roepen in .-Oosten ip sterkte Arbeiders en studenten in Ethiopië éénsgezind Uithongering wapen tegen lijkt enige de Koerden Regering van Thieu keert zich tegen oplevende kritiek Franse premier keert zich weer tegen VS Een wonderlijk waardig en vindingrijk volk jndens instituut: tekorten ids oorlog weer opgevuld Kennedy: opheldering over 'verdrinking' 'gentijnse errilla's op wraak Militairen moeten plaats maken voor burgers Orkaan eist vele doden in Honduras Russen menen een 'zwart gat' te zien Pleidooi voor Mirage Gewoontes? 'as er voor op UW/KWARTET VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1974 BUITENLAND T7/K9 DEN (AFP, UPI) De troepen in het Midden-Oosten zijn s de oktober-oorlog van vorig jaar weer op sterkte. De Ver- de Staten en de Sowjet-Unie hebben de verliezen aan oorlogs- erieel dat de betrokken landen hebben geleden al weer aange- Krantenverbranding in Vietnam SAIGON (Reuter, AP) De Zuidvietnamese regering van presi dent Thieu is gisteren openlijk opgetreden tegen de sterk groeien de oppositie. sta L itaat in het jaarrapport 'Het ievenwicht 1974-75' dat het jebbende Internationale in- t voor strategische studies in n vandaag publiceert. Volgens ïstituut zijn de militaire uit- wapenaankopen in het m-Oosten nog nooit hoger ge- dan op het ogenblik. De mili- begroting van Israël slokt nu de helft van het bruto-natio- produkt op meer dan van and ook en 'die van Egypte een derde. Per inwoner be- Israël meer aan defensie dan ook ter wereld. De landsver- bg kost de gemiddelde Israë- rier maal zoveel als de gemid- Amerikaan. idi-Arabië ize lijst van defensie-uitgaven oofd is Saoedi-Arabië van de iiende plaats die het in 1970 nnam nu opgerukt naar de In vier Jaar tijd heeft dit zijn militaire uitgaven zeven- l verhoogd. Iran (Perzlë) drie maal zoveel uit. Gemid deld besteden' de Arabische landen nu 9,5 procent van het bruto-natio- naal produkt aan bewapening, te genover 3 procent in de NAVO- landen. De Golfstaten hebben het afgelopen jaar grote orders ge plaatst in de VS, Frankrijk en Groot-Brittannië. Iran kreeg 80 ul tra-moderne straaljagers van het type F-14 en Saoedi-Arabië 100 ge vechtstoestellen, 150 tanks en een groot aantal pantserwagens. Deze aankopen werden mogelijk gemaakt door de olieverdiensten. Het instituut zegt dat de oktober- oorlog heeft aangetoond dat geleide projectielen een overwicht hebben op vliegtuigen en pantserwagens tijdens conventionele operaties. Het rapport geeft tabellen van de ver schillende soorten wapens en van de strijdkrachten van de landen in het Midden-Oosten. Zo blijkt dat het. aantal militairen in Egypte van 298.000 is -gestegen tot 323.000. Het Egyptische leger heeft nu drie pantserdivisies in plaats van twee. Israël heeft 33.500 officieren en 112.000 dienstplichtigen en kan bij mobilisatie binnen 72 uur 400.000 militairen op de been brengen. Syrië heeft 137.500 militairen, waarvan 125.000 bij de grondtroe pen. VS en Sowjet-Unie Het rapport constateert ook dat de bewapeningswedloop tussen de Ver enigde Staten en de Sowjet-Unie in versneld tempo verder gaat. De Sowjet-Unie heeft betere en zwaar dere raketten opgesteld en versnelt de toepassing van meervoudige kernladingen daarvoor. De VS lig gen op dat laatste punt nog duide lijk voor. Over enkele Jaren zullen de Amerikaanse raketten 9000 van die 'MIRV's' kunnen afleveren, de Russen zouden er in het begin van de jaren 80 pas zo'n 7000 kunnert hebben, aldus het instituut in zijn jaaroverzicht. De beide supermogendheden ver snellen de ontwikkeling en opstel ling van verbeterde kernwapens bij gebreke aan een overeenkomst om hun wapensystemen te beperken. Over die overeenkomst zijn juist deze week In Genève