J
Kogelgaten in ambassade
enige sporen van drama
dichtbij
Commentaar Korte Voorhout na vier dagen geen vesting meer
li
Werkloosheid (1)
erkloosheid (2)
ndervoeding baby
haadt hersenen
it
het weer -
Zonnig en droog
weerrapporten
schoolkrant van dr. meinsma
golfplaten
recht
rookaffiche
pijproker
DUW/KWARTET DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1974
BINNENLAND /COMMENTAAR
T5/K7
deze
iendi
r be-fijj
ïalei
gé]
|e geïndustrialiseerde Westerse we-
;Id gaat al sinds het begin van de
iren '70 gebukt onder een sluipende
[oei van de werkloosheid. Langzaam
irdt duidelijk wat de achtergrond
dit verontrustende verschijnsel is:
|i handel, industrie en dienstverlening
irdt met toenemend succes gezocht
mogelijkheden om via diepte-
teringen arbeid te vervangen door
litaal. Te veel mensen moeten
aats maken voor goedkopere machi-
s, arbeiders worden overbodig ge-
takt in nieuwe, gestroomlijnde orga-
ge- aties. Tegenwoordig is de druk op
knop in een vernuftig elektronisch
jj iteem voldoende om voor elkaar te
jgen wat nog niet zo lang geleden
meel izenden man-uren vergde,
smid
arbij is kenmerkend dat in
ST?iil enste"'nS tot de werkloosheid die
bij vroegere inzinkingen van ons
voorjonomisch leven 'gewend' waren
i hel ms de gemiddelde periode van de
rkloosheid veel langduriger dreigt
worden. Voorts doet dit kwaad zich
Dr in bepaalde bedrijfstakken; in
dere bestaat een vraag naar arbeids-
ichten waaraan niet kan worden
daan. (Zouden bijvoorbeeld in ons
d alle openstaande vacatures kun-
worden vervuld, dan zou de om
lig van het probleem in één slag
rden gehalveerd.) Kenmerkend is
slotte dat de werkloosheid dit keer
ijongeren en vrouwen ernstig treft.
m gevolgen van dit alles komen
zer dagen in schrikbarende cijfers
ons af. Ruim vijf procent van de
oepsbevolking in de Verenigde Sta-
is werkloos. In Italië bedraagt dit
centage drie, in Engeland en België
in Frankrijk en West-Duitsland
Het Nederlandse percentage
1 u it naar de drie; volgend jaar moe-
we er op rekenen dat het totale
tal werklozer, gemiddeld 155.000
zijn.
kabinet Den Uyl heeft gistermid-
deze uitzichtloze situatie uitvoerig
een interim-nota uiteengezet. Als
wel zeer gedetailleerde stuk iets
tuit dan is het wel de machteloos-
van de overheid tegenover de
ilemen. Het verschijnsel van de
loosheid, waarmee wij thans te
;en hebben, is zo internationaal, zo
■vertakt en zo hardnekkig van ka-
dat onze regering evenmin als
tndere kan beschikken over instru-
iten waarmee het op korte termijn
ictief kan worden bestreden.
miljoenennota 1975 bevat ambi-
|ze plannen genoeg: een bestedings-
uls die voor 45.000 arbeidsplaat-
moet zorgen en verder een extra
kgelegenheidsprogramma onder
ere om de her- en bijscholing te
orderen dat zeshonderd miljoen
len zal kosten. Maar dit alles zal
meer kunnen uitrichten dan dat
verdere groei van de werkloosheid
dt voorkomen.
kabinet zal er niet door kunnen
iken dat het aantal werklozen op
e termijn tot beneden de honderd-
-:end zal dalen. Het is een weinig
oedigende, trieste conclusie, maar
is goed dat ook dit kabinet er in
eerlijk voor uit komt dat het niet
ers is.
i
I
een onzer verslaggevers
JNINVEN Onderzoekresulta-
wijzen er op dat ondervoeding
i jeugdige leeftijd nadelige in-
èd op de hersenfuncties heeft.
