Igypte krijgt 50 ranse Mirages Eoka-b ontkent schuld aanslag op Lyssarides China's boodschap aan Ford Ford: werk voor VS als Chinezen Boekarest' anvaardt ctieplan yrië reorganiseert kabinet Nieuwe hoofdstad Guinee-Bissau Laat *ns wat van je Linkse krant Combat weg )UW/KWARTET ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1974 BUITENLAND T7-K9 KRIJS, DAMASCUS (AP, Reuter, UPI) Frankrijk heeft Egypte de leve- jintie toegezegd van 50 Mirage F-1 straalvliegtuigen en Syrië beloofd een iodern radar-netwerk te leveren. t is gisteren uit goed ingelichte onnen in Parijs vernomen. De ededeling over het wapenakkoord ?am twee dagen nadat Parijs had ngekondigd dat het wapenembar- dat zeven jaar lang tegen Israël een aantal Arabische landen ij n kracht was geweest, zou wor- opgeheven. President Sadat in Egypte had na Russische isluit de militaire leveranties aan ypte op te schorten de Fransen Mirages en de Engelsen om ïleftain-tanks gevraagd, aldus de jgslieden in Parijs. 'iidat had onlangs verklaard dat ;ypte bezig was met de vervan- ng van 120 gevechtsvliegtuigen e tijdens de oktober-oorlog van 73 verloren waren gegaan. aticaan tegen OEKAREST (ANP) De be- olkingsconferentie van de Ver- nigde Naties, die sinds 19 ugustus in Boekarest is gehou- en en waaraan ca. 135 landen ebben deelgenomen, is giste- en besloten met het aanvaar- en van een wereld-bevolkings- ctieplan. De vertegenwoordi- er van het Vaticaan sloot zich, ls enige, niet bij de concensus loei van het plan is regeringen die en nationaal bevolkingsbeleid wil- :n voeren, richtlijnen te verstrek en. Het is niet bindend, en het aat nadrukkelijk uit van het sou- ereine recht van staten, zelf hun evolkingsbeleid te bepalen, onge- cht of dit versnelling, afremming f stabilisatie van de bevolkings- |roei beoogt. Omdat in het alge- heen de Oostbloklanden en de Af- ikaanse en Latijnsamerlkaanse mtwikkelingslanden van geen af remming willen weten, en de wes terse wereld en de Aziatische ont voor afremming (an de groei zijn geporteerd, was oorspronkelijke ontwerp-actie- lan, opgesteld op regionale confe- ;nties, reeds een compromis. Op èt congres zijn niet minder dan DO wijzigingsvoorstellen behandeld h ten dele aanvaard hetgeen, al ius dr. Van der Kaa, lioófd van hét 'Nederlands interuniversitair demo- rafisch instituut, het karakter van - en compromis nog heeft versterkt, lien kan van de aanvaarding van het plan niet verwachten, dat het "in de zeer nabije toekomst het ver- oop van de bevolkingsontwikkeling ;al beinvloeden. (van VN, zijde is eeds verklaard dat, onverschillig iet succes dat plannen voor ge- loortebeperking zullen hebben, de wereldbevolking over ca dertig jaar lal zijn verdubbeld). Tweeërlei uitleg )e vertegenwoordiger van het Vati caan verklaarde vrijdag dat de wij- ls dgingen die mede dank zij zijn te Uiterst actieve deelneming waren y- pangebracht een 'aanzienlijke Verbetering' van het oorspronkelij ke ontwerp betekenden. Maar om- -Hiat het plan nog talrijke punten imvatte 'die voor tweeërlei uitleg Vatbaar zijn', 'ernstige emissies' en bepaalde ongelukkige litdrukkingen omvat kon de Heili- ;e Stoel 'waarvan de aard het slui- ;en van compromissen onmogelijk maakt', zich iiiet bij de concensus lansluiten. Nog sterker dan in het oorspronke- 1 ljke ontwerp, wordt in de ten slot te aanvaarde versie er de nadruk op gelegd, dat bevolkingspolitiek een onderdeel is van het sociaal- economische (ontwikkelings) be leid. 