 exemplaren
vérkocht.
Dat de serie aanslaat bij het pu
bliek blijkt behalve uit de voorver
koop wel uit het feit. dat van het
éerste deel al een vierde druk is
.uitgekomen. Niet alleen oudere Lei-
denaars maar ook veel jongeren en
oud-Leidenaars, onder wie veel
mensen, die hier vroeger hebben
gestudeerd, tonen veel belangstel
ling voor de serie. Vrij algemeen
zijn de fotoboeken te vinden in de
etalages van boekwinkels in het
hele land, vertelde ons de heer De
Kier.
Dit fraaie fotoboek, dat bijzonder
veel kijk- en leesgenot biedt, is
gedrukt bij de Leidse drukkerij
Demmenie. Achter in het boek is
een historisch heel interessante to
pografische en militaire kaart bij
gevoerde die In 1850 werd vervaar
digd.
LEIDEN Woensdagavond is door
kolendampvergiftiging in een wo
ning aan de Haarlemmerstraat een
bejaard echtpaar bewusteloos ge
raakt. De 85-jarige man en zijn 76-
jarige vrouw moesten naar het AZL
worden overgebracht. Ze verkeren
niet in levensgevaar. Bij onderzoek
door de brandweer bleek, dat de
schoorsteen geheel was verstopt.
Woensdag om 19.12 zijn twee
auto's op de kruising van de Chur-
cilllaan en de Haagweg tegen el
kaar gebotst. Een passagier van de
ene auto, een Rotterdammer van 26
jaar. kreeg snijwonden aan het
hoofd en werd naar het AZL ge
bracht. Een passagier van de ande
re auto, een 24-jarige vrouw uit
Voorschoten, moest voor onderzoek
naar het AZL.
Uit een woning aan de Boshui-
zerlaan is in de nacht van dinsdag
op woensdag een antieke Friese
staartklok ontvreemd ter waarde
van 6500. Men kwam binnen vla
de achterzijde van het huis.
