iebruik van gas
gen Japanners
erd afgeraden
beter
bestaat
er niet
Rijnwater blijft
jaar extra-zout
sraëlische kranten
doos over aanpak
Japanse terroristen
bnds heeft te weinig
•eep op ziekenhuis'
en is daarom
de meest
verkochte
Stichting huishoudelijke
voorlichting platteland
volgend jaar opgeheven
ii Uyl: geen airconditioning in ambassade
Koningin en Prins
feliciteren
de elf gijzelaars
NIW niet ingenomen
met oplossing gijzeling
In aanbouw zijnd
viaduct ingestort
Plaquette onthuld
ter nagedachtenis
commandant vlieger
Onderscheiding
voor H. M. Oldenhof
van 's Heeren Loo
Leraren: uitspraak
Veerman over Frans
is volksmisleiding
'Japanners
leken op
hun gemak'
Ongerustheid bij
middenstand over
toenemende misdaad
Onverwachte beslissing van minister:
W/KWARTET VRIJDAG 20 SEPTEMBER 1974
BINNENLAND/KUNST T9/K11
ZUJ
opg<
30U1
blo.
lllem
le
rgse
ragei
•zien.
inze Haagse redactie
sjHAAG De regering heeft de eerste dagen van de gijzeling
iewt overwogen om de Japanse terroristen door middel van gas
schakelen. Hierover is langdurig overleg geweest met de
ste gasdeskundige in Amerika. De Franse ambassade bleek
r niet met airconditioning uitgerust te zijn, waardoor het
le kamer binnengevoerd had kunnen worden.
panse terroristen hielden zelf
kening met een gasaanval en
daarom constant drie ramen
itaan om het effect van een
jke aanval teniet te doen. De
caanse deskundige raadde
een gasaanval af. mede
ieder mens verschillend op
ageert. Er was daardoor geen
eid dat alle drie de terroris-
;elijkertijd uitgeschakeld zou-
jnnen worden.
is de onderhandelingen bleek
terroristen zich zeer diep
op de gijzeling hadden voor-
Ze beschikten over uitge-
actieschema's om op alle
ielingen doeltreffend te
n reageren. Op ieder voorstel
Nederlandse regering kwam
eet een lijst van twintig tot
vragen los van de kant van
>anners.
ering zal vandaag een uitge
verslag over het verloop van
jzeling aan het parlement
toekomen, zei premier Den
steren in de Tweede Kamer.
zal ook een verantwoording
et beleid en de gekozen stra-
svorden afgelegd. In het ver-
irordt ook duidelijk gemaakt
m niet gewapend is ingegre-
n waarom de regering niet
geprobeerd de Japanners na
'ertrek uit de ambassade in
een hinderlaag te lokken.
Premier Den Uyl benadrukte nog
eens dat het beleid erop was ge
richt de gijzelaars vrij te krijgen,
maar niet tegen elke prijs. 'Vanaf
het begin hebben wij onvoorwaar
delijk geweigerd de Japanners met
hun gijzelaars en hun terreurwa-
pens uit Nederland te laten ver
trekken. Deze weigering was ge
handhaafd, ook als dit de dood van
de gijzelaars met zich mee had
gebracht. De regering kon niet de
verantwoordelijkheid op zich ne
men dat de terroristen met hun
gijzelaars elders nog meer slachtof
fers zouden gaan maken', zei Den
Uyl.
Dank
De minister-president dankte uit
gebreid alle mensen die bij de op
lossing van de gijzeling betrokken
waren. Dat gold met name voor de
tolk van de Japanse ambassade, de
secretaris van de Egyptische am
bassade, de politie, de bemanning
van de Boeing en een aantal amb
tenaren.
Ook dankte de premier de Franse
regering voor haar medewerking.
