'Bangladesh kan broeikas
voor half India worden'
Amerikaans landbouwexpert meent:
Bestuur NVSH
wijst voorwaarde
commissie af
Een van de ernstigste problemen van Bangladesh wordt gevormd door de 300.000 bihari's, die nu nog in kampen wachten op hun emi
gratie naar Pakistan. Dit land wil de bihari's echter niet ontvangen.
^TROUW KWARTET DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1974
door Aldert Schipper
DACCA De overstroming van Bangladesh heeft op een drama
tische manier duidelijk gemaakt aan de bijna tachtig miljoen in
woners van het land dat er nu aangepakt moet worden. Het gaat
allemaal niet meer zo makkelijk als vroeger, toen Oost-Pakistan
veel minder mensen te dragen had. De enorme overbevolking van
het land hoeft niet persé tot honger en ellende te lijden. Een Ame
rikaans voedseldeskundige, die reeds meer dan tien jaar in Bang
ladesh werkt, zei dat het land voor vierhonderd miljoen mensen
voedsel kan produceren. Als Bangladesh zich goed organiseert
kan er het voedsel groeien, dat thans broodnodig is in West-Ben
galen, Calcutta en zijn omgeving.
Op het platteland van Bangladesh
wordt op dit moment, nu het water
zakt. keihard gewerkt. De bevolking
is er stellig van plan, zich te be
vrijden van de dreigende bedelaars
mentaliteit. Op de nu drooggevallen
stukken planten de boeren hun
paddi uit. Van 's morgens vroeg tot
zonsondergang staan miljoenen
mensen gebukt in de sawa's om de
rijst uit te planten. De meeste boe
ren hebben hun laatste rijstvoor-
raadje uitgezaaid. Voordat er ge
oogst kan worden duurt het drie
maanden. Deskundigen verwachten
dan ook een behoorlijke voedsel
schaarste rond de jaarwisseling.
Carl Ryther. een Amerikaanse
landbouwexpert in Comilla die ad
viseur is van de regering in twee
districten van Bangladesh verwacht
een semi-hongersnood. Nu reeds is
rijst in Dacca duurder dan in Am
sterdam. Deze prijs zal nog verder
stijgen totdat er vrijwel niets meer
te koop is. Dat zal omstreeks de
cember zijn. Carl Ryther begint nu
eindelijk succes te krijgen met zijn
plan tot verbouw van groenten.
Vroeger liet men hem veelal maar
praten. Er was immers rijst genoeg.
Nu ziet de bevolking in dat groente
haar over de allerergste hongerpe-
riode kan heen helpen. Daarom zou
een massale distributie van zaad
ditmaal een uitkomst zijn voor de
hongerenden. Bovendien zou de be
volking nu, zij het noodgedwongen,
kunnen kennismaken met moderne
landbouwmethoden.
Reusachtige broeikas
Ryther heeft een plan gemaakt om
elk jaar drie maal te oogsten.
'Bangladesh kun Je vergelijken met
een reusachtige broeikas', zegt hij.
Het is er nooit te koud of te warm,
soms is het wat te droog en soms is
er wat water te veel. Daar kunnen
de mensen zich bij aanpassen. Dat
het tot dusver zo weinig is gebeurd
komt doordat men er tot dusver
niet zo sterk als nu toe werd ge
dwongen'. Ryther is eigenlijk zen
deling van de Amerikaanse Sou-
thers Baptist Mission. "De enige
manier om de mensen hier iets van
het evangelie te tonen is hun hoop
te geven, dat het niet altijd zo
ellendig hoeft te blijven als het nu
nog vaak is', zegt hij.
Ryther komt uit Zuid-Dakota. Zijn
eigen familie bestaat ook uit kleine
boeren. Hij heeft zelf honger gele
den. in de tijd van de grote depres
sie in de jaren twintig.. Hij spreekt
Bengaals en beschikt onder de
Bengalese autoriteiten over een
groot gezag. Ze weten dat zijn ad
viezen kloppen. 'Bangladesh is ei
genlijk niet onafhankelijk gewor
den na de oorlog tegen de Westpa-
kistanen. Ze zijn van een onder
drukte meerderheid in het ongebro
ken Pakistan tot een land van be
delaars geworden, die afhankelijk
zijn van het buitenland. Maar de
bedelaarsmentaliteit is niet karak
teristiek voor de bengali', zegt
Ryther. Hij zegt dat het voor 99
procent hardwerkende. aardige
mensen zijn.
Gewoonlijk komt elk jaar half no
vember de vloed als het regenwater
uit Assam gevoegd wordt bij het
smeltwater uit de Himalaja. Dit
maal kwam het water toen de
meeste boeren hun gewas nog te
velde hadden staan. Overal zie je
verrotte rijstplanten boven het zak
kende water uitsteken. In deze si
tuatie staan de mensen iets meer
dan anders open voor vernieuwing
en Carl Ryther wil daarvan gebruik
maken. Hij wil een rijstsoort intro
duceren. die net iets sneller groeit,
zodat er tien dagen eerder kan
worden geoogst. Dat betekent dat
de boer zijn oogst binnen heeft als
de overstroming komt. Als het wa
ter daarna weer zakt moeten de
boeren volgens het plan van Ryther
hun tweede rijstoogst uitzetten en
bovendien groenten en zoete aard
appels zaaien. Intussen heeft hij
ook een voorstel klaar om vis uit
Thailand, de talapia een soort die
snel groeit in warm voedselrijk wa
ter. in Bangladesh uit te zetten in
visvijvers.