'Economische en sociale ont wikkeling is een centrale factor bij de oplossing 'van bevolkingsproble men.' De geheleinternationale ge meenschap dient de nationale po gingen van de ontwikkelingslanden te steunen om hun achterstand in te lopen, en te voorkomen dat de kloof tussen arme en rijkelanden nog steeds dieper wordt (zoals thans het geval is). Volgens de zegslieden zal Frankrijk Egypte bij voorrang van de bestelde 50 Mirages voorzien. Koeweit had al vijftig Mirages in bestelling en zal nu pas later worden bediend. Uit bronnen in Parijs is ook verno men dat Israël wellicht militaire apparatuur in Frankrijk zal bestel len. Syrië zal een Frans radar netwerk krijgen, dat met grote haast moet worden geleverd. Een soortgelijk radarnet was ook in Li banon geplaatst. Maar dat was tij dens de oktoberoorlog door de Is raëli's vernietigd. Uit Syrië is gisteren gemeld dat daar de premier Machmoed al Ay- oebi en zijn regering zijn afgetre den. De premier was onmiddellijk met de vorming van een nieuw kabinet belast. De nieuwe regering zou er binnen 24 uur komen, zo werd gisteren bericht. Volgens waarnemers betekent deze wisseling geen wijziging ln de buitenlandse politiek van Syrië. De Syrische ministers van buiten landse zaken, defensie, binnenland se zaken, economie en financiën zouden ook in het nieuwe kabinet Sadat terugkeren. De kabinetsreorganisa tie volgt op een soortgelijke reorga nisatie in opperbevel van de Syri sche strijdkrachten, die twee weken geleden werd uitgevoerd. Uit bronnen in Damascus is verno men dat president Hafez Assad met de kabinetswijzigingen vooral meer technocraten in de regering wil brengen om de werking van het bestuursapparaat te verbeteren en de produktieve sectoren van het land te stimuleren. Ook zou er een minister van voorlichting komen. President Gerald Ford van de VS heeft koning Feisal van Saoedi- Arabië voor een officieel bezoek uitgenodigd. Ford deed dit via de Saoedische minister van buiten landse zaken Omar Sakkaf, die op bezoek in de VS is. Minister van buitenlandse zaken Henry Kissin ger, die met Sakkaf heeft gespro ken, zei na afloop dat 'goede vor deringen waren gemaakt tot beter begrip van wat ons te doen staat en op welk tijdstip dat moet gebeu ren. Bij alle discussies werd reke ning gehouden met het bestaan van een onafhankelijke joodse staat', aldus Kissinger. Sakkaf ver klaarde dat 'zijn vriend Henry' gro te vooruitgang in het Midden-Oos ten tot stand heeft gebracht en zei ervan overtuigd te zijn dat, Kissin ger zijn inspanningen om een defi nitieve regeling te bereiken zou voortzetten. Israël De Israëlische minister van defen sie SJimon Peres heeft gisteren verklaard dat zijn land bereid is met de Sowjet-Unie samen te wer ken bij'het vegen van mijnen in de Golf van Suez aan de zuidelijke punt van het Sinai-schiereiland. Peres deed dit aanbod nadat Russi sche mijnenvegers de Israëlische territoriale wateren waren binnen gevaren. Bij een van deze inciden ten had een Russische mijnenveger een Israëlisch patrouillevaartuig met waterkanonnen natgespoten. Peres zei dat hij het aanbod aan dè Russen ter kennis heeft gebracht van generaal Ensio Siilasvuo, de Finse commandant van de VN- strijdkrachten in het Midden-Oos ten. Lyssarides (tweede van rechts) verlaat hier het hospitaal, na d^ aanslag gisteren, waarbij htf slechts licht gewond werd. Lijfarts Makarios neergeschoten NICOSIA (AP, Reuter, UPI) De Griekscyprische guerrilla-organisatie EOKA-b, de organisatie die ijvert voor aansluiting van Cyprus bij Griekenland, heeft vrijdag ontkend verantwoordelijk te zijn voor de aanslag op de linkse politieke leider en lij farts van ex-president Makarios, Lyssarides. De auto van Lyssarides werd vrij dagochtend beschoten toen de arts op weg was naar zijn kliniek. De chauffeur werd gedood en een Amerikaanse secretaresse liep ver wondingen op. Lyssarides zelf werd licht gewond. Volgens politiekrin gen zou de EOKA-B verantwoorde lijk zijn maar deze organisatie stelt dat de aanslag het werk is van agenten die voor buitenlandse be langen werken. Ooggetuigen vertelden dat Lyssari des' wagen door een groep mannen met kogels werden doorzeefd toen de chauffeur met matige snelheid