'Tijdens de onderhandelingen wis
ten wij ons gedragen door een ver
enigd volk, dat ons steunde met
begrip en medeleven. Terreur is
L AVIV/PARIJS (AFP-AP) De Israëlische kranten heb-
in hun commentaren Frankrijk, Nederland en Syrië aan
vallen voor de manier waarop zij de Japanse terroristen
n de Japan Red Army hebben aangepakt.
blad Haaretz schrijft dat het
reden van de Franse en Ne-
landse regeringen kan dienen
een directe uitnodiging aan
terroristen dergelijke acties in
toekomst te herhalen. De Je-
alem Post zegt dat de vier
tanners niet alleen in Syrië
als gerespecteerde gasten
het Palestijnse Bevrijdings
int, maar dat zij alle vier nu
op uitzicht hebben om vrij-
te gaan.
kranten zeggen nog dat
nkrijk zijn diplomaten over
hele wereld in gevaar heeft
raclit met de vrijlating van
iroeya en het betalen van
.000 dollar. Wat dat betreft
rnt het blad Davar het iro-
ch, dat juist een Frans am-
isadeur als doelwit van de
laad werd uitgekozen, terwijl
Franse regering 'duidelijk
i-arabisch' is.
New York Times vindt dat de
•ische regering de drie Japan-
rs. die de Franse ambassade
Den Haag bezet hebben ge
lden. moet arresteren en aan
Nederlandse regering moet
irdragen. De krant zegt dat de
den die geen maatregelen te-
misdadigers als de drie Ja-
mers nemen, de hoofdverant-
ordelijken zijn dat de plaag
1 internationale piraterij, ont-
iring en afpersing blijft
irtduren. Deze landen onder-
jnen de vrede en veiligheid
i de beschaafde maatschap-
in. vindt de krant.
Japan Red Army zegt in een
verklaring de operatie in Den
Haag als een overwinning op het
imperialisme en zionisme te
zien. Tegelijkertijd worden de
'kapitalisten in de wereld' ge
waarschuwd dat 'de strijd voor
bevrijding van alle onderdrukte
volken' zal worden voortgezet,
waarbij alle vrienden en kame
raden in de wereld worden aan
gespoord meer aanvallen tegen de
vijand te ondernemen.
De Franse president Giscard
d'Estaing heeft laten weten dat
de Franse regering niet zal wor
den overgehaald om aan geweld
plegingen mee te doen. Maar
Frankrijk zal wel alle middelen
gebruiken om de vrijheid en vei
ligheid van allen te beschermen,
zo voegde hij tijdens een bijeen
komst van het Franse kabinet
daaraan toe.
Niet overdreven
De Nederlandse staatssecretaris
van Buitenlandse Zaken. dr.
Kooimans heeft geen 'overdre
ven verwachtingen' van de be
rechting van de Japanners, die
het gijzelingsdrama in Den Haag
veroorzaakten. Hij toonde zich
in een vraaggesprek met de
NCRV ook duidelijk sceptisch
over de mogelijkheid dat de Ver
enigde Naties tot een doeltref
fende bestrijding van terreur zal
kunnen besluiten. Hij legde er
overigens de nadruk op dat het
kwaad van de terreur weliswaar
moet worden bestreden, maar
dat ook de oorzaken moeten
worden weggenomen.
cht in jaarverslag:
HAAG 'Helaas hebben de
ifondsen nog altijd weinig
op wat in de ziekenhuizen
t. Zij hebben maar te beta-
'ok als de noodzaak van een
ekking niet al te duidelijk
aat'. Deze opmerking maakt
estuur van de Federatie VMZ
verzekerden en medewerkers
ïrde ziekenfondsen) in het
irslag over 1973, dat gisteren
aar is gemaakt,
erslag zal zaterdag op de jaar-
dering van de federatie in
:ht worden besproken. De fede-
is met 41 aangesloten zieken
en en in totaal 4.6 miljoen
terden de grootste zieken-
organisatie in het land.
tijd dat de ziekenfondsen
als uitvoeringsorgaan fun
is volgens de federatie defi-
voorbij. De fondsen willen
iet beleid worden betrokken,
ds duidelijker gaan de fond-
izien dat de verzekerden, voor
slangen van wie zij pal staan,
al'een maar gediend zijn met
•ngebreidelde uitbouw van de
ïtytisvoorzieningen'. aldus de
Rtie.