is ook van groot belang, bij
ngere vrouwen complicaties te
rkomen die ondervoeding van
-jari ongeboren kind tot gevolg kun-
is hebben. Tot deze conclusie
gisteren dr. A. A. Gramsber-
s na toen hij aan de universiteit
stil Groningen promoveerde tot
stoiftor in de geneeskunde.
z
kom lervoeding op volwassen leeftijd
litft bijna geen aantoonbare ge
ien voor de strdetuur van de
-epenen, de psychische gevolgen
een hongersnood buiten be-
gelaten. Tot voor kort
gedacht dat de hersenen ook
ens hun ontwikkeling speciaal
hermd werden tegen gevolgen
ondervoeding. De laatste jaren
ïen er echter steeds meer aan-
singen van het tegendeel. Het
om de periode van het laatste
van de zwangerschap tot het
le van het tweede levensjaar.
r de geboorte kunnen complica-
verminderde bloedvoorziening
de vrucht veroorzaken. Daarna,
lal na de beëindiging van de
oeding, kan ondervoeding op-
tn bij voedseltekort, zoals dat
in ontwikkelingslanden voor-
it.
n el
tan !ai
v® tvi
in 1 ei
jroce
it w<(
ijkingen in de structuur van de
cijf' lenen, die dan ontstaan, blijven
1 urende het gehele verdere leven
tl aan. Het onderzoek hiernaar
laar it overigens nog in de kinder-
meefienen. Dr. Gramsbergen heeft
onderzoek verricht bij jonge
en. De slaap-waakcyclus bleek
legeld te zijn bij ondervoede
jfen, en dat duurde nog lang
r d at de ondervoeding beëindigd
Ook Werden afwijkingen in de
trische activiteiten van de her
en (het EEG) geconstateerd.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Bij de Franse
ambassade aan het Korte Voor
hout staan enkele tientallen
mensen tegen een dranghek te
leunen. Zij staan er maar te
staan, kijken naar niets. Alleen
de dranghekken en de paar po
litiemensen voor de deur her
inneren eraan, dat zich hier vier
dagen lang een drama heeft af
gespeeld. Het is woensdag,
tegen het middaguur.
De postende mensen staan te
wachten op iets wat niet gebeurt.
Het Voorhout is weer gewoon voor
alle verkeer opengesteld, elke auto
mobilist, elke trampassagier die
langs het lichte betonnen gebouw
rijdt, werpt even een blik naar die
vierde etage. Het raam op de hoek
staat nog steeds opengeschoven, zo
als dat honderd uur lang het geval
is geweest. Een rolgordijn is kapot.
Verder is er niets te zien.
Achter die ramen ziet het er vol
gens een woordvoerder van de
Haagse politie 'redelijk' uit. Het
dagenlange verblijf van veertien
mensen heeft geen wanorde achter
gelaten. Diezelfde woordvoerder
vertelt dat zich in het plafond van
de ambassadeurskamer maar liefst
zeventien kogelgaten bevinden. De
toestand waaronder de elf gijze
laars hebben moeten leven lijkt na
deze mededeling nog schrijnender.
De eerste schoten klonken vrijdag
avond, enkele uren na het begin
van de gijzelingsactie. De Japan
ners maakten toen via de telefoon
bekend nerveus te zijn geworden
van het vele publiek buiten. De
politie ontruimde daarna het gehjed
rond de ambassade. Ook zondag
middag schoten de Japanse terro
risten uit irritatie. Toen maakten
twee kleine vliegtuigjes een duik
vlucht boven de ambassade. Een
van de toestellen scheerde op nau
welijks honderd meter hoogte over
om foto's te maken, nauwelijks be
seffend dat zij daarmee het leven
van elf gijzelaars in gevaar brach
ten.
Sporen uitgewist
Het zijn de enige sporen van wat
er heeft plaatsgevonden. Alle ande
re sporen werden woensdag in de
loop van de ochtend uitgewist. De
Haagse gemeentereiniging was al in
alle vroegte begonnen met het ver
wijderen van de rommel die binnen
de ijzeren ring rond het Voorhout
was achtergelaten door honderden
mensen; politiemensen, militairen
en journalisten. Tientallen van hen
zijn in die tijd nauwelijks buiten
de dranghekken geweest. Er waren
er die in hun auto sliepen, sommi
gen rustten alleen maar wat uit op
een van de bankjes op het Voor
hout, toch nog bekend als 'de
mooiste laan van Europa'. Die hon
derden mensen op het Voorhout
moesten eten en drinken, verslon
den kranten; de straat lag vol met
tientallen doosjes van fotorolletjes.