een verkeersplein opdraaide. Lyssa rides werd met bloed op zijn over hemd in allerijl naar een zieken huis vervoerd. Zijn verwondingen waren echter zo licht dat hij na eerste hulp weer mocht vertrekken. Onmiddellijk na de coup van 15 juli die een eind maakte aan het bewind van president-aartsbisschop Makarios was Lyssarides onderge doken. De Veiligheidsraad van de Verenig de Naties heeft vrijdag eenstemmig een door Engeland, Frankrijk en Oostenrijk ingediende resolutie over Cyprus aanvaard. De leiders van de Griekse en Turk se gemeenschappen op Cyprus wordt gevraagd actief hun bespre kingen met hulp van de secretaris generaal der Verenigde Naties voort te zetten, op de partijen werd een dringend beroep gedaan te zoeken naar vreedzame oplossingen voor het vluchtelingenvraagstuk, de vluchtelingen hulp en bescherming te geven en degenen die dat wen sen in veiligheid naar hun haard steden te laten terugkeren. De raad uitte waardering voor se cretaris-generaal Kurt Waldheim die op het ogenblik wegens maag klachten in het ziekenhuis ligt voor zijn aandeel in het tezamen brengen van de Grieks- en Turks- Cyprische leiders tijdens zijn re cente bezoek aan het eiland. Deze ontwikkeling werd met veel instemming begroet. De raad pleit te voor actieve voortzetting van de besprekingen met hulp van Wald heim in het belang van de Cyprio ten 'als geheel'. Ernstige bezorgdheid werd geuit over het lot van de 200.000 vluchte lingen en 'anderen die als gevolg van de situatie op Cyprus hun ver blijfplaatsen verlieten. De raad vroeg een uitvoerig rapport van de secretaris-generaal over het vluchtelingenvraagstuk. 'Op alle partijen werd als een to nen van goed vertrouwen een be roep gedaan, zowel individueel als in samenwerking met elka&r, alle stappen te ondernemen die uitvoe rige en succesvolle onderhandelin gen zouden kunnen bevorderen. LISSABON (AP, Reuter, UPI) Het kleinste dorpje Madina do Boe, in het verlaten achterland van Guinee-Bissau, wordt de nieuwe hoofdstad van de voormalige West- af rikaanse kolonie. De bevrij dingsbeweging voor Guinee-Bissau •en,, de Kaapverdische eilanden (PAIGC) geeft aan 't dorpje de voorkeur boven de huidige hoofd stad Bissau aan de kust. De officië le erkenning van Guinee-Bissau door Portugal zal in Madina do Boe op 10 september plaats vinden. Het was in hetzelfde dorp dat de PAIGC de republiek Guinee-Bissau uitriep. In Lissabon is gisteren een wet afgekondigd die de bevolking in beperkte mate het recht geeft bij éénkomsten, betogingen en optoch ten te houden, mits dat op vreedza me wijze gebeurt en niet in strijd is met de wet, de goede zeden, het recht van personen en groepen of de openbare orde. Het is verboden bijeenkomsten te houden tegen de overheid of de strijdkrachten. De Portugese nationale luchtvaart maatschappij (TAP) heeft gisteren haar vluchten weer hervat, na de staking van grondpersoneel eerder deze week. De Portugese lucht vaartmaatschappij vliegt nu ook over Afrika naar de overzeese ge biedsdelen in plaats van een om weg van bijna twee uur te moeten maken. Tot voor kort werd de toe stemming voor overland vluchten door de meeste Afrikaanse landen geweigerd, maar gisteren vloog het eerste toestel met permissie over Algerije, Niger en Nigeria naar de Angolese hoofdstad Loeanda. De Portugese minister van buiten- lande zaken Mario Soares heeft gis teren gezegd dat Mozambique waar schijnlijk volgend jaar onafhanke lijk wordt. In de maand september zal een verklaring worden uitgege ven over de onderhandelingen met het Grelimo, de bevrijdingsbewe ging voor Mozambique. Nog één vergadering is nodign voordat een communiqué kan worden uitgege ven, aldus Soares. De afgelopen we ken hebben verschillende 'geheime' ontmoetingen plaats- gevonden. (ADVERTENTIE) Voor het eerst in z'n leven woont uw zoon op kamers. Hij