Een grotere greep van de zieken
fondsen - bijvoorbeeld via norme
ring en budgettering - op de ge
beurtenissen in de ziekenhuizen zal
volgens het federatiebestuur echter
pas mogelijk zijn, als meer wette
lijke maatregelen in die richting
tot stand zijn gekomen. Met name
willen de ziekenfondsen betrokken
worden bij de invoering van een
volksverzekering tegen ziektekos
ten. De fondsen zullen dan, wordt
in het jaarverslag gezegd, moeten
streven naar concentratie en naar
nauwere samenwerking tussen de
overkoepelende organisaties.
De federatie VMZ vindt verder dat
er onjuistheden zijn ontstaan in de
honorering van bepaalde specialis
ten. Specialisten krijgen per ver
richting betaald. De technische
ontwikkelingen hebben er echter
toe geleid dat in een aantal geval
len. die vroeger door de arts moes
ten worden gedaan, nu kunnen
worden uitgevoerd door een appa
raat. bediend door een laborante of
assistente. De specialist blijft even
wel zijn verrichting declareren. De
federatie wil dat deze scheefge
groeide verhouding uit de wereld
word* geholpen.
een daad tegen de menselijkheid.
Toch heeft de menselijkheid in dit
geval gewonnen', zei drs. Den Uyl.
Kamervoorzitter Vondeling sprak
daarop de hoop uit dat de regerin
gen er samen in zouden slagen dit
soort gebeurtenissen te beteugelen
en op langere termijn te voorko
men. De Tweede Kamer zal naar
verwachting volgende week een de
bat over het regeringsbeleid in deze
gijzelingszaak houden.
DEN HAAG Koningin Juliana en
prins Bernhard hebben de elf per
sonen die op de Franse ambassade
gegijzeld waren gelukgewenst met
hun bevrijding. De felicitatie ging
vergezeld van een boeket bloemen.
AMSTERDAM Het Nieuw Israëli
tisch Weekblad is niet ingenomen
met de behandeling van het gijze
lingsdrama.
Het blad meent dat de verkregen
oplossing een uitnodiging aan ter
roristen is om het in Nederland
nog eens te proberen.
MARSSUM Op rijksweg 9 bij
Marssum is gistermorgen een in
aanbouw zijnd viaduct in elkaar
gestort. Twee arbeiders raakten
licht gewond. Toevallig passeerde
op het moment van de instorting
geen auto's onder het viaduct door.
STEENBERGEN Op de begraaf
plaats te Steenbergen werd gisteren
in aanwezigheid van Nederlandse
en Britse autoriteiten een bronzen
plaquette onthuld ter nagedachte
nis van Wing-commander Guy Gib
son die daar begraven ligt. In de
oorlog voerde hij het precisiebom
bardement uit op de Ruhrdammen.
De tekst op de plaquette verwijst
naar het bombardement en de
voorbereiding daarvan. De laatst-
overgebleven nog vliegende Lancas
ter-bommenwerper van het eskader
kwam een laatste luchtgroet bren
gen. De Lancaster vloog daarna bo
ven een aantal grote steden in het
land en voerde een landing uit op
de basis Gilze-Rijen.
Koningin Juliana knoopt minister De Gaay Fortman van binnenlandse zaken het lint met daaraan
de eremedaille voor voortvarendheid en vernuft van de Huisorde van Oranje om de nek, die hij
evenals premier Den Uyl, vice-premier Van Agt en minister Van der Stoel kreeg voor zyn aandeel
in het oplossen van de gijzelingszaak.
Frankrijk kan afspraak niet nakomen
Van een verslaggever
ROTTERDAM Het water van de Rijn blijft nog eens een jaar
extra zout. Frankrijk kan de afspraak die eind vorig jaar op de
ministersconferentie in Bonn over de opslag van zout werd ge
maakt, niet nakomen. Wel zijn de Fransen er nu in geslaagd, te
beslissen waar ze hun zoutberg gaan bouwen, aldus de lieer M. F.
Vigeveno, voorzitter van de internationale Rijncommissie.