Dat alles moest verwijderd worden.
Bovendien was op het Voorhout de
herfst ingetreden; een dik blade-
rendek maakte het verbijlf voor de
velen nog enigszins romantisch.
Want dagenlang moest gekampt 'Attractifi'
worden met de grote verveling; het
hangen tegen de hekken, het 'zitten
te zitten'. Die vreemde onwezenlij
ke sfeer, waarin men niet besefte,
dat enkele tientallen meters verder
wereldnieuws gemaakt werd. Het
was alsof men stond te wachten op
het passeren van een optocht, die
al lang over tijd was.
Op het kleine stukje Voorhout wa-
Zo zag het er gisteren uit bij het gebouw van de Franse ambassade aan het Korte Voorhout in Den
Haag: wat publiek, een enkele agent en een yscoman.
ren vier dagen lang zo'n tweehon
derd politiemensen samengetrok
ken. Het waren niet alleen Hage
naars. Er waren er uit Eindhoven,
Dordrecht, Gouda, Leiden, Rotter
dam. Delft en andere plaatsen.
Daarnaast waren er enkele tiental
len rijkspolitiemensen, een dertig
tal mariniers, scherpschutters van
het leger, rechercheurs in burger.
Aan het einde van het vierdaagse
drama kwamen er nog zo'n hon
derd man bij.
Het Voorhout was een vesting, het
best bewaakte stukje Nederland. En
toch slaagden sommige mensen er
dan nog in om door de afzetting
heen te komen. Een man liep zon
dagnacht met de armen omhoog
plotseling de trap van de Franse
ambassade op en weer af. Een an
der stond ineens op het Voorhout
met de mededeling dat hij de 'Ja
panners wel eens even zou pakken.'
Kleine incidentjes die de spanning
opvoerden, de verveling verbraken.
Elke beweging, elke verandering in
de bevroren toestand, werd door de
journalisten, fotografen, camera
mensen en radioverslaggevers aan
gegrepen voor actie. Ze kwamen uit
alle landen, er waren journalisten
uit Japan, Amerika, alle EG-landen.
Radioreporters kwamen zelfs uit
Monte Carlo om hun luisteraars
verslag te kunnen geven. Via de
televisie hebben honderden miljoe
nen mensen in heel Europa en
vaak ver daarbuiten meegeleefd
met het gebeuren op het Voorhout.
Als de aanleiding niet zo tragisch
was, zou je kunnen zeggen, dat de
naam 'Den Haag' nog nooit zoveel
over de wereld is gegaan.
(ADVERTENTIE)
hunfir^Enen
in simon-fiJia/enmtt
vers r/ees, yrvëntene* firuié.
De ambassade en het Voorhout zijn
sinds gisteren trouwens ook een
toeristische attractie geworden.
Woensdag al reed de ene toeringcar
na de andere langs de plek des
onheils. De cassières van de Konink
lijke Schouwbuig zijn druk bezig
de kaartjes voor de uitgestelde
voorstellingen in orde te maken.
Van onze weerkundige medewerker
Het wordt vandaag een mooie dro
ge en zonnige dag. Alleen in het
uiterste noordoosten bestaat de
kans op wat storing van de Noord
zee. Na een koele ochtend met
plaatselijk in het binnenland de
mogelijkheid van wat nachtvorst,
klimt het kwik in de namiddag op
tot circa negentien graden Celsius,
een uitstekende waarde voor een zo
gevorderd tijdstip van het jaar als
we momenteel hebben.
West-Europa wordt bediend door
een stevig hogedrukgebied, waarvan
de kern gistermiddag bij zuid-Ier -
land arriveerde. Een schip ten lees
ten van de Scilly-eilanden meldde
zich met een luchtdrukwaarde van
1032 millibar.