de SALT- onderhandelingen hervat. China heeft een voorraad van en kele honderden kernwapens. Het beschikt over vijftig raketten voor middelbare afstanden. Een zwaar der type raket, dat Moskou zou kunnen bereiken, is wellicht klaar om te worden opgesteld. In Europa veranderde de militaire balans weinig. De hoeveelheid itie van Buenos Aires heeft tanks van het Warschau-pakt steeg l twee ERP-leden doodge- wat. terwijl de NAVO-landen aan- die bezig waren met het zienlijke hoeveelheden anti-tank- in van melk in een krotten- wapens kochten. De melk was eerder op de dag INDIANA (Reuter) Als senator Edward Kennedy besluit mee te doen aan de Amerikaanse presi dentsverkiezingen in 1976 zal hij antwoord geven op alle vragen over het geval 'Chappaquidick'. Hij heeft dat gezegd in een rede in de staat Indiana. Chappaquidick is het eilandje, waar Kennedy In 1969 met zijn auto in het water reed. Zijn passagiere, de secretaresse Mary Jo Kopechne, verdronk daarbij onder nooit helemaal opgehelderde omstandigheden. De zaak, die in 1969 zeer veel publiciteit kreeg, is dit jaar door de Watergate-zaak weer In de belangstelling gekomen. Naar aanleiding van het zorgvuldi ge onderzoek naar het aflulster- schandaal hebben kranten en com mentatoren er aan herinnerd, dat er rondom 'Chappaquidick' nogal wat onbeantwoorde vragen zijn ge bleven. Erward Kennedy is in de Democra tische partij nog steeds de man met de beste kansen voor het pre sidentschap. De afgelopen maanden is in veel beschouwingen voorspeld, dat de verdrinking van Mary Jo Kopechne Kennedy lelijk parten zou kunnen spelen bij presidents verkiezingen. Zijn tegenstanders zouden het geval zonder twijfel hebben uitgebuit. In zijn rede van deze week herin nerde Kennedy er aan. dat hij de volledige verantwoordelijkheid had aanvaard voor deze tragedie en zijn diepe spijt had betuigd. OP DE FOTO: buiten de zaal waar Kennedy sprak werd tegen zijn eventuele deelname aan de presi dentsverkiezingen gedemonstreerd. Op het spandoek op de voorgrond wordt hij spottend 'de held van Chappaquidick' genoemd. Het meest rechtse herinnert er aan, dat er in de Watergatezaak in elk geval nie mand verdronken is. 31* doden en roering OS AIRES (Reuter, UPI) evolutionaire volksleger' van linie (ERP) heeft aangekon- Argentijnse legerofficieren te vermoorden uit wraak voor oodschieten van 14 van liun aden, die vorige maand een cte aanval op ccn kazerne en. Volgens, de lezing van het tijnse leger werden deze 14 eros in het gevecht gedood, volgens de verklaring van het hebben dienstplichtigen be- [1 dat legerofficieren bevél ga- ot de executie van 14 k 16 lla's die op dat ogenblik geen meer boden. ilke gedode kameraad zal een ïurige legerofficier terechtge- worden, aldus de verklaring. RP heeft onlangs twee offi- ontvoerd. ADDIS ABEBA (AFP, Reuter, UPI) De Ethiopische arbeiders en studenten hebben elkaar gevon den in het protest tegen de voorlopig militaire raad, die het Afrikaanse land na de afzetting van kei zer Haile Selassie bestuurt. Beide groeperingen vinden dat de militaire heersers onmiddellijk de macht moeten overdragen aan een burgerregering. De militairen hebben dit tot nu toe geweigerd. Vandaag wordt het overleg over een gezamenlijk front voortgezet. De vakbeweging noemt de militai ren 'ondemocratisch en reactio nair', terwijl deze op hun beurt vakbondsleden Uitmaken voor 'Im perialistische agenten' en 'aanhan gers van de afgezette keizer'. De voorlopige militaire raad heeft gis teren met tot dan toe ongekende felheid herhaald dat hard zal wor den opgetreden tegen iedereen die zich verzet tegen de vreedzame ver andering die het land ondergaat. Alleen de bond van spoorwegarbei ders heeft zich