Op de conferentie waren de minis
ters van de Rijnoeverstaten Ne
derland. Duitsland, Frankrijk en
Zwitserland overeengekomen,
dat Frankrijk op 1 januari zou be
ginnen met de opslag van 3,5 mil
joen ton afvalzout per jaar. Dit
zout is afkomstig uit de kalimijnen
in de Elzas. De betrokken hoeveel
heid betreft ongeveer de helft van
de totale lozing van het zout in de
Rijn. De rest wordt vrij verspreid
in Duitsland geloosd
Het vele zout in de rivier is niet
alleen nadelig voor de smaak van
het drinkwater dat hieruit wordt
bereid, maar berokkent de tuin
bouw in het Westland grote sdhade.
Deze wordt geschat op ongeveer 35
miljoen gulden per jaar.
In het overleg van de Rijncommis
sie is men het nog niet eens over
de financiering van de opslag,
waarover tijdens de eerste minis-
ADVERTENTIE)
DjJJARDIN
■vieux
tersconferentie eind oktober 1972
in Den Haag al in principe over
eenstemming was bereikt. De kos
ten waren aanvankelijk geraamd op
honderd miljoen Franse francs, die
voor eenderde door Nederland zou
worden betaald, voor 30 procent elk
door Frankrijk en Duitsland en
voor zes procent door Zwitserland.
Het betrof een bedrag ineens, maar
daar voelt Frankrijk nu weinig
voor. Dit land wil liever gespreide
betaling, om mogelijke risoco's en
schade te kunnen incalculeren. Bo
vendien is thans gebleken, dat de
kosten van de zöutopslag veel hoger
zijn dan aanvankelijk geraamd. De
heer Vigeveno noemt een bedrag
van 450 miljoen francs (230 mil
joen gulden). Dit is dan de optel
som van alle kosten in de komende
twintig jaar.
Tevreden
De heer Vigeveno, die het overleg
over de bescherming van het Rijn
water tegen vervuiling op ambtelijk
niveau leidt, is tevreden over het
verloop van de werkzaamheden op
het gebied van de chemische ver
ontreiniging en de opwarming. Hij
verwacht, dat de overige afspraken
van de Rijnconferentie in Bonn
wel op tijd afgewerkt zullen zijn.
Op de komende ministersconferen
tie in december zal de Internatio
nale Rijncommissie een ontwerp
verdrag voorleggen. De voorzitter
ziet overigens een ander probleem
aan de horizon opdoemen, die de
uiteindelijke terugdringing van de
Rijnvervuiling kan vertragen. Dit is
van economische-financiële aard.
'Uitvoering van de maatregelen zal
stuiten op de verschillen in de fi-
nancieel-economische bepalingen
in de verschillende landen. Het is
dan ook noodzakelijk, dat er een
harmonisatie van de verschillende
financiële methoden tot stand
komt.'
Van een onzer verslaggevers
ERMELO Staatssecretaris Hen
driks heeft gistermiddag in Ermelo
meegedeeld dat de heer H. M. Ol
denhof, voorzitter van de vereni
ging 's Heeren Loo, benoemd is tot
ridder in de orde van de Neder
landse Leeuw.
De hoge onderscheiding werd de
heer Oldenhof uitgereikt bij gele
genheid van het vijftigjarig bestaan
van de Vereniging tot Opvoeding
en Verpleging van Geesteszwakke
Kinderen 's Heeren Loo. In de loop
der jaren heeft deze christelijke
vereniging, die overal in Nederland
inrichtingen, tehuizen en klinieken
heeft, zich ontwikkeld tot de groot
ste organisatie in ons land op het
gebied van de zwakzinnigenzorg.
Staatssecretaris Hendriks wees erop
dat de heer Oldenhof laatstelijk
gedeputeerde van Gelderland en
voordien burgemeester van Ede
35 jaar lang mee leiding heeft
gegeven aan de ontwikkelingen, die
zich bij 's Heeren Loo voordeden.