Het hogedruksysteem verplaatst zich
nu echter wat meer in oost-zuidoos
telijke richting, mee onder invloed
van grote depressie-activiteit in het
gebied ten zuiden van IJsland. Een
actieve depressie daar trekt in de
richting van de Faroër, waardoor
het op het noordelijk deel van de
Noordzee er niet rustiger op zal
worden met windkrachten acht of
negen Beaufort. Op onze breedte
blijft het onder een hogedrukuitlo-
per die van de Noordzee in zuidelij
ke richting koerst, aanvankelijk
nog rustig, maar vooral na vandaag
neemt de kans in een groter deel
van het land op tijdelijk regen toe.
In de hogere niveaus staat boven
Schotland namelijk een krachtige
westelijke tot noordwestelijke cir
culatie. Na die storing komen er
weer opklaringen en we kunnen
dan ook vaststellen, dat het alge
mene wisselende weerbeeld nog
weinig verandering ondergaat. Het
grofste depressie-geschut blijft
daarbij gelukkig op afstand van ons
land.
Het koufront dat Nederland in de
nacht van dinsdag op woensdag
passeerde met achterlating van
twintig millimeter regen in Maas
tricht, bracht woensdagmiddag nat
weer met plaatselijk onweer van de
Oostzee via de DDR tot over zuid
oost-Frankrijk. Daar viel opnieuw
het meeste water: Toulouse en
Dyon elf millimeter over de vooraf
gaande twaalf uur, Neurenberg
twaalf millimeter. St. Quentin.
veertien millimeter. St. Dizier ten
oosten van Parijs 18 mm. Clermont
Ferrand 20 mm, Marseille 39 mm,
Toulon 47 mm en Montélimar 48
mm. Waar het in Frankrijk regende
bleef de temperatuur aan de lage
kant, namelijk 16 tot 17 graden
Celsius maximaal. In Zwitserland
iverd het 21 tot 24 gr. C., Italië 25 tot
30 gr. C. met slechts sporadisch
onweer in het uiterste zuiden. Tra-
pani registreerde daar 31 gr. Ook in
Spanje werd het weer volop zomer
met Mallorca 30, Almeria 32, Sevüla
33 en Córdova 34 gr. C. Hier boven
uit kwam nog Algiers met 37 gra
den! Gisteravond om 7 uur was het
daar nog bijna dertig graden.
HOOG WATER voor 20 september.
Vllsslngen: 4.16-16.32, Harlngvlletslutzen:
6.03-18.26, Rotterdam: 7.16-19.27. Scbeven-
lngen: 5 30-17.52. IJmulden: 6.10-18.32,
Den Helder: 10.37-22.56. Harlingen: 0.39-
12.30, Delfzijl: 2.34-14.47.
Weerrapporten van gisteravond 19
uur. Maximum temperturen en neer
slag 7-19 uur.
Amsterdam c-nbew. 17 0
De Bilt onbew. 17 0
Deelen onbew. 17 0
Eelde onbew. 17 0
Eindhoven half bew. 18 0.3
Den Helder licht bew. 15 0
Luchth. Rtd. licht bew. 16 0
Twente onbew. 17 0
Vlissingen licht bew. 17 0
Zd.-Limburg licht bew. 15 6
Aberdeen geheel bew. 14 0
Athene onbew. 27- 0
Barcelona onbew. 24 0
Berlijn regen 18 3
Bordeaux zwaar bew. 19 2
Brussel licht bew. 17 0
Frankfort regenbui 21 3
Genève zwaar bew. 21 0
Helsinki zwaar bew. 15 2
Innsbrück licht bew. 25 0
Kopenhagen licht bew. 28 0
Locarno geheel bew. 22 0
Londen licht bew. 17 0
Luxemburg geheel bew. 17 0
Madrid licht bew. 25 0
Malaga zwaar bew. 29 0
Majorca half bew. 30 0
München licht bew. 22 0
Nice onweer 24 8
Oslo onbew. 18 0
Parijs geheel bew. 16 0.2
Stockholm zwaar bew. 18 0
Wenen onbew. 25 0
Zürich onweer 22 0
Casa Blanca licht bew. 25 0
WINORICHTINQ
onder redactie van loes smit
In ons land overlijden per dag
gemiddeld circa veertig mensen
aan de gevolgen van het roken.