achter de militaire raad geschaard, maar zij heeft zich hiermee de woede van de vakcen trale op de hals gehaald. De invloed rijke bond van onderwijzend per soneel heeft eveneens weer kritiek op de militairen laten horen. Dezen dreigen thans snel de steun van de intelligentsia en de arbeiders, hun belangrijkste steunpilaren tot nu toe, te verliezen. Ook gisteren werd door studenten weer gedemonstreerd. Een betoging bij de hekken van het hoofdkwar tier van de vierde legerdivisie werd door de politie met harde hand uiteengeslagen. Er vielen verschei dene gewonden. De demonstranten eisten de vrijheid van ongeveer twee honderd regeringsvertegenwoordi gers uit de periode Haile Selassie die op het terrein gevangen worden gehoudenRegeringswoordvoerders zelden dat de betogers door familie van gedetineerden voor hun de monstratie werden betaald. Het was de eerste gewelddadige demonstratie in Addis Abeba sinds de staatsgreep van de vorige week, waarbij keizer Haile Selassie werd afgezet. Het is nog steeds niet duidelijk of Haile Selassie Inderdaad in honger staking is gegaan. Wel is nu zeker dat hij is overgebracht naar een ziekenhuis maar of hij daar nog steeds verblijft willen militaire woordvoerders niet zegg' Hongerdood Eén Vr'n de nieuwe militaire heer sers in Ethiopië, luchtmacht-kolo nel Tesema, heeft; in een Interview gezegd dat de belangrijke taak van de militaire regering is vier miljoen mensen van de hongerdood te red den. Hij zei dat de hongersnood te wijten was aan onmacht, corruptie en onverschilligheid van de vorige regering. Volgens Tesema is er dringend behoefte aan buitenlandse hulp. De luchtmacht-kolonel zei dat er een landhervorming zal worden doorgevoerd en dat een vooruitstre vende maatschappelijke structuur tot stand zal worden gebracht. 'Wij hebben nog geen besluit genomen over het maximale landbezit', aldus Tesema. 'Het zou ook verkeerd zijn het in te kleine percelen op te delen zodat het voor moderne land bouwmethoden niet meer geschikt zou zijn'. Vier ex-ministers van landbouw in Ethiopië hebben zich gisteren moe ten verantwoorden voor hun beleid tijdens de grote droogte en hon gersnood in het land. Een commis sie zal uitzoeken of zij zich in hun ambt hebben verrijkt. Alle minis ters hebben de verantwoordelijk heid vóór de rampzalige gevolgen van de droogte afgewezen. Ato Abe- he Retta zei dat hij pas van de omvang en de ernst hoorde nadat .hij was afgetreden. Kassa Wolde Mariam wees de kritiek van de hand en zei dat hij verschillende malen in hét gebied geweest was. De twee andere bewindslieden zijn Ato Work Habte Wold en Guermat- cheou Tekle Haouarlat. Vandaag zullen de militairen een persconferentie houden waarin zij hun beleid voor de toekomst zullen uiteen zetten. In de hoofdstad Saigon probeerde de politie een krant in beslag te nemen, waarin kritiek op president Thieu was opgenomen. De redactie voorkwam dit door de hele oplage, waar het de politie om te doen was, in brand te steken. In het gewraak te artikel werd president Thieu op geroepen zich aan zijn beloften over verkiezingen te houden of an ders af te treden. Er bestaan in Zuld-Vietnam stren ge perswetten. Die zijn juist de afgelopen weken zwaar aangeval len. Verder ls het bewind van Thieu de laatste tijd in tal van publlkaties beschuldigd van ernsti ge corruptie. Ook op de voortzet ting van de oorlog tegen de Vlet- cong en Noord-Vietnam is in toe nemende mate kritiek. Buitenland se waarnemers spreken van een duidelijke opleving van de oppositie in Zuld-Vletnam. Er was gsteren ook een officiële reactie op één van de vele beschul digingen van corruptie. De semi- officiële organisatie onder leiding TEGUCIGALPA (UPI) De or kaan 