Ontstaan als een christelijk-filan-
tropische instelling, heeft 's Heeren
Loo ln de loop der jaren aan deze
doelstelling belangrijke weten
schappelijke elementen weten toe
te voegen. Het ls de oudste vereni
ging, die in dit opzicht ln Neder
land werkzaam is.
DORDRECHT Staatssecretaris
Veerman maakt zich schuldig aan
volksmisleiding, als hij zegt dat het
Frans in de brugklas niet wordt
afgeschaft. Dit schrijft het bestuur
van de sectie Frans van de Vereni
ging van Leraren ln Levende talen
in het gisteren verschenen Week
blad voor leraren bij mavo-havo-
v.w.o.
De consequentie van het wetsont
werp inzake de brugklas is, dat het
Frans als kernvlak uit het mavo
verdwijnt. Het blijft slechts als
'verrijktngs-vak' bestaan. Volgens
de leraren Frans is de door staats
secretaris Veerman beoogde door
stroming van leerlingen hier niet
mee gediend. Integendeel: nu som
mige mavoscholen wel het Frans
zullen handhaven en andere niet.
zal de doorstroming juist moeilijker
worden. Doorstroming van het ma
vo naar de havo wordt helemaal
lastig.
Vorige week heeft de heer F. J.
Roefs, voorzitter van het Neder
lands Genootschap van Leraren
(bij mavo-havo-v.w.o.) reeds fel
geprotesteerd tegen het wetsont
werp. Zijn eigen organisatie zal sa
men met het mavo-verband en de
algemene vereniging van schoollei
ders met alle ten dienste staande
middelen' aanneming van dit wets
ontwerp proberen te verhinderen.
WASHINGTON De Wereldbank
heeft buiten de Verenigde Staten
200 miljoen dollar in dollars lui
dende 9 procent obligaties met een
looptijd tot 15 september 1976 ge
plaatst tegen de koers van 100 pro
cent
Bestuurder bus:
Van onze correspondent
ARNHEM 'Ze waren bij
zonder Intelligent en gingen
gedisciplineerd en naar het
scheen goed getraind te werk.
Ze zagen werkelijk niets over
het hoofd. Alleen bij het in
stappen van de bus - een
kritiek punt - waren ze ner
veus. Verder leken ze mij vol
komen op hun gemak'. Op
perwachtmeester Paul Meyer
(45) van de rijkspolitie uit
Amerongen vertelt het
schijnbaar onbewogen. Hij
lijkt nauwelijks onder de in
druk te zijn van de rit, die
hij als vrijwillig chauffeur
dinsdagavond met de donker
blauwe arrestantenbus, met
daarin de drie Japanners en
hun zes gijzelaars, over een
verlaten rijksweg 4 naar
Schiphol maakte.
Toch is die veelbewogen rit
hem niet ln de koude kleren
gaan zitten getuige zijn 'de
afgelopen nacht heb ik bijna
niet geslapen en vandaag was
ik nogal onrustig'. Geen won
der ook. want tijdens de rit
hadden de Japanners de pin
nen uit hun handgranaten
getrokken en hielden ze de
eraan bevestigde hefboompjes
ingedrukt. Als hup iets was
overkomen, zouden de hand
granaten automatisch tot
ontploffing zijn gebracht.
Op de vraag waarom Paul
Meyers zich als vrijwilliger
had gemeld, zegt hij: 'Ik was
met drie collega's gevraagd
om op basis van vrijwilligheid
naar Den Haag te komen,
omdat wij allen een rijbewijs
voor zware voertuigen heb
ben. Minister Van Agt van
justitie had ons in een open
hartig gesprek geheel geïnfor
meerd en ons van alle risico's
op de hoogte gesteld. Hij
heeft me nog toegezegd, dat
de chauffeur in ieder geval
niet als gijzelaar zou dienen.
Uiteindelijk moest natuurlijk
één man de bus besturen,
maar we stonden allemaal te
dubben met de terreuractie
van München in ons achter
hoofd. Tenslotte hakte ik de
knoop maar door'
Zijn vrouw raadde hem over
de telefoon nog de hele on
derneming af. 'maar ja, ik
had mijn besluit genomen',
aldus de opperwachtmeester.