Dat hoeft dan niet per sé in alle
gevallen longkanker te zijn,
want rokers blijken extra gevoe
lig voor meer ziekten: niet al
leen voor verschillende vormen
van kanker, maar ook voor bij
voorbeeld bronchitis en bronchi-
ttsachtige ziekten, diverse hart
en vaataandoeningen en bepaal
de vormen van hoge bloeddruk.
Bovendien genezen allerlei an
dere ziekten maagzweren on
der andere en ontstekingen aan
de twaalfvingerige darm bij
een roker maar moeilijk.
Met deze weinig opwekkende ge
dachten zijn de leerlingen bij
het voortgezet onderwijs hun
nieuwe schooljaar begonnen.
Het staat allemaal in een krant
die het Bureau Actie Niet Roken
in Amsterdam al die scholen
heeft toegestuurd. Het bureau
dus van dr. Meinsma, die tot
voor kort op uitnodiging alle
scholen zelf bezocht, maar dat
valt voor één man niet meer te
doen. En dus stuurt hij nu de
krant als zijn woordvoerder, een
krant die uiteraard duidelijk
Meinsma-taal bezigt, ter voor
lichting van en waarschuwing
aan alle opgroeiende kinderen
en hun ouders, omdat er zoveel
risico's aan roken vastzitten dat
je er maar beter helemaal niet
aan kunt beginnen.
Want wat gebeurt (licht de
krant voor)? 'In maar drie se
conden gaat door een sigaret je
hart sneller kloppen (controleer
je pols maar eens), gaat je
bloeddruk omhoog en wordt zuur
stof in je bloed vervangen door
koolmonoxyde, terwijl kanker
veroorzakende stoffen aan je li
chaam worden afgegeven'. De
scholieren krijgen ook te horen
dat de luchtverontreiniging
geen invloed op de snelle stijging
van het aantal gevallen van
longkanker heeft (wat andere
ziekten en ongemakken door af-
valgassen natuurlijk niet hoeft
uit te sluiten), maar dat rokers
er wel veel meer last van heb
ben dan niet-rokers. Hoe dat
komt. staat er trouwens ook bij.
En verder dat shag dan goed
koop mag zijn. maar dat nou net
daar erg veel nicotine in zit, dat
pijpen en sigaren 'veilig' zijn
zolang je niet inhaleert (zou dat
met sigaretten niet precies zo
liggen?), dat niet alleen in de
goedkopere merken sigaretten
een tophoeveelheid teer en nico
tine zit en dat je nooit te oud
bent om het roken af te leren.
Enge kleurenplaatjes en grafiek
jes met sprekende cijfers com
pleteren deze schoolkrant.
Maar ondanks de uitvoerige
voorlichting twijfelt rookbestrij-
der Meinsma blijkbaar nog aan
het effect van zijn papieren
waarschuwingen, want in dezelf
de krant verzucht hij: 'De mens
is een vreemd wezen. Of moet ik
zeggen dat rokers vreemd reage
ren op wetenschappelijk vastge
stelde feiten?' Misschien dat de
nog niet zo stugge rokers onder
de scholieren wat minder
vreemd reageren.
BOKF-M
VKRVW
Het kost de gemeente weliswaar
zo'n anderhalve ton, maar des
ondanks heeft Gorssel besloten
liever zoveel geld te betalen dan
meteen misschien met een dorp
vol daken van golfplaten te zit
ten.