Eén goed effect
De hongersnood, die nu voor de
deur staat, is volgens Carl Ryther
niet meer tegen te houden. "Van de
78 miljoen Bengalezen zullen er 73
miljoen honger krijgen. De boeren
hebben voor niet meer dan twee
weken eten in huis. Maar zij weten
hoe ze het lange tijd kunnen uit
houden op weinig voedsel. Er komt
wat graan het land binnen via de
haven van Chittagong. Maar ook
dat kan de honger van de miljoe
nen niet stillen. De honger heeft
misschien een goed effect: dat er
leiders komen'.
Heternstigte gevolg van de over
stroming van dit jaar was niet het
aantal dodelijke slachtoffers (800
op een bevolking van bijna tachtig
miljoen). Het ergste is dat de rijst
oogst is vernietigd. Van de drie
oogsten in Bangladesh is die in
januari de rijkste. Daar kan Bang
ladesh driekwart van het jaar op
leven. De andere oogsten zijn be
scheidener van omvang, omdat die
in het droge seizoen groeien, wan
neer er soms tekort aan water is
voor rijst. Daarom slaat de christe
lijke commissie voor ontwikkeling
van Bangladesh (CCBD) irrigatie-
pompen. om de volgende rijstoogst
een beetje meer kans te geven.
Er zal in de komende maanden een
toenemend voedselgebrek in Bang
ladesh optreden. Nu reeds is de
prijs van rijst in Dacca hoger dan
in Amsterdam. Er zal straks steeds
minder te koop zijn. De groenteza-
In Bangladesh wordt op vele plaatsen energiek gewerkt aan de
herbouw van bruggen en ponten. Deze brug wordt herbouwd door
een Amerikaanse aannemer op kosten van de Noord-Amerikaanse
hulporganisatie US-Aid.
den van Carl Ryther en de pompen
van de christelijke commissie
CCBD brengen de mogelijkheid na
derbij dat de boeren zichzelf straks
helpen. Carl Ryther zei: 'Ze willen
geen hulpgoederen meer. Ze willen
het nu zelf doen. Dat is een
sprankje hoop'.
Het gironummer van de Interkdr-
kelijke actie Bangladesh is: 2560 in
Den Bosch. Wie in het bijzonder de
zaadactie wil steunen, kan dat be
kendmaken door het woordje
'Zaadprogramma' te schrijven op
het girobiijet.
Van een verslaggever
DEN HAAG —Het bestuur van de
Nederlandse Vereniging voor Sek
suele Hervorming (NVSH) heeft de
voorwaarden afgewezen, waaronder
een commissie van vertrouwenslie
den moest bemiddelen om aan het
conflict tussen het hoofdbestuur
van de NVSH en een aantal oppo
santen een einde te maken. Vier
van de zeven leden van het dage
lijks bestuur weigerden een bin
dend advies van de commissie te
aanvaarden. Ook het voorstel om
het volledige hoofdbestuur een oor
deel te vragen wezen zij af.
Dit laatste voorstel is gedaan door
de bemiddelaars mevrouw Zelden-
rust-Noordanus, ex-voorzitster van
de NVSH, en de journalist Cees
Noordewier, die daarover dinsdag
avond met een niet volledig hoofd
bestuur spraken. Zij achtten de
vier-drie verhouding bij de stem
ming niet representatief voor de
heersende mening binnen de
NVSH. Daarom hebben zij als een
laatste poging om tot een vergelijk
te komen het bestuur van de NVSH
verzocht het algemeen bestuur bij
een te roepen.
Het dagelijks bestuur heeft daarop
niet gereageerd.
Mevrouw Zeldenrust en de heer
Noordewier beschouwen het buiten
gewoon huishoudelijk congres van
zaterdag a.s. nu als een graadmeter
voor de beoordeling van het be
stuursbeleid.
■""s De modelijn, die al
door Parijs en Flo rence was
,q aangegeven; de wijde,
zwierige rok met blousons,
y ruim vallend op een
ingesnoerde taille, vindt u
terug bij C&A in een
overvloed van mogelijkheden,
'des uw eigen kombinatie,
wij laten u er één zien.
Blouson van polyester crêpe met
veel ruimte in de rug.
De gebreide boord accentueert
de taille. 36-46
1-
De pullonder is er werkelijk
in alle oude en nieuwe kleuren.
Zijdeachtig polyester tricot.
de zeer wijde
onderkant v^aaiert deze
ribfluwelen rok modieus
om u heen. Zwart,
beige, groen, brique en
grijs. 36-42
47.-