'Fifi' die gepaard ging met stormvloeden, zware regenval en windstoten met een snelheid van 210 km per uur, heeft gisteren een spoor van dood en verwoesting in het noorden van Hondruas achter- het noorden van Hondruas achter gelaten. De autoriteiten vrezen dat het aan tal doden meer dan 200 zal bedra gen. Alleen al in het gebied rond de stad La Celba zijn 100 lijken geteld. De meeste slachtoffers zijn door verdrinking om het leven ge komen. De schade wordt op hon derdduizenden dollars geschat. Ba nanenplantages, rijstvelden, brug gen en huizen zijn verwoest. Vol gens de regering is een derde van liet land, waaronder het rijkste landbouwgebied, door de orkaan getroffen. In Puerto Cortes is de enige olieraffinaderij van Honduras door het water van de buitenwereld afgesloteh. van de echtgenote van Thieu, ontkende, dat eij relaties onder hield met een groep smokkelaars. Deze beschuldiging was afkomstig van een groep militante rooms-ka- tolieken 'Wij zijn geen smokke laars', zoliet de Vrouwenorganisatie voor Sociaal Werk van mevrouw Thieu gisteren weten. Het was voor het eerst sinds twee weken, dat er van officiële zijde werd gereageerd op de verhalen over de corruptie, die In Zuid-Vietnam tot in de hoogste regeringskringen reikt. MOSKOU. LONDEN (AFP. Reuter) Sterrekundigen in Leningrad menen een nieuw 'zwart gat' op het spoor te zijn. Dat is een onvoorstel baar dichte opeenhoping van mater rie die volgens de theorie het laat ste levensstadium van grotere ster ren zou zijn. De ster stort onder zijn eigen zwaartekracht in tot een superzware bol van enkele kilome ters. De zwaartekfacht er omheen is dan zo groot dat zelfs geen licht straal kan ontsnappen. Materie die in de buurt komt, wordt het gat in getrokken, en verdwijnt spoorloos. Professor Kirill Ogorodnikow meent dat zich een uiteraard onzicht baar zwart gat bevindt in de bolvormige sterrehoop Omega Cen- tauri, een verzameling van zo'n honderdduizend sterren. Hij heeft namelijk met zijn assistente Jelena Naoemowa de totale massa in die sterrehoop bepaald, en die lijkt duizend keer zo groot te zijn als men op grond van het aantal ster ren verwachtte. »De enige redelijke verklaring die Ogorodnikow kan bedenken is de aanwezigheid van een zwart gat. Een van de weinige martieren waarop zo'n gat indirect toch te 'zien' is, is waarneming van de röntgenstraling die zou worden uit gezonden door ges wolken die sterk verhit worden terwijl zij ih het gat gezogen worden. Die waarneming kan gebeuren met de Astronomi sche Nederlandse satelliet ANS, zo dra de baan daarvoor in de komen de maanden gunstig ligt. PARIJS (UPI) Premier Jacques Chirac van Frankrijk heeft gisteren op een perslunch in Parijs opnieuw een hard standpunt ingenomen te genover de V.S. Hij herhaalde dat Frankrijk zich niet zal aansluiten bij de vooral door de V.S. gewenste groepering van olieverbrulkende landen en zei dat de landen van de NAVO als blijk van hun Europese gezindheid Franse straaljagers moeten kopen en geen Amerikaanse. In antwoord op vragen verklaarde de Franse premier dat de energie- politiek van Frankrijk niet gewij zigd Is. De prijsverhogingen van de grondstoffen zijn gerechtvaardigd en Frankrijk wil dan ook niet be trokken worden bij een confronta tie tussen afnemers en verkopers. Frankrijk heeft dit voorjaar in Washington geweigerd samen met de V.S. en andere westelijke landen een groep olieverbrulkende landen te vormen. Over de concurrentiestrijd tussen Frankrijk en de VS om de contrac ten met Nederland, België, Noorwe gen en Denemarken voor de ver koop van straaljagers ter waarde van 3,5 miljard dollar, merkte Chi rac het volgende op: 'Volgens de rapporten van technici is er geen