Van onze soc-economische redactie
DEN HAAG De drie centrale
organisaties voor de middenstand
hebben hun ernstige verontrusting
uitgesproken over de toenemende
mate waarin het midden- en klein
bedrijf wordt geconfronteerd met
de misdaad. Daardoor is behalve
van persoonlijk leed dikwijls ook
sprake van ernstige bedrijfsschade.
Het overlegorgaan van de centrale
ondernemersverbonden voor het
midden- en kleinbedrijf hebben
daarom in een gesprek met de vas
te kamercommissies van justitie,
binnenlandse zaken en het mid
den- en kleinbedrijf op korte ter
mijn om doeltreffende maatregelen
gevraagd.
Van een onzer verslaggeefsters
DEN HAAG Volkomen onverwacht en zonder enig overleg heeft
minister Van Kemenade van onderwijs besloten, dat de Stichting
Huishoudelijke Voorlichting ten Plattelande met ingang van 1 ju
li 1975 opgeheven zal worden. Hiermee handelt hij precies eender
als enkele jaren geleden zijn collega, die toen eveneens volkomen
onverwacht de stedelijke huishoudelijke en gezinsvoorlichting be
sloot op te heffen.
Zowel de stichting zelf als de drie
bonden van plattelandsvrouwen
zijn bijzonder verontwaardigd over
dit plotselinge opheffen van een
stuk werk, dat jaarlijks zo'n zestig-
zeventigduizend vrouwen bereikt.
Bij de stichting werken 68 perso
nen. bijna allemaal vrouwen, die
door de opheffing werkloos zullen
worden. De stichting houdt zich
voornamelijk bezig met (technisch)
huishoudelijke voorlichting. het
houden van lezingen en het organi
seren van cursussen en tentoon
stellingen. Er bestaat veel belang
stelling voor dit Werk.
der ons ergens in te kennen, heffen
ze onze stichting zomaar op', aldus
mr Kuylman, voorzitter van de
stichting.
Klap
'Ongehoord'
'Het is ongehoord. Van de een op
de andere dag lees je zomaar ln de
begroting, dat er geen geld meer
voor je werk wordt uitgetrokken.
Even voor prinsjesdag waren we
door een ambtenaar van het minis
terie gebeld, met de mededeling,
dat besloten was ons niet langer
meer te subsidiëren. Omdat we voor
honderd procent afhankelijk zijn
van overheidssteun (80 procent van
het ministerie van onderijljs en 20
van het ministerie van landbouw)
betekent dat niets anders dan de
boel opheffen. Het ministerie van
landbouw heeft al meegedeeld zich
in deze zaak te zullen aansluiten
'bij het. ministerie van onderwijs. Ik
vind het werkelijk schandalig. Zon-
'Toen twee jaar geleden de stede
lijke voorlichting werd opgeheven
is ons door de toenmalige minister
Van Veen nog verzekerd, dat wij
zeker gekend zouden worden in de
toekomstplannen voor ohze stich
ting. En dan overkomt je dit. We
hebben onmiddellijk een onderhoud
met de minister aangevraagd. Er
staat in de begroting verder nog.
dat de interdepartementale com
missie voor consumenten aan
gelegenheden (de commissle-Lub-
bers) de zaak nader zal bestuderen,
maar het geld hebben ze ln leder
geval al ingehouden. We kregen per
jaar zo'n twee miljoen gulden van
onderwijs en een half miljoen van
landbouw. Het is wel een klap voor
de boeren, die het op het ogenblik
toch al zo moeilijk hebben. Nu krij
gen hun vrouwen deze teleurstel
ling nog te verwerken', aldus mr.
Kuylman.
Inmiddels heeft de Nederlandse
Bond van Plattelandvrouwen al een
protest-telegram aan de minister
raad verstuurd, waarin men o.a.
zegt dat het een ontoelaatbare zaak
is, dat hier weer door mannen
wordt beslist, welke voorlichting
vrouwen mogen ontvangen.