Het gaat om Gorssels boerderij
en, weet 'Gelderland Nu' te ver
tellen, waarvan de komende vijf
jaar zeker tienduizend vierkante
meter aan rieten daken ver
nieuwd moet worden. Rietdek-
ken is zo duur geworden, dat
een boer daarvoor ongeveer vijf
envijftig gulden per meter zal
moeten neertellen; neemt hij
een dak van golfplaten dan
komt hem dat op niet meer dan
de helft. Om te voorkomen dat
alle boeren vanwege de kosten
zouden besluiten dan maar lie
ver golfplaten te nemen, heeft
het gemeentebestuur intussen
al met instemming van gedepu
teerde staten een subsidiere
geling getroffen. Wil een boer
geen bezitter van een recreatie-
boerderijtje dus zijn dak la
ten vernieuwen, dan kan hij vijf
entwintig procent van zijn kos
ten uit de subsidiepot terug krij
gen. met terugwerkende kracht
vanaf januari vorig jaar zelfs. In
Gorssel, waar ze behoorlijk mi
lieubewust lijken, denken ze nu
een goeie kans te maken dat de
fraaie rieten daken voor het
landschap behouden blijven.
Want de boerderij bewoners tot
zoiets dwingen gaat natuurlijk
niet. Wel kunnen ze in Gorssel
hopen dat een boer liever de
riedekker laat komen, als het
hem met subsidie toch niet veel
meer kost dan de aanschaf van
lelijke golfplaten. En die hoopt
lijkt gerechtvaardigd, want aan
belangstelling voor de nieuwe
regeling ontbreekt het 't ge
meentehuis bepaald niet
Roken vervuilt jezelf en verder
alles, roept dit sigaretdragende
mannetje vanaf een affiche van
de Actie Niet Roken. Natuurlijk
staat het affiche in het klein
ook in dr. Meinsma's anti
rookkrant voor de scholen.
Een Inbraak bij het gemeen
schappelijk administratiekantoor
in Breda heeft meldt het
GAK-blad Open Kaart vrijwel
niets opgeleverd. In de meege
nomen brandkast (die haalden
ze in z'n geheel weg, maar het
was dan ook maar een kleintje)
hebben de dieven een klein be
dragje gevonden en verder wat
papieren. Conclusie van het
blad: .We mogen toch weer
vaststellen dat Je bij het GAK
als regel alleen maar datgene
krijgt waar je recht op hebt'.
Ondanks alle voordelen van een
pijp boven een sigaret heeft de
zelfde dr. Meinsma toch ook iets
tegen pijproken. Hij heeft dat
stond een paar dagen geleden in
de krant de drie kandidaten
voor de titel Nederlands Pijpro
ker van het Jaar gevraagd zich
maar liever terug te trekken
voor de verkiezing. Zo zouden ze
een beter voorbeeld voor het
volk zijn dan als pijptitelhouder.
Als de kandidaten minister
Van Doorn, de Groningse wet
houder Van den Berg en radio-
en t.v.-discjockey Chiel Montag-
ne echt zo'n goed voorbeeld
voor het volk willen zijn, zouden
ze zich eigenlijk nooit meer met
een pijp in het openbaar kun
nen vertonen. Net zo min trou
wens als de winnende pijprokers
van de jaren 1972 en 1973, prins
Bernhard en mr. dr. C. Berkhou
wer. Maar zo ver heeft dr.
Meinsma niet willen gaan. De
kandidaten-1974 ook niet waar
schijnlijk. Voor PvdA-wethouder
Max van den Berg bijvoorbeeld
('mijn liefde voor mijn pijp is
zelfs ouder dan die voor mijn
politieke partij') betekent het
attribuut- blijkbaar een kalme
ringsmiddel voor alledag: 'Ik
bijt ze om de haverklap stuk en
raak ze nog kwijt ook', bekent
hij in Niemeyers Pijprokers Ma
gazine. Is hij van plan zich uit
de wedstrijd terug te trekken?
'Als hij zou weigeren mee te
doen betekent dat een hoop pu
bliciteit', zegt zijn secretaresse.
'Dat vindt hij best leuk, maar
hij vindt bet toch te gek om een
gelegenheid als deze daarvoor
aan te grijpen'. De wethouder,
die niet inhaleert en dus vrij
veilig rookt, heeft dr. Meinsma
een briefje met o.m. deze inhoud
geschreven: 'Hoeveel respekt ik
ook voor uw streven heb, meen
ik dat een folkloristisch rand
verschijnsel als deze pijprook-
wedstrijd niet de plaats is om
thans van mijn kant een publie
ke aktie te ondernemen'.