teöhnlsch of prijsverschil tussen de Franse Mirage en de Amerikaanse Cobra. Frankrijk is bereid een gro tere compensatie te verlenen als men de Mirage kiest'. rgentinië zijn gisteren ook sakenlieden ontvoerd. Het zijn iroers, die beiden behoren tot eet ie van Bunge y Bom, een (rote onderneming die in Ar- o.a. verf-, voedingsmidde- m textielfabrieken bezit. Het 1 is de op twee na grootste handel in de wereld. Juan en •Born werden na een kort [vecht weggevoerd door zo'n mannen. Bij de schietpartij de chauffeur van de auto en ndere directeur van het be- Alberto Bosch, om het leven, tvoerders waren gekleed in van de politie en de Zij hadden een wegversper- (gericht. (ADVERTENTIE) door Martin Pool - iet boek Leef verstandig - voor een gezond leven geeft larts Warren J. Brown antwoord Ie 200 meest terugkerende !en uit zijn praktijk. Waarschuwt voor een aantal Ie hand gelopen gewoontes, vertelt, wat er met u kan mren als u die niet verandert. verstandig - gids voor een nd leven is een praktisch en rmaticf boek over gezondheid iekte. 216 bladzijden met vele ringen, grafieken cn ma's, voor 14,90 bij elk chandel. Vier weken zijn we eerst door Oost-Turkije en West-Perzië ge trokken, we hebben veel armoe de gezien, maar vooral veel op dringerige, hindérlijk nieuws gierige kinderen. We zijn veel nageschreeuwd, ontelbare ma len is ons 'okay' toegeroepen of 'what is your name'. Dan komen we in een jeep bij de grens van Iraaks Koerdistan aan. We mogen door en meteen staan we tussen honderden noodverbllj- ven waar het krioelt van de men sen, van- kinderen. Duizenden be rooide vluchtelingen uit alle stre ken van het gebombardeerde Koer distan, geduldig wachtend op toela ting tot het veilige Perzië, waar kampen voor hun opvang zijn inge richt. Géén man, géén kind, komt zich bij onze auto verdringen. Be langstelling is er wel, maar men kijkt rustig toe. Géén hand, geen gezicht dat om iets vraagt. Tentoonstelling In Haji Omran wordt de verjaardag van de Democratische Partij Koer distan gevierd met een kunstten toonstelling. Is er op dit moment in Koerdistan aandacht voor kunst? Idriss Barzani, zoon van de grote leider en tweede man van het defensiebureau, opent de tentoon stelling. Deze kunst komt heet van de naald: het is een voortdurende aanklacht van een volk dat onrecht is aangedaan. Men ziet een stadje in vlammen onder bommenwerpers (Qala Dlza dat in april werd ver woest 134 doden enhonderden gewonden). Onder het opschrift FOOD ziet men uitgestrekte han den en smekende gezichten. Hoe moeten bij de harde economische blokkade van de Iraakse regering, de systematische vernietiging van oogsten en vee, de 1% miljoen vrije Koerden straks worden gevoed? REFUGEES: gebogen gestalten, kinderen op de arm, gevlucht voor de bombardementen, verdreven uit hun huizen nu 250.000 mensen, straks nog meer? Een kunstten toonstelling. 'Als het straks winter wordt en de Turkse regering laat nog geen vluchtelingen toe, dan weten we niet wat we met de mensen ln het noordwesten van Koerdistan moe ten doen', zegt een jonge jurist, Kak Karim Slnjarl, in moeilijk koerdisch. 'De mensen van het oos ten hebben we in Perzië kunnen onderbrengen, een 40.000 tot nu toe. Maar voor de mensen ten noorden van Mosoel ls de afstand naar de Perzische grens te groot: honderden kilometers bergland, die kunnen ze niet lopen, en bovendien kan Perzië er niet zóveel bij opne men. Maar in hun lappententjes of rotsspleten zullen ze de Sneeuwval en de vorst, tot 15 gr. Celslus, óók niet overleven'. Zijn stem wordt zacht. De vertaler aarzelt. 