studeert. Maar u hebt zijn adres èn het telefoonnummer van zijn hospita. Bel hem eens snel, moeder, vader. En informeer of hij wel goed eet. Een telefoontje naar een studeerstad kost niet veel. Na zessen en in 't weekend beltu voor half geld door heel Nederland. PARIJS (Reuter) In Frankrijk is gisteren het linkse dagblad Le Combat voor het laatst verschenen. Het blad was voortgekomen uit de Franse verzetsbeweging en heeft zijn oprichter Henry Smadja maar zes weken overleefd. Smadja over leed half juli op 77-jarige leeftijd. Financiële moeilijkheden hebben tot de opheffing van Combat geleid. De oplaag daalde in betrekkelijk korte tijd van 40.000 naar 20.000 en ook binnen de redactie was eerder een crisis uitgebroken, die ertoe leidde dat de voornaamste medewerkers een eigen blad 'Quotidien de Paris' oprichtten. Aan Combat hebben prominente Fransen zoals de schrijver Albert Camus en de filo soof Jean Paul Sartre meegewerkt. Koerdika vrijgelaten MOSKOU (AP) Simas Koedir- ka, de Litouwse zeeman, die we gens hoogverraad tot gevangenis straf werd veroordeeld omdat hij gepoogd had naar Amerika weg te komen, is vrijgelaten, aldus heeft de Russische burgerrechter Andrei Sachariov onthuld. Door dit besluit van de Russische autoriteiten is voor Koedirka wellicht de weg ge baand naar de Verenigde Staten, het geboorteland van zijn moeder, te vertrekken. In juli hebben de Amerikaanse autoriteiten beslist, dat Koedirka terecht aanspraak op het Amerikaanse staatsburgerschap heeft gemaakt. Meer belasting SALISBURY (Reuter) De Rho- desiërs zullen meer belasting moe ten betalen om de gestegen kosten van de bestrijding van nationalisti sche opstandelingen te financieren. Minister van financiën John Wra- thall verklaarde dat er een btw- belastlng van tien procent wordt ingevoerd. 'Het elimineren van ter belastingbetaler en het is eerlijk dat iedereen zijn deel voor de op lossing van dit probleem bijdraagt', zei hij. Volgens de minister zijn de economische vooruitzichten van Rhodeslë goed te noemen. Einde staking WASHINGTON (AFP) De vak- rorlsme is in het belang van elke bond van Amerikaanse mijnwerkers en de maatschappij 'Duke Power' hebben donderdag een akkoord ge tekend dat een einde maakt aan 13 maanden van staking, manifesta ties en geweld in het mijnstadje Harlan in het oosten van Ken tucky. Vierhonderd mijnwerkers waren in staking gegaan om te protesteren tegen de weigering van 'Duke Power', de zesde elektrici teitsmaatschappij van het land, de vakbondsrechten van de mijnwer kers te erkennen. De dikwijls gewelddadige strijd in een van de miserabelste streken van de VS stelde niet alleen vak bond tegenover directie maar ook stakers tegenover niet-stakers. Hij deed herinneren aan de bloedige gevechten van de jaren dertig die ook geleverd werden voor erken ning van de rechten van de vak bonden. De mijnwerkers hebben nu bereikt dat de maatschappij de arbeidso vereenkomsten die op nationaal ni veau gesloten zijn, erkent. De strijd tussen stakers en niet-stakers kost te vorige week nog het leven aan een jonge arbeider die getroffen werd door een kogel in het hoofd. Schoonvader nog zoek COLUMBUS (Reuter, UPI) President Gerald Ford van de VS heeft in een toespraak de economische vorderingen van de Volksrepubliek China aan zijn jonge landgenoten ten voorbeeld gesteld met de opmerking dat verhoging van de produktlviteit (meer produceren) de enige manier is om hogere lonen zonder inflatie te krijgen. In een toespraak aan de universiteit van Ohio in Columbus zei Ford dat China, dat hij in 1972 heeft bezocht, thans snelle vooruitgang boekt en een groei doormaakt die te vergelijken ls met twee nieuwe steden New York per jaar. Amerika's systeem van vrije ondernemingen wordt uitge daagd door gedisciplineerde en ambitieuze jonge Chinezen die met grote toewijding werken aan de omvorming van hun land In een belangrijke in dustriële macht Amerikaanse burgers, die met ernstige inflatie en economische stagnatie te maken hebben, moeten hun voorbeeld volgen en zich uitzonderlijke in spanningen getroosten om hun kennis; kapitaal en technologie toe te pas- sen o min snel tempo de produktiviteit te verhogen, aldus Ford. Peking heeft duidelijk doen weten dat het Nixons gepraat over een generatie van vrede 'bedriegelij- ke onzin' vindt Het roept het Chinese volk op zich gereed te houden voor een oorlog die zowel van Rusland als van Amerika kan komen omdat 'het imperialisme geneigd is tot plotselinge agressie'. En het doet een forse aanval op diegenen in de Chinese leiding die een verder reikend samengaan met de VS voorstaan. Al deze klanken heeft men ook eerder sporadisch ln de Chinese pers kunnen beluisteren, dikwijls gehuld in allegorische vormen. Maar nu komen ze allemaal samen in het laatste nummer van Pekings meest gezaghebbende blad Rode Vlag, In het verleden kwamen er versnipperd over een aantal min der belangrijke publicaties ook artikelen voor die suggereerden dat de 'radicale* oppositie Pekings pro- westelijke politiek aanviel, welke met Nixons reis naar China was begonnen. De vorm waarin ze nu verschijnen in de Rode Vlag leidt tot de veronderstelling, dat het de bat het kritieke punt bereikt heeft. 'Een economisch afhankelijk land, kan niet politiek onafhankelijk zijn', zo schrijft De Rode Vlag en het weeft de vele anti-Amerikaanse motleven die de recente geschiede nis heeft opgeleverd aan elkaar tot een geweldig argument. Het trekt lessen voor het heden uit de vorige eeuw toen 'het imperialisme Chi na's poorten forceerde' en zijn lei ders 'veranderde in marionetten van het internationale kapitaal.' Het maakt een hele serie vergelij kingen tussen het heden en het verleden toen Chinese leiders 'in de omhelzing van het imperialisme vielen' en op een vriendschappelij ke buitenlandse politiek hamerden als 'enige' mogelijkheid. De Rode Vlag geeft er duidelijk de voorkeur aan om die keus maar, open te laten. Het blad veroordeelt verdragen die 'nationale rechten prijsgaven en het land. vernederden' een toe speling op de concessie die Peking aangaande Taiwan heeft gedaan in een gemeenschappelijke verklaring tijdens het bezoek van Nixon aan China. Inderdaad, zo legt het blad uit, zouden zij nooit de steun van het imperialisme hebben gehad als zij niet bereid waren geweest om nationale belangen te verkopen. Die 'zij' ln het artikel zijn China's vóórrevolutionaire leiders maar de zaken waar het om gaat zijn die van vandaag. Het artikel wil een 'negatieve les' voorhouden die werd geleerd uit de gedragingë n van een functionaris 'die eens belast was' met buiten landse zaken.' Uit de context zou men kunnen afleiden dat dit op premier Tsjoe En Lai slaat. Zijn politieke banden met andere lan den hadden hem militaire zowel als economische verplichtingen be zorgd. Hij had 'buitenlandse gewe ren en kanonnen' gekocht en 'ge bedeld om buitenlands kapitaal'. Het artikel waarschuwt tegen de 'totale verwestersing' van China die uit zulk een politiek kan voortko men en roept op tot waakzaamheid tegen buitenlandse plannen om 'Chinezen te gebruiken teneinde China onder bedwang te houden.' In het artikel in De Rode Vlag spreekt niet alleen een bepaalde groepering in Peking een andere toe, maar hiermee richt zich ook Peking tot Washington. Het wil Amerika duidelijk maken dat Peking zijn bedoelingen zózeer wantrouwt dat het nog wel eens een streep zou kunnen halen door de hele overeenkomst waarover het met Nixon was begonnen te onder handelen. Tenzij Washington een duidelijker bewijs zou leveren van zijn goede wil dan het tot dusver gedaan heeft. De boodschap is duidelijk bedoeld voor dr. Kissinger en vla hem voor de heer Ford. Dr. Kissinger