'Hij zegt: Misschien zal God voor ze zorgen'. Uitputtingsslag 'U hebt gelijk, onze economische situatie is moeilijker dan de mili taire of de politieke. Maar daarmee laten we ons niet tot concessies dwingen'. Dr. Mahmud Osman, se cretaris-generaal van het Koerdi sche bestuursapparaat, met zijn meestal onbewogen gezicht, is nu duidelijk geëmotioneerd. De Koerden lijken er zich van be wust dat de beslissende slag nu wordt gestreden. Niet voor niets zijn ze met hun meer dan honderd duizend uit het regeringsgebied naar de bergen gekomen om de rangen van de staf en het partlsa- nenleger te versterken. Nooit tevo ren waren er zóveel doktoren honderd zóveel Ingenieurs driehonderd zóveel onderwijzers 5000 ln Koerdistan. nooit een zó groot aantal pesl-merga's 50.000, met nog een reserve-militie van 60.000 man. Mensen genoeg, maar nauwelijks materiaal: instru menten en leerboeken, bulldozers en wapens. Wat met dat weinige materiaal wordt gedaan grenst aan het won derbaarlijke. Een gebombardeerde brug bij Galala ls opgelapt en weer berijdbaar. Ziekenhuizen en klinie ken functioneren. Overal waar kin- i deren zijn wordt onderwijs gege ven, zelfs in natuur- en scheikunde, maar dan zonder laboratorium. En op het slagveld zijn de verliescijfers één op tien of meer: de zware aanvallen van het Iraakse leger aan het centrale front, bij Rowan- duz en Ranya, hebben in drie we ken aan meer dan 850 Iraqi het leven gekost, tegen enkele tiental len pesi-merga's. Met 's nachts uit gelegde mijnen worden telkens weer tanks uitgeschakeld: periodiek worden ook Migs neergehaald. Sowjet-hulp De Stem van Koerdistan, de vrije radiozender, meldde zelfs het neer schieten van een supersone Tupo- lew en er zou een Russische piloot in zijn aangetroffen. Allang stellen de Koerden dat de Sowjets niet alleen maximale wa- pensteun aan hun Iraakse bondge noten beschikbaar stellen, maar ook militaire experts en zelfs een adviserende kolonel, Alexander Was- sllew genaamd, die In Kirkoek- schijnt te zetelen. Voor de kunst tentoonstelling in Hajl Omran stonden projectielen van Russische makelij opgesteld, voorzien van een briefje met de 'vindplaats' ln Koer distan erop. Barzanl's zoons Idriss en Mas'ood gaven over het een en ander tijdens een persconferentie bij olielamplicht, want elektrici teit is nergens voorhanden nog verdere bijzonderheden. 'Bij elk Gewapende Koerden in Galala, dat gezien de voortdurende bom bardementen thans geheel verlaten is. van de acht tegen ons in het veld gebrachte Iraakse dividles zijn vijf SowJet-experts ingedeeld. Dan zijn er nog honderden werkzaam op de vliegvelden, bij de olieinstallaties en bij allerlei andere industriële projecten. Tankbemanningen krij gen hun opleiding in Moskou. De Iraakse regering levert als tegen prestatie olie véél olie aan de Sowjets'. De Ba'ath-regerlng houdt de om vang van de oorlog voor het Iraak se volk verborgen: zS spreekt alleen over het vernietigen van een kleine misdadige imperialistische kliek. Maar hoe kan ze de hoge verliescij fers geheim houden, en het feit dat deze 'kliek' nu al een half jaar stand houdt in een gebied zo groot als Zwitserland? Demonstraties van de burgerbevolking ln regeringsge bied, ln Mosoel, tegen deze onzalige oorlog zijn met harde hand uit elkaar geslagen. Vooreerst zullen de Koerden hun hoop moeten stellen op de bespre king van de Perzische klacht bij de Verenigde Naties over de schending van de mensenrechten aan Iraakse kant. Hun vluchtelingenprobleem krijgt toenemende aandacht, de eerste zendingen medicamenten en voedsel zijn onderweg. Maar er is zo véél nodig: voor een heel volk in nood, een wonderlijk waardig volk dat vrij wil zijn. Dit is het tweede artikel over strijd van de Koerden in Irak. Het eerste verscheen zaterdag 14 september.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9