kan niet langer doen alsof er geen ver band bestaat tussen het debat over binnenlandse en dat over buiten landse kwesties dat in Peking woedt. Toen dat verband een jaar geleden in deze rubriek werd aan getoond vroeg senator Fulbright tijdens een zitting van de commis sie voor de buitenlandse betrekkin gen Kissingers commentaar daarop. Deze antwoordde dat het debat in Peking alleen betrekking had op binnenlandse aangelegenheden en dat het trouwens Inmiddels voorbij was. Wetenschapsmensen zowel ajs des kundigen van de inlichtingendienst die hij naar hun mening vroeg hielden het ook op deze theorie, maar sommigen beginnen er nu van terug te komen. Zij krijgen er oog voor dat het debat in Peking zich concentreert op de meest fun damentele kwestie van nationale politiek: moet China snel met bui tenlandse hulp gemoderniseerd worden of moet het zichzelf moei zaam aan zijn eigen schoenveters omhoog blijven trekken? Op beide wegen liggen ernstige gevaren. Langzame modernisering zou de boerenbevolking, die Mao zozeer aan het hart gebakken is, weliswaar ongemoeid laten maar zij zou Chi na te zwak doen blijven om de druk van de technologisch ver ge vorderde landen te kunnen weer staan. Snelle modernisering zou China onontkoombaar op duizend manieren met de buitenwereld ver strengelen. En dit zou China inder daad afhankelijk maken van ande re landen, zoals overigens alle lan den nu afhankelijk worden van an dere landen 'for better and for worse'. Washington heeft nu de kans om het verloop van het debat in Peking te beïnvloeden door zijn welwillende interesse in de uit komst ervan duidelijk te maken niet met woorden maar met daden van politieke en economische aard, die China over de hobbel kunnen heenhelpen. Dat is Pekings echte boodschap aan de heer Ford ondanks de klaarblij kelijk kritische houding jegens de VS die ln De Rode Vlag wordt Ingenomen. Peking of op zijn minst een machtige politieke groe pering daar wil zaken doen met Washington als de voorwaarden daarvoor in zijn ogen deugen. Nu de werkelijkheid van dat Pekingse debat in Washington eindelijk on derkend begint te worden is er een kans dat die deugdelijke voorwaar den geschapen kunnen worden. i|jt "ij1! it i i:. MEXICO STAD (Reuter) Presi- dent Luis Echeverria van Mexico bleef gisteren bij zijn besluit niet te onderhandelen met de ontvoer ders van zijn bejaarde en ziekelijke schoonvader. De politie speurde gisteren nog steeds naar de ont voerders die waarschijnlijk Vanuit Cuba Mexico zijn binnengekomen. De drie zouden het afgelopen jaar in Mexico zijn vrijgelaten en op transport naar Cuba gezet in ruil voor de toen ontvoerde Amerikaan se consul-generaal Terence Leo- nardy. President Luis Echevarria wordt voortdurend over hel onder zoek op de hoogte gehouden (zie foto). Vrouwen in staking LUIK (AP) De Grote Belziscïïe wapenfabriek Fabrlque Nationale (FN) ligt bijna stil als gevolg van een staking van 2000 vrouwelijke personeelsleden, de gelijke beloning eisen. De staking duurt al 12 dagen. In verband met de staking zijn inmiddels 2700 werknemers ontsla gen. Bij F.N. een bedrijf dat pro ducten variërend van geweren tot munitie vervaardigt, werken in to taal meer dan 10.000 mensen. In 1966 heeft het vrouwelijke per soneel ook al gestaakt om dezelfde redenen. Het grote bedrijf lag toen na een staking van 11 weken bijna geheel stil. De vrouwen zijn van mening dat zij - acht jaar later - nog steeds geen gelijk loon voor gelijk werk ontvangen. De vrouwen eisen onder andere een salarisverhoging van 70 cents per uur en betere werkomstandigheden. De fabriek "heeft een verhoging van 21 cent per uur aangeboden en de werkneemsters, in een brief gewaar schuwd dat zij met overdreven looneisen de werkgelegenheid in gevaar brengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1974 | | pagina 9